Γ.ΕΛ. ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Ομάδα Δράσεων Πρόληψης (ΟΔΠ) Θ. ΜΑΤΖΑΒΙΝΟΥ

Παρουσίαση με θέμα: "Γ.ΕΛ. ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Ομάδα Δράσεων Πρόληψης (ΟΔΠ) Θ. ΜΑΤΖΑΒΙΝΟΥ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Γ.ΕΛ. ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ 2014 -2015 Ομάδα Δράσεων Πρόληψης (ΟΔΠ) Θ. ΜΑΤΖΑΒΙΝΟΥ
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Γ.ΕΛ. ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Ομάδα Δράσεων Πρόληψης (ΟΔΠ) Θ. ΜΑΤΖΑΒΙΝΟΥ

2 Δίκτυο Πρόληψης και Αντιμετώπισης φαινόμενων της Σχολικής Βίας και εκφοβισμού
Κεντρική Επιστημονική Επιτροπή (ΚΕΕ) Ομάδα Διαχείρισης Έργου (ΟΔΕ) Επιτροπές Συντονιστών Δράσεων Πρόληψης (Ε.ΣΥ.Δ.Π.) Περιφερειακές Ομάδες Δράσεων Πρόληψης(ΠΟΔΠ) Ομάδες Δράσεων Πρόληψης (ΟΔΠ)

3 Αρμοδιότητες της ΟΔΠ Συνεργάζεται με την ΕΣΥΔΠ (Επιτροπή Συντονισμού Δράσεων Πρόληψης) και την ΠΟΔΠ (Περιφερειακών Ομάδων Δράσεων Πρόληψης) και έχει την ευθύνη για τη συγκέντρωση προτάσεων και εφαρμογής των δράσεων στο επίπεδο της σχολικής μονάδας. Βοηθά στη διεξαγωγή εκτιμήσεων σε επίπεδο σχολικής μονάδας για τον καθορισμό της συχνότητας του φαινομένου της σχολικής βίας, του τρόπου και του τόπου εμφάνισής του, του τρόπου αλληλεπίδαρασης των μαθητών και των ενηλίκων (εκπαιδευτικοί, γονείς) καθώς και στην αποτίμηση των αποτελεσμάτων του, μέσω εργαλείων έρευνας που θα καθοριστούν από την ΚΕΕ αναλυτικά Υποστηρίζει την υλοποίηση σχεδίων δράσης (Project, ερευνητικές εργασίες, βιωματικές δράσεις κ.α.) Ενημερώνει και επιμορφώνει τους εκπαιδευτικούς της σχολικής μονάδας και διοργανώνει δραστηριότητες (ενδεικτικά, ομιλίες, διαλέξεις, προβολή ταινιών κλπ) με στόχο την ευαισθητοποίηση όλων των γονέων, των μαθητών, της σχολικής και της τοπικής κοινότητας.

4 ΠΗΓΕΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ:ΚΑΡΑΒΟΛΤΣΟΥ Α. ΑΘΗΝΑ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΑΒΟΛΤΣΟΥ Α. ΑΘΗΝΑΣ στη διημερίδα «το σχολείο που προλαμβάνει» ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΗ στη διημερίδα «το σχολείο που προλαμβάνει» ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ

5 Τι είναι ο σχολικός εκφοβισμός
Λέγοντας σχολικός εκφοβισμός εννοούμε την επιθετική εκείνη συμπεριφορά που είναι: εσκεμμένη, απρόκλητη, επαναλαμβανόμενη, αποτελεί κατάχρηση εξουσίας εμπεριέχει ανισότητα στη δύναμη αντικειμενική (π.χ.σωματική) ή αντιληπτή(π.χ. προσωπικότητας). Εν ολίγοις, κατευθύνεται προς εκείνα τα θύματα που εκλαμβάνονται από τους θύτες(έναν ή πολλούς μαζί) ως αδύναμα, είτε σωματικά είτε ψυχολογικά

6 Τι δεν είναι σχολικός εκφοβισμός
Όταν τα εμπλεκόμενα μέρη είναι ίσης δύναμης Όταν παρατηρείται επίσης όμοια συναισθηματική αντίδραση Πείραγμα: οι μαθητές κάνουν αστεία μεταξύ τους διασκεδάζοντας και οι δύο αληθινά

7 Μορφές της βίας στον εκφοβισμό
Άμεση / Σωματική Άμεση / Λεκτική Έμμεση / Κοινωνική Ηλεκτρονική

8 Παράγοντες κινδύνου: οικογένεια
Αυταρχικοί γονείς, τιμωρητικοί και όχι υποστηρικτοί Χρήση βίας ως μέθοδος επίλυσης προβλημάτων Συναισθηματική παραμέληση, έλλειψη τρυφερότητας τα πρώτα χρόνια της ζωής Έλλειψη ορίων που εκλαμβάνεται ως αδιαφορία από τα παιδιά Συχνά ξεσπάσματα θυμού και σωματικές τιμωρίες Βίαιη συμπεριφορά των γονιών προς τα παιδιά Ανοχή στη βίαιη συμπεριφορά των παιδιών

9 Παράγοντες κινδύνου: σχολείο
Ανταγωνιστικότητα, έλλειψη συνεργασίας στη μάθηση Έλλειψη ενθάρρυνσης μαθητικών πρωτοβουλιών και δημιουργικότητας στη μάθηση Αδιαφορία ή ανοχή στη βίαιη συμπεριφορά Μειωμένο ενδιαφέρον για τη συναισθηματική ζωή των παιδιών Έλλειψη συνεργασίας με τους γονείς, μη συμμετοχή τους στη σχολική ζωή Έλλειψη κώδικα συμπεριφοράς και συνολικής σχολικής πολιτικής Έλλειψη προγραμμάτων ψυχοκοινωνικής αγωγής

10 Παράγοντες κινδύνου: κοινότητα
Υψηλά επίπεδα ανεργίας, εγκληματικότητας Έλλειμμα επικοινωνίας μεταξύ των πολιτισμικών ομάδων Υψηλή πυκνότητα πληθυσμού Ανεπάρκεια ελεύθερων χώρων, αθλητισμού, ψυχαγωγίας Κοινωνικές νόρμες που ανέχονται ή ενθαρρύνουν τη βία (κατά των γυναικών, των μεταναστών, των παιδιών) Κοινωνικές ανισότητες

11 Ατομικά χαρακτηριστικά θυτών
Έντονη, εξωστρεφής, παρορμητική προσωπικότητα, μειωμένη ικανότητα αυτοελέγχου, αδυναμία τήρησης κανόνων Ανάγκη για κυριαρχία (κρυμμένη χαμηλή αυτοεκτίμηση) Έλλειψη επικοινωνίας Μη ανοχή στη διαφορετικότητα Χειριστικοί, έλλειψη ενσυναίσθησης Απουσία αίσθησης ντροπής, αίσθησης προσωπικής ευθύνης Εναλλάσσονται σε ρόλους θύτη-θύματος Δικαιολογούν τις πράξεις τους ως πρόκληση του θύματος και τις εκλογικεύουν ελαχιστοποιώντας τις συνέπειες για το θύμα Ναρκισιστικά σχήματα προσωπικότητας, υψηλή αυτοπεποίθηση, με υπερβολικά θετική αυτοεικόνα που δε στηρίζεται στην πραγματικότητα, απειλές ως προς αυτήν αντιμετωπίζονται με επιθετικότητα

12 Ατομικά χαρακτηριστικά θυμάτων
Παρουσιάζουν ένα χαρακτηριστικό ικανό να τους διαφοροποιεί από το σύνολο των μαθητών και να τους απομακρύνει από τα αποδεκτά κοινωνικά πρότυπα της ομάδας των ομοτίμων Ανήκουν σε μειοψηφική ομάδα (εθνότητα, θρήσκευμα, αναπηρία, σεξουαλικός προσανατολισμός, σωματική εμφάνιση, παχυσαρκία, κλπ) Παρουσιάζουν έλλειψη ή αδυναμία άσκησης διεκδικητικού τύπου συμπεριφοράς και τάση να ακολουθούν τους όρους ή τις οδηγίες τρίτων

13 Ατομικά χαρακτηριστικά θυμάτων
Παθητικά θύματα: ανασφαλή, αγχώδη, μοναχικά, χαμηλή αυτοεκτίμηση «Προκλητικά» θύματα: αντιδραστικά, αδέξια, αυθόρμητα, συχνά υπερκινητικά με δυσκολία συγκέντρωσης, έχουν ενοχλητική ή προκλητική συμπεριφορά και αντιμετωπίζονται αρνητικά από το σύνολο της τάξης

14

15 Ο ρόλος των θεατών στον εκφοβισμό
Τι κάνουν συνήθως: Παίρνουν το μέρος του θύτη, νοιώθουν και αυτοί δυνατοί Τον θαυμάζουν / τον φοβούνται Διασκεδάζουν, γελάνε και ενθαρρύνουν τη βία Δεν πιστεύουν ότι με το να το πεις κάπου θα αλλάξει κάτι Νομίζουν ότι το να αναφέρεις το περιστατικό είναι ‘κάρφωμα’ Νοιώθουν τύψεις και ανημπόρια Τι είναι καλό να κάνουν: Απορρίπτουν τη βία και παρεμβαίνουν για να τη σταματήσουν, αν είναι ασφαλές Υποστηρίζουν το θύμα Αναφέρουν το περιστατικό στον εκπαιδευτικό και ενθαρρύνουν το θύμα να κάνει το ίδιο

16 Ο κύκλος της σιωπής Μεγάλο ποσοστό θυμάτων παραδέχεται ότι δεν αναφέρει στους εκπαιδευτικούς τα περιστατικά εκφοβισμού, γιατί νομίζουν ότι μπορεί να φταίνε και τα ίδια (ενοχή) θεωρεί την αναφορά στο σχολείο ‘κάρφωμα’ φοβάται την εκδίκηση από τους θύτες (φόβος) θεωρεί ότι ο εκπαιδευτικός αδυνατεί να τα προστατεύσει από τους θύτες Επίσης, δεν αναφέρουν τα περιστατικά στους γονείς γιατί δε θέλουν να ανησυχήσουν τους γονείς τους θεωρούν ότι πρέπει να τα καταφέρουν μόνα τους και όχι να φέρονται σα ‘μαμόθρεφτα’ (ντροπή) φοβούνται ότι αν οι γονείς το αναφέρουν στο σχολείο, η βία θα χειροτερέψει

17 Η «κρυμμένη» κουλτούρα
Οι περιοχές, όπου συνήθως συμβαίνει, μέσα κι έξω από το σχολείο, είναι κυρίως αυτές όπου υπάρχει ανεπαρκής εποπτεία και μακριά από τα μάτια των ενηλίκων, όπως σε διαδρόμους, σκάλες, κυλικεία, τουαλέτες, σχολικά λεωφορεία, διαδρομές από και προς την τάξη και το σχολείο, στο προαύλιο. Χρονικά, εντοπίζεται σε μεταβατικές περιόδους από μία διδακτική ώρα στην άλλη, δηλαδή στο διάλειμμα, αλλά και στην αρχή και στο τέλος της σχολικής μέρας

18 Οι εκπαιδευτικοί ; οι εκπαιδευτικοί αναφέρουν μικρότερα ποσοστά στην έκταση του φαινομένου από τους μαθητές η συντριπτική πλειοψηφία των εκπαιδευτικών αναφέρει ότι συστηματικά παρεμβαίνει για να σταματήσει τη βία οι μαθητές αναφέρουν ότι οι εκπαιδευτικοί σπάνια παρεμβαίνουν

19 Πρακτικές που πρέπει να αποφεύγονται
Η επιβολή ποινών αξιακά στηρίζεται στην άσκηση της εξουσίας από τη μεριά του σχολείου, εμπεριέχει το μήνυμα του δυνατού που τιμωρεί τον αδύνατο, και μοιάζει επομένως να απηχεί τη δυναμική του ίδιου του φαινομένου του εκφοβισμού. Δεν συστήνεται το «κήρυγμα» Δεν φωνάζουμε και δεν μιλάμε αυταρχικά στον θύτη (η βία γεννάει βία) Δεν κατηγορούμε, δεν ειρωνευόμαστε, δεν απειλούμε Δεν συστήνεται η ποινικοποίηση της πράξης και η τιμωρία του θύτη με αποβολές Δε ζητάμε από τους μαθητές να συμφιλιωθούν (υπάρχει περίπτωση επαναθυματοποίησης) Η αποδοχή που συνεχίζουν να λαμβάνουν οι θύτες για τη συμπεριφορά τους, από τους υπόλοιπους μαθητές, ειδικά στην εφηβεία, υπερτερεί έναντι του σχολείου που την απορρίπτει.

20 Πρωτόκολλο διαχείρισης περιστατικών εκφοβισμού (εκπαιδευτικός)
Σταματάμε τη βίαιη συμπεριφορά Αναφέρουμε στο θύτη αυτό που είδαμε να συμβαίνει και τονίζουμε ότι η βία δεν είναι αποδεκτή στο σχολείο Ενημερώνουμε ότι θα συζητήσουμε με το θύτη αργότερα Ζητάμε ενημέρωση από τους θεατές για το περιστατικό Παρηγορούμε το θύμα και προσφέρουμε επιβεβαίωση ότι θα το προστατεύσουμε Το σύνηθες είναι να γίνεται προσπάθεια να διαλευκανθεί το περιστατικό την ίδια εκείνη στιγμή, με ταυτόχρονη παρουσία θύτη και θύματος και πιθανά και κάποιων θεατών. Αυτή η πρακτική ενθαρρύνει τα ψέματα, τη συνέχιση της επιθετικότητας αλλά και της θυματοποίησης.

21 Σενάριο 1ο Δύο αγόρια μαλώνουν στο προαύλιο. Δάσκαλος (φωνάζοντας από μακριά): Ελάτε εδώ εσείς! Αμέσως είπα! Τι νομίζετε ότι κάνετε; Αγόρι 1: (αναψοκοκκινισμένο και λαχανιασμένο): Αυτός το ξεκίνησε! Αγόρι 2: (αναψοκοκκινισμένο και κλαίγοντας): Ψέματα! Αυτός με έβρισε! Εκπαιδευτικός (φωνάζοντας): Τέλος είπα! Πηγαίνετε αμέσως και οι δύο στο γραφείο της διευθύντριας! Τι μηνύματα πήραν οι μαθητές; •Το να φωνάζεις είναι εντάξει •Το να ακούσεις και να μάθεις τι έγινε δεν είναι σημαντικό

22 Σενάριο 2ο Δύο αγόρια μαλώνουν στο προαύλιο. Εκπαιδευτικός (κινούμενος προς τα παιδιά): Σταματήστε παιδιά, ηρεμήστε. Τι συμβαίνει εδώ; Αγόρι 1: (αναψοκοκκινισμένο και λαχανιασμένο): Αυτός το ξεκίνησε! Αγόρι 2: (αναψοκοκκινισμένο και κλαίγοντας): Ψέματα! Αυτός με έβρισε! Εκπαιδευτικός: Εντάξει. Τώρα είστε και οι δύο θυμωμένοι. Πάρτε μια βαθιά ανάσα κι ελάτε να πιείτε ένα ποτήρι νερό να ηρεμήσετε. Μετά θα συζητήσουμε τι συνέβη για να λύσουμε το πρόβλημα. Τι μηνύματα πήραν οι μαθητές; • Το να πιεις λίγο νερό και να πάρεις μια βαθιά ανάσα, μπορεί να σε βοηθήσει να διαχειριστείς το θυμό σου • Η συζήτηση για τα προβλήματα είναι μία εναλλακτική στη βία • Θέλει να μας ακούσει και να μας βοηθήσει

23 Επικοινωνία εκπαιδευτικού - θύτη
Στόχοι μας είναι: Να προετοιμάσουμε το θύτη να ακούσει (ενίσχυση επικοινωνίας) Να τον αφήσουμε να εκφραστεί χωρίς να τον κρίνουμε (ενίσχυση επικοινωνίας) Να του ενισχύσουμε την ενσυναίσθηση Να του ενισχύσουμε την επίγνωση Να του ενισχύσουμε την αίσθηση ευθύνης Να του ενισχύσουμε την ανάγκη για αυτοέλεγχο

24 Λεκτική επικοινωνία εκπαιδευτικού - θύτη
«Πώς και αποφάσισες να τον χτυπήσεις;» ► Υπάρχει επιλογή και ευθύνη για την επιλογή. «Θα πρέπει τώρα να πάμε στο γραφείο και να βρούμε μαζί ένα τρόπο να λύσουμε αυτό το πρόβλημα» ► Το παιδί μπορεί να λύσει τα προβλήματά του και να λάβει υποστήριξη αν χρειαστεί. «Πώς νομίζεις ότι ένοιωσε;» ► Ενθαρρύνει την ενσυναίσθηση του παιδιού και προσκαλεί σε επικοινωνία. «Τι νομίζεις θα μπορούσε να γίνει για να μην επαναληφθεί ξανά;» ► Το παιδί μπορεί να βρει τρόπους να αποφύγει τη βία. Αν και ο εκπαιδευτικός αναζητά την αιτία της συμπεριφοράς με την ερώτηση «Γιατί....;», αυτή είναι ιδιαίτερα δύσκολο να δοθεί από τους μαθητές και συνήθως οδηγεί σε συμβατικές δικαιολογίες και κατηγορίες προς το θύμα και μη ανάληψη ευθύνης από τη μεριά τους. Ο μαθητής δεν μπορεί να προβεί σε ερμηνεία της συμπεριφοράς του τύπου: «γιατί δεν έχω άλλο τρόπο να δείξω ότι είμαι δυνατός και επιζητώ την προσοχή όλων».

25 Λεκτική επικοινωνία εκπαιδευτικού - θύτη
Αν και ο εκπαιδευτικός αναζητά την αιτία της συμπεριφοράς με την ερώτηση «Γιατί....;», αυτή είναι ιδιαίτερα δύσκολο να δοθεί από τους μαθητές και συνήθως οδηγεί σε συμβατικές δικαιολογίες και κατηγορίες προς το θύμα και μη ανάληψη ευθύνης από τη μεριά τους. Ο μαθητής δεν μπορεί να προβεί σε ερμηνεία της συμπεριφοράς του τύπου: «γιατί δεν έχω άλλο τρόπο να δείξω ότι είμαι δυνατός και επιζητώ την προσοχή όλων». «Η τιμωρία σου είναι στέρηση όλων των επόμενων διαλειμμάτων» ► Τιμωρεί και αδιαφορεί για εξηγήσεις. «Κοίτα τι έκανες, απαράδεκτη συμπεριφορά!» ► Απευθύνει κατηγορία, επικρίνει, αποσκοπεί στη δημιουργία ενοχών. «Για να δούμε τώρα τι θα σκεφτείς για να το εξηγήσεις αυτό!» ► Ειρωνεία, υπονοώντας ότι το παιδί δεν είναι ικανό ούτε να δώσει εξηγήσεις γι’ αυτό που έκανε, πόσο μάλλον να βρει μία λύση στα προβλήματά του. ► Όχι: «Χτύπησες το Γιώργο;» Αλλά: «Ο Γιώργος πονάει και κλαίει. Τι συνέβη;» Αποφεύγουμε τα ψέματα... ► Αποφεύγουμε να ρωτήσουμε «γιατί το έκανες;»

26 Μη λεκτική επικοινωνία εκπαιδευτικού - θύτη
Διατηρούμε την έκφραση του προσώπου μας ουδέτερη, αποφεύγουμε το θυμωμένο ή συνοφρυωμένο ύφος. Διατηρούμε οπτική επαφή αλλά αποφεύγουμε να επιμείνουμε να κάνει το ίδιο και ο μαθητής (π.χ. ‘να με κοιτάς όταν σου μιλάω’). Βεβαιωνόμαστε ότι δίνουμε αρκετό προσωπικό χώρο και αποφεύγουμε να έρθουμε πολύ κοντά στο πρόσωπο του μαθητή. Αποφεύγουμε να κουνήσουμε το δάκτυλό μας, να βάλουμε τα χέρια μας στη μέση μας, να χτυπήσουμε ένα αντικείμενο (π.χ. πόρτα, βιβλίο).

27 Μη λεκτική επικοινωνία εκπαιδευτικού - θύτη
Αποφεύγουμε να ανεβάσουμε την ένταση της φωνής μας, διατηρούμε ήρεμο τόνο Αν διαπιστώσουμε ότι αναστατωνόμαστε ή θυμώνουμε, δίνουμε λίγο χρόνο στον εαυτό μας και παίρνουμε μερικές βαθιές ανάσες, για να ηρεμήσουμε, πριν μιλήσουμε στο μαθητή. Αν δε μπορούμε μόνοι μας να ελέγξουμε την κατάσταση, ζητάμε τη βοήθεια του υπόλοιπου προσωπικού του σχολείου.

28 Πρωτόκολλο διαχείρισης περιστατικών εκφοβισμού (Θύμα)
Γιατί αποφεύγω τη στρατηγική της αγνόησης: Με το να αγνοώ απλά, αφήνω στον άλλο το περιθώριο να αποφασίσει πότε θέλει να σταματήσει. Έτσι μειώνω τον αυτοσεβασμό μου και γίνομαι ακόμη πιο αδύναμος. Περιγράφω στο μαθητή που με εκφοβίζει την κατάσταση Λέω τα συναισθήματα που μου προκάλεσε Απαιτώ συγνώμη Προειδοποιώ ότι θα ενημερώσω κάποιον εκπαιδευτικό – το διευθυντή Γιατί αποφεύγω τη στρατηγική της αγνόησης: Με το να αγνοώ απλά, αφήνω στον άλλο το περιθώριο να αποφασίσει πότε θέλει να σταματήσει. Έτσι μειώνω τον αυτοσεβασμό μου και γίνομαι ακόμη πιο αδύναμος.

29 Ο ρόλος των θεατών - παρατηρητών
«Το μόνο που χρειάζεται για να ανθίσει το κακό είναι να μην κάνουν τίποτα οι καλοί άνθρωποι.» Έντμουντ Μπερκ

30 Ο ρόλος των θεατών - παρατηρητών
Ο θύτης «πουλάει» μαγκιά. Γιατί; Σε ποιον;

31 Το κρεμμύδι του θυμού Φόβος ότι: Δε θα ικανοποιηθεί η ανάγκη μου
θυμός λύπη Ανικανοποίητη ανάγκη φόβος Φόβος ότι: Δε θα ικανοποιηθεί η ανάγκη μου Δεν έχω καταφέρει να κερδίσω το σεβασμό σου

32 Σεβασμός έναντι Φόβου Ο σεβασμός κερδίζεται, εμπνέεται. Ο φόβος επιβάλλεται. Όπου υπάρχει το ένα λείπει το άλλο. Η λογική του θύτη είναι: Αφού δεν «αξίζω» το σεβασμό σου θα σου επιβάλλω το φόβο για να δεις τι αξίζω! Και αντί να δείξω ότι φοβάμαι εγώ, να φοβερίσω εσένα! Για αυτό είναι και πρωτεύουσας σημασίας όταν δουλεύω με τον θύτη να διατηρώ ήρεμο τρόπο για να ισχυροποιήσω το σεβασμό

33 Ο ρόλος των θεατών - παρατηρητών
Ο θύτης «πουλάει» μαγκιά. Γιατί; Σε ποιον;

34 Παρατηρητές – Θεατές: το κομβικό σημείο για τη λύση του εκφοβισμού
Στόχος μας είναι: Κανείς να μη φοβάται τους θύτες Κανείς να μη φοβερίζει τους θύτες Κανείς να μη θαυμάζει τους θύτες Αποτέλεσμα: Δεν έχει λόγο ύπαρξης η συμπεριφορά τους, οπότε εκλείπει.

35 Παρατηρητές – Θεατές: Αλλαγή στάσεων
Ανοχή στη βία αλληλοσεβασμός (αυξάνουμε την επίγνωση τους στο πρόβλημα) Αδιαφορία αλληλεγγύη Κάνουμε σαφές ότι η αδιαφορία ενισχύει τη βία Ατομισμός αίσθημα «ανήκειν» Τους δεσμεύουμε σε νέες συμπεριφορές

36 Ενσυναίσθηση Ενσυναίσθηση, κατανόηση των συναισθημάτων του άλλου και αναγνώριση ότι έγκειται στο χαρακτήρα του ατόμου να δρα θετικά απέναντι στα θύματα. Η θετική στάση και η παροχή βοήθειας προς τους συνανθρώπους του έχει θεωρηθεί ως στοιχείο της προσωπικότητας του ατόμου. Στοιχείο που μπορεί να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί με την κατάλληλη εκπαίδευση και υποστήριξη τόσο από την οικογένεια, όσο και από το σχολείο.

37 ΟΜΟΤΙΜΟΙ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΕΣ
Είναι ομάδα μαθητών οι οποίοι: Κάνουν μια προσπάθεια να βελτιωθεί το σχολικό κλίμα και να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και ειρηνικά οι συγκρούσεις. Στόχος η ενίσχυση της συνεργασίας και της επικοινωνίας και ο σεβασμός στο διαφορετικό.

38 ΣΚΟΠΟΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ
Να καταλάβουν οι μαθητές ποιο είναι το πρόβλημα Να λυθεί χωρίς τους μεγάλους Να βρουν οι εμπλεκόμενοι μόνοι τους λύση Να φύγουν και οι δυο ευχαριστημένοι

39 ΤΙ ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΜΕ Δεν κάνουμε δικαστήριο
Δεν κάνουμε σχόλια και κριτική σε αυτά που ακούμε Δεν δίνουμε συμβουλές Δεν λέμε σε κανένα αυτά που ακούσαμε (εκτός αν μάθουμε κάτι επικίνδυνο)

40 «Ομάδα υποστήριξης» Βήμα 1ο– συναντώντας το θύμα
Βήμα 2ο– οργανώνοντας την ομάδα υποστήριξης Βήμα 3ο– εξηγώντας το πρόβλημα Βήμα 4ο– μοιράζοντας την ευθύνη Βήμα 5ο– αναζητώντας λύσεις Βήμα 6ο– κλείσιμο συνάντησης Βήμα 7ο – συνάντηση ανατροφοδότησης

41 Μέθοδος Πίκας Βήμα 1ο: Συγκέντρωση πληροφοριών, έμμεσα και όχι από το ίδιο το θύμα Βήμα 2ο: Συνάντηση με τον κάθε θύτη ξεχωριστά. Εγκαθίδρυση σχέσης αλληλοσεβασμού. Κανείς δεν κατηγορείται για εκφοβισμό. Τονίζεται πως το θύμα δεν αισθάνεται καλά και οι θύτες ρωτώνται αν γνωρίζουν κάτι για την κατάστασή του. Επιζητούνται προτάσεις επίλυσης. Βήμα 3ο: Συνάντηση με το θύμα, για να καταθέσει τη θέση του για το πρόβλημα. Βήμα 4ο: Συνάντηση με τους θύτες, ομαδική για τον έλεγχο της προόδου στο θέμα. Βήμα 5ο: Συνάντηση ομαδική όλων, παρουσία και του θύματος, για την οριστική συμφωνία μεταξύ τους και για να επιβεβαιωθεί ότι ο εκφοβισμός έχει σταματήσει.