Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Επιστημονική Ομάδα Dr Φ. Κουντούρη

Παρουσίαση με θέμα: "Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Επιστημονική Ομάδα Dr Φ. Κουντούρη"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Επιστημονική Ομάδα Dr Φ. Κουντούρη
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5 ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ ΠΕΡΙ ΥΔΑΤΩΝ 2000/60/ΕΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Επιστημονική Ομάδα Dr Φ. Κουντούρη

2 Υποχρεώσεις Αναφοράς Οι υποχρεώσεις αναφοράς που υπαγορεύονται από το άρθρο 5 της ΟΠΥ είναι οι ακόλουθες: Χαρακτηρισμός των Υδατικών Διαμερισμάτων σε σχέση με την κοινωνικοοικονομική σημασία των χρήσεων νερού. Εκτίμηση του βαθμού ανάκτησης κόστους για τους φορείς παροχής υπηρεσιών ύδατος για ύδρευση, άρδευση και επεξεργασία λυμάτων . Παρουσίαση της μεθοδολογίας που ακολουθήθηκε για τον υπολογισμό του βαθμού ανάκτησης κόστους καθώς και προτάσεις για το πώς η μεθοδολογία θα μπορούσε να βελτιωθεί στο μέλλον. Ανάπτυξη ενός βασικού σεναρίου με εκτιμήσεις για την μελλοντική κατάσταση καθώς και εισηγήσεις για πολιτικές με στόχο την βελτίωση της ικανότητας εναρμόνισης της χώρας με την κοινοτική οδηγία .

3 Δομή της Έκθεσης Η ανάλυση για κάθε υδατικό διαμέρισμα περιλαμβάνει:
Εξέταση των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών (γεωγραφική έκταση , πληθυσμός, κατανομή πληθυσμού σε τομείς απασχόλησης). Παρουσίαση της ζήτησης νερού σε κάθε τομέα της οικονομίας (ύδρευση άρδευση, βιομηχανία) σήμερα και εκτίμηση της μεταβολής της ζήτησης στο μέλλον. Υπολογισμός της παρούσας ανάκτησης κόστους ύδρευσης. Υπολογισμός της παρούσας ανάκτησης κόστους άρδευσης. Υπολογισμός της παρούσας ανάκτησης κόστους βιομηχανικής χρήσης. Εκτίμηση του χρηματοοικονομικού κόστους παροχής πόσιμου και αρδευτικού νερού. Εκτίμηση του περιβαλλοντικού κόστους και κατανομή του στις διάφορες χρήσεις. Εκτίμηση του κόστους φυσικών πόρων για τα διαμερίσματα που υπάρχει ελλειμματικό υδρολογικό ισοζύγιο ύδατος. Προσδιορισμός του ποσοστού ανάκτησης κόστους σε ύδρευση και άρδευση αλλά και για το σύνολο της οικονομίας.

4 Μεθοδολογία

5 Συνολικό κόστος παροχής υπηρεσιών νερού
Χρηματοοικονομικό κόστος το οποίο περιγράφεται σε όρους κόστους κεφαλαίου, κόστους λειτουργίας και συντήρησης δικτύου, διοικητικό κόστος για τις επιχειρήσεις παροχής υδρευτικού και αρδευτικού ύδατος και κόστος γεωργικών επιδοτήσεων. Κόστος φυσικών πόρων, που σχετίζεται με την μείωση της διαθέσιμης ποσότητας του πόρου λόγω υπερεκμετάλλευσης. Περιβαλλοντικό κόστος ,που αντανακλά τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και την κοινωνική ευημερία λόγω μείωσης της περιβαλλοντικής ποιότητας.

6 Χρηματοοικονομικό Κόστος Άρδευσης
Περιλαμβάνει: Κόστος Κεφαλαίου Κόστος Λειτουργίας και Συντήρησης Δικτύου Διοικητικό κόστος Επιδοτήσεις Τα στοιχεία κόστους (2006) προέρχονται από: - τις πιο πρόσφατες χρημ/κές εκθέσεις των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ, αντίστοιχα) όπως προέκυψαν από τα αρχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Δ/ση Αξ/σης Εγγ.Έργων, Σεράφη 60 και Λιοσίων 210, Αθήνα) - από στοιχεία που οι ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ μας απέστειλαν μετά από σχετική παράκληση. Για το συνολικό χρηματοοικονομικό κόστος ανά υδατικό διαμέρισμα, ανά έτος: - Αρχικά βρίσκεται η μέση τιμή χρημ/κού κόστους για τον ‘αντιπροσωπευτικό’ ΤΟΕΒ για όλη την χώρα με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία. - Πολλαπλασιάζεται η μέση τιμή χρημ/κού κόστους για τον ‘αντιπροσωπευτικό’ ΤΟΕΒ με τον αριθμό των ΤΟΕΒ που υπάγονται σε κάθε νομό και προκύπτει το συνολικό χρημ/κό κόστος ανά νομό. - Αθροίζεται το κόστος που αντιστοιχεί σε κάθε έναν από τους νομούς που ανήκουν στο υδατικό διαμέρισμα, σταθμισμένο με βάση το ποσοστό του νομού που αποτελεί τμήμα υδατικού διαμερίσματος.

7 Χρηματοοικονομικό Κόστος Άρδευσης ανά Υδατικό Διαμέρισμα
Χρηματοοικονομικό Κόστος Άρδευσης (€) Χρημ/κό Κόστος ανά στρέμμα (€/στρ) Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 18,603,213 33.44 Θεσσαλίας 15,090,667 6.39 Δυτικής Μακεδονίας 12,874,290 3.35 Ανατολικής Πελοποννήσου 12,656,841 25.3 Ηπείρου 9,736,162 31.92 Θράκης 9,601,762 2.86 Ανατολικής Μακεδονίας 9,494,351 9.57 Κρήτης 8,690,616 3.38 Κεντρικής Μακεδονίας 8,123,200 5.3 Δυτικής Πελοποννήσου 4,689,283 2.73 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 3,767,101 1.07 Βόρειας Πελοποννήσου 3,028,191 1.46 Νήσων Αιγαίου 1,688,152 1.03 Αττικής 906,238 1.3

8 Χρηματοοικονομικό Κόστος Ύδρευσης
Παρέχεται από τις Καταστάσεις Αποτελεσμάτων Χρήσης των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) όπου αυτές είναι διαθέσιμες από τις ηλεκτρονικές τους σελίδες και τα στοιχεία που μας απέστειλαν μετά από σχετική παράκληση. Για όσα ΥΔ δεν υπάρχουν στοιχεία για όλες τις ΔΕΥΑ το χρηματοοικονομικό κόστος προσεγγίστηκε με βάση τον αριθμό των ΔΕΥΑ και θεωρώντας ως συνολικές δαπάνες κάθε μίας το μέσο όρο της ετήσιας δαπάνης ανά ΔΕΥΑ για το σύνολο της χώρας.

9 Χρηματοοικονομικό Κόστος Ύδρευσης ανά Υδατικό Διαμέρισμα
Χρηματοοικονομικό Κόστος Ύδρευσης (€) Χρημ/κό Κόστος ανά hm3 Θεσσαλίας 473,083,126 6,850,916 Κεντρικής Μακεδονίας 376,115,174 2,091,853 Νήσων Αιγαίου 366,257,904 9,530,520 Αττικής 334,735,000 833,711 Δυτικής Μακεδονίας 289,954,174 3,934,249 Κρήτης 244,171,936 5,258,926 Ηπείρου 198,389,698 5,684,518 Βόρειας Πελοποννήσου 183,128,952 4,612,819 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 3,378,763 Ανατολικής Μακεδονίας 167,868,206 5,193,781 Ανατολικής Πελοποννήσου 152,607,460 6,895,954 Δυτικής Πελοποννήσου 106,825,222 4,108,662 Θράκης 2,746,149 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 106,447,222 4,762,739

10 Χρηματοοικονομικό Κόστος Ύδρευσης στο ΥΔ Αττικής
Υπεύθυνη για την διύλιση και προμήθεια νερού και την παροχή υπηρεσιών αποχέτευσης στην περιοχή της Αττικής είναι η Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. Το 1999 ιδρύεται ανεξάρτητος δημόσιος οργανισμός με την ονομασία “Εταιρεία Παγίων Ε.ΥΔ.Α.Π. ΝΠΔΔ”(Ε.ΥΔ.Α.Π. ΝΠΔΔ) με σκοπό την λειτουργία και συντήρηση των φραγμάτων, των ταμιευτήρων και των κύριων αγωγών μεταφοράς νερού. Το ετήσιο κόστος της συντήρησης και λειτουργίας αυτών των εγκαταστάσεων αναλαμβάνει η ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και συμψηφίζεται με το κόστος του ακατέργαστου νερού που παρέχει η Ε.ΥΔ.Α.Π. ΝΠΔΔ στην ΕΥΔΑΠ Α.Ε. Συνεπώς, το συνολικό χρηματοοικονομικό κόστος για το ΥΔ της Αττικής θεωρούμε ότι είναι αυτό που προκύπτει από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. Επιπλέον και η συνολική ανάκτηση για το ΥΔ της Αττικής θεωρούμε ότι ταυτίζεται με τον κύκλο εργασιών της ΕΥΔΑΠ ΑΕ όπως προκύπτει από την κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης της. ΝΠΔΔ: Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου

11 Χρηματοοικονομικό Κόστος Ύδρευσης στο ΥΔ Κεντρικής Μακεδονίας
Η παροχή πόσιμου νερού για οικιακή και βιομηχανική χρήση στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης πραγματοποιείται από την Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. Με το νόμο 2937/ 2001 η Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. πλέον λειτουργεί με δύο εταιρικές δομές την Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. που έχει το αποκλειστικό δικαίωμα της παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης και την Ε.Υ.Α.Θ. Παγίων που έχει σκοπό τη διαχείριση, συντήρηση και λειτουργία των ακινήτων περιουσιακών στοιχείων (πάγια) της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. Από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της ΕΥΑΘ A.E. προκύπτει ότι περιλαμβάνονται σε αυτήν και δαπάνες για την συντήρηση και βελτίωση των παγίων εγκαταστάσεων και δικτύων της που αποτελούν ιδιοκτησία της Ε.Υ.Α.Θ. ΠΑΓΙΩΝ. Η Ε.Υ.Α.Θ. ΠΑΓΙΩΝ πραγματοποιεί μόνο επενδύσεις με στόχο την βελτίωση των υποδομών της που με βάση το επενδυτικό της πρόγραμμα( ) ανέρχονται σε εκ.€ ετησίως. Οι επενδύσεις της Ε.Υ.Α.Θ ΠΑΓΙΩΝ αθροίζονται στο χρηματοοικονομικό κόστος του ΥΔ της Κεντρικής Μακεδονίας.

12 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ
Η ποιότητα των υδάτων ανά ΥΔ κατατάσσεται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με τις μετρήσεις που αναφέρονται στο σχέδιο διαχείρισης (master plan) για τα ρυπαντικά φορτία (NO, P, NH3). Καλή ποιότητα Μέτρια ποιότητα Κακή ποιότητα Από 22 διεθνείς μελέτες οικονομικής αποτίμησης της ποιότητας του νερού που παρατίθενται στην βάση περιβαλλοντικών μελετών αποτίμησης Environmental Valuation Reference Inventory, προσδιορίζεται η πρόθεση πληρωμής για βελτίωση της ποιότητας ύδατος που ουσιαστικά αντανακλά τις κοινωνικές αξίες χρήσης ( use value) και μη χρήσης (non-use value) του πόρου.

13 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ
Οι μελέτες αυτές χρησιμοποιούν τεχνικές δηλωμένης προτίμησης για την εκτίμηση του περιβαλλοντικού κόστους. Με κατάλληλες τεχνικές μεταφοράς ωφελειών ( Benefits Transfer Techniques) οι εκτιμήσεις του περιβαλλοντικού κόστους σταθμίστηκαν ώστε να αντανακλούν την ελληνική πραγματικότητα (οι αξίες διορθώθηκαν με βάση το ελληνικό μέσο εισόδημα του νοικοκυριού σε τιμές 2006:€12, με βάση στοιχεία της ΕΣΥΕ).Το περιβαλλοντικό κόστος στην Ελλάδα υπολογίστηκε σε €33.24 ανά έτος για κάθε άτομο. Το συνολικό περιβαλλοντικό κόστος σε κάθε ΥΔ προκύπτει από τον πληθυσμό του διαμερίσματος, πολλαπλασιασμένο με το περιβαλλοντικό κόστος ανά άτομο Για υδατικά διαμερίσματα με μέτρια και κακή ποιότητα υδάτων θεωρήθηκε ότι το περιβαλλοντικό κόστος θα είναι 1.5 και 2 φορές το περιβαλλοντικό κόστος που αντιστοιχεί στην καλή ποιότητα υδάτων, αντίστοιχα.

14 Περιβαλλοντικό Κόστος ανά Υδατικό Διαμέρισμα
Περιβαλλοντικό Κόστος (€) Κεντρικής Μακεδονίας 16,586,149 Δυτικής Μακεδονίας 14,535,598 Θράκης 9,842,713 Θεσσαλίας 9,137,486 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 7,037,232 Ανατολικής Μακεδονίας 5,025,462 Αττικής Βόρειας Πελοποννήσου Κρήτης Νήσων Αιγαίου Ηπείρου Δυτικής Πελοποννήσου Δυτικής Στερεάς Ελλάδας Ανατολικής Πελοποννήσου

15 Κόστος Φυσικών Πόρων Τα ΥΔ κατατάσσονται σύμφωνα με το σχέδιο διαχείρισης σε: Πλεονασματικά Οριακά Πλεονασματικά Οριακά Ελλειμματικά Ελλειμματικά Θεωρούμε ότι δεν υπάρχει κόστος φυσικών πόρων για τις τρεις πρώτες κατηγορίες Για τα υδατικά διαμερίσματα της Θεσσαλίας, της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας, της Ανατολικής Πελοποννήσου και των Νήσων Αιγαίου όπου το ισοζύγιο είναι ελλειμματικό το κόστος υπολογίστηκε με βάση το κόστος της πιθανότερης εναλλακτικής τεχνολογίας για την κάλυψη της υπερβάλλουσας ζήτησης: εκτροπή Αχελώου, ανακύκλωση και αφαλάτωση νερού

16 Κόστος Φυσικών Πόρων ανά Υδατικό Διαμέρισμα
Κόστος Φυσικών Πόρων (€) Θεσσαλίας 89,356,467 Νήσων Αιγαίου 26,792,100 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 20,515,680 Ανατολικής Πελοποννήσου 3,510,184 Δυτικής Πελοποννήσου Βόρειας Πελοποννήσου Δυτικής Στερεάς Ελλάδας Ηπείρου Αττικής Δυτικής Μακεδονίας Κεντρικής Μακεδονίας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης Κρήτης

17 Κόστος Επιδοτήσεων Ο υπολογισμός του ύψους των συνολικών επιδοτήσεων για την αγροτική παραγωγή κάθε ΥΔ στηρίχθηκε στην Γεωργική Στατιστική της Ελλάδος, στην οποία παρατίθενται οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κατά κατηγορία και ανά νομό. Στην συνέχεια η συνολική επιδότηση ( για ελιές, βαμβάκι, καπνό, σιτάρι μαλακό, σιτάρι σκληρό, κριθάρι, βρώμη , σίκαλη, αραβόσιτος και ρύζι) του νομού επιμερίζεται στα υδατικά διαμερίσματα που αυτός συμμετέχει σταθμισμένη με το ποσοστό συμμετοχής. Οι συνολικές επιδοτήσεις ανά υδατικό διαμέρισμα σταθμίζονται με την ελαστικότητα του νερού στην παραγωγή κάθε καλλιεργούμενου είδους. Η ελαστικότητα είναι υψηλότερη για τις υδροβόρες καλλιέργειες (βαμβάκι καπνός :-0.36), χαμηλότερη για τις δενδρώδες καλλιέργειες (ελιές: - 0.2) και ελάχιστη για τις αροτραίες καλλιέργειες( ρύζι , σιτηρά: -0.1). Στο χρηματοοικονομικό κόστος άρδευσης συνυπολογίζεται μόνο το ποσοστό των επιδοτήσεων που αποδίδεται στην χρήση νερού.

18 Στοιχεία κόστους επιδοτήσεων
Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) Εγκύκλιος-Εγχειρίδιο Διαδικασιών με τίτλο “Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ) & Λεπτομέρειες Εφαρμογής του Σχετικά με Ορισμένα Καθεστώτα Κοινοτικών Ενισχύσεων” Ανακοινώσεις Νομαρχιών στο Διαδίκτυο

19 Κόστος Επιδοτήσεων ανά Υδατικό Διαμέρισμα
Κόστους Επιδοτήσεων που αποδίδεται στην χρήση νερού (€) Σημαντικότερες καλλιέργειες Θεσσαλίας 84,194,914 Σιτηρά Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 50,018,126 Κρήτης 48,196,855 Ελιές Θράκης 40,642,261 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 31,781,567 Σιτηρά/ Βαμβάκι Κεντρικής Μακεδονίας 29,713,081 Ανατολικής Πελοποννήσου 28,941,94 Δυτικής Πελοποννήσου 27,196,649 Δυτικής Μακεδονίας 27,166,953 Νήσων Αιγαίου 23,276,539 Ανατολικής Μακεδονίας 20,819,898 Βόρειας Πελοποννήσου 15,783,835 Αττικής 7,036,644 Ηπείρου 2,826,432

20 Συνολικό Κόστος Υπηρεσιών Νερού
Υδατικό Διαμέρισμα Συνολικό Κόστος (€) Θεσσαλίας 670,862,662 Κεντρικής Μακεδονίας 430,537,606 Νήσων Αιγαίου 418,014,695 Δυτικής Μακεδονίας 344,531,017 Αττικής 342,677,882 Κρήτης 301,059,407 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 264,467,092 Ανατολικής Πελοποννήσου 219,787,337 Ηπείρου 210,952,292 Ανατολικής Μακεδονίας 203,207,918 Βόρειας Πελοποννήσου 181,048,136 Θράκης 166,911,960 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 156,832,002 Δυτικής Πελοποννήσου 138,711,154

21 Μοναδιαίο Κόστος Υπηρεσιών Νερού
Υδατικό Διαμέρισμα Μοναδιαίο Κόστος (€/μ3) Νήσων Αιγαίου 3.524 Ηπείρου 1.300 Κρήτης 0.822 Αττικής 0.685 Ανατολικής Πελοποννήσου 0.633 Δυτικής Πελοποννήσου 0.611 Κεντρικής Μακεδονίας 0.609 Δυτικής Μακεδονίας 0.504 Βόρειας Πελοποννήσου 0.416 Θεσσαλίας 0.414 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 0.403 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 0.319 Ανατολικής Μακεδονίας 0.308 Θράκης 0.193

22 Ανάκτηση Κόστους Ύδρευσης
Ανάκτηση κόστους ύδρευσης από Οικιακούς χρήστες: Από υδροδότηση Για κάθε ΥΔ εξάγεται η μέση τιμή ύδρευσης ανά κυβικό μέτρο Η ανάκτηση κόστους προσδιορίζεται πολλαπλασιάζοντας την μέση τιμή ανά υδατικό διαμέρισμα με την συνολική ζήτηση νερού για ύδρευση όπως προσδιορίζεται από το σχέδιο διαχείρισης Το ειδικό τέλος 80% επί της αξίας της κατανάλωσης για επέκταση και βελτίωση του δικτύου υπολογίζεται στην συνολική ανάκτηση. Από πάγιες χρεώσεις Για κάθε ΥΔ εξάγεται η μέση τιμή παγίων χρεώσεων από τις ΔΕΥΑ (για τις οποίες έχουμε διαθέσιμα στοιχεία). Αυτή πολλαπλασιάζεται με τον γνωστό αριθμό υδρομέτρων ανά ΥΔ και με τον αριθμό των λογαριασμών ανά έτος. Από αποχέτευση Υπολογίζεται η μέση ποσοστιαία τιμή παροχής αποχετευτικών υπηρεσιών, ως ποσοστό των δαπανών για ύδρευση, και πολλαπλασιάζεται με την συνολική ζήτηση για ύδρευση

23 Ανάκτηση Κόστους Ύδρευσης
Ανάκτηση κόστους ύδρευσης από Βιομηχανικούς χρήστες: Η μέση τιμή βιομηχανικού νερού προσεγγίζεται: Από τις χρεώσεις της ΕΥΔΑΠ για το Υδατικό Διαμέρισμα Αττικής Από τις Χρεώσεις της ΕΥΑΘ για το Υδατικό Διαμέρισμα Κεντρικής Μακεδονίας Από τις χρεώσεις της ΔΕΥΑ Ηρακλείου για το Υδατικό Διαμέρισμα Κρήτης Από τις χρεώσεις της ΔΕΥΑ Σερρών για το Υδατικό Διαμέρισμα Ανατολικής Μακεδονίας Από τις χρεώσεις της ΔΕΥΑ Τρίπολης για το Υδατικό Διαμέρισμα Ανατολικής Πελοποννήσου Από τις χρεώσεις της ΔΕΥΑ Χαλκίδας για το Υδατικό Διαμέρισμα Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας Για τα υπόλοιπα Υδατικά Διαμερίσματα χρησιμοποιείται η μέση τιμή που προκύπτει από τα προαναφερθέντα υδατικά διαμερίσματα Η ζήτηση νερού για βιομηχανική χρήση προσεγγίζεται από τις εκτιμήσεις του σχεδίου διαχείρισης.

24 Παρούσα Ανάκτηση Κόστους Ύδρευσης ανά Υδατικό Διαμέρισμα
Ανάκτηση Κόστους Ύδρευσης (€) Αττικής 361,995,000 Κεντρικής Μακεδονίας 283,986,818 Θεσσαλίας 159,844,929 Νήσων Αιγαίου 157,258,153 Ηπείρου 136,499,203 Ανατολικής Μακεδονίας 134,337,440 Δυτικής Μακεδονίας 126,906,888 Κρήτης 117,263,413 Βόρειας Πελοποννήσου 115,963,093 Θράκης 113,209,011 Ανατολικής Πελοποννήσου 68,631,114 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 64,998,931 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας Δυτικής Πελοποννήσου 63,420,580

25 Ανάκτηση Κόστους Άρδευσης
Εξάγεται η μέση τιμή άρδευσης ανά στρέμμα ανά νομό (Μεταπτυχιακή εργασία του Πανεπιστημίου Αιγαίου- Καλλίγαρος 2004). Σταθμίζεται η μέση τιμή ανά νομό με το ποσοστό του υδατικού διαμερίσματος που είναι τμήμα του εκάστοτε νομού. Η μέση τιμή άρδευσης ανά υδατικό διαμέρισμα είναι το άθροισμα των σταθμισμένων μέσων. Η συνολική ανάκτηση κόστους προκύπτει από το γινόμενο της μέσης τιμής ανά στρέμμα επί τον αριθμό των στρεμμάτων που καλύπτονται από συλλογικά αρδευτικά έργα.

26 Παρούσα Ανάκτηση Κόστους Άρδευσης ανά Υδατικό Διαμέρισμα
Ανάκτηση Κόστους Άρδευσης (€) Θράκης 113,209,011 Θεσσαλίας 40,167,390 Κρήτης 32,000,000 Δυτικής Μακεδονίας 20,866,602 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 12,499,562 Ανατολικής Μακεδονίας 9,252,186 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 7,197,206 Κεντρικής Μακεδονίας 5,780,887 Ανατολικής Πελοποννήσου 5,740,844 Βόρειας Πελοποννήσου 5,519,490 Δυτικής Πελοποννήσου 3,647,690 Ηπείρου 2,818,647 Αττικής 1,691,811 Νήσων Αιγαίου 919,609.32

27 Μοναδιαία Ανάκτηση ανά Υδατικό Διαμέρισμα
Ανάκτηση Κόστους Άρδευσης (€/στρ) Νήσων Αιγαίου 1.33 Ηπείρου 0.89 Αττικής 0.73 Κεντρικής Μακεδονίας 0.48 Κρήτης 0.42 Δυτικής Πελοποννήσου 0.31 Βόρειας Πελοποννήσου 0.28 Δυτικής Μακεδονίας 0.26 Ανατολικής Μακεδονίας 0.22 Ανατολικής Πελοποννήσου 0.21 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 0.19 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 0.18 Θράκης 0.15 Θεσσαλίας 0.12

28 Βαθμός Ανάκτησης Κόστους
Για τον προσδιορισμό του ποσοστιαίου βαθμού ανάκτησης κόστους σε κάθε υδατικό διαμέρισμα: -έχουμε τη συνολική ανάκτηση που προκύπτει ως το άθροισμα των επιμέρους ανακτήσεων (από ύδρευση, άρδευση και βιομηχανική χρέωση) η οποία διαιρείται με το συνολικό κόστος που προκύπτει από το άθροισμα των επιμέρους τιμών κόστους (χρηματοοικονομικό, περιβαλλοντικό και κόστος φυσικών πόρων) Μέσος βαθμός ανάκτησης κόστους (%) ανά ΥΔ στην Ελλάδα:59.18 %

29 Βαθμός Ανάκτησης Κόστους ανά ΥΔ
Υδατικό Διαμέρισμα Βαθμός Ανάκτησης Κόστους (%) Αττικής 106.13 Θράκης 78.28 Κεντρικής Μακεδονίας 78.27 Ανατολικής Μακεδονίας 70.74 Βόρειας Πελοποννήσου 68.22 Ηπείρου 68.11 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 57.61 Δυτικής Μακεδονίας 51.71 Κρήτης 50.91 Δυτικής Πελοποννήσου 50.54 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 46.19 Νήσων Αιγαίου 37.84 Ανατολικής Πελοπονήσσου 34.18 Θεσσαλίας 29.82

30 Βαθμός Ανάκτησης Κόστους Ύδρευσης
Ο βαθμός ανάκτησης του κόστους ύδρευσης προέκυψε από την διαίρεση της συνολικής ανάκτησης κόστους από υδροδότηση σε οικιακούς και βιομηχανικούς χρήστες με το συνολικό κόστος που αποδίδεται στην ύδρευση. Το συνολικό κόστος ύδρευσης είναι το άθροισμα του χρηματοοικονομικού κόστους των επιχειρήσεων παροχής πόσιμου νερού και του τμήματος περιβαλλοντικού κόστους που οφείλεται σε αστικά και βιομηχανικά ρυπαντικά φορτία. Το περιβαλλοντικό κόστος που αποδίδεται στην ύδρευση υπολογίστηκε σταθμίζοντας το συνολικό περιβαλλοντικό κόστος με το ποσοστό συμμετοχής των αστικών και βιομηχανικών λυμάτων στα συνολικά ρυπαντικά φορτία κάθε Υδατικού Διαμερίσματος.

31 Βαθμός Ανάκτησης Κόστους Ύδρευσης Ανά Υδατικό Διαμέρισμα
Βαθμός Ανάκτησης Κόστους Ύδρευσης (%) Αττικής 108.14 Θράκης 103.29 Κεντρικής Μακεδονίας 86.58 Ανατολικής Μακεδονίας 79.39 Βόρειας Πελοποννήσου 77.31 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 75.1 Ηπείρου 71 Δυτικής Πελοποννήσου 62.21 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 61.29 Δυτικής Μακεδονίας 53.55 Κρήτης 49.67 Νήσων Αιγαίου 42.94 Ανατολικής Πελοποννήσου 37.89 Θεσσαλίας 33.66

32 Βαθμός Ανάκτησης Κόστους Άρδευσης ανά Υδατικό Διαμέρισμα
Ο βαθμός ανάκτησης του κόστους άρδευσης σε κάθε ΥΔ προέκυψε από την διαίρεση της συνολικής ανάκτησης από τις επιχειρήσεις παροχής αρδευτικού νερού με το συνολικό κόστος που αποδίδεται στην άρδευση. Το συνολικό κόστος άρδευσης ορίζεται ως το άθροισμα Του χρηματοοικονομικού κόστους των ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ Του κόστους επιδοτήσεων Του κόστους φυσικών πόρων Του περιβαλλοντικού κόστους που επιβαρύνει την άρδευση ( το συνολικό περιβαλλοντικό κόστος σταθμισμένο με το ποσοστό συμμετοχής των αγροτικών ρυπαντικών φορτίων στο σύνολο των ρυπαντικών φορτίων του ΥΔ.) Το κόστος φυσικών πόρων καθώς και το κόστος επιδοτήσεων θεωρούμε ότι αφορούν μόνο την άρδευση

33 Βαθμός Ανάκτησης Κόστους Άρδευσης ανά Υδατικό Διαμέρισμα
Βαθμός Ανάκτησης Κόστους Άρδευσης (%) Κρήτης 56.25 Δυτικής Μακεδονίας 41.05 Ανατολικής Μακεδονίας 27.38 Ηπείρου 22.44 Αττικής 21.30 Βόρειας Πελοποννήσου 19.41 Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 15.98 Ανατολικής Πελοποννήσου 15.66 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 14.28 Κεντρικής Μακεδονίας 12.04 Δυτικής Πελοποννήσου 11.44 Θράκης 11.05 Θεσσαλίας 6.38 Νήσων Αιγαίου 1.78

34 Προβλέψεις Μελλοντικού Βαθμού Ανάκτησης Κόστους
Προβλέψεις Μελλοντικού Βαθμού Ανάκτησης Κόστους Ο βαθμός ανάκτησης κόστους στο μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο μέλλον στηρίζεται στις προβλέψεις του σχεδίου διαχείρισης για την αύξηση της ζήτησης νερού για άρδευση και θεωρώντας ότι όλοι οι άλλοι παράγοντες παραμένουν σταθεροί. Για την εκτίμηση του μελλοντικού βαθμού ανάκτησης κόστους η ελαστικότητα ζήτησης θεωρήθηκε -0.6 όπως προκύπτει από την μελέτη ΄Hadjispirou, S., Koundouri, P., and Pashardes, P., ‘Household Demand and Welfare Implications of Water Pricing in Cyprus. Environment and Development Economics, 7(4): ’

35 Προβλέψεις Μελλοντικού Βαθμού Ανάκτησης
Υδατικό Διαμέρισμα Μεσοπρόθεσμος Βαθμός Ανάκτησης Μακροπρόθεσμος Βαθμός Ανάκτησης 1.Δυτικής Πελοποννήσου 52.11% 54.08% 2. Βόρειας Πελοποννήσου 68.91 % 69.31 % 3.Ανατολικής Πελοποννήσου 31.57% 38.09% 4.Δυτικής Στερεάς Ελλάδας 47.80% 49.77% 5. Ηπείρου 69.40% 70.04% 6.Αττικής 106.77% - 7. Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 57.67% 8. Θεσσαλίας 23.84% 30.38% 9. Δυτικής Μακεδονίας 52.56% 53.66% 10. Κεντρικής Μακεδονίας 78.52% 78.91% 11. Ανατολικής Μακεδονίας 70.87% 72.20% 12.Θράκης 80.32% 86.15% 13.Κρήτης 14.Νήσων Αιγαίου Για τα ΥΔ Κρήτης και Νησιών Αιγαίου δεν μπορούν να γίνουν προβλέψεις καθώς στο σχέδιο διαχείρισης δεν υπάρχουν εκτιμήσεις για την μελλοντική ζήτηση.

36 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (1)
Για την πλήρη εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας στο μέλλον προτείνεται: Να υιοθετηθούν ενιαίες χρεώσεις ύδατος για το σύνολο των ΔΕΥΑ (ύδρευση) και ΤΟΕΒ (άρδευση). Να επιμεριστούν οι αρμοδιότητες στους υπευθύνους φορείς για ζητήματα διαχείρισης και προστασίας υδάτινων πόρων ώστε να αποφεύγονται αλληλεπικαλύψεις που σήμερα παρατηρούνται. Να δημιουργηθεί βάση δεδομένων με ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία για την διαχρονική μεταβολή της ποιότητας και ποσότητας των Ελληνικών υδάτων καθώς και μηχανογραφημένο σύστημα καταχώρησης των απαραίτητων στοιχείων για την πραγματοποίηση της οικονομικής ανάλυσης.

37 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (2)
Να αξιολογηθούν τα διάφορα εργαλεία οικονομικής πολιτικής (φόροι, ποσοτικοί περιορισμοί, επιδοτήσεις) ως προς την ικανότητά τους να παρέχουν κίνητρα για αποτελεσματικότερη διαχείριση των υδάτινων πόρων με το μικρότερο δυνατό κόστος. Η εφαρμογή κατάλληλων πολιτικών με στόχο την διαχείριση των υδάτινων πόρων είναι ιδιαίτερα επιτακτική στον τομέα της άρδευσης όπου ο βαθμός ανάκτησης κόστους κυμαίνεται από 0.71% έως 43.61% . Η επιβολή αυστηρότερων στόχων περιβαλλοντικής ποιότητας και κινήτρων για την υιοθέτηση σύγχρονων αρδευτικών μεθόδων και λιγότερο υδροβόρων καλλιεργειών θα πρέπει αποτελέσει προτεραιότητα της αγροτικής πολιτικής.

38 Υφιστάμενοι περιορισμοί κατά την σύνταξη της παρούσας έκθεσης (1)
Η μεθοδολογία που ακολουθείται στην παρούσα έκθεση περιλαμβάνει αρκετές προσεγγίσεις οι οποίες ήταν απαραίτητες για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη δεδομένων που θα επέτρεπαν αναλυτική αποτύπωση της παρούσας κατάστασης σε κάθε ΥΔ σε σχέση με την ανάκτηση του κόστους ύδατος. Η έκθεση θα μπορούσε να βελτιωθεί σημαντικά αν τα ακόλουθα στοιχεία ήταν διαθέσιμα: Στοιχεία για το κόστος λειτουργίας και την τιμολογιακή πολιτική (χρεώσεις και διαφοροποίησή τους στους διάφορους χρήστες) κάθε ΔΕΥΑ και ΤΟΕΒ που λειτουργεί σε κάθε ΥΔ. Διαχρονικά ποιοτικά στοιχεία που να επιτρέπουν την κατάταξη των ΥΔ σε σχέση με την περιβαλλοντική τους ποιότητα. Καθώς στόχος της κοινοτικής οδηγίας είναι η εξασφάλιση της καλής οικολογικής κατάστασης των υδάτινων πόρων ως το 2015 η αξιολόγηση των ΥΔ θα έπρεπε να γίνει με βάση δείκτες οικολογικής ποιότητας. Η χρήση δεικτών μόλυνσης επιβλήθηκε από την έλλειψη στοιχείων.

39 Υφιστάμενοι περιορισμοί κατά την σύνταξη της παρούσας έκθεσης (2)
Μελέτες περιβαλλοντικής αποτίμησης στην Ελλάδα με εκτιμήσεις για το κοινωνικοοικονομικό όφελος από την αναβάθμιση της ποιότητας των υδάτινων πόρων. Η πληροφόρηση αυτή θα επέτρεπε ακριβέστερο προσδιορισμό του περιβαλλοντικού κόστους. Υδρολογικές, γεωγραφικές και κλιματολογικές μελέτες με προβλέψεις για την μελλοντική διαθεσιμότητα υδάτινων πόρων κάτω από διαφορετικά σενάρια κλιματικής αλλαγής, έντασης ανθρωπογενούς δραστηριότητας και εφαρμογής μέτρων αποτελεσματικής διαχείρισης υδάτων. Με βάση τις προβλέψεις αυτές θα μπορούσαν να αναπτυχθούν ρεαλιστικότερα σενάρια για τον μελλοντικό βαθμό ανάκτησης σε κάθε ΥΔ.