ΑΘΗΝΑ ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑ

Παρουσίαση με θέμα: "ΑΘΗΝΑ ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΑΘΗΝΑ 24-05-2012 ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑ
ΑΘΗΝΑ ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑ «οικονομικες εξελιξεις – ΔΙΕΞΟΔΟΣ απο ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ» ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ – ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ – ΔΡΑΣΗ Business support services Ευςταθιος λιακοπουλος 24/05/2012

2 Μακροοικονομικές και μικροοικονομικές εξελίξεις :
Παγκόσμια Οικονομική Στρατηγική 24/05/2012

3 Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τις οικονομικές εξελίξεις δεν θα πρέπει να πάμε όπως εσφαλμένα γίνεται κάποιες φορές, από εμάς στον κόσμο, αλλά από τον κόσμο σε εμάς. Πολλές φορές εσφαλμένα νομίζω, προσπαθούμε να κατανοήσουμε τα φαινόμενα από την Ελλάδα προς τον κόσμο. Αυτό δεν είναι πάντοτε επιτυχές, αφού το μακροοικονομικό περιβάλλον επηρεάζει και το ελληνικό, ιδιαίτερα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Εξάλλου, αυτό που άλλαξε παγκοσμίως από το 2006 με την μεγάλη εξέλιξη του 09/2008 ήταν το μακροοικονομικό περιβάλλον, όταν από την «περίφημη» πλεονάζουσα ρευστότητα, περάσαμε ταχέως στην έλλειψη ρευστότητας και προφανέστατα στην «επιλεκτική κατανομή αυτής». Θεωρώ ότι ξεκινώντας από μια τέτοια προσέγγιση, θα κατανοήσουμε με ακρίβεια το μέγεθος των προβλημάτων και κατ’ επέκταση θα προβληματιστούμε όλοι μαζί για την ορθή στρατηγική διεξόδου. 24/05/2012

4 «Η διατάραξη των οικονομικών ισορροπιών»
Κίνα : Κατά την εκτίμηση μας το παγκόσμιο οικονομικό πρόβλημα διαμορφώθηκε από την διατάραξη της ισορροπίας, που δημιούργησε η δυναμική είσοδος τρίτων χωρών με κυρίαρχη την Κίνα. Η Κίνα με μισθό 1$ και αστείρευτο εργατικό δυναμικό, αντιγράφει και εξάγει στις παγκόσμιες αγορές προϊόντα ανταγωνιστικά, ασυναγώνιστα ως προς την τιμή, έχοντας διαμορφώσει παράλληλα μηδενική εσωτερική αγοραστική δύναμη. Αποτέλεσμα : Κυριαρχία εξαγωγών. Τεράστιο πλεόνασμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Γιγαντιαία κατ’ έτος ανάπτυξη. 2. Τεράστια συναλλαγματικά αποθέματα 3. Χρηματοδότηση ελλειμματικών χωρών προκειμένου ουσιαστικά αυτές να αγοράζουν τα προϊόντα της. Ενδεικτικά έχει αγοράσει Αμερικάνικο χρέος ύψους τουλάχιστον $ 1,5 δις, ενώ είναι ο διεθνώς μεγαλύτερος αγοραστής κρατικού χρέους. 24/05/2012

5 Γερμανία : Εγκαίρως αντιλαμβάνεται το πρόβλημα το οποίο έχει δημιουργηθεί. Η κυβέρνηση Γκέρχαρντ Σρέντερ ανακοινώνει την περίφημη «Ατζέντα 2010», εξαιτίας της οποίας έχασε τις μεταγενέστερες εκλογές. Η συνταγή παρόμοια σε άλλη κλίμακα βέβαια από την Κίνα. Δηλαδή : Μηδενικές αυξήσεις για τα επόμενα έτη. Σκοπός η μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης. Οι συνολικές αυξήσεις στην δεκαετία ήταν 3%. Ευέλικτες εργασιακές σχέσεις. Η ανεργία είναι μεν ελάχιστη αλλά πλήθος κόσμου εργάζεται ακόμη και εκεί για μισθούς της τάξεως των € 500 ή € 700. Εκμετάλλευση της κοινής Ευρωπαϊκής αγοράς, του ενιαίου νομίσματος, της ευκολίας δανεισμού και του χαμηλού κόστους χρήματος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, προκειμένου να έχει αγορά πώλησης προϊόντων Συγκέντρωση σημαντικών πλεονασμάτων, λόγω μικρότερης εσωτερικής κατανάλωσης και εξωστρέφειας των ανταγωνιστικών Γερμανικών προϊόντων Χρηματοδότηση των φτωχών του νότου για να αγοράζουν τα προϊόντα της 24/05/2012

6 Αμερική : Η Αμερικανική οικονομία στηρίζεται κυρίως στην εσωτερική κατανάλωση. Αποτελεί και δια αυτού του λόγου τον μεγάλο ασθενή της παγκόσμιας οικονομίας. Πως αντιμετώπισε η Αμερική την ανισορροπία που δημιουργείται; Υποτίμησε το Αμερικανικό νόμισμα προκειμένου να κάνει τα προϊόντα της πιο ανταγωνιστικά. Η σχέση €/$ από 0,85/1 εξελίχθηκε τάχιστα μέχρι και στο εξωφρενικό 1,5/1, διότι η FED έχει την δυνατότητα να «κόβει» νόμισμα εν αντιθέσει με την ΕΚΤ Συνέχισε να στηρίζει την εσωτερική κατανάλωση που είναι ο θεμελιώδης παράγων της οικονομίας της, μέσω του δανεισμού των πολιτών της. Ο υπερδανεισμός έφθασε σε μεγέθη μη ανεκτά και τότε εμμέσως : Μετέφερε σημαντικό μέρος του κρατικού δανεισμού της στους οικονομικούς της ανταγωνιστές(κυρίως στην Κίνα) Μετέφερε σημαντικό μέρος του άρρωστου εσωτερικού δανεισμού στην Ευρώπη(μέσω των περίφημων προϊόντων subprime. Το 55% αυτών ήταν διοχετευμένα στην Ευρωπαϊκή Ένωση – κράτη και κυρίως Τράπεζες!). Άρα εξήγαγε είτε έμμεσα είτε άμεσα, την κρίση στους οικονομικούς ανταγωνιστές της!!! 24/05/2012

7 Ο Ευρωπαϊκός νότος συνολικά – Η Ελλάδα ιδιαιτέρως σε κίνδυνο.
Επανάπαυση με την είσοδο στο ενιαίο νόμισμα Έλλειψη κάθε στρατηγικής ανταγωνισμού σε μια ενιαία πλέον αγορά Διαμόρφωση σημαντικών ελλειμμάτων Δανεισμός για την υποστήριξη του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Δανεισμός για στήριξη των ελλειμμάτων σχεδόν χωρίς φειδώ Αύξηση δαπανών και νέος δανεισμός για την κάλυψη των ελλειμμάτων Εκτροχιασμός, αφού ο νότος υπερδανείστηκε για να αγοράσει τα προσιτά, λόγω ευκολίας δανεισμού, προϊόντα ανταγωνιστικών χωρών της ενιαίας αγοράς(βλέπε κυρίως Γερμανία αλλά και έτερες χώρες κυρίως του Ευρωπαϊκού βορά) Ευρωπαϊκή ανισορροπία – Κατάρρευση 24/05/2012

8 Μακροοικονομικά συμπεράσματα – Διδάγματα
Ζούμε σε ένα άκρως ανταγωνιστικό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον με «ισχυρά στρατηγικά κυριαρχικά παιχνίδια» να εξελίσσονται Η είσοδος μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν διασφαλίζει την μη συντριβή μας σε αυτό τον ανταγωνιστικό κόσμο, αφού ο ανταγωνισμός εξελίσσεται με σφοδρότητα ακόμα και μεταξύ κρατών της κοινής Ευρωπαϊκής αγοράς, παρά την «αλληλεγγύη συμφέροντος», όπως την χαρακτηρίζω Ο κόσμος χωρίζεται στους παραγωγούς και δανειστές και στους καταναλωτές και χρεοκοπημένους. Η κατανομή της αναλογίας της κατανάλωσης με την παραγωγή είναι η ειδοποιός διαφορά επιβίωσης. Η στρατηγική δύναμη, έκαστου κράτους ή συνασπισμού κρατών παίζει καίριο ρόλο στην κατανομής της περιορισμένης ρευστότητας 24/05/2012

9 5. Οι μεγάλες δυνάμεις όπως είδαμε, εγκαίρως έχουν πάρει θέση σε αυτό το περιβάλλον μέσω στρατηγικών κινήσεων και ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος 6. Το πρόβλημα προφανώς, δεν είναι η Ελλάδα και αν δείτε την στρατηγική που ακολουθείται, θα διαπιστώσετε ενδεχομένως μια εκτίμηση της φιλοσοφίας του μνημονίου και ίσως τον λόγο που μας επιβάλλονται τα μέτρα, κάτι που θα αναλύσουμε κατωτέρω 24/05/2012

10 Η Ελλάδα στη δίνη της παγκόσμιας κρίσης
Το σύνολο του δανεισμού δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα, εν’ αντιθέσει με ότι ίσως πιστεύετε, είναι σε μέσα επίπεδα παγκοσμίως, όντας για παράδειγμα χαμηλότερο από την Γερμανία!!! Που είναι λοιπόν το πρόβλημα; Το πρόβλημα για την χώρα μας είναι κατά την εκτίμηση μας, αφενός στο συνδυασμό : Υψηλού δημοσίου χρέους, στην αναλογία του συνολικού χρέους Υπερτροφικού δημόσιου τομέα Έλλειψης επιχειρηματικότητας, αφού αυτή η έννοια είναι εκ των προτέρων κατακριτέα(Το κέρδος στην Ελλάδα, είναι ορισμένες φορές κάτι σαν έγκλημα ή κλοπή) Διαφθοράς Διάλυσης κάθε παραγωγικής δύναμης τα τελευταία τριάντα έτη Γραφειοκρατίας Ανεπαρκούς λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Υπάρχει ανεπάρκεια σχεδόν σε όλους τους τομείς(ενδεικτικά στον φοροεισπρακτικό) Έλλειψης οικονομικής δυναμικής, παραγωγικότητας, ανταγωνιστικότητας, καινοτομίας, έρευνας, ανάπτυξης Λανθασμένης κουλτούρας και φιλοσοφίας ενός μέρους του λαού 24/05/2012

11 και αφετέρου : στην έλλειψη διαχειριστικής επάρκειας η οποία :
1. Δεν διαμόρφωσε συνθήκες επιβίωσης σε αυτό το ανταγωνιστικό πλαίσιο, με την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ ή και προγενεστέρως 2. Δεν αξιοποίησε όπως αποδείχθηκε αρκούντως παραγωγικά τα τεράστια κεφάλαια που έλαβε η χώρα μας από τα κοινοτικά κονδύλια(άνω του € 1 τρις). 3. Έκανε σχεδόν ότι είναι ανθρωπίνως δυνατό, κατά τη διάρκεια τη κρίσης, για να μπει η χώρα μας στο επίκεντρο της παγκόσμιας δίνης, οσαν να ήταν αυτός ο στόχος, μέσα σε μια θύελλα, όπου όλοι επιχειρούσαν να φύγουν από το επίκεντρο(ακόμη και σήμερα) 4. Κινείται ακόμη και τώρα, με νωχελικότητα, αδράνεια και καθυστέρηση σε όλα τα διαρθρωτικά μέτρα, αφού δεν έχει ούτε τώρα συγκεκριμένη στόχευση 5. Δεν πείθει για την αποτελεσματικότητα της σχεδόν κανέναν και ενοχλεί τους δανειστές μας, διαμορφώνοντας τους δεύτερες σκέψεις ως προς την περαιτέρω στήριξη μας. Παράλληλα το ουσιαστικότερο νομίζω, δεν εμπνέει τον ελληνικό λαό, προκειμένου να δημιουργήσει δημιουργικό κλίμα ένωσης δυνάμεων μέσα από μια υποδεικνυόμενη προοπτική, παρά την τεράστια υπομονή και ανοχή που ο λαός υπέδειξε. 24/05/2012

12 Αν και έχουμε ζήσει τα αποτελέσματα θα αναφερθούμε
περιεκτικά αφού στο παρόν δεν έχει καίρια σημασία. Τα αποτελέσματα της σχετικής διαχειριστικής ανεπάρκειας και της έλλειψης εθνικής στρατηγικής στο οικονομικό επίπεδο είναι λοιπόν τα κάτωθι : 24/05/2012

13 Συνοπτικό αποτέλεσμα σήμερα
Όπως γνωρίζετε μέσα σε αυτό το παγκόσμιο πλαίσιο η Ελλάδα «κατάφερε», να μπει πρώτη στο κάδρο της κρίσης. Συνοπτικό αποτέλεσμα σήμερα Εξέλιξη Α.Ε.Π. : Η συνολική πτώση- ύφεση θα ξεπεράσει το 2012 σύμφωνα με τις προβλέψεις κάθε παγκόσμιο προηγούμενο : 24/05/2012

14 Εξέλιξη ελλείμματος % ΑΕΠ(για το 2012 δική μας πρόβλεψη)
24/05/2012

15 Το ελληνικό χρέος Η διαίρεση = ΧΡΕΟΣ / Α.Ε.Π. μας δίνει την απεικόνιση του ποσοστού χρέους. Η Ελλάδα όπως είδατε αντιμετωπίζει δύο ταυτόχρονα επιβαρυντικά δεδομένα : Μείωση Α.Ε.Π., λόγω της ύφεσης και Συνέχιση της ύπαρξης ελλειμμάτων, σε σημαντικό ποσοστό Συνέπεια των ανωτέρω η γιγάντωση του χρέους και η μη βιωσιμότητα αυτού, κατά την γνώμη μου και μετά το PSI+. Νομίζω ότι το επόμενο σενάριο είναι αν καταφέρουμε να συμπεριφερθούμε μετρίως λογικά(με αξιολογητές αυτούς που δίνουν τα χρήματα και όχι αυτούς που τα καταναλώνουν), το «κούρεμα» και του επίσημου κρατικού χρέους. 24/05/2012

16 Το Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα :
Το Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα : Τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα, δεν ήταν εκτεθειμένα σε προϊόντα subprime, πέραν ελαχίστων εξαιρέσεων και με μικροποσά. Είναι από τις στιγμές, όπου ίσως η έλλειψη τεχνογνωσίας η η χρόνια καθυστέρηση εφαρμογής όσων συμβαίνουν σε όλους τους τομείς παγκοσμίως, μας βοήθησε. Είναι δε νομίζω σαφές ότι ίσως μόνο στην Ελλάδα, δεν δημιούργησαν τα πιστωτικά ιδρύματα την κρίση στο κράτος, αλλά αντιστρόφως το κράτος, σε αυτά όπως βεβαίως σε όλες σχεδόν τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες. Έγιναν ασφαλώς λάθη και από το τραπεζικό σύστημα, τα οποία παρουσιάζουμε μαζί με τα αποτελέσματα τους περιεκτικά, αφού βλέποντας τα λάθη σε όλους τους τομείς θα συν-διαμορφώσουμε την καλύτερη δυνατή διέξοδο στην επόμενη μέρα, αλλά και θα προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα : 24/05/2012

17 Στρατηγικά σφάλματα Κατά την εκτίμηση μου τρία είναι τα στρατηγικά σφάλματα στα οποία περιέπεσαν οι διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων : Χάθηκε ο έλεγχος της σχέσεως καταθέσεων / χορηγήσεων. Αυτό ήταν αποτέλεσμα κυρίως της ευκολίας και του εξευτελιστικού κόστους δανεισμού, από την διατραπεζική. Αποτέλεσμα σε σημαντικό μέρος των πιστωτικών ιδρυμάτων η σχέση χορηγήσεων έναντι καταθέσεων να φθάσει σε ποσοστά σημαντικά άνω του 100%. Σε ορισμένα δε άνω του 140%. Όλα τα ιδρύματα στριμώχνονταν να δανειστούν από την διατραπεζική αγορά με εξευτελιστικά επιτόκια και να δανείσουν, ώστε να αυξήσουν τα κέρδη, να λάβουν τα bonus των στόχων, να ανέβουν οι τιμές των μετοχών, να είναι ευχαριστημένοι οι μέτοχοι, γενικώς να είναι όλοι ευτυχισμένοι. Όμως ο δανεισμός από την διατραπεζική είναι εξαιρετικά βραχυπρόθεσμος, μια 24/05/2012

18 ημέρα, μια εβδομάδα, ένας μήνας, ένα τρίμηνο το πολύ ένας χρόνος
ημέρα, μια εβδομάδα, ένας μήνας, ένα τρίμηνο το πολύ ένας χρόνος. Αυτά αντιθέτως δάνειζαν μέρος αυτών των χρημάτων σε στεγαστικά μέχρι και σαράντα ετών, επαγγελματικά μέχρι και είκοσι – πέντε ετών, καταναλωτικά μέχρι και δέκα ετών. Όταν χρεοκόπησε η Lehman Brothers, η διατραπεζική έκλεισε σε μια ημέρα. Οπότε σημαντικό μέρος των πιστωτικών ιδρυμάτων βρέθηκε σε «κενό ρευστού». Έπρεπε να επιστρέψουν τεράστια κεφάλαια, σημαντικά υψηλότερα των καταθέσεων που διακρατούσαν, ενώ εκείνα τα είχαν χορηγήσει για μεγαλύτερα διαστήματα και δεν μπορούσαν αντιστοίχως να τα λάβουν πίσω. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο θεσμικός ρόλος δε σε βοηθά, αφού ένα πιστωτικό ίδρυμα δεν μπορεί ούτε να μην πληρώσει, ούτε να «παίξει» καθυστέρηση, ενώ ο πελάτης τους μπορεί και να σφυρίζει αδιάφορα. Ο αριθμητής(καταθέσεις) μειώνεται ταχύτερα από τον παρονομαστή(χορηγήσεις). Το πρόβλημα μεγαλώνει Ως δεύτερο στρατηγικό σφάλμα χαρακτηρίζω την υπερβολική χαλάρωση των πιστοδοτικών κριτηρίων που δημιούργησε ο ανταγωνισμός, το κλίμα της εποχής και η μεγάλη επιθυμία για κέρδη. Αυτό οδήγησε σε ορισμένες ευτυχώς περιπτώσεις, είτε σε έκδοση δανείων που δεν έπρεπε να δοθούν, είτε σε υπερβολικά χαμηλές τιμολογήσεις δανείων. Αυτό οδήγησε σε στρεβλώσεις και χαλάρωση την αγορά αφού : 24/05/2012

19 Ελάμβαναν δάνεια τόσο οι καλές επιχειρήσεις όσο και οι μετριότερες, σε κάποιες δε περιπτώσεις και αυτές που δεν θα έπρεπε. Αυτό δημιουργούσε πρόβλημα στην αγορά, αφού μη υγιείς επιχειρήσεις έμεναν στην αγορά και ανταγωνίζονταν αθέμιτα σε ορισμένες περιπτώσεις τις υγιείς Η λογιστική απεικόνιση, το business plan και η βιωσιμότητα του project, δεν ήταν πάντοτε η ειδοποιός διαφορά που διαμόρφωνε το κόστος. Πολλές φορές η ύπαρξη τους διαμόρφωνε και κλίμα καχυποψίας Αυτό οδήγησε : Σε στρέβλωση της αγοράς, αφού λιγότερο ποιοτικές εταιρείες βρέθηκαν να έχουν ορισμένες φορές χαμηλότερα επιτόκια από τις απολύτως ποιοτικές Σε χαλάρωση των επιχειρηματιών, αφού η έκδοση των χρηματοδοτήσεων ήταν μια απλή σχεδόν αυτοματοποιημένη διαδικασία, που δεν είχε να κάνει με την ποιότητα των λογιστικών στοιχείων Σε περαιτέρω «στρατηγική χαλάρωση» των επιχειρηματιών, αφού απέβλεπαν στην εύκολη λύση του δανεισμού για κάθε πρόβλημα. 24/05/2012

20 Ως τρίτο στρατηγικό σφάλμα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε το γεγονός ότι σε ορισμένες περιπτώσεις απεμπόλησαν εν όψει του κέρδους τον συμβουλευτικό τους χαρακτήρα, στην ουσία «πυροβολώντας το πόδι τους». Διότι, όταν δεν είσαι απαιτητικός στις προϋποθέσεις έκδοσης του δανείου Όταν δεν δίνεις ιδιαίτερη έμφαση στο business του πελάτη, συμβουλεύοντας τον Όταν δεν δίνεις μεγάλη σημασία στα λογιστικά του στοιχεία συμβουλεύοντας τον να δίνει και εκείνος μέσω της οργάνωσης του οικονομικού του τμήματος 24/05/2012

21 μάλλον το πρόβλημα σε εσένα θα γυρίσει μέσω της επισφάλειας
4. Όταν δεν προωθείς πάντοτε το κατάλληλο για την περίσταση προϊόν, αλλά το πλέον κερδοφόρο για εσένα Όταν δεν δημιουργείς τις προϋποθέσεις συνεργασίας πελατών κάτω από φοβικά σύνδρομα μάλλον το πρόβλημα σε εσένα θα γυρίσει μέσω της επισφάλειας Και όντως σε αυτές γύρισε όπως θα δούμε. 24/05/2012

22 Το κλείσιμο της διατραπεζικής αγοράς και η κρίση χρέους της χώρας οδηγεί σε συνεχείς υποβαθμίσεις τις χώρας και κατ’ επέκταση και των πιστωτικών ιδρυμάτων. Η κρίση χρέους μετατρέπεται σταθερά σε κρίση δανεισμού. Τα πιστωτικά ιδρύματα δανείζονται πλέον σχεδόν μόνο βραχυπρόθεσμα και μόνο μέσω της ΕΚΤ. Μέχρι σήμερα έχουν δανειστεί σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα ποσά ύψους περίπου € 110 δις, από την Ε.Κ.Τ. Οι επισφάλειες παρά τις διαρκείς προβλέψεις, που προς τιμήν τους λαμβάνουν, εξακολουθούν να δημιουργούν τεράστια προβλήματα, αφού αφενός έχουν επισφαλή δάνεια ύψους κατά εκτιμήσεις περίπου € 40 δις, ενώ έχουν ρυθμίσει δάνεια ύψους € 80 δις περίπου. Με το περίφημο PSI, θα απολέσουν κεφάλαια περίπου € 18,55 δις παρά τις βελτιωτικές πρόσφατες ρυθμίσεις(ακόμη δεν έχουν τεθεί σε ισχύ). Λόγω της μελέτης Blackrock, μάλλον κάποια πιστωτικά ιδρύματα, θα πρέπει να ενισχύσουν τα κεφάλαια τους έναντι μελλοντικών επισφαλειών κατά σημαντικά ποσά(μη δημοσιευμένα), παρότι η μελέτη είχε καλά αποτελέσματα. 24/05/2012

23 Παρόλα αυτά το τραπεζικό σύστημα κατά την εκτίμηση μας :
Παράλληλα το τραπεζικό σύστημα έχει απολέσει καταθέσεις ύψους περίπου € 80 δις και αντιμετωπίζει τεράστια καθίζηση της μετοχικής του αποτίμησης. Προφανώς με δεδομένο ότι καμία οικονομία δεν μπόρεσε να αναπτυχθεί χωρίς υγιές πιστωτικό σύστημα, θα υπάρξει ενίσχυση αυτού, αφού την δεδομένη στιγμή προφανώς, έχει γίνει ασθενής κρίκος του συστήματος. Στόχος της οικονομικής του ενίσχυσης και ορθώς, είναι η διαμόρφωση της δυνατότητας του να στηρίξει την οικονομική δραστηριότητα, χωρίς να απολεστεί ο ιδιωτικός του χαρακτήρας, φοβούμενοι τις «αγκυλώσεις» του δημόσιου τομέα ιδίως στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά το τραπεζικό σύστημα κατά την εκτίμηση μας : Θα δυσκολευτεί να στηρίξει την οικονομική δραστηριότητα Θα αυστηροποιήσει και ορθώς περαιτέρω τα πιστοληπτικά κριτήρια Θα αργήσει να ανακάμψει Ατύπως θα κρατικοποιηθεί και θα προκύψει συγκέντρωση, η οποία με βάση την «ελληνική εμπειρία», θα περιορίσει τον ανταγωνισμό, μάλλον εις βάρος των πελατών 24/05/2012

24 Τα προβλήματα των επιχειρήσεων πηγάζουν κυρίως από τα ανωτέρω και είναι επιγραμματικά :
Ασταθές φορολογικό σύστημα με μεγάλη συνολική τελική φορολογική επιβάρυνση Υψηλή γραφειοκρατία Μεγάλη διαφθορά Υψηλότατο εργοδοτικό κόστος(από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη) Έλλειψη υποστήριξης από όλους τους τομείς και όλους τους φορείς. Αρνητισμό. Έλλειψη καινοτομίας – παραγωγικότητας – ανταγωνιστικότητας Ελλιπής οργάνωση Μεγάλη εξάρτηση από το κράτος και το τραπεζικό σύστημα, που πλέον έχουν σημαντικά προβλήματα 24/05/2012

25 Σε αυτά τα σημαντικότατα προβλήματα τα οποία ανέκαθεν αντιμετώπιζαν ήρθαν να προστεθούν :
Η κατάρρευση του κράτους: Όσες επιχειρήσεις συναλλάσσονται με το δημόσιο στην καλύτερη περίπτωση, καθυστερούν να λάβουν τα χρήματα, ενώ κάποιες φορές χάνουν μέρος αυτών, με διάφορες αιτιολογίες ή/και ομόλογα Οι εξαγωγικές εταιρείες, συνήθως ταλαιπωρούνται με την επιστροφή Φ.Π.Α. Η δημιουργία ασφυξίας ρευστότητας αφού : - Το κράτος τις επιβαρύνει με διαφόρων εμπνεύσεων εισφορές . . . Τα τραπεζικά ιδρύματα, έχοντας τα δικά τους προβλήματα, πιέζουν στερώντας διαρκώς ρευστότητα, υπομοχλεύοντας το ενεργητικό τους Οι πελάτες τους πιεζόμενοι, αδυνατούν να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους ή/και αδιαφορούν για την τήρηση των υποχρεώσεων τους(Πρόβλημα ηθικού κινδύνου) Οι προμηθευτές τους, αν είναι εντός Ελλάδος, πιέζουν γιατί και αυτοί έχουν πρόβλημα ρευστότητας και αν είναι από το εξωτερικό «γοητευμένοι», από την «διαφημιστική προβολή» της οικονομίας μας διεθνώς, επιμένουν, αν όχι στην προκαταβολή στην εξόφληση μετρητοίς, ασχέτως προγενέστερης συνεργασίας Το επιχειρείν στην Ελλάδα πλέον από άθλος που ήταν πάντοτε, εξελίσσεται σε θανάσιμο πάθος, αν δεν υπάρξουν μεταβολές 24/05/2012

26 Η προσφερόμενη διέξοδος
Κάποιος ακούγοντας όλα όσα έως τώρα είπαμε θα αναρωτηθεί μελαγχολικά, αν υπάρχει διέξοδος. Θα θεωρήσει ότι ο ομιλητής είναι ένας ακόμη εκφραστής του αδιεξόδου. Όχι. Εγώ τουλάχιστον σε αυτόν τον τομέα θα σας εκπλήξω. Θα ήθελα να ξεκινήσουμε αυτή την αναζήτηση μαζί με κάποια βασικά ερωτήματα τα οποία θα μας δώσουν μόνα τους την απάντηση, ως κεντρική ιδέα, πριν προχωρήσουμε στην σκιαγράφηση της «νέας ελληνικής οικονομίας», όπως αυτή θα διαμορφωθεί στην περίπτωση που επιτευχθεί η οικονομική μας σωτηρία, είτε με αυτό το οικ. πρόγραμμα είτε με κάποιο άλλο. Γιατί νομίζω το πρόβλημα δεν είναι το πρόγραμμα αλλά το αν θα κάνουμε συγκεκριμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και εκεί πρέπει όλοι να στοχοποιήσουμε. 24/05/2012

27 1. Είστε ευχαριστημένοι από τον τρόπο λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας μέχρι πριν την κρίση; Το μακροοικονομικό περιβάλλον σας βοηθούσε; 2. Ο ελληνικός επιχειρηματικός κόσμος αντιμετωπίζει προβλήματα εξαιτίας της κρίσεως, ή η κρίση γιγάντωσε τα πάγια προβλήματα τα οποία αντιμετώπιζε; 3. Υπήρχε στρατηγικό μοντέλο ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας προ της κρίσεως; 4. Υπήρχε προοπτική βιωσιμότητας σε μάκρο επίπεδο με το τότε επιχειρηματικό μοντέλο; 5. Ακόμη και εσωτερικά στις επιχειρήσεις μας ήταν όλα ομαλά; Το μικροοικονομικό περιβάλλον ήταν καλό και αρκούντος ανταγωνιστικό και λειτουργικό; Η οργάνωση μας ικανοποιητική; Η δομή της εταιρείας μας επαρκής; 24/05/2012

28 Νομίζω πως αν με ειλικρίνεια απαντήσουμε στα ερωτήματα τότε με έκπληξη θα κατανοήσουμε πόσο μεγάλη και φωτεινή είναι η διέξοδος. Διότι όσο μεγαλύτερες είναι οι παθογένειες, τόσο μεγαλύτερες είναι οι προοπτικές. Όσο μεγαλύτερο είναι το αδιέξοδο του παρελθόντος που καταρρέει τόσο μεγαλύτερη είναι η διέξοδος που ορθώνεται μπροστά μας. Αρκεί : Να αντιμετωπιστεί, χθες, το μεγάλο διαχειριστικό πρόβλημα της χώρας μας, το οποίο μας οδήγησε εδώ και το οποίο εκτιμώ ότι δεν έχει αντιμετωπιστεί ακόμη Να κατανοήσουμε το νέο οικονομικό μοντέλο, τις παγκόσμιες εξελίξεις, τα σφάλματα της οικονομίας μας και να προσαρμοστούμε και να δράσουμε έγκαιρα και με μεγάλη αποφασιστικότητα 3. Να μην αφήσουμε τους θιασώτες του χθες, να μας γκρεμίσουν το αύριο, το οποίο είναι σαφώς πιο απαιτητικό, σαφώς πιο δύσκολο αλλά υπαρκτό 4. Να αντιμετωπίσουμε την ροπή της ανθρώπινης φύσης για αδράνεια, προς κάθε αλλαγή που μεταβάλει τις συνήθειες. Να αλλάξουμε τις επιχειρήσεις μας να αλλάξουμε τον εαυτό μας τον ίδιο αν πρέπει 24/05/2012

29 Η λογική του οικονομικού προγράμματος ή και οποιουδήποτε άλλου, ρεαλιστικού, ως προς το δημόσιο χρέος Η λογική αυτή αν μπορούσε να διατυπωθεί με δύο φράσεις αυτές θα ήταν : Δεν θα ζήσουμε άλλο με ξένα χρήματα. Θα χαλάμε όσα βγάζουμε. Πλέον θα καλύπτονται μόνο τα υπάρχοντα χρέη και τα προγραμματισμένα ελλείμματα. Αν δημιουργούνται νέα ελλείμματα, τότε θα πρέπει εμείς, ως κράτος να βρούμε τους πόρους, προφανώς περιορίζοντας τις δαπάνες, αφού δυστυχώς και με δική μας ευθύνη, οι αγορές για πολλά έτη, μάλλον δεν θα μας δανείζουν Στόχος προφανώς, πρέπει είναι η δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων, τα οποία θα βοηθήσουν να αντιστραφεί η ροπή του χρέους προς την γιγάντωση και να οδηγηθεί σε φθίνουσα πορεία, αλλάζοντας και το κλίμα και «ανοίγοντας» τις αγορές. Ναι είναι αλήθεια ότι το 2020 το δημόσιο χρέος, θα είναι στα επίπεδα του 2009, αλλά η δυναμική του, λογικά, θα είναι φθίνουσα και η οικονομία μας, αν τα καταφέρουμε μια άλλη οικονομία με άλλη προοπτική. Νομίζω πως δεν υπάρχει άλλη ρεαλιστική ή επιθυμητή προοπτική για το δημόσιο χρέος. 24/05/2012

30 Μπορούμε ασφαλώς και δικαίως να διαφωνήσουμε με το υπάρχον πρόγραμμα στη λογική ότι με περιοριστικά μέτρα δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις μια οικονομία σε ύφεση. Πρόκειται για την εύλογη παραβίαση της Κευνσιανής λογικής. Όμως, στο ελληνικό μοντέλο, πως θα μπορέσεις να τροφοδοτήσεις μια οικονομία χρεοκοπημένη με δείκτη χρέους το 2009, άνω του 120%, με διαλυμένη δημόσια διοίκηση, με τον ελληνικό φοροεισπρακτικό μηχανισμό, με διαχειριστική ανεπάρκεια, με πρόσθετα κεφάλαια, αν πρώτα δεν την οργανώσεις και δεν ξεριζώσεις τις παθογένειες; Εκτιμώ ότι αυτό επιχειρεί το πρόγραμμα να κάνει με τις δικές του βεβαίως αστοχίες. Εξάλλου, αν σκεφτούμε ψυχρά, δεν μας έλειψαν τα χρήματα σε αυτή τη χώρα. Αντιθέτως περίσσεψαν μέχρι τουλάχιστον το 2008. Επιπροσθέτως υπάρχει το ενδεχόμενο να επιχειρείται με την ύφεση η άνοδος της ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα με την παγκόσμια στρατηγική της μείωσης της εσωτερικής κατανάλωσης και της εξωστρέφειας ή της αύξησης της παραγωγικότητας(μετατροπή της χώρας σε παραγωγό // εσωτερική υποτίμηση). Άρα αν υπάρξει διαχειριστική επάρκεια, το χρέος με πόνο είναι αλήθεια θα τιθασευτεί. 24/05/2012

31 Η λογική του οικονομικού προγράμματος ή και οιουδήποτε άλλου ρεαλιστικού κατά την εκτίμηση μας προγράμματος, ως προς το κράτος και την διοίκηση Ολοκλήρωσε τον κύκλο του το κράτος επιχειρηματίας, με τα γνωστά σε εμάς τουλάχιστον αποτελέσματα Ο δημόσιος τομέας θα μειωθεί κατά τουλάχιστον 30% και θα αυξηθούν οι αποκρατικοποιήσεις Η δημόσια διοίκηση θα στηριχθεί στην μηχανογράφηση και στην όσο το δυνατόν μικρότερη ανθρώπινη επαφή των συναλλασσόμενων Οι δημόσιες δαπάνες θα είναι συγκεκριμένες σε όλους τους τομείς, με εποπτεία και καμία δυνατότητα υπέρβασης Το κράτος και η δημόσια διοίκηση, θα έχει το ρόλο της προώθησης των ενεργειών των πολιτών του και των επιχειρήσεων και θα διατηρήσει αυστηρά εποπτικό ρόλο 24/05/2012

32 6. Το σύνολο των δημοσίων δαπανών, σε όλους τους τομείς(ενδεικτικά φαρμακευτική δαπάνη, ιατρική δαπάνη κλπ), θα μειωθεί στα παγκόσμια αναλογικά επίπεδα. Θα ακολουθήσουμε τα δεδομένου του υπόλοιπου ανεπτυγμένου κόσμου. Εκεί πρέπει νομίζω, να στοχεύει, λαμβάνοντας υπόψη τις ελληνικές ιδιαιτερότητες, οιοδήποτε πρόγραμμα. Κάτι τέτοιο βέβαια ενοχλεί σημαντικές ομάδες ανθρώπων. 7. Ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων θα μειωθεί τουλάχιστον κατά Η μονιμότητα αποβάλλεται και εισάγεται η αξιολόγηση. Θα γίνει προσπάθεια στο δημόσιο να εισάγονται οι πλέον ικανοί, οι οποίοι δεν θα αμείβονται πάντοτε περισσότερο, από τον ιδιωτικό τομέα, αλλά ισάξια και ανάλογα με την παραγωγικότητα τους Μεγάλοι επιχειρηματικοί τομείς τους οποίους παρά το μονοπώλιο, δεν αξιοποιούσε το κράτος, αποδεσμεύονται στην ελεύθερη οικονομία Προφανέστατα στον τομέα αυτό, το πρόγραμμα επιχειρεί να μας οδηγήσει, σε ένα μικρότερο, περισσότερο ευέλικτο, λιγότερο δαπανηρό και περισσότερο αποτελεσματικό κράτος. Φαντάζομαι η πλειοψηφία των παρευρισκόμενων θα συμφωνεί ότι δεν χρειαζόταν οποιοδήποτε πρόγραμμα για να στοχεύσουμε εκεί. 24/05/2012

33 Η λογική του οικονομικού προγράμματος ως προς την ανάπτυξη
Πολλοί ισχυρίζονται και εδώ θα συμφωνήσω, ότι στον τομέα αυτό το πρόγραμμα έχει υστέρηση. Εγώ θα το διατύπωνα λίγο διαφορετικά λέγοντας ότι παρά τις δεδηλωμένες και καταγεγραμμένες προθέσεις του προγράμματος για μείωση των φορολογικών συντελεστών και του εργοδοτικού κόστους, αλλά και έτερων μέτρων αναπτυξιακών(όπως για παράδειγμα η οργάνωση του κράτους, η απελευθέρωση επαγγελμάτων), το ισχύον πρόγραμμα όντως δεν είναι αρκούντος τολμηρό. Με δεδομένο ότι νομίζω πως δεν είναι ούτε έλλειψη λογικής ούτε έλλειψη θέλησης, επανέρχομαι στην παγκόσμια στρατηγική την οποία αναλύσαμε στις διαφάνειες 3-6 και νομίζω ότι υπάρχει στρατηγική για διαμόρφωση ανταγωνιστικότητας μέσω μείωσης εσωτερικής κατανάλωσης στο πρώτο στάδιο(Εσ. Υποτίμηση). Εκτιμώ ότι το υπάρχον πρόγραμμα είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο, ώστε σταδιακά και ανάλογα βεβαίως με την διαχειριστική επάρκεια εφαρμογής του, την αποτελεσματικότητα του, αλλά και τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις : 24/05/2012

34 Να περιορίσει την γραφειοκρατία και την διαφθορά
Να προσαρμόσει τα εισοδήματα στις δυνατότητες του ελληνικού ΑΕΠ, σε σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να διαμορφώσει ανταγωνιστικότητα σε σχέση με τους ετέρους μας. Άρα τα εισοδήματα, προσαρμόζονται στα επίπεδα του ΑΕΠ της χώρας σε σχέση με την ένωση κρατών στην οποία ανήκουμε. Να μειώσει την εσωτερική κατανάλωση(εσωτερική υποτίμηση), ώστε να μειωθεί το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Αυτό θα επιτευχθεί αφενός με την μείωση των εισαγωγών και αφετέρου μέσω της στροφής μας στην πρωτογενή και όχι μόνο παραγωγή Να διαμορφώσει μια δημόσια διοίκηση, ικανή να συλλάβει την φοροδιαφυγή και γενικότερα να υποστηρίζει επενδυτικές ενέργειες και πρωτοβουλίες Να περιορίσει την γραφειοκρατία και την διαφθορά Να μειώσει σταδιακά και ανάλογα με τις εξελίξεις στις δαπάνες και στα έσοδα, τους φορολογικούς συντελεστές, ώστε σταδιακά η Ελλάδα να μετατραπεί σε μια χώρα ικανή να προσελκύσει επενδύσεις και να γίνει παραγωγική δύναμη 24/05/2012

35 Να μας ενισχύει με επενδυτικά κεφάλαια ή με μείωση του κρατικού χρέους κατόπιν όλων των ανωτέρω, για να μην χαθούν και πάλι κεφάλαια. Ας μην ξεχνάμε ότι ως χώρα πέραν του δημοσίου χρέους έχουμε λάβει σημαντικά κεφάλαια από κοινοτικά κονδύλια, τα οποία δεν απέδωσαν, τουλάχιστον όσο θα έπρεπε Αναρωτιέμαι, αν και προφανώς και εγώ θα επιθυμούσα να έχουμε ρευστότητα από χθες, αν έρχονταν κεφάλαια, πριν γίνουν κάποιες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, κατά πόσο αυτά τα κεφάλαια θα ήταν αρκούντως αποδοτικά. Μήπως για μια ακόμη φορά δεν είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα; Άρα η όλη διαδικασία μου θυμίζει το ερώτημα αν το άλογο πρέπει να είναι μπροστά από το κάρο ή το ανάποδο. 24/05/2012

36 Πάντως όλα τα ανωτέρω δείχνουν νομίζω, ανεξαρτήτως αν κάποιος συμφωνεί η διαφωνεί ότι υπάρχει πλάνο. Υπάρχει διέξοδος. Μπορεί η διέξοδος να είναι ένας δύσκολος δρόμος, με αρκετό κόστος σε όλους τους τομείς, μπορεί ενίοτε να στρέφεται κατά των δικών μας ειδικότερα συμφερόντων είτε ατομικά, είτε εταιρικά είτε κλαδικά, αλλά υπάρχει. Μπορεί να διαφωνούμε σε επιμέρους δράσεις, αλλά αλίμονο αν δεν προσαρμοστούμε. Εμείς που έχουμε την ακόμη πιο δύσκολη αρμοδιότητα είτε να επιχειρούμε σε αυτή την κάκιστη συγκυρία ή να επιχειρούμε να συνδράμουμε όσους επιχειρούν θα πρέπει : Άμεσα : να εξετάσουμε και να κατανοήσουμε αυτή την κατεύθυνση του οικονομικού προγράμματος ή έστω ενός οιουδήποτε ρεαλιστικού άλλου, ανά τομέα. Να προσαρμόσουμε τις επιχειρήσεις μας, σε αυτήν την νέα κατεύθυνση προκειμένου να επιβιώσουν. Προφανέστατα να δράσουμε σε όλα τα επίπεδα αντιμετωπίζοντας τις εσωτερικές παθογένειες, για να μεγιστοποιήσουμε τις πιθανότητες βιωσιμότητας. 24/05/2012

37 Διέξοδος για τον επιχειρηματικό κόσμο
Το μακροοικονομικό περιβάλλον όπως αναλύσαμε ανωτέρω, ανάλογα βέβαια με την διαχειριστική επάρκεια της χώρας μας, αλλά και τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις έχει σαφή πιθανότητα βελτίωσης αργά αλλά σταθερά, από το χάος στο οποίο ας το παραδεχθούμε βρίσκονταν, εκτός αν συνεχιστεί η διαχειριστική μη επάρκεια όσων έχουν την ευθύνη. Αυτό ο καθένας μόνος του, δεν μπορεί να το αλλάξει. Άρα καλό είναι να το παρακολουθούμε, αφού μας επηρεάζει, αλλά όχι να δίνουμε σε αυτό όλη μας την ενέργεια. Εκεί που έχουμε εμείς καθήκον να δράσουμε άμεσα και σε όλα τα επίπεδα είναι στο μικροοικονομικό επιχειρηματικό περιβάλλον, διαμορφώνοντας εσωτερικά την δική μας διέξοδο. Χρειάζεται μεγάλη ενίσχυση στα δυο στρατηγικότερα και σπουδαιότερα τμήματα κατά την εκτίμηση μου της επιχείρησης : Το management και την χρηματοοικονομική διαχείριση. 24/05/2012

38 Έχοντας αντίληψη όσων συμβαίνουν, αρχικά θα πρέπει να εκτιμήσουμε :
Τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούμαστε Την επιχείρηση μας έναντι των εξελίξεων στον κλάδο μας Την προοπτική και την βιωσιμότητα της έναντι αυτών των στοιχείων Προφανέστατα θα πρέπει πρώτα να αξιολογήσουμε την δυνατότητα βιωσιμότητας μας σε αυτό το αντικείμενο και την προοπτική μας σε αυτό. Η συνέχιση της δράσης μιας μη βιώσιμης, τηρουμένων βέβαια των νέων δεδομένων της αγοράς, δραστηριότητας οδηγεί στην καταστροφή. 24/05/2012

39 Έπειτα θα πρέπει να αξιολογήσουμε το κόστος βιωσιμότητας μας σε αυτό το αντικείμενο σε σχέση με ανάλογη δαπάνη χρόνου και κόπου σε έτερο αντικείμενο. Ασφαλώς σε κάθε περίπτωση, με δεδομένο ότι η κατανάλωση θα πληγεί, οφείλουμε να εμπλουτίσουμε το μείγμα του αντικειμένου μας ακόμη και αν επιλέξουμε να συνεχίσουμε την δράση μας σε αυτό. Η αύξηση των εσόδων μπορεί να προέλθει μόνο μέσα από την διάχυση των αντικειμένων, με στόχευση βέβαια σε αντικείμενα με την κατά το δυνατόν ανελαστικότερη ζήτηση. Ενδεικτικά : Παιδί Ενέργεια Διατροφή Γυναίκα Οπωσδήποτε θα πρέπει να αποφύγουμε το μιμητισμό και να στραφούμε σε καινοτόμες ιδέες και σε μεγάλες αγορές. Άρα εξαγωγική δραστηριότητα. Η Ελλάδα είναι μικρή αγορά ακόμη και αν επέτρεπε κάποτε πολύ μεγάλα κέρδη εξακολουθεί να είναι μικρή αγορά. Θα πρέπει ακόμη να λάβουμε υπόψη μας ότι κατά την εκτίμηση μας : 24/05/2012

40 Η ελληνική αγορά, στο καλό σενάριο, θα οργανωθεί και δεν θα επιτρέπει ούτε την αισχροκέρδεια, ούτε την επιβίωση επιχειρήσεων μη ανταγωνιστικών, ούτε την παρασιτική παρουσία σειράς επιχειρήσεων ανά κλάδο που μόνο κακό έκαναν στις υγιείς εταιρείες, στον κλάδο και στην ελληνική οικονομία συνολικότερα Είναι αν μη τι άλλο σφάλμα, να μην απευθυνόμαστε σε μια αγορά Ευρωπαϊκή κοινή και να απευθυνόμαστε σε μια αγορά ενεργών πολιτών, πολύ περισσότερο τώρα που το εισόδημα μας φθίνει. Ασφαλώς για να απευθυνθούμε έξω, πρέπει και το κράτος να συμβάλει δημιουργώντας ανταγωνιστικές δομές, αλλά αλήθεια ο κάθε ένας από εμάς πόσο έχει ασχοληθεί με έναν εξαγωγικό προσανατολισμό; Ας αναρωτηθούμε παρακαλώ. Νομίζω πως δεν νοείται η επανάπαυση της επιτυχίας σε ένα τομέα, όσο μεγάλη και να είναι αυτή. Η απόλαυση της επιτυχίας, είναι κάποιες φορές, η αρχή της αποτυχίας. Η επιχείρηση είναι ένας ζωντανός οργανισμός, με δυναμικό προσανατολισμό προς την διαρκή αναζήτηση, προς την διαρκή βελτίωση, αν θέλει να μείνει ζωντανή. Αλλιώς αρρωσταίνει, φθίνει και πεθαίνει. Πόσο χρόνο αφιερώνετε στην πρόοδο τα τελευταία τρία έτη; Επιτέλους ας αφιερώσουμε χρόνο στην επιχειρηματικότητα. Δεν θα σας σώσει όπως νομίζετε, μόνο η διαρκής ενασχόληση με την καθημερινότητα. Αντιθέτως θα σας σκοτώσει. Η επιχειρηματικότητα και η δημιουργικότητα που αυτή παράγει, θα σώσει εσάς ως οντότητα και κατ επέκταση τις επιχειρήσεις σας. Μην μένετε στο φαύλο κύκλο της διαχείρισης της καταστροφής. 24/05/2012

41 Χρηματοοικονομική διοίκηση – διακυβέρνηση επιχείρησης
Θα ήθελα όλοι μας νοητά να αναρωτηθούμε ποια η χρηματοοικονομική στρατηγική της επιχείρησης που διευθύνουμε ή στην οποία εργαζόμαστε; Υπάρχει; Είναι ξεκάθαρη; Πόσες φορές σε κάθε τομέα αυτής λειτουργήσαμε προληπτικά και πόσες «θεραπευτικά»; Η χρηματοοικονομική στρατηγική διαμορφώνεται αφού αξιολογηθούν : Τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία της επιχείρησης Η θέση της επιχείρησης έναντι του κλάδου Η δομή του Ισολογισμού της επιχείρησης και η δυνατότητα ομαλής μεταβολής του Η θέση της επιχείρησης έναντι της ελληνικής οικονομίας Τα ποιοτικά δεδομένα της επιχείρησης όπως management, ποιότητα και ποσότητα κεφαλαίων, σχέση εξάρτησης πελατών έναντι αυτής κλπ 24/05/2012

42 Ρευστότητα μέσω δομής Ενεργητικού Ρευστότητα μέσω δομής Παθητικού
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την χρηματοοικονομική διοίκηση μιας εταιρείας σήμερα, πέραν από την διαμόρφωση της στρατηγικής(κάτι αυτονόητο), είναι η αντιμετώπιση της περίφημης κρίσης ρευστότητας Είδαμε ότι οι παραδοσιακές πηγές αυτής φθίνουν. Είναι σαφές. Θα μείνουμε προσκολλημένοι στο χθες αναμένοντας το θαύμα της έκρηξης πιστώσεων; Οφείλουμε πλέον να στραφούμε σε έτερες πηγές ρευστότητας όπως επί πεντηκονταετίας γίνεται στο εξωτερικό : Ρευστότητα μέσω δομής Ενεργητικού Ρευστότητα μέσω δομής Παθητικού Ρευστότητα μέσω διαχείρισης κυκλοφοριακών ταχυτήτων απαιτήσεων, υποχρεώσεων, αποθεμάτων Η λεγόμενη «εσωτερική ρευστότητα». Η πιο στρατηγική η πιο «άξια», αφού προέρχεται από δική μας σωστή διαχείριση και η πιο φθηνή(κόστος μηδέν). Αλλά και έτερες μορφές ρευστότητας, όπως μέσω επενδυτικών ταμείων, συγχωνεύσεων, εξαγορών κλπ. 24/05/2012

43 Προφανέστατα και παράλληλα, θα πρέπει η χρηματοοικονομική διοίκηση να στοχοποιήσει στην διαφύλαξη στο μέτρο του δυνατού, των υπαρχουσών ροών κεφαλαίων. Όταν έχουμε ανάγκη την τραπεζική χρηματοδότηση πόσο άστοχο είναι να μην έχουμε αρχικά σκεφτεί τα χαρακτηριστικά αυτής της σχέσης; Για ποιο λόγο δεν είχαμε αξιολογήσει πάντα όσο θα έπρεπε, την κρισιμότητα της ύπαρξης της. Προφανώς η προγενέστερη «άνεση χρηματοδοτήσεων», μας οδήγησε σε χαλάρωση. Έπειτα πόσο επικίνδυνο είναι να μην έχουμε προσπαθήσει να καλύψουμε τις αδυναμίες της σχέσεως, οι οποίες είναι πλέον ορατές από όλους; Προφανέστατα ανάλογα με την σημασία και την ανταγωνιστικότητα που προσδίδει η ύπαρξη χρηματοδοτήσεων στην επιχείρηση μας, θα πρέπει να έχουμε μια δομή η οποία να μας υποστηρίζει ως προς την : 24/05/2012

44 Η δυνατότητα έκαστου πιστωτικού ιδρύματος να χρηματοδοτήσει
Μορφή της χρηματοδότησης. Είναι η δομή συμβατή με τον σκοπό της χρηματοδότησης. Το «χειρότερο» δάνειο, είναι το δάνειο που δεν συνάδει με τον σκοπό του. Εμείς έχουμε την ενδεδειγμένη τεχνογνωσία και γνώση προκειμένου να επιλέξουμε το κατάλληλο προϊόν με τους καλύτερους όρους; Ακόμα και αν την έχουμε είναι αυτό εργασία του manager; Διασπορά Ορίων : Περάσαμε ανεπιστρεπτή από την στρατηγική της συγκέντρωσης των ορίων, ώστε να έχουμε εποπτεία τόσο του κόστους όσο και της διαχείρισης και να συγκεντρώνουμε παράπλευρες εργασίες για μείωση κόστους. Πλέον προβάλλεται η αναγκαιότητα της διασποράς των ορίων, αφού δεν γνωρίζουμε ούτε είναι δεδομένη : Η δυνατότητα έκαστου πιστωτικού ιδρύματος να χρηματοδοτήσει Οι όροι τους οποίους θα επιβάλει προκειμένου να προβεί σε χρηματοδότηση Το ενδεχόμενο της εξαγοράς ή της συγχώνευσης των πιστωτικών ιδρυμάτων 24/05/2012

45 Η νοούμενη διασπορά έχει να κάνει σε τρία επίπεδα :
Διασπορά ως προς το πιστωτικό ίδρυμα. Σαφώς θα πρέπει για λόγους ασφάλειας να υπάρχουν πλεονάζουσες τραπεζικές σχέσεις. Αυτό μας εξυπηρετεί πέραν του κινδύνου, και στις διασπορές- κατανομές των καλυμμάτων, αφού αυστηροποιούνται διαρκώς τα ποσοστά τους. Διασπορά ως προς την ημερομηνία ανανέωσης των ορίων. Ασφαλώς μια κατανομή της ανανέωσης των ορίων, κατά την διάρκεια του έτους είναι ιδιαίτερα σημαντική, αφού σε αυτή την περίπτωση μπορεί να αντιμετωπιστεί μερική αρνητική εξέλιξη στην ανανέωση κάποιου ορίου. Αν αντιθέτως όλα τα όρια της επιχειρήσεως μας είναι κατανεμημένα σε ιδιαίτερα κοντινά χρονικά διαστήματα ανανέωσης, διατρέχουμε μεγαλύτερο κίνδυνο πιστωτικού γεγονότος, αφού μπορεί να έχουμε συνολικές αρνητικές εξελίξεις ορίων σε σύντομο χρονικό διάστημα. 24/05/2012

46 Ασφαλώς λόγω και του μακροοικονομικού περιβάλλοντος θα πρέπει να φροντίζουμε για τη διασπορά και της έδρας των τραπεζικών επιχειρήσεων με τα οποία συνεργαζόμαστε : Ελλάδα, Κύπρος, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο. Η διασπορά αυτή μας εξασφαλίζει μείωση του κινδύνου στρατηγικής των πιστωτικών ιδρυμάτων και μείωση της έκθεσης μας στην Ελλάδα, καθώς και μερική διαφύλαξη των επιχειρήσεων σε φαινόμενα ολιγοπωλίου τιμών Παράλληλα η χρηματοοικονομική διοίκηση οφείλει όπως πάντοτε να δώσει την πρέπουσα έμφαση σε τομείς όπως : 1. Τομέας ανάλυσης λογιστικών καταστάσεων : Προφανέστατα εφόσον τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν το πλεονέκτημα της αξιολόγησης των λογιστικών καταστάσεων, οι επιχειρήσεις πρέπει να έχουν ανάλογα τμήματα διαμόρφωσης και αξιολόγησης της πιστοληπτικής τους θέσης. Ακόμα και τα πιστωτικά ιδρύματα αισθάνονται πιο ασφαλή, όταν έχουν να κάνουν με αντίστοιχο οργανωμένο τμήμα. Αλλά αυτό δεν πρέπει να συμβαίνει μόνο για τα πιστωτικά ιδρύματα. Πλέον όλοι θα ελέγχουν τον ισολογισμό μας και θα είναι κριτήριο για πολλά θέματα. 24/05/2012

47 2. Εποπτεία διαχείρισης ορίων
2. Εποπτεία διαχείρισης ορίων. Η πολυπλοκότητα της κατάστασης, η ανάγκη για διαρκή ενημέρωση των πιστωτικών ιδρυμάτων, η ανάγκη για πιστοληπτική αναβάθμιση, διαμορφώνει έναν νέο τομέα λογιστικής παρακολούθησης. Τον τομέα της πιστοληπτικής διαμόρφωσης και αξιολόγησης. Ακόμη και μια κατά τα άλλα ορθή λογιστική απεικόνιση, η οποία όμως δεν έγινε με τον απολύτως ενδεδειγμένο τρόπο μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την πιστοληπτική μας διαβάθμιση. Παράλληλα η εποπτεία των εξόδων της εξέλιξης των λογαριασμών μας, είναι πρώτα από όλα ένα δείγμα σοβαρότητας της οικονομικής μας υποστήριξης. Είναι σαφές το ρητό «Προσέχει τα έξοδα, όποιος σκοπεύει να τα πληρώσει». Παράλληλα μέσω αυτής της διαδικασίας, συνήθως προκύπτουν σημαντικά οικονομικά οφέλη. 3. Διαρκή παρακολούθηση των στρατηγικών Τραπεζικών εξελίξεων και ανάλογη προσαρμογή των επιχειρήσεων στα αναμενόμενα δεδομένα, με βασικό στόχο την πρόληψη και όχι την εκ του αποτελέσματος προσπάθεια για λύση. 24/05/2012

48 Δράστε σε κάθε επίπεδο ανταγωνιστικότητας. Ανοίξτε διεξόδους.
Όπως ασφαλώς γνωρίζετε, σε κάθε εταιρεία η ρευστότητα και ο δανεισμός είναι σημαντικότατο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και για αυτό αφιερώσαμε αρκετό χρόνο σε αυτό τον τομέα. Με δεδομένο ότι δυστυχώς δεν θα επιβιώσουν όλες οι επιχειρήσεις, κάθε επιχείρηση οφείλει να διαμορφώνει πλεονεκτήματα σε κάθε τομέα και προφανώς και στο θέμα των χρηματοδοτήσεων, αλλά ακόμη περισσότερο στον τομέα της χρηματοοικονομικής διοίκησης συνολικά. Μόνο με την οργάνωση και την έγκαιρη προσαρμογή στις συνθήκες που μεταβάλλονται, σε κάθε τομέα, εμείς οδηγούμε την επιχείρηση στο διέξοδο. Ασφαλώς θα πρέπει να γίνει αντιληπτή η αναγκαιότητα της οργάνωσης προκειμένου να οδηγήσουμε την επιχείρηση μας στην νέα εποχή και ισχύει και σε αυτό τον τομέα ότι είπαμε για το δημόσιο. Όσα περισσότερα από τα ανωτέρω είτε δεν κάναμε είτε κάναμε όχι αρκούντως ικανοποιητικά, τόσο περισσότερα τα περιθώρια βελτίωσης. Δράστε σε κάθε επίπεδο ανταγωνιστικότητας. Ανοίξτε διεξόδους. 24/05/2012

49 Η χρηματοοικονομική στρατηγική δεν είναι σαφής πάντοτε
Επανδρώστε τον χρηματοοικονομικό τομέα των επιχειρήσεων με δεδομένο ότι είναι από τους πλέον κρίσιμους ιδιαίτερα σήμερα Ας ρίξουμε μια ματιά στο χθες(η μήπως παρά τα δεινά που έχουμε περάσει, ακόμη δεν ήταν χθες; ; ;), για να δείξουμε την διέξοδο του αύριο Σημαντική απουσία οικονομικής διεύθυνσης. Θεωρούταν σχεδόν υπερβολή κάποια επιχείρηση ακόμη και ΑΕ, να έχει οικονομικό διευθυντή. Τούτο παρότι οι επιχειρηματίες σε συντριπτικό ποσοστό αποδέχονται την κρισιμότητα της χρηματοοικονομικής διεύθυνσης. Αποτελέσματα : Η χρηματοοικονομική στρατηγική δεν είναι σαφής πάντοτε Ορισμένες φορές η εποπτεία ήταν ελλιπής και η πρόληψη απούσα Τα αυτονόητα όπως, budget, cash flow, διαχείριση πελατών προμηθευτών, διαχείριση τραπεζών, εσωτερική ρευστότητα θεωρούνταν όχι πάντοτε πολυτέλεια και για κάποιους υπερβολές. Ας μην μιλήσουμε για πιστοδοτική πολιτική. Αυτό ήταν σε κάποιες επιχειρήσεις, συνώνυμο της πυρηνικής φυσικής. 24/05/2012

50 Δομικά προβλήματα Ενεργητικού και Παθητικού
«Παράπλευρες απώλειες», σε ορισμένες περιπτώσεις εξαιτίας αυτής της απουσίας : Δομικά προβλήματα Ενεργητικού και Παθητικού Μέτρια εικόνα λογιστηρίου και λογιστικής απεικόνισης Όχι απόλυτη εποπτεία διαχείρισης και εποπτείας τραπεζικών λογαριασμών, υπερχρεώσεις Μέτρια ή και κακή σε ορισμένες περιπτώσεις πιστοληπτική ικανότητα, αφού η σημασία αυτής της αξιολόγησης έχει οξυνθεί ιδιαίτερα μετά την κρίση, όταν οι επιχειρήσεις ένοιωσαν την σημασία της απουσίας της είτε με μεγάλη αύξηση επιτοκίου, είτε με μείωση ή κλείσιμο ορίων Σημαντικές επισφάλειες 24/05/2012

51 Έλλειψη γνώσης για την επίδραση των λογιστικών κινήσεων στην τραπεζική πιστοληπτική διαβάθμιση. Ένα ενδεικτικό και απλοϊκό παράδειγμα : πόσες φορές δεν περνάμε τις επιταγές εισπρακτέες στους χρεώστες του Ισολογισμού, ενώ θα μπορούσαν να καταχωρούνται στις επιταγές εισπρακτέες. Όμως οι χρεώστες είναι κατά τα τμήματα credit των πιστωτικών ιδρυμάτων, ένας ιδιαίτερα εποπτευόμενος λογαριασμός, που η ύπαρξη σημαντικών ποσών ερμηνεύεται ως αρνητικό στοιχείο και τα κάνει να προβαίνουν σε προβλέψεις και αναμόρφωση Ισολογισμού. Ο επιχειρηματίας είναι first and last step στις διαπραγματεύσεις με τα πιστωτικά ιδρύματα από τον relationship manager, μέχρι τον Διευθυντή του επιχειρηματικού κέντρου. Με αυτό τον τρόπο πέραν του γεγονότος ότι κάποιος πιο άπειρος στην τραπεζική τεχνογνωσία, διαλέγεται με απολύτως έμπειρους και εξειδικευμένους, δεν υπάρχει η δυνατότητα κατά την πορεία των συζητήσεων της αναπροσαρμογής της στρατηγικής ή της λεγόμενης «πίεσης του τρίτου». Παράλληλα μειώνεται ο «μύθος του επιχειρηματία». 24/05/2012

52 Χρηματοοικονομική στρατηγική : Το ξεκίνημα και το τέλος.
Η σύγχρονη χρηματοοικονομική διεύθυνση κάθε επιχείρησης, στο καθήκον της να συμβάλει στην αναζητούμενη διέξοδο, οφείλει προφανώς, να λύσει όλες τις περιγραφόμενες ανωτέρω παθογένειες και επιπροσθέτως να εστιάζει επίσης περισσότερο σε θέματα όπως : Μακροοικονομικές εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά με ιδιαίτερη έμφαση στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Η αντίληψη της οικονομικής διεύθυνσης, η οποία ήταν προσανατολισμένη στην εποπτεία της εσωτερικής οικονομικής λειτουργίας της επιχείρησης ή στην καλύτερη περίπτωση και στην σχετική παρακολούθηση της τοπικής αγοράς- αντικειμένου, είναι επικίνδυνα ξεπερασμένη. Πλέον σημαντικά και επικίνδυνα προβλήματα προέρχονται από τις διεθνείς εξελίξεις. Χρηματοοικονομική στρατηγική : Το ξεκίνημα και το τέλος. Φορολογικός σχεδιασμός : Η φορολογική πολιτική είναι ένας ακόμη κρίσιμος τομέας διαμόρφωσης ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Οφείλουμε να παρακολουθούμε τις εξελίξεις, να προσαρμοζόμαστε και να είμαστε ανταγωνιστικοί. Όταν ο ανταγωνιστής μας έχει φορολογικό κόστος 20% και εμείς 36%, ποιος είναι πιο ανταγωνιστικός; Εσείς πόσο και πότε ασχολείστε με την φορολογική επιβάρυνση; Μήπως σε κάποιες περιπτώσεις όχι πολύ και κυρίως τον Δεκέμβριο έκαστου έτους; 24/05/2012

53 Αν είναι σε όλους προφανές ότι η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων στο βραχύ και μέσο χρονικό επίπεδο δεν είναι δεδομένη και ο κυριότερος λόγος είναι το επιβαρυμένο χρηματοοικονομικό επίπεδο, τότε είναι εκτιμούμε σε όλους σαφές : Ότι οι επιχειρήσεις χρειάζονται στα πλαίσια της αναζήτησης διεξόδου, περαιτέρω ενίσχυση του management και μια καινοτόμα προσέγγιση οικονομικής διεύθυνσης προσαρμοσμένη στα νέα δεδομένα της χρηματοοικονομικής στρατηγικής. Βέβαια οι ελληνικές επιχειρήσεις χαρακτηρίζονται σε ποσοστά άνω του 95% ως μικρομεσαίες. Είναι κατανοητό ότι ανάλογα με τα μεγέθη τους δεν είναι εύκολο να αντέξουν χρηματοοικονομικά έναν οικονομικό διευθυντή. Θα πρέπει όμως σε κάθε περίπτωση να αναζητήσουν υποστήριξη σε αυτή την υπηρεσία. Για παράδειγμα υπάρχει πλέον και στην Ελλάδα η δυνατότητα οικονομικής διεύθυνσης outsourcing, ώστε να υπάρχει υποστήριξη με ανεκτό κόστος για τις μικρές επιχειρήσεις ή να υπάρχει πρόσθετη υποστήριξη του «εσωτερικού» Οικ. διευθυντή για τις μεγαλύτερες. 24/05/2012

54 Συμπερασματικά σε επίπεδο χώρας και επιχείρησης νομίζω όλοι κατανοούμε πλέον πως :
24/05/2012

55 Σύμφωνα με όλα τα ανωτέρω, η Ελλάδα οδηγείται αν δεν προκύψουν αναταράξεις σε τοπικό(διαχείριση) ή διεθνές επίπεδο αργά η γρήγορα με αυτό το πρόγραμμα ή κάποιο άλλο σε : Έλεγχο του δημοσίου χρέους Αύξηση των κρατικών εσόδων Μείωση του εργοδοτικού κόστους Παραγωγική δυνατότητα Σταδιακή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας Μείωση της διαφθοράς Μεταφορά του πλούτου από τους πολίτες στο κράτος Διεύρυνση της φορολογικής βάσης Απόλυτο έλεγχο και περιορισμό των δαπανών Μικρότερη, πιο αποδοτική, πιο λειτουργική δημόσια διοίκηση 24/05/2012

56 Οι επιχειρήσεις θα οδηγηθούν :
Σε ένα πιο υγιές αλλά και πολύ πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον Σε μια εξαγωγική δραστηριότητα, αφού η τοπική αγορά είναι μικρή και η δυνατότητα κατανάλωσης της φθίνει Σε μια βαθύτερη αναζήτηση αντικειμένου δράσης. Σε μια αναγκαιότητα βαθύτερης οργάνωσης σε όλα τα επίπεδα και ιδίως στο χρηματοοικονομικό Σε αύξηση των μεγεθών, ώστε να δημιουργείται δυνατότητα οικονομίας κλίμακας Σε μια διαρκή αναζήτηση παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας αφού το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον είναι απαιτητικό Σε ένα σταθερότερο φορολογικό περιβάλλον Σε ένα περισσότερο δίκαιο περιβάλλον με καλώς νοούμενη εποπτεία της αισχροκέρδειας Σε ένα περιβάλλον με μικρότερη διαφθορά και μικρότερη ενοχοποίηση της επιχειρηματικής δράσης 24/05/2012

57 Το πολυχρησιμοποιημένο πλέον : Κατανόηση – Προσαρμογή - Δράση
Η διέξοδος θα προκύψει από την ταχύτερη δυνατή κατανόηση αυτών ή και άλλων εξελίξεων που μας έχουν διαφύγει στα πλαίσια αυτής της παρουσίασης, την δυνατότητα προσαρμογής των επιχειρήσεων μας στα νέα δεδομένα και την ΑΜΕΣΗ ΔΡΑΣΗ ΕΝΑΝΤΙ ΑΥΤΩΝ. Το πολυχρησιμοποιημένο πλέον : Κατανόηση – Προσαρμογή - Δράση 24/05/2012

58 Θέσαμε και απαντήσαμε στο ερώτημα αν υπάρχει διέξοδος.
Ξεκινήσαμε από την παρουσίαση των οικονομικών εξελίξεων, στρατηγικά, στο μακροοικονομικό περιβάλλον, παγκοσμίως, στην Ελλάδα, στο Τραπεζικό σύστημα και στις επιχειρήσεις. Θέσαμε και απαντήσαμε στο ερώτημα αν υπάρχει διέξοδος. Συνεχίσαμε με το σχεδιασμό και την στόχευση του προγράμματος προκειμένου να κατανοήσουμε την προσφερόμενη μέσα από αυτό διέξοδο. Φροντίσαμε να σας δείξουμε την υπαρκτή διέξοδο και τέλος φροντίσαμε να σας κινητοποιήσουμε στην διαμόρφωση των δικών σας ενεργειών, στο επίπεδο της δικής σας επιχείρησης, ώστε αυτή ή συνολικότερα η επιχειρηματική σας δράση, να είναι παρόν στην επόμενη ημέρα. Ακόμη περιγράψαμε συνοπτικά τις εξελίξεις για την Ελλάδα και τις επιχειρήσεις από το εφαρμοζόμενο οικονομικό πρόγραμμα αλλά και γενικότερα κάποιες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν αργά η γρήγορα στη χώρα μας. 24/05/2012

59 Ευστάθιος Λιακόπουλος
Μην ξεχνάμε ότι όσα περισσότερα ήταν τα λάθη του χθες τόσο μεγαλύτερες οι προοπτικές του αύριο, αν ανατρέψουμε αυτά ή έστω μέρος των σφαλμάτων. Και τα σφάλματα και οι ελλείψεις, σε όλα τα επίπεδα ήταν δυστυχώς μάλλον μεγάλα. Είναι ακόμη υπαρκτή η στιγμή, έστω και καθυστερημένα, να ανατρέψουμε αυτή την εικόνα ο καθένας από την θέση του και με την δύναμη που του δίνει ο ρόλος του. Με εκτίμηση Ευστάθιος Λιακόπουλος Business Support Services, Τηλ. Κέντρο : , Fax : , Site : mail : 24/05/2012