ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΦΥΛΟ & ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ» ``ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ ΚΑΙ.

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΦΥΛΟ & ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ» ``ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ ΚΑΙ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΦΥΛΟ & ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ» ``ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΜΕ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΓΑΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΤΑ ΜΜΕ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ Ή ΟΔΗΓΟΥΝ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΣΤΗΝ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ?`` Επιβλέπων Καθηγητής: κ. Πυργιωτάκης Ιωάννης Eξεταστική επιτροπή: Βιτσιλάκη Χρυσή, Ταρατόρη Ελένη Επιμέλεια:Περάκη Εμμανουέλα

2 ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΘΕΣΜΟ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ (α)
Μέχρι πρόσφατα ο θεσμός του γάμου παρέμενε αρκετά ισχυρός και αποτελούσε τη βασική προϋπόθεση για τη δημιουργία οικογένειας, ενώ η διάλυσή του αντιμετωπιζόταν ως απειλή για τη συνοχή της και την κοινωνία (Κατάκη:1984). Ο στόχος του γάμου ήταν τόσο να αποκτήσει κανείς τους κατάλληλους συγγενείς εξ αγχιστείας και να ενισχύσει το οικογενειακό εργατικό δυναμικό όσο και να βρει ένα ισόβιο σύντροφο και να αναθρέψει με αγάπη τα παιδιά του. Έτσι για αιώνες ολόκληρους, ο γάμος υποκαθιστούσε σε μεγάλο βαθμό το ρόλο που παίζουν σήμερα οι αγορές και οι κυβερνήσεις. Οργάνωνε την παραγωγή και την διανομή αγαθών και ανθρώπων. Συντόνιζε την κατανομή εργασίας, ανάλογα με το φύλο και την ηλικία. (Coontz, 2008) Από τα μέσα του 18ου αιώνα έως τα μέσα του 20ου, η κοινωνική λειτουργία και η εσωτερική δυναμική του παραδοσιακού γάμου άλλαξαν ριζικά. Το παλαιότερο σύστημα του πατριαρχικού γάμου με συνοικέσιο υποκαταστάθηκε από τον γάμο από έρωτα με τον άντρα κουβαλητή, με ιδανικό την ισόβια μονογαμία και οικειότητα. Νέες προσδοκίες ήρθαν να αναδιαμορφώσουν τον γάμο. Στην συνέχεια, μόλις τα τελευταία τριάντα χρόνια, όλα τα ιστορικά προηγούμενα που στηρίζονταν στον γάμο από έρωτα τέθηκαν με την σειρά τους υπό αμφισβήτηση. Σήμερα περπατάμε πλέον σε ανεξερεύνητες περιοχές και ακόμα δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για τις νέες μορφές γάμου (Coontz, 2008) και συμβίωσης.

3 ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΘΕΣΜΟ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ (β)
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΘΕΣΜΟ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ (β) Έτσι λοιπόν ενώ αρχικά ο γάμος ήταν το μέσο για να ξεκινήσει στην πράξη η ``πραγματική ζωή`` για έναν άντρα ή μια γυναίκα, μέσα σε δύο μόλις δεκαετίες (του `60 και του `70) ο γάμος έχασε τον ρόλο που είχε σαν κύριο γεγονός στην ζωή των νέων ανθρώπων οι οποίοι άρχισαν σιγά σιγά να παντρεύονται σε μεγαλύτερη ηλικία. Επιπλέον τα ποσοστά των διαζυγίων ανέβηκαν στα ύψη, το προγαμιαίο σεξ έγινε κανόνας και η κατανομή εργασίας ανάμεσα στον άντρα κουβαλητή και την γυναίκα νοικοκυρά διαλύθηκε. Στα τέλη της δεκαετίας του `70 η αποδοχή της αγαμίας, της συμβίωσης χωρίς γάμο, της ατεκνίας, του διαζυγίου και της τεκνοποίησης εκτός γάμου αυξήθηκε. Όλες αυτές οι πολιτιστικές, δημογραφικές και νομικές αλλαγές ενώθηκαν για να δημιουργήσουν την απόλυτη θύελλα στην διαμόρφωση της οικογενειακής ζωής και του γάμου.. Με άλλα λόγια το ποσοστό των διαζυγίων γύρω στο 1980 έφτασε στο 50% με αποτέλεσμα να μεταμορφωθούν οι ζωές χιλιάδων ανθρώπων και ο αντίκτυπος φαίνεται από την πληθώρα των εναλλακτικών λύσεων αντί του γάμου. (Coontz, 2008) Με την αύξηση των διαζυγίων αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό των δεύτερων γάμων καθώς και των μονογονεϊκών οικογενειών.

4 Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΒΙΟΥ (α)
 Το εν τρίτο των ενηλίκων έχει αποκτήσει και εμπειρίες από εναλλακτικά σχήματα ιδιωτικού βίου (Πρόκειται τόσο για άτομα που συγκατοικούν με τον/την σύντροφο διάγοντας άγαμη ζωή όσο και για τα ζευγάρια που προτιμούν να ζουν σε ξεχωριστά νοικοκυριά. Εκτός από αυτά τα σχήματα διαβίωσης υπάρχουν και τα κοινόβια, όπου ενώνονται περισσότερα από 2 άτομα ή επιλέγεται η εργένικη ζωή κατά την οποία η αυτόβουλη απόφαση για μοναξιά αποποιείται το μόνιμο δεσμό.) Οι μη θεσμοθετημένες σχέσεις - ως μορφές άτυπης συμβίωσης- μεταξύ των δύο φύλων δεν προτιμώνται μόνο από ηλικιακές κατηγορίες νεαρών ατόμων αλλά και από ενήλικες. Η πιο διαδεδομένη μορφή άτυπης συμβίωσης είναι η δοκιμαστική περίοδος προγαμιαίας συμβίωσης δυο ετερόφυλων προσώπων πριν αποφασίσουν για την οριστική σύναψη του γάμου τους. Τώρα πια πολλά ζευγάρια συγκατοικούν χωρίς να είναι παντρεμένα. Όταν ξεκίνησε αυτή η τάση, τα περισσότερα ζευγάρια παντρεύονταν αν η γυναίκα έμενε έγκυος ενώ από την δεκαετία του `90 και μετά ο γάμος έπαψε να θεωρείται η προφανής λύση σε περιπτώσεις εγκυμοσύνης. Επίσης ακόμα και στην περίοδο που τα διαζύγια μειώνονταν, περισσότεροι ζούσαν μαζί χωρίς γάμο. Το διαζύγιο και το άτυπο ισοδύναμο του - η διακοπή της συμβίωσης - ήρθαν για να μείνουν. Αυτό σημαίνει ότι οι μονογονεϊκες και οι μεικτές οικογένειες δεν πρόκειται να εξαφανιστούν.το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση τεκνοποιίας χωρίς γάμο. (Coontz, 2008)

5 Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΒΙΟΥ (β)
Ο γάμος άρχισε να αποτελεί μια ελάχιστα ελκυστική επιλογή, είτε επειδή τα ζευγάρια προτιμούν την ευελιξία που θεωρούν ότι τους προσφέρει η συμβίωση. Τα οικογενειακά σχήματα όπου ο αρχηγός νοικοκυριού να είναι μόνος γονέας, διαζευγμένος ή άγαμος, γίνονταν συνήθως αποδέκτες κοινωνικού στιγματισμού και κοινωνικής απομόνωσης. Τις τελευταίες δεκαετίες οι αντιλήψεις αυτές χάνουν σταδιακά έδαφος, ενώ παράλληλα οι εναλλακτικές μορφές οικογένειας αυξάνονται σε αριθμό. Επίσης εντοπίζεται ένας μεγάλος αριθμός νέων που δεν επιθυμούν να παντρευτούν ή παντρεύονται σε μεγαλύτερη ηλικία από ότι στο παρελθόν. Επίσης η αύξηση του ποσοστού των δεύτερων γάμων και η πρόσφατη θέσπιση του σύμφωνου συμβίωσης θέτουν σε νέες βάσεις των θεσμό του γάμου όπως τον βλέπουν οι νέοι και επηρεάζουν τις αποφάσεις τους για την σύναψη ενός γάμου.  Σύμφωνο συμβίωσης Συμφωνία δύο ενηλίκων ετερόφυλων προσώπων με την οποία οργανώνουν τη συμβίωσή τους (σύμφωνο συμβίωσης) καταρτίζεται αυτοπροσώπως με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Η ισχύς της συμφωνίας αρχίζει από την κατάθεση αντιγράφου του συμβολαιογραφικού εγγράφου στον ληξίαρχο του τόπου κατοικίας τους, το οποίο καταχωρείται σε ειδικό βιβλίο του Ληξιαρχείου.

6 ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΕ Η ΣΤΡΟΦΗ ΣΕ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΒΙΟΥ (α)
Οι παραπάνω αλλαγές του τρόπου ζωής δεν σημαίνουν ούτε το ``τέλος του γάμου`` ούτε την ``διάλυση της οικογένειας``. Πολύ περισσότερο πρόκειται για μια ευρείας κλίμακας κοινωνική μεταβολή, στην οποία είναι εμπεδωμένη και η μεταβολή της οικογένειας.  Ολοένα και περισσότερες γυναίκες προσανατολίζονται στην προοπτική μιας δια βίου επαγγελματικής απασχόλησης και είναι λιγότερο πρόθυμες να αναλάβουν τις υποχρεώσεις που συνδέονται με τον ρόλο της γυναίκας-νοικοκυράς στην οικογένεια . Ένας ακόμη παράγοντας στον οποίο οφείλετε η σύγχρονη κρίση του γάμου και της οικογένειας είναι ο ατομισμός της εποχής μας. Ο μεταπολεμικός άνθρωπος πάσχει από έλλειψη ιδεών και είναι μπερδεμένος. Επιπλέον η επιτάχυνση η οποία χαρακτηρίζει τον σύγχρονο κόσμο αποτελεί πρόβλημα για τον γάμο, αφου οι άνθρωποι επιθυμούν να κάνουν πολλές δραστηριότητες για να επιτύχουν κοινωνικά και αφήνουν σε δεύτερη μοίρα την σύναψη γάμου .

7 ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΕ Η ΣΤΡΟΦΗ ΣΕ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΒΙΟΥ (β)
 Η έλλειψη πίστης στην προοπτική διάρκειας του γάμου, σε συνδυασμό με τις δυσκολίες του διαζυγίου, μπορεί να οδηγήσει κάποια ζευγάρια στο να απορρίψουν τον γάμο υπέρ της συμβίωσης.  Η γνωστή και επίμονα προβαλλόμενη σεξουαλική απελευθέρωση με τις εύκολες και ταχύτατα εναλλασσόμενες σχέσεις ιδανικοποιεί την μποέμικη ζωή, καθιστώντας ανενεργή την ιδέα της δημιουργίας οικογένειας. Η εξασθένηση του κοινωνικού ελέγχου, η αδιαφορία του ενός προς τον άλλο και γενικά η ανοχή για κάθε συμπεριφορά δείχνει ότι τα άγαμα ζευγάρια που συζούν, έπαψαν να ενδιαφέρουν τους γείτονες, εργοδότες και άμεσους συγγενείς. Συμπερασματικά λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι, αυτό που αποτελούσε τη λειτουργική μορφή της οικογένειας στο παρελθόν, δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες του ανθρώπου της μεταβιομηχανικής εποχής.

8 Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΓΑΜΟ ΚΑΙ ΤΩΝ Μ.Μ.Ε (α)
Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΓΑΜΟ ΚΑΙ ΤΩΝ Μ.Μ.Ε (α) Όλες αυτές οι κοινωνικές αλλαγές αναφορικά με τον θεσμό του γάμου και τα εναλλακτικά σχήματα διαβίωσης των ατόμων απεικονίζονται και στα ΜΜΕ (στην θεματολογία των ταινιών, στα περιοδικά, στις ειδήσεις ..) τα οποία φαίνεται να θέλουν να συμβαδίσουν με τις νέες τάσεις της κοινωνίας. Καθώς κάθε πραγματικότητα συνοδεύεται από την αναπαράσταση της και ως εκ τούτου, οικοδομήθηκε από πολύ νωρίς στις σύγχρονες κοινωνίες μια ολόκληρη θεωρία γύρω από την αυξανόμενη και ανεμπόδιστη επιρροή των μέσων μαζικής επικοινωνίας τα οποία φαίνεται να βρίσκονται πλέον στο ζενίθ της επιρροής τους. Στα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ της θρυλούμενης και εμπράγματης επιρροής που ασκούν τα Μ.Μ.Ε στην κοινή γνώμη δεδομένου ότι, ως γνωστόν η ασκούμενη κοινωνική επιρροή ενός φορέα στο κοινωνικό υποκείμενο είναι συνάρτηση της κοινωνικής αναπαράστασης που ενεργοποιείται από την επιρροή της πηγής στον δέκτη. Από την στιγμή δηλαδή που για τον ένα ή τον άλλο λόγο, επικρατεί η άποψη της παντοδυναμίας των Μ.Μ.Ε, η παντοδυναμία αυτή γίνεται πραγματικότητα: έστω και αν η πραγματικότητα αυτή συγκροτείται από την αναπαράσταση της. (Μarchand, 2009)

9 Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΓΑΜΟ ΚΑΙ ΤΩΝ Μ.Μ.Ε (β)
Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΓΑΜΟ ΚΑΙ ΤΩΝ Μ.Μ.Ε (β) Καθημερινά οι περισσότεροι από μας διαβάζουμε εφημερίδες, βλέπουμε τηλεόραση, σερφάρουμε στο ιντερνετ έχοντας την αίσθηση ότι όλες αυτές οι δραστηριότητες θα πρέπει κάπως να αφήσουν τα ίχνη τους στον εγκέφαλό μας. Τελικά τα περισσότερα πράγματα που γνωρίζουμε για τον κόσμο, με εξαίρεση τις καθημερινές μας εμπειρίες , προέρχονται από τα μέσα ενημέρωσης. Από την άλλη μεριά κάποιοι υποστηρίζουν ότι πράγματι τα μέσα μπορεί να μας δίνουν κάποιες ιδέες σχετικά με τα τεκταινόμενα ανα τον κόσμο, αλλά εμείς οι ίδιοι συνθέτουμε κατ` αρχήν τον κόσμο μας : δεν είμαστε δηλαδή παθητικοί θεατές ώστε να αφομοιώνουμε αβασάνιστα τα μηνύματα τα οποία τα μέσα ενημέρωσης μας παρουσιάζουν, αλλά συμμετέχουμε ενεργά στη διαμόρφωση των επιθυμιών και των αναγκών μας. (Μarchand, 2009) Ωστόσο αυτή η αύξηση των διαζυγίων καθώς και η προβολή των ΜΜΕ αναφορικά με την σοβαρότατη αυτή κοινωνική αλλαγή δεν προκαλεί πια τόσο μεγάλο παράγοντα ανησυχίας (Μπλούμενταλ, 1998).

10 ΝΕΟΙ ΚΑΙ Μ.Μ.Ε - ΜΑΖΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ (α)
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης παίζουν σημαντικό ρόλο, παράλληλα με την καθημερινή εμπειρία και τις διαπροσωπικές σχέσεις, στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι διαμορφώνουν τις πεποιθήσεις τους ως προς την κοινωνική πραγματικότητα. Η έννοια της μαζικής κουλτούρας που εδώ και πολύ καιρό αποτελεί το κλειδί για την κατανόηση των ποικίλων συμπεριφορών των νέων της εποχής μας, αδυνατεί σήμερα να ερμηνεύσει την διαφορετικότητα των βιωμένων κοινωνικών καταστάσεων και τις επιδράσεις τους στις συλλογικές αναπαραστάσεις. Οι νέοι είναι πολύ πιο ευάλωτα από τους ενήλικες γιατί τους λείπει η κριτική ικανότητα και η πολύτιμη εμπειρία ζωής για να μπορέσουν να κάνουν διάκριση ανάμεσα στο φανταστικό και το πραγματικό.  Η γνώση μας για το τι συμβαίνει γύρω μας προέρχεται από τα ΜΜΕ και ότι οι στάσεις, απόψεις και πεποιθήσεις για την κοινωνική πραγματικότητα επηρεάζονται από τα ΜΜΕ.  Μπορούμε πολύ καλά να αντιληφθούμε ότι μια σκηνή είναι εικονική, αυτό όμως δε σημαίνει ότι δε θα επηρεάσει το πνεύμα μας. Επίσης όταν μιλάμε για τον αντίκτυπο της τηλεόρασης, συμπεριλαμβάνουμε σε αυτόν, πέρα από τα προγράμματα και τον τρόπο με τον οποίο αυτά προσλαμβάνονται και ερμηνεύονται. (Marchand, 2009) 

11 ΝΕΟΙ ΚΑΙ Μ.Μ.Ε - ΜΑΖΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ (β)
Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας στο πλαίσιο ενός πολιτισμού δεν παρέχουν πληροφόρηση, αλλά διαμορφώνουν τον κοινό νου, δεν ψυχαγωγούν το κοινό, αλλά το παράγουν, δεν αντικατοπτρίζουν τις στάσεις, τις προτιμήσεις, τις αισθητικές αντιλήψεις, αλλά τις διαμορφώνουν  Συμπερασματικά, η πρόσληψη των πληροφοριών και η αντίληψη που έχουμε για τον κόσμο τείνουν να επιβεβαιώσουν τα προκαθορισμένα κοινωνικά πρότυπα.Μια συνεχής έκθεση στο συμβολικό αυτό κόσμο δημιουργεί αναμφίβολα την εντύπωση ότι οι συγκεκριμένες τηλεοπτικές εικόνες είναι η πραγματική και αυθεντική αντανάκλαση των ανθρώπινων σχέσεων και της κοινωνίας στην οποία οι άνθρωποι διεκδικούν να βρουν κάποια θέση.

12 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ (α)
Προσδιορισμός σκοπού και στόχων: Με την παρούσα ερευνητική προσπάθεια, επιδιώχθηκε μια αρχική αναζήτηση των αλλαγών που έχει υποστεί ο θεσμός του γάμου με το πέρασμα των χρόνων. Στην συνέχεια όμως γίνεται μια γενική επισκόπηση των σύγχρονων κοινωνικών δεδομένων γύρω από την οικογένεια και τον γάμο και πιο συγκεκριμένα για την γεννητικότητα, την γαμιλιότητα καθώς και μια πιο εκτεταμένη αναφορά στο θεσμό του γάμου. Πέραν όλων των άλλων στοιχείων που αφορούν τα κριτήρια επιλογής του/της συζύγου, στην παρούσα εργασία δόθηκε έμφαση στην λειτουργία των προτύπων που προβάλλονται από τα ΜΜΕ. Έγινε δηλαδή αναφορά στην εικόνα που προβάλουν οι τηλεοπτικές σειρές και ταινίες αναφορικά με το θέμα του γάμου και της οικογενείας και στο κατά πόσο επηρεάζεται η πραγματική ζωή από τα έργα ή του κατά πόσο επηρεάζονται τα έργα από την πραγματική ζωή. Στην συνεχεία θα αναζητήθηκαν οι σύγχρονες απόψεις των νέων για την σημασία του θεσμού του γάμου στην ζωή τους και του κατά πόσο πιστεύουν ότι οι απόψεις τους έχουν επηρεαστεί από τα ΜΜΕ. Επίσης η παρούσα ερευνητική προσπάθεια επικεντρώθηκε στο κατά πόσο ο γάμος αποτελεί μια κοινωνική επιταγή ή μια προσωπική επιλογή των νέων σήμερα. Στο ίδιο πλαίσιο διερευνήθηκαν σύγχρονα ζητήματα και αντιλήψεις γύρω από τον γάμο.

13 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ (β)
Προσδιορισμός ερευνητικών υποθέσεων: Για να επιτευχθούν οι καθορισμένοι σκοποί της έρευνας, πρέπει να θέσει κάποιος μια σειρά υποθέσεων εργασίας, τις οποίες θα επαληθεύσει. Οι σωστά διατυπωμένες υποθέσεις με την σειρά τους θα οδηγήσουν στην διατύπωση των καταλλήλων αξόνων πάνω στους οποίους θα κινηθούν οι συνεντεύξεις (Claude Javeau:2000). Οι ερευνητικές υποθέσεις της συγκεκριμένης ερευνάς είναι: Η ύπαρξη προκαταλήψεων για τους νέους που δεν επιθυμούν να συνάψουν γάμο Οι στερεότυπες αντιλήψεις/ κοινωνικές πιέσεις είναι εντονότερες προς τις γυναίκες. Ο θεσμός του γάμου έχει υποστεί αλλαγές και δεν έχει την ίδια ιδεολογική άξια σε σχέση με το παρελθόν για τους νέους. Τα ΜΜΕ συμβάλουν στην διαμόρφωση κοινωνικών στάσεων απέναντι στον γάμο και στους ρόλους των φύλων. Τα ΜΜΕ αντανακλούν τις σχέσεις που είναι ήδη διαμορφωμένες στην κοινωνία του σήμερα.

14 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ (γ)
Προσδιορισμός Μεθοδολογίας: Είδος έρευνας : Ποιοτική Τεχνικές συνέντευξης: Ημιδομημένη συνέντευξη, άμεση παρατήρηση & μελέτη πηγών Η μεθοδολογία είναι μικτή. Μελέτη πηγών (άρθρων, ερευνών, μελετών) γύρω από το θέμα και ημιδομημένες συνεντεύξεις από άτομα σε ``ηλικία γάμου``. Στην παρούσα έρευνα λοιπόν, χρησιμοποιήθηκε η τεχνική της «ημιδομημένης» συνέντευξης σύμφωνα με την οποία, καθορίζονται γενικές θεματικές ενότητες με σκοπό την ελεύθερη έκφραση των ερωτώμενων. Εδώ τα άτομα που συμμετέχουν στην έρευνα μπορούν να δώσουν έμφαση εκεί που αυτοί πιστεύουν ότι πρέπει να δώσουν. Πολύ σημαντικό στοιχείο σε αυτού του είδους την συνέντευξη είναι η καλλιέργεια θετικού και φιλικού κλίματος συζήτησης, προσπαθώντας να καλυφθούν όλες τις θεματικές ενότητες. Πεδίο μελέτης: Ως πεδίο μελέτης δεν ορίστηκε ένας συγκεκριμένος φορέας ή χώρος. Τα άτομα επιλέχθηκαν με την μέθοδο της τυχαίας δειγματοληψίας και θα δόθηκε έμφαση στην επικράτηση άνετου κλίματος και συνεργασίας στο όποιο χώρο γινόταν η διεξαγωγή της συνέντευξης κάθε φορά.

15 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ (δ)
Επιλογή και μέγεθος δείγματος: Ο καθορισμός του πληθυσμού μιας ερευνάς εξαρτάται από: 1. Το αντικείμενο της ερευνάς, 2. Τις επιλεγμένες θέσεις εργασίας 3. Τα υλικοτεχνικά εμπόδια που προκύπτουν. (Claude Javeau: 2000). Το δείγμα της παρούσας έρευνας το αποτέλεσαν νέοι και νέες με διαφορετικές συνθήκες οικογενειακής ζωής (παντρεμένοι ή άγαμοι ή χωρισμένοι), ηλικίας 25 έως 35 ετών και από τα δυο φύλα σε ίσο περίπου ποσοστό αντιπροσώπευσης στο σύνολο του δείγματος (από πλευράς φύλου). Η συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα επιλέχθηκε γιατί τα άτομα των χρόνων βρίσκονται στο στάδιο που το θέμα σχέση συνήθως έχει περάσει σε άλλη διάσταση. Η αποκατάσταση, ο γάμος, η συμβίωση, η πιθανότητα μονιμότητας γενικότερα, είναι γι αυτούς πιο άμεσες και η αντιμετώπιση του θέματος της σχέσης αντιμετωπίζεται με άλλη βαρύτητα και σοβαρότητα ως προς την διάρκεια και το μέλλον της. Τεχνικές συλλογής στοιχειών: Η έρευνα έγινε σε χώρο που δημιουργούσε την αίσθηση ασφάλειας στους ερωτώμενους, με αλλά λόγια δεν είχαν πρόσβαση άλλα άτομα κατά την διάρκεια της συνέντευξης. Χρησιμοποιήθηκε μαγνητόφωνο για την καλύτερη αποδελτίωση των λεγόμενων των ατόμων γιατί για το συγκεκριμένο θέμα οι στάσεις απέναντι στον γάμο εκφράζονταν στον τρόπο που εκφέρονταν οι λέξεις, στις λέξεις που επιλέγηκαν αλλά και στον τόνο της φωνής.

16 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ (ε)
Στάδιο δεύτερο: Υλοποίηση έρευνας. Αφού έγινε η σχετική βιβλιογραφική ανασκόπηση και το πλάνο έρευνας που περιγράφεται στο πρώτο στάδιο, ακολούθησε η εύρεση ατόμων που ανταποκρίνονται στα κριτήρια επιλογής του δείγματος και είναι πρόθυμα να συμμετέχουν. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε μέσω προσωπικής επαφής με τα άτομα που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για συμμέτοχη στην ερευνητική αυτή προσπάθεια. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η εικόνα του γάμου όπως προβάλλεται από την τηλεόραση και γενικότερα τα ΜΜΕ (περιοδικά και άλλα έντυπα που απευθύνονται σε νέες γυναίκες κ.α), ακολουθώντας την μέθοδο της άμεσης παρατήρησης και της μελέτης των πηγών. Δίνεται έμφαση στην ανάλυση της εικόνας του γάμου στην τηλεόραση, λόγο του ότι ο οπτικός χαρακτήρας της τηλεόρασης έχει πιο ισχυρή επίδραση στην κοινή γνώμη και στην ατομική αντίληψη. Λέγοντας άμεση παρατήρηση εννοούμε την προσωπική ενασχόληση με ανάγνωση περιοδικού τύπου που απευθύνεται σε γυναίκες αλλά και άντρες και την παρακολούθηση δημοφιλών τηλεοπτικών προγραμμάτων που θεώρησα ότι είναι σχετικά με το θέμα αλλά και με κάποια που συνέστησαν ως σημαντικά κάποια από τα υποκείμενα του δείγματος. Με τον τρόπο αυτό επιδιώχθηκε ο εντοπισμός των μηνυμάτων που στέλνονται από κοινωνική σκοπιά. Ο στόχος λοιπόν είναι να διαπιστωθεί το κατά πόσο επηρεάζει η τηλεόραση και ο περιοδικός τύπος με την θεματολογία του τις αλλαγές στην στάση των νέων απέναντι στον γάμο και στην δημιουργία οικογένειας. Έγινε μια προσπάθεια να καταγραφούν οι δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές, εκπομπές και κινηματογραφικές παραγωγές της περιόδου ώστε να διαπιστωθούν οι πρόσφατες εξελίξεις στην θεματολογία των σειρών αυτών. Ωστόσο δόθηκε έμφαση σε ελληνικές παραγωγές γιατί αυτές ουσιαστικά αντικατοπτρίζουν την ελληνική πραγματικότητα που μας ενδιαφέρει άμεσα. Το χρονοδιάγραμμα της έρευνας καθορίζετε εντός του χρονικού πλαισίου του τρίτου εξαμήνου του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών.

17 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ - ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Από το σύνολο της ερευνητικής αυτής προσπάθειας η γενικότερη αίσθηση που μένει είναι ότι ο θεσμός του γάμου παρά τις αλλαγές και τις διαφοροποιήσεις που έχει υποστεί σε σχέση με το παρελθόν, εξακολουθεί να παραμένει ένα σημαντικό στοιχείο της ελληνικής κοινωνίας αλλά με μια πιο διευρυμένη έννοια. Τα άτομα πλέον αισθάνονται πληρότητα και σε πιο εναλλακτικά σχήματα ιδιωτικού βίου, όπως είναι αυτό της συμβίωσης. Ο στόχος πλέον δεν είναι η δημιουργία οικογένειας αλλά η ατομική αίσθηση πληρότητας, ότι και αν περιλαμβάνει αυτή η έννοια για το κάθε άτομο. Πλέον οι άνθρωποι έχουν την τάση να παντρεύονται σε μεγαλύτερη ηλικία είτε λόγο σπουδών είτε εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών αφού οι νέοι δίνουν πρωτεύοντα ρόλο στην οικονομική αποκατάσταση ώστε να μπορούν να συντηρήσουν μια οικογένεια. Όμως σε συνδυασμό με αυτήν την τάση, έχουν αρχίσει να γίνονται όλο και πιο αποδεκτά τα εναλλακτικά σχήματα ιδιωτικού βίου και έτσι η αγαμία, η απλή συμβίωση και η τεκνοποίηση εκτός γάμου, δεν είναι πλέον καταστάσεις τόσο κοινωνικά στιγματισμένες σε σχέση με το παρελθόν. Αναφορικά με την αύξηση των διαζυγίων το σύνολο σχεδόν των ερωτηθέντων συμφώνησε στο ότι αυτή οφείλετε στην χειραφέτηση της γυναίκας που είχε ως αποτέλεσμα να την κάνει να μην συμβιβάζεται και να μπορεί ευκολότερα να μπει σε διαδικασία διαζυγίου. Επίσης μια άλλη κοινή θέση των ερωτηθέντων εντοπίζεται στο ότι η αύξηση των διαζυγίων οφείλετε και στην αίσθηση μη ικανοποίησης από τον συζυγικό δεσμό σε όρους προσωπικής πληρότητας. Αυτή η τάση αντικατοπτρίζεται και στα ΜΜΕ και κυρίως στις ταινίες και σειρές της τηλεόρασης όπου βλέπουμε ότι ζευγάρια που διαπιστώνουν ότι δεν ταιριάζουν να λύνουν εύκολα τον γάμο τους και να προχωράνε την ζωή τους. Η αύξηση των διαζυγίων είχε σαν φυσικό επακόλουθο και την αύξηση των δεύτερων γάμων αλλά και την αύξηση των μονογονεϊκών οικογενειών. Η συμβίωση από την άλλη μεριά ολοένα και κερδίζει περισσότερο έδαφος καθώς και έχει γίνει περισσότερο αποδεκτή κοινωνικά και επιπλέον αποτελεί μία λύση που καλύπτει την ανάγκη συντροφικότητας και ταυτόχρονα δεν έχει τον δεσμευτικό χαρακτήρα και τις κοινωνικές - συναισθηματικές συνέπειες ενός διαζυγίου. Σχετικά με τον καινούργιο θεσμό που έκανε πρόσφατα την εμφάνιση του στο ελληνικό κοινωνικό σκηνικό και αφορά το ``σύμφωνο συμβίωσης``, μπορούμε να πούμε ότι σίγουρα στην χώρα μας δεν έχει καθιερωθεί καθώς από το σύνολο του δείγματος ελάχιστα άτομα το είχαν ακουστά και ακόμα και αυτά δεν ήξεραν άτομα που το είχαν εφαρμόσει. Αυτό σύμφωνα με τους ερωτηθέντες μπορεί να οφείλετε στο ότι το ``σύμφωνο συμβίωσης`` δεν δημοσιοποιήθηκε όσο θα έπρεπε και στο ότι δεν θεωρήθηκε απαραίτητη ενέργεια από όσους συμβιούν.

18 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ - ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (β)
Οι παραπάνω κοινωνικές αλλαγές δεν είναι ανεξάρτητες από την επίδραση που ασκούν τα ΜΜΕ στην κοινωνία. Τα ΜΜΕ ως σημαντικός παράγοντας κοινωνικοποίησης διαμορφώνουν τις στάσεις των ατόμων σε ποικίλα θέματα και άρα και στο θέμα του γάμου. Αποτελούν επίσης έναν μηχανισμό αναπαράστασης και παρουσίασης της πραγματικότητας στο άτομο (Κομνηνού - Λυραντζής, 1989). Ωστόσο όμως η σχέση μεταξύ κοινωνικής αναπαράστασης από τα ΜΜΕ και πραγματικής ζωής είναι αμφίδρομη. Το σύνολο των ερωτηθέντων συμφώνησε στο ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αντλούν την θεματολογία τους από την πραγματική ζωή (διαφορετικά δεν θα είχαν απήχηση στο κοινό) και ταυτόχρονα η πραγματική ζωή επηρεάζεται από τα πρότυπα που προβάλλονται από τα ΜΜΕ, αφού η συχνότητα μετάδοσης μιας κοινωνικής κατάστασης (π.χ της μοιχείας) μπορεί να την κάνει οικεία στον τηλεθεατή/ αναγνώστη, ο οποίος με την σειρά του θα της δώσει μια νότα απενοχοποίησης και θα την θεωρεί φυσιολογική κατάσταση. Βέβαια τα ΜΜΕ στις μικρές κοινωνίες που τις χαρακτηρίζουν περισσότερο παραδοσιακές σχέσεις, μπορούν να παίξουν ένα ρόλο μύησης των ατόμων σε πρότυπα σχέσεων που είναι ``πιο προχωρημένα`` από τα βιώματα τους αφού ως γνωστόν τα ΜΜΕ δρουν παράλληλα με την καθημερινή εμπειρία και τις διαπροσωπικές σχέσεις στον τρόπο που τα άτομα ζουν και αντιλαμβάνονται τον κόσμο. Οι ρόλοι αντρών και γυναικών στα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν εκσυγχρονιστεί, ωστόσο όμως ακόμα υπάρχουν διαφοροποιήσεις με βάση το φύλο. Οι γυναίκες παρουσιάζονται πιο δυναμικές και ανεξάρτητες από ότι παλιότερα αλλά όταν παντρεύονται επωμίζονται και όλους τους συζυγικούς- γονικούς ρόλους και ταυτόχρονα η κοινωνία έχει την απαίτηση να τους βγάζουν όλους εις πέρας με επιτυχία. Ακόμα και η κοινωνική αποκατάσταση μέσω του γάμου θεωρείται περισσότερο σημαντική για τις γυναίκες παρά για τους άντρες, οι οποίοι όπως είναι κοινά αποδεκτό ``έχουν χρόνια μπροστά τους`` ενώ η γυναικεία επιτυχία- ευτυχία έρχεται με την εύρεση του κατάλληλου συντρόφου και όχι με τις όποιες άλλες επιτυχίες της .η κοινωνική πίεση λοιπόν ``πλήττει`` κυρίως τις γυναίκες και ``τηλεοπτικά`` αλλά και στην πραγματική ζωή. Η παραπάνω περιγραφή της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας διαφαίνεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σε όλες τις εκφάνσεις τους.

19 ΤΕΛΟΣ….. Ο Τζωρτζ Μπερνάλντ Σο περιέγραψε τον γάμο ως ένα θεσμό που ενώνει δύο ανθρώπους ``υπό την επίδραση του πιο παράφορου, απατηλού, τρελού, και εφήμερου πάθους. Τους ζητείται να ορκιστούν πως θα παραμείνουν σε αυτή την αφύσικη και εξουθενωτική κατάσταση έξαψης για πάντα, μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατος`` (Coontz,2008)