Εργαζόμενη μητέρα & παιδικοί φόβοι

Παρουσίαση με θέμα: "Εργαζόμενη μητέρα & παιδικοί φόβοι"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Εργαζόμενη μητέρα & παιδικοί φόβοι
Παραμύθι 2012 – 2013 Άννα Σολωμού, ψυχολόγος οικογενειακή θεραπεύτρια Εργαζόμενη μητέρα & παιδικοί φόβοι

2 Μαμά φοβάμαι: Το φάντασμα μέσα στην ντουλάπα, το τέρας κάτω από το κρεβάτι μου και το λύκο που είναι κρυμμένος στο δωμάτιο μου... Οι παιδικοί φόβοι, παρόλο που αφορούν μικρά παιδιά, κάθε άλλο παρά μικροί είναι γι’ αυτά. Ένα παιδί, που φοβάται τα φαντάσματα, στη θέα μιας σκιάς μέσα στη νύχτα μπορεί κυριολεκτικά να τρομοκρατηθεί! Κι αν θέλουμε να καταλάβουμε πως πραγματικά νιώθει όταν φοβάται, ας θυμηθούμε τον εαυτό μας σε μικρότερη ηλικία. Τότε που κι εμείς φοβόμασταν το σκοτάδι ή το τέρας που κρυβόταν στη δική μας ντουλάπα!

3 Τελικά τι είναι ο φόβος;
Πολλοί ίσως δεν συνδέουν την έννοια του φόβου με μια φυσιολογική και θετική κατάσταση. Κι όμως, ο φόβος είναι μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης του παιδιού. Πιο συγκεκριμένα, είναι μια φυσιολογική αντίδραση προσαρμογής, που στόχο της έχει να μας κινητοποιήσει να αντιδράσουμε σε γεγονότα ή καταστάσεις που αποτελούν κίνδυνο για εμάς. Έτσι προστατεύουμε τον εαυτό μας.

4 Τελικά τι είναι ο φόβος;
Οι φόβοι μπορεί να είναι είτε έμφυτοι είτε επίκτητοι. Έμφυτοι είναι όσοι παρουσιάζονται στο παιδί χωρίς να τους δημιουργεί το περιβάλλον. Τέτοιοι είναι ο φόβος του πόνου, του ύψους, αυτός που προκαλείται από έναν δυνατό και ξαφνικό κρότο κ.λπ. Είναι το ένστικτο της αυτοσυντήρησης που κάνει τα παιδιά να φοβούνται και να αντιδρούν σε φυσικά κυρίως φαινόμενα, όπως είναι η αστραπή ή ο σεισμός.

5 Αρκετές φορές, όμως, δεν υπάρχουν πραγματικές αιτίες που τα κάνουν να φοβούνται. Τότε μιλάμε για επίκτητους φόβους, οι οποίοι μπορεί να προέλθουν από το περιβάλλον. Έτσι, πηγές φόβου για τα παιδιά μπορεί να γίνουν η τηλεόραση, ο κινηματογράφος, τα παραμύθια ή ακόμα και οι ίδιοι οι άνθρωποι.

6 Τι φοβούνται σε κάθε ηλικία;
Τι φοβούνται σε κάθε ηλικία; Αν παρατηρήσουμε τα παιδιά, θα δούμε πως όπως αλλάζουν τα ίδια μεγαλώνοντας, έτσι αλλάζουν και οι φόβοι τους. Σ’ ένα νεογέννητο μωρό, μπορούμε να προκαλέσουμε φόβο από τις πρώτες κιόλας μέρες της ζωής του, κάνοντας έναν δυνατό κρότο ή με το να κάνουμε πως το αφήνουμε να πέσει. Αυτό συμβαίνει γιατί ορισμένες λειτουργίες όπως η ακοή και η ισορροπία έχουν κυρίαρχη σημασία για το βρέφος, αφού τώρα αρχίζει να αναπτύσσεται.

7 Από τον έβδομο μήνα και μετά, το μωρό αλλάζει στάση απέναντι στους αγνώστους. Τότε εμφανίζεται το άγχος προς τα ξένα πρόσωπα, το οποίο θα αρχίσει να υποχωρεί από τον δωδέκατο μήνα, και το άγχος του αποχωρισμού, το οποίο θα αρχίσει να υποχωρεί γύρω στο τρίτο έτος. Από ενός έως τριών ετών, τα παιδιά αρχίζουν να κάνουν νέες γνωριμίες και να ζουν πρωτόγνωρες καταστάσεις. Τότε εμφανίζεται ο φόβος για το γιατρό ή για τα ζώα, συνήθως όταν έχει προηγηθεί μια αρνητική εμπειρία, όπως, για παράδειγμα, μια επίσκεψη στο γιατρό η οποία τρόμαξε το παιδί ή το έκανε να πονέσει.

8 Μετά την ηλικία των δύο ετών, το παιδί γίνεται όλο και πιο ανεξάρτητο, ενώ η φαντασία του αρχίζει να αναπτύσσεται. Τώρα δεν φοβάται μόνο πραγματικές καταστάσεις, αλλά καταστάσεις που δεν μπορεί να ελέγξει καθώς και τον δικό του εσωτερικό κόσμο. Εμφανίζεται λοιπόν ο φόβος για το σκοτάδι, τους κεραυνούς και τις αστραπές.

9 Στα παιδιά τριών έως έξι ετών η φαντασία αναπτύσσεται ακόμη περισσότερο, όπως επίσης και οι γνώσεις τους για τη ζωή. Έτσι εμφανίζονται φόβοι που συνδέονται με γεγονότα ή καταστάσεις που προκαλούν ανασφάλεια. Ο φόβος για τα τέρατα, ο φόβος της ασθένειας, της αποτυχίας... Από την ηλικία των έξι ετών, οι φόβοι αφορούν περισσότερο την καθημερινή ζωή. Φοβάται μη χτυπήσει, μην πάθει κάτι είτε αυτό είτε οι γονείς του, ενώ εμφανίζεται και ο φόβος του θανάτου, ο οποίος γίνεται πιο έντονος συνήθως γύρω στην ηλικία των οχτώ ετών.

10 Όταν οι γονείς δημιουργούν ασφάλεια σημαίνει πως αποφεύγουν παραδοσιακά γιατροσόφια τρομάγματος όπως: Απειλές για ζώα, φανταστικά ή υπαρκτά πρόσωπα που μπορεί να το βλάψουν αν δεν κάνει αυτό που του λέμε. Ειρωνικά σχόλια όταν φοβάται, ακόμα και για κάτι που μας φαίνεται αστείο. Με το να του λέμε «μην κάνεις σαν μωρό», το μόνο που καταφέρνουμε είναι να υποτιμάμε ένα τεράστιο πρόβλημα για εκείνο. Πίεση για να ξεπεράσει το φόβο του. Είναι μια τακτική που τις περισσότερες φορές έχει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα.

11 Οι Γονείς που νικούν τα τερατάκια των φόβων κάνουν:
Διάλογο ακόμα και για «παράλογους» φόβους Δεν φοβούνται το φόβο Καλλιεργούν αίσθημα ασφάλειας. Βοηθούν να χτίσει την αυτοπεποίθησή του και την εμπιστοσύνη στον εαυτό του Μαθαίνουν να ακούνε το παιδί. Τις περισσότερες φορές πίσω από τις λέξεις ανακαλύπτουμε τις πιο σημαντικές πληροφορίες.

12 Ένας από τους πιο συχνούς φόβους είναι ο φόβος για το σκοτάδι, αφού ελάχιστα είναι τα παιδιά που μεταξύ δύο και πέντε ετών δεν τον παρουσιάζουν. Έτσι, αρχίζουν οι δυσκολίες την ώρα του ύπνου και τα συχνά ξυπνήματα μέσα στη νύχτα για αυτό: Προσπαθούμε να καθησυχάσουμε το παιδί την ώρα που ξυπνάει. Του λέμε πως δεν υπάρχει λόγος να φοβάται, δείχνοντάς του πως δεν είναι κανείς εκεί. Ανάβουμε ένα φως που θα μπορούσε να διαλύσει το σκοτάδι και να δώσει τη δυνατότητα στο παιδί να βλέπει μέσα σε αυτό. Το βοηθάμε να νιώσει ασφάλεια στο χώρο του.

13 Οι φοβίες είναι έντονοι και παράλογοι φόβοι για κάτι, που είναι τόσο ισχυροί ώστε να δυσκολεύουν την καθημερινότητα Είναι υπερβολικές και επίμονες Παρουσιάζουν μεγάλη διάρκεια και αντοχή στο χρόνο Είναι δυσανάλογα έντονες σε σχέση με το ερέθισμα ή την κατάσταση που τις προκάλεσε Συνοδεύονται από σωματικά ενοχλήματα Φαίνεται να αποδιοργανώνουν το παιδί και εμποδίζουν τη συμμετοχή του σε καθημερινές δραστηριότητες

14  Έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά που έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, ικανότητα να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους και να αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις, έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν  φόβους ή ακόμα κι αν εμφανιστούν μπορούν να τους αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά.  Γι’ αυτό είναι σημαντικό, να ενισχύσουμε τα παιδιά από πολύ νωρίς να γνωρίσουν τον κόσμο γύρω τους, αλλά ταυτόχρονα να είμαστε δίπλα τους, προσφέροντάς τους την ασφάλεια που χρειάζονται.

15 Οι εφιάλτες και ο νυχτερινός τρόμος
Ορισμένα παιδιά, συνήθως ηλικίας 3-5 ετών, εμφανίζουν ένα διαφορετικό τύπο "τρομακτικού" ονείρου, το οποίο ονομάζεται "νυχτερινός τρόμος". Αποτελεί μια διαταραχή του ύπνου και παρατηρείται κατά τη διάρκεια του βαθέως ύπνου (συνήθως μεταξύ της πρώτης και της τρίτης πρωινής ώρας). Το παιδί με νυχτερινό τρόμο συνήθως θα ξυπνήσει στριγκλίζοντας πανικόβλητο.

16 Ο πανικός μπορεί να διαρκέσει από 5 έως 20 λεπτά
Ο πανικός μπορεί να διαρκέσει από 5 έως 20 λεπτά. Μπορεί να είναι ιδρωμένο, να αναπνέει γρήγορα και να έχει ταχυκαρδία (γρήγορο σφυγμό). Οι κόρες των ματιών του (η κεντρική μαύρη κηλίδα) ενδεχομένως θα είναι μεγαλύτερες από το συνηθισμένο, δηλαδή διεσταλμένες..

17 Την στιγμή του πανικού το παιδί μπορεί να κοιμάται ακόμη, παρ´ όλο που τα μάτια του είναι ανοιχτά.
Βρίσκεται σε σύγχυση και δεν θα είναι σε θέση να μας απαντήσει όταν το ρωτάμε τι του συμβαίνει. Ίσως να δυσκολευτούμε να το ξυπνήσουμε αλλά όταν τελικά ξυπνάει συνήθως δεν θυμάται καθόλου το συμβάν

18 Ο νυχτερινός τρόμος διαφέρει από τον εφιάλτη όσον αφορά στη φάση του ύπνου κατά την οποία εμφανίζεται και στη δυνατότητα του παιδιού να έχει επαφή με το περιβάλλον του. Οι εφιάλτες είναι μόνο τρομακτικά όνειρα. Το ένα στα τέσσερα παιδιά έχει εφιάλτες περισσότερες από μία φορές την εβδομάδα. Οι περισσότεροι παρατηρούνται συνήθως στις 4-6 τα ξημερώματα. Το πιθανότερο είναι ότι το παιδί θα ξυπνήσει και θα ζητήσει τη βοήθεια και την παρηγοριά μας. Συνήθως, μπορεί να μας μιλήσει για το άσχημο όνειρο και για ότι ακριβώς του συνέβη.

19 Οι εφιάλτες και ο νυχτερινός τρόμος των παιδιών συνήθως δεν οφείλονται σε διανοητικά ή οργανικά προβλήματα. Συχνά εμφανίζονται έπειτα από ένα γεγονός που του προκάλεσε ένταση, είτε ψυχολογικής είτε οργανικής φύσης. Τους πρώτους έξι μήνες από το συμβάν το παιδί μπορεί να έχει εφιάλτες, μέχρι να συνηθίσει αυτό που το έχει ανησυχήσει ή στεναχωρήσει. Για τα περισσότερα περιστατικά δεν απαιτείται περαιτέρω έλεγχος. Εάν όμως τα επεισόδια είναι πολύ σοβαρά ή παρατεταμένης διάρκειας, πιθανότατα να χρειάζεται παρέμβαση ψυχολόγου.

20 Εργαζόμενες μητέρες και υγιή παιδιά

21 Εργαζόμενες μητέρες και υγιή παιδιά
Περισσότερα τα πλεονεκτήματα για το παιδί, όταν η μαμά δουλεύει... Η μαγική συνταγή για το καλό μεγάλωμα των παιδιών είναι η καλή σχέση μεταξύ των γονιών και η ήρεμη οικογενειακή ζωή. Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ήρεμα σπιτικά, μεγαλώνουν πολύ καλύτερα από αυτά που ζουν με εντάσεις και καθημερινούς καυγάδες.

22 Μία ώρα ουσιαστικής επαφής και επικοινωνίας με το παιδί είναι προτιμότερη από ένα 24ωρο συνεχούς, αλλά “κενής”, παρουσίας στο σπίτι. Ο χρόνος που περνάμε με τα παιδιά μας είναι πιο σημαντικός από τις άλλες δουλειές, οι οποίες μπορούν να γίνουν κάποια άλλη στιγμή. Ο “ποιοτικός χρόνος” είναι σημαντικός. Μπορούμε να πάμε μαζί μια βόλτα, να παίξουμε, να κάνουμε μαζί κάποιες δουλειές του σπιτιού. Μοιραζόμαστε δραστηριότητες, εμπειρίες και συναισθήματα. Μόνο έτσι θα επικοινωνήσουμε καλύτερα μαζί του.

23 Λογική σκέψη αντί ενοχών
Δεν χρειάζονται οι ενοχές επειδή δουλεύουμε, δεν είναι κακό για τα παιδιά όταν η μητέρα τους εργάζεται. Τα παιδιά επηρεάζονται πολύ από τη σχέση τους με τους γονείς τους, αλλά αυτό περιλαμβάνει το σύνολο της σχέσης. Το πώς είναι η σχέση με τους γονείς όταν αυτοί είναι παρόντες και πόσο προσπαθούν να επικοινωνήσουν μαζί του, είναι πολύ σημαντικότεροι παράγοντες για την καλή ανατροφή του σε σχέση με το αν η μητέρα εργάζεται ή όχι. Για την ομαλή ψυχολογική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού χρειάζεται ένα γενικότερο πλαίσιο αρμονικής οικογενειακής συμβίωσης.

24 Δίνουμε το χώρο που ανήκει στον πατέρα σε σχέση με την ανατροφή των παιδιών αλλά και στο ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον (στους παππούδες, στις γιαγιάδες και το νονό ή τη νονά). Δεν διαχειριζόμαστε δύσκολες συναισθηματικές καταστάσεις σε σχέση με τα παιδιά αμέσως μόλις επιστρέφουμε από την δουλειά, αλλά προσπαθούμε να διαχειριστούμε την κούρασή μας και να μεταβούμε ομαλά στην επαφή μαζί τους Δεν κάνουμε στα παιδιά υπερβολικές παραχωρήσεις επειδή είμαστε κουρασμένες ή αισθανόμαστε ενοχές. Η φροντίδα, η αγκαλιά , αλλά και όλα όσα κάνουμε παρέα, είναι αρκετά για να μεγαλώσουν νιώθοντας την φροντίδα και την ασφάλεια.

25 Η μητέρα ήταν ουσιαστικά πάντα εργαζόμενη κι εκείνο που αλλάζει στο διάβα των εποχών είναι ο χώρος και ο χρόνος που ενσωματώνεται κι αθροίζεται επιπλέον στο πλαίσιο των υποχρεώσεών της. Η σημερινή πραγματικότητα των πολλαπλών της ρόλων, είναι μια μοναδική ευκαιρία για τα παιδιά να ανατραφούν με την συμμετοχή του πατέρα τους σε όλα τα επίπεδα φροντίδας , θέση καθοριστική για την ψυχοσυναισθηματική τους ισορροπία αλλά και για την δόμηση μιας συζυγικής - συντροφικής ή συν -γονεικής σχέσης που διέπεται από σεβασμό, ισότητα και ισοτιμία.