3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΥΣ

Παρουσίαση με θέμα: "3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΥΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΥΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ 2. ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ 3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΥΣ ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

2 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο καιρός και το κλίμα είναι δυο παράγοντες που άμεσα ή έμμεσα επηρεάζουν όλους τους ζωντανούς οργανισμούς του πλανήτη μας. Ο πλανήτης μας χωρίζεται σε τέσσερις μεγάλες ενότητες, την λιθόσφαιρα, την υδρόσφαιρα, την ατμόσφαιρα και την βιόσφαιρα. Υπάρχει μια συνεχής αλληλεπίδραση των ενοτήτων, με αποτέλεσμα την δημιουργία ενός αλληλένδετου περιβάλλοντος, που το καθένα από τα τμήματα του δεν μπορεί να απομονωθεί για να εξετασθεί χωριστά. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

3 ΣΚΟΠΟΙ ΤΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑΣ
Η Μετεωρολογία μελετά την ατμόσφαιρα και τα φαινόμενα που συμβαίνουν μέσα σ’ αυτήν. ΣΚΟΠΟΙ ΤΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑΣ Η απόκτηση δεδομένων που σχετίζονται με τα διάφορα μετεωρολογικά φαινόμενα και η περιγραφή τους ποσοτικά και ποιοτικά. Η ανάλυση των δεδομένων αυτών, η ερμηνεία των φαινομένων και η διατύπωση νόμων που τα διέπουν. Η ανάλυση και η πρόγνωση των καιρικών καταστάσεων και Ο έλεγχος των δυνάμεων που ρυθμίζουν τα φαινόμενα και τις καταστάσεις της ατμόσφαιρας.

4 ΚΛΑΔΟΙ ΤΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑΣ
Πρακτική ενόργανος μετεωρολογία. – (παρατήρηση, μετεωρολογικά όργανα, μέθοδοι επεξεργασίας των μετεωρολογικών στοιχείων). Γενική μετεωρολογία. (τα μετεωρολογικά φαινόμενα και οι μεταξύ τους σχέσεις) Φυσική μετεωρολογία. (θερμοδυναμικά, ηλεκτρικά, οπτικά και ακουστικά φαινόμενα) Περιγραφική μετεωρολογία. (περιγραφή μετεωρολογικών φαινομένων) Δυναμική μετεωρολογία. (λειτουργίες της ατμόσφαιρας και μεταβολές ενέργειας) ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

5 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Συνοπτική μετεωρολογία . (μέθοδοι ανάλυσης και πρόγνωσης καιρού) Αερολογία (μελέτη της ανώτερης ατμόσφαιρας) Μακρομετεωρολογία. (Μεγάλης κλίμακας διεργασίες ατμόσφαιρας, γενική κυκλοφορία, τύποι καιρού κ.τ.λ.) Μεσομετεωρολογία (μικρότερης κλίμακας διαταράξεις ατμόσφαιρας π.χ τροπικοί κυκλώνες, καταιγίδες) Μικρομετεωρολογία Φαινόμενα μικρής κλίμακας, κοντά στην επιφάνεια του εδάφους ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

6 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
ΚΑΙΡΟΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑ Καιρός είναι συνδυασμός ατμοσφαιρικών φαινομένων που εμφανίζονται οποιαδήποτε χρονική στιγμή σ’ έναν τόπο. Ο καιρός προκαλείται κατά κύριο λόγο από τις διεργασίες που συντελούν στην εξισορρόπηση των διαφορών που εμφανίζονται από την άνιση κατανομή της ηλιακής ενέργειας του πλανήτη. Ο συνήθης καιρός που επικρατεί σε μια περιοχή για μεγάλο χρονικό διάστημα αποτελεί την έννοια του κλίματος. Το κλίμα οφείλεται στις διεργασίες ανταλλαγής ενέργειας και μάζας μεταξύ γης και ατμόσφαιρας για μεγάλη χρονική περίοδο σ’ έναν τόπο. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

7 Τον καιρό και το κλίμα ενός τόπου:
Η ηλιακή ακτινοβολία σε συνδυασμό με το γεωγραφικό πλάτος. Η κατανομή της ξηράς και της θάλασσας. Τα θαλάσσια ρεύματα. Το ανάγλυφο και το υψόμετρο Ο κύκλος του νερού και το υψόμετρο. Ο άνεμος και οι αέριες μάζες. Η γενική κυκλοφορία της ατμόσφαιρας και οι ατμοσφαιρικές διαταράξεις ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

8 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
1. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Ατμόσφαιρα είναι το αεριώδες περίβλημα της Γης. Αποτελεί ένα σώμα με την γη και την ακολουθεί σ’ όλες τις κινήσεις της. Το σχήμα της ατμόσφαιρας είναι παρόμοιο μ’ αυτό της γης, δηλ. σχεδόν σφαιρικό, συμπιεσμένο στους πόλους. Το ύψος της ατμόσφαιρας θεωρητικά ορίζεται ως ο χώρος στον οποίο η βαρύτητα της γης υπερισχύει της φυγόκεντρης δύναμης και της τάσης διαφυγή των αερίων. Με υπολογισμούς της θεωρητικής μηχανικής είναι περίπου km στους πόλους και km στον Ισημερινό. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

9 Κατακόρυφη διαίρεση της ατμόσφαιρας
Η κυριότερη κατακόρυφη διαίρεση της ατμόσφαιρας γίνεται με βάση τις μεταβολές της θερμοκρασίας, ως εξής: ΤΡΟΠΟΣΦΑΙΡΑ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΑ ΜΕΣΟΣΦΑΙΡΑ ΘΕΡΜΟΣΦΑΙΡΑ ΕΞΩΣΦΑΙΡΑ ΙΟΝΟΣΦΑΙΡΑ Πηγή: Μπαλαφούτης και Μαχαίρας, 1985 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

10 Τα χαρακτηριστικά της τροπόσφαιρας είναι:
Ομοιόμορφη ελάττωση της θερμοκρασίας με το ύψος (κατακόρυφη θερμοβαθμίδα ). Η μείωση αυτή κατά μέσο όρο είναι 6,5ο C κάθε 1000 μέτρα Αύξηση της ταχύτητας του ανέμου με το ύψος (λόγω ελάττωσης της τριβής) μέχρις ενός ορισμένου ορίου, με μέγιστη ταχύτητα που σημειώνεται στα ανώτερα όρια της τροπόσφαιρας. Περιέχει σχεδόν ολόκληρη την ποσότητα των υδρατμών Αξιόλογες κατακόρυφες κινήσεις του αέρα. Μεγάλες εναλλαγές θερμότητας μεταξύ επιφάνειας εδάφους και ανώτερων περιοχών αυτής Συνεχής εναλλαγή ατμοσφαιρικών φαινομένων που συνιστούν στο σύνολό τους τον καιρό.

11 Χαρακτηριστικά – ιδιότητες του ατμοσφαιρικού αέρα
Ο καθαρός αέρας είναι μίγμα αερίων που αποτελείται κυρίως από άζωτο και οξυγόνο Άχρωμος, άοσμος, άγευστος Δεν μπορεί να γίνει αισθητός παρά μόνο αν βρίσκεται σε κίνηση Είναι ευκίνητος, ελαστικός, διασταλτός, συμπιεστός και μπορούν να διαδοθούν μέσα σ’ αυτόν κύματα πίεσης Με την συμπίεση θερμαίνεται με την εκτόνωση ψύχεται Είναι διαπερατός σε πάρα πολλές μορφές ακτινοβολίας ενώ μπορεί να απορροφά άλλες ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

12 Χαρακτηριστικά – ιδιότητες του ατμοσφαιρικού αέρα
Συγκρατιέται με την βαρύτητα, αλλά κινείται με σχετική ευκολία σε πολύπλοκα μοντέλα πάνω στην επιφάνεια της γης. Οι οριζόντιες κινήσεις του είναι από σημεία μεγάλης πίεσης προς σημεία με μικρή πίεση Δεν έχει μεγάλη πυκνότητα (1293gr/m), έχει όμως βάρος και ασκεί πίεση πάνω σε στρώματα που περιβάλλονται από αυτόν. Την ίδια πίεση ασκεί στην επιφάνεια της γης. Η πίεση αυτή ονομάζεται ατμοσφαιρική και κατά μέσο όρο είναι ίση με 760 mm Hg. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

13 ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ Ξηρό αέρα – Νερό – Αιωρήματα
Ανάλογα με την σύσταση της η ατμόσφαιρα χωρίζεται στην ομοιόσφαιρα, μέχρι ύψους 100 km, όπου η σύσταση της είναι ομοιόμορφη και την ετερόσφαιρα, που βρίσκεται πάνω από την ομοιόσφαιρα και η σύσταση είναι ανομοιόμορφη. Τα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρα της γης αποτελούνται από: Ξηρό αέρα – Νερό – Αιωρήματα

14 ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ
Μέση σχετική συγκέντρωση των αερίων στην ατμόσφαιρα μέχρι ύψους 100 km περίπου. Αέριο Όγκος (%) (Ξηρός αέρας) Μοριακό βάρος Άζωτο N2 78.08 28.02 Οξυγόνο O2 20.94 32.00 Αργό Ar 0.93 39.88 Διοξ. άνθρακα CO2 0.03 44.00 Νέο Ne 0.0018 20.18 Ήλιο He 0.0005 4.00 Όζον O3 48.00 Υδρογόνο H2 2.02 Κρυπτό Kr 1 ppm Ξένο Xe 0.08 pmm Ραδόνιο Rn 6.10-8 Μεθάνιο CH4 1.5 ppm Υδρόθειο H2S : Υποξ.αζώτου N2O 0.5 ppm Ο Ξηρός Αέρας περιέχει: άζωτο και οξυγόνο 99% Άζωτο, οξυγόνο, αργό και CO2 99,98% ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

15 ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ
Άζωτο Βρίσκεται στη μεγαλύτερη αναλογία (78%) Δεν απορροφά την ηλιακή ακτινοβολία. Μαζί με το αργό είναι αδρανή αέρια και συντελούν στη διάλυση του οξυγόνου. Οξυγόνο (20,94%) Ανανέωσή του γίνεται με: α. φωτοδιάσπαση του νερού, που συμβαίνει στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας με απορρόφηση υπεριώδους ακτινοβολίας. β. φωτοσύνθεση. Είναι ο κύριος μηχανισμός με τον οποίο παράγεται και ανανεώνεται. Καταναλώνεται από τις καύσεις που συμβαίνουν στους ζωντανούς οργανισμούς (αναπνοή), στην οργανική ύλη, όπως πετρέλαιο, ξύλα κτλ. Ανάμεσα στην παραγωγή και στην κατανάλωση του οξυγόνου υπάρχει δυναμική ισορροπία. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

16 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Διοξείδιο του άνθρακα (0.03%) Ανάμεσα στην είσοδο και στην δέσμευση του CO2 υπάρχει δυναμική ισορροπία. Εισέρχεται στην ατμόσφαιρα με: α. με την αναπνοή των ζώων και των φυτών β. από την αποσύνθεση των οργανικών στοιχείων μέσα στο έδαφος (σήψη φύλλων, ριζικών συστημάτων, πτωμάτων) γ. από τις καύσεις διαφόρων υλών (άνθρακας, πετρέλαιο. ξύλα, υγραέριο κτλ) στην βιομηχανία, κατοικία, πυρκαγιές δασών δ. από φυσικές πηγές όπως είναι οι εκρήξεις των ηφαιστείων, τα αέρια θερμοπηγών κλπ. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

17 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Διοξείδιο του άνθρακα (0.03%) Δεσμεύεται, και διατηρείται η ισορροπία με: α. φωτοσύνθεση που μετακινεί το 3% του ολικού πλανητικού CO2 από ατμόσφαιρα στην λιθόσφαιρα. β. στους ωκεανούς το CO2 διαλύεται στο νερό και δημιουργεί ανθρακικές ενώσεις, που με τη μορφή σκελετών και κελυφών των ζωντανών οργανισμών αποτίθεται στους πυθμένες των ωκεανών. γ. στην ξηρά, νεκρά οργανικά υλικά μετατρέπονται σε χούμο. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

18 Διοξείδιο του άνθρακα (0.003%).
Η ποσότητα του CO2 που υπάρχει στην ατμόσφαιρα μεταβάλλεται τοπικά και χρονικά. Είναι μεγαλύτερη πάνω από τις ηπείρους παρά στους ωκεανούς, μεγαλύτερο κοντά σε ηφαίστεια και πυκνοκατοικημένες περιοχές, όπου μπορεί να φθάσει το 0.05%. Είναι μεγαλύτερη την νύχτα από την ημέρα και επίσης μεγαλύτερη το χειμώνα από το καλοκαίρι. Το διοξείδιο του άνθρακα είναι απαραίτητο: για την ανάπτυξη των φυτών (φωτοσύνθεση), αλλά κυρίως γιατί το αέριο αυτό απορροφά ισχυρά την γήινη ακτινοβολία μεγάλου μήκους κύματος (θερμική). Συντελεί έτσι τόσο στην θέρμανση όσο και στην ενεργοποίηση της ατμόσφαιρας στα κατώτερα στρωματά της. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό σαν φαινόμενο θερμοκηπίου.

19 Η μεγαλύτερη συγκέντρωση του όζοντος είναι στα 20-25 Km
Όζον Το όζον είναι αλλοτροπική μορφή του οξυγόνου. Απορροφά ισχυρά την υπεριώδη (μικρού μήκους κύματος) ακτινοβολία. Παράγεται από ηλεκτρικές εκκενώσεις στην κατώτερη ατμόσφαιρα, κυρίως όμως με φωτοχημικές αντιδράσεις σε μεγάλα ύψη. Φωτόλυση Ο2+ενέργεια = Ο+Ο Ο2+Ο+Μ =Ο3+Μ ενέργεια = υπεριώδης ακτινοβολία μικρότερη των 2400 Α Μ= ουδέτερο άτομο δρα σαν καταλύτης. Το όζον είναι πολύ ασταθές στην παρουσία ηλιακού φωτός και όταν απορροφήσει ηλιακή ακτινοβολία καταστρέφεται Ο3 + ενέργεια = Ο2 + Ο Η μεγαλύτερη συγκέντρωση του όζοντος είναι στα Km

20 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Νερό Υπάρχει στην ατμόσφαιρα ως υγρό – στερεό – αέριο. Εισέρχεται στην ατμόσφαιρα με την εξάτμιση και τη διαπνοή. Αποβάλλεται με υγρή ή στερεή μορφή στην επιφάνεια της γης. Οι υδρατμοί είναι ένα από τα σπουδαιότερα αέρια της ατμόσφαιρας, γιατί: α. αποτελούν αίτιο πολλών μετεωρολογικών φαινομένων (νέφωση – βροχή – χιόνι) β. θεωρούνται σημαντικοί φορείς της ενέργειας στον πλανήτη με λανθάνουσα μορφή, την οποία απελευθερώνουν με την συμπύκνωση τους (υγροποίηση). γ. παίζουν σπουδαίο ρόλο στις λειτουργίες απορρόφησης, ανάκλασης και διάχυσης της ηλιακής ενέργειας. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

21 Ατμοσφαιρικά αιωρήματα
Είναι σωματίδια στερεών ή υγρών τα οποία διαφέρουν πολύ μεταξύ τους ως προς το μέγεθος, το σχήμα, την χημική σύνθεση και τις φυσικές ιδιότητες. Η προέλευση τους μπορεί να είναι: Ανάλογα με το μέγεθος ταξινομούνται: α) πυρήνες Aitken, διάμετρος <0,1μm β) μεγάλοι πυρήνες, διάμετρος 0,1-1,0 μm γ) γιγάντιοι πυρήνες, διάμετρος >1,0 μm α) γήινη NaCl, αιθάλη, στάκτη, οργανικά, βιομηχανικά αιωρήματα β) κοσμική Κοσμική ύλη από μετεωρίτες ή/και διάτοντες

22 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
ΡΥΠΑΝΣΗ Με τον όρο ρύπανση της ατμόσφαιρας, εννοούμε την παρουσία στον ατμοσφαιρικό αέρα ουσιών (ρύπων) οι οποίοι παρουσιάζουν συγκέντρωση μεγαλύτερη από την φυσιολογική ή την παρουσία ουσιών οι οποίες δεν θα έπρεπε να υπάρχουν στην ατμόσφαιρα κάτω από φυσικές συνθήκες. Οι ρυπογόνες ουσίες μπορεί να είναι στερεές, υγρές ή αέριες. Η προέλευση τους μπορεί να είναι από φυσικές πηγές ή πηγές ανθρώπινης δραστηριότητας. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

23 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Οι σημαντικότερες ρυπογόνος ουσίες της ατμόσφαιρας είναι 1) τα αιωρήματα. Χαρακτηριστικές είναι οι λασποβροχές ή χρωματιστές βροχές που περιέχουν μεγάλες ποσότητες κονιορτού. Στην χώρα μας σημειώνονται έγχρωμες βροχές 3-5 φορές τον χρόνο. 2) Θειικές ενώσεις, που προέρχονται από φυσικές πηγές και από την καύση άνθρακα πετρελαίου. Απορροφούν ισχυρά την ηλιακή θερμική ενέργεια. Στη ατμόσφαιρα μετατρέπονται σε θειικό οξύ και θειικά άλατα, τα οποία διαλύονται σε νερό και δημιουργούν την όξινη βροχή. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

24 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
3) Οξείδια του άνθρακα. Το CO2 αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο ζωής όταν βρίσκεται σε χαμηλή συγκέντρωση στον αέρα. Σε μεγάλες συγκεντρώσεις αποτελεί ρυπαντή και προκαλεί υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας. Το CO αποτελεί δηλητήριο για τις ζωντανούς οργανισμούς. Παράγεται κατά τις καύσεις στους κινητήρες των αυτοκινήτων και στη βιομηχανία. 4)Υδρογονάνθρακες. Προέρχονται από φυσικές διεργασίες όπως η δράση των βακτηριδίων. Κύρια πηγή υδρογονανθράκων είναι το αυτοκίνητο. Είναι ενώσεις επικίνδυνες για τον άνθρωπο και την βλάστηση και είναι υπεύθυνες για τον σχηματισμό της φωτοχημικής καπνομίχλης. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

25 ΕΥΣΤΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΤΑΘΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ
Στην ατμόσφαιρα εκτός από την οριζόντια κίνηση του αέρα γίνεται και κατακόρυφη κίνηση αυτού. Η κατακόρυφη κίνηση μπορεί να είναι ανοδική ή καθοδική. Οι μικρές αυτές κινήσεις είναι και βασικές και καθοριστικές για τον καιρό και το κλίμα. Τα αίτια των κατακόρυφων κινήσεων του αέρα είναι: Κατακόρυφες κινήσεις ελεύθερης μεταφοράς Εξαναγκασμένες ανοδικές κινήσεις Ανοδικές κινήσεις κατά την σύγκλιση των αέριων μαζών Καθοδικές κινήσεις λόγω απόκλισης Μετωπικές ανοδικές κινήσεις Η ευστάθεια και η αστάθεια της ατμόσφαιρας εξαρτάται άμεσα από την κατακόρυφη θερμοβαθμίδα. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

26 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
2. ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ Με τον όρο ακτινοβολία εννοούμε την εκπομπή και διάδοση ενέργειας με ηλεκτρομαγνητικά κύματα, είτε στο κενό, είτε μέσα σε διαπερατό από την ακτινοβολία μέσο. Την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία χαρακτηρίζουν: Το μήκος κύματος (λ), μετριέται σε mikrons. Ένταση της ακτινοβολίας, είναι η ενέργεια που προσπίπτει στη μονάδα του χρόνου, στη μονάδα επιφάνειας. Ικανότητα εκπομπής για ορισμένο μήκος κύματος λ και ορισμένη θερμοκρασία Τ, είναι η ενέργεια που εκπέμπει το σώμα από την μονάδα επιφάνειας στην μονάδα του χρόνου. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

27 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Όταν μια ποσότητα ακτινοβολίας προσπίπτει σ’ ένα σώμα, τότε ένα μέρος αυτής απορροφάται από αυτό, ένα άλλο μέρος της ανακλάται και το υπόλοιπο περνάει μέσα απ’ το σώμα αλλάζοντας ταχύτητα και μήκος κύματος, ανάλογα με το δείκτη διάθλασης του σώματος. Το ποσοστό της ενέργειας που απορροφάται ονομάζεται απορροφητική ικανότητα (a). Το ποσοστό της ακτινοβολίας που ανακλάται από το σώμα ονομάζεται ανακλαστική ικανότητα (r). Το ποσοστό ακτινοβολίας που διαπερνά το σώμα ονομάζεται συντελεστής μεταφοράς (t). a + r + t = 1 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

28 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Οι συντελεστές r και t εξαρτώνται από το μήκος κύματος της ακτινοβολίας, την φύση, και το είδος της επιφάνειας του σώματος. Αν για ένα σώμα ισχύει α=1, δηλ. όλη η προσπίπτουσα ακτινοβολία απορροφάται τότε το σώμα ονομάζεται μέλαν σώμα. Το αντίθετο του μέλανος σώματος είναι το λευκό σώμα, του οποίου η απορροφητικότητα είναι 0 για όλα τα μήκη κύματος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

29 ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΗΛΙΑΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ
Ο ήλιος εκπέμπει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία με σωματιδιακή μορφή, που αποτελείται από ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια (πρωτόνια- νετρόνια) μικρής έντασης και κυρίως κυματική μορφή Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία αποτελείται από διάφορα μήκη κύματος (φάσμα) ραδιοκύματα με μήκος κύματος 1,25 μέχρι 16-30m. ηλιακό φάσμα με μήκος κύματος 0,29-4,0 m. ακτίνες χ με μικρό μήκος κύματος ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

30 Το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα αποτελείται από τρεις περιοχές:
1. Yπεριώδεις ακτίνες με μήκη κύματος 0,29-0,39 μ. ασκούν μεγάλη επίδραση στις βιοχημικές διεργασίες που συμβαίνουν στα φυτά. 2. Τα φωτεινά κύματα με μήκη κύματος 0,4-0,76μ είναι αυτά που δημιουργούν τον φωτισμό 3. Υπέρυθρη ακτινοβολία με μήκη κύματος μεγαλύτερα από 0,76μ. Είναι αόρατη και υπεύθυνη για το αίσθημα θερμότητας.

31 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Η γη απορροφά την ηλιακή ακτινοβολία που φθάνει μέχρι αυτήν και κατόπιν την επανεκπέμπει στο διάστημα σε μεγαλύτερα μήκη κύματος. Η ποσότητα της ηλιακής ενέργειας που δέχεται η μονάδα της επιφάνειας κάθετης στις ηλιακές ακτίνες στη μέση απόσταση γης-ηλίου στο όριο της ατμόσφαιρας μέσα σ’ ένα λεπτό ονομάζεται ηλιακή σταθερά. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

32 Ηλιακή ακτινοβολία στην επιφάνεια της γης
Η ένταση της ηλιακής ενέργειας στη γη εξαρτάται από: απόσταση γης – ήλιου. το ύψος του ήλιου. από την ατμόσφαιρα και την κατάσταση της. Η ΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΓΗΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΛΙΟ

33 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΣΤΗΝ ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΣΤΗΝ ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ Η ηλιακή ακτινοβολία εξασθενεί καθώς διέρχεται την ατμόσφαιρα λόγω της διάχυσης, την ανάκλασης προς το διάστημα και της απορρόφησης που υφίσταται σε όλα τα μέρη του φάσματος. Όσο μεγαλύτερη είναι η οπτική μάζα την οποία διασχίζει η ακτινοβολία τόσο μεγαλύτερη είναι η εξασθένιση της λόγω απορρόφησης. Η διάχυση είναι η αλλαγή διεύθυνσης του φωτός λόγω αλληλεπιδράσεων γης με τα μόρια του αέρα και μικρά σωματίδια που αιωρούνται μέσα στην ατμόσφαιρα. Η ανάκλαση οφείλεται στα αιωρήματα και στα νέφη της ατμόσφαιρας. Η απορρόφηση γίνεται από τα συστατικά της ατμόσφαιρας με διαφορετικό τρόπο.

34 Για την διαμόρφωση της πραγματικής ηλιοφάνειας επεμβαίνουν οι εξής παράγοντες:
Το γεωγραφικό πλάτος (Καθορίζει την διάρκεια της ημέρας) Το ανάγλυφο (Οι κορυφές ορέων δέχονται περισσότερη ακτινοβολία από τις κοιλάδες) Η νέφωση (αυξάνει την λευκαύγεια και απορρόφηση) Το υψόμετρο (στα μέσα γεωγραφικά πλάτη η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας αυξάνει περίπου 5-15% για κάθε 1000μέτρα αύξησης του υψομέτρου). Οι ρυπάνσεις της ατμόσφαιρας (τα αέρια απορροφούν εκλεκτικά θερμική ακτινοβολία και προκαλούν ελάττωση της ηλιοφάνειας).

35 Ηλιοφάνεια Θεωρητική διάρκεια ηλιοφάνειας είναι ο χρόνος από την ανατολή ως τη δύση του ήλιου. Μετριέται σε ώρες και είναι διαφορετική κάθε μέρα. Η πραγματική διάρκεια ηλιοφάνειας είναι μικρότερη από την αντίστοιχη θεωρητική, γιατί ελαττώνεται από την παρουσία νέφωσης και επηρεάζεται από την τοπογραφία κάθε τόπου. πραγματική ηλιοφάνεια κλάσμα ηλιοφάνειας= χ 100 θεωρητική ηλιοφάνεια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

36 Κατανομή της ακτινοβολίας στην επιφάνεια της γης
Πηγή: Μπαλαφούτης και Μαχαίρας, 1985 Μέση κατανομή του ισοζυγίου της ακτινοβολίας κατά γεωγραφικό πλάτος. Η καμπύλη Ι παριστάνει την πορεία της ηλιακής θέρμανσης. Η καμπύλη ΙΙ παριστάνει την μεγάλου μήκους κύματος ακτινοβολίας ψύξης του πλανήτη.

37 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Η μεταφορά ενέργειας γίνεται: με τους ανέμους. Κίνηση αέριων μαζών σύμφωνα με την γενική κυκλοφορία της ατμόσφαιρας, θαλάσσια ρεύματα που μεταφέρουν μεγάλες ποσότητες νερού, με λανθάνουσα μορφή. Υδρατμοί μεταφέρονται προς τους πόλους, εκεί ψύχονται και απελευθερώνουν την λανθάνουσα ενέργεια που περικλείουν. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

38 3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΥΣ
Θερμότητα είναι μορφή ενέργειας που περικλείεται στα σώματα και σχετίζεται με την κίνηση των μορίων. Η σημασία της είναι πολύ μεγάλη για α) τη ζωή και την εξάπλωση των ζωντανών οργανισμών, β) την αποσάθρωση των πετρωμάτων και επομένως την δημιουργία εδάφους, γ) την εξάτμιση και την εξατμισοδιαπνοή που παίζουν σημαντικό ρόλο στην θερμοοικονομία του πλανήτη. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

39 2. Πηγές – Τρόποι μετάδοσης θερμότητας
Πηγές θερμότητας για τη γη αποτελούν α. ο ήλιος β. οι απλανείς αστέρες γ. το διάπυρο εσωτερικό της γης. Το σύνολο των απλανών και το εσωτερικό της γης είναι αμελητέες πηγές θερμότητας για την γήινη ατμόσφαιρα. Η διάδοση της θερμότητας γίνεται με τρεις τρόπους: με ακτινοβολία, με μεταφορά διαμέσου υλικού φορέως (αισθητή ή λανθάνουσα) και με αγωγιμότητα.

40 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Καταγραφές θερμοκρασίας Η θερμοκρασία του αέρα αποτελεί το σημαντικότερο κλιματικό στοιχείο και την βασικότερη παράμετρο σ’ όλες τις κλιματικές κατατάξεις. Η θερμοκρασία του αέρα μετριέται υπό σκιά. Μονάδες μέτρησης θερμοκρασίας στην Μετεωρολογία είναι οι βαθμοί Celsius (0C) και βαθμοί Fahrenheit (0F). Η μέτρηση της θερμοκρασίας γίνεται με ειδικά όργανα, τα θερμόμετρα και τους θερμογράφους. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

41 Παράμετροι θερμοκρασίας
1. Μέση ημερήσια θερμοκρασία. Υπολογίζεται: α. ο μέσος όρος ημερησίων θερμοκρασιών ενός μετεωρολογικού σταθμού. β. ο μέσος όρος των τριών μετρήσεων της ημέρας, των μετρήσεων στις 8 το πρωί, 2 το μεσημέρι και 8 το βράδυ. γ. ο μέσος όρος της μέγιστης και της ελάχιστης θερμοκρασίας της ημέρας. 2. Απολύτως μέγιστη (Τmax) και ελάχιστη (Tmin) τιμή στο χρονικό διάστημα (24ωρο, μήνας, έτος). 3. Μέση μέγιστη και μέση ελάχιστη τιμή του μήνα.

42 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Παράμετροι θερμοκρασίας 4. Μέση μηνιαία θερμοκρασία. 5. Μέση μηνιαία κανονική για τουλάχιστον 30 έτη, σε έλλειψη τουλάχιστον 10 έτη. 6. Μέση ετήσια θερμοκρασία. 7. Ημερήσιο θερμομετρικό εύρος (ΗΘΕ). 8. Ετήσιο θερμομετρικό εύρος (ΕΘΕ). 9. Απόλυτος θερμομετρικός δρόμος. 10. Ημέρες παγετού. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

43 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
10. Ημέρες παγετού Ημέρα ολικού παγετού, αν η μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας ήταν μικρότερη από 0 0C. Ημέρα μερικού παγετού, αν οι θερμοκρασίες ήταν για ένα χρονικό διάστημα κάτω από μηδέν. Περίοδος ελεύθερη παγετού, αν η ελάχιστη θερμοκρασία της ημέρας ήταν μεγαλύτερη από C. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

44 Οι ισόθερμες είναι γραμμές που ενώνουν τόπους με την ίδια θερμοκρασία
Οι ισόθερμες είναι γραμμές που ενώνουν τόπους με την ίδια θερμοκρασία. Για σύγκριση τόπων με διαφορετικό υψόμετρο γίνεται αναγωγή της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της θάλασσας, με την χρήση της κανονικής θερμοβαθμίδας (6 – 6.50C κάθε 1000 μέτρα). Ισόθερμες καμπύλες Ελλάδας, Ιουλίου Πηγή:(Λιβαδάς, 1976) Η μεταβολή της θερμοκρασίας κατά διεύθυνση κάθετη στις ισόθερμες ονομάζεται οριζόντια θερμοβαθμίδα.

45 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΕΝΟΣ ΤΟΠΟΥ
Οι κυριότεροι παράγοντες που διαμορφώνουν την θερμοκρασία ενός τόπου είναι: α) Η ένταση και η διάρκεια της ηλιακής ακτινοβολίας β) Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας, όπως διάχυση γ) Η απόσταση του τόπου από την θάλασσα. δ) Τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά της επιφάνειας του εδάφους. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

46 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
ε) Η δυνατότητα και η συχνότητα μεταφοράς στο τόπο αυτό ποσοτήτων θερμότητας με οριζόντιες και κατακόρυφες κινήσεις στ)Οι συναλλαγές θερμότητας επιφάνειας γης-ατμόσφαιρας. ζ) Τα θαλάσσια ρεύματα. η) Το υψόμετρο. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

47 ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΨΥΞΗ ΤΗΣ ΞΗΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ
Οι τόποι που βρίσκονται κοντά στην θάλασσα έχουν πιο ήπιο κλίμα από τόπους ηπειρωτικούς. Έχουν δηλ. ηπιότερους χειμώνες και δροσερότερα καλοκαίρια. Αυτό οφείλεται στο ότι η ξηρά θερμαίνεται γρηγορότερα από το νερό όταν βρεθούν στις ίδιες συνθήκες ηλιακής ακτινοβολίας, γιατί: Η ξηρά χρησιμοποιεί το σύνολο της ηλιακής ακτινοβολίας για την θέρμανση της επιφάνειας της και έτσι εμφανίζονται υψηλότερες θερμοκρασίες.

48 ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΨΥΞΗ ΤΗΣ ΞΗΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ
Στο νερό παρατηρούνται στροβιλισμοί και ρεύματα με τους οποίους αναμιγνύεται το επιφανειακό νερό με αυτό σε μεγάλα βάθη. Στο νερό ένα σημαντικό μέρος της ενέργειας καταναλώνεται για την εξάτμιση. Η ειδική θερμότητα του νερού είναι 1 cal/gram/deg, ενώ του εδάφους 0,2 cal/gram/deg Πηγή: Μπαλαφούτης και Μαχαίρας, 1985

49 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ
Η κατανομή της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της γης εξαρτάται από τους εξής παράγοντες: Ηλιακή ενέργεια Άνιση κατανομή ξηράς- θάλασσας Η νέφωση, δεδομένου ότι υπάρχουν ζώνες του πλανήτη στους οποίους η νέφωση είναι ισχυρή Τα θαλάσσια ρεύματα ψυχρά ή θερμά Η βλάστηση Η φύση και το ανάγλυφο του εδάφους

50 ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ
ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ Η θερμοκρασία του αέρα ελαττώνεται με το ύψος μέσα στη τροπόσφαιρα και η μεταβολή αυτή ονομάζεται κατακόρυφη θερμοβαθμίδα. Μεταβολή αυτή είναι 60 C ή 6,50 C κάθε 1000 μέτρα κατά μέσο όρο, και ονομάζεται κανονική κατακόρυφη θερμοβαθμίδα. Η κατακόρυφη θερμοβαθμίδα σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο ονομάζεται πραγματική θερμοβαθμίδα ή θερμοβαθμίδα περιβάλλοντος. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

51 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Η ελάττωση της θερμοκρασίας με το ύψος στην τροπόσφαιρα οφείλεται: Στην αραίωση του αέρα Στην απομάκρυνση από την επιφάνεια της γης Στην εξασθένιση του φαινομένου του θερμοκηπίου, λόγω μείωσης των υδρατμών Στην εκτόνωση του αέρα. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

52 Ημερήσια πορεία της θερμοκρασίας – ημερήσιο θερμομετρικό εύρος
Κατά την διάρκεια μιας κανονικής ημέρας, χωρίς νέφωση και χωρίς ανέμους, η θερμοκρασία του αέρα παρουσιάζει απλή κύμανση, με μέγιστο που υστερεί 1-2 ώρες από την μεσουράνηση του ήλιου και ελάχιστο που σημειώνεται λίγο πριν ή μετά την ανατολή του ήλιου. Οι θερμοκρασίες του αέρα διαμορφώνονται με το ισοζύγιο της ηλιακής ακτινοβολίας που φθάνει στην γη και της εκπεμπόμενης γήινης ακτινοβολίας.

53 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Η διαφορά της μέγιστης και της ελάχιστης θερμοκρασίας ονομάζεται Ημερήσιο Θερμομετρικό Εύρος (ΗΘΕ). Το ΗΘΕ εξαρτάται από: Γεωγραφικό πλάτος και εποχή. Το ΗΘΕ ελαττώνεται όσο αυξάνεται το γεωγραφικό πλάτος. Ηπειρωτικότητα. Είναι μικρό σε θαλάσσιες περιοχές και μεγάλο στις ηπειρωτικές. Νέφωση. Το ΗΘΕ είναι μικρό μία νεφοσκεπή ημέρα και μεγάλο μια αίθρια. Βλάστηση και φύση του εδάφους. Είναι μικρό όταν το έδαφος καλύπτεται από βλάστηση, μεγαλώνει σε γυμνό. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

54 Ετήσια πορεία της θερμοκρασίας
Θερμότερος μήνας είναι ο Ιούλιος στις ηπειρωτικές περιοχές και ο Αύγουστος στις παραθαλάσσιες. Ψυχρότερος μήνας για το ίδιο γεωγραφικό πλάτος είναι αντίστοιχα ο Ιανουάριος ή ο Φεβρουάριος. Ετήσιες μεταβολές στις μέσες μηνιαίες τιμές της θερμοκρασίας σε Ισημερινό, μουσωνικό, θαλάσσιο και ηπειρωτικό σταθμό. Πηγή: Μπαλαφούτης και Μαχαίρας, 1985

55 Ο Gorczynski κατέταξε τα κλίματα, με βάση το ΕΘΕ ως εξής:
Το ετήσιο θερμομετρικό εύρος διαμορφώνεται υπό την επίδραση, κυρίως, του γεωγραφικού πλάτους και της ηπειρωτικότητας ενός τόπου. Ο Gorczynski κατέταξε τα κλίματα, με βάση το ΕΘΕ ως εξής: Στην Ελληνική περιοχή το ΕΘΕ κυμαίνεται μεταξύ 12oC και 23οC, είναι δηλαδή θαλάσσιο μεταβατικό. Ισημερινό ΕΘΕ< 2,5o C Ωκεάνιο “ ,5-10.0oC Θαλάσσιο μεταβατικό “ ,0-25,0οC Ηπειρωτικό “ ,0-40,0οC Άκρως ηπειρωτικό “ > 40,0οC

56 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Μερικές φορές η θερμοκρασία του αέρα μπορεί να αυξάνει αντί να μειώνεται. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται αναστροφή της θερμοκρασίας ή θερμοκρασιακή αναστροφή. Τρεις τύποι θερμοβαθμίδας: α) κανονική, β) αναστροφή εδάφους γ) αναστροφή ύψους Πηγή: Μπαλαφούτης και Μαχαίρας, 1985 ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου ‐Αθανασιάδου

57 ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ
Θερμοκρασία του εδάφους θεωρείται η θερμοκρασία του γυμνού εδάφους και μόνο για ειδικούς λόγους αναφέρεται και η θερμοκρασία του χλοερού εδάφους. Η θερμοκρασία του εδάφους είναι συνάρτηση της ποσότητας της θερμότητας που δέχεται και αυτής που ανακλά. Παράγοντες που επηρεάζουν την θερμοκρασία του εδάφους είναι τα φυσικά συστατικά (άμμος, άργιλος, λίθοι κτλ) τα οποία καθορίζουν και την υφή του, όπως επίσης η υγρασία που περιέχει. ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου -Αθανασιάδου