Η ΦΥΣΙΚΗ στη Β΄ Γυμνασίου 2.

Παρουσίαση με θέμα: "Η ΦΥΣΙΚΗ στη Β΄ Γυμνασίου 2."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 η ΦΥΣΙΚΗ στη Β΄ Γυμνασίου 2

2 η Φυσική είναι ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ, ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ , ΕΝΝΟΙΕΣ, ΝΟΜΟΙ

3 H έννοια ΔΥΝΑΜΗ

4 στη γλώσσα της Φυσικής ;
Τι σημαίνει ΔΥΝΑΜΗ στη γλώσσα της Φυσικής ;

5 η ΔΥΝΑΜΗ, η ΜΑΖΑ και η ΟΡΜΗ
Κατά τη γέννηση της Φυσικής, τον 17ο αιώνα, στην μεγάλη οικογένεια των ΕΝΝΟΙΩΝ με τις οποίες οικοδομήθηκε, οι τρεις χαϊδεμένες θυγατέρες ήταν η ΔΥΝΑΜΗ, η ΜΑΖΑ και η ΟΡΜΗ Ανάμεσά τους η ΔΥΝΑΜΗ , κράτησε τον ρόλο της πρωταγωνίστριας η κυριαρχία της διατηρήθηκε για 150 περίπου χρόνια, μέχρι που εμφανίστηκε στην οικογένεια η καινούρια «βασιλοπούλα» . . . η έννοια ΕΝΕΡΓΕΙΑ

6 ΑΙΤΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ της ΚΙΝΗΣΗΣ
Το βρίσκω αρκετά λογικό. Πώς θα κινείται το σώμα; μόνο του; Μέχρι τον 17ο αιώνα, για όλους τους ερευνητές, η ΔΥΝΑΜΗ ήταν ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ Αυτό σήμαινε ότι για να μπορεί να κινείται ένα σώμα έπρεπε να επιδρά πάνω του «κάτι» που το έλεγαν « δύναμη» Τον 17ο ο Isaac Newton, έκανε μια νέα πρόταση και Η δύναμη από ΑΙΤΙΑ ΚΙΝΗΣΗΣ έγινε ΑΙΤΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ της ΚΙΝΗΣΗΣ

7 Δύναμη λέγεται η αιτία μεταβολής της ταχύτητας
Η νέα πρόταση την οποία δεχόμαστε μέχρι και σήμερα υποδηλώνει ότι ένα σώμα μπορεί να κινείται χωρίς δύναμη, αρκεί η κίνησή του να μην είναι μεταβαλλόμενη Σε τι διαφέρει από το προηγούμενο ; Δηλαδή σε μια κίνηση χωρίς αλλαγές, όπως η ευθύγραμμη ομαλή, οι φυσικοί υποστηρίζουν ότι στο σώμα ΔΕΝ ασκείται δύναμη ; Αυτό υποστηρίζουν από την εποχή του Newton , Και συγχρόνως ότι η οποιαδήποτε μεταβολή μιας κίνησης απαιτεί δύναμη Δύναμη λέγεται όχι μόνο «αυτό» που κάνει ένα ακίνητο σώμα να ξεκινάει, αλλά η ΑΙΤΙΑ που κάνει ένα οποιοδήποτε κινούμενο σώμα να κινείται πιο γρήγορα, να κινείται πιο αργά ή να στρίβει- να αλλάζει κατεύθυνση. Δύναμη λέγεται «αυτό» που μεταβάλλει την κινητική κατάσταση οποιουδήποτε σώματος και εφόσον το σώμα είναι υλικό σημείο – σώμα με διαστάσεις που μπορούμε να τις αγνοήσουμε- Δύναμη λέγεται η αιτία μεταβολής της ταχύτητας

8 Πώς μετράμε μια δύναμη ;
Λίγη υπομονή ακόμα και θα δεις Πώς μετράμε μια δύναμη ; Είπαμε ότι δύναμη λέγεται ΑΙΤΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ενός σώματος. Εκείνο που δεν είπαμε είναι ότι αυτό ισχύει για σώματα ΑΝΑΛΛΟΙΩΤΑ, για αντικείμενα δηλαδή που ούτε το σχήμα τους ούτε ο όγκος τους θα αλλάξει οποιαδήποτε δύναμη και να ασκηθεί σε αυτά . Ισχύει επίσης και για ένα χωρίς σχήμα και διαστάσεις αντικείμενο που το λέμε ΥΛΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ Τι σχέση έχουν όλα αυτά με αυτό που ρώτησα ; Εξακολουθώ να μην καταλαβαίνω τι σχέση θα μπορούσε να έχει ο Hooke με τη μέτρηση μιας δύναμης Υπομονή . . Αν ασκηθούν δυνάμεις σε ένα λαστιχένιο αντικείμενο ή σε ένα σώμα όπως αυτό με το οποίο σβήνουμε τον πίνακα, το σώμα θα παραμορφωθεί. Παραμορφώσεις όπως αυτή που συμβαίνει σε ένα λάστιχο ή σε ένα ελατήριο χαρακτηρίζονται «ελαστικές» διότι το σώμα επανακτά το σχήμα που είχε όταν πάψει να ασκείται η δύναμη που το είχε αλλάξει το σχήμα Για το φαινόμενο ΕΛΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΜΌΡΦΩΣΗ, ο Robert Hooke ένας Άγγλος ερευνητής της γενιάς του Νεύτωνα διατύπωσε το 1660 έναν από τους πρώτους νόμους της νεογέννητης τότε Φυσικής.

9 Ο νόμος του Hooke, βρίσκει εξαιρετική εφαρμογή σε ένα ΕΛΑΤΗΡΙΟ και μας λέει ότι
η μεταβολή στο μήκος ενός ελατηρίου είναι ανάλογη με τη δύναμη που την προκάλεσε Βασιζόμενοι στον νόμο αυτό οι πειραματιστές έφτιαξαν όργανα με ελατήριο για τη μέτρηση των δυνάμεων, τα ΔΥΝΑΜΟΜΕΤΡΑ, σαν αυτά που βρίσκει κανείς σε σχολικό εργαστήριο Σε κάθε δηλαδή δυναμόμετρο υπάρχει ελατήριο κι εμείς ασκούμε τη δύναμη, μετράμε τη μεταβολή στο μήκος του και συμπεραίνουμε για το «πόση είναι η ΔΥΝΑΜΗ» Το ΕΛΑΤΗΡΙΟ είναι ένα από τα αντικείμενα που πρωταγωνίστησαν στην πειραματική έρευνα

10 Μονάδα μέτρησης της δύναμης είναι σήμερα το ένα νιούτον
Μονάδα μέτρησης της δύναμης είναι σήμερα το ένα νιούτον. Συμβολίζεται με 1N. Η λέξη νιούτον δημιουργήθηκε από το όνομα του Isaac Newton Πόσο είναι περίπου το ένα νιούτον ; . . αδιάκριτη ερώτηση Ας πούμε 52 Δεκαπλάσια από τα κιλά μου. Είναι σύμπτωση ; Η δύναμη που ασκείς στο πάτωμα όταν στέκεσαι όρθια είναι 520 νιούτον Πόσα κιλά είσαι ; Θα το συζητήσουμε αργότερα. Πάντως περίπου ένα νιούτον είναι η δύναμη που ασκεί στο χέρι σου ένα αχλάδι όταν το κρατάς ακίνητο Ίση περίπου δύναμη ασκεί και ένα μήλο

11 Η έννοια ΔΥΝΑΜΗ ανήκει στην «οικογένεια» των ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΙΚΩΝ μεγεθών
Η έννοια ΔΥΝΑΜΗ ανήκει στην «οικογένεια» των ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΙΚΩΝ μεγεθών Τι θα πει αυτό ; Υπάρχει κι άλλη «οικογένεια» εκτός από τα διανυσματικά; Αυτό σημαίνει ότι οι δυνάμεις δεν προστίθενται όπως οι αλγεβρικοί αριθμοί. Στη γενική δηλαδή περίπτωση, αν πρόκειται για δυνάμεις, δεν κάνει 10 Αυτό σημαίνει επίσης ότι για να προσδιοριστεί μια δύναμη δεν αρκεί η ΤΙΜΗ της, άλλα χρειάζεται και η ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ της, μια έννοια δηλαδή γεωμετρική Για ορισμένες περιπτώσεις δυνάμεων όπως η δύναμη ενός τεντωμένου, η δύναμη ενός ελατηρίου, η άνωση, η δύναμη βάρος, η δύναμη ενός μαγνήτη σε ένα μαγνήτη, η ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ της δύναμης – η οποία «ασκείται» σε κάποιο σώμα είναι «το προς τα που» θα κινηθεί το σώμα εφόσον ΕΚΕΙΝΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΕΙΝΑΙ ΑΚΙΝΗΤΟ και εφόσον επιδρά πάνω του ΜΟΝΟ η δύναμη αυτή . Σε άλλες περιπτώσεις όπως η τριβή και η κάθετη δύναμη η κατεύθυνση της δύναμης είναι έτσι ώστε να ισχύουν οι νόμοι . Θα το συζητήσουμε αργότερα Εκτός από τα διανυσματικά μεγέθη υπάρχουν και τα ΜΟΝΟΜΕΤΡΑ, όπως ο χρόνος , η μάζα, η θερμοκρασία και η ενέργεια Υποθέτω ότι γι αυτά 5+5 κάνει οπωσδήποτε 10 και ότι αυτά δεν έχουν κατεύθυνση Πολύ σωστά

12 Η δύναμη ΒΑΡΟΣ

13 Το ΦΑΙΝΌΜΕΝΟ και η ΕΝΝΟΙΑ
Στη Ζαγορά του Πηλίου, μήνας Σεπτέμβριος και το μήλο, έχει φθάσει στην εποχή της ωριμότητας. Σε κάποια στιγμή αποσπάται από κλαδί και σε ελάχιστο χρόνο κάνει το γνωστό ταξίδι προς το έδαφος . Η κίνηση του είναι ένα ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ. Η αρχική ταχύτητα του μήλου είναι μηδέν και κατά το σύντομο ταξίδι του η τιμή της συνεχώς αυξάνεται. Το ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ είναι ΚΙΝΗΣΗ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΗ και η Σκέψη καταφεύγει στην ΕΝΝΟΙΑ ΔΥΝΑΜΗ. Πρέπει να αποδεχτούμε ότι στο μήλο ασκείται δύναμη και μάλιστα με κατεύθυνση προς το έδαφος. Από που ασκείται όμως η δύναμη αυτή αφού κανείς δεν αγγίζει το μήλο κατά το σύντομο ταξίδι του ; Θα μπορούσα να υποθέσω ότι καθώς το μήλο πηγαίνει προς το έδαφος « το απωθεί ο ΟΥ ΡΑΝΟΣ »

14

15 ήταν ο πρώτος που ισχυρίστηκε ότι τη δύναμη αυτή την ασκεί
Ανεξάρτητα από το εάν παρατήρησε κάτι ανάλογο σε μηλιά της Αγγλίας – όπως υποστηρίζεται από την παράδοση χωρίς να έχει ιστορικά τεκμηριωθεί – ο Νεύτων έδωσε πρώτος μια παράξενη απάντηση . Ποια γη ; το έδαφος κάτω από τη μηλιά ; ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ Γη ενδιαφέρεται για τα μηλαράκι της Ζαγοράς και του ασκεί δύναμη; ήταν ο πρώτος που ισχυρίστηκε ότι τη δύναμη αυτή την ασκεί η Γη. Η Γη έλκει το μήλο Ισχυρίστηκε είναι ότι τη δύναμη στο μήλο την ασκεί ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ Γη Ακριβώς αυτό. Ο πλανήτης Γη ασκεί δύναμη σε κάθε μηλαράκι είτε της Αγγλίας είτε της Ζαγοράς αλλά και σε ΚΑΘΕ ΣΩΜΑ . Είναι η δύναμη ΒΑΡΟΣ

16 Η δύναμη ΤΡΙΒΗ

17 Στην καθημερινή γλώσσα είναι αυτό που συμβαίνει όταν δυο σώματα τρίβονται.
Τι είναι η ΤΡΙΒΗ ; Πότε εμφανίζεται ; Η κατεύθυνση της ΒΑΡΟΣ είναι πάντα κατακόρυφη προς τα κάτω. Πώς είναι η ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ της ΤΡΙΒΗΣ ; αλλά στη Φυσική η ΤΡΙΒΗ είναι ΕΝΝΟΙΑ, είναι μία από τις δυνάμεις ταχύτητα του σώματος Ασκείται σε κάθε σώμα το οποίο γλιστρά στην επιφάνεια ενός άλλου σώματος και συγχρόνως την πιέζει Τ Μπορεί δηλαδή να είναι είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω είτε οριζόντια, είτε λοξά προς τα πάνω είτε λοξά προς τα κάτω , ανάλογα με το πως είναι η ταχύτητα Η κατεύθυνσή της είναι αντίθετη από την κατεύθυνση της ταχύτητας του σώματος στο οποίο ασκείται Τ ταχύτητα Ακριβώς

18 Για να εμφανιστεί ΤΡΙΒΗ πρέπει τα δύο σώματα να πιέζουν το ένα το άλλο ;
Βέβαια . Και μάλιστα όσο περισσότερο σπρώχνει το ένα το άλλο τόσο μεγαλύτερη είναι η τριβή Γι αυτό όσο περισσότερο πιέζουμε τη γομολάστιχα πάνω στο τετράδιο τόσο πιο δύσκολα τη μετακινούμε Το ότι ένα σώμα «σπρώχνει» ( πιέζει ) ένα άλλο, η Φυσική το περιγράφει με μια δύναμη την οποία θεωρεί ΚΑΘΕΤΗ στην επιφάνεια επαφής . Τη δύναμη αυτή τη λέμε και ΚΑΘΕΤΗ ΔΥΝΑΜΗ Αυτό το «σπρώχνει» η Φυσική το περιγράφει με κάποια άλλη δύναμη ; Κάθε φορά που εμφανίζεται ΤΡΙΒΗ, υπάρχει και ΚΑΘΕΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ; FN Ακριβώς. Καθώς το σώμα Σ βρίσκεται στη σανίδα Τ και ολισθαίνει προς τα κάτω οι δυνάμεις που ασκούνται στο Σ σε μια τυχαία στιγμή της κίνησης είναι βάρος α. Η ΒΑΡΟΣ την οποία ασκεί ο πλανήτης Γη στο Σ β. Η ΚΑΘΕΤΗ ΔΥΝΑΜΗ FN την οποία ασκεί η σανίδα στο Σ γ . Η ΤΡΙΒΗ T την οποία ασκεί η σανίδα στο Σ

19 Γιατί εμφανίζεται τριβή ;
Δεν θα μπορούσαμε να φτιάξουμε απολύτως λείες επιφάνειες και να μην εμφανίζεται τριβή ; Τα δύο σώματα που τρίβονται και συγχρόνως συμπιέζονται ΔΕΝ είναι απολύτως λεία. Στις δύο επιφάνειες της μεταξύ τους επαφής υπάρχουν ανωμαλίες οι οποίες εμποδίζουν το ένα να γλιστρήσει ως προς το άλλο. Συνήθως οι ανωμαλίες αυτές δεν φαίνονται με γυμνό μάτι Όταν χρησιμοποιούμε λιπαντικά – όπως το λάδι στο αυτοκίνητο οι τριβές περιορίζονται. Με τη σύγχρονη τεχνολογία κατασκευάζονται επιφάνειες στις οποίες να εκδηλώνεται ελάχιστη τριβή αλλά επιφάνειες με μηδενική τριβή δεν υπάρχουν η επαφή των δύο σωμάτων

20 Γιατί η ΤΡΙΒΗ είναι ΔΥΝΑΜΗ ;
Είπαμε ότι ΔΥΝΑΜΗ είναι η αιτία μεταβολής της ταχύτητας . Η ΤΡΙΒΗ για την οποί α μιλάμε – η λεγόμενη και τριβή ολίσθησης – ασκούμενη σε ένα σώμα συμβάλλει στο να αλλάζει η ταχύτητά του Γιατί η ΤΡΙΒΗ είναι ΔΥΝΑΜΗ ; Όταν κρυώνουμε τρίβουμε τα χέρια μας για να ζεσταθούμε . Εκδηλώνεται, σε αυτή την περίπτωση κάποια τριβή ως δύναμη ; Για την ακρίβεια συμβάλλει στην ΕΛΑΤΤΩΣΗ της ταχύτητας του σώματος. Γιατί λέμε αποτέλεσμα της τριβή ολίσθησης ; Έτσι που το ακούει κάποιος θα νομίσει ότι υπάρχει και τριβή που δεν ζεσταίνει τα σώματα ; Βέβαια. Εκτός από την ελάττωση της ταχύτητας, ένα ακόμα ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, αποτέλεσμα της τριβής ολίσθησης , είναι το ότι προκαλείται αύξηση της θερμοκρασίας των σωμάτων Το φαινόμενο αυτό δεν περιγράφεται με την έννοια ΔΥΝΑΜΗ αλλά με την έννοια ΕΝΕΡΓΕΙΑ . Ακριβώς. . Υπάρχει μια δύναμη η οποία στη γλώσσα της Φυσικής λέγεται «ΣΤΑΤΙΚΗ ΤΡΙΒΗ» και αυτή δεν ζεσταίνει. Ασκείται ανάμεσα σε δύο σώματα που εκτός από το ότι αλληλοσυμπιέζονται διατηρούνται ακίνητα, το ένα γαντζώνεται στο άλλο. Χάρη σ΄ αυτή τη δύναμη μπορούμε και σκαρφαλώνουμε

21 Όταν πάντως λέμε απλά ΤΡΙΒΗ εννοούμε την τριβή ολίσθησης η οποία επιβραδύνει τα σώματα και προκαλεί αύξηση της θερμοκρασίας

22 Άλλες δυνάμεις

23 ασκεί ένα τεντωμένο ΝΗΜΑ σε ένα σώμα με το οποίο έχει δεθεί
Η δύναμη την οποία ασκεί ένα τεντωμένο ΝΗΜΑ σε ένα σώμα με το οποίο έχει δεθεί Εκτός από την ΒΑΡΟΣ, την ΤΡΙΒΗ και την ΚΑΘΕΤΗ ΔΥΝΑΜΗ, ποιες άλλες δυνάμεις θα συναντήσουμε ; ‘Όταν λέμε ΝΗΜΑ εννοούμε ένα κομμάτι σπάγκο ; Την σχεδιάζουμε πάνω στο νήμα έτσι ώστε να φαίνεται ότι το νήμα ΤΡΑΒΑΕΙ γι αυτό και η κατεύθυνσή της είναι πάντα προς μέρος του νήματος νήμα Ένας σπάγκος, μια κλωστή, ένα σκοινί, μια πετονιά . . Η δύναμη την οποία ασκεί ένα ΕΛΑΤΗΡΙΟ σε σώμα με το οποίο έχει δεθεί Όταν το ελατήριο είναι τεντωμένο τραβάει, ενώ όταν είναι συσπειρωμένο σπρώχνει . Και σε κάθε περίπτωση τη δύναμη που ασκεί στο σώμα τη σχεδιάζουμε έτσι ώστε να φαίνεται το ότι τραβάει ή το ότι σπρώχνει.

24 Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΕΡΑ, δύναμη την οποία ασκεί ο αέρας σε ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο ή σε ένα φύλλο καστανιάς που πέφτει το φθινόπωρο, αλλά και σε οποιοδήποτε σώμα κινείται Μοιάζει με την τριβή στο ότι έχει κατεύθυνση αντίθετη από εκείνη της ταχύτητας του σώματος. Όταν δηλαδή το σώμα πέφτει είναι προς τα πάνω Η δύναμη που ασκεί ένα υγρό ( ή ένα αέριο ) στα τοιχώματα του δοχείου. ΕΊναι όπως και η ΚΑΘΕΤΗ ΔΥΝΑΜΗ καθώς το υγρό ( ή το αέριο ) σπρώχνει τα τοιχώματα. Θα την συναντήσουμε αργότερα . Η δύναμη που ασκεί ένα υγρό σε κάθε σώμα- επισκέπτη, η λεγόμενη ΑΝΩΣΗ. Εμφανίζεται και στα αέρια . Θα την συναντήσουμε αργότερα. Η δύναμη που ασκεί ένας μαγνήτης σε ένα κομμάτι σίδερο, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΤΟ ΑΓΓΙΖΕΙ. Ο μαγνήτης πάντα τραβάει το σίδερο Η δύναμη δηλαδή του μαγνήτη και η δύναμη ΒΑΡΟΣ ασκούνται χωρίς να είναι αναγκαίο να βρίσκονται τα σώματα ( μαγνήτης- σίδερο, πλανήτης Γη-μήλο) σε επαφή. Ασκούνται από απόσταση. Έχεις δίκιο. Όλες οι άλλες δυνάμεις που αναφέρθηκαν για να δράσουν απαιτείται ΕΠΑΦΗ των σωμάτων γι αυτό και τις λέμε ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΕΠΑΦΗΣ, ενώ η βάρος και η δύναμη του μαγνήτη λέγονται ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ

25 Να σημειώσετε τις δυνάμεις οι οποίες ασκούνται αυτή τη στιγμή
Να σημειώσετε τις δυνάμεις οι οποίες ασκούνται αυτή τη στιγμή Ποιες δυνάμεις; Αυτές που ασκούνται στη ρακέτα; Αυτές που ασκούνται στο χέρι του παιδιού; Αυτές που ασκούνται στο μπαλάκι; Πώς να απαντήσω αφού δεν μας λέει τι ακριβώς θέλει; Πρέπει να μας ζητήσει τις «δυνάμεις που ασκούνται στο τάδε ΣΩΜΑ» Να σημειώσουμε τις δυνάμεις; Ποιες δυνάμεις ;

26 Είναι η δύναμη «βάρος» την οποία ασκεί στο μπαλάκι
Έχεις δίκιο. Να σημειώσετε τις δυνάμεις που ασκούνται ΤΩΡΑ στο ΜΠΑΛΑΚΙ ΤΟΥ ΤΕΝΙΣ Να αγνοήσετε την επίδραση του αέρα Είναι η δύναμη «βάρος» την οποία ασκεί στο μπαλάκι ο πλανήτης Γη. Ίσως και κάποια άλλη ΜΟΝΟ η βάρος ; ! ! Μόνο η ΒΑΡΟΣ. Αυτή θα το κάνει να «στρίβει» συνεχώς προς τα κάτω

27 Να σημειωθούν οι δυνάμεις που ασκούνται στο κιβώτιο Σ
Να σημειωθούν οι δυνάμεις που ασκούνται στο κιβώτιο Σ. Η επίδραση του αέρα να θεωρηθεί ασήμαντη Σ Η δύναμη την οποία ασκεί το τεντωμένο νήμα στο κιβώτιο Η δύναμη ΒΑΡΟΣ την οποία ασκεί ο πλανήτης Γη στο κιβώτιο Η ΚΑΘΕΤΗ ΔΥΝΑΜΗ την οποία ασκεί η στερεά επιφάνεια στο κιβώτιο Η ΤΡΙΒΗ την οποία ασκεί η στερεά επιφάνεια στο κιβώτιο

28 που ασκούνται ΤΩΡΑ στο τετράδιο
Ένα τετράδιο στο τραπέζι. Κάποιος το έχει ήδη σπρώξει και ΤΩΡΑ το τετράδιο ολισθαίνει με ταχύτητα που όλο και μειώνεται. Ποια άλλη δύναμη ασκείται ΤΩΡΑ στο τετράδιο ; Μήπως ΚΑΙ «εκείνη που το κινεί » ; Να σημειώσετε τις δυνάμεις που ασκούνται ΤΩΡΑ στο τετράδιο ΣΥΝΙΣΤΑΜΕΝΗ ; δηλαδή ; ΟΧΙ ΒΕΒΑΙΑ. Στη Φυσική δεν υπάρχουν «δυνάμεις που κινούν». Η δύναμη ΒΑΡΟΣ την οποία ασκεί ο πλανήτης Γη στο τετράδιο Η ΤΡΙΒΗ την οποία ασκεί η στερεά επιφάνεια του τραπεζιού στο τετράδιο Οι δυνάμεις που ασκούνται στο τετράδιο είναι οι τρεις που έχουν ήδη σημειωθεί . Η συνισταμένη τους προκαλεί τη συνεχή μείωση της ταχύτητας Η ΚΑΘΕΤΗ ΔΥΝΑΜΗ την οποία ασκεί η στερεά επιφάνεια του τραπεζιού στο τετράδιο

29 Πώς γίνεται η «πρόσθεση» των ασκουμένων στο ίδιο σώμα δυνάμεων ;
η ΣΥΝΙΣΤΑΜΕΝΗ

30 Τι γίνεται όμως αν οι δύο δυνάμεις σχηματίζουν γωνία;
Δύο δυνάμεις, ασκούνται την ίδια χρονική στιγμή, στο ίδιο υλικό σημείο ενός σώματος Να προσδιορίσετε τη ΣΥΝΙΣΤΑΜΕΝΗ τους, τη δύναμη δηλαδή που μπορεί να προκαλέσει «μόνη της» το ίδιο αποτέλεσμα με αυτό που προκαλούν συνεργαζόμενες οι δύο δυνάμεις Εφόσον οι δύο δυνάμεις, έχουν την ίδια κατεύθυνση το βρίσκω ΕΥΚΟΛΟ. Αν η μία είναι 13Ν και η άλλη 8 Ν η συνισταμένη θα είναι 21 Ν και θα έχει την ίδια κατεύθυνση με αυτές Αλλά και σε περίπτωση που έχουν αντίθετες κατευθύνσεις το βρίσκω κι αυτό ΕΥΚΟΛΟ. Αν η μία είναι 13Ν και η άλλη 8 Ν η συνισταμένη θα είναι 5 Ν και θα έχει την κατεύθυνση της μεγαλύτερης Τι γίνεται όμως αν οι δύο δυνάμεις σχηματίζουν γωνία; Πώς θα είναι η συνισταμένη; Δεν μπορώ να το φανταστώ

31 Αλλά και οι ερευνητές του παρελθόντος άργησαν να βρουν το «μυστικό» της ΣΥΝΙΣΤΑΜΕΝΗΣ
Το βρήκαν μόνο όταν πια κατάλαβαν ότι για να βρεθούν απαντήσεις σε τέτοιου είδους ερωτήματα η Εμπειρία έπρεπε να συναντηθεί με τη Γεωμετρία Κι αυτό συνέβη, λίγο πριν κάνει την εμφάνισή στο προσκήνιο ο Isaac Newton

32 Ο κανόνας του παραλληλογράμμου
Δύο δυνάμεις, η F1 και η F2 ασκούνται την ίδια χρονική στιγμή, στο ίδιο υλικό σημείο ( Α ) ενός σώματος Να προσδιορίσετε τη ΣΥΝΙΣΤΑΜΕΝΗ τους, τη δύναμη δηλαδή που μπορεί να προκαλέσει «μόνη της» το ίδιο αποτέλεσμα με αυτό που προκαλούν συνεργαζόμενες οι δύο δυνάμεις Από το άκρο της F1 φέρνω μια παράλληλη προς την F2. Από το άκρο της F2 φέρνω μια ευθεία παράλληλη προς την F1. παριστάνει τη ΣΥΝΙΣΤΑΜΕΝΗ Οι δύο ευθείες τέμνονται σε σημείο Β. Το διάνυσμα ΑΒ Β Το ΑΒ είναι διαγώνιος του παραλληλογράμμου F1 Fολ F2 Α Ο κανόνας του παραλληλογράμμου ο οποίος, μολονότι κυκλοφορεί ως «γνώση» στην Ευρώπη του 17ου αιώνα, παρουσιάζεται με σαφήνεια στο «Principia» του Isaac Newton, το 1687

33 χωρίς εργαστηριακή επιβεβαίωση καμιά θεωρία δεν γίνεται αποδεκτή
Έχω ακούσει ότι στη ΦΥΣΙΚΗ χωρίς εργαστηριακή επιβεβαίωση καμιά θεωρία δεν γίνεται αποδεκτή Υπάρχουν διατάξεις στο σχολικό εργαστήριο με τις οποίες θα μπορούσες να βεβαιωθείς ότι ισχύει ο κανόνας του παραλληλογράμμου για τη συνισταμένη δύο δυνάμεων . Βασίζονται όμως στο φαινόμενο ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ενός σώματος και στη ΘΕΩΡΙΑ ότι αν σε ένα ακίνητο σώμα ασκούνται δύο δυνάμεις είναι οπωσδήποτε ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ, έχουν δηλαδή ίσα μέτρα και κατευθύνσεις αντίθετες Δεν θα μπορούσαμε να ερευνήσουμε το ζήτημα στο εργαστήριο και να βεβαιωθούμε ότι ισχύει ο κανόνας του παραλληλογράμμου ; Οι δυνάμεις που ασκούνται στο μεσαίο από τα βαρίδια, στο α, είναι τρεις, η «ΒΑΡΟΣ του α», η F1 και η F2. Αν καταφέρουμε να ισορροπήσει το σύστημα, από το φαινόμενο «ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ του α» συμπεραίνουμε η συνισταμένη των F1 και F2 πρέπει να είναι αντίθετη από την βάρος του α Διαπιστώνουμε ότι «δύναμη αντίθετη του βάρους του α» είναι η – σύμφωνα με τον κανόνα - ΔΙΑΓΩΝΙΟΣ του παραλληλογράμμου των F1 και F2 . Άρα ο κανόνας επιβεβαιώνεται F1 F2 γ δ Η τιμή της F1 προσδιορίζεται διότι είναι ίση με το γνωστό βάρος του βαριδιού γ και η τιμή της F2 προσδιορίζεται διότι είναι ίση με γνωστό βάρος του δ α Βάρος του α

34 Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας
users.sch.gr/kassetas