ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ – ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ

Παρουσίαση με θέμα: "ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ – ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ – ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ
Β’ ΤΑΞΗ ΕΠΑΛ ΛΕΧΑΙΝΩΝ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΝΤΟΚΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΩΚΟΥ ΙΩΑΝΝΑ

2 ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (1/2)
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ποιότητα της ζωής μας αλλά και αυτής των επομένων γενεών εξαρτάται άμεσα από την προστασία του περιβάλλοντος. Είναι προφανές ότι η συνεχής οικονομική ανάπτυξη απειλεί την διαφύλαξη του περιβαλλοντικού πλούτου. Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος διευρύνθηκε με σταθερούς ρυθμούς τις τελευταίες δεκαετίες. Οι φυσικές καταστροφές (πλημμύρες, έντονη ξηρασία, πυρκαγιές) πολλαπλασιάζονται και αποτελούν την αιτία πολύ σημαντικών καταστροφών του φυσικού περιβάλλοντος και των ανθρώπινων υποδομών. Η ανάλωση των πόρων αυξάνει κάθε έτος. Η ποιότητα ζωής του ευρωπαϊκού πληθυσμού, ιδιαίτερα στις αστικές ζώνες, γνωρίζει ραγδαία υποβάθμιση (ρύπανση, ηχητικές οχλήσεις). Μέσω αυτής της υποβάθμισης πλήττεται επίσης η ανθρώπινη υγεία, παραδείγματος χάριν με πολλαπλασιασμό των ασθενειών που συνδέονται με τη ρύπανση του αέρα.

3 ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (2/2)
Η Ε.Ε. έχει αναπτύξει διάφορες πολιτικές για την προστασία του περιβάλλοντος. Αυτή την στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη το έκτο περιβαλλοντικό πρόγραμμα δράσης για την περίοδο Σε εξέλιξη βρίσκεται επίσης, το Σχέδιο Δράσης για το περιβάλλον και την υγεία, για την περίοδο Το REACH αποτελεί ένα ενιαίο σύστημα καταχώρισης, αξιολόγησης και αδειοδότησης των χημικών προϊόντων που θα διαχειρίζεται ο νέος Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων, με έδρα το Ελσίνκι. Σκοπός είναι να αποφεύγεται η χημική ρύπανση του αέρα, των υδάτων, του εδάφους και των κτιρίων προς όφελος της βιοποικιλότητας, όπως και της καλύτερης υγείας και ασφάλειας των πολιτών της ΕΕ. Τέλος, σημαντική συνεισφορά στην διαμόρφωση των πολιτικών προστασίας του περιβάλλοντος στην Ε.Ε είναι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, ο οποίος εδρεύει στην Κοπεγχάγη .

4 ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Οι πρώτες κοινοτικές δράσεις οι οποίες ξεκίνησαν το 1972, υιοθετούσαν μια κάθετη και τομεακή προσέγγιση των οικολογικών προβλημάτων. Η κοινοτική δράση αναπτύχθηκε επί σειρά ετών, έως ότου η συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση την αναβαθμίσει σε επίπεδο πολιτικής. Η Συνθήκη του Άμστερνταμ Το Έκτο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον

5 Η Συνθήκη του Άμστερνταμ
Η συνθήκη του Άμστερνταμ συνέχισε στην κατεύθυνση αυτή, με την ενσωμάτωση στους στόχους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας της αρχής της βιώσιμης ανάπτυξης και με την ανάδειξη της υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος σε μία από τις απόλυτες προτεραιότητες. Για λόγους αποτελεσματικότητας, το πέμπτο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον) "Προς μια αειφόρο ανάπτυξη" θέσπισε τις αρχές μιας βουλησιαρχικής ευρωπαϊκής στρατηγικής για την περίοδο και σηματοδότησε την αρχή μιας οριζόντιας κοινοτικής δράσης, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους ρυπογόνους παράγοντες (βιομηχανία, ενέργεια, τουρισμός, μεταφορές, γεωργία). Η εγκάρσια αυτή προσέγγιση της πολιτικής για το περιβάλλον επιβεβαιώθηκε από την Επιτροπή σε συνέχεια της ανακοίνωσης του 1998 σχετικά με την ενσωμάτωση του περιβάλλοντος στις πολιτικές της Ένωσης, καθώς και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βιέννης (11-12 Δεκεμβρίου 1998). Η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής πολιτικής στις άλλες πολιτικές κατέστη υποχρεωτική για τα θεσμικά όργανα της Κοινότητας. Τον Μάιο του 2001 εγκρίθηκε μια ανακοίνωση σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη.

6 Το Έκτο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον
Το Έκτο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον , το οποίο εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2002, ορίζει τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας έως το Δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα σε τέσσερις τομείς: αλλαγή του κλίματος, φύση και βιοποικιλότητα, περιβάλλον και υγεία, διαχείριση φυσικών πόρων και αποβλήτων Προτείνονται οι γραμμές δράσης: βελτίωση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, συνεργασία με την αγορά και τους πολίτες, βελτίωση της ενσωμάτωσης του περιβάλλοντος στις άλλες κοινοτικές πολιτικές.

7 ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Το κύριο χρηματοδοτικό μέσο είναι το πρόγραμμα Life το οποίο διασφαλίζει συγχρηματοδότηση για δράσεις υπέρ του περιβάλλοντος στην ΕΕ και σε ορισμένες τρίτες χώρες. Στην εν λόγω κοινοτική χρηματοδότηση προστίθενται οι δυνατότητες που προσφέρονται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τα μέτρα που ελήφθησαν σε επίπεδο κρατών μελών, είτε μέσω των κρατικών ενισχύσεων , είτε με προσφυγή σε περιβαλλοντικούς φόρους. Η χρηματοδότηση περιβαλλοντικών έργων στις χώρες της νοτίου Μεσογείου εξασφαλίζεται επίσης μέσω του MEDA, ενός προγράμματος γενικής οικονομικής βοήθειας προς τη συγκεκριμένη περιφέρεια.

8 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΗΧΗΤΙΚΕΣ ΟΧΛΗΣΕΙΣ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ

9 ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ως αειφόρος ανάπτυξη μπορεί να οριστεί μια καλύτερη ποιότητα ζωής για τον καθένα, για σήμερα και για τις γενεές του μέλλοντος. Αποτελεί όραμα προόδου που συνδέει την οικονομική ανάπτυξη με την προστασία του περιβάλλοντος και την κοινωνική δικαιοσύνη. Η Συνθήκη του Άμστερνταμ προβλέπει την εν λόγω αρχή της ενσωμάτωσης. Απώτερος στόχος είναι η αειφόρος ανάπτυξη, δηλαδή, για να επαναλάβουμε τον παραδοσιακό ορισμό, «μια ανάπτυξη που ανταποκρίνεται στις παρούσες ανάγκες χωρίς να υποθηκεύει τις δυνατότητες των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους». Με άλλα λόγια, η σημερινή ανάπτυξη πρέπει να μη θέτει σε κίνδυνο τις αναπτυξιακές δυνατότητες των μελλοντικών γενεών.

10 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει αυστηρές τεχνικές απαιτήσεις για τα απόβλητα και τους χώρους υγειονομικής ταφής, έτσι ώστε να προλαμβάνονται και να μειώνονται κατά το δυνατόν οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η Οδηγία 1999/31/ΕΚ στοχεύει στην πρόληψη ή στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της ταφής αποβλήτων στο περιβάλλον, και ειδικότερα στα επιφανειακά ύδατα, στα υπόγεια ύδατα, στο έδαφος, στον αέρα ή στην υγεία του ανθρώπου. Ανά τριετία, τα κράτη μέλη οφείλουν να υποβάλλουν στην Επιτροπή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας ενώ η Επιτροπή οφείλει να δημοσιεύει έκθεση της Κοινότητας σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας.

11 ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει στόχους μείωσης ορισμένων ρύπων και ενισχύει το νομοθετικό πλαίσιο καταπολέμησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης πάνω σε δύο κύριους άξονες: βελτίωση της κοινοτικής νομοθεσίας για το περιβάλλον ενσωμάτωση του ενδιαφέροντος για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στις συναφείς πολιτικές. Η οδηγία 96/62/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Σεπτεμβρίου 1996, θεσπίζει τις βασικές αρχές μιας κοινής στρατηγικής με σκοπό τον καθορισμό των στόχων σε ό,τι αφορά την ποιότητα του αέρα του περιβάλλοντος, ούτως ώστε να αποφεύγονται, να προλαμβάνονται ή να περιορίζονται οι επιβλαβείς επιπτώσεις για την υγεία του ανθρώπου και για το περιβάλλον, την εκτίμηση της ποιότητας του αέρα του περιβάλλοντος στα κράτη μέλη. Το Πρόγραμμα «Καθαρός αέρας για την Ευρώπη» (CAFE) έτσι όπως προβλέπεται από την ανακοίνωση της 4ης Μαΐου 2001 της Επιτροπής με θέμα ‘‘προς μια θεματική στρατηγική για την ποιότητα του αέρα’’, έχει ως απώτερο στόχο την καθιέρωση μιας στρατηγικής ενάντια στην ατμοσφαιρική ρύπανση και την προστασία της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος.

12 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ
Σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής υδάτων, η Ε.Ε αναλαμβάνει την θέσπιση κοινοτικού πλαισίου για την προστασία των εσωτερικών επιφανειακών, μεταβατικών, παράκτιων και υπόγειων υδάτων με σκοπό την πρόληψη και τη μείωση της ρύπανσης, τη βιώσιμη χρήση τους, την προστασία του περιβάλλοντός τους, τη βελτίωση υδάτινων οικοσυστημάτων και τη μετρίαση των αρνητικών επιπτώσεων των πλημμύρων και της ξηρασίας. Η απόφαση αρ. 2455/2001/CE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Νοεμβρίου 2001 καθιερώνει την λίστα των ουσιών προτεραιοτήτων στον τομέα του ύδατος με σκοπό να θέσει κανόνες ποιότητας και μέτρησης της μείωσης των εκπομπών στην Κοινότητα.

13 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ
Η ανακοίνωση της Επιτροπής της (27 Μαρτίου 2001) ορίζει τα Σχέδια Δράσης για τη βιοποικιλότητα στους τομείς: της προστασίας των φυσικών πόρων, της γεωργίας, της αλιείας  και της οικονομικής και αναπτυξιακής συνεργασίας  Το Σχέδιο δράσης για την βιοποικιλότητα στον τομέα της αλιείας και στον αγροτικό τομέα έχουν ως στόχο την βελτίωση ή την διατήρηση της βιοποικιλότητας, καθώς και την πρόληψη οποιονδήποτε απωλειών εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Παρομοίως, το σχέδιο δράσης για τις φυσικές πηγές, στοχεύει στην διατήρηση της χλωρίδας και της πανίδας, του οικοσυστήματός τους και του βιότοπού τους. Το Σχέδιο δράσης για την οικονομική και αναπτυξιακή συνεργασία επιθυμεί την παρεμπόδιση της μείωσης της βιοποικιλότητας και των περιβαλλοντικών πηγών στις αναπτυσσόμενες χώρες καθώς και την μείωση της φτώχειας.  Το «Natura 2000» είναι ένα οικολογικό δίκτυο ειδικών ζωνών προστασίας μέσω του οποίου η Ε.Ε. επιδιώκει τη διασφάλιση της βιοποικιλότητας μέσω της διατήρησης των φυσικών ενδιαιτημάτων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας στο έδαφος των κρατών μελών  

14 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ Ένας από τους στόχους του Έκτου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον είναι η προστασία του εδάφους από τη διάβρωση και τη ρύπανση. Για να ανταποκριθεί στον στόχο αυτόν, η Επιτροπή δημοσιεύει την ανακοίνωση ‘‘Προς μια θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους’’ COM (2002) 179 τελικό η οποία ανιχνεύει την πορεία χάραξης μιας στρατηγικής για την προστασία του εδάφους. Ως έδαφος, έτσι όπως χρησιμοποιείται ο όρος στο παρόν έγγραφο, νοείται το ανώτερο στρώμα του φλοιού της γης, που αποτελείται από ανόργανα και οργανικά συστατικά, νερό, αέρα και ζωντανούς οργανισμούς. Στην παρούσα ανακοίνωση εξετάζεται το έδαφος ως προς τις λειτουργίες που επιτελεί: παράγει τρόφιμα αποθηκεύει, διηθεί και μετατρέπει τα ανόργανα συστατικά, το νερό, τα οργανικά συστατικά, τα αέρια, κ.λπ. είναι πηγή πρώτων υλών χρησιμεύει ως πλατφόρμα της ανθρώπινης δραστηριότητας

15 ΗΧΗΤΙΚΕΣ ΟΧΛΗΣΕΙΣ Η πρόταση οδηγίας 2002/49/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, έχει ως αντικείμενο την καταπολέμηση του θορύβου που αντιλαμβάνονται οι πληθυσμοί στους δομημένους χώρους, στα δημόσια πάρκα ή σε άλλους, ήρεμους τόπους ενός οικισμού, στις ήρεμες ζώνες της υπαίθρου, δίπλα στα σχολεία, στα πέριξ των νοσοκομείων καθώς και σε άλλα, ευαίσθητα στον θόρυβο κτίρια και ζώνες. Επιπλέον, η Πράσινη Βίβλος σχετικά με την καταπολέμηση του θορύβου αποτελεί το πρώτο βήμα για την καθιέρωση μιας πολιτικής μείωσης των ηχητικών οχλήσεων. Η Επιτροπή επιθυμεί την παγκόσμια προσέγγιση του ζητήματος μέσα από την συμμετοχή εθνικών και τοπικών παραγόντων έτσι ώστε να υπάρξει όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη δράση του προβλήματος. Ως εκ τούτου, προτείνει: τον καταμερισμό των ευθυνών την επιβολή συγκεκριμένων στόχων την ενίσχυση της συνοχής των δραστηριοτήτων ένα σύστημα επίβλεψης αναπτυσσόμενες μεθόδους αξιολόγησης της ηχητικής ενόχλησης

16 ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ (1/2)
Υπάρχει ευρεία συναίνεση μεταξύ των επιστημόνων ως προς τα αίτια των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, τα οποία αποδίδονται πρωτίστως στις ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι εν λόγω εκπομπές και η συνεχής αύξησή τους ευθύνονται για αύξηση των θερμοκρασιών, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί τις επόμενες δεκαετίες, φθάνοντας σε επίπεδα περίπου + 1,4° Κελσίου έως + 5,8° Κελσίου στο σύνολο του πλανήτη μέχρι το 2100, σε σύγκριση με τις θερμοκρασίες του 1990, σύμφωνα με τη διακυβερνητική ομάδα των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος.

17 ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ (2/2)
 Μια στρατηγική αντιμετώπισης της αλλαγής του κλίματος συνιστά τετραπλή πρόκληση και όφειλε να περιλαμβάνει: τη διεύρυνση της αντιμετώπισης της αλλαγής του κλίματος σε όλες τις ρυπαίνουσες χώρες και σε όλους τους εμπλεκόμενους τομείς την ενίσχυση της καινοτομίας, γεγονός που προϋποθέτει την εφαρμογή και εγκατάσταση υφιστάμενων τεχνολογιών καθώς και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών τη χρήση και ενίσχυση των αγοροκεντρικών μέσων (όπως, λόγου χάριν, το σύστημα ανταλλαγής δικαιωμάτων εκπομπών που θεσπίζει η ΕΕ) την καταβολή προσπαθειών προσαρμογής στην αλλαγή του κλίματος, σε προληπτικό και επανορθωτικό επίπεδο Τα στοιχεία αυτά θα μπορούσαν να υλοποιηθούν μέσω των ακόλουθων δράσεων: Πρωτόκολλο του Κυότο Πράσινη Βίβλο για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και στην Λευκή Βίβλο για την πολιτική μεταφορών Περαιτέρω ευαισθητοποίηση των πολιτών Ενίσχυση της συνεργασίας με τις τρίτες χώρες Στρατηγική της Λισσαβόνας

18 Ορισμοί Αποβλήτων Επικίνδυνα Απόβλητα Αστικά Απόβλητα
Απόβλητα από Οχήματα Απόβλητα από Εκσκαφές, Κατασκευές και Κατεδαφίσεις - ΑΕΚΚ Ιατρικά Απόβλητα Απόβλητα από Υλικά Συσκευασίας Απόβλητα από Ηλεκτρικό και Ηλεκτρονικό Εξοπλισμό - ΑΗΗΕ

19 Επικίνδυνα Απόβλητα Τα αποτελέσματα των σημαντικότερων προσπαθειών που έχουν γίνει μέχρι σήμερα με στόχο την εναρμόνιση της ορολογίας και τον καθορισμό ενός διεθνώς αποδεκτού συστήματος ταξινόμησης και κωδικοποίησης των επικίνδυνων και τοξικών αποβλήτων, μπορούν να συνοψιστούν στα εξής :   Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων: Τα απόβλητα που θεωρούνται επικίνδυνα σημειώνονται με αστερίσκο όπως ορίζει η Απόφαση 2000/532/ΕΚ καθώς ο κατάλογος των επικίνδυνων αποβλήτων ενσωματώθηκε στον ΕΚΑ. Διεθνής Κωδικός Ταυτοποίησης Αποβλήτων (I.W.I.C.): Θεσπίστηκε με σκοπό να περιγράψει τα θεωρούμενα ως επικίνδυνα απόβλητα. Αποτελεί ένα σχετικά απλό σύστημα αναγνώριση που περιλαμβάνει 6 πίνακες, τα στοιχεία των οποίων απεικονίζονται με συνδυασμούς αριθμογραμμάτων. Οι πίνακες περιγράφουν: Ο πρώτος (Q) τους λόγους προορισμού των υλικών για διάθεση, ο δεύτερος (D, R) τις εργασίες διάθεσης, ο τρίτος (H) τα επικίνδυνα χαρακτηριστικά, ο τέταρτος (C) τα συστατικά, ο πέμπτος (L, S, P) τους γενικούς τύπους των δυνητικά επικίνδυνων αποβλήτων και ο έκτος (A) τις δραστηριότητες που μπορούν να δημιουργήσουν επικίνδυνα απόβλητα. Η «core list» των επικίνδυνων αποβλήτων: Αποτελείται από 18 κατηγορίες αποβλήτων για έλεγχο (Υ1- Υ18) 27 κατηγορίες συστατικών (Υ19- Υ45) και 2 κατηγορίες αποβλήτων (Υ46, Υ47) που απαιτούν ειδική εξέταση. Πράσινος, Πορτοκαλί και Κόκκινος Κατάλογος: Ο Κανονισμός 259/ 93 του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την «Παρακολούθηση και τον έλεγχο των μεταφορών αποβλήτων στο εσωτερικό της Κοινότητας, καθώς και κατά την είσοδο και έξοδό τους», περιλαμβάνει τους τρεις προαναφερθέντες καταλόγους αποβλήτων. Ο Πράσινος περιέχει 15 γενικές κατηγορίες αποβλήτων που δεν θεωρούνται επικίνδυνα (GA- GO). Ο Πορτοκαλί περιλαμβάνει 4 κατηγορίες (ΑΑ- AD) και ο Κόκκινος 3 γενικές κατηγορίες (RA- RC)..

20 Αστικά Απόβλητα (1/3) Στα αστικά απορρίµµατα που διαχειρίζονται οι φορείς αποκοµιδής περιλαμβάνονται :  Κατάλοιπα κάθε φύσης, όπως οικιακά απορρίµµατα, φύλλα, σκουπίσµατα, χαρτιά που τοποθετούνται µέσα στις πλαστικές σακούλες. Απορρίµµατα από εµπορικές εγκαταστάσεις και βιοτεχνίες, κτίρια γραφείων που τοποθετούνται επίσης σε σακούλες ή κάδους όπως τα οικιακά  Κοπριές, αφυδατωµένες ιλύες, προϊόντα από καθαρισµούς δρόµων και δηµοσίων χώρων, που συγκεντρώνονται σε µεγάλα δοχεία για την αποκοµιδή τους. Κατάλοιπα από χώρους εκθέσεων αγορές, εορτές, κλπ , που συγκεντρώνονται επίσης σε µεγάλα δοχεία για την αποκοµιδή τους. Απορρίµµατα από σχολεία, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, νοσοκοµεία (πλην των µολυσµατικών) που συγκεντρώνονται σε ειδικούς χώρους. Ογκώδη αντικείµενα Δεν περιλαµβάνονται στα αστικά απορρίµµατα: Αδρανή και κατάλοιπα δηµοσίων έργων Βιοµηχανικές στάχτες, σκουριές, µολυσµατικά νοσοκοµείων, υπολείµµατα σφαγείων Πολύ ογκώδη αντικείµενα που απαιτούν εδικό τρόπο µεταφοράς.

21 Αστικά Απόβλητα (2/3) Συνοψίζονται οι ορισμοί που διέπουν τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων και ειδικότερα των αστικών στερεών αποβλήτων «αστικά απόβλητα»: τα οικιακά απόβλητα, καθώς και άλλα απόβλητα, τα οποία λόγω φύσης ή σύνθεσης, είναι παρόμοια με τα οικιακά «χώρος υγειονομικής ταφής»: κάθε χώρος διάθεσης αποβλήτων για την απόθεση των αποβλήτων επί ή εντός του εδάφους ή υπογείως, συμπεριλαμβανομένων: των εσωτερικών χώρων διάθεσης των αποβλήτων κάθε μόνιμος χώρος προσωρινής αποθήκευσης αποβλήτων, Αλλά εξαιρουμένων: των εγκαταστάσεων στις οποίες εκφορτώνονται τα απόβλητα με σκοπό την προετοιμασία τους για περαιτέρω μεταφορά τους προς ανάκτηση χρήσιμων υλών, επεξεργασία ή διάθεση αλλού της εναπόθεσης των αποβλήτων πριν την ανάκτηση χρήσιμων υλών ή την επεξεργασία για διάστημα μικρότερο των τριών ετών κατά γενικό κανόνα και της εναποθήκευσης αποβλήτων πριν από τη διάθεση για διάστημα μικρότερο του έτους «διαχείριση»: η συλλογή, η μεταφορά, η αξιοποίηση και η διάθεση των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της εποπτείας των εργασιών αυτών, καθώς και της επίβλεψης των χώρων απόρριψης «συλλογή»: η περισυλλογή, διαλογή ή /και ανάμειξη των αποβλήτων για τη μεταφορά τους. «επεξεργασία»: οι φυσικές, θερμικές, χημικές ή βιολογικές διεργασίες, συμπεριλαμβανομένης της διαλογής, που μεταβάλλουν τα χαρακτηριστικά των αποβλήτων προκειμένου να περιοριστούν ο όγκος ή οι επικίνδυνες ιδιότητές τους, να διευκολυνθεί η διακίνησή τους ή να βελτιωθεί η ανάκτηση χρήσιμων υλών

22 Αστικά Απόβλητα (3/3) «αξιοποίηση»: κάθε εργασία που προβλέπεται στο παράρτημα II της Οδηγίας 2006/12/ΕΚ «ανάκτηση ενέργειας»: η χρησιμοποίηση καύσιμων απορριμμάτων υλικών ως μέσων παραγωγής ενέργειας, με άμεση καύση, μαζί ή χωρίς άλλα απόβλητα, αλλά με ανάκτηση θερμότητας «Βιοαποδομήσιμα απόβλητα»: κάθε απόβλητο που είναι σε θέση να υποστεί αναερόβια ή αερόβια αποσύνθεση, όπως είναι τα απόβλητα τροφών και κηπουρικής, το χαρτί και το χαρτόνι «διάθεση»: κάθε εργασία που προβλέπεται στο παράρτημα II Α της Οδηγίας 2006/12/ΕΚ «Μεταφόρτωση»: οι εργασίες μετακίνησης των αποβλήτων από τα μέσα συλλογής σε άλλα μέσα μεταφοράς. «οργανική ανακύκλωση»: η επεξεργασία υπό αερόβιες συνθήκες (λιπασματοποίηση) ή αναερόβιες συνθήκες (βιομεθανοποίηση), με μικροοργανισμούς και υπό ελεγμένες συνθήκες, των βιοαποικοδομήσιμων μερών των απορριμμάτων συσκευασίας, με παραγωγή οργανικών καταλοίπων σταθεροποιημένων ή από μεθάνιο. Η ταφή δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μια μορφή οργανικής ανακύκλωσης «μεικτά αστικά απόβλητα»: τα απόβλητα από νοικοκυριά, καθώς και τα απόβλητα των εμπορικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων και τα απόβλητα ιδρυμάτων, τα οποία λόγω της φύσης είναι παρόμοια με τα απόβλητα των νοικοκυριών

23 Απόβλητα από Οχήματα (1/2)
Όπως αναφέρεται στην Οδηγία 2000/53 ως «όχηµα» ορίζεται οποιοδήποτε όχηµα χαρακτηρισµένο ως κατηγορίας M1 ή N1, καθώς και τα τρίκυκλα μηχανοκίνητα οχήµατα, όπως ορίζονται στην Οδηγία 92/61/ΕΟΚ, πλην των τρίκυκλων μοτοσικλετών Όχημα στο τέλος του κύκλου ζωής του είναι κάθε όχημα που αποτελεί «απόβλητο», με την έννοια ότι ο κάτοχος του το απορρίπτει ή σκοπεύει ή υποχρεούται να το κάνει. Τα κράτη-μέλη έχουν διαφορετική πολιτική στο θέμα της απόσυρσης των αυτοκινήτων. Οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Με βάση τον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων, τα οχήματα στο τέλος κύκλου ζωής, ταξινομούνται με τον κωδικό Πιο συγκεκριμένα:

24 Απόβλητα από Οχήματα (2/2)
16 01 Οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους από διάφορα μέσα μεταφοράς (περιλαμβανομένων μηχανισμών παντός εδάφους) και απόβλητα από τη διάλυση οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους και από τη συντήρηση οχημάτων (εξαιρούμενων των κεφαλαίων 13, 14 και των σημείων και 16 08) Ελαστικά στο τέλος του κύκλου ζωής τους    * Οχήματα στο τέλος του χρόνου ζωής τους  Οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, τα οποία δεν έχουν ούτε υγρά ούτε άλλα επικίνδυνα συστατικά στοιχεία * Φίλτρα λαδιού  * Κατασκευαστικά στοιχεία που περιέχουν υδράργυρο  * Κατακευαστικά στοιχεία που περιέχουν PCB   * Εκρηκτικά κατασκευαστικά στοιχεία (πχ αερόσακοι)  * Τακάκια φρένων που περιέχουν αμίαντο    Τακάκια φρένων εκτός εκείνων που περιλαμβάνονται στο σημείο   * Υγρα φρένων  * Αντιψυκτικά υγρά που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες  Αντιψυκτικά υγρά εκτός εκείνων που περιλαμβάνονται στο σημείο   Δεξαμενές υγροποιημένου φυσικού αερίου  Σιδηρούχα μέταλλα  Μη σιδηρούχα μέταλλα  Πλαστικά  Γυαλί    * Επικίνδυνα κατασκευαστικά στοιχεία εκτός εκείνων που περιλαμβάνονται στα σημεία έως , στο σημείο και στο σημείο   Κατασκευαστικά στοιχεία μη προδιαγραφόμενα άλλως  Απόβλητα μη προδιαγραφόμενα άλλως 

25 Απόβλητα από Εκσκαφές, Κατασκευές και Κατεδαφίσεις (1/2)
Απόβλητα από Εκσκαφές, Κατασκευές και Κατεδαφίσεις (1/2) Ο όρος απόβλητα από κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) αναφέρεται σε ένα ιδιαίτερα ευρύ φάσμα υλικών, τα οποία χωρίζονται σε τέσσερις κύριες κατηγορίες ανάλογα με την προέλευσή τους: (α) Υλικά Εκσκαφών: Τα υλικά αυτά μπορεί να είναι μητρικά χώματα εκσκαφών, άμμος, χαλίκι, πέτρες, άργιλος και οποιαδήποτε άλλα υλικά που μπορεί να προκύψουν από εκσκαφές (β) Υλικά Οδοποιίας: Τα υλικά αυτά μπορεί να είναι άσφαλτος και οποιαδήποτε άλλα υλικά οδοστρώματος, υλικά βάσεων και υποβάσεων, δηλαδή χαλίκι, άμμος, σκύρα και γενικά υλικά που προκύπτουν από την αποξήλωση και ανακαίνιση οδών (γ) Υλικά Κατεδαφίσεων-Μπάζα: Τα υλικά αυτά μπορεί να είναι χώματα, χαλίκι, κομμάτια ή στοιχεία από μπετόν (σκυροδέματα), επιχρίσματα, πλίνθοι (τούβλα), πλάκες επιστρώσεως, γύψος, άμμος, λαξευμένες πέτρες, θρίμματα ειδών υγιεινής κ.λπ. (δ) Απόβλητα από Εργοτάξια: Τα απόβλητα αυτά μπορεί να είναι ξύλο, πλαστικό, χαρτί, γυαλί, μέταλλα, καλώδια, χρώματα, βερνίκια, στοιχεία επικαλύψεων προσόψεων, κόλλες και γενικά όλα τα υλικά που προέρχονται από τη λειτουργία εργοταξίων κατασκευής, κατεδάφισης, επισκευής, ενίσχυσης, προσθήκης, επέκτασης και ανακαίνισης.

26 Στον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων, τα ΑEKK ταξινομούνται με τον κωδικό 17
      ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΙΣ(ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΧΩΜΑΤΑ ΕΚΣΚΑΦΩΝ ΑΠΟ ΡΥΠΑΣΜΕΝΑ ΕΔΑΦΗ) 17 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΙΣ(ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ  Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΡΟΜΩΝ) 17 01           Σκυρόδεμα , τούβλα, πλακάκια και κεραμικά       Σκυρόδεμα       Τούβλα       Πλακάκια και κεραμικά   *    Μίγμα , ή ξεχωριστό κλάσμα από σκυρόδέμα, τούβλα, κεραμικά και πλακάκια που περιέχουν επικίνδυνα υλικά       Μίγμα από σκυρόδεμα, τούβλα, κεραμικά και πλακάκια διαφορετικό από αυτό που αναφέρεται στη 17 02           Ξύλο, γυαλί και πλαστικό       Ξύλο       Γυαλί       Πλαστικό *    Ξύλο, γυαλί , πλαστικό που περιέχει ή έχει μολυνθεί με επικίνδυνα υλικά 17 03           Μίγματα βιτουμενίου, ανθρακόπισσα και άλλα προϊόντα πίσσας *    Μίγματα Βιτουμενίου που περιέχουν ανθρακόπισσα       Μίγματα Βιτουμενίου που δεν υπάγονται στην  *    Ανθρακόπισσα και προϊόντα πίσσας 17 04           Μέταλλα (περιλαμβάνονται και τα κράματά τους)       Χαλκός, Μπρούτζος, ορείχαλκος       Αλουμίνιο       Μόλυβδος       Ψευδάργυρος       Σίδηρος και χάλυβας       Κασσίτερος       Μίγμα υλικών *    Απόβλητα μετάλλων ρυπασμένα με επικίνδυνα υλικά *    Καλώδια που περιέχουν έλαια , ανθρακόπισσα και άλλα επικίνδυνα υλικά       Καλώδια που δεν υπάγονται στην 17 05           Χώματα (περιλαμβάνονται τα χώματα εκσκαφών από ρυπασμένα εδάφη), πέτρες και μπάζα εκσκαφών

27 Ιατρικά Απόβλητα (1/) Σύμφωνα με την ΚΥΑ 37591/2031, ως Ιατρικά Απόβλητα θεωρούνται τα απόβλητα που παράγονται από Υγειονομικές Μονάδες και αναφέρονται στον κατάλογο αποβλήτων του Παραρτήματος της Απόφασης 2001/118/ΕΚ του Συμβουλίου της 16ης Ιανουαρίου 2001 των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (EEL 47/2001). Για πρακτικούς κυρίως λόγους, που αφορούν στον τρόπο διαχείρισής τους, η ΚΥΑ 37591/2031 τα κατηγοριοποιεί σε 4 κατηγορίες, ως ακολούθως: (α) Ιατρικά Απόβλητα Αστικού Χαρακτήρα (ΙΑ-ΑΧ) που προσομοιάζουν με τα οικιακά απόβλητα. (Πίνακας 1). απόβλητα από την παρασκευή φαγητών, που προέρχονται από τις κουζίνες των υγειονομικών μονάδων απόβλητα από δραστηριότητες εστίασης και τα υπολείμματα των τροφίμων που προέρχονται από τα τμήματα νοσηλείας των υγειονομικών μονάδων, εκτός από εκείνα που προέρχονται από ασθενείς που πάσχουν από μολυσματικές ασθένειες, για τους οποίους ο θεράπων ιατρός έχει διαγνώσει ότι πάσχουν από μία ασθένεια που μπορεί να μεταδοθεί με αυτά τα υπολείμματα γυαλί, χαρτί, χαρτόνι, πλαστικό, μέταλλα, υλικά συσκευασίας γενικά, ογκώδη υλικά, καθώς και άλλα μη επικίνδυνα απόβλητα που, λόγω της ποιότητάς τους, εξομοιώνονται με τα οικιακά, απόβλητα παραγόμενα κατά τις εργασίες καθαρισμού κοινόχρηστων χώρων απόβλητα από ρουχισμό μίας χρήσεως εκτός εάν παρουσιάζουν το χαρακτηριστικό που αναφέρεται στο σημείο «Η9» (παράρτημα ΙΙ) της ΚΥΑ 19396/1546/97 (ΦΕΚ 604, τ. Β) απόβλητα που προέρχονται από κηπουρικές εργασίες, που εκτελούνται στο περιβάλλον των υγειονομικών μονάδων ορθοπεδικοί γύψοι, σερβιέτες, βρεφικές πάνες και πάνες για ενήλικες ΕΙΑ αμιγώς μολυσματικού χαρακτήρα, που έχουν υποστεί τη διαδικασία αποστείρωσης.

28 Ιατρικά Απόβλητα (1/) (β) Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα (ΕΙΑ): (β.1) αμιγώς μολυσματικού χαρακτήρα απόβλητα (ΕΙΑ-ΜΧ) (Πίνακας 2). (β.2) απόβλητα που έχουν ταυτόχρονα τοξικό και μολυσματικό χαρακτήρα (ΕΙΑ-ΜΤΧ) (Πίνακας 3). (β.3) απόβλητα αμιγώς τοξικού χαρακτήρα (μη μολυσματικού χαρακτήρα) (ΕΙΑ-ΤΧ) (Πίνακας 4). Ιστοί και όργανα ανθρώπινου σώματος: όλα τα απόβλητα που προέρχονται από περιβάλλοντα, στα οποία υφίσταται κίνδυνος βιολογικής μετάδοσης δια του αέρος, καθώς και από περιβάλλοντα απομόνωσης, στα οποία βρίσκονται ασθενείς πάσχοντες από μεταδοτικό νόσημα και έχουν μολυνθεί από: α)  αίμα ή άλλα βιολογικά υγρά που περιέχουν αίμα σε ποσότητα τέτοια, ώστε αυτό να είναι ορατό. β) κόπρανα και ούρα στην περίπτωση συγκεκριμένου ασθενούς, στον οποίο έχει αναγνωριστεί κλινικά από τον θεράποντα ιατρό μία νόσος που μπορεί να μεταδοθεί με αυτά τα απεκκρίματα. γ)  σπέρμα, κολπικές εκκρίσεις, εγκεφαλονωτιαίο υγρό, αρθρικό υγρό, πλευριτικό υγρό, περιτοναϊκό υγρό, περικάρδιο υγρό ή αμνιακό υγρό δ) ιστοί, όργανα, σώμα νεκρών ζώων ή μέρη σώματος ζώων Ενδεικτικά αναφέρονται: - βελόνες, σύριγγες, λάμες, χειρουργικά νυστέρια - εργαλεία για κολποσκόπηση και τεστ-παπ. - οφθαλμικές ράβδοι μη αποστειρωμένες. - οφθαλμικές ράβδοι από TNT. -    σωλήνες παροχετεύσεων και διασωληνώσεων. -    Κυκλώματα για εξωσωματική κυκλοφορία, λεκανίτσες μιας χρήσεως για τη λήψη υλικού βιοψίας ενδομητρίου - καθετήρες (κύστης, φλεβών, αρτηριών, για πλευριτικές παροχετεύσεις κλπ.), συνδέσεις. - σετ μετάγγισης. - μολυσμένα εργαλεία από ενδοφλέβια χορήγηση ορού. - φίλτρα διύλισης. - γάντια μίας χρήσεως. -    υλικό μίας χρήσεως: σταγονόμετρα, δοκιμαστικοί σωλήνες, προστατευτικός ρουχισμός και μάσκες, γυαλιά, πανιά, σεντόνια, μπότες, γαλότσες κά. - ιατρικά υλικά (γάζες, ταμπόν, επίδεσμοι, τσιρότα, σωληνοειδή ράμματα). - σακούλες (για μεταγγίσεις, για ούρα, για παρεντερική διατροφή). - σετ για εγχύσεις. - ορθοσκόπια και γαστροσκόπια. - σωλήνες μύτης για βρογχοαναρρόφηση, για οξυγονοθεραπεία κλπ.  Τα απόβλητα που προέρχονται από κτηνιατρικές δραστηριότητες και α)   έχουν μολυνθεί από παθογόνους για τον άνθρωπο και τα ζώα παράγοντες, όπως σύριγγες και βελόνες. β)   έχουν έρθει σε επαφή με οποιοδήποτε βιολογικό υγρό που εκκρίνεται ή απεκκρίνεται και για τα οποία υγρά έχει διαπιστωθεί κλινικά, από τον υπεύθυνο κτηνίατρο, κίνδυνος μετάδοσης νόσου, όπως αίμα, κόπρανα ούρα. γ)   σώμα νεκρών ζώων ή μέρη σώματος ζώων, ιστοί ή όργανα ζώων. Πίνακας 2 Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα αμιγώς μολυσματικού χαρακτήρα (ενδεικτικός κατάλογος)

29 Πίνακας3: ΕΙΑ-ΜΤΧ: Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα που έχουν ταυτόχρονα τοξικό και μολυσματικό χαρακτήρα (ενδεικτικός κατάλογος) 1.  Απόβλητα από ανάπτυξη ερευνητικών δραστηριοτήτων και μικροβιολογικών   -βιοχημικών εξετάσεων Πλάκες, τριβλία καλλιέργειας και άλλα μέσα που χρησιμοποιούνται στη μικροβιολογία και που έχουν μολυνθεί από παθογόνους παράγοντες 2. Ανατομικά απόβλητα, από παθολογοανατομικά εργαστήρια Ιστοί, όργανα και μέρη σώματος μη αναγνωρίσιμα, πειραματόζωα 3. Απόβλητα, από παθολογικά και άλλα τμήματα όπου γίνονται χημειοθεραπείες Χρησιμοποιημένες συσκευασίες ορών με κυτταροστατικά φάρμακα από ασθενείς στους οποίους εφαρμόζεται χημειοθεραπεία  

30 Πίνακας 4: Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα αμιγώς τοξικού χαρακτήρα (ενδεικτικός κατάλογος)
Τα ΙΑ που χαρακτηρίζονται με τους κωδικούς αριθμούς *, , , * και * του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων.       Απόβλητα που περιέχουν υδράργυρο, άλλα βαρέα μέταλλα, επικίνδυνες οργανικές ενώσεις, κλπ.          Εξαντλημένα προσροφητικά υλικά, φίλτρα          Έλαια εκροής από αντλίες κενού          Μονωτικά υλικά που περιέχουν αμίαντο          Ληγμένα φάρμακα ή φάρμακα που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν, συμπεριλαμβανομένων των κυτταροστατικών  φαρμάκων (γ) Άλλα Ιατρικά Απόβλητα (ΑΙΑ): Ραδιενεργά, μπαταρίες, συσκευασίες με αέρια υπό πίεση, κ.ά.

31 Απόβλητα από Υλικά Συσκευασίας
Σύμφωνα με το Nόμο 2939/01 «συσκευασία ορίζεται κάθε προϊόν, κατασκευασμένο από οποιοδήποτε είδος υλικού από πρώτες ύλες μέχρι επεξεργασμένα υλικά και προοριζόμενο να χρησιμοποιείται για να περιέχει αγαθά με σκοπό την προστασία, διακίνηση, τη διάθεση και την παρουσίασή τους από τον παραγωγό μέχρι τον χρήστη ή τον καταναλωτή. Ως συσκευασίες θεωρούνται όλα τα είδη μιας πολλαπλής χρήσης που χρησιμοποιούνται για τον ίδιο σκοπό». Ακολούθως ορίζονται οι τύποι προϊόντων συσκευασίας ανάλογα με το υλικό κατασκευής τους.   1. Μεταλλικά υλικά συσκευασίας 2. Υλικά Συσκευασίας από χαρτί 3. Πλαστικά προϊόντα συσκευασίας 4. Γυάλινα προϊόντα συσκευασίας 5. Ξύλινα προϊόντα συσκευασίας 6. Σύμμεικτα

32 Απόβλητα από Ηλεκτρικό και Ηλεκτρονικό Εξοπλισμό - ΑΗΗΕ
Απόβλητα από Ηλεκτρικό και Ηλεκτρονικό Εξοπλισμό - ΑΗΗΕ Σύμφωνα με το ΠΔ 115/2004 «ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής» είναι πηγή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία προέρχεται από την άμεση μετατροπή χημικής ενέργειας και αποτελείται από ένα ή περισσότερα πρωτογενή (μη επαναφορτιζόμενα) στοιχεία ή δευτερογενή (επαναφορτιζόμενα) στοιχεία. Πίνακας 1: Κύρια χαρακτηριστικά και εφαρμογές των ηλεκτρικών στηλών Σύστημα Παραδείγματα Εφαρμογών Ψευδαργύρου / Άνθρακα Φορητά ραδιόφωνα, ηλεκτρονικά, φακοί, παιγνίδια Αλκαλικές (Ζn/Αλκαλικός ηλεκτρολύτης/ MnO2) Κασετόφωνα, πικάπ, ραδιόφωνα, αριθμομηχανές Υδραργύρου (Ζn/HgO) Ακουστικά, ιατρικές συσκευές, φωτογραφικός εξοπλισμός Αργύρου (Ζn/Αg2Ο) Ακουστικά, ιατρικός εξοπλισμός, ρολόγια Λιθίου Ρολόγια, υπολογιστές, κυκλώματα μνήμης, συσκευές επικοινωνίας, καρδιακοί βηματοδότες, στρατιωτικές εφαρμογές

33 ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ
Πλαίσιο Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων Τεχνικές Διαχείρισης Αστικών Αποβλήτων Πλαίσιο Διαχείρισης Οχημάτων Πλαίσιο Διαχείρισης των ΑΕΚΚ Πλαίσιο Διαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων

34 Πλαίσιο Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων(1/3)
Το βασικό νομοθέτημα που καθορίζει τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων είναι η ΟΔΗΓΙΑ 91/689/ΕΟΚ για «Επικίνδυνα Απόβλητα» του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 1991 των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Στην Ελλάδα δημοσιεύτηκαν (Μάρτιος 2006) η ΚΥΑ 13588/725/2006 «Μέτρα όροι και περιορισµοί για τη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ" καθώς και η ΚΥΑ 24944/1159/ΦΕΚ «‘Έγκριση Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων» και τέλος τον Μάρτιο του 2007 δημοσιεύθηκε η Υ.Α. 8668/2007 «Έγκριση Εθνικού Σχεδιασμού Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΕΣΔΕΑ), οι οποίες και διαμορφώνουν το θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των Ε.Α. στη χώρα μας Σύμφωνα με τα παραπάνω νομοθετήματα, ο Εθνικός Σχεδιασµός ∆ιαχείρισης των επικινδύνων αποβλήτων εκπονείται από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε., µε βάση τις τεχνικές, περιβαλλοντικές, χωροταξικές κοινωνικές και οικονοµικές συνθήκες.

35 Πλαίσιο Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων(2/3)
Σύμφωνα με καταγραφή που έγινε σήμερα στην Ελλάδα παράγονται ετησίως, περίπου τόνοι Ε.Α., εκ των οποίων ένα ποσοστό της τάξης του 62% υποβάλλεται σε εργασίες διάθεσης, ενώ το υπόλοιπο σε εργασίες αξιοποίησης. Οι μεγαλύτερες ποσότητες παράγονται στην Αττική 48,5%, στη Κεντρική Μακεδονία 12,6%, στην Στερεά Ελλάδα 10,2%, στη Θεσσαλία 6,9% και στην Δυτική Ελλάδα 5,2% περίπου. Η προέλευση των επικίνδυνων αποβλήτων προέρχεται κυρίως από βιομηχανικές δραστηριότητες (διϋλιστήρια, παραγωγή αλουμινίου, χαλυβουργίες, παραγωγή λιπασμάτων, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, παραγωγή οργανικών χημικών προϊόντων) όπως και από εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης κοινού (λιμάνια, αεροδρόμια, ΟΣΕ, ΟΤΕ κ.α).

36 Πλαίσιο Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων(3/3)
Συνοπτική παρουσίαση υφιστάμενων πρακτικών διαχείρισης Ε.Α. (στοιχεία έτους 2004) Ρεύματα Ε.Α. Πρακτικές διαχείρισης Ε.Α. από κύριες παραγωγικές δραστηριότητες βιομηχανιών (κεφ.ΕΚΑ : 01,03,05,06,07,08,09,10,11,12,19) Αποθήκευση Αξιοποίηση Επεξεργασία Μεταφορά στο εξωτερικό Ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές Αξιοποίηση / ανακύκλωση συσσωρευτών μολύβδου – οξέος για παραγωγή δευτερογενούς μολύβδου Μεταφορά στο εξωτερικό των φορητών ηλεκτρικών στηλών & συσσωρευτών σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης Απόβλητα Λιπαντικών Ελαίων (ΑΛΕ). Αναγέννηση ορυκτελαίων ΜΠΕΑ Συνδιαχείριση με τα αστικά απόβλητα PCB’s Ζωικά υποπροϊόντα Αποτέφρωση Διάθεση, μετά από μεταποίηση σε ΧΥΤΑ ή σε αδειοδοτημένο χώρο εντός του χώρου των μονάδων (σφαγείων). Επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα Αποστείρωση των αμιγώς μολυσματικών και στη συνέχεια διάθεση σε ΧΥΤΑ ΟΤΚΖ Απομάκρυνση των Ε.Α. (υγρά φρένων κ.λπ.) και μεταφορά τους στο εξωτερικό ή σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης εντός της χώρας

37 Πλαίσιο Διαχείρισης οχημάτων(1/2)
Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, οι παραγωγοί των οχημάτων υποχρεώνονται να οργανώνουν ή να συμμετέχουν σε ατομικά ή συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης των οχημάτων και να προωθούν τη πλέον ενδεδειγμένη μέθοδο εναλλακτικής διαχείρισης, με την οργάνωση συστημάτων συλλογής, μεταφοράς, προσωρινής αποθήκευσης και αξιοποίησης των ΟΤΚΖ και αποβλήτων που συνίστανται σε μεταχειρισμένα εξαρτήματα. Τα συστήματα αυτά πρέπει να αποβλέπουν: Στην επαναχρησιμοποίηση, αξιοποίηση και ανακύκλωση των ΟΤΚΖ με χρήση καθαρών τεχνολογιών Στη προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας, ασφάλειας και υγιεινής του καταναλωτή, προστασία των δικαιωμάτων του βιομηχανικού και εμπορικού απορρήτου, αποφυγή δημιουργίας εμποδίων και στρεβλώσεων στον ανταγωνισμό για τα εισαγόμενα προϊόντα.

38 Πλαίσιο Διαχείρισης οχημάτων (2/2)
Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Οχημάτων Ελλάδας – ΕΔΟΕ Α.Ε. Η ΕΔΟΕ είναι μια μη κερδοσκοπική εταιρεία αστικής ευθύνης, η οποία λειτουργεί από την 1/11/2004 με σκοπό τη συλλογή και αξιοποίηση των ΟΤΚΖ σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την Οδηγία 200/53. Συμμετέχουν πρακτικά όλοι οι εισαγωγείς/ αντιπρόσωποι αυτοκινήτων της χώρας και τα έξοδα του συστήματος καλύπτονται από τις εισφορές των μελών της με βάση τον αριθμό των αυτοκινήτων της κάθε εταιρείας στην Ελλάδα.  Η εταιρεία ξεκίνησε τις δραστηριότητές της με σημεία συλλογής σε Ξάνθη και Θεσσαλονίκη και μέχρι τώρα έχει επεκτείνει τη δραστηριότητά της στους νομούς Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Πέλλας, Γρεβενών, Κοζάνης, Άρτας, Πρέβεζας, Αιτωλοακαρνανίας, Αττικής, Αχαΐας, Τρικάλων, Καρδίτσας, Βοιωτίας και Εύβοιας. Εντός του 2006 αναμένεται η λειτουργία 2 ακόμα σημείων συλλογής εντός της Αττικής και κάποιων ακόμα στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η ετήσια ποσότητα των οχημάτων τέλους κύκλου ζωής είναι περίπου τόνοι εκ των οποίων ανακυκλώνεται το 75% των συλλεγομένων. Περίπου το 60% του συνόλου των κυκλοφορούντων επιβατηγών και ελαφρών φορτηγών βρίσκεται στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης.

39 Πλαίσιο Διαχείρισης των ΑΕΚΚ
Όσον αναφορά στην υφιστάμενη διαχείριση των αδρανών αποβλήτων στην Ελλάδα, δεν υπάρχει ένα οργανωμένο δίκτυο συλλογής και αξιοποίησης των υλικών που περιέχονται στα απόβλητα αυτά.  Οι ενέργειες αξιοποίησης χαρακτηρίζονται αποσπασματικές και έγκειται στην δραστηριότητα των εργολάβων που έχουν αναλάβει τα αντίστοιχα έργα. Αξιοποιούνται κυρίως χρήσιμα υλικά όπως καλώδια, κουφώματα και γυαλιά Η Οδηγία της Ε.Ε. (1999/31) απαγορεύει τη διάθεση αδρανών υλικών και εν γένει μπαζών στους ΧΥΤΑ και επιβάλλει τη διάθεση τους σε ανεξάρτητους χώρους ταφής αδρανών. Επιπροσθέτως ο Νόμος “περί ίδρυσης Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων” περιλαμβάνει και τα υλικά κατεδάφισης στην κατηγορία “άλλα” προϊόντα και προβλέπει την έκδοση του αντίστοιχου προεδρικού διατάγματος. Η τελευταία έκδοση του Π.Δ. θέσπιζε ποσοτικούς στόχους αξιοποίησης. Πιο συγκεκριμένα:  α) μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2006, να αξιοποιείται κατ’ ελάχιστο το 30 % κατά βάρος των παραγομένων αποβλήτων, από το οποίο να ανακυκλώνεται τουλάχιστον 50%. β)  μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2008, να αξιοποιείται κατ’ ελάχιστο το 50 % κατά βάρος των παραγομένων αποβλήτων, από το οποίο να ανακυκλώνεται τουλάχιστον 50%. γ)  μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2015, να αξιοποιείται τουλάχιστον το 80 % κατά βάρος των παραγομένων αποβλήτων, από το οποίο να ανακυκλώνεται τουλάχιστον 50%.

40 Πλαίσιο Διαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων (1/2)
 Στα τέλη του 2003 εκδόθηκε η ΚΥΑ Αριθ.Η.Π /2031, με τίτλο «μέτρα και όροι για τη διαχείριση ιατρικών αποβλήτων από υγειονομικές μονάδες» η οποία έθεσε τις βασικές αρχές για τη διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων. Σύμφωνα με την ΚΥΑ 37591/2031/2003, προβλέπεται η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών, η προμήθεια του κατάλληλου εξοπλισμού ενδονοσοκομειακής διαχείρισης και διαμόρφωσης των κατάλληλων χώρων, καθώς και η εκπαίδευση του προσωπικού των Υγειονομικών Μονάδων (ΥΜ) για την ορθή διαχείριση των ΕΙΑ. Επιπροσθέτως με βάση την παραπάνω ΚΥΑ, υποχρεούνται οι Υγειονομικές Μονάδες να εκπονήσουν Εσωτερικό Κανονισμό Διαχείρισης Επικινδύνων Ιατρικών Αποβλήτων ενώ απαιτείται και η παράλληλη ενεργοποίηση και συμμετοχή των Επιτροπών Υγιεινής και Ασφάλειας των ΥΜ, οι οποίες θα πρέπει να παίξουν καθοριστικό ρόλο τόσο στην ενημέρωση των εργαζομένων όσο και στην εποπτεία της ορθής λειτουργίας του συστήματος διαχείρισης των ΕΙΑ. Επιπροσθέτως οι μονάδες αποτέφρωσης μολυσματικών αποβλήτων, στα νοσοκομεία που διαθέτουν τέτοιες μονάδες, είναι συνήθως παλαιάς τεχνολογίας και δεν λειτουργούν σύμφωνα με τις θεσμοθετημένες προδιαγραφές καύσης αποβλήτων. Έτσι έχουμε ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με επικίνδυνους αέριους ρύπους και τη μη επαρκή προστασία της Δημόσιας Υγείας και του Περιβάλλοντος.

41 Πλαίσιο Διαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων (2/2)
Σημειώνεται δε πως τα τελευταία χρόνια πραγματοποιείται «απολύμανση/αδρανοποίηση» των ιατρικών αποβλήτων, είτε με τη χρήση θερμότητας ή μικροκυμάτων ή χημικών ουσιών. Η θερμική αδρανοποίηση θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι είναι μια προκατεργασία ώστε να αυξήσει το βαθμό ασφάλειας της μεταφοράς. Ακόμα και όταν αυτή εφαρμόζεται ακολουθώντας αυστηρούς όρους, κανόνες και προδιαγραφές με αποτέλεσμα όντως να εξαλείφεται ο μολυσματικός παράγοντας από τα Ιατρικά Απόβλητα, σε καμία περίπτωση δεν απαλλάσσει από τoν επικίνδυνο/τοξικό χαρακτήρα των αποβλήτων αυτών. Μέχρι το 2002 λειτουργούσε στα Άνω Λιόσια μια μικρή μονάδα αποτέφρωσης δυναμικότητας 800 κιλών/ ημέρα. Σήμερα λειτουργεί σύγχρονη μονάδα αποτέφρωσης από τον ΕΣΔΚΝΑ δυναμικότητας 30 τόνων/ ημέρα και κόστους 3 δισεκατομμυρίων, η οποία όμως λειτουργεί με χαμηλό φορτίο καθώς δεν έχουν συμβληθεί όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα. Το γεγονός ότι η μονάδα επεξεργάζεται σημαντικά χαμηλότερες ποσότητες αποβλήτων από όσες αναμένονταν, έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του λειτουργικού κόστους επεξεργασίας ανά τόνο αποβλήτου.