مادسیج، شبکه آموزشی پژوهشی دانشجویان ایران

Παρουσίαση με θέμα: "مادسیج، شبکه آموزشی پژوهشی دانشجویان ایران"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 مادسیج، شبکه آموزشی پژوهشی دانشجویان ایران
مادسیج یعنی دهکده علم و دانش ایران!! مادسیج، شبکه آموزشی پژوهشی دانشجویان ایران Madsg.com

2 فیزیک پایه I کتاب مرجع: فیزیک (جلد اول) دیوید هالیدی و رابرت رزنیک تعداد واحد درسی: 4 واحد تهیه کننده: دکتر محمد رضا بنام

3 فصل 1- اندازه گیری

4 فصل 1- اندازه گیری کمیتهای فیزیکی، استانداردها و یکاها
دستگاه بین المللی یکاها استاندارد طول استاندارد جرم استاندارد زمان

5 فصل 1- کمیتهای فیزیکی ، استانداردها ، و یکاها
سنگ بنای علم فیزیک کمیتهای فیزیکی است که ما برای بیان قوانین فیزیک از آنها استفاده می کنیم . تعداد کمیتهای فیزیکی بسیار زیاد است. این کمیتها از هم مستقل نیستند. به عنوان مثال ، سرعت برابر نسبت طول به زمان است. کاری که باید بکنیم این است که از میان تمام کمیتهای فیزیکی ممکن چند کمیت مشخص را انتخاب کنیم و آنها را کمیتهای اصلی بنامیم

6 فصل 1- کمیتهای فیزیکی ، استانداردها ، و یکاها
بقیه کمیتها را از این کمیتها ی اصلی به دست می آوریم . که آن را کمیت فرعی می نامیم. برای هر یک از این کمیتهای اصلی استانداردی د رنظر می گیریم . به عنوان مثال ، اگر طول را کمیت اصلی انتخاب کنیم ، متر را به عنوان استاندارد آن در نظر می گیریم.

7 فصل 1- کمیتهای فیزیکی ، استانداردها ، و یکاها
چند کمیت را باید به عنوان کمیت اصلی انتخاب کنیم ؟ ب) اینها چه کمیتهایی باید باشند ؟ پاسخ این دو پرسش این است که کمترین تعداد از کمیتهای فیزیکی را که بتوانندبه ساده ترین صورت توصیف کاملی از فیزیک به دست بدهند انتخاب می کنیم . برای این کا رامکانات متعددی وجود دارد . مثلا نیرو در یک دستگاه کمیت اصلی و در دستگاهی که ما انتخاب خواهیم کرد کمیت فرعی است

8 فصل 1- دستگاه بین المللی یکاها
در سیستم بین المللی SI ، کمیتهای اصلی در مکانیک طول، زمان و جرم می باشد.

9 فصل 1- دستگاه بین المللی یکاها
یکاهای فرعی SI مانند سرعت، نیرو ، مقاومت الکتریکی ، و نظایر آنها است. مثلا یکای نیرو در SI ، که نیوتون ( با نماد N ) نامیده می شود بر حسب یکاهای اصلی SI به صورت زیر تعریف می شود: 1N=1m.kg/s2

10 فصل 1- دستگاه بین المللی یکاها
برای بیان اعداد بسیار بزرگ یا بسیار کوچک معمولا از پیشوندهای جدول زیر استفاده می شود

11 فصل 1- استاندارد طول اولین استاندارد بین المللی طول میله ای بود از آلیاژ پلاتین – ایریدیوم به نام متر استاندارد که اکنون در اداره بین المللی اوزان و مقیاسها نگه داری می شود. مهترین ایراد میله متر دقت بسیار کم آن است. استاندارد های دیگر طول، طول موج نور و استاندارد اتمی است.

12 فصل 1- استاندارد جرم استاندارد SI جرم استوانه ای از پلاتین – ایریدیوم است که در اداره بین المللی اوزان و مقیاسها نگه داری می شود و طبق توافق بین المللی جرم یک کیلوگرم به آن نسبت داده شده است. در مقیاس اتمی، جرم اتم c12 که بنا به تعریف 12 برابر یکای اتمی جرم (u) است، استاندارد جرم است:

13 فصل 1- استاندارد زمان هر پدیده تکرار شونده را می توان به عنوان معیار زمان بکاربرد.مثلا چرخش زمین به دور خودش نخستین استاندارد زمان بود. ارتعاشات بلور کوارتز استاندارد خوبی برای زمان است. اکنون ساعتهای اتمی که بر اساس بسامد مشخصه ایزوتوپ Cs133 کار می کند به عنوان استاندارد بین ا لمللی زمان پذیرفته شده است.

14 فصل2- بردارها

15 فصل2- بردارها بردارها و نرده ایها جمع بردارها ضرب بردارها

16 فصل 2- بردارها و نرده ایها
کمیتهایی که با یک عدد و یک یکا به طور کامل مشخص می شوند و از این رو فقط دارای بزرگی هستند کمیتهای نرده ای می گویند. مانند طول، زمان، چگالی، جرم، انرژی و دما و ... کمیتهایی که علاوه بر اندازه دارای جهت هستند کمیتهای برداری نام دارند مانند نیرو، سرعت، شتاب، جابحایی و ... محاسبات مربوط به کمیتهای نرده ای قواعد معمولی جبر است در صورتی که محاسبات مربوط به کمیت های برداری به صورت دیگری تعریف می شود.

17 فصل 2- جمع بردارها جمع وتفریق بردارها- روش هندسی:

18 فصل 2- جمع بردارها خاصیت جابجایی: خاصیت شرکت پذیری:

19 فصل 2- جمع بردارها -تحلیلی
نوشتن یک بردار بر حسب مولفه ها و بردارهای یکه و محاسبه اندازه و جهت آن با استفاده از مولفه ها:

20 فصل 2- جمع بردارها -تحلیلی
روش تحلیلی جمع دو بردار در صفحه : هریک از بردارها را حسب مولفه ها و بردارهای یکه می نویسیم: مولفه های بردار برایند و اندازه وجهت آن را به دست می آوریم:

21 فصل 2- ضرب بردارها ضرب نقطه ای یا اسکالر: ضرب نقطه ای بردارهای یکه:
محاسبه زاویه بین دو بردار :

22 فصل 2- ضرب بردارها زاویه بین دو بردار و را بدست آورید:

23 فصل 2- ضرب بردارها حاصل ضرب برداری دو بردار b و a بردار دیگری است مانند c که اندازه آن برابر است با: جهت آن عمود بر صفحه b و a است و از قاعده دست راست تعیین می گردد:

24 فصل 2- ضرب بردارها حاصل ضرب برداری بردارهای یکه :
ضرب نقطه ای دارای خاصیت جابجایی است ولی ضرب برداری دارای خاصیت جابجایی نیست: نمایش حاصلضرب برداری با استفاده بردار های یکه:

25 فصل 2- ضرب بردارها مثال: حاصل ضرب برداری و را به دست آورید

26 فصل 3 – حرکت یک بعدی

27 فصل 3 – حرکت یک بعدی مکانیک سرعت متوسط سرعت لحظه ای شتاب شتاب ثابت
فصل 3 – حرکت یک بعدی مکانیک سرعت متوسط سرعت لحظه ای شتاب شتاب ثابت سقوط آزاد

28 فصل 3 - مکانیک مکانیک شامل دو بخش است: سینماتیک و دینامیک.
هنگامی که حرکت را بدون مطالعه علل آن بررسی می کنیم با سینماتیک حرکت سرکار داریم. هنگامی که حرکت را به نیروهای وابسته به آن ربط می دهیم با دینامیک سرکار داریم. دراین فصل سینماتیک حرکت را بررسی می کنیم و اجسام ذرات یا نقاط مادی بدون بعد فرض می شوند.

29 سرعت ذره ، آهنگ تغییر مکان ذره نسبت به زمان است.
فصل 3 – سرعت متوسط موضع ذره در یک چارچوب مرجع خاص با بردار مکان مشخص می گردد که ابتدای آن در مبدأ مختصات و انتهای آن روی خود ذره است. سرعت ذره ، آهنگ تغییر مکان ذره نسبت به زمان است. سرعت متوسط عبارت است از میزان تغییرات بردار مکان نسبت به زمان.

30 سرعت متوسط یک بردار است که جهت آن در جهت و بزرگی آن برابر است.
فصل 3 – سرعت متوسط سرعت متوسط یک بردار است که جهت آن در جهت و بزرگی آن برابر است. سرعت متوسط صرفا" به جابحایی کل و زمان کل سپری شده بستگی دارد. اگر ذره متحرکی پس از مدت زمانی دوباره به جای اولش برگردد سرعت متوسط آن در این فاصله زمانی صفر است

31 فصل 3 – سرعت لحظه ای سرعت لحظه ای - سرعت در هر لحظه از زمان یا در بازه زمانی بسیار کوچک را سرعت لحظه ای نامند. با مشتق گیری زمانی از بردار مکان سرعت لحظه ای بدست می آید. اگر حرکت د رصفحه xy باشد بردار مکان و سرعت لحظه ای به صورت زیر است :

32 فصل 3 – سرعت لحظه ای در حرکت یک بعدی مثلا" در امتداد x ها، بردارهای مکان، سرعت دارای یک مولفه اند. اگر x>0 ذره سمت راست محور xها است و اگر x<0باشد ذره در سمت چپ محور x ها است

33 فصل 3 – سرعت لحظه ای اگر ، حرکت در جهت مثبت محور x ها و اگر حرکت در جهت منفی محور x ها است . سرعت متوسط در حرکت یک بعدی بین دو لحظه زمانی از شیب خطی که این دو نقطه را در روی منحنی مکان-زمان به یک دیگر وصل می کند به دست می آید.

34 فصل 3 – سرعت لحظه ای سرعت لحظه ای در حرکت یک بعدی در هر لحظه از زمان از شیب خط مماس بر منحنی مکان-زمان در آن نقطه به دست می آید.

35 فصل 3 – سرعت لحظه ای اگر سرعت جسم متحرک در حین حرکت از لحاظ بزرگی ، جهت یا هردو تغییر کند ، گویی جسم شتاب دارد. شتاب میزان تغییرات سرعت نسبت به زمان است. شتاب متوسط: اگر در بازه زمانی میزان تغییرات سرعت باشد ، شتاب متوسط برابر است با :

36 فصل 3 - حرکت یک بعدی- شتاب شتاب متوسط کمیتی برداری است چون از تقسیم بردار برکمیت نرده ای بدست می آید. جهت شتاب در جهت است. شتاب لحظه ای: شتاب در هر لحظه از زمان یا در بازه زمانی بی نهایت کوچک را شتاب لحظه ای نامند

37 فصل 3 - حرکت یک بعدی- شتاب با مشتق گیری زمانی از بردار سرعت، شتاب لحظه ای به صورت تابعی از زمان به دست می آید در حرکت یک بعدی بردارهای شتاب لحظه ای و شتاب متوسط دارای یک مولفه اند

38 فصل 3 - حرکت یک بعدی- شتاب ثابت
حرکت در یک بعد(x) و شتاب ax نیز ثابت است. در این حالت شتاب متو.سط و لحظه ای با یکدیگر برابر است. معادلات حرکت با شتاب ثابت: اگر سرعت در شروع حرکت v0x باشد،سرعت در لحظه t عبارت است از :

39 فصل 3 - حرکت یک بعدی- شتاب ثابت
دومین معادله حرکت با شتاب ثابت معادله مکان ذره به صورت تابعی از زمان است: با جایگذاری vx در معادله x(t) ،سومین معادله یعنی معادله مستقل از زمان بدست می آید:

40 فصل 3 - حرکت یک بعدی- شتاب ثابت
منحنی های مکان،سرعت و شتاب بر حسب زمان : منحنی مکان – زمان یک سهمی است. اگر ax>0 باشد تقعر منحنی به سمت بالا وبالعکس به سمت پایین است

41 فصل 3 - حرکت یک بعدی- شتاب ثابت
منحنی سرعت- زمان در حرکت با شتاب ثابت یک خط راست است که شیب آن ax و عرض از مبدأ آن v0x است

42 فصل 3 - حرکت یک بعدی- شتاب ثابت
منحنی شتاب - زمان در حرکت با شتاب ثابت یک خط راست است که شیب آن صفر است.

43 فصل 3 - حرکت یک بعدی- شتاب ثابت
توجه شود د ر معادلات حرکت با شتاب ثابت ax , vx ,x مولفه های بردارهای مکان و سرعت و شتاب می باشند که می توانند مثبت، منفی و یا صفر باشند . اگر ذره سمت راست محور x ها و به سمت راست در حرکت باشد vx , x مثبت و بالعکس منفی است. اگر ax وvx هم علامت باشد حرکت تند شونده و اگر مختلف العلامه باشد حر کت کند شونده است

44 فصل 3 - حرکت یک بعدی- شتاب ثابت
مثالی از حرکت یک بعدی با شتاب ثابت: اتومبیلی با شتاب ثابت سرعت خود را از 75 کیلومتر بر ساعت به 45 کیلومتر بر ساعت در فاصله 88 متر کاهش می دهد. شتاب حرکت و زمان لازم برای این کاهش سرعت را به دست آورید

45 فصل 3 - حرکت یک بعدی- شتاب ثابت
از جمله حرکات یک بعدی با شتاب ثابت ، سقوط آزاد اجسام است مجاور سطح زمین است. جهت شتاب در حرکت سقوط آزاد همواره به سمت پایین است. شتاب جسمی را که سقوط آزاد می کند ناشی از گرانی است و با g نمایش می دهند.

46 فصل 3 - سقوط آزاد گالیله نشان داد که در حرکت سقوط آزاد تمام اجسام در غیاب مقاومت هوا، بدون توجه به اندازه ، وزن و یا شکل با شتاب ثابت g=9.8 m/s2 حرکت می کنند.

47 فصل 3 - سقوط آزاد با استفاده از معادلات حرکت با شتاب ثابت و با فرض اینکه جهت مثبت محور y ها به سمت بالا فرض شود (ay=-g ) و با فرض اینکه در شروع حرکت ذره در مبداء مکان باشد (y0=0 ) معادلات حرکت:

48 فصل 3 - سقوط آزاد مثالی از حرکت سقوط آراد در امتداد قائم.
شخصی توپی را با سرعت اولیه 12 متر بر ثانیه به سمت بالا پرتاب می کند با صرف نظر از مقاومت هوا، زمان رسیدن توپ به بالاترین نقطه، ارتفاع اوج و زمان رسیدن توپ در نقطه ای به فاصله 5 متری بالای نقطه پرتاب محاسبه کنید. حل:

49 فصل4- حرکت در صفحه

50 فصل4- حرکت در صفحه جابجایی، سرعت و شتاب حرکت با شتاب ثابت در صفحه
حرکت پرتابی حرکت دایره ای یکنواخت سرعت نسبی و شتاب

51 فصل4- جابجایی، سرعت و شتاب
در حرکت دو بعدی ، مسیر حرکت درصفحه xy است و بردارهای مکان- سرعت و شتاب دارای دو مولفه می باشند نمایش بردار مکان:

52 فصل4- جابجایی، سرعت و شتاب
نمایش سرعت متوسط

53 فصل4- جابجایی، سرعت و شتاب
سرعت لحظه ای در هر نقطه از مسیر حرکت در امتداد خط مماس بر مسیر در آن نقطه است.

54 فصل4- جابجایی، سرعت و شتاب
شتاب لحظه ای در حرکت دو بعدی دارای دو مولفه است:

55 فصل 4- حرکت با شتاب ثابت در صفحه
در این حرکت درحین حرکت ذره، بزرگی و جهت شتاب a تغیر نمی کند یعنی ax و ay مقادیر ثابتی هستند. این حرکت را می توان مجموع دو حرکت ، که بطور همزمان با شتاب ثابت در دو راستای عمود بر هم انجام می شود ، در نظر گرفت.

56 فصل 4- حرکت با شتاب ثابت در صفحه
مولفه های x و y ، بردار مکان و سرعت لحظه ای ذره ای که در صفحه xy با شتاب ثابت حرکت می کند : دردو مجموعه معادلات حرکت فوق ، پارامتر t یکی است.

57 فصل 4- حرکت با شتاب ثابت در صفحه
دسته معادلات مولفه ای را می توان به صورت برداری بیان کرد :

58 فصل 4- حرکت پرتابی یکی از نمونه های حرکت با شتاب ثابت در مسیر خمیده، حرکت پرتابی است .

59 فصل 4- حرکت پرتابی حرکت پرتابی حرکت دو بعدی ذره ای است که بطور مایل در مجاورت سطح زمین به هوا پرتاب می شود و از اثر مقاومت هوا صرف نظر می گردد.

60 فصل 4- حرکت پرتابی در حرکت پرتابی یک ذره، شتاب دارای مقدار g است و جهت آن همواره به سمت پایین است

61 فصل 4- حرکت پرتابی مسیر حرکت پرتابه سهمی شکل است و بردار سرعت مماس بر مسیر.

62 فصل 4- حرکت پرتابی اگر جهت حرکت در صفحه قائم باشد و جهت مثبت yها به سمت بالا فرض شود ay=-g و ax=0 است اگر فرض شود در شروع حرکت ذره در مبدا ء مکان باشدx0=y0=0 ، در این صورت معادلات حرکت در امتداد x و y عبارت است از :

63 فصل 4- حرکت پرتابی تعیین شکل مسیر حرکت پرتابه و بدست آوردن معادله مسیر: حل: با حذف t از دو معادله زیر معادله مسیر بدست می آید

64 فصل 4- حرکت پرتابی محاسبه برد افقی پرتابه:
با قرار دادن y=0 و x=R در فرمول معادله مسیر برد پرتابه به دست می آید.

65 چند مثال فصل 4- حرکت پرتابی
مثال 1- هواپیمایی با سرعت افقی 430 کیلومتر بر ساعت در ارتفاع 5 کیلومتری بسته غذایی را رها می کند . بسته غذا تحت چه زاویه دیدی رها شود تا به هدف برخورد کند؟

66 فصل 4- حرکت پرتابی حل:

67 فصل 4- حرکت پرتابی مثال2- شخصی که حداکثر سرعت او 5/4 متر بر ثانیه است می خواهد از بالای بامی به پشت بام دیگر بپرد آیا این پرش موفقیت آمیز است؟

68 حل: با قرار دادن و y=-4.8 m خواهیم داشت:
فصل 4- حرکت پرتابی حل: با قرار دادن و y=-4.8 m خواهیم داشت: چون x<6.2 m بدست آمد پرش موفقیت آمیز نیست

69 فصل 4- حرکت پرتابی مثال3- شکل زیر 3 مسیر حرکت پرتابی یک توپ فوتبال را نشان می دهدبا صرف نظر کردن از مقاومت هوا مسیرها را از بزرگ به کوچک بر اساس موارد زیر مرتب کنید الف) زمان پرواز ب) مولفه عمودی سرعت اولیه ج) مولفه افقی سرعت اولیه د) اندازه سرعت اولیه جواب:

70 فصل 4- حرکت دایره ای یکنواخت
درحرکت دایره ای یکنواخت اندازه سرعت ثابت است ولی جهت آن همواره تغییر می کند.

71 فصل 4-حرکت دایره ای یکنواخت
چون جهت سرعت تغییر می کند ، ذره دارای شتاب خواهد بود: محاسبه اندازه شتاب:

72 فصل 4-حرکت دایره ای یکنواخت
حل:

73 فصل 4-حرکت دایره ای یکنواخت
ادامه حل محاسبه شتاب در حرکت دورانی یکنواخت: محاسبات بالا شتاب متوسط را به بدست می دهد. برای محاسبه شتاب لحظه ای باید را به سمت صفر میل بدهیم در این صورت به سمت یک میل می کند علامت منفی به معنی این است که شتاب به سمت مرکز دوران است

74 فصل 4-حرکت دایره ای یکنواخت
مثال: سرعت یک ماهواره زمینی را که در ارتفاع 200 کیلومتری از سطح زمین قرار دارد و در آنجا g=9.2 متر بر مجذور ثانیه است، را حساب کنید RE=6400 km) ). حل:

75 فصل 4- سرعت نسبی و شتاب ناظر واقع در چارچوب مرجعB با سرعت ثابت vBA نسبت به ناظر واقع در چارچوب مرجع A در حرکت است . رابطه بین سرعتهایی که آن دو برای ذره p اندازه می گیرند به صورت زیر است

76 فصل 4-سرعت نسبی و شتاب چون چار چوبهای مرجع لخت می باشند یعنی نسبت به یکدیگر با سرعت ثابت حرکت می کنند مشتق زمانی معادله سرعتها معادله شتاب زیر را می دهد. پس مشاهده ناظرین ذر چهار چوبهای مرجعی که نسبت به یکدیگر باسرعت ثابت حرکت می کنند (چار چوب اینرسی) شتاب یکسانی را برای ذرات متحرک اندازه گیری می کنند.

77 فصل 4-سرعت نسبی و شتاب مثالی برای سرعت نسبی:
مثال- قطب نما ی یک هواپیما نشان می دهد که هواپیما به سمت شرق حرکت می کند . سرعت سنج هوا نشان می دهد که سرعت هواپیما نسبت به هوا 215 کیلومتر بر ساعت است سرعت باد نسبت به زمین 65 کیلومتر بر ساعت و به سمت شمال است الف) سرعت هواپیما نسبت به زمین را بدست آورید ب) اگر خلبان بخواهد به سمت شرق حرکت کند . خلبان در چه جهتی باید هواپیما را هدایت کند

78 فصل 4-سرعت نسبی و شتاب حل(الف):

79 فصل 4-سرعت نسبی و شتاب حل(ب):

80 فصل 5 – دینامیک ذره - 1

81 فصل 5 – دینامیک ذره - 1 مکانیک کلاسیک معرفی چند نیرو قانون اول نیوتن
قانون دوم نیوتن قانون سوم نیوتن دستگاه یکاهای مکانیکی بعضی کاربردهای قوانین نیوتن

82 فصل 5 – مکانیک کلاسیک مکانیک شامل دو قسمت است: سینماتیک و دینامیک
سینماتیک توصف ریاضی حرکت است در این فصل علل حرکت یعنی دینامیک حرکت مورد بحث قرار می گیرد.

83 فصل 5 – مکانیک کلاسیک بررسی حرکت ذرات کوچک در قلمرو مکانیک کوانتمی است. بررسی حرکت ذرات در سرعتهای بالا در مکانیک نسبیتی بررسی می گردد که در اینجا به آن نمی پردازیم. توصیف حرکت ذرات بسیار کوچک و در سرعتهای نزدیک به سرعت نور در قلمرو مکانیک کوانتمی نسبیتی است.

84 فصل 5 – مکانیک کلاسیک مسئله عمده در مکانیک کلاسیک به شرح زیر است:
ذره ای با مشخصات معلوم (جرم ، بار ، و....) را با سرعت اولیه معین در محیط کاملا معلومی قرار می دهیم. می خواهیم حرکت بعدی ذره یا سرعت و مکان آن را به صورت تابعی از زمان بیابیم .

85 فصل 5 – مکانیک کلاسیک نیرو عاملی است که باعث تغییر حرکت جسم می شود.
جرم یک جسم معیاری از میزان مقاومت جسم در مقابل تغییر حرکت است. هرگاه چند نیرو بر جسمی اثر کند ، هر کدام مستقلا شتابی به جسم می دهند . شتاب بر آیند ، حاصل جمع برداری این شتابها است .

86 نیروی وزن (w ) : فصل 5 – معرفی چند نیرو
نیروییکه از طرف زمین بر جسم m به سمت پایین وارد می گردد. g : شتاب جسم در سقوط آزاد است.

87 فصل 5 – معرفی چند نیرو نیروی عمودی (N ) یا نیروی عکس العمل سطح :
نیروی که از سطحی که جسم روی آن فشرده می شود بر جسم وارد می گردد ، جهت این نیرو همواره عمود بر سطح است.

88 فصل 5 – معرفی چند نیرو نیرو ی اصطکاک (f ) :
وقتی جسمی روی یک سطح می لغزد نیروی از طرف ( موازی سطح) در خلاف جهت حرکت احتمال جسم برجسم وارد می شود که آن را نیروی اصطکاک گوئیم.

89 فصل 5 – معرفی چند نیرو نیروی کشش ریسمان (T ) :
نیروی است که از طرف طنابی که جسم را می کشد د ر نقطه اتصال طناب به جسم، بر جسم وارد می شود و در امتداد طناب است.

90 فصل 5 - قانون اول نیوتن در قوانین نیوتن اجسام ذره یعنی یک نقطه مادی بدون بعد فرض می شود. حرکت یک ذره توسط محیط ذره مشخص می شود. از طریق محیط اطراف ذره بر ذره نیرو وارد می شود و باعث شتاب آن می گردد. قانون اول نیوتن: اگر برایند نیروهای خارجی وارد بر یک جسم صفر باشد جسم اگر ساکن است،ساکن و اگر در حال حرکت یکنواخت مستقیم الخط است به حرکت یکنواخت خود ادامه می دهد.

91 فصل 5 - قانون دوم نیوتن قانون دوم نیوتن:
اگر برایند نیروهای وارد بر جسمی به جرم m برابر ∑F باشد جسم تحت تاثیر این برایند شتاب a در جهت برایند نیروها می گیرد که اندازه شتاب با جرم جسم نسبت عکس و با نیرو نسبت مستقیم دارد معادلات مولفه ای و اسکالر قانون دوم نیوتن:

92 فصل 5 - قانون سوم نیوتن قانون سوم نیوتن:
کنشهای متقابل دو جسم بر هم همواره مساوی در خلاف جهت یکدیگرند.

93 فصل 5 - قانون سوم نیوتن مثالی از قانون سوم:
د رشکل زیر جسم c بر روی سطح میز در حال سکون قرار دارد. نیروهای وارد بر جسم و عکس العمل آن نیروها رسم کنید.

94 فصل 5 - قانون سوم نیوتن د رb ) نیروهای وارد بر جسم و در c ) و d ) عکس العمل آن نیروها رسم شده است.

95 فصل 5 - قانون سوم نیوتن در c ) و d ) عکس العمل نیروهای وارد بر جسم c همراه با نیروهای وارد بر آن رسم شده است.

96 فصل 5 – دستگاه یکاهای مکانیکی
سه سیستم اندازه گیری در مکانیک: متریک یا MKS ،گوسی یا CGS، انگلیسی. در سیستم متریک واحدهای اصلی: طول: بر حسب متر جرم: برحسب کیلوگرم زمان: بر حسب ثانیه واحد نیرو در نیوتن(N) است که یک نیوتن نیرویی است که به جرم سک کیلو گرم شتاب یک متر بر مجذور ثانیه می دهد.

97 فصل 5 - دستگاه یکاهای مکانیکی
در سیستم گوسی واحدهای اصلی: طول: بر حسب سانتیمتر جرم: برحسب گرم زمان: بر حسب ثانیه واحد نیرو در دین است که یک دین نیرویی است که به جرم یک گرم شتاب یک سانتیمتر بر مجذور ثانیه می دهد.

98 فصل 5 - دستگاه یکاهای مکانیکی
در سیستم انگلیسی واحدهای اصلی: طول: بر حسب فوت نیرو: برحسب پوند زمان: بر حسب ثانیه

99 فصل 5 - دستگاه یکاهای مکانیکی
واحدهای کمیتها در قانون دوم نیوتن:

100 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
برای حل مسائل موارد زیر را انجام می دهیم: 1- تعیین جسمی که حرکتش مورد نظر است m) درقانون دوم نیوتن). 2- مشخص کردن محیط مستقیم اطراف جسم به منظور تعیین نیروها ی وارد بر آن(یکی از محیطها همواره زمین می باشد).

101 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
ادامه موارد حل مسائل در قانون دوم : 3- تعیین سیستم مختصات مناسب ( مناسب است که جهت مثبت محور x ها در جهت شتاب باشد در این صورت ay=0 ,ax=a است ). 4 - رسم نمودار جسم – آزاد یا رسم کلیه نیروهای وارد یرجسم در سیستم مختصات مناسب.

102 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
ادامه موارد حل مسائل در قانون دوم : 5- تجزیه نیروها و بدست آوردن مولفه ها در امتداد هر یک از محور های سیستم مختصات. 6- استفاده از روابط مولفه ای قانون نیوتن :

103 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
چند مثال برای کاربرد قوانین نیوتن مثال 1- جسم M=3.3kg برروی سطح میز بدون اصطکاکی قرار دارد و توسط طنابی و قرقره بدون اصطکاکی به جسم m=2.1kg وصل است . شتاب هر یک از اجسام و نیروی کشش طناب را بدست آورید.

104 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
حل: نخست جسم M را به عنوان موضوع انتخاب می کنیم:

105 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
جسم m را به عنوان موضوع انتخاب می کنیم:

106 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
از روابط (1) و (2) شتاب و نیروی کشش ریسمان به دست می آ ید:

107 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
مثال 2 : در جسم M=33kg و m=3.2kg روی سطح میز بدون اصطحکاکی قرار دارند . اگر با دست نیرو در امتدادافق بر جسم m وارد کنیم (FHS ) و مجموعه از حالت سکون شروع به حرکت کند و با شتاب ثابت فاصله d=77cm را د رزمان 7/1 ثانیه طی کند : a ) جفت نیروهایی کشش- واکنش را مشخص کنید b ) نیروی وارد از دست بر جسم m c ) نیروی که جسم m بر M وارد می کند (d ) نیروی خالص وارد بر جسم mرا به دست آورید

108 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
a ) جفت نیروهایی کشش- واکنش را مشخص کنید. حل:

109 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
b ) نیروی وارد از دست بر جسم m حل:

110 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
c ) نیروی که جسم m بر M وارد می کند (d ) نیروی خالص وارد بر جسم mرا به دست آورید. حل:

111 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
مثال 3- جرم m=15kg توسط ریسمان هایی آویخته شده است نیروی کشش در هر ریسمان را بدست آورید.

112 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
حل: محیط اطراف جسم طناب و زمین است پس بر آن دو نیرو وارد می شود.

113 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
ادامه حل:

114 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
ادامه حل:

115 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
مثال 4 – جرم m=15kg توسط ریسمانی ودر سطح شیبدار و بدون اصطحکاک نگه داشته شده است. اگر باشد a ) کشش ریسمان b) نیروی را که سطح بر جسم وارد می کند را بدست آ ورید c) اگر ریسمان قطع شود شتاب حرکت جسم چقد راست؟

116 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
a) کشش ریسمان b) نیرویی که سطح بر جسم وارد می کند را بدست آ ورید. حل : جسم ساکن است پس نیروهای وارد بر آن صفر است:

117 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
ادامه حل: تصویر نیروها در امتداد xو y :

118 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
c) اگر ریسمان قطع شود شتاب حرکت جسم چقد راست؟ حل:

119 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
ادامه حل: علامت منفی شتاب به معنی این است که شتاب در خلاف جهت مثبت محور x ها است. ملاحظه می کنیم که همانند مورد سقوط آزاد ، شتاب جسم مستقل از جرم آن است

120 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
مثال 5 – دو جرم نامساوی به وسیله ریسمانی که از روی قرقره بدون اصطکاک و بدون جرمی گذشته است ، به هم وصل شده اند شتاب ونیروی کشش طناب را بدست آورید.

121 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
حل: محیط اطراف هر یک از وزنه ها ریسمان و زمین است پس ب رهر یک دو نیروی وزن وکشش طناب وارد می شود.

122 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
ادامه حل: جهت شتاب جسم بزرگتر به سمت پایین است:

123 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
ادامه حل: باجمع کردن دو رابطه قبل شتاب وکش ریسمان به دست می آید:

124 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
مثال 6 – شخصی به جرم m=72.2kg روی ترازویی داخل آسانسوری که با شتاب a در راستای قائم حرکت می کند ، ایستاده است عددی را که ترازو نشان می دهد ( وزن ظاهری ) را در هر یک از موارد a) شتاب صفر و آسانسور با سرعت ثابت به سمت بالا یا پایین حرکت می کند در این حالت وزن ظاهری (N ) و وزن حقیقی(W ) شخص یکسان است B )آسانسوری با شتاب a=3.2m/s2 که جهت حرکت آن به سمت بالاست ( یعنی آسانسور دارای حرکت تند شونده به سمت بالا یا حرکت کند شونده به سمت پایین ) د رحرکت است c) آسانسور با شتاب a=3.2m/s2 که جهت آن به سمت پایین است ( یعنی آسانسور دارای حرکت تند شونده به سمت پایین و حرکت کند شونده به سمت بالا است ) در حرکت است.

125 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
a) شتاب صفر و آسانسور با سرعت ثابت به سمت بالا یا پایین حرکت می کند. حل: در این حالت وزن ظاهری (N ) و وزن حقیقی(W ) شخص یکسان است.

126 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
b)آسانسوری با شتاب a=3.2m/s2 که جهت حرکت آن به سمت بالاست ( یعنی آسانسور دارای حرکت تند شونده به سمت بالا یا حرکت کند شونده به سمت پایین ) د رحرکت است. حل: محیط اطراف شخص تنها ترازو زمین است پس دو نیروی N و mg بر شخص وارد می شود و همان وزن ظاهری است.

127 فصل 5 - بعضی کاربردهای قوانین نیوتن
c) آسانسور با شتاب a=3.2m/s2 که جهت آن به سمت پایین است ( یعنی آسانسور دارای حرکت تند شونده به سمت پایین و حرکت کند شونده به سمت بالا است ) در حرکت است. حل:

128 فصل 6 - دینامیک ذره -2

129 فصل 6 - دینامیک ذره -2 نیروهای اصطکاک دینامیک حرکت دورانی یکنواخت

130 فصل 6 - نیروهای اصطکاک نیرویی که از یک سطح بر سطح دیگر که روی آن قرار دارد وارد می شود و با حرکت آن مخالفت می کند نیروی اصطکاک نامند . جوش خوردگیهای موقت سطحی باعث نیروی اصطکاک می شود.

131 فصل 6 - نیروهای اصطکاک انواع نیروهای اصطکاک
جهت نیروی اصطکاک موازی سطح و د رخلاف جهت حرکت احتمالی جسم است. انواع نیروهای اصطکاک 1- نیروی اصطکاک استاتیک که در حالت سکون بر جسم وارد می شود اکر جسم ساکن باشد نیروی اصطکاک استاتیک صفر است

132 فصل 6 - نیروهای اصطکاک نیروی وارد شده بر جسم به اندازه ای نیست که جسم را به حرکت وا دارد د راین حالت نیروی fs=F. با افزایش F نیروی fs نیز افزایش می یابد

133 فصل 6 - نیروهای اصطکاک 2-نیروی اصطکاک استاتیک ماکزیمم (fsm ) : نیروی اصطکاکی است که بر جسم در آستانه حرکت وارد می گردد. : ضریب اصطکاک استاتیک است که به جنس سطوح درگیر بستگی دارد N : نیروی عکس العمل سطح

134 فصل 6 - نیروهای اصطکاک 3-نیروی اصطکاک جنبشی (fk ) : که بر جسم در حال حرکت وارد می گردد و مقدار آن : ضریب اصطکاک جنبشی N : نیروی عکس العمل سطح با تغییر نیروی F ، نیروی اصطکاک جنبشی تغییری نمی کند

135 فصل 6 - نیروهای اصطکاک نیروی اصطکاک جنبشی( fk )و fsmبه نیروی جلو برنده (F ) بستگی ندارد تنها به نیروی فشارنده جسم بر سطح (N) و جنس سطوح بستگی دارد:

136 فصل 6 - نیروهای اصطکاک چند مثال :
مثال 1- یک سکه روی کتابی قرار دارد . زاویه را می توان تغییر داد مشاهده می شود که سکه تحت زاویه s شروع به لغزش می کند ضریب اصطکاک استاتیک میان سکه و کتاب را بدست آورید.

137 فصل 6 - نیروهای اصطکاک حل:

138 فصل 6 - نیروهای اصطکاک مثال2- اتومبیل که با سرعت v0 در امتداد جاده مستقیمی حرکت می کند ناگهان ترمز می کند بطوری که چرخها قفل می شوند و اتومبیل می لغزد . گر ضریب اصطکاک جنبشی 6/0 فرض شود و خط قرمز اتومبیل 290 متر باشد ، سرعت اولیه چقدر بوده است؟

139 فصل 6 - نیروهای اصطکاک حل:

140 فصل 6 - نیروهای اصطکاک مثال 3-دو جرم m1= m2 = 14 kg توسط ریسمانی که ا زیک قرقره بی وزن و بدون اصطکاک گذشته به یکدیگر وصل شده اند اگرزاویه شیب 30 درجه باشد نیروی اصطکاک و ضریب اصطکاک جنبشی را بدست آورید.

141 فصل 6 - نیروهای اصطکاک حل:

142 فصل 6 - نیروهای اصطکاک از دو رابطه قبل:

143 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
شتاب حرکت ذره ای که با سرعت ثابت v روی دایره ای به شعاع r در حرکت است به سمت مرکز دوران و مقدار آن ثابت و برابر: با توجه به قانون دوم نیوتن به هر جسم شتابدار باید نیرویی وارد شود پس بر ایند وارد بر جسم دوران کننده باید به سمت مرکز دوران باشد و اندازه آن :

144 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
چند نکته د رحل مسائل دینامیک حرکت دورانی یکنواخت: 1- همانند قبل جرم m در قانون دوم نیوتن ( موضوع) ، محیط اطراف آن و بنابراین نیروهای وارد بر موضوع را مشخص و رسم می کنیم . 2- یک سیستم مختصات مناسب xy ، که جهت x آن د رجهت شتاب جانب به مرکز است د رنظر گرفته و نیروها را تجزیه می کنیم .

145 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
از دو رابطه مولفه ای زیر برای بدست آوردن مجهول مورد نظر استفاده می کنیم. توجه شود که نیروهای جانب به مرکز ازمحیط اطراف تآمین می گردد.

146 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
چند مثال: مثال 1- آونگ مخرو طی عبارت است از جسم کوچکی به جرم m که با سرعت v در انتهای نخی به طول L روی دایره افقی دوران می کند دوره تناوب آن را بدست آورید.

147 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
حل:

148 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
ادامه حل -با تقسم دو رابطه قبل:

149 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
مثال 2- گردونه . ضریب اصطکاک لازم برای جلوگیری از سقوط شخص د رگردونه شکل زیر که با سرعت v می چرخد را بدست آورید. اگر ضریب اصطکاک استاتیک میان لباس و گردونه 4/0 باشد . سرعت دوران لازم چقدر است؟

150 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
حل: با فرض اینکه شعاع دوران 1/2 متر باشد:

151 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
مثال 3- - اتومبیلی به جرم m=1600 kg با سرعت ثابت v=20 m/sدر امتداد جاده دایروی مسطح به شعاع 190 متر د رحال دور زدن است . مینیمم مقدارضریب اصطکاک استاتیک بین چرخها و جاده چقدر باشد تا اتومبیل به سمت خارج نلغزد؟

152 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
حل:

153 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
مثال 4 - همواره نمی توان به اصطکاک اعتماد کرد به همین دلیل د ر سر پیچها جاده ها را شیب عرضی می دهند . در این صورت زاویه شیب لازم چقدر باشد تا در نبود اصطکاک اتومبیل نلغزد

154 فصل 6 - دینامیک حرکت دورانی یکنواخت
حل:

155 فصل 7 – کار و انرژی

156 فصل 7 – کار و انرژی کار نیروی ثابت کار نیروی متغییر – مورد یک بعدی
انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی توان

157 فصل 7 – کار و انرژی مسئله اساسی دینامیک یافتن مکان ذره به صورت تابعی از زمان است. اگر نیروهای وارد بر ذره ثابت باشد ، براحتی می توان از قانون دوم نیوتن شتاب و با استفاده ا زمعادلات حرکت با شتاب ثابت ، مکان و سرعت را به صورت تابعی از زمان بدست آورد. اگر نیرو ها ی وارد بر ذره ثابت نباشد ، شتاب نیز ثابت نیست و فرمولهای حرکت با شتاب ثابت صادق نیست در این صورت باید از روشهای انتگرالگیری استفاده کنیم.

158 فصل 7 – کار نیروی ثابت اگر نیروهای وارد بر ذره تابع مکان ذره باشد مانند نیروی گرانش و نیروی فنر از مفاهیم کار و انرژی می توان برای پیدا کردن سرعت ذره استفاده کرد. فرض می کنیم در امتداد خط راست و نیروی وارد بر ذره د رهمان امتداد و ثابت باشد کار نیروی F هنگامی که ذره تحت ناثیر آن به اندازه d جابجا می گردد عبارت است از:

159 فصل 7 – کار نیروی ثابت اگر نیروی ثابت وارد بر ذره در امتداد حرکت نباشد بلکه زاویه با امتداد جابجا بسازد کار نیروی F: کار کمیتی نرده ای است که می تواند مثبت، منفی و یا صفر باشد . هنگامی که جسمی را د رمقابل سطح زمین سطح زمین بالا می بریم کار مثبت و هنگامی که جسمی را در مقابل سطح زمین پایین می آوریم کار منفی و هنگامی که جسمی را در مقابل سطح د رامتداد افق جابجا می کنیم کار صفر است.

160 فصل 7 – کار نیروی ثابت مثال- می خواهیم جسمی به جرم 15 کیلوگرم را از سطح شیب دار بدون اصطکاکی به طول d=5/7 متر تا ارتفاع 5/2 متری با نیروی موازی سطح شیب دار با سرعت ثابت بالا ببریم . کار نیروی وزن را محاسبه کنید.

161 فصل 7 – کار نیروی ثابت حل:

162 فصل 7 – کار نیروی متغییر – مورد یک بعدی
فرض می کنیم که نیرو تابعی از مکان باشد ،F(x) کار این تیرو روی جسم هنگامی که جسم از نقطه xi به نقطه xf جابجا می گردد برابر است با : کار نیرو ی متغییر برابر سطح زیر منحنی F(x) و دو خط x=xi و x=xf:

163 فصل 7 – کار نیروی متغییر – مورد یک بعدی
به عنوان مثال از کار نیروی متغییر کار نیروی فنر را محاسبه می کنیم . طبق قانون هوک هر گاه هنتهای فنری را به اندازه x نسبت به وضعیت تعادلیش بکشیم ویا بفشاریم ، فنر بر عاملی که باعث تغییر طول آن نیرویی متناسب با تغییر طول وارد می کند: K ضریبی است که ثابت فنر نامیده می شود

164 فصل 7 – کار نیروی متغییر – مورد یک بعدی
وقتی فنر فشرده می شود x <0 و F مثبت است. وقتی فنر کشیده می شود x>0و F منفی است.

165 فصل 7 – کار نیروی متغییر – مورد یک بعدی
وقتی فنر در حالت تعادل است x=0 و F=0 است

166 فصل 7 – کار نیروی متغییر – مورد یک بعدی
کار نیروی فنر درجابجایی انتهای آزاد آن از نقطه xi به نقطه xf : اگر 0 = xi و x =xf باشد . این کار برابر است با :

167 فصل 7 – کار نیروی متغییر – مورد دو بعدی
اگر نیرو هم از لحاظ اندازه و هم جهت تغییر کند و اگر جابجایی جسم یک مسیر خمیده باشد در این صورت کار نیرو د رجابجایی جسم از نقطه ri تا نقطه rf برابر است با :

168 فصل 76 – انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی
انرژی جنبشی یک جسم طبق تعریف برابر است با : بیان قضیه کار انرژی جنبشی : کار بر آیند نیروهای وارد بر یک جسم برابر است با تغییرات انرژی جنبشی آن

169 فصل 7 – انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی
اثبات فضیه در حالتی که برآیند نیروها ثابت باشد:

170 فصل 7 – انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی
اثبات قضیه کار – انرژی جنبشی د رحالت کلی :

171 فصل 7 – انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی
مثالی از قضیه کار – انرژی جنبشی آسانسور به جرم 500 کیلوگرم با سرعت v0= 4 متر بر ثانیه به سمت پایین در حرکت است . کابل آسانسور ناگهان شل می شود و آسانسور با شتاب g5/1 به سمت پایین حرکت می کند . در طی سقوط آن د رفاصله 12 متری سقوط ، مطلوب است : الف) کار انجام شده روی آسانسور توسط نیروی وزن ب) کار انجام شده توسط نیروی کابل ج) کار کل انجام شده روی آسانسور د)نشان دهید که کا ربر آیند نیرو ها برابر کار کل انجام شده روی آسانسور است. ه) انرژی جنبشی و سرعت آسانسور در پایان 12 متر سقوط.

172 فصل 7 – انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی
حل الف:

173 فصل 7 – انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی
حل ب :

174 فصل7 – انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی
حل ج) :

175 فصل 7 – انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی
حل د) :

176 فصل 7 – انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی
حل ه) :

177 فصل 7 – انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی
مثال 2- جسمی به جرم 7/5 کیلوگرم با سرعت ثابت 2/1 متر بر ثانیه روی یک میز افقی بدون اصطکاکی می لغزد . این جسم با متراکم کردن یک فنر به حال سکون در می آید اگر ثابت نیروی فنر 4 نیوتن بر متر باشد چقدر متراکم می شود؟

178 فصل 7 – انرژی جنبشی و قضیه کار – انرژی
حل :

179 فصل 7 – توان توان آهنگ زمانی انجام کار است و یک کمیت اسکالر است.
توان متوسط : اگر کل کار انجام شده را تقسیم بر زمان انجام آن کنیم توان متوسط بدست می آید. توان لحظه ای : توان در هر لحظه را توان لحظه ای نامند.

180 فصل 7 – توان در دستگاه SI (سسیتم بین المللی ) واحد توان وات است که برابر یک ژول بر یک ثانیه است گاهی از واحد اسب بخار استفاده می شود که کار بر حسب یکا های توان ضربدر زمان نیز می توان بیان کرد مثلا کیلو وات ساعت:

181 فصل 7 – توان می توان توان لحظه ای را به صورت ضرب نقطه ای زیر نوشت:

182 فصل 8 – پایستگی انرژی

183 فصل 8 – پایستگی انرژی نیروهای پایستار انرژی پتانسیل
دستگاههای پایستار یک بعدی دستگاههای پایستار دو بعدی و سه بعدی پایستگی انرژی

184 فصل 8 – نیروهای پایستار یک نیرو هنگامی پایستار است که کار انجام شده توسط آن روی یک ذره در یک مسیر بسته صفر باشد. در غیر این صورت نیرو نا پایستار است. مثلا نیروی فنر پایستار است. چون مطابق شکل با فرض نبود اصطکاک جسم هنگام بر گشت به نقطه شروع همان سرعت اولیه را دارد.

185 کار نیروی پایستار به مسیر طی شده بستگی ندارد
فصل 8 – نیروهای پایستار در شکل قبل، بر طبق قضیه کار – انرژی جنبشی ، کار برآیند نیرو ها صفر است چون تغییر انرژی جنبشی ذره صفر است ، پس نیروی فنر پایستار است. طریقه دیگر بیان نیروی پایستار : کار نیروی پایستار به مسیر طی شده بستگی ندارد

186 فصل 8 – نیروهای پایستار اگر نیروی وارد بر ذره پایستار باشد کار آن در دو مسیر شکل زیر یکسان است.

187 فصل 8 – نیروهای پایستار یکی دیگر از نیروهای پایستار نیروی گرانشی است. چون مطابق شکل با فرض نبود اصطکاک، جسم هنگام بر گشت به نقطه شروع همان سرعت اولیه را دارد.

188 فصل 8 – انرژی پتانسیل انرژی پتانسیل یک دستگاه معرف شکلی از انرژی ذخیره شده است که می تواند مورد استفاده قرار گیرد و به انرژی جنبشی تبدیل شود. اگر در طول حرکت جسم فقط نیروی پایستار بر جسم وارد گردد، مجموع انرژی پتانسیل و جنبشی در حین حرکت ثابت است که آن را انرژی مکانیکی می نامند.

189 فصل 8 – انرژی پتانسیل چون کار انجام شده توسط یک نیروی پایستار فقط به نقاط ابتدایی و انتهایی حرکت بستگی دارد،کار این چنین نیرویی فقط به موضع ذره بستگی دارد پس : بر طبق قضیه کار –انرژی جنبشی :

190 فصل 8 – انرژی پتانسیل چون انرژی پتانسیل فقط به موضع ذره بستگی دارد پس : رابطه بین یک نیروی پایستار و انرژی پتانسیل منتسب به آن :

191 فصل 8 – دستگاههای پایستار یک بعدی
محاسبه انرژی پتانسیل برای دو نمونه از نیروهای پایستار ، یعنی نیروی گرانش و نیرو فنر: الف ) انرژی پتانسیل گرانشی:

192 فصل 8 – دستگاههای پایستار یک بعدی
ب ) انرژی پتانسیل کشسانی: توجه: در محاسبات فوق مبدا انرژی پتانسیل در مبدا مختصات فرض شده است .

193 فصل 8 – دستگاههای پایستار یک بعدی
با توجه به قانون پایستگی انرژی مکانیکی ملاحظه می شود مجموع انرژی جنبشی و انرژی پتانسیل ذخیره شده در سیستم جرم + زمین ثابت است:

194 فصل 8 – دستگاههای پایستار دو بعدی و سه بعدی
در این حالت انرژی پتانسیل تابعی از سه مختصه است ورابطه پایستگی انرژی : بردار نیروی پایستار :

195 فصل 8 – پایستگی انرژی چند نکته در حل مسائل:
1 - اگر درطی حرکت ذره فقط نیروهای پایستار بر ذره وارد گردد و یا اگر نیروهای ناپایستار نیز بر ذره وارد می شوند کار آنها در طول حرکت صفر باشد د راین صورت انرژی مکانیکی پایسته است یعنی د رکلیه نقاط حرکت انرژی مکانیکی یکسان است ::

196 فصل 8 – پایستگی انرژی چند نکته در حل مسائل:
2 - اگر د رطی حرکت ذره ازa تا b نیروی ناپاستار ، مثلا نیروی اصطکاک (fk ) نیز بر ذره وارد گردد در این صورت انرژی مکانیکی پایسته نیست و از فرمول زیر برای حل مسئله استفاده می کنیم:

197 فصل 8 – پایستگی انرژی مثال1- بچه ای مطابق شکل از ارتفاع 5/8 متری به پایین می لغزد. با فرض اینکه اصطکاک نیست سرعت در انتهای مسیر چقدر است؟

198 فصل 8 – پایستگی انرژی حل:

199 فصل 8 – پایستگی انرژی مثال2-گلوله ای به جرم 2/5 کیلو گرم مطابق شکل
از توپی د رارتفاع 18 متری با سرعت اولیه 14 متر بر ثانیه شلیک می شود و به اندازه 21 سانتیمتر در شن فرو می رود. با صرف نظر کردن ا زنیروی مقاومت هوا کار نیروی مقاومت شن و اندازه نیروی مقاومت متوسط وارد بر جسم از طرف شن را تعیین کنید.

200 فصل 8 – پایستگی انرژی حل:

201 فصل 9- پایستگی تکانه خطی

202 فصل 9- پایستگی تکانه خطی مرکز جرم حرکت مرکز جرم تکان خطی یک ذره
تکانه خطی یک دستگاه ذرات پایستگی تکانه خطی بعضی کاربرد های اصل پایستگی تکانه

203 فصل 9 – مرکز جرم اگر جسم دارای حرکت دورانی و ارتعاشی همراه با انتقال باشد. نقطه ای در جسم وجود دارد که حرکت آن مانند حرکت نقطه ای است که تحت تاثیر همان نیروهای خارجی وارد بر جسم قرار گیرد . این نقطه را مرکز جرم می نامند.

204 فصل 9 – مرکز جرم مکان مرکز جرم در حالت ساده سیستم شامل دو ذره :

205 فصل 9 – مرکز جرم مکان مرکز جرم اگر n ذره به جرمهای mn.....,m2 ,m1 روی یک خط راست داشته باشیم :

206 فصل 9 – مرکز جرم اگر ذرات در سه بعد توزیع شده باشند . مرکز جرم با سه مختصه تعیین می گردد:

207 فصل 9 – مرکز جرم با استفاده از نماد گذاری برداری ، بردار مکان ذرات و مرکز جرم : اگر مبداء چارچوب در مرکز جرم باشد ( یعنی rcm= 0 ) :

208 فصل 9 – مرکز جرم محل مرکز جرم مستقل ا زچارچوب مرجع به کار رفته است د رواقع :

209 فصل 9 – مرکز جرم یک جسم صلب را می توان به صورت توزیع پیوسته ای از ذرات به جرم بسیار کوچک dm در نظر گرفت. مختصات مرکز جرم آن عبارت خواهد بود از :

210 فصل 9 – مرکز جرم مثال1 : سه ذره به جرمهای m2=2.5kg,m1=1.2 kg m3=3.4 kg در گوشه های یک مثلث متساوی الاضلاع به ضلع 140 سانتیمتر قرار دارند . اسکان مرکز جرم را تعیین کنید.

211 فصل 9 – مرکز جرم حل:

212 فصل 9 – مرکز جرم مثال 2 : از داخل صفحه فلزی دایروی به شعاع R2 دیسکی به شعاع R برداشته شده است . مکان مرکز جرم را تعین کنید .

213 فصل 9 – مرکز جرم حل: صفحه فلزی سوراخدار را جسم
X و دیسک دایروی برداشته شده به شعاع R را جسم D می نامیم.

214 فصل 9 – مرکز جرم ادامه حل: اگر جسم C صفحه دایروی اولیه
باشد که سوراخ شده است در این صورت مر کز جرم آن د رمبداء سیستم مختصات است.

215 فصل 9 – مرکز جرم ادامه حل: جسم C شامل دو جسم D, X است بنابراین مرکز جرم آن: با توجه به اینکه Xc=0 است : اگر چگالی جرمی صفحه و t ضخامت آن باشد داریم :

216 فصل 9 – حرکت مرکز جرم برای دستگاهی از ذره می توان با استفاده از تعریف مرکز جرم نوشت : با مشتق گیری زمانی از طرفین :

217 فصل 9 – حرکت مرکز جرم با مشتق گرفتن از معادله سرعتها داریم:
با استفاده از قانون دوم نیوتن Fi=miai پس :

218 فصل 9 – حرکت مرکز جرم درمیان این نیروها نیروهای داخلی نیز وجود دارند که طبق قانون سوم نیوتن همدیگر را حذف می کنند . بنابراین جمع بالا معرف تمام نیروهای خارجی وارد بر ذرات است یعنی :

219 فصل 9 – حرکت مرکز جرم مثال : سه ذره مطابق شکل تحت تاثیر نیروهای خارجی مختلف قرار دارند شتاب مرکز جرم را بدست آورید

220 فصل 9 – حرکت مرکز جرم حل:

221 فصل 9 – تکان خطی یک ذره تکانه یک ذره بردار است که به صورت حاصلضرب جرم ذره د رسرعتش تعریف می شود : نیوتن قانون دوم را بر حسب تکانه بیان کرد :

222 فصل 9 – تکانه خطی یک دستگاه ذرات
تکانه کل یک دستگاه ذرات برابر است با جمع بردار ی تکانه های هر یک از ذرات: با مشتق گیری از رابطه فوق قانون دوم نیوتن را می توان به صورت زیر نوشت:

223 فصل 9 – پایستگی تکانه خطی اگر مجموع نیروهای خارجی وارد بر سیستم ذرات صفر باشد، تکانه برداری کل دستگاه ثابت می ماند هر چند که ممکن است تکانه تک تک ذرات تغییر کند.

224 فصل 9 – بعضی کاربرد های اصل پایستگی تکانه
مثال1- دو جسم به وسیله به وسیله فنری به هم وصل شده وروی سطح میز بدون اصطکاکی قرار دارند . دو جسم را از هم دور و سپس رها می کنیم نسبت انرژی جنبشی انها را به دستآورید.

225 فصل 9 – بعضی کاربرد های اصل پایستگی تکانه
حل: چون بر دستگاه جسم و فنر نیروی خارجی خالصی وارد نمی شود ، تکانه کل پایسته است

226 فصل 10 – بر خورد

227 فصل 10 – بر خورد برخورد چیست ؟ ضربه و تکانه
پایستکی تکانه د رحین بر خورد بر خورد در یک بعد برخورد در دو یا سه بعد

228 فصل 10 – برخورد چیست ؟ در برخورد نیروی نسبتا زیادی در زمان کوتاه به ذرات بر خورد کننده وارد می شود و حرکت ذرات برخورد کننده بطور ناگهانی تغییر می کند.

229 فصل 10 – برخورد چیست؟ زمانهای قبل و بعد از برخورد کاملا از هم متمایز است .

230 فصل 10 – ضربه و تکانه انتگرال نیرو را در بازه زمانی که نیرو اثر می کند را ضربه می نامند. ضربه باعث تغییر اندازه حرکت می گردد

231 فصل 10 – پایستکی تکانه د رحین بر خورد
تغییر کل تکانه دستگاه در اثر بر خورد صفر است. یعنی تکانه قبل از برخورد و بعد از برخورد با یکدیگر برابر است. برآیند نیروهای وارد بر سیستم صفر است.

232 فصل 10 – پایستکی تکانه د رحین بر خورد
پایستگی تکانه به این دلیل است .که در حین برخورد نیروهای خارجی در مقایسه با نیروهای داخلی صرف نظر کردنی است.

233 فصل 10 – بر خورد در یک بعد انواع برخورد:
هر گاه در برخورد انرژی جنبشی پایسته بماند بر خورد را کشسان و در غیر این صورت نا کشسان نامند. اگر دو جسم بعد از برخورد به هم بچسبند برخورد را کاملا ناکشسان نامند. د ربرخورد کشسان تکانه و انرژی جنبشی سیستم قبل از برخورد و بعد از برخورد مساوی است

234 فصل 10 – بر خورد در یک بعد اگر دو جسم بعد از برخورد به هم بچسبند برخورد را کاملا ناکشسان نامند.

235 فصل 10 – بر خورد در یک بعد ابتدا مورد یک بعدی برخورد را که یکی از اجسام (ذره هدف) درحال سکون است را در نظر می گیریم .

236 فصل 10 – بر خورد در یک بعد باتوجه به اصول پایستگی سرعت های بعد از برخورد به دست می آید:

237 فصل 10 –بر خورد در یک بعد اگر جرمها مساوی باشندm1=m2) ):
یعنی ذره اول میخکوب و ذره دوم با سرعتی که ذره اول د ر ابتدا داشت به حرکت در می آید

238 فصل 10 –بر خورد در یک بعد اگر هدف بسیار سنگین تر از پرتابه باشد:
ذره هدف با همان سرعت فرودی بر می گردد

239 فصل 10 – بر خورد در یک بعد اگر هدف بسیار سبک تر از پرتابه باشد:
سرعت ذره سنگین عملا تغییری نمی کند

240 فصل 10 – بر خورد در یک بعد اگر ذره هدف قبل از برخورد در حرکت باشد از معادلات پایستگی داریم:

241 فصل 10 – بر خورد در یک بعد مثال1- الف) به چه نسبتی انرژی جنبشی یک فوتون ( به جرم m1 ) در برخورد کشسان رو دررو با یک هسته اتم ( به جرم m2 ) که ابتدا ساکن است کاهش می یابد حل:

242 فصل 10 – بر خورد در یک بعد مثال1- ب) کاهش نسبی انرژ ی جنبشی نوترون را هنگامی که به این طریق با هسته سرب ، هسته کربن و هسته ئیدروژن برخورد می کند پیدا کنید. حل:

243 فصل 10 – بر خورد در یک بعد مثال2- آونگ با لیستیک – گلوله ای به جرم m به قطعه چوب بزرگی مطابق شکل برخورد کاملا الاستیک می کند و در آن فرو می رود و مجموعه به اندازه h بالا می رود سرعت گلوله را بدست آورید

244 فصل 10 – بر خورد در یک بعد حل:

245 فصل 10 – برخورد در دو یا سه بعد
د ربرخورد دو بعدی سرعت هر یک از ذرات قبل یا بعد از برخورد ممکن است دارای دومولفه باشد. در شکل زیر یک برخورد دو بعدی نشان داده شده است که در ذره هدف ساکن است.

246 فصل 10 – برخورد در دو یا سه بعد
از اصل پایستگی تکانه دو معادله مولفه ای بدست می آید: اگر برخورد کشسان باشد از اصل پایستگی انرژی جنبشی داریم

247 فصل 10 – برخورد در دو یا سه بعد
با استفاده از قوانین پایستگی تنها می توان سه مجهول را بدست آورد اگر شرایط اولیه (v1i, m2,m1) رابدانیم ، چهار مجهول ( ) خواهیم داشت و سه معادله . پس برای حل مسئله باید یکی از این کمیتها مثلا را تعیین کنیم

248 فصل 10 – برخورد در دو یا سه بعد
مثال : دو اسکیت باز مطابق شکل برخورد کرده و به هم می پیوندند. قبل از برخورد یکی از آنان که جرمش 83 کیلوگرم با سرعت 2/6 کیلومتر بر ساعت به سمت مشرق و دیگری به جرم 55 کیلومتر با سرعت 8/7 کیلومتر بر ساعت به سمت شمال در حرکت است. الف) سرعت نهایی این دو نفر پس از برخورد چقدر است؟

249 فصل 10 – برخورد در دو یا سه بعد
حل-الف:

250 فصل 10 – برخورد در دو یا سه بعد
ب) چه کسری از انرژی جنبشی اولیه اسکیت بازها در اثر برخورد تلف می شود؟ حل:

251 فصل 11 – سینماتیک دورانی

252 فصل 11 – سینماتیک دورانی حرکت دورانی سینماتیک دورانی – متغییرها
دوران با شتاب زاویه ای ثابت کمیتهای دورانی به صورت برداری رابطه میان سینماتیک خطی و زاویه ای

253 فصل 11 - حرکت دورانی دراین فصل حرکت دورانی محض حول یک محور ثابت ،که در آن در هر ذره جسم روی دایره ای به مر کز محور دوران حر کت می کند را مورد مطالعه قرار می دهیم.

254 فصل 11 - حرکت دورانی حرکت کلی یک جسم صلب ، ترکیبی از حرکتهای انتقالی و دورانی است.

255 فصل 11 - سینماتیک دورانی – متغییرها
اگر محل و مو قعیت هر ذره جسم صلب مانند p نسبت به چارجوب مرجع معلوم باشد می توان وضعیت تمامی جسم صلب در حال دوران را تعیین کرد

256 فصل 11 - سینماتیک دورانی – متغییرها
زاویه θ: موضع زاویه ای ذره p است که بر حسب رادیان اندازه گیری می شود: سرعت زاویه ای متوسط: اگر در زمان ∆t=t2-t1 زاویه طی=θ2- θ1 ∆ θ می شود سرعت زاویه متوسط برابر است با :

257 فصل 11 - سینماتیک دورانی – متغییرها
سرعت زاویه ای لحظه ای : سرعت زاویه ای در یک لحظه است که بر حسب رادیان بر ثانیه اندازه گیری می شود: شتاب زاویه ای متوسط: اگر 1ω و 2ω سرعتهای زاویه ای در زمان های t2,t1 باشد :

258 فصل 11 - سینماتیک دورانی – متغییرها
شتاب زاویه ای لحظه ای : شتاب زاویه ای د رهر لحظه از زمان است: واحد شتاب زاویه ای لحظه ای و متوسط رادیان بر مجذور ثانیه است

259 فصل 11- دوران با شتاب زاویه ای ثابت
اگر شتاب زاویه ای ثابت باشند معادلات حرکت دورانی محض با شتاب ثابت :

260 فصل 11- دوران با شتاب زاویه ای ثابت
د رجدول زیر معادلات حرکت با شتاب ثابت در حرکت دورانی و حرکت انتقالی با یکدیگر مقایسه شده است برای سهولت x0=0 و 0= θ0 انتخاب شده است :

261 فصل 11- دوران با شتاب زاویه ای ثابت

262 فصل 11- دوران با شتاب زاویه ای ثابت
حل:

263 فصل 11- دوران با شتاب زاویه ای ثابت
حل:

264 فصل 11- دوران با شتاب زاویه ای ثابت
مثال 2- حل:

265 فصل 11 - کمیتهای دورانی به صورت برداری
آیا کمیتهای دورانی بردارند؟ جواب این پرسش را فقط می توان با تحقیق در اینکه آیا این کمیتها از قوانین جمع برداری پیروی می کنند یا نه داد. جابجایی های زاویه ای بردار نیستند زیرا مانند بردار ها از قانون جابجایی جمع برداری تبعیت نمی کنند

266 فصل 11 - کمیتهای دورانی به صورت برداری
اگر جابجایی های زاویه ای بینهایت کوچک باشند، خاصیت جابجا پذیری در جمع حاصل می شود بنا براین بردارند.

267 فصل 11 - کمیتهای دورانی به صورت برداری
کمیتهایی که بر حسب جابجاییهای بی نهایت کوچک، مانند سرعت وشتاب زاویه ای، تعریف می شوند بردارند. جهت بردار سرعت زاویه ای عمود بر صفحه دوران است و با قاعده دست راست تعیین می گردد

268 فصل 11 - رابطه میان سینماتیک خطی و زاویه ای
هر ذره جسم مانند تقطه p یک دایره را می پیماید که موقعی که جسم به اندازه زاویه θ می چرخد . ذره در امتداد کمان فاصله s را طی می کند که :

269 فصل 11 - رابطه میان سینماتیک خطی و زاویه ای
با مشتق گیری از دوطرف s=rθ نسبت به زمان و با توجه به اینکه r ثابت است رابطه سرعت خطی و زاویه ای به ست می آید :

270 فصل 11 - رابطه میان سینماتیک خطی و زاویه ای
با مشتق گیری از رابطهv=rω نسبت به زمان رابطه شتاب خطی و زاویه ای به دست می آید:

271 فصل 11 - رابطه میان سینماتیک خطی و زاویه ای
پس بزرگی مولفه مماسی شتاب خطی یک ذره در حرکت دایره ای برابر است با حاصلضرب بزرگی شتاب زاویه ای د رفاصله ذره از محور دوران. مولفه شعاعی شتاب ذره ای که روی دایره حرکت میکند برابر است با :

272 فصل 12- دینامیک دورانی

273 فصل 12- دینامیک دورانی گشتاور نیروی وارد بر ذره تکانه زاویه ای یک ذره
دستگاه ذرات انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی دینامیک دورانی جسم صلب ترکیب حرکتهای انتقالی ودورانی یک جسم صلب

274 فصل 12- دینامیک دورانی درا ین فصل علل دوران یعنی دینامیک دورانی را مطالعه می کنیم نخست دینامیک دورانی یک ذره و سپس سیستم ذرات و در آخر دینامیک دورانی جسم صلب حول محور دوران ثابت را بررسی می کنیم

275 فصل 12 - گشتاور نیروی وارد بر ذره
در حرکت انتقالی نیرو را به شتاب خطی جسم وابسته می کنیم . در حرکت دورانی چه کمیتی را به شتاب زاویه ای وابسته کنیم ؟ این کمیت تنها نیرو نیست ، مثلا نیروی یکسان واقع بر نقاط مختلف یک درب شتاب های زاویه ای مختلفی به آن می دهد. در دوران کمیت متناظر نیرو را گشتاور نیرو می نامند

276 فصل 12 - گشتاور نیروی وارد بر ذره
ابتدا به تعریف گشتاور نیرو برای حالت خاص یک ذره منفرد که از یک چارچوب مرجع لخت ملاحظه می شود می پردازیم. اگر نیروی F به ذره منفردی که موضع آن نسبت به مبداء r است ، اثر کند ، گشتاور نیروی τوارد بر ذره به صورت زیر تعریف می شود .

277 فصل 12 - گشتاور نیروی وارد بر ذره
گشتاور نیرو یک بردار است که بزرگی آن : که درآن θ زاویه بین دو بردار r و F است راستای گشتاور بر صفحه r و F عمود است و جهت آن از قاعده دست راست بدست می آید

278 فصل 12 - گشتاور نیروی وارد بر ذره
بزرگی گشتاور نیرو را می توان از ضرب بازوی گشتاور دربزرگی نیرو مطابق شکل زیر نیز بدست آورد.

279 فصل 12 - تکانه زاویه ای یک ذره
اگر تکانه خطی ذره ای به جرم m در موضع r نسبت به یک چارچوب مرجع p باشد تکانه زاویه ای این ذره نسبت به نقطه o به صورت زیر تعریف می شود : تکانه زاویه ای بردار است و بزرگی آن :

280 فصل 12 - تکانه زاویه ای یک ذره
جهت آن در راستای عمود بر صفحهp ,r است و از قاعده دست راست تعیین می گردد:

281 فصل 12 - تکانه زاویه ای یک ذره
به دست آوردن رابطه بین گشتاور نیرو و تکانه زاویه ای :

282 فصل 12 - تکانه زاویه ای یک ذره
ادامه رابطه بین گشتاور نیرو و تکانه زاویه ای :

283 فصل 12 - تکانه زاویه ای یک ذره
مثال:

284 فصل 12 - تکانه زاویه ای یک ذره
حل:

285 فصل 12 - دستگاه ذرات تکانه زاویه ای کل یک دستگاه ذرات برابر جمع تکانه زاویه ای هر یک از ذرات است: با گذشت زمان تکانه زاویه ای به علت گشتاور نیروهای خارجی وارد بر ذرات دستگاه تغییر می کند:

286 فصل 12 - دستگاه ذرات اگر قانون سوم نیوتن کاملا صادق باشد مجموع گشتاورهای نیروهای داخلی صفر است پس می توان نوشت : رابطه فوق در صورتی صادق است که τ و L نسبت به یک مبداء چارچوب لخت اندازه گیری شود . در غیر این صورت صادق نیست. اگر نقطه مرجع ، مر کز جرم دستگاه انتخاب شود ، حتی اگر مر کز جرم در چار چوب مرجع ثابت نباشد معادله فوق باز هم صادق است.

287 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی مورد جسم صلب که در آن محور دوران در چارچوب مر جع لخت ثابت را نخست در نظر می گیریم. انرژی جنبشی کل جسم صلب دارای حرکت دورانی محض :

288 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی مجموع حاصلضربهای جرم ذرات در مجذور فاصله نسبی آنها از محور دوران را لختی دورانی نامند لختی دورانی دارای بعد ML2 است . پس انرژی جنبشی بر حسب لختی دورانی عبارت است از :

289 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی لختی دورانی هر جسم به محور دوران و شکل جسم و نحوه توزیع جرم آن بستگی دارد . در شکل فوق ω و m یکسان است ولی Ib Ic< چرا؟

290 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی چون جسم صلب دارای توزیع پیوسته جرم است عمل جمع به انتگرالگیری تبدیل می شود و لختی دورانی : dm عنصر جرم و r فاصله آن تا محور دوران است.

291 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی به عنوان مثال گشتاور لختی یک حلقه استوانه ای شکل به شعاع داخلی R1 و شعاع خارجی R2 را محاسبه می کنیم:

292 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی حل:

293 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی حل:

294 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی اگر شعاع داخلی استوانه صفر باشد یک استوانه توپر خواهیم داشت که لختی دورانی آن: اگر R1≈R2≈R باشد حلقه استوانه ای داریم که لختی دورانی آن:

295 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی لختی دورانی بعضی از اجسام جامد معمولی نسبت به محور های دوران درجدول زیر آمده است:

296 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی قضیه محورهای موازی : لختی دورانی هر جسم حول یک محور برابر است لختی دورانی نسبت به محوری که از مرکز جرم می گذرد و با محور مفروض موازی است بعلاوه حاصلضرب جرم جسم د رفاصله دومحور.

297 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی اثبات قضیه محورهای موازی: فرض می کنیم که مبداء بر مر کز جرم منطبق باشد و مطابق شکل x,y مختصات عنصر جرم dm باشد:

298 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی اثبات قضیه محورهای موازی: لختی دورانی جسم حول نقطه p : با توجه به تعریف مرکز جرم انتگرالهای دوم و سوم مختصات مرکز جرم است که صفر فرض شده بنابراین قضیه اثبات است.

299 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
مثال : دو جسم با جرم یکسان توسط میله سبکی به طول L ( از جرم میله صرف نظر می کنیم ) به هم وصل است مطلوب است گشتاور لختی جسم نسبت به محور دورانی که از مرکز جرم و از یک انتهای میله می گذرد

300 فصل 12 - انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی
فصل انرژی جنبشی دوران و لختی دورانی حل:

301 فصل 12- دینامیک دورانی جسم صلب
چون ذرات جسم صلب نسبت به یکدیگر ثابت اند بنابراین گشتاور نیروی وارد بر هر نقطه آن به تمام جسم صلب وارد می شود. گشتاور نیروی وارد بر جسم صلب هم به نقطه اثر نیرو (r ) و جهت نیرو و مقدار نیرو بستگی دارد و با رابطه برداری زیر بیان می شود :

302 فصل 12-دینامیک دورانی جسم صلب
اندازه و جهت گشتاور نیروی وارد بر جسم صلب همانند گشتاور نیروی وارد بر ذره است که تعریف شد. رابطه گشتاور نیرو و شتاب زاویه ای به صورت زیر است .

303 فصل 12-دینامیک دورانی جسم صلب
کمیتها و روابط سینماتیک و دینامیک در دو حرکت انتقالی و دورانی محض در جدول زیر آمده است. آنها را با یکدیگر مقایسه کنید.

304 فصل 12-دینامیک دورانی جسم صلب
مثال:5 قرص یکنواختی به شعاع R=20 cm و جرم M=2.5 kg روی محوری مطابق شکل توسط ریسمان سبکی به جرم m=1.2kg وصل است . ریسمان به دور چرخ پیچیده شده است و شتاب زاویه ای چرخ و شتاب مماسی نقطه ای از کناره آن و کشش طناب را بدست آورید

305 فصل 12-دینامیک دورانی جسم صلب
حل:

306 فصل 12-دینامیک دورانی جسم صلب
مثال 2- نشان دهید که اصل پابستگی انرژی برای مثال 1 برقرار است.

307 فصل 12-دینامیک دورانی جسم صلب
حل:

308 فصل 12-دینامیک دورانی جسم صلب
مثال 3- حل:

309 فصل 12- ترکیب حرکتهای انتقالی ودورانی یک جسم صلب
حرکت یک جسم غلتان می توان به صورت ترکیبی از حرکت انتقالی مرکز جرم و دوران حول مرکز جرم در نظر گرفت

310 فصل 12- ترکیب حرکتهای انتقالی ودورانی یک جسم صلب
در حرکت غلتشی انرژی جنبشی کل برابر است با انرژی جنبشی نسبت به مرکز جرم +انرژی جنبشی مرکز جرم

311 فصل 12- ترکیب حرکتهای انتقالی ودورانی یک جسم صلب
مثال: استوانه تو پری به جرم m وشعاع R از یک سطح شیب دار به پایین می غلتد سرعت مرکز جرم را در پایین سطح شیبدار پیدا کنید.

312 فصل 12- ترکیب حرکتهای انتقالی ودورانی یک جسم صلب
حل:

313 فصل 12- ترکیب حرکتهای انتقالی ودورانی یک جسم صلب
مثال قبل را با استفاده از روش انرژی حل کردیم .اکنون آن را با استفاده از روش دینامیکی حل کنید.

314 فصل 12- ترکیب حرکتهای انتقالی ودورانی یک جسم صلب
حل:

315 فصل 12- ترکیب حرکتهای انتقالی ودورانی یک جسم صلب
حل:

316 فصل 12- ترکیب حرکتهای انتقالی ودورانی یک جسم صلب
ادامه حل:

317 فصل 12- ترکیب حرکتهای انتقالی ودورانی یک جسم صلب
مثال:

318 فصل 12- ترکیب حرکتهای انتقالی ودورانی یک جسم صلب
حل:

319 فصل13- دینامیک دورانی و پایستگی تکانه زاویه ای

320 فصل13- دینامیک دورانی و پایستگی تکانه زاویه ای

321 فصل 13- دینامیک دورانی و پایستگی تکانه زاویه ای
در این فصل دوران ذرات و اجسام صلب حول محور ثابت را مطالعه می کنیم . تکانه زاویه ای سیستم ذرات: تغییر در تکانه زاویه ای کل برابر برایند گشتاور نیروهای خارجی وارد بر سیستم است:

322 فصل 13- پایستگی تکانه زاویه ای
پایستگی تکانه زاویه ای : هرگاه گشتاور نیروی خارجی بر آیند وارد بر یک دستگاه صفر باشد تکانه زاویه کل دستگاه ثابت می ماند. این مطلب بیان پایستگی تکانه زاویه ای است

323 فصل 13- پایستگی تکانه زاویه ای
تکانه زاویه ای یک جسم صلب که حول محور ثابت z دوران می کند: هرگاه گشتاور نیروی خارجی بر آیند وارد بر جسم صلب صفر باشد:

324 فصل 13- پایستگی تکانه زاویه ای
اگر هیچ گشتاور نیرویی خارجی خالصی بر جسم وارد نشود Lz باید ثابت بماند پس اگر I تغییر کند ω باید طوری تغییر کند که تغییر I جبران شود. معادله پایستکی Iω نه تنها در مورد دوران دوران حول یک محور ثابت صادق است بلکه در مورد دوران حول محوری که از مرکز جرم می گذرد و در حال حرکت جهت آن تغییر نمی کند نیز صدق می کند

325 فصل 13- پایستگی تکانه زاویه ای
شیرجه رو از اصل پایستگی تکانه استفاده می کند آیا می توانید توضیح دهید چرا در بالاترین نقطه ω زیاد می شود ؟

326 فصل 13- پایستگی تکانه زاویه ای
مثال:

327 فصل 13- پایستگی تکانه زاویه ای
حل:

328 فصل 13- پایستگی تکانه زاویه ای
مثال:

329 فصل 13- پایستگی تکانه زاویه ای
حل: دو وضعیت نشان داده شده است:

330 فصل 13- پایستگی تکانه زاویه ای
حل:

331 فصل 14- تعادل اجسام صلب

332 فصل 14- تعادل اجسام صلب تعادل اجسام صلب مرکز گرانی مثالهایی از تعادل

333 فصل 14- تعادل اجسام صلب هر جسم د رصورتی در حال تعادل مکانیکی است که دارای دو شرط زیر باشد: الف ) نسبت به یک چارچوب مرجع لخت شتاب خطی acm مرکز جرم آن صفر باشد. ب) شتاب زاویه ای آن ، α ، نسبت به هر محور ثابتی در این چارچوب مرجع صفر باشد در تعریف فوق لازم نیست که جسم نسبت به ناظر در حال سکون باشد بلکه باید شتاب نداشته باشد

334 فصل 14- تعادل اجسام صلب شر ط اول تعادل معادل با این است که جمع برداری تمام نیروهای خارجی وارد بر جسم صفر باشد شرط دوم تعادل معادل با این است که مجموع بردار ی تمام گشتاور نیروهای خارجی وارد بر جسم در حالت تعادل صفر باشد:

335 فصل 14- تعادل اجسام صلب در این فصل برای سادگی موارد دو بعدی را در نظر می گیریم یعنی فرض می کنیم که کلیه نیروهای وارد بر جسم در صفحه xy باشد و همچنین گشتاور نیرو فقط دارای مولفه z باشد پس سه رابطه نردهای برای حل مسائل خواهیم داشت:

336 فصل 14- مرکز گرانی نقطه اثر برآیند نیروی گرانش معادل را مرکز گرانی نامند

337 فصل 14- مرکز گرانی اگر میدان گرانی یکنواخت باشد جسم می تواند با یک تک نیروی F=-mg که رو به بالا است و به مرکز جرم وارد می شود، در حال تعادل دینامیکی باشد و در این حالت مرکز جرم همان مرکز گرانی است.

338 فصل 14- مثالهایی از تعادل مثال 1- دو سر یک میله فولادی به جرم m=1.8kg روی دو ترازو قرار دارد یک وزنه M=2kg در فاصله L/4 روی آن قرار می دهیم ترازوها چه اعدادی را نشان می دهند

339 فصل 14- مثالهایی از تعادل حل:

340 فصل 14- مثالهایی از تعادل ادامه حل:

341 فصل 14- مثالهایی از تعادل مثال 2- نردبانی به طول 12متر و جرم 45 کیلوگرم در نقطه ای به ارتفاع 3/9 متر از زمین ب دیوار تکیه دارد. مرکز گرانی نردبان د رفاصله یک سوم طول آن ازسطح زمین واقع است . شخصی به جرم 72 کیلوگرم تا وسط نردبان بالا می رود.

342 فصل 14- مثالهایی از تعادل الف) با فرض اینکه دیوار (نه زمین ) بدون اصطکاک است نیروهای وارد ا ز زمین و دیوار بر نردبان را تعیین کنید. حل:

343 فصل 14- مثالهایی از تعادل ب) اگر ضریب اصطکاک ایستایی میان زمین و نردبان باشد قبل از آنکه نردبان شروع به لغزیدن کند شخص تا چه ارتفاعی بالا میرود حل: فرض کنید که q کسری از طول کل نردبان باشد که شخص می تواند قبل از لغزیدن نردبان ، بالا برود . در شروع لغزش داریم .

344 فصل 14- مثالهایی از تعادل ادامه حل:

345 فصل 14- مثالهایی از تعادل ادامه حل:

346 Title 100080809090 برای ورود به شبکه آموزشی دانشجویان کلیک کنید
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Vivamus et magna. Fusce sed sem sed magna suscipit egestas. برای عضویت در شبکه دانشجویان ایران عدد 1 را به شماره زیر پیامک کنید لطفا آدرس ما را به خاطر داشته باشید Madsg.com