ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ

Παρουσίαση με θέμα: "ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ
17ο Παιδιατρικό Σεμινάριο Λοιμώξεων Φεβρουάριος 2014 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΝΕΩΤΕΡΟΙ ΙΟΙ ΚΑΙ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ Μαρία Εξηντάρη, αναπλ. καθηγήτρια Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Γρίπης Β. Ελλάδος

2 ανώτερου αναπνευστικού
Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού Ρινίτιδα Φαρυγγίτιδα Αμυγδαλίτιδα Λαρυγγίτιδα Τραχειίτιδα Ιγμορίτιδα Ωτίτιδα Συνήθως ιογενείς Κοινό κρυολόγημα Βήχας, πονόλαιμος, ρινική συμφόρηση, καταρροή, κεφαλαλγία, Ενίοτε: χαμηλός πυρετός, επιπεφυκίτιδα Κίνδυνος ζωής σπάνια Απώλεια εργατοωρών

3 κατώτερου αναπνευστικού
Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού Οξεία βρογχίτιδα Οξεία βρογχιολίτιδα Πνευμονία Ιογενείς ή μικροβιακές (σοβαρότερες) Από τις κυριότερες αιτίες θανάτου μεταξύ των λοιμωδών νόσων. Βρογχίτιδα: 4% των ενηλίκων ετησίως, κυρίως ιογενής Πνευμονία: δυνητικά θανατηφόρα σε ομάδες ευάλωτου πληθυσμού Βρογχιολίτιδα: κυρίως παιδιά Δύσπνοια, υψηλός πυρετός, βήχας, αδυναμία, κακουχία

4 Κύριοι ιοί του αναπνευστικού
Ρινοϊοί Picornaviridae Paramyxovirinae Respirovirus Παραϊνφλουέντζας 1, 3 Rubulavirus Παραϊνφλουέντζας 2, 4 Pneumovirinae Pneumovirus RSV Metapneumovirus hMPV Βλεννοϊοί Myxoviridae Γρίπης Ορθοβλεννοϊοί Orthomyxoviridae Παραβλεννοϊοί Paramyxoviridae Henipah Hendra, Nipah Adenoviridae Mastadenovirus Αδενοϊοί Coronaviridae Coronavirus hCoV, NL63, KU1, 229E, OC43 hBocaV Parvoviridae Bocavirus Reoviridae Melaka, Kampar Reovirus (Orthoreovirus) Wukipolyomavirus KI, WU Polyomaviridae

5 Ρινοϊοί 113 ορότυποι Κοινό κρυολόγημα Ανοσία βραχεία, ειδική οροτύπου
Κυβική συμμετρία, ssRNA Ανθεκτικοί σε λιποδιαλύτες Ευαίσθητοι σε χαμηλό pH Βέλτιστη θερμοκρασία 33οC 113 ορότυποι 50% των προσβεβλημένων ασυμπτωματικοί → διασπορά. Ανοσία βραχεία, ειδική οροτύπου

6 Γρίπης Αντιγονική εκτροπή (drift) Αντιγονική μεταβολή (shift)
Αιμοσυγκολλητίνη (Η), Νευραμινιδάση (Ν) Μικρές αλλαγές στην αλληλουχία αμινοξέων αιμοσυγκολλητίνης Αυτόματες μεταλλάξεις (μικρές αντιγονικές αλλαγές) Αντιγονική εκτροπή (drift) Επιδημικές εξάρσεις Γενετικός ανασυνδυασμός (μεγάλες αντιγονικές αλλαγές) Αντικατάσταση αιμοσυγκολλητίνης ή/και νευραμινιδάσης Πανδημίες Αντιγονική μεταβολή (shift)

7 Αστάθεια γενετικού υλικού
Γενετικός ανασυνδυασμός ιών γρίπης Α Αστάθεια γενετικού υλικού (RNA + κατατετμημένο) Τυχαία συνύπαρξη διαφορετικών στελεχών στον ίδιο ξενιστή  ”Ανάμιξη” του γενετικού υλικού τους μέσα στα προσβληθέντα κύτταρα του ξενιστή Νέος ιός με τυχαίους συνδυασμούς αντιγόνων προεχομένων από τα αναμιχθέντα στελέχη + ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΑΠΟ ΑΝΘΡΩΠΟ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΟ !

8 Αιμοσυγκολλητίνη (H)  
Δεσμεύεται σε υποδοχείς επιφανείας του κυττάρου-ξενιστή, που περιέχουν σιαλικό οξύ (αναπνευστικό, γαστρεντερικό). Προσκόλληση ιού στο κύτταρο.  Η δομή των υποδοχέων διαφέρει ανάλογα με το ζωικό είδος. Με βάση τη δομή της Η, επιλέγεται το είδος του ξενιστή.  Γονιδιακή θέση 226 Λευκίνη α-(2,6)σιαλικό (άνθρωπος) Γλουταμίνη α-(2,3)σιαλικό (πτηνά) Χοίρος: αμφότεροι οι υποδοχείς Πιθανός ανασυνδυασμός π.χ.

9 Παραϊνφλουέντζας Αιμοσυγκολλητίνη
Ελικοειδής συμμετρία, ssRNA, περίβλημα Τύποι: 1  οξεία λαρυγγο-τραχειο-βρογχίτιδα <3 ετών 2  λαρυγγίτιδα (croup) σε παιδιά 3  βρογχιολίτιδα σε βρέφη 4  ελαφρά συμπτωματολογία αναπνευστικού Απομόνωση: Κύτταρα νεφρού πιθήκου ή ανθρώπου

10 RSV Βρογχιολίτιδα (βρέφη) Ελικοειδής συμμετρία, ssRNA, περίβλημα
Ανοσολογικός μηχανισμός + μικρό εύρος βρεφικών βρογχιολίων (απόφραξη από βύσματα ανοσοσυμπλεγμάτων/βλέννης  φλεγμονή) Ελικοειδής συμμετρία, ssRNA, περίβλημα ΟΧΙ αιμοσυγκολλητίνη Γριπώδες σύνδρομο: 6% των περιστατικών σε παιδιά (διεθνώς) 10,5-12% >> (Β’ Εργ. Μικροβιολογίας) Ελαφρά συμπτωματολογία αναπνευστικού (μεγαλύτερα παιδιά) Απομόνωση: HEP2, HeLa

11 Αδενοϊοί + Τύποι 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 14, 21 Αιμοσυγκολλητίνη
Κυβική συμμετρία, dsDNA 5% λοιμώξεων αν. αναπνευστικού 10% πνευμονιών Γριπώδες σύνδρομο, αμυγδαλίτιδα σε παιδιά …και σε κάθε ηλικία Φαρυγγοεπιπεφυκιτικός πυρετός + Οξεία αναπνευστική νόσος νεοσυλλέκτων Απομόνωση: ανθρώπεια κύτταρα π.χ. HEP2, HeLa

12 Corona 5-30% των αναπνευστικών λοιμώξεων Κοινό κρυολόγημα
Κυβική συμμετρία, ssRNA, περίβλημα Εξαιρετικά μεγάλο μόριο RNA  Μεγάλος αριθμός γονιδίων  Διακοπτόμενος μηχανισμός αντιγραφής Συχνά μεταλλάξεις/ανασυνδυασμοί Σημαντική επίπτωση στα ζώα (δεξαμενή;) SARS CoV, Απω Ανατολή, 8.098 κρούσματα, 774 θάνατοι - θνητότητα 9,1% 26 χώρες (κυρίως Δ. Ειρηνικός) Παρουσία σε ποικίλα είδη εκκριμάτων Πνευμονία σε ανοσοκατεσταλμένους. Μυοκαρδίτιδα. Σχέση με σκλήρυνση κατά πλάκας; Dr. Carlo Urbani Bangkok, Thailand 29/03/03 Απομόνωση (δύσκολα): κύτταρα τραχείας εμβρύου ανθρώπου

13 Περιστασιακοί ιοί του αναπνευστικού
EB Ανώτερο (κυρίως) & κατώτερο αναπνευστικό Ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση ; Αναπνευστικό, Β-λεμφοκύτταρα  δεξαμενές (1985) HHV-1, HHV-6,7 Επί εδάφους HIV Κυρίως παιδιά Μη ειδική συμπτωματολογία Ποικίλη βαρύτητα, συνήθως ήπια VZV Πνευμονίτιδα, πνευμονία CMV Ηπια μη ειδική συμπτωματολογία Ανοσοκατεσταλμένοι πνευμονία ECHO Μη ειδική συμπτωματολογία Ποικίλη βαρύτητα, συνήθως ήπια Coxsackie Α ή Β Μη ειδική συμπτωματολογία Ποικίλη βαρύτητα Ιλαράς Αρχικό στάδιο: βήχας, καταρροή Επιπλοκή: γιγαντοκυτταρική πνευμονία !

14 Μεταπνευμοϊοί Παραβλεννοϊοί Ελικοειδής συμμετρία, ssRNA, περίβλημα
1η απομόνωση τυχαία 2001, Ολλανδία. Γενετικώς πλησιέστεροι: μεταπνευμοϊοί πτηνών. 10% των αιτιολογικώς αδιευκρίνιστων αναπνευστικών λοιμώξεων. Κατά κανόνα ήπιες κλινικές εικόνες. Tο δεύτερο σε συχνότητα αίτιο λοιμώξεων κατωτέρου αναπνευστικού σε μικρά παιδιά μετά τον RSV (μεγαλύτερα παιδιά, ηπιότερη νόσηση). Εποχική κατανομή: χειμώνας, ταυτόχρονα με γρίπη. Γριπώδες σύνδρομο: 6,5% των περιστατικών σε παιδιά (διεθνώς) 5,5-6,5% >> (Β’ Εργ. Μικροβιολογίας) Απομόνωση (δύσκολα): επιθηλιακά κύτταρα νεφρού πιθήκου, >> βρόγχου ανθρώπου

15 Boca Parvo Κυβική συμμετρία, ssDNA
1η ανίχνευση 2004, Σουηδία-Σιγκαπούρη, με καθολική ενίσχυση πυρηνικών οξέων αναπνευστικών δειγμάτων. Ακολούθησε εστιασμένη ανάλυση και μελέτη. Γενετικώς πλησιέστεροι: ιός βοοειδών (bo), ιός σκύλου (ca) Περίπου 50% παιδιών ~5 ετών φέρουν ειδικά IgG. PCR μη προτυποποιημένη Καλλιέργεια ΟΧΙ Προσοχή στην αξιολόγηση: Αληθές αίτιο της νόσου ;

16 "Νεότεροι" ιοί του αναπνευστικού
Hendra Henipah Παραβλεννοϊοί Nipah h Polyoma KI WU h Corona NL63 KU1 229E OC43 Reo Melaka Kampar

17 Παραβλεννοϊοί Nipah (Παραβλεννοϊοί - Henipavirus)
Ονομα μαλαισιανού χωριού, 1998. Ενδημία-επιδημίες Ν. Ασία, εκτός θέρους. Δεξαμενή-μετάδοση: εντόπιες καρποφάγες νυχτερίδες. Προσβολή και άλλων οικιακών ζώων. ILI, πιθανή εξέλιξη εγκεφαλίτιδα  θνητότητα 9-75% ! Hendra (Παραβλεννοϊοί - Henipavirus) Αυστραλία 1994. Μετάδοση: από νοσούντες ίππους. Αναπνευστικές και νευρολογικές λοιμώξεις  θνητότητα 60%.

18 Polyoma KI, WU (Polyoma) Αυστραλία, 2003.
Με καθολική ενίσχυση πυρηνικών οξέων. Κυρίως παιδιά. Ολο το χρόνο. Οχι πλήρης συσχέτιση με αναπνευστική νόσο. Κατώτερο αναπνευστικό (ενίοτε σοβαρά), αλλά και σε συμπτωματικούς. Βαρειά νόσηση σε ανοσοκατεσταλμένους (AIDS). Και Γαλλία

19 Reo Melaka (Reo) Ονομα μαλαισιανής περιοχής, 2006.
Μετάδοση: εντόπιες καρποφάγες νυχτερίδες. Δεν έχει ανευρεθεί στην Ευρώπη ακόμη (2008). Εμπύρετο αναπνευστικό νόσημα. Kampar (Reo) Μαλαισία, 2008. Μετάδοση: καρποί μολυσμένοι από νυχτερίδες. Εμπύρετο αναπνευστικό νόσημα.

20 Corona NL63 (Corona) Ολλανδία 2003. Παγκόσμια διακίνηση.
Κυρίως παιδιά <3 ετών, χειμώνας. Μικτή αναπνευστική συμπτωματολογία, ενίοτε αρκετά σοβαρή. Συσχέτιση με ν. Kawasaki. KU1 (Corona) Hong Kong 2005 σε 2 περιστατικά πνευμονίας. Παγκόσμια διακίνηση. Γονότυποι Α και Β. Φυλογενετικά πλησιέστερος με ιό ηπατίτιδας ποντικών ! 229E (Corona) OC43 (Corona) Γνωστοί από '60, τελευταία χρόνια ενδελεχής μελέτη. Κοινό κρυολόγημα, ενίοτε βαρύτερη λοίμωξη κατ. αναπνευστικού.

21 Τον τελευταίο μήνα μόνο 3 νέα κρούσματα.
MERS-CoV ή hCoV-EMC Τρέχοντα Πρώτη απομόνωση: Σεπτέμβριος 2012 από ασθενή με πνευμονία και επακόλουθη νεφρική ανεπάρκεια από τη Σαουδική Αραβία Betacoronavirus Προέλευση: νυχτερίδα Κλινική εικόνα παρόμοια με SARS Χρήζουν εργαστηριακής διερεύνησης δείγματα ασθενών με: Άτυπη πνευμονία Σοβαρή αναπνευστική λοίμωξη με επιπλοκές, μη ανταποκρινόμενη στη θεραπεία, ειδικά αν συσχετίζεται με ταξίδι στην Αραβική Χερσόνησο Τον τελευταίο μήνα μόνο 3 νέα κρούσματα. Προς ύφεση ; Human Coronavirus Erasmus Medical Center = Middle East respiratory syndrome coronavirus Εργ. επιβεβ. περιστατικά: Ιορδανία, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ, Σαουδ.Αραβία, Ην.Αραβ.Εμιράτα, Τυνησία, Μ.Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία (χάρτης Νοεμ. 2013) WHO: Μέχρι 4/2/2014 181 κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένα 79 ασθενείς κατέληξαν (43,6%)

22 Τρέχοντα Ιός γρίπης A(H7N9) Φεβρ-Μάιος'13 : 133 Ιούλ.-Αύγ.'13 : 2
Ιούλ.-Αύγ.'13 : 2 Οκτ.13-Ιαν.'14 : 74 Μικρή πτώση Μ.Ο. ηλικίας (58 52 ετών) Μειωμένη θνητότητα (32 26%) Ανοσολογική συμμετοχή (υπερέκκριση κυτταροκινών)  Οργανική ανεπάρκεια Πνευμονία ARDS Πυρετός Βήχας Δύσπνοια Περιστατικά σε 15 χώρες. Προϋπήρχε στα πτηνά (αναφορές από Ολλανδία, ΗΠΑ, Ιαπωνία). Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις για μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο. 25 θάνατοι μόνο το 2014 στην Κίνα. 1ος θάνατος 87 ετών, αρχές Μαρτίου 2013.  Τρόπος μετάδοσης ; ! Κυρίως άνδρες. Μόνον 1 παιδί. WHO: Από 1/3/2013 μέχρι 24/1/2014 209 κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένα 55 ασθενείς κατέληξαν (26,3%)

23 Τρέχοντα Ιός γρίπης A(H10N8) Ιός γρίπης A(H9N2) WHO: Κίνα:
- Αρχές Δεκεμβρίου 2013, 73 ετών, ανοσοκατεσταλμένη, κατέληξε. - Τέλος Ιανουαρίου 2014, >> , υπό νοσηλεία. Βαρείες πνευμονίες. Προηγηθείσα επαφή με ζώντα πτηνά. Ιός γρίπης A(H9N2) (WHO): Κίνα, Hong Kong: - Νοέμβριος 2013, 7 ετών, ίαση. - Τέλος Δεκεμβρίου 2013, 86 ετών, ίαση. Ηπιες κλινικές εικόνες. Πιθανή προηγηθείσα επαφή με ζώντα πτηνά. Αυτά είναι τα τρέχοντα. Υπήρξαν πολλά παρόμοια στο πρόσφατο παρελθόν, τα οποία δεν είχαν συνέχεια, όπως πιθανότατα και τα τρέχοντα να μην έχουν.

24 Σταθερά Ιός γρίπης A(H5N1) ("των πτηνών")
Αλλοι υπότυποι γρίπης: Δυνατότητα σύνδεσης με κύτταρα του αναπνευστικού Αναπνευστικό σύνδρομο  Μεγάλη θνητότητα Η5Ν1: Δυνατότητα σύνδεσης με κύτταρα όλων των συστημάτων Αναπνευστικό σύνδρομο Πολυοργανική ανεπάρκεια Σε ~15 χώρες. 1ος θάνατος 2014: Ιαν. Καμπότζη Τέλη Δεκ νοσοκόμα 20+ ετών στον Καναδά(!), μετά ταξίδι στο Πεκίνο. Θάνατος Ιαν WHO: Ιανουάριος 2014 650 κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένα 386 ασθενείς κατέληξαν (59,4%)

25 Σποραδικά Ποικίλοι ιοί γρίπης A Προέλευση: πτηνά !  Η6Ν1:
2013 θέρος, Ταϊβάν, 1 περιστατικό  Η7Ν2: 2007, Μ. Βρετανία, 4 περιστατικά, μετά επιζωοτία πτηνοτροφείου  Η7Ν3: 2006, Μ. Βρετανία, 1 περιστατικό, μετά επιζωοτία πτηνοτροφείου  H7N7: 2003, Ολλανδία, 89 περιστατικά (ήπια, 1 θάν.), μετά επιζωοτία πτηνοτροφείου 2013 θέρος, Ιταλία, 3 περιστατικά  Η10Ν7: 2004, Αίγυπτος, 2 παιδιά 2010, Αυστραλία, 2 εργαζόμενοι πτηνοτροφείου

26 "Νέοι" ιοί του αναπνευστικού...
Επιπτώσεις Ανθρώπινες Οικονομικές Λάθη Συγκάλυψη Επιστημονικός εγωκεντρισμός Ελλειψη συνεργασίας ΜΜΕ  πανικός Πρόβλεψη Ευμεταβλητότητα  Ιοί γρίπης ; Αρκετοί (ανεξευρεύνητοι) τύποι  Ιοί Corona ; Αλλο τι ;;;

27 Και οι ανακαλύψεις παθογόνων αιτίων
συνεχίζονται ακατάπαυστα, παράλληλα με την πρόοδο των σύγχρονων διαγνωστικών μεθόδων, το μη πεπερασμένο της βιολογικής εξέλιξης , την επιστημονική εγρήγορση του ιατρικού κόσμου…

28 Θετικά 26,5% των εξετασθέντων
Γρίπη στη Β. Ελλάδα Από 2009 κ.ε. Η1Ν1pdm Θετικά 26,5% των εξετασθέντων  Α 93,9% των θετικών Η1N1pdm 65,9% Η3Ν ,8% (εβδομάδα 6) Εξετασθέντα 201 Θάνατοι 22  Η1Ν1 14 / Η3Ν2 6, αρρ. 17 / θηλ. 5 Θετικά 58 (28,9%)  Α 100% Η1N1pdm 41 (70,7%) Η3Ν (27,6%)