1 Για μια σταδιακή έξοδο από την κρίση του χρέους Ελλάδα: Σύμβολο του παράνομου χρέους Αθήνα 10-12 Μαρτίου 2011 Eric Toussaint www.cadtm.org.

Παρουσίαση με θέμα: "1 Για μια σταδιακή έξοδο από την κρίση του χρέους Ελλάδα: Σύμβολο του παράνομου χρέους Αθήνα 10-12 Μαρτίου 2011 Eric Toussaint www.cadtm.org."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 1 Για μια σταδιακή έξοδο από την κρίση του χρέους Ελλάδα: Σύμβολο του παράνομου χρέους Αθήνα 10-12 Μαρτίου 2011 Eric Toussaint www.cadtm.org

2 2 Οι ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες έχουν μεγαλύτερο χρέος σε σύγκριση με τις αναπτυσσόμενες χώρες τόσο σε απόλυτους αριθμούς όσο και σε ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος τους (ΑΕΠ)‏ Σε Δισεκατομμύρια $ Εξωτερικό δημόσιο χρέος όλων των αναπτυσσόμενων χωρών 1.459 Εξωτερικό δημόσιο χρέος της Γαλλίας1.200 Εξωτερικό δημόσιο χρέος της Ισπανίας318 Εξωτερικό δημόσιο χρέος της υποσαχάριας Αφρικής130 Εξωτερικό δημόσιο χρέος των ΗΠΑ3.500 Εξωτερικό δημόσιο χρέος της Λατινικής Αμερικής410 Εξωτερικό δημόσιο χρέος της Νότιας και της Ανατολικής Ασίας 440 Εξωτερικό δημόσιο χρέος της Ελλάδας 385

3 3 Συνολικό δημόσιο χρέος - δημόσιο και ιδιωτικό - ως ποσοστό % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ)‏ Λατινική Αμερική22% Ανατολική Ασία21% συμπεριλαμ. του Πακιστάν 29% Ινδία19% Ανατολική Ασία & Ειρηνικός13% Ιρλανδία979% Ισπανία169% Πορτογαλία233% Ελλάδα168% Γερμανία148% ΗΠΑ100% Ηνωμένο Βασίλειο400%

4 4 Εξωτερικό χρέος αναπτυσσόμενων χωρών κατά το έτος της οικονομικής κρίσης ως ποσοστό % του ΑΕΠ ΧώραΈτος Οικονομικής Κρίσης % του συνολικού εξωτερικού χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ Αργεντινή198255,1 200153,3 Βραζιλία198350,1 Χιλή198396,4 Κολομβία198226,4 Μεξικό198246,7 Βενεζουέλα198248,6 Ρωσία199858,5 Τουρκία197821,0 Ινδία199723,0 Ινδονησία199763,2 Νότια Κορέα199726,6 Μαλαισία199747,1 Φιλιππίνες198370,6 199761,6 Ταϊλάνδη199772,7

5 5 Ελλάδα: Το ιδιαίτερο σύμβολο του παράνομου χρέους  Το χρέος - προϊόν δανεισμού της στρατιωτικής δικτατορίας, το οποίο τετραπλασιάστηκε μεταξύ 1967 και 1974. Προφανώς περιγράφεται ως «επαχθές» χρέος.  Το σκάνδαλο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004

6 6 Το σκάνδαλο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 Όταν η κυβέρνηση περήφανα ανακοίνωσε το 1997 στους Έλληνες και τις Ελληνίδες πολίτες ότι η Ελλάδα θα είχε την τιμή να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες επτά χρόνια αργότερα, οι αρχές της Αθήνας και η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή σχεδίασαν τότε έξοδα 1,3 δις δολλάρια. Έπειτα από λίγα χρόνια το κόστος τετραπλασιάστηκε στα 5,3 δις δολλάρια. Αμέσως μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες το επίσημο κόστος έφτασε τα 14,2 δις δολλάρια. Σήμερα το πραγματικό κόστος υπολογίζεται, σύμφωνα με διάφορες πηγές, στα 20 δις δολλάρια.

7 7 Πολλά συμβόλαια που έχουν υπογραφεί μεταξύ των ελληνικών αρχών και μεγάλων ιδιωτικών ξένων εταιριών έχουν συνδεθεί με σκάνδαλα για πολλά χρόνια στην Ελλάδα. Πολλά συμβάλαια έχουν υπογραφεί με τη γερμανική πολυεθνική Siemens. Έχει καταγγελθεί – τόσο από γερμανικά όσο και από ελληνικά δικαστήρια – ότι έχουν πληρώσει προμήθειες και άλλες μίζες σε διάφορους πολιτικούς, στρατιωτικούς και διοικητικούς αξιωματούχους στην Ελλάδα, που ανέρχονται σε περίπου 1 δις εκατομμύρια ευρώ. Το διευθύνον στέλεχος της εταιρίας Siemens-Hellas, που παραδέχτηκε ότι έχει «χρηματοδοτήσει» τα δύο μεγάλα ελληνικά πολιτικά κόμματα, πέταξε το 2010 στη Γερμανία και τα γερμανικά δικαστήρια απέρριψαν την αίτηση της Ελλάδας για έκδοσή του.

8 Αυτά τα σκάνδαλα περιλαμβάνουν: • τις πωλήσεις, που έγιναν από τη Siemens και τους διεθνείς συνεργάτες της, αντιτορπιλικών συστημάτων Patriot (1999, 10 εκατομμύρια ευρώ σε δωροδοκίες), • την ψηφιοποίηση των τηλεφωνικών κέντρων του OTE (δωροδοκίες 100 εκατομμυρίων ευρώ), • το σύστημα ασφαλείας “C41” που αγοράστηκε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και δε λειτούργησε ποτέ, • τις πωλήσεις εξοπλισμού στον ΟΣΕ, του συστήματος τηλεπικοινωνιών «Ερμής» στον ελληνικό στρατό και πανάκριβου εξοπλισμού στα ελληνικά νοσοκομεία.

9 9 • το σκάνδαλο των γερμανικών υποβρυχίων: (κατασκευάστηκαν από τη γερμανική ναυπηγική εταιρία HDW, που αργότερα αγοράστηκε από την Thyssen), συνολικής αξίας 5 δις ευρώ, υποβρύχια που εξαρχής είχαν το ελάττωμα να γέρνουν προς τα αριστερά και τα οποία ήταν εξοπλισμένα με ελαττωματικά ηλεκτρονικά. Η δικαστική έρευνα για πιθανές κατηγορίες ευθύνες διαπλοκής των προηγούμενων υπουργών Αμύνης δρομολογείται αυτή τη στιγμή. Είναι απόλυτα εύλογο να υποθέσουμε ότι τα χρέη που προκλήθηκαν για το «κλείσιμο» αυτών των συμφωνιών είναι αθέμιτα, αν όχι παράνομα. Πρέπει να ακυρωθούν.

10 Η είσοδος της Ελλάδας στην ευρωζώνη το 2001 έχει προωθήσει μια εισροή οικονομικού κεφαλαίου, με τη μορφή δανείων ή επενδύσεις χαρτοφυλακίου, ενώ οι μακροχρόνιες επενδύσεις (FDI- Άμεσες Ξένες Επενδύσεις) έχουν μείνει στάσιμες (σε εκατ. US$)‏

11 11 Μετά το 2007, οι τράπεζες της Δυτικής Ευρώπης χρησιμοποίησαν τα χρήματα που είχε δανειστεί η Ελλάδα σε μεγάλες ποσότητες και σε μικρό κόστος από την Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα και την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ με σκοπό να αυξήσουν τα δικά τους δάνεια σε χώρες όπως η Ελλάδα

12 Εξέλιξη της έκθεσης των τραπεζών της Δυτικής Ευρώπης στην Ελλάδα (σε δις ευρώ)‏

13 13 Στην επόμενη διαφάνεια, βλέπουμε ότι το ελληνικό χρέος ανήκει στις ευρωπαϊκές τράπεζες, κυρίως γαλλικές, γερμανικές, ιταλικές, βελγικές, ολλανδικές και τράπεζες του Λουξεμβούργου και της Βρετανίας

14 Ξένοι κάτοχοι των ελληνικών ομολόγων (debt securities) - τέλος του 2008

15 Ξένοι κάτοχοι των ισπανικών ομολόγων - τέλος του 2008

16 Ξένοι κάτοχοι των πορτογαλικών ομολόγων - τέλος του 2008

17 17 Τα έξοδα του ελληνικού στρατού Αφότου ξέσπασε η κρίση, το στρατιωτικο-βιομηχανικό λόμπυ που υποστηρίζεται από τις κυβερνήσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είδε καμία ουσιαστική μείωση στο στρατιωτικό προϋπολογισμό, ενώ την ίδια στιγμή η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ άρχισε τις περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες

18 18 Οι δαπάνες του ελληνικού στρατού εκπροσωπούν το 4% του ΑΕΠ Οι δαπάνες του ελληνικού στρατού εκπροσωπούν το 4% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με το 2.4% για τη Γαλλία, το 2.7% για το Ηνωμένο Βασίλειο, 2.0% για την Πορτογαλία, 1.4% για τη Γερμανία, 1.3% για την Ισπανία, and 1.1% για το Βέλγιο. Το 2010, η Ελλάδα αγόρασε 6 φρεγάτες (2.5 δις ευρώ) και εξοπλισμένα ελικόπτερα (400 εκατ. ευρώ) από τη Γαλλία. Από τη Γερμανία αγόρασε έξι υποβρύχια για 5 δις ευρώ. Μεταξύ του 2005 and 2009, η Ελλάδα ήταν ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς οπλισμού της Ευρώπης. Μόνο η αγορά πολεμικών αεροσκαφών κόστισε το 38% του συνολικού κόστους των εξοπλιστικών εισαγωγών, με την αγορά 16 F-16 (από τις ΗΠΑ) και 25 Mirage 2000 (από τη Γαλλία) – το συμβόλαιο αυτό ανήλθε σε 1.6 δις ευρώ. Η λίστα του γαλλικού εξοπλισμού που πωλήθηκε στην Ελλάδα συνεχίζεται: οπλισμένα οχήματα (70 VBL), ελικόπτερα NH90, τορπίλες MICA, Exocet and Scalp και βόμβες Sperwer. Οι αγορές της Ελλάδας την καταστούν τον τρίτο μεγαλύτερο πελάτη της γαλλικής στρατιωτικής βιομηχανίας στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας.

19 19 Από το 2010, τα όλο και αυξανόμενα υψηλά επιτόκια που χρεωνόντουσαν από τους τραπεζίτες και τους άλλους παίκτες των χρηματοοικονομικών αγορών, στηρίζομενα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ, δημιούργησαν μια χιονοστιβάδα: το ελληνικό χρέος αυξανόταν αφότου οι ελληνικές αρχές δανείζονταν για να ξεπληρώσουν τόκους και κομμάτια των στο παρελθόν δανεισθέντων κεφαλαίων.

20 20 Τα δάνεια που δοθήκαν από το 2010 στην Ελλάδα από χώρες της Ε.Ε. και από το Δ.Ν.Τ. Δε θα εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα του ελληνικού λαού – ακριβώς το αντίθετο. Τα επιβεβλημένα μέτρα λιτότητας συνεπάγονται μια σειρά από παραβιάσεις στων κοινωνικών δικαιωμάτων. Για αυτούς τους λόγους, πρέπει να εφαρμοστεί η ιδέα του «παράνομου χρέους» και να αμφισβητηθεί η αποπληρωμή του.

21 21 Το αίτημα για μία εξεταστική επιτροπή αποκτά υποστήριξη

22 22 Είναι δυνατή μία στάση πληρωμών; • Το παράδειγμα της Αργεντινής 2001-2005 (+ 2001-2011 στο Club του Παρισιού)‏ • Εκουαδόρ 2008-2009

23 23 Αργεντινή Από το 2001 έως το 2005 η Αργεντινή αρνήθηκε να πληρώσει το χρέος της. Αυτή η παύση πληρωμών δεν είχε προγραμματιστεί, αλλά ήταν ωφέλιμη για τη χώρα. Λόγω ενός μονομερούς μορατόριουμ πάνω σε κεφάλαια χρέους κοντά στα 100 δις δολλάρια, η Αργεντινή επαναπραδιαγματεύθηκε το χρέος της στο 45% της αξίας που είχε το Μάρτιο του 2005. Επειδή, λοιπόν, δεν ξεπλήρωσε το χρέος της κατάφερε και επανασυνδέθηκε σε μια τροχιά ανάπτυξης (8-9% ανά έτος το 2003-2010).

24 24 Εκουαδόρ Η παύση πληρωμών είχε προγραμματιστεί και έλαβε χώρα από το Νοέμβρη του 2008 έως τον Ιούνη του 2009 Η εμπειρία της επιτροπής ελέγχου του δημοσίου χρέους

25 25 Τεράστιο χρέος διαγράφηκε από ιδιωτικές τράπεζες από το 2007 Από την έναρξη της κρίσης στις ΗΠΑ και την ΕΕ το 2007-2008 έως το 2ο τρίμηνο του 2010, οι ιδιωτικές τράπεζες στις ανεπτυγμένες χώρες διέγραψαν από τους ωφειλέτες τους περίπου $1,600,000,000,000 (για αρχή) για επισφαλή δάνεια σχετιζόμενα με την μεγάλη χρηματοοικονομική «επεξεργασία» που συνέβη μεταξύ 2004-2007. Το ελληνικό δημόσιο εξωτερικό χρέος στο τέλος του 2008: 206,000,000,000. Οι ιδιωτικές τράπεζες είχαν ήδη διαγράψει, λοιπόν, χρέος ίσο με 8 φορές αυτό της Ελλάδας.

26 26 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωρίζει ότι στο μέλλον θα χρειαστεί «κούρεμα» του χρέους • - Σχεδιάζεται για το 2016 και μετά

27 27 Στις 10 και 11 Μάρτη εκπρόσωποι συνδικάτων, εθνικών και ευρωπαϊκών, ΜΚΟ και κοινωνικών δικτυώσεων από 15 χώρες της 33, συνευρέθησαν για το πρώτο κοινό ανοιξιάτικο κοινωνικό συνέδριο. • Απόσπασμα από την τελική του διακήρυξη: • “Οι εργαζόμενοι δεν δημιούργησαν την κρίση, αλλά μέχρι τώρα αποτέλεσαν θύματά της. Φτάνει πιά! Η κρίσιμη δημοσιονομική κατάσταση στις χώρες της ΕΕ πρέπει να αντιμετωπιστεί με έναν διαφορετικό τρόπο: • α. με ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα, το οποίο σε αντίθεση με τώρα, θα βασίζεται περισσότερο στους πλουσίους και στα κέρδη απ ’ ότι στους εργαζόμενους (π.χ. επιστροφή σε προοδευτικά φορολογικά επίπεδα, έναν ευρωπαϊκό φόρο στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές, την απαγόρευση των φορολογικών καταφύγιων, εισαγωγή ενός ελάχιστου ευρωπαϊκού φόρου για τις επιχειρήσεις) • β. με μια ανασκόπηση των δημοσίων χρεών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης: δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι στο μέλλον μία ή παραπάνω γενιές θα πρέπει να υποθηκευτούν εξατίας ενός χρέους το οποίο σε μεγάλο βαθμό είναι ουσιαστικά το χρέος των κερδοσκόπων”[1] [1] • Σε αυτό το πρώτο «ανοιξιάτικο κοινωνικό συνέδριο» ήταν παρόντα: • Συνδικάτα: CGIL- It ; Cartel Alfa – Ro ; CGT – Fr ; CSDR – Ro ; FO – Fr ; FGTB – Be ; FSU – Fr ; CSC – Be ; CISL – It ; CIG Galicia – Sp ; CGTP-In – Po ; Fagforbundet – No ; ELA – pays Basque ; ESK – pays basque ; BNS – Ro ; MSZOSZ – Hu ; MOSZ – Hu ; Solidaires – Fr • Διεθνή Συνδικάτα : ETUC; ITUC, EPSU • Κινήματα: Attac (Fr Be All) ; CADTM Europe; Transnational Institute ; European Anti Poverty Network ; Réseau Justice Fiscale ; Transform (Ostereich ; Tchèque Rep ; Poland) ; Seattle to Brussels network ; Caritas Europe ; Association européenne des Droits de l’Homme ; LDH France; Forum Italiano dei Movimenti per l’Acqua ; Nordic Welfare Campaign ; MAIS – It ; Les économistes atterrés ; Conf of kurdish associations Europe ; CEO – Corporate Europe Observatory ; Romanian Social Forum; Global Social Justice ; euromarches ; Degrowth ; Global Alliance for Immediate Alteration - Nl

28 28 Ο Karl Marx για το δημόσιο χρέος. Το Κεφάλαιο. Τόμος 1. Κεφάλαιο 31 Τα εθνικά χρέη, δηλ. η απαλλοτρίωση του κράτους – είτε δεσποτική είτε συνταγματική είτε δημοκρατική –σημάδεψε την καπιταλιστική εποχή. Το μοναδικό κομμάτι του επονομαζόμενου εθνικού πλούτου που στην πραγματικότητα εισέρχεται στη συλλογική ιδιοκτησία των νεωτερικών λαών είναι το εθνικό τους χρέος. Έτσι, ως αναγκαία συνέπεια, προκύπτει το νεωτερικό δόγμα ότι όσο πλουσιότερο γίνεται ένα έθνος τόσο πιο βαθιά είναι χρεωμένο. Η δημόσια πίστωση γίνεται το «πιστεύω» του κεφαλαίου. Και με την ανάδυση της δημιουργίας εθνικού χρέους, η βούληση για πίστη στο εθνικό χρέος παίρνει τη θέση της βλασφημίας ενάντια στο Άγιο Πνεύμα, που δεν πρέπει να συγχωρεθεί.

29 29 (…) το εθνικό χρέος έχει οδηγήσει σε ανώνυμες εταιρίες, σε συμφωνίες με διαπραγματευτικές συνέπειες όλων των ειδών, καθώς και σε ανταλλαγή ομολόγων, με μια λέξη στην κερδοσκοπία ανταλλαγής μετοχών και στη σύγχρονη τραπεζοκρατία. Στη γέννηση της οι μεγάλες τράπεζες, διακοσμημένες με εθνικούς τίτλους, ήταν μόνο συνεταιρισμοί ιδιωτών κερδοσκόπων, που πήραν το μέρος των κυβερνήσεων και, χάρη στα προνόμια που έλαβαν, ήταν σε θέση να προωθήσουν χρήμα στο Κράτος. • Περισσότερο από 140 χρόνια αφότου ο Marx έγραψε τα παραπάνω, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι ιδιωτικές τράπεζες δεν έχουν αλλάξει!

30 30 Ο Karl Marx συνέβαλε ενεργά στη συγγραφή του προγράμματος του Κόμματος των Εργατών Γαλλίας το 1880 και κατάφερε να προσθέσει ως κεντρικό άμεσο αίτημα: “Ακύρωση του δημόσιου χρέους” Δείτε: http://www.marxists.org/francais/just/greve_ge /sjgg1.htm http://www.marxists.org/francais/just/greve_ge /sjgg1.htm http://www.marxists.org/francais/just/greve_ge /sjgg1.htm

31 Επιτροπή για την Ακύρωση του Χρέους του Τρίτου Κόσμου • Για περισσότερες πληροφορίες: • www.cadtm.org