Κατέβασμα παρουσίασης
Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε
1
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Διδάσκουσα: Κουνενού Κ. Φοιτήτριες : Διαμαντοπούλου Ευγενία Κωσταλαμάνη Μαριαλένα Μπαλάτσα Φωτεινή Εξάμηνο α΄ Τμήμα : Εκπαιδευτικών Μηχανολόγων Μηχανικών Ακαδημαϊκό έτος :
2
Η ανάπτυξη τησ επιθετικότητασ
Ως επιθετικότητα λαμβάνεται οποιαδήποτε πράξη που έχει σκοπό να βλάψει ή να τραυματίσει ένα ζωντανό οργανισμό, το οποίο ωθείται να αποφύγει αυτή την μεταχείριση. Επομένως , αυτό που ορίζει μια πράξη «επιθετική» είναι η πρόθεση του δράστη και όχι οι συνέπειες τις πράξης αυτής. Επίσης επιθετικές θεωρούνται οι πράξεις που είχαν σκοπό να προκαλέσουν ζημιά αλλά στο τέλος δεν προκάλεσαν. Ενώ το άγριο παιχνίδι ή ο τραυματισμός από ατύχημα δεν θεωρείται μία από αυτές. Οι επιθετικές πράξεις χωρίζονται σε δυο κατηγορίες : Στην εχθρική επιθετικότητα ο βασικός στόχος του δράστη είναι να βλάψει ή να τραυματίσει ένα θύμα. Στην συντελεστική επιθετικότητα ο κύριος στόχος του δράστη είναι να βλάψει ένα άτομο για να αποκτήσει πρόσβαση σε αντικείμενα ,σε κάποιο χώρο ή σε προνόμια
3
Προέλευση τησ επιθετικότητας στην βρεφική ηλικία
Σύμφωνα με τον Piaget οι πράξεις των μικρών παιδιών δύσκολα θεωρούνται επιθετικές, παρόλο που μερικές φορές θυμώνουν και χτυπούν τους άλλους. Από την άλλη, η Marlene Caplan και οι συνεργάτες της διαπίστωσαν ότι τα παιδία ηλικίας ενός έτους μπορούν να γίνουν πολύ βίαια, σε περιπτώσεις όπου το ένα παιδί έχει ένα παιχνίδι που θέλει το άλλο. Συμπερασματικά, οι καυγάδες των μικρών παιδιών έχουν ως αντικείμενο παιχνίδια ή άλλα πολύτιμα αντικείμενα και αποτελούν παράδειγμα συντελεστικής επιθετικότητας. Ανάλογα, τα παιδιά ηλικίας δύο ετών έχουν τις ίδιες συγκρούσεις για παιχνίδια όμως είναι πιο πιθανό να διαπραγματευτούν και να τα μοιραστούν αντί να μαλώνουν. Οι συγκρούσεις λοιπόν σε μικρή ηλικία δεν αποτελούν απαραίτητα έδαφος ανάπτυξης της επιθετικότητας. Αντίθετα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην προσαρμογή, στην επίλυση διαφορών χωρίς την επίδειξη δύναμης και στην διαπραγμάτευση .Ειδικά, όταν επεμβαίνουν οι ενήλικοι και παροτρύνουν τα παιδιά να καταστείλουν τον θυμό τους.
4
Εξελικτικέσ τάσεισ στην επιθετικότητα
Ο χαρακτήρας της παιδικής επιθετικότητας αλλάζει δραματικά με την ηλικία. Όπως διαπίστωσε η Goodenough μέσα από την έρευνά της η συχνότερη αιτία τσακωμού για τα παιδία προσχολικής ηλικίας ήταν τα παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα που είχαν στην κατοχή τους τα παιδιά, άρα η επιθετικότητά τους είχε συντελεστικό χαρακτήρα. Παρόλο που οι περισσότεροι καυγάδες μεγαλύτερων παιδιών (ηλικίες 4-7 ετών) είχαν ως κύριο στόχο τον έλεγχο αντικειμένων, ο Willard Hartup διαπίστωσε αυξανόμενο ποσοστό εχθρικής συμπεριφοράς που έχει ως κύριο σκοπό να βλάψουν τον αντίπαλο. Μία αιτία αυτού του φαινομένου με την πρόοδο της ηλικίας είναι ότι τα μεγαλύτερα παιδιά αρχίζουν να αποκτούν δεξιότητες ανάληψης ρόλων που τους επιτρέπουν να καταλάβουν την πρόθεση του άλλου να τα βλάψει, στην οποία αντιδρούν –επιθετικότητα αντίπραξης. (επιθετικές πράξεις που προέρχονται από πραγματικές ή φανταστικές προκλήσεις).
5
Διαφορέσ των δυο φύλων Κοινωνικές επιδράσεις :
Είναι γνωστό ότι οι άνδρες είναι κατά μέσο όρο πιο επιθετικοί στις πράξεις απ’ ότι τα κορίτσια και οι γυναίκες, ένας από τους παράγοντες είναι τα υψηλά στάδια τεστοστερόνης. Ωστόσο, οι υποστηρικτές της θεωρίας της κοινωνικής μάθησης τονίζουν ότι τα αγόρια σε πολύ μικρή ηλικία δεν είναι πιο επιθετικά από τα κορίτσια. Όπως, διαπίστωσε η Caplan και οι συνεργάτες της η βίαια επίλυση διαφωνιών σχετικά με παιχνίδια ήταν συχνότερη στα παιδία ηλικίας ενός έτους όταν στην ομάδα κυριαρχούσαν τα κορίτσια. Κοινωνικές επιδράσεις : Μία από αυτές είναι ο τρόπος που γίνεται το παιχνίδι με τους γονείς. Για παράδειγμα, το παιχνίδι με τα αγόρια είναι πιο σκληρό απ’ ότι είναι με τα κορίτσια. Καθώς, οι γονείς αντιδρούν πιο αρνητικά στην επιθετική συμπεριφορά των κοριτσιών παρά σε αυτή των αγοριών. Επιπλέον, στην εκδήλωση της επιθετικότητας βοηθούν τα πιστόλια, τα τανκς και άλλα καταστροφικά σύμβολα που λαμβάνουν ως δώρα τα αγόρια, τα οποία τα ενθαρρύνουν να παίζουν επιθετικούς ρόλους. Με τον ίδιο τρόπο διαφέρουν και στην επιθετική συμπεριφορά. Ενώ τα αγόρια εκδηλώνουν ανοιχτές επιθετικές ενέργειες ,από την άλλην τα κορίτσια εκδηλώνουν επιθετικότητα στις σχέσεις.
6
Από την επιθετικότητα στην αντικοινωνική συμπεριφορά- η επιθετικότητα ωσ μόνιμη ιδιότητα
Η συχνότητα εμφάνισης μορφών επιθετικότητας κορυφώνεται στην αρχή της εφηβείας και αργότερα μειώνεται σταδιακά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αρχίζουν να φέρονται καλύτερα. Ανάλογα, οι έφηβοι που εμφανίζουν λιγότερη απροκάλυπτη επιθετικότητα στρέφονται προς άλλες μορφές αντικοινωνικής συμπεριφοράς για να εκφράσουν τις επιθετικές τους τάσεις. Μέσα από έρευνες βλέπουμε ότι ο βαθμός της οξύθυμης, επιθετικής συμπεριφοράς που εκδηλώνουν τα παιδιά σε ηλικίες 3-10 ετών αποτελεί ένα καλό μέσο πρόγνωσης της επ. συμπεριφοράς ή άλλων αντικοινωνικών τάσεων αργότερα στην ζωή τους. Αφού, τα ιδιαίτερα επιθετικά οχτάχρονα παιδιά συχνά γινόταν αρκετά επιθετικά άτομα σε ηλικία 30 χρονών και ήταν πιθανό να χτυπούν το/τη σύζυγο, τα παιδιά τους και να καταδικάζονται για εγκληματικές ενέργειες.
7
Ατομικέσ διαφορέσ στην επιθετική συμπεριφορά
Ατομικέσ διαφορέσ στην επιθετική συμπεριφορά Καθώς τα επίπεδα επιθετικότητας διαφέρουν από παιδί σε παιδί οι ερευνητές διαπίστωσαν μέσα από καταγεγραμμένα επεισόδια μεταξύ μαθητών δημοτικού και γυμνασίου ότι μια μικρή μειοψηφία παιδιών συμμετέχει σε μια μεγάλη πλειοψηφία συγκρούσεων. Υπάρχουν δύο είδη ιδιαίτερων επ. παιδιών: Τα άτομα που εκδηλώνουν ενεργητική επιθετικότητα έχουν την πεποίθηση ότι αυτό θα τους αποφέρει συγκεκριμένα οφέλη και έχουν την τάση να πιστεύουν ότι η αυτοεκτίμηση τους θα ανέβει μέσο της κυριαρχίας. Τα άτομα που εκδηλώνουν αντιδραστική επιθετικότητα εκδηλώνουν εχθρική επ. αντίπραξης, δηλαδή αποδίδουν υπερβολικά εχθρικές προθέσεις στους άλλους και δεν μπορούν να ελέγξουν εύκολα τον θυμό τους, ώστε να βρουν μη επιθετικές λύσεις στα κοινωνικά προβλήματα. Ένα χαρακτηριστικό τους είναι ότι εμφανίζουν προκατάληψη απόδοσης της συμπεριφοράς σε εχθρότητα. Δηλαδή, αντιμετωπίζουν μια κατάσταση που προκλήθηκε από ασαφείς συνθήκες ως κάτι που προέκυψε από μια εχθρική πρόθεση του δράστη. Το μοντέλο επεξεργασίας κοινωνικών πληροφοριών του Dodge Το μοντέλο επεξεργασίας δείχνει τα στάδια από τα οποία περνούν τα παιδιά όταν αποφασίζουν πώς να αντιδράσουν στο κακό που τους κάνουν ή σε άλλα κοινωνικά προβλήματα
8
Δράστεσ και θύματα τησ επιθετικότητασ από τουσ συνομήλικουσ
Είναι γνωστό φαινόμενο ένα παιδί να γίνεται στόχος εχθρικών ενεργειών των άλλων παιδιών. Μάλιστα τα ποσοστά θυματοποιήσης είναι ακόμη μεγαλύτερα στα παιδιά μικρότερης ηλικίας. Οι συνηθισμένοι νταήδες έχουν παρακολουθήσει συγκρούσεις μεταξύ ενήλικων και επιθετικές συμπεριφορές στην οικογένεια, σπάνια όμως γίνονται οι ίδιοι στόχοι. Οι εμπειρίες τους δείχνουν ότι η επιθετικότητα αποφέρει οφέλη και καταλήγουν να βλέπουν τα θύματά τους «εύκολους στόχους» που θα υποταχθούν στην κυριαρχία τους χωρίς δισταγμούς. Φαίνεται ότι κακομεταχειρίζουν τα θύματά τους για συντελεστικούς σκοπούς και κατατάσσονται συνήθως στα άτομα που εκδηλώνουν ενεργητική επιθετικότητα . Τα περισσότερα από τα θύματα είναι παθητικά δηλαδή απρόθυμα άτομα να αντεπιτεθούν, «εύκολοι στόχοι» , οι οποίοι δεν προκαλούν την εχθρότητα που αντιμετωπίζουν. Σε μικρότερα ποσοστά υπάρχουν τα προκλητικά θύματα που συχνά ερεθίζουν τους συνομηλίκους τους και αντεπιτίθενται και εμφανίζουν αντιδραστική επιθετικότητα. Δυστυχώς , τα χρόνια θύματα εξακολουθούν να θυματοποιούνται χωρίς να υπάρχει υπεράσπιση από φίλους. Καθώς αντιμετωπίζουν προβλήματα προσαρμογής, μοναξιά, άγχος, κατάθλιψη
9
Επιρροεσ τησ εθνικησ κουλτουρασ και των υποομαδων αυτησ τησ επιθετηκοτητασ
Ορισμένες κοινωνίες και επιμέρους πολιτισμικά περιβάλλοντα είναι περισσότερο βίαια και επιθετικά απ ’ότι άλλα. Παράγοντες που συμβάλλουν στη δημιουργία ταξικών διαφορών όσον αφορά την επιθετικότητα και την αντικοινωνική συμπεριφορά είναι: Η νοοτροπία των διάφορων φυλών. Οι διαφορές μεταξύ των κοινωνικών τάξεων –οικονομικές δυσχέρειες. Η μέθοδος των γονιών να καταφεύγουν σε επιθετικές λύσεις που βασίζονται στη σωματική τιμωρία έτσι ώστε να προβάλλονται ως πρότυπα επιθετικότητας ακόμα και όταν προσπαθούν να την καταστείλουν. Η έλλειψη ελέγχου από την πλευρά των γονιών παίζει σημαντικό ρόλο στην παραβίαση κανόνων έξω από την οικογένεια, όπως καυγάδες, καταστροφή ξένης περιουσίας. Συνοψίζοντας, οι επιθετικές τάσεις ενός ατόμου εξαρτώνται από το βαθμό στον οποίο το πολιτισμικό περιβάλλον του συγχωρεί ή ανέχεται αυτές τις συμπεριφορές. Ωστόσο , υπάρχει συντριπτική πλειοψηφία ανθρώπων που μεγαλώνουν σε επιθετικές κοινωνίες και δεν είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στην βία. Ο Gerald Patterson και οι συνεργάτες του υποστηρίζουν ότι τα ιδιαίτερα επιθετικά παιδιά συχνά ζουν σε οικογένειες που μπορούν να χαρακτηριστούν ως «χώροι αναπαραγωγής» της εχθρικής, αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
10
Καταπιεστικά οικογνειακά περιβάλλοντα η οικογένεια ωσ κοινωνικο σύστημα
Σύμφωνα με τον Patterson τα έντονα επιθετικά παιδιά ζούσαν σε οικογενειακά περιβάλλοντα που χαρακτηριζόταν από ένα κοινωνικό κλίμα το οποίο είχαν βοηθήσει τα ίδια να δημιουργηθεί. Το προβληματικό παιδί συνήθως ζούσε σε ένα περιβάλλον που τα μέλη διαπληκτίζονταν, ήταν απρόθυμα να συζητήσουν, είχαν την τάση να εκνευρίζονται, να απειλούν και να ερεθίζουν με άλλους τρόπους τα άλλα μέλη. Τα οποία και ονόμασε καταπιεστικά περιβάλλοντα. Παρατήρησε επίσης ότι η αρνητική ενίσχυση έπαιζε σημαντικό ρόλο στην διατήρηση τους. Σαν αποτέλεσμα τα προβληματικά παιδιά μαθαίνουν να πολεμούν την καταπίεση με αντικαταπίεση και συχνά προκαλούν τον γονέα να επαναλάβει την ίδια ακριβώς πράξη που προσπαθεί να καταστείλει. Αντίθετα, τα παιδιά στις μη καταπιεστικές οικογένειες δέχονται πολύ περισσότερη προσοχή από τα αδέλφια και τους γονείς τους ,έτσι ώστε να μην χρειάζονται να εκνευρίσουν τα άλλα μέλη για να τα προσέξουν.
11
Μέθοδοσ ελέγχου επιθετηκότητασ και τησ αντικοινωνικήσ συμπεριφοράσ
Αποτελεσματικη στρατιγικη για τη μειωση της επιθετικοτητας των παιδιων ειναι η δημιουργια χωρων παιχνιδιων οπου το παιδι εχει αρκετο χωρο για παιχνιδι και οι γονεις απομακρυνουν τα "βιαια παιχνιδια" οπως τανκς,οπλα. Επισης η ελλειψη παιχνιδιων συντελει στη δημιουργια συγκρουσεων οποτε οι γονεις πρεπει να παρεχουν αρκετα. Μια ακομα αποτελεσματικη παρεμβαση ειναι να μαθουν τα παιδια οτι η επιθετικοτητα δεν ανταμειβεται και οτι οι εναλλακτικες λυσεις που λαμβανουν υποψη το κοινο καλο,οπως η συνεργασια ,ειναι καλυτερη τροποι για να πετυχουν τους στοχους τους Για την μειωση της ενεργητικης επιθετικοτητας των παιδιων οι γονεις και οι δασκαλοι μπορουν να χησιμοποιησουν την τεχνικη της ασυμβατης αντιδρασης , η στρατιγικη δηλαδη οπου ο γονεας αγνοει μια ανεπιθυμητη συμπεριφορα, ενω παραλληλα ενισχυει ενεργειες οπως η συνεργασια και το μοιρασμα, οι οποιες ειναι ασυμβατες με την επιθετικοτητα.
12
Μια ακόμα αποτελεσματική προσέγγιση είναι η τεχνικη του διαλειματος οπου ο ενηλικος απομακρυνει τον παραβατη απο την κατασταση που ενισχυεται η επιθετικοτητα. Δεν υπαρχει σωμαικη τιμωρια οποτε ο ενηλικος δεν γινεται προτυπο επιθετικοτητας και δεν ειναι πιθανο να ενισχυσει ασυνειδητα το παιδι που συμπεριφερεται αναρμοστα προσπαθωντας να τραβηξει την προσοχη . Οταν τα παιδια βλεπουν ενα προτυπο να μην επιλεγει επιθετικη επιλυση ειναι πιθανοτερο να αρχισει να βρισκει παρομοιες λυσεις στα δικα του προβληματα Τα παιδια που εκδηλωνουν αντιδραστικη επιθετικοτητα μπορουν να ωφεληθουν απο κοινωνικο-γνωστικες παρεμβασεις που τα βοηθουν να ελεγξουν τον θυμο τους να γινουν πιο ικανα να μπαινουν στην θεση των αλλων ,ωστε να μην εχουν την ταση να αποδιδουν εχθρικες προθεσεις στους συνομιληκους τους.
13
ΑΛΤΡΟΥΙΣΜΟΣ Τί είναι ο αλτρουισμός;
Αλτρουισμός ονομάζεται το ανιδιοτελές ενδιαφέρον του ατόμου για την ευημερία των άλλων, το οποίο δηλώνεται με πράξεις υπέρ της κοινωνικής συνύπαρξης, όπως η συνεργασία, το μοίρασμα και η προσφορά βοήθειας. ΕΊΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΤΑ ΒΡΕΦΗ ΚΑΙ ΤΑ ΝΗΠΙΑ ΝΑ ΣΚΕΦΤΟΥΝ ΑΛΤΡΟΥΙΣΤΙΚΑ; Έχουν παρατηρηθεί διάφορες αλτρουιστικές συμπεριφορές σε διάφορα παιδιά, πριν τους δοθεί κάποιου είδους εκπαίδευση. Για παράδειγμα, παιδιά έως 18 μηνών είναι πιθανόν να προσφέρουν παιχνίδια σε οικεία τους πρόσωπα ή ακόμα και να προσπαθήσουν να προσφέρουν βοήθεια στους γονείς τους.
14
Ορισμένα παιδιά νηπιακής ηλικίας, είναι ικανά να εκφράσουν συμπόνια στα κοντινά τους πρόσωπα. Αυτό συμβαίνει λόγω: της γνωστικής τους ανάπτυξης. Τα νήπια που έχουν φτάσει το στάδιο της αυτό-αναγνώρισης μπορούν να παρηγορήσουν και να δείξουν συμπόνια σε αγαπητά για εκείνα πρόσωπα. Εκείνα που δεν έχουν φτάσει σε αυτό το στάδιο, στενοχωριούνται τα ίδια με την δυστυχία των άλλων και δεν δείχνουν συμπόνια, όμως κάποιες φορές αντιδρούν επιθετικά. από τις αντιδράσεις των γονέων. Οι γονείς που είναι συμπονετικοί, κάνουν το παιδί να διαμορφωθεί δίνοντας συναισθηματικές εξηγήσεις, που του δημιουργούν τύψεις και μπορεί έτσι να καταλάβει τη σχέση της πράξης τους με τη στενοχώρια που προκάλεσαν σε κάποιον άλλο. Αντίθετα, οι λιγότερο συμπονετικοί, επέβαλαν πειθαρχία μέσω καταπιεστικών μεθόδων, όπως η επίπληξη ή και η σωματική βία.
15
Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα όσον αφορά στον αλτρουισμό;
Τάσεις αλτρουισμού Τα παιδιά από 2-3 χρονών δείχνουν συμπόνια, αλλά δεν κάνουν καμία ανιδιοτελή πράξη αν δεν τους παρακινήσει κάποιος. Φαινόμενα αφιλοκέρδειας είναι πιο πιθανό να υπάρξουν μέσω: 1) υπόδειξης από ενήλικες 2) απαίτησης-απειλής από συνομήλικους. Έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά παρέχουν οικειοθελώς βοήθεια στους άλλους, συνήθως στις αρχές του δημοτικού σχολείου. Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα όσον αφορά στον αλτρουισμό; Η πεποίθηση ότι τα κορίτσια φανερώνουν εντονότερα αλτρουιστικά φαινόμενα από ότι τα αγόρια, είναι ένας μύθος. Σύμφωνα με μελέτες τα δύο φύλα δεν διαφέρουν σημαντικά ως προς τον βαθμό συμπόνιας ούτε επιβεβαιώνεται το γεγονός πως τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να ζητήσουν βοήθεια από ότι τα αγόρια. Εξίσου και τα δύο φύλα με το πέρας των χρόνων βασίζονται όλο και λιγότερο στους άλλους και προτιμούν η βοήθεια που τους παρέχεται να είναι πιο έμμεση.
16
Τα παιδιά που έχουν αναπτύξει σε μεγάλο βαθμό τις δεξιότητες ανάληψης ρόλων είναι πιο πρόθυμα να βοηθήσουν και πιο συμπονετικά, επειδή μπορούν να συμπεράνουν τις ανάγκες ενός κοντινού προσώπου. Αυτό συμβαίνει λόγω αιτιακής σχέσης ανάμεσα στη δυνατότητα να μπαίνεις στη θέση του άλλου (κοινωνικά και συναισθηματικά) και στον αλτρουισμό. Σε διάφορες μελέτες που έχουν γίνει δείχνουν ότι παιδιά που εκπαιδεύονται για να βελτιώσουν τις δεξιότητες ανάληψης ρόλων, γίνονται πιο φιλάνθρωποι και πιο αλτρουιστές. Η ανάληψη ρόλων βόηθά στην ανάπτυξη αλτρουιστικής συμπεριφοράς. Η οποία επηρεάζεται από: 1) τον βαθμό της ηθικής κρίσης υπέρ του κοινωνικού συνόλου 2) τις ενσυναίσθητες αντιδράσεις του στη δυστυχία των άλλων.
17
ΕΠΙΠΕΔΟ ΗΛΙΚΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Επίπεδα ηθικής κρίσης υπέρ του κοινωνικού συνόλου κατά Eisenberg ΕΠΙΠΕΔΟ ΗΛΙΚΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Ηδονιστικό Προσχολική ηλικία, πρώτες τάξεις δημοτικού σχολείου Ενδιαφέρον για τον ίδιο του τον εαυτό. Προσφορά όταν ωφελεί το ίδιο. Προσανατολισμένο στις ανάγκες Προσχολική ηλικία, τάξεις δημοτικού σχολείου Οι ανάγκες των άλλων ως λόγος για προσφορά βοήθειας. Λίγες τύψεις όταν δεν προσφέρει βοήθεια. Στερεότυπο, προσανατολισμένο στην αποδοχή τάξεις δημοτικού σχολείου, μερικά παιδιά γυμνασίου Ενδιαφέρον για αποδοχή και για εικόνες καλού και κακού, οι οποίες επηρεάζουν τη σκέψη του. Προσανατολισμός στην ενσυναίσθηση Μεγάλα παιδιά δημοτικού, παιδιά γυμνασίου Οι σκέψεις περιέχουν συμπόνια. Προσανατολισμός σε εσωτερικευμένες αξίες Μόνο λίγα παιδιά γυμνασίου Η βοήθεια βασίζεται σε εσωτερικευμένες αξίες, κανόνες, πεποιθήσεις. Η παραβίαση των κανόνων έρχεται σε σύγκρουση με τον αυτοσεβασμό.
18
Κοινωνική ενσυναίσθηση:
Η ικανότητα του ατόμου να βιώνει τα ίδια συναισθήματα που βιώνει κάποιος άλλος. Σύμφωνα με τον Martin Hoffman η ενσυναίσθηση έχει νευρολογική βάση η οποία καλλιεργείται και καταστέλλεται. Υποστήριζε πως η ενσυναίσθηση συμβάλλει σημαντικά στον αλτρουισμό. Κοινωνική ενσυναίσθηση: Συμβολή γονέων στο να αποκτήσουν τα παιδιά κοινωνική ενσυναίσθηση:1) να γίνουν οι ίδιοι πρότυπα 2)να ακολουθούν μορφές πειθαρχίας που έχουν ως βάση το συναίσθημα και να κάνουν τα παιδιά να καταλάβουν τις κακές συνέπειες που προκαλούν στους άλλους όταν τους στενοχωρούν.
19
Συναίσθηση της ευθύνης:
Ηλικιακές τάσεις στην σχέση ενσυναίσθησης-αλτρουισμού: Υπάρχει σχέση ανάμεσα στην ενσυναίσθηση και στον αλτρουισμό αλλά τα στοιχεία που το αποδεικνύουν για τα παιδία μικρής ηλικίας είναι λίγα. Αυτό αποδίδεται: στον χρόνο που απαιτείται για τα παιδιά να αποκτήσουν την ικανότητα να καταστέλλουν την προσωπική τους δυσφορία όταν έρχονται σε επαφή με τη δυστυχία των άλλων. στην κοινωνική-γνωστική ανάπτυξη, καθώς τα παιδιά μπορεί να μην έχουν αναπτύξει τις δεξιότητες ανάληψης ρόλων και να μην μπορούν να αντιληφθούν γιατί οι άλλοι είναι δυστυχισμένοι και γιατί τα ίδια αισθάνονται αναστατωμένα. Συναίσθηση της ευθύνης: συμπόνια οδηγεί το παιδί να σκεφτεί αλτρουιστικά. Αναλαμβάνει προσωπική ευθύνη για τη βοήθεια που θα δώσει. Νιώθει ενοχές αν μείνει αμμέτοχο .
20
Πολιτισμικεσ επιδρασεισ αλτρουισμου
Υπάρχουν διαφορές στην αξιολόγηση του αλτρουισμού, ανάλογα με το πολιτισμικό περιβάλλον. Παρατηρείται πως οι λιγότερο βιομηχανοποιημένες περιοχές δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στον αλτρουισμό. Ενίσχυση αλτρουισμού: οι ενήλικες μπορούν να συμβάλλουν στην ενίσχυση του αλτρουισμού ενισχύοντας τις καλές πράξεις των παιδιών τους, χωρίς όμως «δωροδοκίες» και αμοιβές. μέσω λεκτικής ενίσχυσης, όταν προέρχεται από ένα οικείο πρόσωπο που εκείνα σέβονται. Βιομηχανοποιημένες περιοχές Λιγότερο βιομηχανοποιημένες περιοχές Μικρές σχετικά οικογένειες, μερικά παιδιά συνεισφέρουν στις δουλειές του σπιτιού. Μεγάλες οικογένειες, παιδιά συνεισφέρουν στις δουλειές του σπιτιού. Έμφαση σε εμφάνιση, ανταγωνισμός, ατομικοί παρά συλλογικοί στόχοι. Συγκρότηση ατομικισμού, συνεργασία, αποφυγή συγκρούσεων.
21
Διδάσκοντας τον αλτρουισμό
παρακίνηση των παιδιών να μιμηθούν καλές πράξεις ενηλίκων, ειδικά αν το πρόσωπο είναι οικείο και τους εμπνέει θαυμασμό. εσωτερίκευση αρχών μέσω αλτρουιστικών προτροπών. Σχέση αλτρουιστικών ενηλίκων με γονείς Παρατηρείται πως αλτρουιστές ενήλικες γίνονται συνήθως τα άτομα που είχαν πολύ καλές σχέσεις με τους γονείς τους, οι οποίοι έκαναν πράξεις από καλοσύνη και συμπόνια. Ακόμα ένας παράγοντας, είναι οι αντιδράσεις των γονέων τους σε βλαπτικές συμπεριφορές των παιδιών. Οι γονείς που βασίζονται σε μεθόδους πειθαρχίας που χρησιμοποιούν τη λογική, αποφεύγουν την τιμωρία και δείχνουν συμπόνια, ανατρέφουν παιδιά που έχουν έντονα δείγματα συμπόνιας και αλτρουισμού. Οι λόγοι που η πειθαρχία που βασίζεται στη λογική εμπνέει τον αλτρουισμό: τα παιδιά μπαίνουν στη θέση του άλλου και αισθάνονται τη στενοχώρια του. μαθαίνουν να παρηγορούν τους άλλους. Τα παιδιά γίνονται άνθρωποι ικανοί να προσφέρουν βοήθεια εκεί που χρειάζεται και έτσι αυξάνεται η θέληση τους να κάνουν καλές πράξεις γενικότερα.
22
Ηθική Τι είναι η ηθική? Ένα σύνολο αρχών ή ιδανικών που βοηθούν το άτομο να διακρίνει το σωστό και το λάθος ,να ενεργεί σύμφωνα με αυτή τη διάκριση και να νιώθει υπερηφάνεια για την ενάρετη συμπεριφορά και ενοχή για την συμπεριφορά που παραβιάζει τις αρχές του. Τι είναι ηθική για τους φοιτητές? Η ηθική είναι μια ικανότητα (1) να ξεχωρίζει κανείς το καλό και το κακό, (2) να ενεργεί σύμφωνα με αυτή τη διάκριση και (3) να νιώθει υπερηφάνεια για τις ενάρετες πράξεις του και ενοχή για τις πράξεις που έρχονται σε αντίθεση με τις αρχές του. Τα ηθικά ώριμα άτομα δεν υποτάσσονται στις επιταγές της κοινωνίας, επειδή περιμένουν υλική ανταμοιβή για την υπακοή τους ή γιατί φοβούνται την τιμωρία. Στην πραγματικότητα, εσωτερικεύουν τις ηθικές αρχές που έχουν μάθει.
23
Πωσ βλέπουν την ηθική οι εξελικτικοι ψυχολογοί
Οι θεωρητικοί της ψυχανάλυσης τονίζουν το συναισθηματικό στοιχείο, τα ισχυρά ηθικά συναισθήματα. Τονίζουν ότι τα παιδιά κινητοποιούνται να ενεργήσουν σύμφωνα με τις ηθικές αρχές για να νιώσουν θετικά συναισθήματα, όπως υπερηφάνεια και για να αποφύγουν τα αρνητικά συναισθήματα όπως είναι η ενοχή και η ντροπή.
24
Ψυχαναλυτικεσ εξηγησεισ για την ηθικη αναπτυξη
Οι ψυχαναλυτές θεωρούν ότι η ώριμη προσωπικότητα έχει τρία στοιχεία: Ένα μη λογικό αυτό, που επιζητά την άμεση ικανοποίηση των ενστικτωδών αναγκών. Ένα λογικό εγώ, που καταστρώνει ρεαλιστικά σχέδια για την ικανοποίηση αυτών των αναγκών. Ένα μοραλιστικό υπερεγώ (ή συνείδηση), που κρίνει κατά πόσο οι σκέψεις και οι πράξεις του εγώ είναι παραδεκτές. Τα παιδία που είναι ηθικά ώριμα θα πρέπει γενικά να αντιστέκονται στον πειρασμό να παραβιάσουν τους ηθικούς κανόνες, ώστε να διατηρήσουν την αυτοεκτίμηση τους και να αποφύγουν τα αρνητικά ηθικά συναισθήματα.
25
Η θεωρια του freud για την οιδιποδεια ηθικη
26
Αξιολογηση τησ θεωριασ του Freud και νεοτερεσ ψυχανλυτικέσ αποψεισ για την ηθικη
Ωστόσο , οι λεπτομέρειες της θεωρίας στερούνται σε μεγάλο βαθμό πραγματικής βάσης. Για παράδειγμα οι απειλητικοί και αυταρχικοί γονείς δεν μεγαλώνουν ηθικά ώριμα παιδία. Αντιθέτως παιδιά συμπεριφέρονται ανάρμοστα και σπάνια εκφράζουν αίσθημα ενοχής , τύψεις η αυτοκριτική. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα αγόρια διαμορφώνουν ισχυρότερο υπερεγώ από τα κορίτσια. Οι απόψεις του Fraud για την οποία διαμορφώνεται η ηθική, είναι μάλλον πεσιμιστικές. Αυτές οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι η διαδικασία της ηθικής εσωτερίκευσης μπορεί να είχε ήδη αρχίσει πολύ πριν βιώσουν τα μικρά παιδιά οποιοδήποτε σύμπλεγμα του Οιδίποδα ή της Ηλέκτρας, πολύ πριν το ξεπεράσουν.
27
Οι σύγχρονοι θεωρητικοί της ψυχανάλυσης υποστηρίζουν ότι τα παιδία μπορεί να αρχίσουν να διαμορφώνουν μια συνείδηση ως νήπια , αν έχουν αναπτύξει ασφαλή προσκόλληση σε στοργικούς και ευαίσθητους γονείς οι οποίοι έχουν ανταποκριθεί στις επιθυμίες τους στην διάρκεια του παιχνιδιού μαζί τους και έχουν μοιραστεί πολλές θετικές συναισθηματικές εμπειρίες με αυτά. Η Grazuna αναφέρει ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που είχαν σε ηλικία 2 έως 3,5 ετών μια ζέστη σχέση με τους γονείς τους, η οποία χαρακτηρίζεται από αμοιβαία ευαισθησία , εμφανίζουν περισσότερες ενδείξεις ότι έχουν μια ισχυρή εξωτερικευμένη συνείδηση.
28
Γνωστικη εξελικτικη θεωρια : το παιδι ωσ ηθικοσ φιλοσοφοσ
Οι γνωστικοί ψυχολόγοι μελετούν την ηθική εξετάζοντας την ανάπτυξη της ηθικής σκέψης που εκδηλώνουν τα παιδιά, όταν αποφασίζουν αν οι πράξεις τους είναι σωστές ή λάθος. Η γνωστική ανάπτυξη όσο και οι κοινωνικές εμπειρίες βοηθούν τα παιδιά να αποκτήσουν σταδιακά μια βαθύτερη κατανόηση του νοήματος των κανόνων , των νόμων και των διαπροσωπικών υποχρεώσεων. Θεωρείται από μια αμετάβλητη διαδοχή ηθικών σταδίων, το οποίο αντικαθιστά και αντιπροσωπεύει μια ανώτερη ή ωριμότερη οπτική πάνω στα ηθικά ζητήματα.
29
Η θεωρία του Piaget για την ηθική ανάπτυξη
Τα πρώτα έργα του πάνω στις ηθικές κρίσεις των παιδιών επικεντρώθηκαν σε δύο χαρακτηριστικά της ηθικής σκέψης. Μελέτησε τη διαμόρφωση του σεβασμού των κανόνων παίζοντας βώλους με παιδιά ηλικίας μεταξύ 5 και 13 ετών στην Ελβετία. Για να μελετήσει με ποιους τρόπους αντιλαμβάνονται τα παιδία τη δικαιοσύνη , τα έβαλε να στοχαστούν πάνω σε ιστορίες που αναφέρονταν σε ηθικές αποφάσεις.
30
Τι περιλαμβάνει η ηθική ανάπτυξη?
Προηθική Περίοδος Δύο ηθικά στάδια Προηθική Περίοδος-> Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν ελάχιστη επίγνωση των κανόνων και ελάχιστο ενδιαφέρων γι ‘αυτούς. Όταν παίζουν βόλους, τα προηθικά αυτά παιδιά δεν παίζουν συστηματικά με την πρόθεση να κερδίσουν. Αντί γι’αυτό , φαίνεται να φτίαχνουν δικούς τους κανόνες και να πιστεύουν ότι σκοπός του παιχνιδιού είναι να παίζει ο καθένας με τη σειρά του και να διασκεδάζει. 1 Στάδιο ηθικού ρεαλισμού ή της ετερόνομης ηθικής -> Μεταξύ 5 και 10 ετών, τα παιδιά αποκτούν σταδιακά ένα ισχυρό αίσθημα σεβασμού για τους κανόνες καθώς περνούν στο της ετερόνομης ηθικής. Τα παιδιά πιστεύουν τώρα ότι οι κανόνες δημιουργούνται από ισχυρά πρόσωπα που ασκούν εξουσία. Η ζωή για το ετερόνομο παιδί είναι σωστή και δίκαιη. 2 Στάδιο ηθικού Σχετικισμού ή της Αυτόνομης ηθικής-> Τα μεγαλύτερης ηλικίας αυτόνομα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι οι κοινωνικοί κανόνες είναι αυθαίρετες συμβάσεις που μπορούν να αμφισβητήσουν ή και ακόμη και να αλλάξουν με τη συναίνεση των προσώπων που κυβερνούν. Ακόμη καταλαβαίνουν ότι οι κανόνες μπορούν να παραβιαστούν. Οι κρίσεις για το σωστό και το λάθος βασίζονται τώρα περισσότερο στην πρόθεση του δράστη να εξαπατήσει ή να παραβιάσει τους κοινωνικούς κανόνες.
31
Το πέρασμα από την ετερόνομη στην αυτόνομη ηθική
Η γνωστική ωρίμανση και η κοινωνική εμπειρία παίζουν σημαντικό ρόλο στη μετάβαση από την ετερόνομη στην αυτόνομη ηθική. Οι γνωστικές πρόοδοι που απαιτούνται για τη μετάβαση αύτη είναι μια γενική μείωση του εγωκεντρισμού και η ανάπτυξη των δεξιοτήτων ανάληψης ρόλων που δίνουν στο παιδί την δυνατότητα να δει τα ηθικά ζητήματα από πολλές πλευρές. Οι ισότιμες επαφές με συνομήλικους μπορεί να οδηγήσουν σε μια ευέλικτη, αυτόνομη ηθική επειδή (1) μειώνουν ον σεβασμό του παιδιού στην εξουσία των ενηλίκων, (2) αυξάνουν τον αυτοσεβασμό του και (3) δείχνουν στην πράξη ότι οι κανόνες είναι αυθαίρετες συμβάσεις. Ο ρόλος του γονέα -> Αν οι γονείς δεν παραιτηθούν ως ένα βαθμό από την εξουσία , μπορεί να επιβραδύνουν την πρόοδο της ηθικής ανάπτυξης, ενισχύοντας το σεβασμό του παιδιού στους κανόνες και στα πρόσωπα που ασκούν εξουσία.
32
Μια αξιολόγηση τησ θεωρίασ του piaget
Η ωριμότητα των ηθικών κρίσεων των παιδιών έχει σχέση και με ενδείξεις της γνωστικής ανάπτυξης, όπως ο δείκτης νοημοσύνης και οι δεξιότητες ανάληψης ρόλων. Υπάρχουν όμως, σοβαροί λόγοι να πιστεύουμε ότι η θεωρία του Piaget υποτιμά σαφώς τις ηθικές ικανότητες των παιδιών προσχολικής ηλικίας και των παιδιών του δημοτικού σχολείου.
33
Αγνοουν τα μικρά παιδιά τισ προθέσεισ του δράστη?
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας λαμβάνουν υπόψη τις προθέσεις του δράστη, όταν εκφέρουν ηθικές κρίσεις. Τα μικρότερα παιδιά πράγματι δίνουν μεγαλύτερο βάρος στις συνέπειες και λιγότερο στις προθέσεις σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα παιδιά.
34
Σέβονται τα παιδιά πάντα τουσ κανόνεσ?
Τα μικρά Παιδιά θεωρούν τους κανόνες ιερές και απαράβατες επιταγές που καθορίζονται από αξιοσέβαστα πρόσωπα, τα οποία ασκούν εξουσία και δεν μπορούν να αμφισβητηθούν ή να αλλάξουν. Σύμφωνα με τον Elliot Turiel τα παιδιά διακρίνουν δυο είδη κανόνων: α) Τους ηθικούς κανόνες και β) τους κοινωνικο-συμβατικούς κανόνες.
35
Σέβονται τα παιδιά πάντα τουσ κανόνεσ?
Όταν ερωτήθηκαν, αν μια παράβαση θα πείραζε, στην περίπτωση που δεν υπήρχε κάποιος κανόνας που να την απαγορεύει, τα παιδία απάντησαν ότι οι ηθικές παραβιάσεις αποτελούν πάντα σφάλμα, ενώ οι παραβιάσεις των κοινωνικών συμβάσεων δεν ενοχλούν, όταν δεν υπάρχει κάποιος ρητός κανόνας. Επιπρόσθετα, η θεωρία του Piaget προβλέπει ότι τα ετερόνομα παιδία ηλικίας 6 έως 10 ετών θα πρέπει να έχουν ακόμη περισσότερο την τάση να σέβονται τις εντολές των ενηλίκων απ’ ό,τι τα μικρότερα παιδία. Ωστόσο, τα παιδία σε αυτή την ηλικία έχουν αρχίσει να αμφισβητούν αρκετά την εξουσία των ενηλίκων. Πιστεύουν ότι οι γονείς έχουν δίκιο να επιβάλουν κανόνες ενάντια στην κλοπή και άλλες ηθικές παραβάσεις.
36
Η θεωρία του kohlberg για την ηθικη αξια
Ο Kohlberg βελτίωσε και διεύρυνε τη θεωρία Piaget για την ηθική ανάπτυξη ζητώντας από παιδία ηλικίας 10,13 και 16 ετών να απαντήσουν σε μια σειρά ηθικών διλημμάτων. Κάθε δίλημμα ζητούσε από τα παιδία να επιλέξουν ανάμεσα στο (1) υπακούσουν έναν κανόνα, νόμο ή ένα φορέα εξουσίας και στο (2) να ενεργήσουν με τρόπο που να έρχεται σε σύγκρουση με αυτούς τους νομούς και τις επιταγές εξυπηρετώντας μια ανθρώπινη ανάγκη. Ο Kohlberg ενδιαφερόταν στην πραγματικότητα λιγότερο για την ίδια απάντηση (τι δηλαδή θα έπρεπε να κάνει ο Χάιντζ) και περισσότερο για το σκεπτικό, τις «δομές σκέψης» , που χρησιμοποίησε το άτομο για να δικαιολογήσει την απάντηση του.
37
Η θεωρία του kohlberg για την ηθικη αξια
Ο Kohlberg βελτίωσε και διερεύνησε την θεωρία του Piaget για την ηθική ανάπτυξη ζητώντας από παιδιά ηλικίας 10,13 και 16 ετών να απαντήσουν σε μια σειρά ηθικών διλημμάτων. Κάθε δίλημμα ζητούσε από τα παιδιά να επιλέξουν ανάμεσα στο (1) να υπακούσουν τον κανόνα, νόμο ή φορέα εξουσίας και στο (2) να ενεργήσουν με τρόπο που να έρχεται σ σύγκρουση με αυτούς τους νόμους και τις επιταγές εξυπηρετώντας μια ανθρώπινη ανάγκη. Ενδιαφερόταν στην πραγματικότητα λιγότερο για την ίδια την απάντηση και περισσότερο για το σκεπτικό, τις ‘’ δομές σκέψης’’ που χρησιμοποιούσε το άτομο για να δικαιολογήσει την απάντηση του. Ο Kohlberg ανακάλυψε πρώτα απ’ όλα ότι η ηθική ανάπτυξη είναι κάθε άλλο παρά ολοκληρωμένη, όταν το παιδί φτάνει στην ηλικία των 10 ή 11 ετών, στο αυτόνομο στάδιο κατά τον Piaget. Στην πραγματικότητα η ηθική σκέψη εξακολουθεί να εξελίσσεται και να γίνεται προοδευτικά πολυπλοκότερη κατά τη εφηβεία και κατά τα πρώτα χρόνια μετά την ενηλικίωση. Οι προσεκτικές αναλύσεις των απαντήσεων που δόθηκαν στα ηθικά διλλήματα ,κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ηθική ανάπτυξη πραγματοποιείται μέσα από μια αμετάβλητη διαδοχή 3 ηθικών επιπέδων.
38
Ηθικα επιπεδα : ΕΠΙΠΕΔΟ 1: προσυμβατική ηθική. μη εσωτερικευμένοι κανόνες. συμμόρφωση μέσω επιβολής κανόνων από άτομα που ασκούν εξουσία. ωφελιμιστική ηθική: σωστό είναι αυτό που σε κάνει να τη γλυτώνεις ή αυτό που σου προσφέρει ηθική ικανοποίηση. ΣΤΑΔΙΟ 1: ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΤΙΜΩΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΚΟΗ. το παιδί υπακούει τα πρόσωπα που έχουν εξουσία Μπορεί να μη θεωρήσει μια πράξη κακή αν δεν γίνει αντιληπτή δεν τιμωρηθεί. όσο μεγαλύτερη είναι η ζημιά τόσο μεγαλύτερη είναι και η τιμωρία ΣΤΑΔΙΟ 2: ΑΦΕΛΗΣ ΗΔΟΝΙΣΜΟΣ. Υπακοή σε κανονισμούς με σκοπό την ανταμοιβή Υπάρχει κάποιο ενδιαφέρον για τη σκοπιά των άλλων. Υπάρχει ελπίδα για πιθανή ανταπόδοση χάρης.
39
ΕΠΙΠΕΔΟ 2: ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ:
Υπακοή για αποδοχή των άλλων και για συμβολή στη διατήρηση κοινωνικής τάξης και αποφυγή κοινωνικής κριτικής. Η σκοπιά των άλλων λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. ΣΤΑΔΙΟ 3: ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ «ΚΑΛΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ». η ηθική συμπεριφορά ευχαριστεί πράξεις αξιολογούνται με βάση την πρόθεση του δράστη. ΣΤΑΔΙΟ 4: ΗΘΙΚΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ Λαμβάνονται υπόψη οι απόψεις του συνόλου. το σωστό συμμορφώνεται με το καλό της νόμιμης εξουσίας. αιτία συμμόρφωσης η πεποίθηση πως οι κανόνες και οι νόμοι εξασφαλίζουν τη διατήρηση της κοινωνικής τάξης.
40
ΕΠΙΠΕΔΟ 3: ΜΕΤΑΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ:
σωστό και λάθος ορίζεται με βάση τις γενικότερες αρχές της δικαιοσύνης οι οποίες μπορεί να συγκρούονται με τους γραπτούς νόμους. το ηθικά νόμιμο και σωστό δεν ταυτίζονται πάντα. ΣΤΑΔΙΟ 5: ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΥ. Οι νόμοι είναι όργανα έκφρασης της θέλησης της πλειοψηφίας και των ανθρώπινων αξιών. νόμοι ως κοινωνικά συμβόλαια οι νόμοι που θέτουν σε κίνδυνο τα ανθρώπινα δικαιώματα αξίζει να αμφισβητούνται.
41
ΣΤΑΔΙΟ 6: ΗΘΙΚΗ ΑΡΧΩΝ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ.
ανώτατο ηθικό στάδιο άτομο ορίζει το καλό και το κακό με βάση τις ηθικές αρχές που έχει επιλέξει το ίδιο. Αρχές μη συγκεκριμένοι κανόνες, αλλά ηθικές κατευθυντήριες γραμμές παγκόσμιας δικαιοσύνης. θεωρείται το όραμα του Kohlberg για την ιδανική σκέψη είναι εξαιρετικά σπάνιο να λειτουργεί κάποιος σε αυτό το επίπεδο. Θεωρείται υποθετική εννοιολογική κατασκευή 539
42
Επιβεβαιώνουν οι μελέτεσ ότι τα στάδια kohlberg αποτελούν μια σταθερή, αμετάβλητη διαδοχή?
Όχι δεν το επιβεβαιώνουν! Το πρόβλημα είναι ότι τα άτομα που συμμετείχαν σε κάθε επίπεδο ήταν διαφορετικοί άνθρωποι και δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ένα άτομο ηλικίας 25 ετών που βρίσκεται στο Στάδιο 5 έχει περάσει από τα διάφορα ηθικά επίπεδα και στάδια με τη σειρά που καθορίζει η θεωρία του.
43
Στοιχεία από μακροχρόνιεσ έρευνεσ
Τα ηθικά στάδια του Kohlberg φαίνεται να αντιπροσωπεύουν μια αμετάβλητη διαδοχή. Οι άνθρωποι ακολουθούν αυτή τη σειρά και φτάνουν στο ανώτατο γι’ αυτούς στάδιο συλλογισμού και ότι το Στάδιο 3 ή 4 είναι το τέλος αυτής της εξέλιξης για τα περισσότερα άτομα σε όλο τον κόσμο.
44
Γνωστικέσ προυποθεσεισ γαια ηθικη αναπτυξη
Στάδιο 1 -> το παιδί πιστεύει ότι ορισμένες πράξεις είναι κακές, επειδή τιμωρούνται. Στάδιο 2-> το παιδί συνειδητοποίει κάπως το τις ανάγκες, τις σκέψεις και τις προθέσεις των άλλων, θεωρεί όμως ακόμη σωστές τις ωφελιμιστικές πράξεις. Στάδιο 3-> κατανοήσει των απόψεων των άλλων για να αξιολογήσει τις προθέσεις που θα επιδοκιμαστούν ως ‘’ καλές’’ ή ηθικά αποδεκτές. Στάδιο 5 -> το άτομο βασίζει τις ηθικές κρίσεις σε αφηρημένες αρχές.
45
Στοιχεία που επιβεβαιώνουν την υποθεση του kolhberg σχετικα με την κοινωνικη εμπειρια
Επιβεβαιώνεται από την έρευνα ο ισχυρισμός ότι η κοινωνική εμπειρία συμβάλλει στην ηθική ανάπτυξη? Πράγματι επιβεβαιώνεται και εξετάσαμε ήδη ένα παράδειγμα , το γεγονός ότι οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν την ανάπτυξη της ηθικής σκέψης των παιδιών τους δείχνοντας ευαισθησία απέναντι στην άποψη των παιδιών , όταν συζητούν μαζί τους ηθικά ζητήματα και παρουσιάζοντας τις δικές του απόψεις με ενισχυτικό τρόπο. Αλληλεπιδράσεις συνομήλικων: 1) οι συνομήλικοι λειτουργούν ως φορείς κοινωνικοποίησης. Τα παιδία φαίνονται ότι σκέφτονται πιο ενεργητικά , πιο βαθιά πάνω στις ηθικές απόψεις τους και τις απόψεις των φίλων τους, όταν συζητούν με συνομήλικους απ’ ότι όταν συζητούν με τους γονείς τους ή με άλλους ενήλικους. 2) Αλληλεπιδράσεις συνδιάλεξης : Συζητήσεις στις οποίες κάθε συνομιλητής εκτελεί νοητικές διεργασίες στον τρόπο σκέψης του άλλου
46
3) Οι κοινωνικές εμπειρίες συμβάλλουν στην ηθική ανάπτυξη φέρνοντας το άτομο αντιμέτωπο με νέες γνωστικές προκλήσεις στις οποίες τα λιγότερα ώριμα παιδία θα προσαρμοστούν αφομοιώνοντας τες και μπαίνοντας στη λογική του άλλου ατόμου. Γιατί δεν συμβαίνει το αντίθετο? Επειδή οι αμφισβητήσεις που εκφράζουν οι λιγότεροι ώριμοι συνομιλητές βασίζονται σε έναν τρόπο σκέψης , που οι ωριμότεροι έχουν ήδη απορρίψει.
47
Ανώτερη Εκπαίδευση: Βοηθά ηθικά την ανάπτυξη με δύο τρόπους ->
Α) συμβάλλοντας την γνωστική ανάπτυξη Β) φέρνοντας τους φοιτητές σε επαφή με διάφορες ηθικές απόψεις συγκρούσεις και εσωτερικές αναζητήσεις. Πολιτισμικές αντιδράσεις: Το να ζει κανείς απλά σε μια πολύπλοκη , διαφοροποιημένη και δημοκρατική κοινωνία μπορεί να βοηθήσει την ηθική ανάπτυξη. Οι διαπολιτισμικές μελέτες δείχνουν ότι η μετασυμβατική ηθική σκέψη εμφανίζεται κυρίως σε δυτικές δημοκρατίες και ότι οι άνθρωποι των αγροτικών περιοχών σε πολλές μη βιομηχανικές χώρες δεν εμφανίζουν καθόλου σημεία αυτού του τρόπου σκέψης. Οι ενήλικοι σε αυτές τις κοινωνίες, με την έμφαση που δίνει στην συνεργασία και την αφοσίωση στην άμεση κοινωνική ομάδα, είναι ώριμη και βοηθά στην προσαρμογή σε τέτοια κοινωνικά συστήματα . Συνοψίζοντας ,ο Kohlberg περιέγραψε μια αμετάβλητη διαδοχή ηθικών σταδίων και προσδιόρισε ορισμένους από τους γνωστικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που καθορίζουν ως ποιό σημείο θα προχωρήσει ένα άτομο σ' αυτή τη διαδοχή των σταδίων.
48
επικρισεισ για τη θεωρια του kohlberg
Πολλές από τις επικρίσεις που έχει δεχτεί η θεωρία αυτή, επικεντρώνονται στην πιθανότητα να μεροληπτεί σε βάρος ορισμένων ομάδων ανθρώπων , να υποτιμά δηλαδή την πολυπλοκότητα της ηθικής των μικρών παιδιών και να αναφέρεται περισσότερο στην ηθική σκέψη και ελάχιστα στα ηθικά συναισθήματα και την συμπεριφορά.
49
η θεωρία του kohlberg Μεροληπτεί?
Πολιτισμική προκατάληψη: 1)Τα ανώτερα στάδια που περιγράφει αντικατοπτρίζουν ένα δυτικό ιδεώδες για τη δικαίωση και ότι για το λόγο αυτό η θεωρία του μεροληπτεί απέναντι στους ανθρώπους που ζουν σε μη βιομηχανικές κοινωνίες. 2) Οι άνθρωποι στις κοινοτικές κοινωνίες δίνουν έμφαση στην κοινωνική αρμονία και θέτουν το καλό της ομάδας πάνω από το καλό του ατόμου. 3) Ορισμένα χαρακτηριστικά της ηθικής ανάπτυξης φαίνεται να είναι είναι κοινά σε όλα τα πολιτισμικά περιβάλλοντα. Φυλετική προκατάληψη: 1) υποστηρίζουν ότι η θεωρία του δεν αντιπροσωπεύει επαρκώς την ηθική σκέψη των γυναικών. 2) η ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της χειραφέτησης των αγοριών τα κάνει να βλέπουν τα ηθικά διλήμματα ως αναπόφευκτες συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ ατόμων. 3)Η ηθική της δικαιοσύνης. 4) Η ηθική της φροντίδας.
50
αποτελει η ηθικη σκεψη μεσο προγνοσησ της ηθικησ διαγωγησ?
Οι περισσότεροι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι οι ηθικές κρίσεις των μικρών παιδιών δεν αποτελούν μέσο πρόγνωσης της συμπεριφοράς τους σε καταστάσεις , στις οποίες μπαίνουν σε πειρασμό να εξαπατήσουν ή να παραβιάσουν. Συνοψίζοντας, η θεωρία του Kohlberg για την ηθική ανάπτυξη είναι σημαντική για πολλούς λόγους. Περιέγραψε μια καθολική διαδοχή μεταβολών στην ηθική σκέψη από την παιδική ηλικία έως την ενηλικίωση.
51
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!
ΤΕΛΟΣ ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!
Παρόμοιες παρουσιάσεις
© 2024 SlidePlayer.gr Inc.
All rights reserved.