Κατέβασμα παρουσίασης
Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε
ΔημοσίευσεLysander Andris Τροποποιήθηκε πριν 10 χρόνια
1
1ο ΛΥΚΕΙΟ ΠΕΥΚΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Ο ΧΟΡΟΣ ΩΣ ΜΕΣΟ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΕΞΙΑΣ
ΤΑΞΗ Β΄ PROJECT 1 ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β΄ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ
2
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Για το μάθημα της ερευνητικής εργασίας του β΄τετραμήνου επιλέξαμε να ερευνήσουμε ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα, το χορό. Χορός είναι η ποίηση που δημιουργεί το σώμα, με την οποία ο άνθρωπος μπορεί να εκφράζει τον εσωτερικό του κόσμο και τις δημιουργικές-καλλιτεχνικές δεξιότητες του. Η παρούσα εργασία με θέμα «ο χορός ως μέσο έκφρασης, επικοινωνίας και ευεξίας» εντάσσεται στα πλαίσια του πεδίου «Τέχνη και Πολιτισμός» Σκοπός της ερευνάς μας είναι η μελέτη του χορού ως μέσο έκφρασης, επικοινωνίας ευεξίας, διασκέδασης και ψυχαγωγίας. Η μέθοδος που ακολουθήσαμε είναι η ομαδοσυνεργατική. Τα ερευνητικά εργαλεία που χρησιμοποιήσαμε είναι η χρήση Η/Υ για έρευνα στο διαδίκτυο, εγκυκλοπαίδειες, βιντεοπροβολέας, τύπος (ηλεκτρονικός – περιοδικός), βιβλία σχετικά με τον χορό. Δεν πρέπει ωστόσο να παραλείψουμε και το προσωπικό βίωμα κάθε ομάδας και τις εμπειρίες του κάθε παιδιού. Τέλος οι ομάδες είναι:
3
ΟΜΑΔΑ 1η ΥΠΟΘΕΜΑ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ ΜΑΘΗΤΕΣ: ΘΑΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΚΟΚΑΛΙ ΑΡΙ, ΜΟΣΧΟΒΗ ΕΥΤΕΡΠΗ, ΠΑΝΔΗ ΑΝΝΑ, ΠΑΝΤΙΟΣ ΡΑΦΑΗΛ, ΠΑΠΑΓΟΡΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΟΜΑΔΑ 2η ΥΠΟΘΕΜΑ: ΟΦΕΛΗ ΚΑΙ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ ΜΑΘΗΤΕΣ: ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑ, ΚΑΨΑΛΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΜΠΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΜΠΑΝΤΑΒΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΠΑΝΑΓΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΠΑΠΑΕΥΘΥΜΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΟΜΑΔΑ 3η ΥΠΟΘΕΜΑ: ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΚΑΙ ΛΑΪΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ, ΓΕΡΑΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΓΛΕΖΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΚΑΝΑΚΗ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ, ΛΟΥΓΙΑΚΗ ΜΑΡΘΑ ΟΜΑΔΑ 4η ΥΠΟΘΕΜΑ: ΧΟΡΟΙ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ ΜΑΘΗΤΕΣ: ΚΑΠΠΕΛΟ ΜΙΧΑΗΛ, ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΥ ΛΥΔΙΑ, ΜΑΥΡΙΚΗ ΕΛΕΝΗ, ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΩΤΗΣ ΗΛΙΑΣ.
4
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο χορός μπορεί να χαρακτηριστεί ως πρωταρχική έκφραση του ανθρώπου, αφού είναι συνέχεια της κίνησης του σώματος. Ο Πλάτωνας συσχετίζει τις έννοιες, χορός και χαρά δίνοντας έτσι την ερμηνεία της εκδήλωσης συναισθημάτων. Στον χορευτή προκαλείτε μια μεγάλη γκάμα συναισθημάτων: χαρά, ενθουσιασμός, τέρψη, διέγερση, θρίαμβος, έκταση. Ο πόνος και η λύπη σταδιακά υποχωρούν και εκμηδενίζονται με το χορό, καθιστώντας τον σημαντικό θεραπευτικό μέσο. Ερευνώντας τη φύση και τη λειτουργία της κίνησης, διαπιστώνουμε ότι καλλιεργεί σκέψεις και συναισθήματα. Μέσα από ένα ειδικό πρόγραμμα χορού και κίνησης, τα παιδιά και οι ενήλικες μπορούν να τονώσουν την αυτοπεποίθηση τους, ενώ ταυτόχρονα ανακαλύπτουν τις σωματικές τους ικανότητες. Πάνω στο dance-floor, το “εγώ” μικραίνει και μια συλλογική αίσθηση αγγίζει την ψυχή του χορευτή. Ο χορός μπορεί να αποτελέσει την είσοδο σε μια άλλη πραγματικότητα. Είναι ένα μέσο επικοινωνίας, έκφρασης και ένωσης με το σύνολο. Η εκμάθηση κάθε είδους χορού προϋποθέτει την ανάπτυξη μιας συγκεκριμένης τέχνης, πράγμα που καλλιεργεί την ανάπτυξη, κατανόηση και αίσθηση του εγκεφάλου. Η θεραπευτική διαδικασία ενθαρρύνει τη δημιουργική έκφραση και δημιουργεί την αυτογνωσία και την συναισθηματική ωρίμανση.
5
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ ΟΜΑΔΑ 1
Πέπη Μοσχόβη Άννα Πανδή Νάσια Παπαγόρα Ραφαήλ Παντιός Άρης Κόκαλης Γιώργος Θάνος
6
ΤΙ ΕΙΝΑΙ o ΧΟΡΟΣ Ο χορός είναι ο πληρέστερος και αμεσότερος τρόπος έκφρασης και δημιουργίας. Οι εμπειρίες και τα συναισθήματα από τα πρώτα χρόνια επαφής του κάθε παιδιού με την τέχνη και τα σημαίνοντα του χορού μπορούν και πρέπει να είναι μαγικά, να δημιουργούν και να ωριμάζουν εμπειρίες και συναισθήματα που ταυτίζονται σε σημαντικό βαθμό με την μαγεία της πρώτης ζωτικής εξερεύνησηAς του “είναι”. Το παιδί ανακαλύπτει το σώμα του. Ερευνά τις κινητικές του δεξιότητες και όρια.
7
Εξωτερικεύει σε περιβάλλον πειθαρχημένο και προστατευμένο τα συναισθήματά του. Απελευθερώνει τον εαυτό του από τους περιττούς περιορισμούς της λοιπής καθημερινότητας. Καλλιεργεί με όρους δημιουργικούς την φαντασία του. Διδάσκεται τον πλέον ουσιώδη της ζωής υπαρξιακό συνδυασμό: Από την μιά να λειτουργεί και να αποδίδει ομαδικά, παράλληλα όμως να αναπτύσσει στο έπακρο αρχηγικές ικανότητες μιάς και ανά πάσα στιγμή μπορεί να κληθεί να καθοδηγήσει ως αρχηγός την ομάδα.
8
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ Ο χορός ως Τέχνη φαίνεται να έχει εγκολπωθεί στην κουλτούρα πολλών οργανωμένων κοινωνιών σε πολλά μέρη του κόσμου, αρκετές χιλιετίες π.Χ. Ωστόσο, όσον αφορά την Ευρώπη, τα θεμέλια του χορού φαίνεται να έθεσαν οι αρχαίοι πολιτισμοί της Ελλάδας και της Ρώμης.
9
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Ειδικότερα για τον Ελλαδικό χώρο, με αφετηρία το Μινωικό Πολιτισμό επηρεάζονται και οι κοινωνίες της ηπειρωτικής Ελλάδας. Στην κλασική περίοδο του 5ου π.Χ αιώνα με επίκεντρο την Αθήνα, στην ακμή των γραμμάτων και των τεχνών, θέση ανάμεσά τους φαίνεται να κατέχει και ο χορός. Η ιδιαιτερότητα της τέχνης του χορού σε συνδυασμό με τα μέσα της εποχής δεν επιτρέπουν την ακριβή γνώση του είδους του χορού που άκμαζε εκείνη την περίοδο, μολονότι είναι βέβαιο πως κατείχε ιδιαίτερη θέση στο πολιτισμικό γίγνεσθαι, εγκολπωμένος μάλιστα-εκτός των άλλων- και στο θρησκευτικό τελετουργικό της εποχής (η Τερψιχόρη αποτελούσε τη Θεά του χορού). Επίσης, φαίνεται να υπάρχει μια στενή σύνδεση του χορού, τόσο με την μουσική, όσο και την ποίηση. Κατά την ελληνιστική περίοδο, η διάδοση του ελληνικού πολιτισμού επεκτείνεται και στη Μεσογειακή λεκάνη, όπου εκείνα τα χρόνια θεωρούνταν αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης.
10
ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ Σε όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα με επίκεντρο την καθολική Δυτική Ευρώπη, με εξαίρεση τους κυκλικούς χορούς (carole) που ήταν αποδεκτοί σε όλη την πυραμίδα της κοινωνικής ιεραρχίας, οι υπόλοιποι τελούν σχεδόν υπό διωγμό, γεγονός που ενίσχυε και ο αφορισμός τους από την καθολική εκκλησία. Ωστόσο, από τους κυκλικούς χορούς φαίνεται να προέκυψε ο χορός σε ζευγάρια, με την αρωγή των τροβαδούρων
11
Ο Χορός κατά την μυθολογία!
Ο Χορός κατά την μυθολογία! Οι Μούσες στην αρχαία ελληνική μυθολογία είναι εννέα αρχαίες θεότητες. Ο Απόλλωνας ήταν ο ηγέτης τους Αρχικά οι θεότητες αυτές ήταν νύμφες του βουνού και των νερών.
12
Ο Ησίοδος στη Θεογονία αφηγείται: «Η Μνημοσύνη κοιμήθηκε στην Πιερία με το γιο του Κρόνου και γέννησε αυτές τις παρθένες που μας κάνουν να ξεχνάμε τα βάσανά μας και απαλύνουν τους πόνους μας. Εννιά νύχτες συνέχεια ο συνετός Δίας ανεβαίνοντας στο ιερό κρεβάτι του, κοιμότανε δίπλα στη Μνημοσύνη, μακριά απ’ όλους τους αθανάτους. Ύστερα από ένα χρόνο, όταν οι εποχές και οι μήνες είχαν συμπληρώσει τον κύκλο τους κι όταν πέρασαν πολλές μέρες η Μνημοσύνη γέννησε εννιά κόρες…, που όλες τις μάγευε η μουσική…». Τα ονόματα τους είναι: Κλειώ, Ευτέρπη, Θάλεια, Μελπομένη, Τερψιχόρη, Ερατώ, Πολυμνία, Ουρανία, Καλλιόπη.
13
Ο Χορός κατά την περίοδο του Βυζαντίου!
Οι Πατέρες της Εκκλησίας, κατά τη διαδικασία διαμόρφωσης του ορθόδοξου δόγματος υποστήριξαν την άποψη του δυιστικού μοντέλου σώματος-ψυχής του Πλάτωνα, παρά την αντιπαράθεσή της με αυτήν του Αριστοτέλη για την οργανική συσχέτιση ανάμεσα στο σώμα και την ψυχή. Η αποδοχή των πλατωνικών αντιλήψεων ευρύτερα συνεχίστηκε και μεταγενέστερα στους νεώτερους χρόνους, μέχρι και την καρτεσιανή διχοτόμηση νόησης-σώματος. Έτσι, η σχέση του χορού με τον παγανισμό και την ελληνική μυθολογία ώθησε τον τελικό αποδέκτη, τον κοινό άνθρωπο, στο Βυζάντιο να επηρεάζεται από δύο ετεροβαρείς και ισχυρούς παράγοντες, την ορθοδοξία και την κλασσική κληρονομιά. Η ανατολική εκκλησία ωθήθηκε στην καταδίκη του χορού, με σκοπό να καταπολεμήσει τα ειδωλολατρικά πρότυπα ή την ελευθεριότητα των ηθών. Εδώ αναφέρεται ότι η αρνητική στάση που καλλιέργησε η δυτική εκκλησία απέναντι στον τρόπο χειρισμού του χορού στην Ανατολή, αμβλυνόταν από το γεγονός ότι η ανατολική εκκλησία, κάθε φορά που αδυνατούσε να αναχαιτίσει ένα φαινόμενο, το χρησιμοποιούσε προς όφελός της. Έτσι από τους μακάβριους χορούς, που ενσωματώνει στο τελετουργικό της η Δύση, διαφοροποιείται η Aνατολή με το χορό του Ησαΐα, ο οποίος διατηρεί το πανάρχαιο τελετουργικό κυκλικό σχήμα που συμβόλιζε και συμβολίζει ακόμα τον κύκλο της ζωής, τη γονιμότητα, την αναγέννηση και την τελειότητα. Τελικά η εκκλησία οδηγήθηκε στη μετουσίωση των παγανιστικών εθίμων και την αφομοίωση στοιχείων, όταν προτίμησε την προσέλκυση πιστών από την απομάκρυνσή τους. Ένας άλλος παράγοντας που βοήθησε πιθανώς την μερική έστω αποδοχή της εκκλησίας ήταν η αυτοκρατορική εύνοια στο θέμα του χορού, προκειμένου να μην εγείρεται λαϊκή δυσαρέσκεια.
14
Έτσι οι λαϊκοί χοροί διατηρήθηκαν σε όλους τους αιώνες της βυζαντινής περιόδου, παρόλο που μετέβαλαν την έντονη κίνηση και τους ελιγμούς του σώματος, σε ομαδική, ήρεμη και σεμνοπρεπή εκδήλωση[]. Η παρουσία του ιερέα στο χορό στη νεότερη εποχή είναι μια υπόμνηση των παλαιών σχέσεων με τη λατρεία. Από την άλλη πλευρά χοροί συνόδευαν πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα[], είτε ως έκφραση χαράς στα επινίκια σημαντικών μαχών ή τιμωρός πράξη σε τελετουργίες κολασμού, ατίμωσης και κοινωνικής αποβολής.
15
Ο συγχρονος χορός Η ιστορία του σύγχρονου χορού ξεκίνησε στην Αμερική στα τέλη του 1920 ως μία μορφή αντίδρασης στις αυστηρές δομές του μπαλέτου. Η γυναίκα που έθεσε τα θεμέλια του σύγχρονο χορού θεωρείται από πολλούς ότι ήταν η Isadora Duncan. Η Duncan απέρριψε τους κανόνες που επέβαλλε το μπαλέτο στην τεχνική εκτέλεση των βημάτων, στην ενδυμασία και στο στήσιμο των χορευτών, θεωρώντας ότι έρχονταν σε αντίθεση με την ανθρώπινη φύση. Έχοντας αρκετούς υποστηρικτές, ίδρυσε την δική της σχολή χορού στην οποία δίδασκε η ίδια ενθαρρύνοντας τους μαθητές της να χρησιμοποιούν τον χορό ως μέσο έκφρασης και ελευθερίας.
16
Το μπαλέτο του 19ου αιώνα είχε αρχίσει να χάνει την προηγούμενη λάμψη του, έτσι πολλές χορεύτριες ακολούθησαν τα βήματα της Isadora απορρίπτοντας το κλασσικό μπαλέτο και υιοθετώντας τον σύγχρονο χορό. Μερικές από τις πιο σημαντικές χορεύτριες που επηρέασαν την εξέλιξη του σύγχρονου ήταν η Helen Tamiris, και η Martha Graham. Από το 1980 και μετά ο σύγχρονος χορός δέχτηκε επιρροές από την κουλτούρα της Λατινικής Αμερικής και της Ευρώπης και εξελίχθηκε σε θεατρικό στιλ που επηρέασε και άλλα είδη χορού, όπως το μπαλέτο και τους ballroom χορούς.
17
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ο χορός είναι δώρο των θεών προς τον άνθρωπο.
Αφοσιωμένοι πιστά στην ιδέα ότι ο χορός ομορφαίνει την ζωή όλων μας και μας κάνει καλύτερους, αγωνιζόμαστε συνεχώς για την διάδοσή του.
18
ΟΦΕΛΗ ΚΑΙ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ του ΧΟΡΟΥ ομαδα 2
ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΗ ΚΑΨΑΛΑΚΗΣ ΑΚΗΣ ΜΠΑΝΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΝΤΑΒΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΗΣ ΠΑΝΑΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΕΥΘΥΜΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
19
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΧΟΡΟΣ ΚΑΙ ΥΓΙΕΣ ΜΥΑΛΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ
Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ ΧΟΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΗΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ
20
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Τα οφέλη που θα έχει κάποιος που ασχολείται με τον χορό είναι αναρίθμητα. Τα πλεονεκτήματα που θα απολαμβάνει είναι επίσης πάρα πολλά, ιδιαίτερα εάν ασχολέιται με τους κοινωνικούς χορούς. Μια προσπάθεια συγκέντρωσης των πλεονεκτημάτων αυτών σε λίγες γραμμές έιναι πάντα χρήσιμη. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ο χορός είναι δώρο των θεών προς τον άνθρωπο. Ο χορός προσφέρει στον άνθρωπο κάτι πολύ περισσότερο από διασκέδαση. Προσφέρει ψυχαγωγία και σωματική υγεία, διαπλάθοντας και εξασκώντας παράλληλα το μυαλό και το σώμα. Και όπως έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι: «Νους υγιής, εν σώματι υγιεί».
21
ΧΟΡΟΣ ΚΑΙ ΥΓΙΕΣ ΜΥΑΛΟ Τα περισσότερα βιβλία και άρθρα που αφορούν στον χορό, αναφέρονται αποκλειστικά στα προφανή σωματικά οφέλη που προσφέρει στον άνθρωπο και παραλείπουν άλλες ευεργεσίες του χορού. Πρόσφατες έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα πλεονεκτήματα του χορού επεκτείνονται τόσο στην ψυχική (μείωση του άγχους, αίσθηση ευφορίας), όσο και στη νοητική (λογική, μνήμη, αντίληψη) κατάσταση του ανθρώπου. Και όμως! Ο χορός μας κάνει εξυπνότερους. Η εκμάθηση και η σωστή εκτέλεση των βημάτων διεγείρουν την εγκεφαλική δράση μειώνοντας τις πιθανότητες εμφάνισης Αλτσχάιμερ, και άλλων μορφών άνοιας, ασκώντας στον εγκέφαλο παρόμοια δράση με αυτή που ασκεί η γυμναστική στο σώμα. Οι ερευνητές του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, μελέτησαν διάφορες σωματικές και νοητικές δραστηριότητες και εξέτασαν σε ποιο βαθμό επηρεάζουν την διανοητική οξύτητα. Το πόρισμα της έρευνας έδειξε ότι από το σύνολο των σωματικών δραστηριοτήτων που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη, μόνο ο χορός είχε ανασταλτικές επιδράσεις σε κάθε μορφή άνοιας. Αλλά και σε σύγκριση με τις νοητικές δραστηριότητες, ο χορός σημείωσε το μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης του κινδύνου εμφάνισης άνοιας. Γιατί όμως ο χορός; Τι είναι αυτό που τον ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες διανοητικές και σωματικές δραστηριότητες; Η απάντηση κρύβεται στον τρόπο σκέψης που απαιτεί ο χορός. Ένας χορευτής χρειάζεται να παίρνει αποφάσεις άμεσα κατά τη διάρκεια που χορεύει με έναν παρτενέρ, μέσα σε μόλις λίγα δευτερόλεπτα. Βέβαια, μπορεί κάποιος να σκεφτεί ότι και σε άλλα αθλήματα το άτομο που συμμετέχει καλείται να πάρει γρήγορες αποφάσεις.
22
Στα περισσότερα όμως από αυτά τα αθλήματα οι αποφάσεις είναι μάλλον ενστικτώδεις αντιδράσεις ή συγκεκριμένες και επαναλαμβανόμενες ενέργειες, που εκτελούνται αυτόματα, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη. Αντίθετα, στον χορό υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία βημάτων που προκαλούν τον χορευτή να πειραματιστεί και να κάνει άπειρους συνδυασμούς, τους οποίους όμως θα πρέπει να σκεφτεί μέσα σε λίγα μόνο δευτερόλεπτα (εκτός και αν πρόκειται για χορογραφία), ώστε να έχουν ροή οι κινήσεις του, ενώ παράλληλα αποφεύγει τις συγκρούσεις με άλλους χορευτές και με φυσικά εμπόδια πάνω στην πίστα Ο χορός ενεργοποιεί ταυτόχρονα διάφορες λειτουργίες του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων των κιναισθητικών, των λογικών, των μουσικών και των συναισθηματικών διαδικασιών. Ξεκινήστε μαθήματα χορού. Τι περιμένετε; Μία με δύο ώρες μαθήματος την εβδομάδα και μερικές ώρες εξάσκησης στο σπίτι είναι αρκετές για να διατηρήσετε υγιές το σώμα και το μυαλό σας.
23
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ
Τόσο σε ατομικό επίπεδο, ως ο πρώτος χορός ενός ζευγαριού ή χορός στο σαλόνι του σπιτιού, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, σε κάποια δημόσια εκδήλωση ή πάρτι, ο χορός αποτελεί κομμάτι της ζωής του ανθρώπου, που τον συνοδεύει σε κάθε περίσταση, στις λύπες και στις χαρές. Κάθε είδος χορού είναι μοναδικό. Μπορούμε όμως από όλα τα είδη να ξεχωρίσουμε τους χορούς ballroom, που ανάγουν τους χορευτές σε ένα τελείως διαφορετικό επίπεδο, δίνοντας άλλη διάσταση στον χορό. Οι χοροί ballroom, σε αντίθεση με άλλους χορούς, καλούν τους χορευτές να χορέψουν σε ζευγάρια, προωθώντας και απαιτώντας την ομαδικότητα, τη συνεργασία, τον σεβασμό για τον παρτενέρ και χορευτικές δεξιότητες που επιτρέπουν την αρμονική συνεργασία ανάμεσα στο ζευγάρι. Άλλωστε, δεν ονομάζονται τυχαία και κοινωνικοί χοροί. Οι χορευτές ballroom έχουν τη δυνατότητα να κάνουν γνωριμίες και να αναπτύξουν φιλίες μεταξύ τους ελεύθερα χωρίς να τους χωρίζουν ρατσιστικές αντιλήψεις. Οι σχέσεις τους είναι ουσιαστικές, γιατί βασίζονται στον αλληλοσεβασμό και έχουν κοινό σημείο αναφοράς την αγάπη για την τέχνη του χορού. Σταδιακά, οι χορευτές ballroom αποκτούν διασυνδέσεις με άτομα που ασχολούνται με τον χορό και δημιουργούν έναν κύκλο «φίλων του χορού» με τους οποίους μοιράζονται χορευτικές εμπειρίες σε πάρτι, κλαμπ, και εκδηλώσεις ballroom. Αλλά και σε προσωπικό επίπεδο, τα οφέλη των ballroom χορών είναι τεράστια. Οι χορευτές που ασχολούνται πιο ουσιαστικά με τον κοινωνικό χορό, μαθαίνοντας και τον ρόλο του καβαλιέρου και τον ρόλο της ντάμας, έρχονται σε επαφή και με τις δύο πλευρές της προσωπικότητάς τους (θηλυκή και αντρική), και μαθαίνουν καλύτερα πώς λειτουργεί και σκέφτεται το αντίθετο φύλλο. Έτσι, μαθαίνουν να εξισορροπούν τη θηλυκή και την αντρική πλευρά της προσωπικότητάς τους, σε κοινωνικό, ερωτικό, συναισθηματικό, διανοητικό, και ψυχικό επίπεδο.
24
Οι χοροί ballroom, βοηθούν τον άνθρωπο να ξεπεράσει μικρές και μεγάλες φοβίες που θέτουν εμπόδια στην προσωπική και την κοινωνική του ζωή. Ο κοινωνικός χορός συμβάλλει στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, της περηφάνιας, της αυτοεκτίμησης, της αίσθησης ολοκλήρωσης, και της υπομονετικότητας. Αυτά τα εφόδια θα συνοδεύουν τον χορευτή ισόβια και σε όλους τους τομείς της ζωής του, τόσο στον προσωπικό, όσο στον επαγγελματικό και φυσικά στον κοινωνικό τομέα. Ο κοινωνικός χορός μας διδάσκει να είμαστε υπομονετικοί με τον εαυτό μας, αλλά και τους άλλους, και να συγχωρούμε τυχόν λάθη. Μας μαθαίνει να κάνουμε στην άκρη τον εγωισμό, αλλά και να αγαπάμε το σώμα μας. Με τον χορό συνειδητοποιούμε ότι μπορούμε να διασκεδάσουμε, ενώ μαθαίνουμε καινούρια πράγματα. Επομένως ανεβείτε στην πίστα και διασκεδάστε! Κάντε γνωριμίες, αποκτήστε καινούριους φίλους, ζήστε μέσα από τον χορό. Ο χορός δεν είναι μόνο άθληση και καλλιτεχνική εκπαίδευση, αλλά προσφέρει χαρά και καλή διάθεση, πάντα ενισχύοντας αξίες το κόστος των οποίων είναι ανεκτίμητο. Ο χορός εξασφαλίζει καλή υγεία, ευεξία, καλή φυσική κατάσταση και όμορφο σώμα, ενώ παράλληλα καλλιεργεί την ψυχή και το πνεύμα, εκτονώνει, διασκεδάζει και χαλαρώνει. Όμως αυτό που κάνει τον χορό ένα ξεχωριστό και χρήσιμο χόμπι, είναι η έντονα κοινωνική πλευρά του, που μπορεί να σας χαρίσει αυτοπεποίθηση, νέους φίλους και πολλές ευχάριστες στιγμές!
25
Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ Τα τελευταία χρόνια ο χορός έχει αποκτήσει εκατομμύρια υποστηρικτές παγκοσμίως, κυρίως μέσω κινηματογραφικών ταινιών, όπως το dirty dancing, και διάφορων τηλεοπτικών σόου. Λάτρεις του χορού εμφανίζονται σε άτομα κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης, λόγω της ποικιλίας που παρουσιάζει ως προς τις μορφές και τα είδη χορών που υπάρχουν. Ο χορός είναι επιστημονικά και εμπειρικά αποδεδειγμένα μία από τις πιο ωφέλιμες και ευεργετικές δραστηριότητες για κάθε άνθρωπο και από κάθε άποψη. Παρ' όλα αυτά, παρατηρείται μεγάλη αποχή από τον χορό όσον αφορά άτομα ηλικίας 12 ως 18 χρονών, δηλαδή εφήβους. Ο λόγος; Κυρίως οι απαιτήσεις του σχολείου. Το ωρολόγιο πρόγραμμα διδασκαλίας και το φόρτο εργασίας απορροφούν μεγάλο μέρος του χρόνου των μαθητών, περιορίζοντας τις δυνατότητες ενασχόλησής τους με εξωσχολικές δραστηριότητες. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο στην αποχή των νέων από τον χορό παίζουν και οι γονείς, που εξαιτίας της δυσμενούς οικονομικής και πολιτικής κατάστασης που επικρατεί σε παγκόσμιο επίπεδο, αγωνιούν για το μέλλον των παιδιών τους, με αποτέλεσμα να ασκούν πίεση σε αυτά για τις σχολικές επιδόσεις και τα μαθήματά τους.
26
Όλη αυτή η πίεση και οι απαιτήσεις αγχώνουν και κουράζουν τους μαθητές, οι οποίοι πάνω στην προσπάθειά τους να επιτύχουν άριστες επιδόσεις στο σχολείο, χάνουν την κοινωνική τους ζωή και καταστρέφουν την ψυχολογία τους. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα μεγάλο ποσοστό των μαθητών που αφιερώνουν τον περισσότερο χρόνο τους στη σχολική μελέτη παρουσιάζουν συμπτώματα εσωστρέφειας, ακόμα και κατάθλιψης, με σοβαρές επιπτώσεις στην ζωή τους γενικότερα. Μερικές ώρες ελεύθερης ενασχόλησης με κάποια εξωσχολική δραστηριότητα είναι απαραίτητες. Ο χορός αποτελεί ίσως την πλέον κατάλληλη δραστηριότητα για κάθε άτομο, ιδίως για άτομα στην εφηβεία, καθώς συνδυάζει τη διασκέδαση με την ψυχαγωγία και την άσκηση. Τα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο χορός στους έφηβους μαθητές είναι τεράστια, τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό και σε διανοητικό επίπεδο. Σωματικά οφέλη: 1. Καλή φυσική κατάσταση. Ο χορός είναι αερόβια άσκηση, και αποτελεί μία από τις καλύτερες μεθόδους ενδυνάμωσης του καρδιοαγγειακού συστήματος, αυξάνοντας την αντοχή του οργανισμού και μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών προβλημάτων. 2. Απόκτηση και διατήρηση σωστού σωματικού βάρους. Παράλληλα, ο χορός ασκεί το σώμα, προκαλώντας την καύση του λίπους, και γυμνάζοντας τους μύες, φτιάχνοντας όμορφα, καλλίγραμμα και υγιή σώματα. (μεγάλο ποσοστό των παιδιών στην εφηβεία παρουσιάζει αυξημένο βάρος) 3. Ενδυνάμωση των οστών. Στα σωματικά οφέλη που προσφέρει ο χορός περιλαμβάνεται και η εκγύμναση του σκελετού. Οι χορευτές μαθαίνουν να διατηρούν το σώμα τους ίσιο και στητό, προλαμβάνοντας ή διορθώνοντας έτσι προβλήματα της σπονδυλικής στήλης, ενώ οι χορευτικές ασκήσεις βελτιώνουν την σκελετική βάση, αυξάνουν την ευλυγισία της σπονδυλικής στήλης, και δυναμώνουν τα οστά, μειώνοντας δραματικά τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης ή άλλων ασθενειών των οστών.
27
Ψυχολογικά οφέλη: 1. Βελτίωση της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης
Ψυχολογικά οφέλη: 1. Βελτίωση της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης. Η εφηβεία δικαιολογημένα θεωρείται η πιο δύσκολη περίοδος στη ζωή ενός ανθρώπου. Στην εφηβεία, ο άνθρωπος ξεκινά να λαμβάνει υπόψη την εικόνα που έχουν οι άλλοι για αυτόν, και συχνά αισθάνεται συναισθήματα όπως η ανασφάλεια, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και το αίσθημα της απόρριψης. Ο χορός δίνει στον έφηβο ένα κίνητρο για να προσπαθεί, ενώ ταυτόχρονα τον κάνει να νοιώθει σιγουριά και να αγαπά τον εαυτό του, μαθαίνοντας να κάνει κάτι καινούριο και δημιουργικό. 2. Αύξηση της κοινωνικότητας. Στα μαθήματα χορού ο έφηβος έρχεται σε επαφή με άλλους ανθρώπους, μαθαίνει να επικοινωνεί, να ακούει, και να συνεργάζεται αρμονικά με τους άλλους, αποβάλλοντας χαρακτηριστικά όπως η έντονη εσωστρέφεια, η εχθρική συμπεριφορά και η αντικοινωνικότητα. 3. Αποβολή του άγχους της καθημερινότητας. Το σχολείο, το φροντιστήριο, τα μαθήματα, οι εργασίες, η μελέτη, κουράζουν και στρεσάρουν τους μαθητές. Ο χορός είναι μία ευχάριστη εξωσχολική δραστηριότητα που βοηθά τον έφηβο να χαλαρώσει από την πίεση του διαβάσματος, και να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις του για να επιδοθεί με μεγαλύτερο ζήλο στη μελέτη του, ενώ ασχολείται με μία δημιουργική και ωφέλιμη δραστηριότητα. Διανοητικά οφέλη: 1. Όξυνση του νου. Ο χορός δεν ασκεί μόνο το σώμα, αλλά και το μυαλό. Οι χορευτές μαθαίνουν καινούρια βήματα και φιγούρες, τα οποία καλούνται να χορέψουν, αλλά και να συνδυάσουν. Αυτό απαιτεί συνεχή σκέψη, και συνδυαστική ικανότητα, με αποτέλεσμα το μυαλό να διατηρείται σε εγρήγορση. 2. Αύξηση της αντίληψης. Ένας χορευτής αποκτά γνώσεις για πράγματα πρωτόγνωρα και καινούρια, τα οποία δεν καλείται να αποστηθίσει ως στείρες γνώσεις, αλλά να τα κατανοήσει πλήρως και να τα κάνει δικά του. Έτσι, μυείται σε έναν διαφορετικό, πιο ουσιαστικό, τρόπο αντίληψης της πραγματικότητας και των πληροφοριών που λαμβάνει και διδάσκεται πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει πρακτικά τις διάφορες γνώσεις που λαμβάνει
28
3. Βελτίωση της μνήμης. Οι καινούριες φιγούρες, τα στοιχεία της τεχνικής, η θεωρία και η ιστορία των χορών, τα βήματα μιας χορογραφίας, κ.ά. αποτελούν για τον έφηβο χορευτή χρήσιμες πληροφορίες, τις οποίες απομνημονεύει ευχάριστα, χωρίς να καταβάλει ιδιαίτερη προσπάθεια, ή να ξοδέψει πολύ χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο ο μαθητής εξασκεί και βελτιώνει την μνήμη του σε γενικό επίπεδο, αυξάνοντας τον αριθμό των πληροφοριών που μπορεί να αποθηκεύσει στη μνήμη του, και την ταχύτητα με την οποία τις επαναφέρει στο προσκήνιο όταν τις χρειαστεί. Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο της εφηβείας, όπου διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό το σώμα και η προσωπικότητα του ανθρώπου, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην αγωγή και τη εκπαίδευση που λαμβάνει το παιδί. Ο χορός είναι μία μορφή τέχνης που προσφέρει σε ένα έφηβο άτομο υγιές και όμορφο σώμα, ωραία κορμοστασιά και χάρη, βελτιώνει τις διανοητικές του ικανότητες, αυξάνει την αυτοεκτίμησή του, βελτιώνει την κοινωνικότητά του, καλλιεργεί στον νέο το αίσθημα της ομαδικότητας, της συνεργασίας και της πειθαρχίας και επιπλέον, αποτελεί ένα εφόδιο το οποίο θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει ο έφηβος στην ζωή του για προσωπικούς ή επαγγελματικούς στόχους, κάνοντας το χόμπι του επάγγελμα. Ο χορός είναι δώρο για τον άνθρωπο. Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να γνωρίσει την μαγική εμπειρία του χορού.
29
Τι προσφέρει ο χορός στα παιδιά;
Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσει κάποιος πόσο μεγάλα είναι τα οφέλη που προσφέρει ο χορός στα παιδιά. Πολλοί όμως δεν γνωρίζουν πόσο σημαντική είναι η συμβολή του χορού όχι μόνο στη σωματική και διανοητική ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους. Ο χορός δεν αφορά αποκλειστικά στα παιδιά «θαύματα» που στοχεύουν στον αθλητικό χορό με συμμετοχές σε διαγωνισμούς. Στην πραγματικότητα, τα περισσότερα παιδιά ασχολούνται με τον χορό καθαρά για την άσκηση και την ψυχαγωγία που τους προσφέρει. Στα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο χορός στα παιδιά περιλαμβάνονται η καλή φυσική κατάσταση, η απώλεια βάρους, η βελτίωση της ισορροπίας, η αγάπη για τη δραστηριότητα, η αύξηση της αυτοπεποίθησης και η ανάπτυξη της εκφραστικότητας των παιδιών. Μέσα από τον χορό, τα παιδιά γυμνάζονται διασκεδάζοντας. Έτσι, μαθαίνουν να αγαπούν τη σωματική άσκηση γνωρίζοντας παράλληλα πόσο σημαντική είναι για το σώμα τους. Εκτός όμως από την καλή φυσική κατάσταση, ο χορός συμβάλλει και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού, ενισχύοντας την κοινωνικότητα και την αυτοπεποίθησή του, διδάσκοντας του τον σεβασμό προς τον εαυτό του και τους άλλους και μαθαίνοντάς την έννοια της πειθαρχίας. Επιπλέον, το παιδί μαθαίνει να συγκεντρώνεται σε έναν συγκεκριμένο στόχο, χωρίς να αποσπάται η προσοχή του, ενώ βελτιώνεται η μνήμη του. Ένα όμως από τα σημαντικότερα οφέλη του χορού είναι ότι αναπτύσσει την εκφραστική ικανότητα των παιδιών, βοηθώντας τα να εκφράζονται μέσα από το σώμα τους και όχι μόνο με τις λέξεις. Τα παιδιά μαθαίνουν να κινούνται με τη μελωδία και να προσαρμόζουν τις κινήσεις τους ανάλογα με το ύφος και το ρυθμό της μουσικής. Και έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα μπορούν να κινούνται με χάρη, να εναρμονίζουν τα μέλη του σώματός τους και να προσαρμόζουν τη στάση του σώματός τους στην καθημερινότητά τους ανάλογα με τα συναισθήματά τους.
30
Ο χορός είναι πραγματική ευλογία για κάθε παιδί, οποιασδήποτε ηλικίας
Ο χορός είναι πραγματική ευλογία για κάθε παιδί, οποιασδήποτε ηλικίας. Παράλληλα με τη σωστή σωματική τους ανάπτυξη, τα βοηθά να αναπτύξουν μία ολοκληρωμένη προσωπικότητα και τα ενθαρρύνει να αγαπήσουν τον εαυτό τους δίνοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να αγαπήσουν και τους άλλους.
31
ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ
Τα οφέλη που προσφέρει ο χορός στον άνθρωπο μπορούν να καταταχθούν σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: Τα σωματικά, τα πνευματικά, τα κοινωνικά και τα εκπαιδευτικά. Στα σωματικά οφέλη περιλαμβάνονται: Η βελτίωση της στάσης του σώματος και της ισορροπίας. Η βελτίωση του καρδιαγγειακού και αναπνευστικού συστήματος. Η ενδυνάμωση των οστών, η πρόληψη της οστεοπόρωσης και η βελτίωση της κινητικότητας. Η ενδυνάμωση των μυών, η βελτίωση της ευλυγισίας, της δύναμης και της αντοχής και η σύσφιξη. Η ελεγχόμενη απώλεια βάρους, με το κάψιμο θερμίδων. Στα πνευματικά οφέλη περιλαμβάνονται: Η βελτίωση της συνολικής εγκεφαλικής δραστηριότητας. Η βελτίωση της συγκέντρωσης, μέσω της καλής κυκλοφορίας του αίματος. Η σωματική και πνευματική χαλάρωση, με τη μείωση του άγχους και της έντασης.
32
Στα κοινωνικά οφέλη περιλαμβάνονται:
Η γνωριμία με καινούρια άτομα, η απόκτηση φίλων και η βελτίωση της κοινωνικής ζωής. Η αύξηση της αυτοπεποίθησης και η αίσθηση ευφορίας, μέσω της απελευθέρωσης ενδοφρινών στον οργανισμό. Στα εκπαιδευτικά οφέλη περιλαμβάνονται: Η απόκτηση γενικών και ειδικών γνώσεων πάνω στον χορό. Η δυνατότητα επαγγελματικής αποκατάστασης ως δάσκαλος χορού ή η συμμετοχή σε διαγωνισμούς. Η αγωγή του ατόμου σε θέματα πειθαρχίας, προσπάθειας για βελτίωση, συνεργασίας, σεβασμού και υπομονής. Ο χορός προσφέρει στον άνθρωπο κάτι πολύ περισσότερο από διασκέδαση. Προσφέρει ψυχαγωγία και σωματική υγεία, διαπλάθοντας και εξασκώντας παράλληλα το μυαλό και το σώμα. Και όπως έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι: «Νους υγιής, εν σώματι υγιεί».
33
ΧΟΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Χοροθεραπεία - Κινητική θεραπεία: Μια πρωτοποριακή, εναλλακτική μέθοδος θεραπείας Η χοροθεραπεία - κινητική θεραπεία είναι η ψυχοθεραπευτική χρήση της εκφραστικής κίνησης και του χορού μέσα από την οποία το άτομο μπορεί να εμπλακεί δημιουργικά. Η χοροθεραπεία - κινητική θεραπεία ανήκει στην κατηγορία των θεραπειών μέσω τεχνών μαζί με την μουσικοθεραπεία, την δραματοθεραπεία και την εικαστική θεραπεία και είναι η ψυχοθεραπευτική χρήση της εκφραστικής κίνησης και του χορού μέσα από την οποία το άτομο μπορεί να εμπλακεί δημιουργικά σε μια διαδικασία προσωπικής ολοκλήρωσης και ανάπτυξης. Η χοροθεραπεία ? κινητική θεραπεία όπως ορίζετε από τον American Dance Therapy Association είναι « η ψυχοθεραπευτική τεχνική η οποία χρησιμοποιεί τη κίνηση σαν μια διαδικασία προώθησης της συναισθηματικής, νοητικής και φυσικής ολοκλήρωσης του ατόμου ».
34
Έτσι η χοροθεραπεία - κινητική θεραπεία επιτυγχάνει αλλαγές στον φυσικό (σωματικό), συναισθηματικό και νοητικό τομέα καθώς και στη κοινωνική συμπεριφορά του ατόμου. Ο χοροθεραπευτής εστιάζει στην κινητική συμπεριφορά του ατόμου όπως αυτή αποκαλύπτεται μέσα στη θεραπευτική σχέση. Συμπεριφορές έκφρασης, επικοινωνίας και προσαρμογής εξετάζονται είτε πρόκειται για ομαδική, είτε για ατομική θεραπεία. Η κίνηση του σώματος χρησιμοποιείται από τον χοροθεραπευτή σαν μέσο εκτίμησης - αξιολόγησης και σαν τρόπος θεραπευτικής παρέμβασης. Η κίνηση είναι αυτομάτως ο πιο βασικός και ο πιο άμεσος τρόπος επικοινωνίας μας. Από την αρχή της εμφάνισης του ανθρώπινου είδους το πέρασμα του ατόμου από τη ζωή έχει ισχυροποιηθεί και διευκολυνθεί από τελετουργικούς χορούς - γέννηση, γονιμότητα, συγκέντρωση τροφής, ερωτοτροπία, θεραπεία, θάνατος ? κάθε πλευρά της ζωής είχε τον δικό της χορό. Η συμμετοχή σε τέτοιους χορούς έδινε μια δυνατή αίσθηση ταυτότητας, ενίσχυε την αίσθηση την κοινότητας και έδινε την απαραίτητη δύναμη για ανταπόκριση σε δύσκολες καταστάσεις. Οι προσωπικές μας κινήσεις εκφράζουν την στάση μας και την αντίληψή μας για το περιβάλλον, τους άλλους και τον εαυτό μας. Τα συναισθήματά μας, οι αποφάσεις μας και το νοητικό μας στιλ μπορούν να γίνουν κατανοητά από όσους είναι εκπαιδευμένοι στη παρατήρηση της κίνησης.
35
Η πρωτοποριακή δουλειά του Rudolph Laban στη Γερμανία πριν τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο πρόσφερε μια γλώσσα η οποία έδωσε τη δυνατότητα μιας αντικειμενικής συζήτησης της ανάλυσης της ανθρώπινης κίνησης. Η συνεισφορά του στους τομείς της παρατήρησης της κίνησης, της καταγραφής, και της εφαρμογής τους σε όλες τις μορφές της ανθρώπινης προσπάθειας συνέβαλε στην θεωρητική και πρακτική βάση της χοροθεραπείας. Η θεωρητική βάση της χοροθεραπείας αντλείται από τον χορό, την ψυχολογία, την νευροψυχολογία, την ψυχιατρική, την δυναμική των ομάδων και την ανάλυση της κίνησης (π.χ. Laban Movement Analysis, Kestenberg Movement Profile κτλ).
36
Τα βασικά χαρακτηριστικά της χοροθεραπείας είναι ότι χρησιμοποιείται η γλώσσα του σώματος και η μη λεκτική διάσταση της επικοινωνίας - η οποία αποτελεί τρόπο έκφρασης - για να παρακινηθεί η επικοινωνία. Η κίνηση από κοινού μέσα σε ένα θεραπευτικό περιβάλλον βοηθά να επανακαθιερωθούν ενσωματωμένα κινητικά μοτίβα, κινεί και υποστηρίζει την ολοκλήρωση συναισθημάτων, σκέψεων και πράξεων. Η χοροθεραπεία λειτουργεί εξελικτικά συνδέοντας το φυσικό με το συναισθηματικό επίπεδο και βοηθώντας τη δημιουργία της εικόνας του σώματος και της αίσθησης της ταυτότητας όπως επίσης αποτελεί δημιουργική διεργασία η οποία εκφράζει συμβολικές διαδικασίες και κινητικές μεταφορές και εξερευνεί νέους τρόπους αντιμετώπισης. Η χοροθεραπεία στηρίζεται σε πέντε θεμελιώδεις αρχές: 1) Ότι υπάρχει συνεχής αλληλεπίδραση μεταξύ σώματος και πνεύματος και όταν συμβεί μια σημαντική αλλαγή στο κινητικό επίπεδο μπορεί να επηρεάσει το νοητικό ή το συναισθηματικό και αντίστροφα. Ο χοροθεραπευτής συνδέει τις κινητικές εμπειρίες με την λεκτική κατανόηση χρησιμοποιώντας ελεύθερο συνειρμό και ερμηνείες της κίνησης. 2) Ότι πλευρές της προσωπικότητας του ατόμου αντικατοπτρίζονται στην κίνηση. Αυτές οι πλευρές μπορεί να περιλαμβάνουν τρόπους ? μοτίβα κοινωνικής συσχέτισης, ψυχολογικές εξελικτικές διαδικασίες, ψυχοπαθολογία κ.ά. 3) Η θεραπευτική σχέση ασθενή ? θεραπευτή είναι μεγίστης σημασίας. Ο θεραπευτής χρησιμοποιεί κυρίως μη-λεκτική ανταπόκριση και αλληλεπίδραση με τον ασθενή όπως καθρεπτισμός της κίνησης, συγχρονισμός, σωματική επαφή κ.ά. 4) Η κίνηση μπορεί να αποτελεί ένδειξη ασυνείδητης διαδικασίας. Κινητικά σύμβολα και κινητικές μεταφορές που χρησιμοποίησε ο ασθενής κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής συνεδρίας τον βοηθούν να αποκτήσει πρόσβαση στο ασυνείδητο του. 5) Η εμπλοκή σε μια δημιουργική διαδικασία κίνησης μέσα από αυτοσχεδιασμό έχει μεγάλη θεραπευτική αξία. Το άτομο μέσα από νέους τρόπους κίνησης του σώματος του βιώνει νέες εμπειρίες.
37
Τα βασικά χαρακτηριστικά της χοροθεραπείας είναι ότι χρησιμοποιείται η γλώσσα του σώματος και η μη λεκτική διάσταση της επικοινωνίας - η οποία αποτελεί τρόπο έκφρασης - για να παρακινηθεί η επικοινωνία. Η κίνηση από κοινού μέσα σε ένα θεραπευτικό περιβάλλον βοηθά να επανακαθιερωθούν ενσωματωμένα κινητικά μοτίβα, κινεί και υποστηρίζει την ολοκλήρωση συναισθημάτων, σκέψεων και πράξεων. Η χοροθεραπεία λειτουργεί εξελικτικά συνδέοντας το φυσικό με το συναισθηματικό επίπεδο και βοηθώντας τη δημιουργία της εικόνας του σώματος και της αίσθησης της ταυτότητας όπως επίσης αποτελεί δημιουργική διεργασία η οποία εκφράζει συμβολικές διαδικασίες και κινητικές μεταφορές και εξερευνεί νέους τρόπους αντιμετώπισης. Η χοροθεραπεία στηρίζεται σε πέντε θεμελιώδεις αρχές: 1) Ότι υπάρχει συνεχής αλληλεπίδραση μεταξύ σώματος και πνεύματος και όταν συμβεί μια σημαντική αλλαγή στο κινητικό επίπεδο μπορεί να επηρεάσει το νοητικό ή το συναισθηματικό και αντίστροφα. Ο χοροθεραπευτής συνδέει τις κινητικές εμπειρίες με την λεκτική κατανόηση χρησιμοποιώντας ελεύθερο συνειρμό και ερμηνείες της κίνησης. 2) Ότι πλευρές της προσωπικότητας του ατόμου αντικατοπτρίζονται στην κίνηση. Αυτές οι πλευρές μπορεί να περιλαμβάνουν τρόπους ? μοτίβα κοινωνικής συσχέτισης, ψυχολογικές εξελικτικές διαδικασίες, ψυχοπαθολογία κ.ά. 3) Η θεραπευτική σχέση ασθενή ? θεραπευτή είναι μεγίστης σημασίας. Ο θεραπευτής χρησιμοποιεί κυρίως μη-λεκτική ανταπόκριση και αλληλεπίδραση με τον ασθενή όπως καθρεπτισμός της κίνησης, συγχρονισμός, σωματική επαφή κ.ά. 4) Η κίνηση μπορεί να αποτελεί ένδειξη ασυνείδητης διαδικασίας. Κινητικά σύμβολα και κινητικές μεταφορές που χρησιμοποίησε ο ασθενής κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής συνεδρίας τον βοηθούν να αποκτήσει πρόσβαση στο ασυνείδητο του. 5) Η εμπλοκή σε μια δημιουργική διαδικασία κίνησης μέσα από αυτοσχεδιασμό έχει μεγάλη θεραπευτική αξία. Το άτομο μέσα από νέους τρόπους κίνησης του σώματος του βιώνει νέες εμπειρίες.
38
Σε ποιους απευθύνετε η χοροθεραπεία; Στον καθένα που βιώνει συναισθηματικά προβλήματα, πίεση, άγχος .Σε ανθρώπους που θέλουν ν' αναπτύξουν τις προσωπικές τους ικανότητες επικοινωνίας, την εξερεύνηση ή την κατανόηση του εαυτού τους .Σε ανθρώπους που ίσως κάποια συναισθήματα ή εμπειρίες τους βρίσκουν πολύ δύσκολο να τα εκφράσουν μόνο με λέξεις, ή σε αυτούς που αποφεύγουν το συναίσθημα ή συγχέουν τα ζητήματα όταν χρησιμοποιούν τις λέξεις. Σε ανθρώπους που τα προβλήματά τους επιδρούν σε σωματικό επίπεδο, σε διαταραχή της εικόνας του σώματος, σε δυσκολίες στην κίνηση όπως ένταση ή μπλοκάρισμα σε κάποιες περιοχές του σώματος, ασυνήθιστες κινήσεις ή άγχος σχετικά με την απόσταση, σωματική επαφή ή εμπιστοσύνη .Σε ανθρώπους που διανύουν συγκεκριμένες περιόδους πίεσης και άγχους όπως αυτές που σχετίζονται με απώλεια προσώπων ή μεταβατικές περίοδοι ή περίοδοι αλλαγής .Σε ανθρώπους που ανησυχούν ότι τα προβλήματα που αισθάνονται συνεχίζονται για πάρα πολύ καιρό, ή σε αυτούς που αισθάνονται ότι «τα πράματα δεν πάνε καλά» γι αυτούς, την σχέση τους ή την οικογένειά τους
39
Τα οφέλη από την χοροθεραπεία:
Τα οφέλη από την χοροθεραπεία: Βελτίωση της αυτογνωσίας, της αυτοεκτίμησης και της προσωπικής αυτονομίας Κατανόηση των δεσμών μεταξύ σκέψης, συναισθημάτων και συμπεριφοράς Βελτίωση προσαρμοστικότητας Έκφραση και διαχείριση επίπονων σκέψεων και συναισθημάτων Μεγιστοποίηση πηγών επικοινωνίας Διαχείριση των εσωτερικών αποθεμάτων μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι Κατανόηση της επίδρασης του εαυτού μας στους άλλους Συσχέτιση της εσωτερικής με την εξωτερική πραγματικότητα Συναισθηματικές, νοητικές και/ή φυσικές αλλαγές Ανάπτυξη μιας σχέσης εμπιστοσύνης Βοήθεια του ατόμου να διαχειριστεί συναισθήματα που εμποδίζουν τη μάθηση Ανάπτυξη ικανοτήτων κοινωνικής αλληλεπίδρασης
40
ΕΚΦΡΑΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΗΣ
«Ο χορός είναι η κρυμμένη γλώσσα της ψυχής», είχε πει κάποτε η διάσημη αμερικανίδα χορεύτρια Martha Graham. Και είναι αλήθεια. Ο χορός είναι έκφραση, απελευθέρωση του σώματος και της ψυχής… Η κίνηση, η έμπνευση, η ένταση, η μουσική και ο ρυθμός που συνεπαίρνουν το σώμα, κάνουν το χορό μία εμπειρία δυνατή και απολαυστική. Η τέχνη του χορού φαίνεται να κερδίζει όλο και περισσότερους φίλους το τελευταίο διάστημα. Ίσως γιατί προβάλλεται έντονα τηλεοπτικά, ίσως και γιατί οι άνθρωποι νιώθουν πιο έντονη την επιθυμία να εκφραστούν μέσα από αυτόν. Ιδιαίτερα δημοφιλείς τελευταία είναι οι Ευρωπαϊκοί και Latin χοροί. Με αφορμή ένα πολύ όμορφο χορευτικό πάρτι της σχολής χορού ‘Spirit of dance’, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή και στο οποίο ο κόσμος που συμμετείχε έδειχνε να το διασκεδάζει πραγματικά, ήρθαμε σε επαφή με τον δάσκαλο χορού Alexandre Burjanandze, ιδιοκτήτη της σχολής, που είναι και η πρώτη σχολή Latin και Ευρωπαϊκών χορών που λειτούργησε στην πόλη μας. Ο Alexandre Burjanandze κατάγεται από την Γεωργία. Σπούδασε λατινοαμερικάνικους και ευρωπαϊκούς χορούς στην Κρατική Σχολή Χορού της Τιφλίδας. Μας είπε λίγα λόγια για το χορό ως τρόπο έκφρασης σήμερα:
41
- Τι είναι ο χορός για τον άνθρωπο; Ο χορός είναι έκφραση
- Τι είναι ο χορός για τον άνθρωπο; Ο χορός είναι έκφραση. Μέσα από το χορό μπορεί ο άνθρωπος να εκφράσει από την πιο μεγάλη λύπη, μέχρι την πιο τρελή χαρά. Όσο πιο ελεύθερος νιώθει κανείς μέσα στο χορό, τόσο πιο πολλά συναισθήματα εκφράζει. Ο χορός είναι τα πάντα, είναι ζωή… - Κάντε μας μια σύντομη γνωριμία με τους χορούς… Ο κάθε χορός έχει την ομορφιά του. Η Rumba είναι ο χορός της αγάπης, το Tango είναι ο χορός του πάθους, οι Latin χοροί είναι πιο χαρούμενοι, πιο διασκεδαστικοί και πιο εύκολοι στην εκμάθησή τους. Οι Ευρωπαϊκοί χοροί είναι πιο απαιτητικοί, πιο «σκληροί», η εκμάθησή τους είναι δυσκολότερη. Απαιτούν σταθερότητα και άψογη τεχνική. - Γιατί στην Ελλάδα οι άντρες αποφεύγουν να χορεύουν τέτοιου είδους χορούς; Οι περισσότεροι άντρες στην Ελλάδα διστάζουν να χορέψουν από ταμπού. Θέλουν, αλλά δεν τολμούν. Είναι και θέμα παιδείας και φιλοσοφίας μιας χώρας γενικά. Άλλες χώρες έχουν διαφορετική νοοτροπία πάνω στο θέμα αυτό και δεν αντιμετωπίζουν με προκατάληψη το να χορεύει Latin ή ευρωπαϊκούς χορούς ένας άντρας. Όμως ο χορός είναι μία απόλαυση που μας αφορά όλους, όλοι μπορούν να εκφράζονται μέσα από αυτόν. - Ποιος είναι κατά τη γνώμη σας ο πιο «ενεργειακός» χορός; Κατά τη γνώμη μου ο χορός με την περισσότερη ενέργεια είναι η Rumba, όσο παράξενο κι αν ακούγεται. Παρόλο που είναι αργός χορός, κρύβει μέσα του πολλή δύναμη και ενέργεια. Βέβαια, να μην ξεχνάμε ότι όσο πιο αργός είναι ένας χορός, τόσο πιο εμφανείς είναι και οι ατέλειες…
42
- Ποιους χορούς προτιμούν οι Έλληνες; Οι Έλληνες προτιμούν τους Latin χορούς, τελευταία μάλιστα έχουν μία ιδιαίτερη αδυναμία στη Salsa. Τους προτιμούν, γιατί είναι χαρούμενοι χοροί και γιατί βέβαια είναι ευκολότεροι από τους ευρωπαϊκούς. Οι πιο πολλοί άνθρωποι εξάλλου βλέπουν το χορό πιο πολύ ως διασκέδαση, ψυχαγωγία και χαλάρωση, και όχι ως προπόνηση με στόχο την εκμάθηση τεχνικής. - Η οικονομική κρίση δείχνει να στρέφει περισσότερο τον κόσμο στον χορό ή λειτουργεί αποτρεπτικά; Μάλλον οι άνθρωποι, όταν έχουν προβλήματα, βρίσκουν τον χορό ως έναν τρόπο για να ξεφύγουν. Νιώθουν, πιστεύω, περισσότερο έντονη τώρα αυτή την ανάγκη… - Η πόλη μας δείχνει να αγαπάει τους Latin και Eυρωπαϊκούς χορούς; Ο κόσμος της πόλης θα έλεγα πως ήταν από την αρχή αρκετά ανοιχτός στους χορούς αυτούς. Δείχνουν να το απολαμβάνουν. Φυσικά παραμένουν όσοι έχουν πραγματική θέληση για να μάθουν. - Τα reality χορού κάνουν πιο έντονη την επιθυμία του κόσμου για να μάθει χορό; Ναι, αυτό είναι αλήθεια. Ενισχύουν την επιθυμία για να μάθει ο κόσμος χορό, ενώ φέρνουν παράλληλα τους θεατές σε επαφή με τον κόσμο του χορού και αποτελούν ένα εντυπωσιακό θέαμα. Το μειονέκτημα είναι ότι η κριτική επιτροπή αποτελείται από ανθρώπους που δεν είναι χορευτές με ειδικές γνώσεις πάνω στο αντικείμενο. - Αγαπημένοι σας σύγχρονοι χορευτές; Εξαιρετικοί σύγχρονοι χορευτές αυτού του είδους είναι ο Michael Malatovski και η Joanna Leunis.
43
- Εξελίσσεται ο χορός στο πέρασμα του χρόνου; Ναι, εξελίσσεται
- Εξελίσσεται ο χορός στο πέρασμα του χρόνου; Ναι, εξελίσσεται. Πριν κάποια χρόνια ήταν κάπως διαφορετική η φιλοσοφία του. Τώρα κατευθύνεται πιο πολύ προς το Show, την επίδειξη, ενώ παλιότερα ήταν πιο κοινωνικός και όχι τόσο αγωνιστικός. Αυτό που πρέπει να μένει σταθερό στο χρόνο είναι το συναίσθημα που βγάζει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ο χορός. - Έχετε πάρει μέρος σε διαγωνισμούς χορού; Ναι, έχω πάρει μέρος σε διαγωνισμούς. Ο τελευταίος μάλιστα πανελλαδικός διαγωνισμός στον οποίο πήρα μέρος, έγινε πριν ένα χρόνο περίπου, στην Αθήνα. Διοργανώθηκε από το Εθνικό Συμβούλιο Χορού Ελλάδος. Εκεί κατέβηκα και διαγωνίστηκα μαζί με μία μαθήτριά μου, και πήραμε το χρυσό μετάλλιο. - Μπορούν όλοι να μάθουν να χορεύουν; Ναι, όλοι μπορούν να μάθουν. Φυσικά, η εξέλιξη κάποιου εξαρτάται και από τις δυνατότητές του, την έφεση που ίσως έχει, αλλά πιο πολύ εξαρτάται από τη θέληση, το χρόνο που μπορεί να διαθέσει, και το τι προσδοκίες έχει. Γενικά πάντως ο χορός απευθύνεται σε όλους, σε άντρες, γυναίκες, παιδιά, σε ανθρώπους όλων των ηλικιών. Μπορεί κανείς να χορεύει για όσο ‘χορεύει’ η καρδιά του.
44
Επίλογος Ως συμπέρασμα μπορουμε να εκλάβουμε οτι ο χορός προσφέρει πολύπλευρα οφέλη . Όπως αναφέραμε παραπάνω τέτοια οφέλη αφορούν την υγεία, την κοινωνία κλπ. Επίσης αποτελεί βασικό μέσο έκφρασης, που αφορά κάθε ηλικία και δρα επίσης ως μέσο εκτόνωσης και ψυχικής απελευθέρωσης .Τέλος, μπορούμε εύκολα να τον χαρακτηρίσουε ως μία από τις πιο βασικές και εκφραστικές μορφές τέχνης, που συνδιάζει πικοιλομορφία συνεσθημάτων.
45
ΟμΑδα 3 Κανάκη Φλωρεντία, Λουγιάκη Μάρθα, Γλέζος Γιώργος, Αλεξανδρής Γιώργος, Σταύρος Γεράνης, Σωτήρης Αναστασόπουλος
46
ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΚΑΙ ΛΑΙΚΟΙ ΧΟΡΟΙ
47
Ο χορός αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα εκφραστικά μέσα και χρονολογικά έπεται του τραγουδιού. Είναι ένα σύνολο ρυθμικών κινήσεων και συσπάσεων του σώματος. Οι ρίζες του χορού στην Ελλάδα εντοπίζονται περίπου το 1000 π. Χ.
48
1.ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ
49
Οι νεοελληνικοί χοροί διαιρούνται σε 2 κατηγορίες: στους «συρτούς», στους «πηδηκτούς» και στις παραλλαγές αυτών. Η ονομασία του κάθε χορού σχετίζεται:1)με τον τόπο καταγωγής του (συρτός-καλαματιανός κ.α.). 2) με ονομασία προσώπων (Μενούσης, Μανέτας). 3)από διάφορες εποχές (ο πασχαλινός χορός).4) από τις ονομασίες επαγγελμάτων (ο χορός των σφουγγαράδων κ.α.) Κάθε περιοχή ή χωριό της Ελλάδας έχει τους δικούς του χορούς, οι οποίοι διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή ή ακόμη και από χωριό σε χωριό. Αυτή η διαφορά των χορών οφείλεται σε λόγους όπως το κλίμα, ο τρόπος ζωής των κατοίκων, οι πόλεμοι και οι καταστροφές και άλλοι.
50
Οι παραδοσιακοί ελληνικοί χοροί χωρίζονται:
Ανάλογα με το θέμα τους σε: · Θρησκευτικούς · Πολεμικούς ή πυρρίχιους · Ερωτικούς · Πόλεμο-ερωτικούς χορούς Ανάλογα με το σχήμα τους σε: · Κυκλικούς · Αντικριστούς χορούς Ανάλογα με το φύλλο σε: · Ανδρικούς · Γυναικείους · Μικτούς Ανάλογα με τον τόπο σε: · Πανελλήνιους ή εθνικούς · Τοπικούς …..όπως….
51
Χοροί Θράκης: Ζωναράδικος Μαντηλάτος Μπαϊντούσκα Σουφλιουτούδα Του Μαμά τα παλικάρια Τριπάτης
52
Χοροί Μακεδονίας: Δυτική Μακεδονία: Λυτός Κλέφτικος Γκάιντα Νιζάμικος Καγκελευτός Βλάχικος Ανατολική Μακεδονία: Συρτός Άνω Ορεινής Σερρών
53
Χοροί Ηπείρου: Φυσούνι Καραματιάτικος Κοφτός Παραμυθιώτικος Συρτός στα δύο Συρτός στα τρία Ζαγορίσιος
54
Χοροί θεσσαλίας: Αρβανιτοβλάχικο Μπεράτι Καγκέλι Καραγκούνα Κλειστός Αργιθέας Πέρα στον πέρα μαχαλά Πηλιορείτικος Ρουγκατσιάρικος Σβαρνιάρα Θεσσαλικός Τάι - τάι
55
Χοροί Στερεάς Ελλάδας:
Τσάμικος Συρτοκαλαματιανός Κουλουριώτικος Χορός της Τράτας Χατζηχρήστος
56
Χοροί Πελοποννήσου: Καλαματιανός Τσακώνικος Αραχωβίτικος Μανιάτικος
57
Χοροί νυσιών Αιγαίου: Συρτός Ρόδου Σούστα Κω Γαϊτανάκι Ρόδου Χιώτικος Ικαριώτικος Πάτμου Νισύρου Καλύμνου
58
Χοροί Κρήτης: Πεντοζάλης Μαλεβιζιώτης Συρτός Σούστα
59
Χοροί νησιών ιονίου: Άη Γιώργης Τσιριγώτικος Μηλιά Κερκυραϊκός Μέρμηγκας Συρτός Κεφαλλονιάς Μπάλος Λευκάδας
60
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ (οι πιο δημοφιλείς):
Ηπείρου: Τσάμικος. Πελοποννήσου: Καλαματιανός. Θεσσαλίας: Καραγκούνα. Πόντου: Κότσαρι. Ικαρίας: Ικαρώτικος. Κρήτης: Πεντοζάλης. Θράκης: Ζωναράδικος. νησιώτικος χορός: Μπάλος.
61
Το όνομά του το πήρε από την περιοχή της Τσαμουριάς (ή αλλιώς Τσάμικο) της Ηπείρου. Λέγεται και «κλέφτικος» κα την εποχή της Τουρκοκρατίας χορευόταν από τους κλέφτες. θεωρείται ο πιο λεβέντικος ελληνικός παραδοσιακός χορός Τσάμικος: οφείλει την ονομασία του στα λόγια του τραγουδιού από το οποίο έγινε γνωστός. Δικαίως θεωρείται από τους παλαιότερους ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς Καλαματιανός:
62
πήρε το όνομά της από τους Καραγκούνηδες, κατοίκους της πεδινής Θεσσαλίας
Καραγκούνα.
63
χορεύεται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, αλλά κυρίως στην Ήπειρο
Συρτός στα τρία. είναι ένας από τους πιο διαδεδομένους Ποντιακούς χορούς Κότσαρι
64
όπως φανερώνεται και από την ονομασία του, προέρχεται από την Ικαρία
Ικαριώτικος Γρήγορος, πηδηχτός και πολύ θεαματικός, ο Πεντοζάλης είναι από τους πιο αγαπημένους χορούς στη Κρήτη. Η ονομασία του οφείλεται στα πέντε βασικά βήματα τα οποία οι Κρητικοί μετρούν με ζάλα Πεντοζάλης
65
Ζωναράδικος χορός από τη Θράκη Το όνομά του το οφείλει στο ότι οι χορευτές , πιάνονται ο ένας από τον άλλον από τα ζωνάρια τους Μπάλος νησιώτικος αντικρυστός χορός. Πρόκειται για χορό που εκφράζει την ερωτική επικοινωνία
66
ΗΠΕΙΡΟΣ
67
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
68
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
69
ΠΟΝΤΟΣ
70
ΚΡΗΤΗ
71
ΙΚΑΡΙΑ
72
ΘΡΑΚΗ
73
Τα ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια χαρακτηρίζονται από την περιοχή στην οποία παίζονται. Επίσης, ταξινομούνται με βάση το περιεχόμενό τους, την περίσταση στην οποία παίζονται και το μέτρο τους. π.χ. Τα δημοτικά τραγούδια παίζονται συνήθως σε γάμους αλλά και σε πανηγύρια. Χωρίζονται στις εξής κατηγορίες: Ακριτικά, Κλέφτικα, Ιστορικά, Παραλογές, Γαμήλια. Το άκουσμα της Ελληνικής μουσικής προκαλεί πάντα απίστευτα συναισθήματα, ξεσηκώνει τον εσωτερικό μας κόσμο, ξεκλειδώνει τις καρδιές μας, και μας σπρώχνει κατευθείαν στην πίστα
74
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
ΠΝΕΥΣΤΑ : ΓΚΑΪΝΤΑ ΖΟΥΡΝΑΣ ΚΑΒΑΛ ΚΛΑΡΙΝΟ ΜΕΥ ΝΕΥ ΝΤΟΥΝΤΟΥΚ ΤΣΑΜΠΟΥΝΑ ΦΛΟΓΕΡΑ ΚΡΟΥΣΤΑ: ΑΡΑΒΙΚΗ ΝΤΕΦΙΑ ΝΤΑΟΥΛΙ ΝΤΕΦΙ ΕΓΧΟΡΔΑ : ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ ΒΙΟΛΙ ΚΑΝΟΝΑΚΙ ΛΑΟΥΤΟ ΛΥΡΑ ΜΠΑΓΛΑΜΑΣ ΟΥΤΙ ΣΑΝΤΟΥΡΙ ΤΑΜΠΟΥΡΑΣ ΤΖΟΥΡΑΣ
75
2.ΛΑΪΚΟΙ ΧΟΡΟΙ
76
ΛΑΪΚΟΙ ΧΟΡΟΙ: ΖΕΙΜΠΕΚΙΚΟ ΧΑΣΑΠΙΚΟ ΣΥΡΤΑΚΙ ΧΑΣΑΠΟΣΕΡΒΙΚΟ ΤΣΙΦΤΕΤΕΛΙ
77
ζεϊμπέκικο: Το όνομά του οφείλεται στον εξισλαμισμένο ελληνικό πληθυσμό των Ζεϊμπέκων χασάπικος: Η ονομασία προέρχεται από την τουρκικής προέλευσης λέξη kasap, που σημαίνει κρεοπώλης, ενώ η αντίστοιχη ελληνική ονομασία ήταν μακελάρικος συρτάκι: Το συρτάκι είναι ένα από τα τουριστικά αξιοθέατα της Ελλάδας και τις ελληνικές ταβέρνες σε όλο τον κόσμο.(επιτάχυνση στο ρυθμό) Χασαποσέρβικος: αποτελεί μετασχηματισμό του χασάπικου, που επηρεάστηκε από τις μουσικές επιδράσεις, λαών της βαλκανικής και της Ανατολικής Ευρώπης τσιφτετέλι: είναι αντικρυστός αυτοσχεδιαζόμενος, γυναικείος χορός στα 2/4, διαδεδομένος τόσο στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια, όσο και στην Ανατολή
78
Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ:
Σε γλέντια, πανηγύρια, καφενεία εκδηλώσεις, συναθροίσεις και γάμους.
79
Συνοψίζοντας ο χορός αποτελεί κομμάτι της ζωής του ανθρώπου, που τον συνοδεύει σε κάθε περίσταση, στις λύπες και στις χαρές. Είναι ένα χόμπι, μια μορφή άθλησης, μια καλλιτεχνική ενασχόληση, που...εξασφαλίζει καλή υγεία, ευεξία, καλή φυσική κατάσταση, όμορφο σώμα, ευγενική ψυχή, καλλιεργημένο πνεύμα, ωραία συμπεριφορά, εκτόνωση, διασκέδαση, αυτοπεποίθηση.
80
Ομαδα 4 ΚΑΠΠΕΛΟ ΜΙΧΑΗΛ, ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΥ ΛΥΔΙΑ, ΜΑΥΡΙΚΗ ΕΛΕΝΗ, ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΩΤΗΣ ΗΛΙΑΣ.
81
ΧΟΡΟΙ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ
82
Ορισμος του χορού σύνολο ρυθμικών κινήσεων των ποδιών και του σώματοσ που εκτελούνται για ψυχαγωγία ή ωσ τελετουργική εκδήλωση συγκέντρωση ανθρώπων για να χορέψουν ομάδα χορευτών ή τραγουδιστών φρ. εν χορώ, όλοι μαζί, με μία φωνή.
83
Μπαλέτο
84
Ο χορόΣ αυτόΣ καθεαυτόΣ καθορίζεται στα βήματα και τιΣ κινήσειΣ του, ως μέροΣ μιαΣ διεργασίαΣ που ονομάζεται χορογραφία, η οποία με τη σειρά τηΣ εκτελείται από επαγγελματίεΣ του χώρου και περιλαμβάνει άλλεΣ μορφέΣ καλλιτεχνικήΣ έκφρασηΣ, όπωΣ την ηθοποιία και τη μιμητική. Θεωρείται μία από τιΣ πλέον υψηλόβαθμεΣ τέχνεΣ, που απαιτεί πολυετή εξάσκηση ώστε να φτάσει κανείΣ σε επαγγελματικό επίπεδο.
85
Ετυμολογία: Η λέξη balletto προέρχεται από τη ιταλική γλώσσα, στην οποία είναι υποκοριστικό της λέξης ballo (εξ'ού και μπάλος στα ελληνικά), που σημαίνει χορός, και που με τη σειρά της ανάγεται στη λατινική λέξη ballo ή ballare, που σημαίνειχορεύω.Η λατινική αποτελεί παραφθορά του ελληνικού ρήματος βαλλίζω, που έχει ταυτόσημη σημασία
86
Ιστορικά στοιχεία: Στις απαρχές του μπαλέτου κατά την Ιταλική Αναγέννηση, ο εν λόγω χορός αποτέλεσε χορευτική παράφραση της ξιφασκίας· σύντομα εξήχθη στη γαλλική αυλή της Αικατερίνης των Μεδίκων, ενώ επί Λουδοβίκου ΙΔ΄ τα επί μέρους στοιχεία του καθορίστηκαν από τον Πιέρ Μπωσάν (Pierre Beauchamp). Το 1661 ιδρύεται ο πρώτος χορευτικός θίασος (το λεγόμενο Corps de ballet), το Μπαλέτο της Όπερας των Παρισίων (Ballet de l'Opéra de Paris), ως παράρτημα στη Βασιλική Ακαδημία Χορού (Académie Royale de la Danse)· στην «καθέλκυση» αυτή οφείλεται και η ευρεία χρήση της γαλλικής γλώσσας στο λεξιλόγιο του μπαλέτου. Στον 18ο αιώνα, παρά τις μεταρυθμίσεις του Ζαν-Ζωρζ Νοβέρ, το μπαλέτο εξέπεσε σε παρακμή στη Γαλλία μετα το 1830, ωστόσο συνεχίστηκε στην Ιταλία, τη Ρωσία και τη Δανία. Επιστρέφει στο ευρωπαϊκό προσκήνιο λίγο πριν τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο, μέσω ενός ρωσικού θιάσου, τα περίφημα πλέον Ρωσικά Μπαλέτα του Σεργκέι Ντιάγκιλεφ· ο εν λόγω θίασος αποτέλεσε καταφύγιο για πολλούς Ρώσους χορευτές, σε μια εποχή που η ανησυχία και η πείνα ήταν σε έξαρση, αποτέλεσμα και της Οκτωβριανής Επανάστασης των Μπολσεβίκων. Μαζί τους μεταλαμπάδευσαν στη Δυτική Ευρώπη τους χορογραφικούς και υφολογικούς νεωτερισμούς, που άνθιζαν άλλοτε υπό τη βασιλεία των Τσάρων. Τον 20ό αιώνα, το μπαλέτο αποτελεί μείζονα παράγοντα επιροής στο πλαίσιο του σκηνικού χορού γενικότερα, και ταυτόχρονα διευρύνει τα υφολογικά του στοιχεία. Ο Αμερικανός χορογράφος George Balanchine εδραιώνει αυτό που πλέον αναγνωρίζεται ως νεοκλασικό μπαλέτο, ενώ περαιτέρω εξελίξεις περιλαμβάνουν τον σύγχρονο χορό, το μετα-στρουκτουραλιστικό μπαλέτο, όπως κυρίως εκφράζεται μέσα από το έργο του Αμερικανού William Forsythe, ο οποίος εδρεύει στη Γερμανία.
87
Κλασικό μπαλέτο
88
Το κλασικό μπαλέτο θεωρείται ως το πλέον δομημένο από τα είδη μπαλέτου, καθώς έχει ως βάση τις παραδοσιακές χορευτικές τεχνικές. Οι παραλλαγές του έχουν καθοριστεί μέσα από διάφορες σχολές. Πλάι στις δύο κυριότερες Σχολές, τη Γαλλική και τη Ρωσική, αξιομνημόνευτες θεωρούνται η Σχολή Balanchine της Νέας Υόρκης και στην Αγγλία η Βασιλική Ακαδημία Χορού και το Βασιλικό Μπαλέτο, που βασίζονται στη μέθοδο Cecchetti. Σήμερα, υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη παπούτσια για το μπαλέτο. Το πρώτο είναι οι κλασσικές μπαλαρίνες όπου είναι απαραίτητες για όλες τις μπαλαρίνες. Στη συνέχεια είναι τα καρακτέρ (charactères) όπου συνήθως τα φορούν οι μπαλαρίνες οι οποίες συμπλήρωσαν τα πρώτα έτη διδασκαλίας και τέλος, είναι τα πουέντ (Pointe) που συνήθως χρησιμοποιούνται σε υψηλότερο επίπεδο διδασκαλίας. Ορισμένοι βασικοί κανόνες του κλασικού μπαλέτου: Η ποζισιόν (θέση) πλιέ (plié) χρησιμοποιείται σε όλες σχεδόν τις ασκήσεις. Όταν τα πόδια δεν πατούν στο έδαφος, είναι πάντα τεντωμένα στις μύτες. Όταν το πόδι δεν είναι λυγισμένο, πρέπει να είναι εντελώς τεντωμένο. Ζωτικής σημασίας είναι η στάση του σώματος, η ευθυγράμμιση και η τοποθέτηση. Ο πλήρης έλεγχος των κινήσεων ολόκληρου του σώματος.
89
Reggaetone Η μουσική reggaeton είναι αποτέλεσμα μείξης της τζαμαϊκανής και λατινοαμερικάνικης μουσικής, με το hip hop και τους ηλεκτρονικούς ρυθμούς. Ως χορός, χορεύεται σε ζευγάρια, με τους χορευτές σε στενή επαφή, αλλά χαλαρό έως καθόλου κράτημα ενώ χαρακτηρίζεται από αισθησιακές κινήσεις.
90
Zumba Συνδυάζοντας τους κλασικούς latin ρυθμούς με ασκήσεις σε αργό ή γρήγορο ρυθμό και με την προσθήκη στοιχείων αεροβικής, η Zumba βοηθά στην απόκτηση αντοχής, την τόνωση και τη γράμμωση των μυών. Στην ουσία, περιλαμβάνει στοιχεία από salsa, merengue, reggaeton, samba, hip-hop, cha cha cha, flamenco και χορό της κοιλιάς και αποτελεί ιδανικό συνδυασμό χορού και εκγύμνασης με αφάνταστη διασκέδαση!
91
Hip – Hop Ο χορός hip-hop γεννήθηκε στις αρχές του 1970 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης και χορευόταν κυρίως στο δρόμο και στα clubs.
92
Contemporary Ως σύγχρονο χορό ονομάζουμε τις διάφορες χορευτικές φόρμες του 20ου αιώνα. Ο σύγχρονος χορός αποτελείται από διάφορα συστήματα και μεθόδους που εξελίχθηκαν από τον μοντέρνο και μεταμοντέρνο χορό.
93
Φλαμένκο όταν ο χορός ενώνει όλες τις κοινωνικές τάξεις
94
Το Φλαμένκο είναι ένας ισπανικός όρος που αφορά ένα είδος μουσικής και χορού, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά κατά τον 19ο αιώνα. Είναι γενικότερα παραδεκτό ότι το φλαμένκο δημιουργήθηκε από τη μοναδική συνύπαρξη και μείξη της αραβικής, ανδαλουσιανής, σεφαρδιτικής και τσιγγάνικης κουλτούρας στην περιοχή της Ανδαλουσίας πριν και μετά τη Ρεκονκίστα, την ιστορική δηλαδή περίοδο κατά την οποία οι Χριστιανοί βασιλιάδες ανακατέκτησαν την Ισπανία από τους Μουσουλμάνους. Χαρακτηριστικό μουσικό όργανο είναι η κιθάρα φλαμένκο.
95
Γενικά στοιχεία Τα τραγούδια τουΣ είναι κυρίωΣ αυτοσχεδιασμοί που αποτυπώνουν τιΣ διάφορεΣ δυσκολίεΣ που πέρασε ο λαόΣ τουΣ κατά τη διάρκεια των αιώνων. Βασικό στοιχείο τηΣ καλλιτεχνικήΣ του μορφήΣ αποτέλεσαν οι Τσιγγάνοι τηΣ ΙσπανίαΣ, των οποίων η παράδοση ήταν προφορική, συνεπώΣ τα παραδοσιακά τουΣ τραγούδια περνούσαν από γενιά σε γενιά μέσω των μουσικών τους ερμηνειών στην τοπική κοινότητα. Το Φλαμένκο δεν ήταν πάντα αποδεκτό από την συντηρητική άρχουσα τάξη, ίσωΣ εξαιτίαΣ του περιεχομένου των τραγουδιών του, τα οποία είχαν σαν θέμα τους τη βία, τον έρωτα δίχωΣ κοινωνικές συμβάσεΙΣ, τη φυλακή κ.ά Στα τέλη του 18ου αιώνα, το φλαμένκο άρχισε να παρουσιάζεται σε ταβέρνεΣ με τη συνοδεία κιθάραΣ, ενώ σύντομα προστέθηκε και ο χορευτήΣ ή η χορεύτρια (ballaor/ballaora). Υπήρχαν επίσης άτομα που έδιναν το ρυθμό είτε με παλαμάκια είτε με χτύπημα των δαχτύλων, ενώ βασικό συστατικό του χορού φλαμένκο αποτελεί ο ήχοΣ από τα πόδια των χορευτών (soniquete) και ο κοφτόΣ βηματισμόΣ τουΣ (zapateado). Ο γυναικείοΣ χορόΣ αναδεικνύει τη χάρη του σώματος και των χεριών. Στη σύγχρονη Ισπανία, η κυβέρνηση υποστηρίζει το φλαμένκο ωΣ βασικό στοιχείο τηΣ τουριστικήΣ ανάπτυξηΣ τηΣ χώραΣ.
96
ΦΛΑΜΕΝΓΚΟ ΚΑΙ ΟΥΝΕΣΚΟ
97
Το φλαμένκο ενσωματώνει μια σύνθετη μουσική και πολιτισμική παράδοση
Το φλαμένκο ενσωματώνει μια σύνθετη μουσική και πολιτισμική παράδοση. Προήλθε αρχικά από την περιφέρεια της Ανδαλουσίας, όπου αναπτύχθηκε σαν ξεχωριστή υποκουλτούρα με κέντρα τη Σεβίλλη, ο Κάδιξ και τη Μάλαγα, στη συνέχεια όμως εξελίχτηκε σε χαρακτηριστικό κομμάτι του πολιτισμού ολόκληρης της Ισπανίας, ενσωματώνοντας και μετασχηματίζοντας λαϊκά μουσικά στοιχεία σε διαφοροποιημένες μουσικές φόρμες και από άλλες περιφέρειες, όπως η Μούρθια κι η Εξτρεμαδούρα. Είναι γενικότερα παραδεκτό ότι το φλαμένκο δημιουργήθηκε από τη μοναδική συνύπαρξη και μείξη της αραβικής, ανδαλουσιανής,σεφαρδιτικής και τσιγγάνικης κουλτούρας στην περιοχή της Ανδαλουσίας πριν και μετά τη Ρεκονκίστα (Ανακατάληψη), την ιστορική δηλαδή περίοδο κατά την οποία οι Χριστιανοί βασιλιάδες ανακατέκτησαν την Ισπανία από τους Μουσουλμάνους. Χαρακτηριστικό μουσικό όργανο είναι η κιθάρα φλαμένκο. Το 2010 η ΟΥΝΕΣΚΟ συμπεριέλαβε το φλαμένκο στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της αθρωπότητας ύστερα από σχετική αίτηση της Ισπανίας.
98
Το φλαμένκο αναδύθηκε από τα κατώτερα κοινωνικά επίπεδα της Ανδαλουσίας κι έτσι του εξέλιπε το καλλιτεχνικό κύρος των μορφών τέχνης που αναπτύσσονταν και ήταν δημοφιλή εκείνη την περίοδο στη μεσαία και ανώτερη κοινωνική τάξη. Τα τραγούδια τους είναι κυρίως αυτοσχεδιασμοί που αποτυπώνουν τις διάφορες δυσκολίες που πέρασε ο λαός τους κατά τη διάρκεια των αιώνων. Βασικό στοιχείο της καλλιτεχνικής του μορφής αποτέλεσαν οι Τσιγγάνοι της Ισπανίας, των οποίων η παράδοση ήταν προφορική, συνεπώς τα παραδοσιακά τους τραγούδια περνούσαν από γενιά σε γενιά μέσω των μουσικών τους ερμηνειών στην τοπική κοινότητα.
99
Χρυσή Εποχή του Φλαμένκο
100
Από το 1850 μέχρι και το 1910 έχουμε τη λεγόμενη Χρυσή Εποχή του Φλαμένκο. Το φλαμένκο μπήκε σε πολλά cafes cantantes, όπου δίνονταν μουσικές παραστάσεις, έχοντας χάσει την κακή του φήμη, και κέρδιζε θαυμαστές από τις πλούσιες και πιο μορφωμένες κοινωνικές τάξεις. Οι συμμετέχοντες ήταν πλέον επαγγελματίες, ενώ γίνονταν διάσημοι και οι κιθαρίστες που συνόδευαν τους χορευτές φλαμένκο, οι οποίοι άρχισαν να επηρεάζονται από ακούσματα κλασικών κομματιών, υιοθετώντας τεχνικές που ενσωμάτωσαν στην παραδοσιακή μουσική. Για κάποιους, η περίοδος αυτή σηματοδοτούσε την εμπορευματοποίηση του παραδοσιακού φλαμένκο, ενώ άλλοι υποστήριζαν ότι με τους επαγγελματίες πλέον χορευτές και μουσικούς δημιουργούνταν υγιής ανταγωνισμός, ο οποίος με τη σειρά του γεννούσε μεγαλύτερη δημιουργικότητα και τεχνική αρτιότητα.
101
Θεωρείται πως οι χορευτές και οι τραγουδιστές του Φλαμένκο άσκησαν μεγάλη επίδραση σε καλλιτέχνες του 19ου αιώνα, αλλά και στους πρωτοπόρους των καλλιτεχνικών κινημάτων στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα (κυβισμός, ντανταϊσμός, σουρεαλισμός), κάτι που αναδεικνύεται στις μέρες μας μέσω εκθέσεων έργωντέχνης.Κατά τη δικτατορία του Φράνκο ( ), κυνηγήθηκαν οι πολιτικοί αντίπαλοι του καθεστώτος, καθώς και μειονότητες της χώρας. ΟιΤσιγγάνοι, ωστόσο, της Ανδαλουσίας δεν είχαν τόσο την τύχη ομοεθνών τους στην κυρίως Ευρώπη, το 85% των οποίων βρήκαν το θάνατο σταναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Έτσι, μέσα από την προφορική τους παράδοση συνέχισε να αναπτύσσεται η μουσική κι ο χορός του φλαμένκο. Με την πάροδο των χρόνων, όταν αναπτύχθηκε και η μουσική τεχνολογία και βιομηχανία, το Φλαμένκο βγήκε εκτός των συνόρων της Ισπανίαςκι έγινε γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο. Έτσι, άρχισαν να αναπτύσσονται επιμέρους είδη φλαμένκο, με επιρροές, για παράδειγμα, από τηΛατινική Αμερική και κυρίως την Κούβα, ενώ η επίδραση της τζαζ έφερε και την προσθήκη μη παραδοσιακών οργάνων, όπως το φλάουτο,κρουστά, μπάσο και σαξόφωνο. Τουριστική εκμετάλλευση και “φολκλόρ” Κατά το 19ο αιώνα, το φλαμένκο και η συσχέτισή του με τους Ανδαλουσιανούς Τσιγγάνους άρχισε να γίνεται δημοφιλές σε όλη την Ευρώπη μέχρι και τη Ρωσία, με αποτέλεσμα να φτάσουν να γίνουν “απαραίτητο” θέαμα για όποιον ταξίδευε στην Ισπανία. Συνθέτες έγραφαν μουσικά έργα και όπερες με θέματα τσιγγάνικα και φλαμένκο, σύμφωνα με τη δική τους πεποίθηση. Η Ισπανία ταυτίστηκε με τους Τσιγγάνους και το φλαμένκο, προς δυσαρέσκεια των μη-Ανδαλουσιανών Ισπανών. Η τάση αυτή οφείλεται στο γενικότερο ενθουσιασμό που παρατηρούνταν εκείνη την περίοδο στην Ευρώπη σχετικά με φολκλορικές παραδόσεις χωρών. Στη σύγχρονη Ισπανία, η κυβέρνηση υποστηρίζει το φλαμένκο ως βασικό στοιχείο της τουριστικής ανάπτυξης της χώρας. Το γεγονός αυτό έχει τόσο υποστηρικτές όσο και επικριτές, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι το παραδοσιακό φλαμένκο σαν καλλιτεχνική έκφραση πρέπει να αναπτύσσεται και να εντοπίζεται στους αρχικούς θύλακές του, την ισπανική επαρχία, και όχι να καταλήξει “μουσειακό είδος”. Επίσης, υπερασπιστές του “γνήσιουφλαμένκο” θεωρούν ότι δεν έχουν όλοι επαρκή γνώση και τεχνική, με αποτέλεσμα να έχουν οδηγήσει στη θεώρηση που πολλοί έχουν για το φλαμένκο ως “φολκλορικό θέαμα”
102
ΡΟΥΜΠΑ Η Ρούμπα είναι ένας αστικός χορός που έγινε διεθνώς γνωστός από τις αρχές του 20ου αιώνα. Φέρεται να είναι επηρεασμένος από αφρικάνικούς χορούς και να σχετίζεται με το είδος της αφρό-κουβανικής μουσικής. Ο χορός ρούμπα φέρεται με δύο εκδοχές (παραλλαγές): α) σε αργό ρυθμό, (γιάμπου ή γιαμπού) που βασίζεται στο κουβανέζικο αργό "σον" και β) στο γρήγορο ξέφρενο βραζιλιάνικο ρυθμό (γκούα-γκουάνκο). Τα βήματα και στις δύο εκδοχές είναι τα ίδια, η διαφορά τους είναι μόνο στο λίκνισμα των γοφών διατηρώντας όμως το κορμί και στις δύο περιπτώσεις ίσιο.
103
ΙΣΤΟΡΙΑ Οι μουσικές επιρροές της ρούμπας είναι από την μουσική των αφρικανών σκλάβων στην Κούβα και την μουσική των Ισπανών. Η Ρούμπα αναπτύχθηκε στην περιοχή της Αβάνας και Ματανζάς στο τέλος του 19ου αιώνα. Επειδή ήταν ένας πολύ ενεργητικός αφρό-κουβανικός χορός, συχνά απαγορεύονταν ως επικίνδυνος στους σκλάβους που τον χόρευαν. Η Ρούμπα χορεύεται σήμερα κυρίως στην Κούβα. Τα βασικά στυλ Ρούμπας είναι το Γιάμπου (Yambú) που είναι το πιο παλιό και αργό στυλ και χορεύεται κυρίως από άτομα μεγάλης ηλικίας, το Γκουαγκουάνκο (Guaguancó) που είναι το πιο διαδεδομένο στυλ και χορεύεται σε γρήγορους έντονους ρυθμούς, όπως και το στυλ Κολομβίας (Columbia).
104
Ρούμπα (Μπολερό) Ο χορός που διδάσκεται σε αρκετές σχολές χορού ως Ρούμπα δημιουργήθηκε από τον χορευτή Pierre Zurcher Margolie που πήγε στην Κούβα το 1952 για να μελετήσει τους χορούς που χορεύουν οι Κουβανοί. Εκεί είδε τον χορό που ονομάζουν οι Κουβανοί Μπολερό-Σον. Για καλύτερη προώθηση (marketing) του χορού που άρχισε να διδάσκει, χρησιμοποίησε την ονομασία Ρούμπα ως ένα πιο εύηχο όνομα, για έναν χορό που είναι εντελώς διαφορετικός από τον Κουβανικό χορό Ρούμπα. Σημειώνεται ότι ως Ρούμπα αναφέρεται συχνά και ο χορός Μπολερό, ένας ιδιαίτερα αργός χορός, που είναι εντελώς διαφορετικός από την Ρούμπα, που διδάσκεται στις σχολές χορού λάτιν. Επίσης με την ίδια ονομασία "ρούμπα" υφίσταται και αφρικανική ποπ μουσική, η οποία ουδεμία έχει σχέση με τον χορό Ρούμπα, αλλά ούτε με τον χορό Μπολερό.
105
Σάλσα Ο χορός Σάλσα είναι ένας λάτιν χορός που δημιουργήθηκε από τους ισπανόφωνους της καραϊβικής και από τους ισπανόφωνους μετανάστες στις ΗΠΑ. Ο χορός Σάλσα αναμιγνύει στοιχεία από διάφορους αφρικάνικους και ευρωπαϊκούς χορούς. Βασικές επιρροές τις Σάλσα είναι οι χοροί Σον, Ρούμπα, Γκουαράτσα, Μπόμπα.Ο χορός Σάλσα χορεύεται κυρίως σε ζευγάρια, αν και υπάρχουν και σόλο φόρμες, και η Ρουέδα που χορεύεται σε κύκλο όπου τα ζευγάρια ανταλλάσσουν τους παρτενέρ τους.
106
Τα στυλ του χορού Σάλσα Στον χορό Σάλσα λόγω των επιρροών του από διαφορετικούς χορούς και τον κυρίαρχο αυτοσχεδιασμό, έχουν δημιουργηθεί διαφορετικά στυλ ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή που αναπτύχθηκε. Κούβα / Κασίνο (Κούβα και Μαϊάμι): Χορεύεται στην Κούβα και στο Μαϊάμι, αλλά επίσης είναι διαδεδομένο στην Ευρώπη και την Κίνα. Στο Κούβα στυλ βασίζεται και ο κυκλικόσ χορόσ τησ Ρουέδα Ρουέδα: Αυτόσ ο χορόσ αναπτύχθηκε στην Αβάνα τη δεκαετία του Οι χορευτέσ σχηματίζουν έναν κύκλο και ανταλλάσσουν τουσ παρτενέρ τουσ κυκλικά.
107
Σάλσα Φιλλιπίνα (Ρόντα Μανίλα)
Είναι ένασ χορόσ επηρεασμένοσ από την Ρουέδα. Είναι ένασ συνδυασμόσ από παραδοσιακούσ χορούσ των Φιλιππίνων και το Κασίνο.
108
Χορόσ Σάλσα Ο χορόσ αυτόσ αναπτύχθηκε στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, στο Πουέρτο Ρίκο και στην Δομινικανή Δημοκρατία.Χορεύεται στο 2 (μέτρημα 4/4).Εκτόσ από την ανατολική ακτή των ΗΠΑ το στυλ Νέασ Υόρκησ χρησιμοποιείται από τουσ επαγγελματίεσ χορευτέσ και τουσ δασκάλουσ χορού σε όλο τον κόσμο.
109
Λος Άντζελες Αυτό το στυλ χορεύεται στο 1 (μέτρημα 4/4). Το βασικό του χαρακτηριστικό είναι η μπρος πίσω κίνηση των χορευτών. Οι πρωτεργάτες που διαμόρφωσαν αυτό το στυλ είναι μερικοί από τους πιο γνωστούς χορευτές παγκοσμίως όπως ο Άλπερτ Τόρρες, η Λάουρα Κανέγιας και ο Τζος Κασσίνι. Αργότερα διάφοροι χορευτές όπως ο Άλεξ ντα Σίλβα, ο Έντι Λούις, η Λιζ Λίρα, ο Τζόμπι Μαρτίνεζ και ο Φρανσίσκο Βάσκεζ μαζί με τους αδελφούς του Λούις και Τζόννυ διαμόρφωσαν το Στυλ Λος Άντζελες όπως είναι σήμερα.
110
Κεντρική και Νότια Αμερική
Το βασικό στυλ που χορεύεται στο μεγαλύτερο τμήμα της Λατινικής Αμερικής, όπως στο Μεξικό την Κεντρική και την Νότια Αμερική. Είναι γνωστό και ως Στυλ Κολομβίας ή Στυλ Βενεζουέλας. Στην Κούμπια στον έξτρα χρόνο 4 (ο οποίος αποτελεί παύση σε άλλα στυλ) γίνεται ένα ελαφρύ πάτημα (tap). Κούμπια χορεύεται εκτός από την μουσική Σάλσα και με την μουσική Κούμπια που παίζεται συχνά στα λάτιν νυχτερινά κέντρα.
111
Κολομβία Η Κολομβιανή πόλη Κάλι είναι γνωστή και ως "η πρωτεύουσα της Σάλσα". Εκεί έχει διαμορφωθεί ένα ξεχωριστό στυλ Σάλσας, το οποίο σπάνια συναντάται εκτός Κολομβίας. Βασικό του χαρακτηριστικό είναι ότι το άνω μέρος του κορμού είναι σταθερό και χαλαρό, ενώ με τα πόδια εκτελούνται συνεχείς γρήγορες φιγούρες
112
Τάγκο
113
Το τάγκο,από τα Ισπανικά, είναι είδος μουσικής (σε ρυθμό 2/4 ή 4/4) και αντίστοιχου χορού. Το τάγκο γεννήθηκε, ήκμασε και ακμάζει ακόμη στην περιοχή του Ρίο δε λα Πλάτα, δηλαδή στην Αργεντινή και την Ουρουγουάη, αλλά και διαδόθηκε σχεδόν σε όλον τον κόσμο. Η Ισπανική λέξη tango ετυμολογείται πιθανόν από την γλωσσική οικογένεια Niger-Congo της Δυτικής Αφρικής και είναι συγγενής με την λέξη tamgu (χορός/χορεύω) της γλώσσας Ibibio αυτής της οικογένειας
114
Το τάγκο πριν το 1910 Οι ρίζεσ του τάγκο είναι πολλέσ και διαφορετικέσ: η μουσική και τα τραγούδια των gauchos που είχαν επιρροέσ από την Ανδαλουσία τησ Ισπανίασ και συνοδευόταν από παλαμάκια και κτυπήματα με το τακούνι, το Αφρικανικήσ προέλευσησ (από το Κογκό) candombe που παιζόταν με κρουστά και οι αντίστοιχοι χοροί του μαύρου πληθυσμού, το bel canto και η canzonetta των Ιταλών μεταναστών μαζί με το πιο εξευγενισμένο χορευτικό τουσ στυλ, η Ισπανο-Κουβανική habanera, το βαλσ. Συγγενή είδη με το τάγκο είναι η μιλόγκα και το Αργεντίνικο βαλσ. Η συμβολή τησ μουσικήσ των gauchos φαίνεται προπάντων στισ πρώϊμεσ μιλόγκεσ, γνωστέσ με τον όρο milonga campera που αργότερα μετεξελίχτηκαν στην πιό ρυθμική milonga porteña, ενώ η συμβολή του Αφρικανικού στοιχείου φαίνεται στην πιό ξέφρενη milonga candombera.
115
Τα πρώτα τάγκο παιζόντουσαν από μετανάστες στο Μπουένος Άιρες και το Μοντεβιδέο. Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, το τάγκο ήταν ευρέως διαδεδομένο στις λαϊκές γεοτονιές του Μπουένος Άϊρες αλλά αντιμετωπιζόταν εχθρικά από την αστική τάξη, στα προκατειλημμένα μάτια της οποίας φάνταζε σαν συνδεδεμένο με τον υπόκοσμο και τους οίκους ανοχής, σύνδεση που κάνουν συχνά διάφορες αναφορές στην ιστορία του τάγκο, που στην πραγματικότητα όμως απλώς αντανακλούν την αρχική προκατάληψη εναντίον του.Ο συγγραφέας Jorge Luis Borges φέρει αρκετό βάρος της ευθύνης για την διάδοση της λανθασμένης ταύτισης των ριζών του τάγκο με τους οίκους ανοχής. Ο τρόπος που χορευόταν τότε το τάγκο έμοιαζε με το στυλ που τώρα είναι γνωστό στην Αργεντινή ως canyengue (κανζένγκε), που χαρακτηρίζεται από το λύγισμα των γονάτων, την κλίση του σώματος προς τα μπρός, την αμοιβαία στήριξη του ζευγαριου, και την επαφή στην κοιλιά. Αυτό το στυλ είχε έντονα Αφρικανικά στοιχεία αλλά με την πάροδο του χρόνου υποχώρησε και έδωσε την θέση του σε ένα στυλ με περισσότερη μεγαλοπρέπεια.
116
Η πρώτη γενιά των ερμηνευτών τάγκο αναφέρεται σαν η "Παλιά Φρουρά" (Guardia Vieja). Το πρώτο τάγκο που ηχογραφήθηκε ήταν του Angel Villoldo (Άνχελ Βιζόλντο). Η μουσική παιζόταν με όργανα που μπορούσαν εύκολα να μεταφερθούν: τρίο φλάουτο-κιθάρα-βιολί, με το μπαντονεόν να φτάνει περί τα τέλη του 19ου αιώνα. Η διάδοση του μπαντονεόν οφειλόταν πρωτίστως στον Eduardo Arolas (Εδουάρδο Αρόλας), ενώ ο Vicente Greco (Βισέντε Γκρέκο, ) καθιέρωσε το σεξτέτο για το τάγκο, αποτελούμενο από πιάνο, κοντραμπάσο, δύο βιολιά και δύο μπαντονεόν. Παρά την περιφρόνηση, μερικοί το υποστήριξαν θερμά, όπως ο συγγραφέας Ricardo Güiraldes (Ρικάρδο Γκουϊράλντες), πλαίυ-μπόϋ και γόνος της Αργεντίνικης αριστοκρατίας γεωκτημόνων. Ο Güiraldes έπαιξε ρόλο στη διεθνή απήχηση του τάγκο, το οποίο κατέκτησε τον κόσμο μέχρι το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
117
Η περίοδος 1910-1920 και η "ταγκομανία"
118
Η δεκαετία 1910-1920 είναι η περιοδοσ τησ διεθνούς "ταγκομανίας
Η δεκαετία είναι η περιοδοσ τησ διεθνούς "ταγκομανίας." Γύρω στα 1910 το τάγκο άρχισε να χορεύεται έξω από την Αργεντινή, ωσ ένασ καινούριοσ χορόσ τησ μόδασ, από τισ αστικέσ τάξεισ, ακόμη και από την αριστοκρατία, πρώτα στο Παρίσι και μετά στην υπόλοιπη Ευρώπη και στην Βόρεια Αμερική, πράγμα που αντανακλάται σε πολυάριθμα άρθρα στον τύπο και επίσησ στα εγχειρίδια κοινωνικών χορών τησ εποχήσ, που περιλαμβάνουν και το τάγκο. Εν μέρει εξαιτίασ τησ διάδοσήσ του μεταξύ των αστών και των αριστοκρατών τησ Ευρώπησ το τάγκο την ίδια περίοδο αρχίζει να γίνεται αποδεκτό από τισ αντίστοιχεσ τάξεισ στην Αργεντινή. Το 1911 στα εγκαίνια του καμπαρέ Salón Armenonville στο Μπουένοσ Άϊρεσ συμμετέχει και ο Vicente Greco με την ορχήστρα του. Το 1921, στην ταινία The Four Horsemen of the Apocalypse, ο διάσημοσ σταρ του κινηματογράφου τησ εποχήσ Ροντόλφο Βαλεντίνο χορεύει ένα τάγκο, τεκμηριώνοντασ έτσι την δημοτικότητα αυτού του χορού αλλά και συμβάλλοντασ στην παραπέρα διάδοσή του. Πάντωσ το τάγκο που χορεύει δείχνει απότομο και άτεχνο, και ακόμη το χορεύει ντυμένοσ gaucho, δηλαδή αργεντίνοσ κάου-μπόϋ, όπωσ επιβάλλει ο ρόλοσ του, κάτι που δεν συνάδει με την γέννηση του τάγκο στην πόλη και από τουσ κατοίκουσ τησ, έστω και με ρίζεσ στην ύπαιθρο.Την ίδια περίοδο το τάγκο φτάνει και στην Ελλάδα. Ήδη το 1914 οι οπερέτεσ "Πόλεμοσ εν Πολέμω" του Σπύρου Σαμάρα και "Στα Παραπήγματα" του Θεόφραστου Σακελλαρίδη περιλαμβάνουν Ελληνικά τάγκο. Στα επόμενα χρόνια, και ιδίωσ στον μεσοπόλεμο, κυκλοφορούσαν πάνω από εκατό Ελληνικά τάγκο κάθε χρόνο.
119
Η περίοδος 1920-1935 και ο Κάρλος Γκαρδέλ
Στην Αργεντινή της δεκαετίας του 20 το τάγκο, εν μέρει σε αντανάκλαση της δημοτικότητάς του στην Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική, βγαίνει από το περιθώριο και γίνεται πλέον αξιοσέβαστο και ως μουσική και ως χορός από τις μεσαίες τάξεις, που είναι πλέον διατεθειμένες να συντηρήσουν αίθουσες και επαγγελματίες μουσικούς με κλασσική παιδεία.Παράλληλα, σπουδαίοι Αργεντίνοι μουσικοί και τραγουδιστές ταξιδεύουν στην Ευρώπη, όπως ο Francisco Canaro (Φρανσίσκο Κανάρο) που φθάνει στο Παρίσι με την ορχήστρα του το 1925 και ο Carlos Gardel Κάρλος Γκαρδέλ που τραγουδά εκεί το 1928.
120
Ο Carlos Gardel Κάρλοσ Γκαρδέλ ( ) είναι ο τραγουδιστήσ που στην Αργεντινή θεωρείται σχεδόν εθνικόσ ήρωασ ή ημίθεοσ και συνδέθηκε με τη μετάβαση του τάγκο από μουσική των λαϊκών γειτονιών σε απόλυτα αποδεκτό άκουσμα για την μεσαία τάξη. Ουσιαστικά δημιούργησε το tango-canción τραγουδώντασ το 1917 το "Mi Noche Triste". Τενόροσ στην αρχή τησ καριέρασ του και σχεδόν βαρύτονοσ αργότερα, τραγουδούσε με φωνή που χαρακτηριζόταν από δημιουργικότητα και θεατρικότητα ανάλογα με το θέμα. Έκανε πολλέσ ηχογραφήσεισ και πρωταγωνίστησε και στον κινηματογράφο. Σκοτώθηκε σε αεροπορικό ατύχημα το 1935, στο απόγειο τησ καριέρασ του ωσ η δημοφιλέστερη προσωπικότητα του τάγκο όλων των εποχών. Διευθυντέσ ορχήστρασ όπωσ ο Roberto Firpo και ο Francisco Canaro αντικατέστησαν το φλάουτο με κοντραμπάσο. Τον θάνατο του Gardel ακολούθησε η εμφάνιση διαφορετικών τάσεων στο τάγκο, με τον Anibal Troilo και τον Carlos di Sarli να τείνουν προσ την καινοτομία και τον Ροδόλφο Μπιάτζι και τον Χουάν Ντ'Αριένσο να τείνουν προσ την παράδοση.
121
Η Χρυσή Εποχή, Η "Χρυσή Εποχή" του τάγκο ήταν η περίοδος , η οποία συνέπεσε περίπου με την εποχή των μεγάλων ορχηστρών τζαζ στις Η.Π.Α. Μερικές από τις πολλές δημοφιλείς οχρήστρες αυτής της περιόδου ήταν του Juan d'Arienzo (Χουάν Ντ'Αριένσο, , γνωστός ως el rey del compás -o βασιλιάς του ρυθμού- για τον επίμονο και σταθερό ρυθμό του), του Francisco Canaro (Φρανσίσκο Κανάρο, ) και του Aníbal Troilo (Ανίβαλ Τρόιλο, ).
122
Ξεκινώντας κατά τη Χρυσή Εποχή και συνεχίζοντας κατόπιν, πολλές ηχογραφήσεις έκαναν και οι ορχήστρες των Osvaldo Pugliese και Carlos di Sarli. Ο di Sarli είχε πλούσιο και μεγαλοπρεπή ήχο, και τόνιζε τα έγχορδα και το πιάνο σε σχέση με το μπαντονεόν, όπως στο A La Gran Muñeca και στο Bahía Blanca. Ο Pugliese σταδιακά ανέπτυξε ένα ιδιαίτερο ύφος, με συνθέσεις που διακρίνονταν για την ρυθμική τους πολυπλοκότητα, π.χ. στα χαρακτηριστικά του κομμάτια Recuerdo και La Yumba . Η υστερότερη μουσική του Pugliese προορίζονταν περισσότερο για ακρόαση και όχι για χορό, παρόλο που χρησιμοποιείται συχνά σε επαγγελματικές χορογραφίες λόγω των δραματικών της δυνατοτήτων.Την ίδια περίοδο, στην Ελλάδα του μεσοπολέμου γραφόντουσαν πάνω από εκατό τάγκο κάθε χρόνο, από συνθέτες όπως ο Κώστας Γιαννίδης, ο Αττίκ, ο Μιχαήλ Σουγιούλ και πολλοί άλλοι, τραγουδισμένα από την την Σοφία Βέμπο, την Δανάη Στρατηγοπούλου, την Κάκια Μένδρη, τον Νίκο Γούναρη και άλλους.
123
Η περίοδος Το 1955 είναι η χρονιά που στρατιωτικό πραξικόπημα ανέτρεψε τον Juan Peron και η αρχή μιας περιόδου αστάθειας και επεμβάσεων του στρατού στην πολιτική που κράτησε ως το Σε αυτήν την περίοδο οι μεγάλες χορευτικές ορχήστρες παρακμάζουν καί κυριαρχούν ξανά τραγουδιστές-φίρμες που συχνά επανερμηνεύουν παλιότερες επιτυχίες αλλά, όπως και στην περίοδο , δεν απευθύνονται σε χορευτές.
124
Ο σημαντικότερος συνθέτης του τάγκο μετά την χρυσή εποχή, αλλά και ένας από τους σημαντικότερους όλων των εποχών, είναι ο Astor Piazzolla (Άστορ Πιατσόλα, ) του οποίου τα σημαντικότερα έργα ηχογραφήθηκαν από το 1960 μέχρι τον θάνατό του το Μολονότι αρχικά συνάντησε αντίδραση στην Αργεντινή, καθώς οι συνθέσεις του θεωρήθηκαν υπερβολικά νεωτερικές, είναι πλέον καθιερωμένος σαν ένας μεγάλος μουσικός. Πάντως οι συνθέσεις του, που εισάγουν στο τάγκο στοιχεία από την τζαζ και την κλασσική μουσική, μολονότι τυχαίνουν καθολικού θαυμασμού, δεν είναι κατά κανόνα κατάλληλες για χορό και χρησιμοποιούνται για αυτόν τον σκοπό σχεδόν μονάχα σε επαγγελματικές χορογραφίες. Στο Μπουένος Άιρες τη δεκαετία του '70 έγιναν απόπειρες να αναμειχτεί το τάγκο με άλλα μουσικά είδη, όπως την τζαζ και το ροκ. Ο Litto Nebbia και οι Siglo XX ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς εκπρόσωποι αυτού του κινήματος. Τα τελευταία χρόνια το Αργεντίνικο γκρουπ 020 στο άλμπουμ End of Illusions ανέμειξε ποπ-ροκ βρετανικού στυλ με nuevo tango.
125
Η περίοδος της αναγέννησης, από το 1983 και μετά
Το 1983 σηματοδοτεί αφ ενός την πτώση της δικτατορίας στην Αργεντινή και αφ ετέρου την εμφάνιση της μουσικοχορευτικής θεατρικής παράστασης Tango Argentino, που περιόδευσε την Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική. Και τα δύο γεγονότα θεωρούνται ότι συνέβαλλαν στην αναγέννηση του ενδιαφέροντος για το τάγκο, ως μουσική και ως χορό, τόσο στην Αργεντινή όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.Ακμάζουν ξανά ορχήστρες που παίζουν κλασσικά τάγκο και νέοι τραγουδιστές που ακόμη και όταν τραγουδούν καινούρια τραγούδια μένουν πιστοί στο ήθος και το ύφος του τάγκο.
126
Άλλες πρόσφατες τάσεις μπορούν να περιγραφούν ως "ηλεκτρο-τάγκο" ή "κράμα-τάγκο", όπου οι ηλεκτρονικές επιδράσεις μπορούν να είναι από ανεπαίσθητες έως κυρίαρχες. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν το συγκρότημα Tanghetto, το συγκρότημα Narcotango του Carlos Libedinski, το συγκρότημα Gotan Project (με βάση το Παρίσι), το συγκρότημα Bajofondo του Gustavo Santaolala, κλπ. Κάποιοι χορευτές του τάγκο ανά τον κόσμο απολαμβάνουν να χορεύουν αυτήν την μουσική, ενώ άλλοι την θεωρούν αποξενωμένη από την μουσική και χορευτική παράδοση και την αποφεύγουν.Άλλοι μουσικοί συνέχισαν στα ίχνη του Astor Piazzolla, χρησιμοποιώντας στο τάγκο στοιχεία από την τζαζ και από την κλασική μουσική, παραδείγματος χάριν ο Ντίνο Σαλούτσι, ο Rodolfo Mederos, ο Ενρίκε Μαρτίν Εντένσα, ο Χουάν Μαρία Σολάρε και ο Fernando Otero.
127
Aντίκτυπος στην μουσική και τον χορό
Ήδη από την δεκαετία του 20 πολλοί γνωστοί συνθέτες κλασσικής μουσικής επηρεάστηκαν από το τάγκο και έβαλαν στοιχεία από το τάγκο σε συνθέσεις τους. Στις μέρες μας το τάγκο έχει γίνει μέρος του ρεπερτορίου πολλών κλασσικών μουσικών. Ο βαρύτονος Jorge Chaminé, ο τσελλίστας Yo-Yo Ma, η πιανίστρια Martha Argerich, ο διευθυντής ορχήστρας Daniel Barenboim, ο βιoλιστής Gidon Kremer, ο τενόρος Placido Domingo, ο τενόρος Marcelo Álvarez και άλλοι έχουν ερμηνεύσει και ηχογραφήσει τάγκο. Εξ άλλου συνθέτες και ερμηνευτές άλλων δημοφιλών μουσικών ειδών, όπως της σάλσα, της ηλεκτρονικής ποπ, του ροκ και άλλων συχνά διαλέγονται καλλιτεχνικά με την παράδοση του τάγκο.Παράλληλα πολλοί χορογράφοι έχουν εμπνευστεί από το τάγκο, ενδεικτικά ο Maurice Béjart, ο Paul Taylor, η Pina Bausch και άλλοι.
128
Τάγκο και Ρεμπέτικα Αρκετοί έχουν επισημάνει κάποιες συγγένειες μεταξύ του τάγκο και των Ρεμπέτικων, όχι βέβαια στην μουσική αλλά στο περιεχόμενο των στοίχων και την συσχέτιση της προέλευσης με το κοινωνικό περιθώριο. Αυτές οι συγγένειες πάντως δεν πρέπει να υπερτιμώνται γιατί το τάγκο του 20ού αιώνα είναι βασικά ένα έντεχνο μουσικό είδος με διαταξική απήχηση, και οι αναφορές των στοίχων στις εμπειρίες ανθρώπων του περιθωρίου συνιστούν περισσότερο νοσταλγικό ρομαντισμό για το ήθος μιας άλλης εποχής παρά άμεση έκφραση αυτού του ήθους.
129
Χορός
130
Το τάγκο ως χορός γεννήθηκε προς το τέλος του 19ου αιώνα στις λαϊκές γειτονιές του Μπουένος Άιρες και του Μοντεβιδέο και προήλθε από συνένωση Ευρωπαϊκών, Νοτιοαμερικανικών και Αφρικανικών στοιχείων. Την περίοδο διαδόθηκε και έγινε μόδα στην αστκή τάξη της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής και αυτό συνέτεινε να γίνει αποδεκτό και από τους αστούς του Μπουένος Άϊρες. Ύστερα από μια περίοδο ύφεσης κυριάρχησε το τάγκο ως τραγούδι, ακολούθησε η χρυσή εποχή οπότε μεγάλες ορχήστρες έπαιζαν τάγκο κατάλληλα για χορό. Ακολούθησε άλλη μια περίοδος ύφεσης εξ αιτίας ενός συνδυασμού παραγόντων (συχνά αναφέρονται οι πολιτικές περιπέτειες της Αργεντινής, που πάντως δεν μονοπωλούνται από αυτήν την περίοδο, και η δημοτικότητα του ροκ-εντ-ρολ). Γύρω στο 1983, με την πτώση της δικτατορίας στην Αργεντινή, η θεατρική μουσικοχορευτική παράσταση Tango Argentino, στη οποία συμμετείχαν μερικοί από τους καλλίτερους μουσικούς (Sexteto Mayor) και χορευτές (Juan Carlos Copes και άλλοι), ταξίδεψε σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική και σημάδεψε και εν μέρει προκάλεσε την αναγέννηση του ενδιαφέροντος για το τάγκο, τόσο στην Αργεντινή όσο και σε όλον σχεδόν τον κόσμο. Το ενδιαφέρον για το τάγκο συνεχίζεται αμείωτο μέχρι σήμερα.
131
Το τάγκο χορεύεται από ζευγάρια αγκαλιασμένα κοντά, και μολονότι η αγκαλιά μπορεί κάποτε να χαλαρώνει για να εκτελεστούν κινήσεις που το απαιτούν, κατά κανόνα δεν σπάει. Είναι έντονα αυτοσχεδιαστικό με σαφώς διακριτούς ρόλους για τον καβαλλιέρο και την ντάμα, όπου ο καβαλλιέρος με την κίνησή του του του προτείνει κινήσεις στην ντάμα στις οποίες τελικά προσαρμόζεται ο ίδιος. Έτσι, όταν χορεύεται από έμπειρους χορευτές, συνιστά έναν διάλογο του ζευγαριού με αφορμή την μουσική, γιατί, σε αντίθεση με άλλους χορούς, δεν έχει τυποποιημένα βήματα και φιγούρες αλλά μάλλον ένα κινησιολογικό λεξιλόγιο και ένα αντίστοιχο συντακτικό που επιτρέπει τον αυτοσχεδιαστικό σχηματισμό χορευτικών φράσεων σχεδόν απεριόριστης ποικιλίας ανάλογα με την μουσική, την διάθεση του ζευγαριού και τον διαθέσιμο χώρο στην πίστα. Στο τάγκο της χρυσής εποχής (περίπου ) καβαλλιέρος και ντάμα κρατούν ο καθένας ισορροπία ανεξάρτητα από τον άλλον. Με την αναγέννηση του τάγκο από το 1983 και μετά, συνυπάρχει η τάση διατήρησης του κλασσικού στυλ της χρυσής εποχής με την τάση να εισαχθούν νέα στοιχεία όπως η αλληλοεξάρτηση ισορροπίας με το ζευγάρι να ακουμπά στο πάνω μέρος του σώματος σε σχήμα Λ ή να κρατιέται από τα χέρια σε σχήμα V. Αλλά ασχέτως στυλ, το τάγκο μετά το 1983 είναι ένας χορός που συνήθως μαθαίνεται από δασκάλους (περίφημοι είναι οι Αργεντίνοι δάσκαλοι-χορευτές Juan Carlos Copes, Fabian Salas, Mariano "Chicho" Frumboli, Gustavo Naveira, Pablo Veron και πολλοί άλλοι) ενώ στην Αργεντινή της χρυσής εποχής οι χορευτές ήταν αυτοδίδακοι και αλληλοδιδασκόμενοι.
132
Στην Αργεντινή, αλλά και όπου αλλού στον κόσμο υπάρχουν θιασώτες του Αργεντίνικου τάγκο, το τάγκο ως κοινωνικός χορός χορεύεται προπάντων σε συναθροίσεις για τις οποίες έχει επικρατήσει το όνομα μιλόγκα (milonga). Εκτός από τάγκο εκεί χορεύεται και βαλς (αλλά με κινησιολογία παρμένη από το τάγκο) και μιλόγκα (ένας συνήθως πιό ρυθμικός και γρήγορος χορός που μοιράζεται το όνομά του με αυτό της χορευτικής συνάθροισης). Σε μια μιλόγκα ακολουθούνται συνήθως ειδικοί παραδοσιακοί κανόνες όσον αφορά την συμπεριφορά των χορευτών και τις επιλογές του ντι-τζέϊ, που αποσκοπούν στο να διευκολύνουν τον χορό, ακόμη και μεταξύ αγνώστων, αλλά και να αποτρέψουν ανάρμοστες συμπεριφορές. Η μουσική είναι προπάντων από την Αργεντινή της χρυσής εποχής, αλλά κάποτε και παλιότερη και κάποτε και πιό πρόσφατη, άλλοτε στο παραδοσιακό στυλ, άλλοτε από το νεωτερικό ρεπερτόριο του nuevo tango, και κάποτε ακόμη και από άλλα ειδη όπως ποπ/ροκ. Κατά κανόνα πάντως κάθε μιλόγκα θεραπεύει μια συγκεκριμένη μουσική προτίμηση και η παραδοσιακή μουσική κυριαρχεί.
133
Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990 άρχισε και στην Ελλάδα να αναπτύσσεται ενδιαφέρον για το αργεντίνικο τάγκο, με παράλληλη εμφάνιση στην Αθήνα των πρώτων δασκάλων και σχολών, ανθρώπων που ήθελαν να κάνουν το τάγκο χόμπυ και αιθουσών όπου μπορούσε κανείς να χορέψει. Προς το τέλος της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα το τάγκο είχε πλέον διαδοθεί και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας και είχε έναν σημαντικό αριθμό αφωσιωμένων οπαδών που ήταν διατεθειμένοι να μάθουν να χορεύουν έναν σχετικά δύσκολο χορό και να τον κάνουν χόμπυ.Το 2010 στην Αθήνα υπήρχαν περισσότερες από δέκα μιλόγκες που κάθε μια τους λειτουργούσε τακτικά μια φορά την εβδομάδα.
134
Break Dance To Break dance ή αλλιώς B-boying είναι ένα είδος του χορού που περιέχεται στο Street Dance και δημιουργήθηκε στην Νέα Υόρκη από νέους Αφροαμερικανούς και Λατίνους την δεκαετία του 1970.Για να κερδίσει την προσοχή και την δημοτικότητα στα μέσα ενημέρωσης,ο χορός αυτός εξαπλώθηκε παγκοσμίως στην Νότια Κορέα,στην Αγγλία,στην Γερμανία,στην Γαλλία,στην Ρωσία και την Ιαπωνία.Το Break dance αποτελείται από τέσσερα βασικά στοιχεία:το toprock,downrock,power moves και freezes.O χορός αυτός περιέχει Χιπ χοπ και breakbeats παρ' ότι οι σύγχρονες τάσεις επιτρέπουν μια πιο ευρύτερη ποικιλία μουσικής.
135
Ένας επαγγελματίας χορευτής ονομάζεται b-boy ή b-girl ή breaker
Ένας επαγγελματίας χορευτής ονομάζεται b-boy ή b-girl ή breaker.Ωστόσο,ο όρος "Break dance" χρησιμοποιείται για να δηλώσει τον χορό "B-boying" και το "breaking" όπου αυτοί είναι και οι αρχικοί του όροι.Εξάλλου αυτολυς τους όρους προτίμάν να τους χρησιμοποιούν από την πλειοψηφία των επαγγελματιών.
136
Η ορολογία του Βreak dance
Η ορολογία του Βreak dance άλλαξε μετά από την προώθηση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.Αν και ευρέως διαδεδομένος,ο όρος "breakdancing" φαίνεται να είναι πιο πάνω από αυτούς που είναι βυθισμένοι στην hip hop κουλτούρα.Οι καθαρολόγοι θεωρούν ότι το "breakdancing" είναι ένας ανίδεος όρος που επινοήθηκε από τα μέσα ενημέρωσης και υποδηλώνει την εκμετάλλευση της τέχνης και χρησιμοποιείται για την αισθητοποίηση του breaking.Ο όρος αυτός είναι επίσης και προβληματικός,διότι ο γενικός όρος του έχει αραιωθεί και περιέχει popping, locking, και electric boogaloo που δεν είναι καν στο στυλ του break dance αλλά είναι του στυλ Φανκ που αναπτύχθηκε ξεχωριστά στην Καλιφόρνια.Ο χορός αποκαλείται "breaking" σύμφωνα με ράπερ όπως KRS-One, Talib Kweli, Mos Def, και Darryl McDaniels των Run-DMC.
137
Οι όροι "b-boy" (break-boy) και "b-girl" (break-girl) ή "breaker",χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τους χορευτές που χόρευαν στο DJ Kool Herc's breakbeats.Ο DJ Kool Herc είναι ένας Τζαμαϊκανός DJ ο οποίος είναι υπεύθυνος των θεμελιωδών πτυχών της hip hop μουσικής.Η προφανής σύνδεση του όρου "breaking" είναι η λέξη "breakbeat",αλλά ο DJ Kool Herc έχει σχολιάσει ότι η ορολογία "breaking" ήταν λαϊκό ιδίωμα.Οι περισσότεροι breaking προτοπόροι και επαγγελματίες προτιμούν τους όρους "b-boy","b-girl" και "breaker" όταν αναφέρονται σε χορευτές.Για εκείνους που είναι βυθισμένοι στην hip hop κουλτούρα,ο όρος "breakdancer" μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δυσφημίσουν όσους μαθαίνουν το χορό για προσωπικό κέρδος και όχι για την δέσμευση για τον πολιτισμό.B-boy του Λονδίνου της Νέας Υόρκης,breakers και ο σκηνοθέτης Michael Holman αναφέρονται σε αυτούς τους χορευτές ως "breakers".Ο Frosty Freeze του Rock Steady Crew λέει:"ήμασταν γνωστοί ως b-boys" και ο πρωτοπόρος του hip hop Afrika Bambaataa λέει:"b-boys, [είναι] αυτό που εσείς ονομάζετε break-boys...ή break-girls,αυτό που εσείς ονομάζεται break-girls".Επιπλέον,o συν-ιδρυτής του Rock Steady Crew Santiago "Jo Jo" Torres, Rock Steady Crew member Marc "Mr. Freeze" Lemberger, hip-hop historian Fab 5 Freddy και ο ράπερ Big Daddy Kane και Tech N9ne χρησιμοποιούν τον όρο "b-boy".
138
Ιστορία Πολλά στοιχεία του b-boying φαίνονται και σε άλλες κουλτούρες πριν από το 1970.Όσον αφορά τις πολεμικές τέχνες,το b-boying μοιάζει με τις κινήσεις που βρέθηκαν στην Βραζιλιάνικη πολεμική τέχνη Καποέιρα που τέθηκε το το 1500.Ωστόσο,ο πρωτοπόρος Richard "Crazy Legs" Colon και ο Kenneth "Ken Swift" Gabbert,που ήταν και οι δύο μέλοι του Rock Steady Crew,είπαν ότι ποτέ δεν είχαν δει την πολεμική τέχνη Καποέιρα όταν ήταν μικροί:επικαλούνται τον James Brown και Kung-Fu ταινίες ως επιρροές αντ 'αυτού.Πολλές ακροβατικές κινήσεις του b-boying,όπως η "φωτοβολίδα",δείχνουν να έχουν σχέση με την γυμναστική.Ένας άραβας χορευτής του street dance που έκανε ακροβατικές κινήσεις headspins καταγράφηκε από τον Thomas Edison το 1898.Ωστόσο,δεν ήταν μέχρι την δεκαετία του 1970 που το b-boying αναπτύχθηκε ως ένα καθορισμένο στυλ χορού.
139
ΟΡΙΕΝΤΑΛ
140
Ο χορός οριεντάλ είναι ο σημερινός αποκαλούμενος χορός της ανατολής
Ο χορός οριεντάλ είναι ο σημερινός αποκαλούμενος χορός της ανατολής. Παρότι φαινομενικά ο χορός της κοιλιάς είναι αρκετά ελεύθερος, στην πραγματικότητα διέπεται από αυστηρούς κανόνες, και είναι εκτελεστικά ιδιαίτερα δύσκολος. Υπάρχουν πολλά είδη χορού της κοιλιάς, ανάλογα με τη μουσική, την προέλευση και το επιθυμητό αισθητικό αποτέλεσμα.
141
ΙΣΤΟΡΙΑ Η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων.Είναι ο αρχαιότερος χορός για τη θηλυκή υπόσταση και τη γυναικεία ιδιοσυγκρασία. Από αρχαία κείμενα και ευρήματα από έγκυρους αρχαιολόγους και ιστορικούς όπως ο William Lawller προέρχεται από την Ελλάδα και τις τελετουργίες γονιμότητας προς τιμήν των Θεών όπως η Αφροδίτη, η Αστάρτη, η Αρτεμις,η τρισυπόστατη θεά Εκάτη ο θεός Πάνας. Ηταν εξάσκηση ευγονίας και θηλυκότητας που μεταξύ τους και μόνο γυναίκες τις βραδιές της πανσέληνου έκαναν τελετουργικά και αφιερώματα στις θεές. Καμβύρια μυστήρια: Στο μαντείο της Δωδώνης, η πριγκίπισσα της Ηπείρου Ολυμπία, (μητέρα του Μ.Αλεξάνδρου)απόγονος του Ηρακλή και ιέρεια του Διονύσου συμμετείχε σ αυτά.Δεν γνωρίζουμε πολλά για τα Καμβύρια μυστήρια, λέγεται πως το τελετουργικό τους ήταν αυτός ο χορός της ευγονίας. Επίσης λέγεται πως φυλάσσονταν φίδια σε καλάθια από κισσό και σε δεδομένη στιγμή απελευθερώνονταν για να μιμούνται οι ιέρειες τις κινήσεις τους. Οι ρίζες του αγγίζουν βεβαίως και τους Διονυσιακούς χορούς οι οποίοι λάμβαναν χώρα κατά την διάρκεια των βακχικών εορτών. Σε αυτούς τους χορούς κατατάσσεται ο διθύραμβος και άλλοι. Αντικείμενα στο χορό . Στα πρώτα χρόνια οι γυναίκες εκτός του ότι χτυπούσαν ρυθμικά τα πόδια και τα χέρια τους χρησιμοποιούσαν και αντικείμενα χορεύοντας για να ξυπνήσουν τη γη και τους θεούς να τους προστατεύσει από την κακή ενέργεια, το κακό μάτι, την κακογλωσσιά κ.λ.π. Αν αναζητήσει κάποιος τους τόπους που ο Μ. Αλέξανδρος πέρασε, θα καταλάβει πως ο χορός της κοιλιάς έχει εκεί γίνει γνωστός. Στη Μεσόγειο και την Ανατολή δηλαδή. Και έχει εξαπλωθεί μεχρι σήμερα παντού.La danza de fertilida. Το Φλαμέγκο έχει επίσης τη ρίζα του στο χορό της ευγονίας λόγω της κίνησης των γοφών. Μετά την πτώση του Βυζαντίου οι άρχοντες αιχμαλώτισαν τις μορφωμένες και όμορφες γυναίκες και τις υποχρέωναν να χορεύουν μπροστά τους. Ηταν κατά κάποιο τρόπο εξεφτελιστικό να χορεύουν μπροστά σε ανδρικά μάτια. Ήταν δηλαδή αιχμάλωτες,σκλάβες. Κάπως έτσι έγιναν τα χαρέμια. Οι Αγάδες οι Πασάδες και οι Σουλτάνοι μπορούσαν έτσι να διαλέξουν την πιο επιδέξια κοιλιά να τους χαρίσει έναν διάδοχο. Αν και στη σημερινή του μορφή είναι κυρίως διαδεδομένος σαν ανατολίτικος χορός, είναι πολύ δύσκολο να πει κανείς πως είναι ένας παραδοσιακός ανατολίτικος χορός απ όποιο μέρος κι αν παρουσιάζεται Τουρκία, Περσία, Αίγυπτο κ.λ.π. Αυτό γιατί το θρήσκευμα και οι καθημερινές συνήθειες των χωρών δεν επιτρέπει στη γυναίκα να κουνηθεί έτσι δημόσια και μάλιστα ακόμη και σήμερα με ακάλυπτα μέρη του σώματός της. Είναι περισσότερο σαν τουριστική η νυχτερινή ατραξιόν.
142
Μόνο σε γάμους χορεύουν προς τιμήν της νύφης όταν την ντύνουν και μάλιστα τις πιο πολλές φορές μόνο οι γυναίκες μεταξύ τους χορεύουν,η όταν είναι η ημέρα της χέννας, που περνούν χέννα τα χέρια της νύφης για να είναι ο γάμος της καλότυχος. Ο χορός της κοιλιάς δεν έχει το χαρακτήρα παραδοσιακού χορού αλλά έχει εξαπλωθεί παντού στον κόσμο γιατί είναι στη φύση της γυναίκας σχεδόν στο D.N.A.της. Είναι μία καλή εξάσκηση για τη γυναίκα να λύσει τη θηλυκότητα της, το σώμα της και το χαρακτήρα της. Είναι γοητευτικός να τον βλέπεις γιατί έχει μία σεμνή πρόκληση και ομορφιά. Το τσιφτετέλι δεν είναι παρά η ονομασία της διπλοπενιάς στην Τουρκική γλώσσα. Υπήρχαν και χαρέμια με νεαρά αγόρια όπου χόρευαν για το Σουλτάνο διπλοπενιές και το πιο επιδέξιο είχε την εύνοιά του.
143
ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ Στην Αίγυπτο συναντάμε την μεγαλύτερη ποικιλία διαφορετικών χορών που χωρούν κάτω από την ομπρέλα 'οριεντάλ, από τα παραδοσιακά είδη έως τη σύγχρονη μορφή του χορού της κοιλιάς. Χαρακτηριστική είναι ο κατά κόρον κατακερματισμός (διαχωρισμός) του σώματος. Από το Raks el Baladi, Raks el Asaya, Raks el Semandan έως τις πιο σύγχρονες μορφές η χάρη στην κίνηση είναι πάντα παρούσα.
144
Βασικές κατηγορίες Αιγυπτιακού χορού
145
Raqsharqi μεταφράζεται ως "Ο χορός της Ανατολής" ή "Oriental". Τεχνικά μόνο οι Αιγυπτιακοί χοροί ονομάζονται έτσι. Ο χορός είναι προ-ισλαμικός και είναι μια παράδοση η οποία εξελίσσεται μέσα στους αιώνες. Κάποιοι πιστεύουν ότι ξεκίνησε από την λατρεία της Θεάς Ίσιδας. Στην σημερινή του μορφή ωστόσο το Raqs Sharqi περιέχει και πολλά στοιχεία από δυτικούς χορούς, όπως μπαλέτο (κλασσικό και μοντέρνο) και λατινοαμερικάνικους χορούς. Σε αυτή τη μορφή εξελίχθηκε κυρίως στα μεγάλα νάιτ κλαμπ του Κάιρο από τη δεκαετία του τριάντα και μετά (και εξακολουθεί να εξελίσσεται μέχρι σήμερα)Αυτοσχεδιασμοί χρησιμοποιούνται σε μεγάλη συχνότητα, και είναι εκπληκτικά όμορφο να δει κάποιος "κόντρα" χορεύτριας με μουσικό που παίζει τουμπερλέκι. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα του Raqs Sharqi είναι η απόλυτη αρμονία της κίνησης με την μουσική. Η μουσική είναι περίπλοκη, οι ρυθμοί αλλάζουν συνεχώς και η χορεύτρια εκφράζει απόλυτα τη μουσική με τις κινήσεις της. Η κυρίως τέχνη στο αιγυπτιακό στυλ, είναι το να μπορεί η χορεύτρια να κάνει ορατή τη μουσική με το σώμα σας.
146
Sha'abiyya ο παραδοσιακός χορός των Φελλάχων (κάτοικοι της επαρχίας), συχνά ως γιορτή στην διάρκεια γάμων. Διαφορετικές κοινότητες χρησιμοποιούν διαφορετικά βήματα, αλλά υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα στυλ όπως το Saaidi από την Ανω Αίγυπτο. Οι μουσικοί του Νείλου παραδοσιακή μουσική με όργανα όπως, mizmar, tabla, arghul και rababa. Το στυλ του χορού είναι χαλαρό με πολλά "τρέμουλα" (γνωστά ως shimmies).
147
Ghawazee είναι πιο δυναμικό με γρήγορες στροφές και πιο αρσενικό αίσθημα. Η μουσική Saiidi επίσης χορεύεται από άντρες με ραβδιά.
148
Baladi ή Beledi θα μπορούσαμε να πούμε από την χώρα, είναι ένα αστικοποιημένο στυλ χορού που αναπτύχθηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα στο Κάιρο, από τους εγχώριους μετανάστες. Η μουσική έγινε πιο εκλεπτυσμένη και όργανα όπως το ακορντεόν προστέθηκαν. Το Baladi θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η εξέλιξη των χορών της ενδοχώρας της Αιγύπτου. Περισσότερες κινήσεις, εντυπωσιακότερα κουστούμια και ποικιλία στα βήματα. Υπάρχει ένας "δρόμος" στην μουσική. Το "Achra Baladi" είναι μια παραδοσιακή μορφή της μουσικής όπου μουσικοί παίζουν live. Ξεκινάει με εισαγωγή, ταξίμι, awaadi (τουμπερλέκι, όργανα και χορεύτρια μαζί) και το tet όταν η ταχύτητα των τουμπερλεκίων πλησιάζει στο τέλος του κομματιού.
149
Στην Αλγερία Περιλαμβάνει κινήσεις που συναντάμε και στους Αιγυπτιακούς χορούς όπως shimmies, κύκλους γοφών και πτώσεις γοφών. Υπάρχει ισχυρή επιρροή από τους Ανδαλουσιάνικους χορούς (Φλαμένκο) οι οποίες φαίνονται στις κινήσεις των χεριών περισσότερο. Ο Αmel Tafsout είναι ένας αλγερινός χορευτής ο οποίος ειδικεύεται στο Maghreb χορό.
150
Στο Μαρόκο Φολκορικό είδος χορού με κινήσεις που αναπαριστούν καθημερινές δραστηριότητες, όπως τίναγμα χαλιών, φυτεύοντας σπόρους και χαϊδεύοντας τον ήλιο. Πολλά βήματα των Αιγυπτιακών χορών χρησιμοποιούνται από τους μαροκινούς. Το Schikhatt αρχικά χορευόταν σαν χορός πριν τον γάμο. Η Guedra είναι trance πνευματικός χορός που εκτελείται από γυναίκα καθισμένη στα γόνατά της. Χρησιμοποιεί συγκεκριμένες κινήσεις με τα χέρια για να δώσει ευχές. Ξεκινάει να χορεύει όρθια, πέφτει στα γόνατα και μπορεί να συνεχιστεί για ώρες.
151
ΧΟΡΟΙ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
152
ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ Η Αφρική είναι η τρίτη σε μέγεθος ήπειρος του πλανήτη Γη, μετά την Ασία και την Αμερική. Η έκτασή της είναι, χωρίς τα νησιά, 29,2 εκατομμύρια τετρ. χιλιόμετρα, ενώ συνυπολογίζοντας τα νησιά φτάνει τα 30,2 εκατ. τετρ. χιλιόμετρα και καλύπτει το 6.0% της ολικής επιφάνειας της Γης και το 20.4% της στεριάς. Ο πληθυσμός της είναι 900 εκατομμύρια (υπολογ. 2005)και αποτελεί περίπου το 14% του συνολικού ανθρώπινου πληθυσμού της γης. Η ήπειρος περιβάλλεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα στα βόρεια, τη Διώρυγα του Σουέζ και την Ερυθρά Θάλασσα στα βορειοανατολικά, τον Ινδικό Ωκεανό στα νοτιοανατολικά και τον Ατλαντικό Ωκεανό στα δυτικά. Η Αφρική μαζί με την Ασία και την Ευρώπη αποτελεί τον λεγόμενο Παλιό Κόσμο. Σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, η Αφρική ήταν η πρώτη περιοχή στην οποία έζησε ο άνθρωπος.
153
Xαρακτηριστικά: Είναι χοροί που απελευθερώνουν το σώμα αλλά και το συναίσθημα, γιατί χρησιμοποιούν πολύ το στέρνο, περιοχή όπου εγκλωβίζεται η συναισθηματική φόρτιση. Η επαφή των γυμνών πελμάτων με τη γη ανανεώνει την ενέργεια, αποβάλλοντας τις εντάσεις και κάθε τι το αρνητικό, χαρίζοντας ευεξία και ψυχική ισορροπία. Οι δυτικοί ερευνητές, παρατηρώντας τους χορούς αυτούς στα αφρικανικά χωριά, διαπίστωσαν οτι έχουν θεραπευτικές ιδιότητες, και έτσι σήμερα τους χρησιμοποιούν για θεραπείες ψυχοσωματικές (χοροθεραπεία, μουσικοθεραπεία κλπ). Ο χορευτής γίνεται ένα με το ρυθμό και έχει άμεση επαφή με τον μουσικό στα κρουστά (djembe). Η ταύτιση αυτή τον κάνει να ξεχνά την καθημερινότητά του και κάποια στιγμή μπορεί και να τον οδηγήσει σε ένα άλλο επίπεδο συνειδητότητας.
154
ΚIZΟΜBΑ
155
Η Kizomba είναι χορός που εμφανίστηκε πρίν λίγα μόλις χρόνια και τα τελευταία κερδίζει τις καρδιές των ζευγαριών που χορεύουν στα κλαμπ σε όλο τον κόσμο. Η προέλευσή της είναι Αφρικανική οι ρίζες της στην Αγκόλα παλιά πορτογαλική αποικία η επιρροές της είναι φανερές. Γνωστή αρχικά σαν "Passada" (βηματισμός). Στα Αγκολέζικα kizomba σημαίνει "παρτι". Στην παραδοσιακή μουσική semba και zouk της Αγκόλας, προστέθηκε από τις νεώτερες γενιές μια μοντέρνα και πολύ αισθησιακή πινελιά. Το αποτέλεσμα ήταν ένας πιο αργό και αισθησιακό τέμπο σε ένα συνδυασμό του με διάφορα ηλεκτρονικά κρουστά. Θεαματική, η Kizomba κερδίζει τον κόσμο, σαν μια μουσική που σου μένει στο αυτί και σαν ένας χορός πολύ σαγηνευτικός. Με πολύ εύκολα βήματα, και αισθησιακό ρυθμό, συνδυάζει ρομαντισμό και αφρικάνικο ρυθμό. Η kizomba χορεύεται με τρόπο αισθησιακό και σέξι. Όσοι δεν ξέρουν να χορεύουν kizomba όταν δουν τον χορό θέλουν να τον μάθουν και όταν γίνει αυτό, δεν θέλουν πια να χορεύουν τίποτα άλλο. Η Kizomba είναι ένας χορός που χορεύεται συνήθως με παρτενέρ, πολύ κοντά, αλλά όχι σφιχτά. Χορεύεται πολύ απαλά και αργά. Μοιάζει σαν ένα μίγμα από Αργεντίνικο Ταγκό, Αγκολέζικη Σέμπα, Γαλλικό Ζουκ και Σάλσα. Η Kizomba φέρνει τους δύο παρτενέρ πολύ κοντά, καθώς ο καβαλιέρος διευθύνει και η ντάμα ακολουθεί με έναν πιο ήρεμο από άλλους χορούς τρόπο. Είναι ένας χορός που δίνει μεγάλη ευχαρίστηση. Ο χορός Kizomba φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά. Στην Kizomba, αναπτύσσονται διαφορετικά στυλ. Εκτός το αυθεντικό Αγκολέζικο στυλ, κάθε χορευτής που χορεύει kizomba προσθέτει την προσωπική του έκφραση, ανάλογα με την εμπειρία, τις γνώσεις του στο χορό και την καταγωγή του. Η Kizomba είναι αρκετά δημοφιλής σε πολλές χώρες εκτός από την Αγκόλα, και την Πορτογαλία, όπως η Σερβία, η Ισπανία, η Αγγλία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία, η Βραζιλία, η Αμερική και η Αυστραλία και συνεχώς εξαπλώνεται παντού σε ολόκληρο τον κόσμο.
156
ΑGBEKOR Agbekor είναι ένα στυλ του χορού από τους λαούς της Δυτικής Αφρικής από τις προβατίνες και τις FOH. Πρόκειται για ένα αρχαίο χορό κάποτε γνωστό ως Atam Ga, Ga σημαίνει «μεγάλη», Atam «όρκο». Τώρα εκτελείται από τους ανθρώπους της Dzogadze, μια αγροτική κοινότητα κοντά Akatsi στο νότιο τμήμα της Volta Region της Γκάνας. Χαρακτηρίζεται από πολλαπλές κρουστά που συμμετέχουν σε εξαιρετικά polyrhythmic αλληλεπιδράσεις. Σήμερα χρησιμοποιείται για πολιτιστικές παρουσιάσεις, αλλά στο παρελθόν ήταν ένας πραγματικά πολεμικός χορός, και ο όρκος εν λόγω ήταν ένας όρκος των προγόνων πριν πάνε στη μάχη. Ο μόλυβδος ντράμερ «καλεί» τους χορευτές να εκτελέσει μια συγκεκριμένη κίνηση, που προηγούνται και έπονται από την «πρόσκληση να γυρίσει." Υπάρχει μια αργή τμήμα και ένα γρήγορο τμήμα, με το «διάλειμμα τραγούδια» ή «hatsiatsia" τραγούδια "εκτελούνται μερικές φορές στο μεταξύ.
157
AGAHU Agahu είναι χορός που δημιουργήθηκε από τους ανθρώπους που μιλούν Egun του Ketonu. Αν και ο χορός, που πιστεύεται ότι βασίζεται στο χορό Γιορούμπα από το Badagry, κάποιες λέξεις Γιορούμπα χρησιμοποιήθηκαν σε Agahu τραγούδια, και ο χορός συνδέεται με τη νιγηριανή πόλη Badagry. Gahu είναι ένα δημοφιλές κοινωνικός χορός στη Δυτική Αφρική. Η Agagu μουσική είναι επίσης πολύ σημαντική για το χορό. Χορευτικές κινήσεις είναι στενά συνδεδεμένες με τα κρουστά και τραγούδια. Ο επικεφαλής του τύμπανου που ονομάζεται agboba, ένα μεγάλο σχήμα βαρελιού τύμπανο, κάτι που μπορεί να διακρίνει Agahu από άλλους χορούς. Σε αυτό το χορό υπάρχουν δύο κύκλοι, ένα με τους άνδρες και ο άλλος με τις γυναίκες.
158
ΥΑΝΚΑDI ΚΑΙ MARCU Yankadi και Macru είναι δύο κοινοί χοροί. Είναι από τη Γουινέα, στη Δυτική Αφρική. Ο Yankadi είναι αργός και ώριμος, ενώ ο Macru έχει ταχύτερο ρυθμό με πολλές κίνησεις. Οι άνδρες και οι γυναίκες που συμμετέχουν στο χορό ο ένας μετα τον άλλο σε σειρά(ο ενας απεναντι από τον αλλον): ο καθένας έχει ένα κασκόλ, και οι χορευτές που εχουν το κασκόλ τους διαλεγουν αυτους με τους οποίους επιθυμούν να χορέψουν.
159
ΜORIBAYASA
160
Moribayasa είναι ένας χορός που χρησιμοποιείται από γυναίκες που έχουν την κακή τύχη. Είναι επίσης το όνομα ενός συγκεκριμένου δέντρου που φυτρώνει κοντά στο χωριό της Γουινέας, όπου ο χορός αυτός προέρχεται. Οι γυναίκες προετοιμάζονται φορώντας ανόμοια και βρώμικα ρούχα, στη συνέχεια, πηγαίνουν με μια ομάδα των drummers στο δέντρο. Η ομάδα παίζει και τραγουδάει και χορεύει όλο το χωριό, πριν επιστρέψει στο δέντρο. Εκεί σκάβει μια τρύπα και αφαιρεί τα κουρελιασμένα ρούχα της: που τα θάβει στους πρόποδες του δέντρου με μια προσευχή για βοήθεια.
161
MOHOBELO Η Mohobelo "διασκελισμός χορός" του Sotho διαθέτει διασκελισμό, πηδώντας, και σχεδόν γλιστρώντας κατά μήκος του εδάφους. Δύο και μερικές φορές τρεις βασικές κινήσεις αυτές συμβαίνουν: η αργή Bahobela διαθέτει υψηλά λακτίσματα, η ταχύτερη Molapo με τα ταυροκαθάψια και στρίβοντας στον αέρα, και η συχνά αριστερά έξω και η Phethola letsoho οποία περιλαμβάνει κινήσεις των χεριών.
162
Umteyo Διενεργείται από τους Makhwenkwe (νέοι άνδρες κάτω από την ηλικία των 20 ή 21) του Xhosa, το Umteyo περιλαμβάνει ταχείς κυματισμούς ή την ανακίνηση του θώρακα, έτσι ώστε όλο το μήκος της σπονδυλικής στήλης να φαίνεται σαν κυματισμός. Ηλικιωμένοι άνδρες, Amadoda, με έναν παρόμοιο χορό, Xhensila που συνοδεύεται από το τραγούδι και παλαμάκια, ενώ χορευτές με την αναπνοή τους μέσα και έξω από μια χαλαρή λάρυγγα, φτιάχνουν ένα είδος λαρυγγικού βρυχηθμού.
163
ΑDUMU Adumu είναι ένας χορός των Maasai που πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια του Eunoto , την επόμενη της τελετής ηλικία των πολεμιστών . Αυτός ο χορός , που αναφέρεται επίσης ως aigus , ή " άλμα χορού " μη Μασάι . (τόσο adumu και aigus είναι Maa ρήματα που σημαίνει " άλμα" με adumu " να πηδήξει πάνω και κάτω σε ένα χορό). Ένας κύκλος σχηματίζεται από τους πολεμιστές , και ένας ή δύο θα μπουν στο κέντρο για να ξεκινήσουν το άλμα , διατηρώντας παράλληλα μια στενή στάση , ποτέ δεν αφήνει τα τακούνια τους να αγγίξουν το έδαφος . Τα μέλη της ομάδας μπορούν να αυξήσουν τον ήχο της φωνής τους με βάση το ύψος του άλματος .
164
ΚPANLOGO Kpanlogo έρχεται από την Γκάνα , πιο συγκεκριμένα την εθνική ομάδα Ga . Αυτός ο χορός ξεκίνησε στην πρωτεύουσα της Άκρα , αλλά τώρα το απολαμβάνουν σε όλη τη χώρα . Kpanlogo είναι γνωστή ως μια μορφή χορού highlife που εκτελείται σαν conga - όπως τύμπανα . Η μουσική του Kpanlogo είναι ιδιαίτερα σημαντική . ET Mensah θεωρείται ο βασιλιάς του χορού-μπάντα highlife, πασίγνωστη ταινία. Kpanlogo είναι ένας αρκετά πρόσφατος χορός που ξεκίνησε γύρω στο 1940 μετά το Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο , ο οποίος με την ταινία ‘’συγκρότημα χορού highlife’’ πήρε την αναγνώριση . Odette Blum μιλά για τις κινήσεις . Υπάρχει για μια ελεύθερη ροή κινήσεων σε αυτό το χορό , με τα χέρια αιωρούνται γύρω . Δεν υπάρχει ακινησία σε αυτό το χορό , την ελεύθερη ροή κίνησης , από μια κίνηση , είτε ξεκινούν ή καταλήγουν , γεμίζει παύσεις . Ο κορμός λειτουργεί ως προπύργιο βάσης του χορού αυτού, δεδομένου ότι το κέντρο βάρους μετατοπίζεται γρήγορα από το ένα πόδι στο άλλο .
165
ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ο χορός είναι δώρο των θεών προς τον άνθρωπο. Αφοσιωμένοι πιστά στην ιδέα ότι ο χορός ομορφαίνει την ζωή όλων μας και μας κάνει καλύτερους, αγωνιζόμαστε συνεχώς για την διάδοσή του.
166
ΕΠΙΛΟΓΟΣ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Τελικά, τι είναι χορός; Στην προσπάθειά μας να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, όσο προχωράμε πιο βαθειά στις σκέψεις μας, καταλήγουμε συνεχώς στο ίδιο συμπέρασμα. Κάποια πράγματα δεν είναι εύκολο να τα ορίσουμε – περιορίσουμε. Απλά δεν γίνεται. Τα όρια είναι ρευστά, υποκειμενικά και αντικειμενικά ταυτόχρονα, χωρίς να αναιρεί το ένα το άλλο. Ένα παιχνίδι λέξεων, χωρίς κανόνες, που εάν ξεκινήσει, δεν τελειώνει ποτέ Και αυτό γιατί το χορό, όλοι τον έχουμε βιώσει σε κάποια στιγμή της ζωής μας, ως εμπειρία - ο καθένας με το δικό του προσωπικό τρόπο και για τους δικούς του λόγους- είτε ως συμμετέχοντες σε κάποιο χορευτικό δρώμενο, είτε ως απλοί θεατές. Υπήρχε, και θα υπάρχει στη ζωή μας. Ίσως θα ήταν καλύτερα, τελικά, να ανατρέξουμε, ο καθένας, στο δικό του «προσωπικό» Λεξικό, και να το πάμε εις άτοπον, να αποκλείσουμε δηλαδή τι δεν είναι χορός. Και ίσως τότε ο Χορός, ως έννοια, αρχίζει να παίρνει μορφή και σχήμα.
167
ΔΙΑΔΥΚΤΙΑΚΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ
168
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Άρθρο << Ας μιλήσουμε λίγο για… χορό>>, Χριστοπούλου Σταυρούλα Tango Almange Εγκυκλοπαίδεια << ΔΟΜΗ>>,τόμοι 32,33 - Αυδίκος, Ε. (2004) Χορευτικά Ετερόκλητα, Πανηγύρια και χορευτικοί όμιλοι: βίωση και αναβίωση της παράδοσης, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα. - Δρανδάκης, Λ. (1993) Ο αυτοσχεδιασμός στον Ελληνικό Δημοτικό Χορό, Αθήνα. .- Ζήκος, Ι. (1993) Ο Νεοελληνικός χορός υπό τους όρους της συνέχειας και διάρκειας, Πρακτικά Δ.Ο.Λ.Τ: Η διδασκαλία του χορού, Αθήνα. - Ζωγράφου, Μ. (1991) Εισαγωγή στον Ελληνικό λαϊκό χορό. Ελληνικό λαϊκό χοροστάσι, Συμμετρία, Αθήνα. - Ζωγράφου, Μ. (2003) Ο χορός στην Ελληνική Παράδοση. εκδόσεις ArtWork, 2η έκδοση, Αθήνα. - Κουτσούμπα, Μ. (2004) Η συμβολή της διδακτικής του ελληνικού παραδοσιακού χορού στη σύγχρονη ελληνική πολυπολιτισμική κοινωνία. Στο Αυδίκος, Ε.: Χορευτικά Ετερόκλητα, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα. - Ράφτης, Ά. (1995) Εισαγωγή. Στο: Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Χορού, Θέατρο Ελληνικών Χορών «Δόρα Στράτου», Αθήνα.
Παρόμοιες παρουσιάσεις
© 2024 SlidePlayer.gr Inc.
All rights reserved.