Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Raising a Child through Prison Bars: σκεπτικό, στόχοι, αποτελέσματα.

Παρουσίαση με θέμα: "Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Raising a Child through Prison Bars: σκεπτικό, στόχοι, αποτελέσματα."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Raising a Child through Prison Bars: σκεπτικό, στόχοι, αποτελέσματα και εξαγόμενη εμπειρία Γιώργος Νικολαΐδης Ψυχίατρος Raising a Child through Prison Bars Athens, 23 November 2011

2 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Μια σημαντική πρόσφατη εξέλιξη στην αναγνώριση του προβλήματος…

3 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Ζητήματα προς συζήτηση και αναζήτηση Κατευθυντήριων Οδηγιών Non custodial measures as a priority, including sentencing alternatives such as community based initiative; Identify if parents have a child before custodial measure is imposed; Age – minimum and maximum age limit (based on individual child assessment); Disabled children and special need; Statutory responsibility - which ministry should hold responsibility for these children. Possible coordination between ministries; Justice for women in places of detention (legal counselling, support services, relationship with social workers); Pregnant and lactating women (pre- and post-natal care; Training for all officials at all relevant level; Reconciliation of criminal justice and protection of the children; Lack of research and initiatives at the national, regional and global levels; Methodology for clear statistics / data; Fight against social stigma and media sensitisation; Possibilities to work and make money inside detention centres; Issues about birth registration, nationality and civil rights; Implementation of the Bangkok Rules, and other relevant norms and standards; Provision of services to children in places of detention (health, education, food, playgrounds); Stigmatisation of the child (treatment depending on the offence of the parents); Best interest assessment on case by case basis – with inclusion of children’s views (danger of the all fits all assumption); Special provision for minority children (indigenous, migrant, with disabilities); Right to visit the parent, maintaining contact (physical contacts, friendly environment of prison – body searches on children). On communication, if no chance to meet personally with parent, then new media should be considered. Also cross-border issues – if the parent is incarcerated in a country different from that of residence of the child; Distance between family home and prison – right of both parent and child; Children complicit in crime of parent; Arrest procedures (prison authorities to work together with social workers); Humiliation of parent in front of the child should be avoided (e.g. putting children in another room); The automatic removal of parental custody rights should not be the case; Child’s right to information and to be heard (provision of information to the child – noting that it is traumatic, it should be child- friendly). Also noting cultural differences. Access to information about the parent (expected impact of incarceration, facts around the prison); Age appropriate intervention (with consideration of individual child); Capacity building - training of professionals who have contact with children; Role of the media – in the negative sense.

4 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Τα προβλήματα ήταν όμως γνωστά από πολύ καιρό πριν… Για παράδειγμα, μια μελέτη πριν σχεδόν 20 χρόνια είχε αναφέρει: Διαταραχές στο Δεσμό Flashbacks με μνημονικό περιεχόμενο από την σύλληψη του γονέα Μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα πτώσης σχολικής επίδοσης, Σκασιαρχείο Κατάθλιψη, Αϋπνία, Διαταραχή Συγκέντρωσης - Προσοχής Τραύμα, Άγχος, Ενοχή, Ντροπή, Φόβος Κοινωνική Απόσυρση, Επιθετικότητα, Χρήση Αλκοόλ και Ουσιών, Παραβατικότητα, Χαμηλή Αυτό-Εκτίμηση

5 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Μια μη αποκλειστική παράθεση των ιδιαίτερων ανά ηλικία προβλημάτων…

6 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme …και των πιθανών συναισθηματικών, συμπεριφορικών & κοινωνικών επιπτώσεών τους!

7 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Σήμερα, μια σειρά νέων ερευνητικών πρωτοβουλιών έχουν φωτίσει σημαντικά το πρόβλημα Ενδεικτικά και μόνο αναφέρονται: Δημοσίευση σε σημαντικό αριθμό επιστημονικών περιοδικών (όπως τα Developmental Psychopathology, Child Development, American Psychologist, Criminal Justice Policy Review κ.α.) αρκετών εργασιών προβεβλημένων ερευνητών στο πεδίο αυτό (όπως οι Poehlmann, Laughlin, Dallaire, Byrne, Murray, Farrington, Shlafer, Goshin κ.α.) Ειδικά αφιερωμένο Τεύχος του επιστημονικού περιοδικού Attachment and Human Development (Vol. 12, Issue 4, 2010) με θέμα: “An Attachment Perspective on Incarcerated Parents and their Children” Έναρξη υλοποίησης συγκροτημένων ερευνητικών προγραμμάτων για την αποσαφήνιση των ειδικών επιπτώσεων της εμπειρίας της γονικής φυλάκισης στα παιδιά, στην διαγενεακή αναπαραγωγή ψυχο-κοινωνικών προβλημάτων και των θετικών και αρνητικών ενδιάμεσων προσδιοριστικών παραγόντων είτε σε εθνικό επίπεδο είτε σε διακρατικό (όπως π.χ. το χρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε. ερευνητικό πρόγραμμα COPYING)

8 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Η μέχρι σήμερα εμπειρία συνοπτικά Επιβεβαίωση, σε γενικές γραμμές, των προαναφερόμενων κινδύνων (άμεσων και απώτερων) που επέρχονται με αυξημένη συχνότητα, αν μαζί με τη φυλάκιση, τους συνήθεις ήδη προϋπάρχοντες επιβαρυντικούς παράγοντες ψυχο- κοινωνικής απορρύθμισης και το ψυχο-κοινωνικό βάρος που η φυλάκιση ενός γονέα συνεπάγεται προστεθεί και μια τραυματική ρήξη των οικογενειακών ρόλων, σχέσεων και δεσμών Επιβεβαίωση, όμως, και των δυνατοτήτων αποτροπής τους, της θετικής, δηλαδή, επίδρασης συγκροτημένων ψυχο-κοινωνικών παρεμβάσεων στην αποτροπή των ανεπιθύμητων επιπτώσεων της γονεϊκής φυλάκισης πάνω στα παιδιά τους

9 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Γενικά συμπεράσματα Εξειδίκευση ανάλογα με την ηλικία του παιδιού Έμφαση στην παρουσία των παιδιών σε στιγμές σύλληψης, στην ακροαματική διαδικασία κ.λπ. Ιδιαίτερη σημασία η χωρική εγγύτητα της μητέρας σε σχέση με τον τόπο διαμονής των παιδιών Σημαντικό ρόλο παίζει το φροντιστικό περιβάλλον του παιδιού Έμφαση στους όρους και την κατάλληλη προετοιμασία των επισκέψεων των παιδιών στους χώρους κράτησης Ανάγκη για διαρκή υποστήριξη μητέρων και παιδιών

10 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Στόχος των παρεμβάσεων Η ψυχο-κοινωνική υποστήριξη των μητέρων (ή και γονέων, εν γένει) Η ομαλή κατά το δυνατόν ψυχο-κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών και Η αποφυγή της διαγενεακής αναπαραγωγής των ψυχολογικών και κοινωνικών προβλημάτων

11 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Η Ελληνική εμπειρία Πολλαπλά προβλήματα και υστερήσεις Περιορισμένοι τόποι κράτησης με αποτέλεσμα σημαντικές δυσκολίες στην τακτική επικοινωνία Συχνά ενοχή και αποσιώπηση των γεγονότων προς τα παιδιά Ανεπαρκή και συχνά ακατάλληλα φροντιστικά περιβάλλοντα για τα παιδιά με αποτέλεσμα διπλή θυματοποίηση και διπλά μηνύματα Προβλήματα υποδομών, χώρων και προνοιών οικογενειακής επαφής Τα τελευταία, φυσικά, οξύνονται στο έδαφος της έλλειψης πόρων Αλλά και θετικές εμπειρίες και προοπτικές Ανάπτυξη σχετικών πρωτοβουλιών από την κοινωνία των πολιτών Ανάδυση ενός νέου τμήματος του συστήματος κράτησης με ευρεία αντίληψη και αναζητήσεις ανοιχτές σε πιο υποστηρικτικές πρακτικές Σταδιακή οικοδόμηση εμπιστοσύνης και ψυχική επένδυση από πλευράς των φυλακισμένων μητέρων Αναγνώριση του προβλήματος από την κοινωνία (?)

12 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Οι σύγχρονες αντιλήψεις: τι πρέπει να αλλάξει Να υποστηριχθεί η δυνατότητα τακτικών επικοινωνιών και επαφών ανάμεσα σε γονείς και παιδιά κατά την διάρκεια της κράτησης των πρώτων Να βελτιωθεί η ποιότητα των επαφών γονιών και παιδιών ουσιαστικά και υλικά (χώροι, χρόνος, ιδιωτικότητα, σωματική επαφή κ.λπ.) και ψυχο-συναισθηματικά, όπως και η εν γένει δυνατότητα εμπλοκής και ενημέρωσης των γονιών σε και για την ζωή των παιδιών τους και αντίστροφα Να υποβοηθηθεί η ψυχο-συναισθηματική κατάσταση παιδιών και γονιών πριν και μετά τις επαφές για να διευκολυνθεί ο ψυχικός «μεταβολισμός» της εμπειρίας που μπορεί να είναι ταυτόχρονα πολύ επώδυνη και πολύ βοηθητική Να υποστηριχθούν και ανεξάρτητα γονείς και παιδιά στην ψυχική αφομοίωση της κατάστασης φυλάκισης των γονέων Να αξιοποιηθούν παλαιές και νέες τεχνολογίες στην υπηρεσία της υποβοήθησης αυτής της επικοινωνίας

13 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Κι ακόμα… Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και ιδιαίτερα των σχετιζόμενων επαγγελματιών (δικαστικών, σωφρονιστικών υπαλλήλων κ.ο.κ.) Εκπαίδευση του προσωπικού των καταστημάτων κράτησης σε τρόπους χειρισμού των οικογενειακών σχέσεων των φυλακισμένων Εκπαίδευση και ενημέρωση των φροντιστών των παιδιών φυλακισμένων και ιδιαίτερα του προσωπικού πλαισίων παιδικής προστασίας Ευαισθητοποίηση των Μ.Μ.Ε. για την προβολή του θέματος αλλά και την άρση της συχνά στιγματικής προβολής σχετικών θεμάτων

14 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Τέλος… Σε μια εποχή οικονομικής κρίσης, οι πόροι για τέτοιου είδους παρεμβάσεις φαντάζουν μερικές φορές άπιαστη πολυτέλεια… Επιπλέον, λόγω της έλλειψης διαθέσιμων πόρων, ανθρώπινων και υλικών, συχνά διακυβεύονται ακόμα και πολύ πιο στοιχειώδεις παροχές ή καλύψεις αναγκών… Κι ακόμα, σε αυτό το πεδίο, οι αντιστάσεις είναι πολλές, όπως και οι προκαταλήψεις και οι κοινωνικές ανάγκες τεράστιες… …όμως… Πλέον είναι πλήρως τεκμηριωμένο πως αυτό που η κοινωνία δεν καλύπτει σήμερα είναι πολύ πιθανόν να το πληρώσει αύριο πολύ ακριβότερα, αφού το οικονομικό κόστος των ψυχολογικών και κοινωνικών επιπτώσεων είναι πολλαπλάσιο και το ψυχολογικό και ηθικο-κοινωνικό ανυπολόγιστο Κι ακόμα, μια κοινωνία που παύει να νοιάζεται για τα παιδιά της, και μάλιστα για τα πιο ευάλωτα από αυτά, είναι μάλλον μια κοινωνία χωρίς μέλλον, αφού τα παιδιά της είναι το μέλλον της

15 Raising a Child through Prison Bars With financial support from the EU DAPHNE Programme Ευχαριστώ!!!