Ηφαίστεια ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ Σχολείο: 9ο Γυμνάσιο Τρικάλων Υπεύθυνος Καθηγητής : Μπουλογεώργιος Στέφανος Ονοματεπώνυμο: Ελευθερία Μπαταβάνη.

Παρουσίαση με θέμα: "Ηφαίστεια ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ Σχολείο: 9ο Γυμνάσιο Τρικάλων Υπεύθυνος Καθηγητής : Μπουλογεώργιος Στέφανος Ονοματεπώνυμο: Ελευθερία Μπαταβάνη."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ηφαίστεια ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ Σχολείο: 9ο Γυμνάσιο Τρικάλων Υπεύθυνος Καθηγητής : Μπουλογεώργιος Στέφανος Ονοματεπώνυμο: Ελευθερία Μπαταβάνη Σχολικό έτος: Τάξη:Β2

2 Το ηφαίστειο Αρενάλ στην Κόστα Ρίκα, το 2004.
Ηφαίστειο είναι η ανοιχτή δίοδος από το εσωτερικό της Γης (ή άλλου γεωειδούς ουράνιου σώματος) που επιτρέπει την εκροή ή έκρηξη ρευστών πετρωμάτων και αερίων από το εσωτερικό (μανδύας) στην επιφάνεια του στερεού φλοιoύ με τη μορφή λάβας. Η δραστηριότητα αυτή οδηγεί στη δημιουργία ενός βουνού, το οποίο στην καθημερινή γλώσσα ονομάζουμε ηφαίστειο. Τα ηφαίστεια μελετά ένας ιδιαίτερος κλάδος της επιστήμης της Γεωλογίας, η Ηφαιστειολογία Το ηφαίστειο Αρενάλ στην Κόστα Ρίκα, το 2004.

3 Περιοχές σχηματισμού Τα ηφαίστεια πάνω στη Γη βρίσκονται συνήθως εκεί όπου δύο ή τρεις τεκτονικές πλάκες συγκρούονται ή απομακρύνονται: Μία μεσοωκεάνεια ράχη ή οροσειρά, όπως στο μέσο του Ατλαντικού Ωκεανού, δίνει παραδείγματα ηφαιστείων από «αποκλίνουσες πλάκες», ενώ ο Ειρηνικός Ωκεανός με το «Δαχτυλίδι της φωτιάς» προσφέρει παραδείγματα ηφαιστείων από «συγκλίνουσες πλάκες». Αντιθέτως, ηφαίστεια δεν δημιουργούνται εκεί όπου δύο τεκτονικές πλάκες κινούνται πλευρικά η μία ως προς την άλλη. Ηφαίστεια μπορούν, επίσης, να σχηματισθούν όπου υπάρχει διάταση του γήινου φλοιού ή όπου ο φλοιός είναι πολύ λεπτός, όπως στην κοιλάδα του Αφρικανικού Ρήγματος. Τέλος, τα ηφαίστεια προκαλούνται πάνω από σημεία στα οποία ο μανδύας της Γης έχει ανοδικά ρεύματα, τα αποκαλούμενα «θερμά σημεία» (hot spots), που μπορεί να βρίσκονται μακριά από τα όρια των τεκτονικών πλακών, όπως είναι τα νησιά της Χαβάης. Τέτοια ηφαίστεια βρίσκονται και σε άλλους πλανήτες ή μεγάλους δορυφόρους στο Ηλιακό Σύστημα

4 Πώς γίνονται οι εκρήξεις των ηφαιστείων
Κάποτε πολλοί νόμιζαν ότι ολόκληρο το εσωτερικό της Γης ήταν μία διάπυρη μάζα υγροποιημένων πετρωμάτων και ότι ο στερεός φλοιός της Γης επιπλέει στην υγροποιημένη ολόθερμη αυτή μάζα. Σήμερα οι γεωλόγοι πιστεύουν ότι μόνο σε μερικά μέρη της Γης υπάρχουν τετοιοι θύλακες. Αν τα στερεά πετρώματα, που βρίσκονται επάνω από αυτούς τους θύλακες, υποστούν ρήγματα ή εξασθενήσουν, το μάγμα μπορεί να βρει διέξοδο ανάμεσά τους. Αυτή η διέξοδος του μάγματος στην επιφάνεια αποτελεί την έκρηξη των ηφαιστείων. Υπάρχουν εκρήξεις βίαιες και εκρήξεις μικρής δύναμης. Αν το μάγμα, που βγαίνει από τον κρατήρα του ηφαιστείου, δεν είναι πολύ πυκνό, τα αέρια εξέρχονται εύκολα και οι εκρήξεις τότε δεν είναι δυνατές. Αν όμως το μάγμα είναι πυκνόρρευστο, τα αέρια δυσκολεύονται να βγουν και τότε οι εκρήξεις είναι πολύ βίαιες. Το μάγμα που βγαίνει από το ηφαίστειο λέγεται λάβα. Η λάβα όταν βγει από το ηφαίστειο, με τον καιρό κρυώνει και στερεοποιείται. Αν εκτιναχθεί ψηλά στον αέρα, στερεοποιείται σε σκόνη που λέγεται ηφαιστειακή τέφρα ή σποδός. Σε κάποια ηφαίστεια, στον πλανήτη μας, έχουμε και την άνοδο υλικού που κάποτε ήταν ζωντανοί οργανισμοί. Αυτό συμβαίνει όταν το ηφαίστειο βρίσκεται σε περιοχή που συγκλίνουν οι τεκτονικές πλάκες, και μάλιστα εδρεύει στην πλάκα κάτω από την οποία βυθίζεται η άλλη. Η βυθιζόμενη πλάκα παρασύρει οργανικό υλικό το οποίο τελικά ανακυκλώνεται από το ηφαίστειο στην γήινη ατμόσφαιρα. Τέτοιο παράδειγμα έχουμε όταν η σύγκλιση είναι υποθαλάσσια και παρασύρεται βιομάζα που έχει κατακρημνηστεί στο βυθό της θάλασσας, όπως πλαγκτόν, νεκροί θαλάσσιοι οργανισμοί κλπ. Τα φαινόμενα παραγωγής αερίων και τέφρας στις περιπτώσεις αυτές είναι πολύ έντονα και έχουν άμεση επίδραση στο κλίμα του πλανήτη, το οποίο και ρυθμίζουν είτε με τον μηχανισμό του φαινομένου του θερμοκηπίου (λόγω του διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται από τις πρώην οργανικές ενώσεις) που αυξάνει τη θερμοκρασία, ή τη μείωση της θερμοκρασίας που προκαλείται λόγω των αερίων (θειούχες ενώσεις) ή της τέφρας που έχουν ανακλαστικές ιδιότητες και εμποδίζουν το ηλιακό φως από το να φτάσει στην επιφάνεια του πλανήτη

5 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΩΝ

6 Το ηφαίστειο ως βουνό Τα περισσότερα ηφαίστεια είναι βουνά. Η ηφαιστειακή δράση βοηθά στο σχηματισμό των βουνών. Αν υποθέσουμε ότι ένα ηφαίστειο ξέσπασε σε μια πεδιάδα ή κοιλάδα και όχι στην κορυφή βουνού, η λάβα που θα βγει από τον κρατήρα του μπορεί να χυθεί γύρω, όπου και θα στερεοποιηθεί. Αλλά κι αν εκτιναχθεί ψηλά στον αέρα, πάλι ένα μεγάλο μέρος της θα πέσει γύρω από τον κρατήρα. Έτσι και στις δύο περιπτώσεις σχηματίζεται ένα βουνό γύρω από τον κρατήρα. Κατά τον ίδιο τρόπο σχηματίζονται και νησιά από ηφαίστεια, όπως η Μικρή και η Μεγάλη Καμένη της Σαντορίνης. Αν στον πυθμένα της θάλασσας γίνεται έκρηξη ενός ηφαιστείου, η λάβα που συσσωρεύεται γύρω από τον κρατήρα είναι τόσο πολλή, που σχηματίζει βουνό. Το βουνό αυτό μεγαλώνει διαρκώς από τη λάβα, που ολοένα εξέρχεται από την επιφάνεια της θάλασσας. Έτσι σχηματίζεται ένα ηφαιστειογενές νησί. Τέτοια νησιά υπάρχουν πολλά και μερικά τόσο μεγάλα, που κατοικήθηκαν. Τα νησιά π.χ. της Χαβάης είναι ηφαιστειογενή. Η συνηθισμένη εικόνα ενός ηφαιστείου είναι ένα βουνό με κωνικό σχήμα, που στις εκρήξεις του χύνει λάβα, εκτοξεύει πέτρες, στάχτη και δηλητηριώδη ή μη αέρια από τον κρατήρα στην κορυφή του. Η πραγματικότητα βέβαια είναι πιο πολύπλοκη, καθώς αυτός είναι ένας μόνο τύπος ηφαιστείου. Κάποια ηφαίστεια π.χ. έχουν ακανόνιστους θόλους λάβας (χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιου (σβησμένου) ηφαιστείου ο λόφος στον οποίο είναι κτισμένη η πόλη του Πόρου) για κορυφές αντί για κεντρικό κρατήρα, ενώ άλλα παρουσιάζουν τη γεωμορφολογία ενός υψίπεδου. Οι δίοδοι από όπου εξέρχεται το υλικό από το εσωτερικό μπορούν να βρίσκονται οπουδήποτε στο υψίπεδο αυτό. Πολλές από αυτές τις διόδους δημιουργούν τους δικούς τους μικρότερους κώνους, έτσι ώστε να έχουμε δευτερεύοντα ηφαίστεια πάνω σε ένα μεγάλο, όπως συμβαίνει στη Χαβάη.

7 Θεαματική έκρηξη του ηφαιστείου στο Όρος Αγίας Ελένης στην πολιτεία της Ουάσινγκτον, ΗΠΑ, στις 18 Μαΐου 1980. Θεαματική έκρηξη του ηφαιστείου στο Όρος Αγίας Ελένης στην πολιτεία της Ουάσινγκτον, ΗΠΑ, στις 18 Μαΐου 1980

8 Οι δύο βασικοί τύποι ηφαιστείων από γεωλογικής πλευράς είναι τα:
Ασπιδοειδή ηφαίστεια (shield volcanoes) και τα Στρωματοηφαίστεια ή αλλιώς κωνικά ηφαίστεια (stratovolcanoes), ενώ διάφορα άλλα είδη είναι: οι ηφαιστειακοί δόμοι, οι Κώνοι στάχτης, τα Υποθαλάσσια ηφαίστεια, τα Υπερηφαίστεια (supervolcanoes), όπως καλούνται τα πλέον τεράστια ηφαίστεια και σε παγωμένα ουράνια σώματα, όπως ο Τρίτωνας και ο Εγκέλαδος, τα κρυοηφαίστεια (cryovolcanoes) ή ηφαίστεια πάγου. Τα ηφαίστεια λάσπης απαρτίζουν μία ειδική ξεχωριστή κατηγορία

9 Ενεργά και σβησμένα ηφαίστεια
Ένα ηφαίστειο χαρακτηρίζεται ως ενεργό αν έχει καταγραφεί κάποια δραστηριότητά του κατά τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων. Αντίθετα, αν έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη κάποιου ηφαιστείου, αλλά δεν υπάρχει καμία καταγραφή δραστηριότητάς του στους ιστορικούς χρόνους, το ηφαίστειο χαρακτηρίζεται ως σβησμένο ή νεκρό. Το γεγονός ότι ένα ηφαίστειο καταγράφεται ως σβησμένο, δεν σημαίνει ότι στο μέλλον δεν μπορεί να μεταπέσει στην κατηγορία των ενεργών. Είναι, επίσης, δυνατό να δημιουργηθεί ηφαίστειο σε περιοχή που πριν δεν υπήρχε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ηφαίστειο Παρικουτίν στο Μεξικό, το οποίο ξεκίνησε ως ρωγμή του εδάφους σε χωράφι με καλαμπόκι στις 20 Φεβρουαρίου 1943 και παρέμεινε ενεργό ως το 1952. Κατά την περίοδο που υπήρξε ενεργό, δημιούργησε κώνο ύψους 420 μέτρων. Σεισμοί που γίνονται στην περιοχή σβησμένου ηφαιστείου, μπορεί να είναι προμήνυμα ότι το ηφαίστειο θα ξαναγίνει ενεργό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ηφαίστειο του ιαπωνικού νησιού Σακουρατζίμα, όπου το 1914 σημειώθηκαν 417 σεισμικές δονήσεις σε 30 ώρες, πριν συμβεί η μεγάλη έκρηξη. Ένα από τα σημαντικότερα σήμερα ενεργά ηφαίστεια του κόσμου, λόγω θέσεως, είναι το ηφαίστειο Έρεβος (πρόκειται για το νοτιότερο ηφαίστειο της Γης). Βρίσκεται στην Ανταρκτική, περιλαμβάνεται στο λεγόμενο «δακτύλιο της φωτιάς» του Ειρηνικού και από το 1972 είναι σε συνεχή ενεργή κατάσταση.

10 Το Παρικουτίν στο Μεξικό, 1943
Επίδραση των ηφαιστείων στη ζωή μας Τα ηφαίστεια είναι γνωστά για τις φοβερές τους εκρήξεις, οι οποίες προκαλούν πολλές φορές σεισμούς, και αντιμετωπίζονται από τους περισσότερους ανθρώπους σαν ένα φοβερό, επικίνδυνο και βλαβερό φυσικό φαινόμενο. Πράγματι, οι ηφαιστειακές εκρήξεις αποτελούν συχνά πρόβλημα και μπορεί να έχουν τρομερές επιπτώσεις τόσο σε ανθρωπινές ζωές και στην οικονομία όσο και στο περιβάλλον. Από την άλλη πλευρά, πολλές φορές τα ηφαίστεια αποτελούν ισχυρή πηγή πλούτου για τους ντόπιους κατοίκους των τόπων όπου βρίσκονται: Οι γεωργικές καλλιέργειες (η γη γύρω από τα ηφαίστεια είναι ιδιαίτερα εύφορη) και η εξόρυξη ηφαιστειογενών ορυκτών και μεταλλευμάτων είναι οι κύριες οικονομικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται γύρω από την ηφαιστειακή δραστηριότητα. Σε άλλες περιπτώσεις τα ηφαίστεια είναι δυνατή πηγή τουρισμού, όπως για παράδειγμα το ηφαίστειο της Σαντορίνης το οποίο δέχεται χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο. Σπανίως, η ηφαιστειακή δράστηριότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή γεωθερμικής ενέργειας Το Παρικουτίν στο Μεξικό, 1943

11 Τα σημαντικότερα ηφαίστεια στον κόσμο.
Ο παρακάτω κατάλογοςέχει:Όνομαηφαιστείου-Χώρα που βρίσκεται το ηφαίστειο-Ύψος ηφαιστείου- Χρονολογία τελευταίας γνωστής έκρηξης. 1. Νεβάντο Ντελ Ρουίζ(Κολομβία) 2. Πελέε(Μαρτινίκα) 3. Κρακατάου(Ινδονησία) 4. Ταμπόρα(Ινδονησία) 5. Ουνζέν (Ιαπωνία) 6. Λακαγκιγκάρ (Ισλανδία) 7. Κελούτ(Ινδονησία) 8. Βεζούβιος (Ιταλία) 9. Αίτνα (Ιταλία) 10.Στρόμπολι 11.Σαντορίνη (Ελλάδα) 12.Μέθανα (Ελλάδα) π.χ. 13.Μήλος (Ελλάδα) μ.χ 14.Νίσυρος (Ελλάδα) . -

12 Νεβάδο ντελ Ρουίς Το Νεβάδο ντελ Ρουίς (ισπανικά: Nevado del Rχρόνια.uiz) είναι ενεργό ηφαίστειο στηνκεντρική Κολομβία, στα διαμερίσματα Κάλντας και Τολίμα, 129 χιλιόμετρα νότια της Μπογκοτά. Είναι ένα στρωματοηφαίστειο το οποίο αποτελείται από αλλεπάλληλα στρώματα λάβας και συμπυκνωμένης στάχτης και πυροκλαστικών υλικών. Το Νεβάδο ντελ Ρουίς είναι ενεργό περίπου 2 εκατομμύρια χρόνια και έχει γνωρίσει τρεις περιόδους αυξημένης δραστηριότητας. Ο σημερινός κώνος, ύψους μέτρων, αναπτύχθηκε στην παρούσα περίοδο, η οποία άρχισε πριν Οι εκρήξεις του ηφαιστείου είναι συνήθως πλινιακές και παράγουν κατολισθήσεις καυτών υλικών, γνωστές ως πυροκλαστικές ροές. Αυτές οι εκρήξεις μπορούν να προκαλέσουν μεγάλα λαχάρ (ροές λάσπης και ηφαιστειακών υλικών), οι οποίες αποτελούν ένα μεγάλο κίνδυνο για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Τις 13 Νοεμβρίου 1985 μια μικρή έκρηξη προκάλεσε ένα τεράστιο λαχάρ, το οποίο έθαψε και κατέστρεψε την πόλη Αρμέρο στη Τολίμα, προκαλώντας περίπου θανάτους. Το λαχάρ αυτό είναι το πιο θανάσιμο στην καταγεγραμμένη ιστορία. Παρόμοια μεγάλα λαχάρ που προκλήθηκαν από μικρές εκρήξεις συνέβησαν ξανά το 1595 και 1845. Το Νεβάδο ντελ Ρουίς βρίσκεται στο Εθνικό Φυσικό Πάρκο Λος Νεβάδος, το οποίο περιλαμβάνει και άλλα ηφαίστεια. Η κορυφή του καλύπτεται με παγετώνες, αλλά από το 1985 έχουν υποχωρήσει αισθητά. Το ηφαίστειο εξακολουθεί να αποτελεί μια απειλή για τις κοντινές πόλεις και χωριά, και υπολογίζεται ότι συνολικά άνθρωποι κινδυνεύουν από λαχάρ μελλοντικών εκρήξεω

13 Ατμός από τη κορυφή τον Ιούλιο του 2007

14 Όρος Πελέ Το όρος Πελέ (γαλλικά: Montagne Pelée) είναι ενεργό ηφαίστειο στην νήσο Μαρτινίκα, υπερπόντια περιοχή της Γαλλίας στην Καραϊβική. Με ύψος είναι η ψηλότερη κορυφή του νησιού. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού. Είναι το πιο ενεργό ηφαίστειο στις Μικρές Αντίλλες. Το ηφαίστειο είναι γνωστό για την έκρηξη του το 1902, η οποία κατέστρεψε την πόλη Σαιντ Πιερ, προκαλώντας θανάτους, τους περισσότερους από οποιαδήποτε έκρηξη μέσα στον 20ο αιώνα. Αυτή η έκρηξη χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει τις εκρήξεις πελέιου τύπου, ο οποίος πήρε το όνομά του από το ηφαίστειο Γεωγραφία - γεωλογία Το όρος Πελέ βρίσκεται στο βόρειο άκρο της Μαρτινίκας. Με ύψος μέτρα είναι η ψηλότερη κορυφή της Μαρτινίκας. Έχει διάμετρο 15 χιλιόμετρα και καλύπτει 120 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Μέσα στο κρατήρα Λετάνγκ Σεκ (l'Etang Sec) βρίσκονται δύο δόμοι οι οποίοι δημιουργήθηκαν από τις εκρήξεις του 1902 και Βόρεια της κύριας κορυφής βρίσκεται ένας άλλος ηφαιστειακός κώνος, το Πιτόν Μον Κονίλ, το οποίο έχει ύψος 895 μέτρα. Οι πλαγίες του έχουν βαθιές χαράδρες.[1] Οι επιστήμονες έχουν αναγνωρίσει τρεις φάσεις δραστηριότητας στο βουνό, την αρχική, την ενδιάμεση και την σύγχρονη. Στην αρχική φάση το όρος Πελέ ήταν ένας ηφαιστειακός κώνος. Υπολείμματα αυτού του κώνου βρίσκονται βόρεια του σημερινού κώνου. Η ενδιάμεση φάση ξεκίνησε πριν χρόνια και σε αυτή τη φάση δημιουργήθηκε ο ηφαιστειακός δόμος και αργότερα η καλντέρα Μορν Μακούμπα. Σήμερα το ψηλότερο σημείο τους έχει ύψος μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Πριν η νοτιοδυτική πλαγιά της καλντέρας κατέρρευσε. Μια δεύτερη καλντέρα, η Λετάνγκ Σεκ σχηματίστηκε πριν χρόνια, ύστερα από μια ισχυρή έκρηξη. Σε αυτή η καλντέρα σχηματίστηκαν δύο δόμοι, ένας το 1902 και ένας το 1929

15 Το Όρος Πελέ σήμερα

16 Εκρηκτική δραστηριότητα
Το όρος Πελέ έχει παράγει τουλάχιστον 22 ισχυρές εκρήξεις (VEI 4+) σύμφωνα με δεδομένα του Ινστιτούτου Σμισθόνιαν στο Ολόκαινο. Μόνο το Σιβελούτς στην Καμτσάτκα έχει περισσότερες.[3] Η πρώτη καταγεγραμένη έκρηξη του ηφαιστείου έλαβε χώρα το 1635, σχηματίζοντας ένα ηφαιστειακό δόμο και προκαλώντας πυροκλαστικές ροές. Το 1792 και το 1851 έλαβαν χώρα δύο φρεατικές εκρήξεις, που δημιούργησαν λαχάρ

17 Έκρηξη του 1902 Τον Ιανουάριο του 1902 το όρος Πελέ έδειξε σημάδια αυξημένης δραστηριότητας των φουμαρολών. Τις 23Απριλίου άρχισαν οι πρώτες μικρές εκρήξεις, οι οποίες ακολουθήθηκαν από σεισμικές δονήσεις και νέφη στάχτης και θειούχων αερίων, τα οποία κάλυψαν τη γύρω περιοχή. Φίδια και άλλα ζώα εγκατέλειψαν τις πλαγιές του ηφαιστείου, με αποτέλεσμα 50 άνθρωποι και 200 ζώα να πεθάνουν από τσιμπήματα φιδιών. Καθώς η ηφαιστειακή δραστηριότητα στο κρατήρα εντεινόταν, το νερό στη λίμνη στο κρατήρα Λετάνγκ Σεκ έφτασε σε σημείο βρασμού. Τις 5 Μαΐου 1902 τα τοιχώματα του κρατήρα υποχώρησαν και το καυτό νερό ανακατεύτηκε με χαλαρά ηφαιστειακά πετρώματα και σχημάτισε ένα λαχάρ που κατέβηκε την κοιλάδα του ποταμού Μπλα με ταχύτητα 100 χλμ/ώρα και σκότωσε 23 εργάτες σε ένα εργοστάσιο στις εκβολές του ποταμού. Στη συνέχεια και κατά την είσοδό του στη θάλασσα προκάλεσε ένα τσουνάμι ύψους 3 μέτρα.[5] Στους πρόποδες του ηφαιστείου ήταν κτισμένη η πόλη Σαιντ Πιερ, η οποία ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Μαρτινίκας και σημαντική αποικιακή πόλη εκείνη τη περίοδο. Ήταν γνωστή ως «το Παρίσι των Δυτικών Ινδιών». Πολλοί από τους κατοίκους του Σαιντ Πιερ αποφάσισαν μετά το λαχάρ να εγκαταλείψουν την πόλη και να πάνε στην τότε δεύτερη μεγαλύτερη πόλη, τη Φορ-ντε-Φρανς. Τις 5 Μαΐου ο κυβερνήτης Λουί Μουτάν έλαβε μια αναφορά αξιωματούχων που ανέβηκαν στο βουνό και αποφάνθηκαν ότι δεν υπήρχε λόγος εγκατάλειψης της πόλης. Οι εφημερίδες καθησύχασαν τον κόσμο και σε μια προσπάθεια να σταματήσουν οι μετακινήσεις του πληθυσμού ώστε να γίνουν οι εκλογές τις 11 Μαΐου στήθηκαν μπλόκα στους δρόμους. Επιπλέον κάτοικοι των γύρω περιοχών αποφάσισαν να μείνουν στη πόλη επειδή παρουσιαζόταν ως ασφαλής στις εφημερίδες, με αποτέλεσμα ο συνολικός πληθυσμός να φτάσει στο Σαιν Πιερ τους ανθρώπους.[5] Στις 7:50 τις 8ης Μαΐου 1902, ανήμερα της Αναλήψεως, το ηφαίστειο εξεράγγει με εκκωφαντικά. Ένας αναπτυσσόμενος δόμος λάβας στην κορυφή του ηφαιστείου κατέρρευσε και ένα τεράστιο μαύρο νέφος αποτελούμενο από καυτά αέρια, στάχτη και ογκόλιθους κατρακύλησε στη νότια πλευρά του ηφαιστείου Πελέ και κατευθύνθηκε στο Σαιν Πιερ ακολουθώντας τις χαράδρες. Το νέφος κινούμενο με ταχύτητα 160 χλμ/ώρα έφτασε στη πόλη σε λιγότερο από ένα λεπτό, ισοπεδώνοντας στο δρόμο του τσιμεντένια κτίρια και με τις υψηλές θερμοκρασίες να προκαλούν πυρκαγιές στο πέρασμά τους. Φτάνωντας στο λιμάνι κατέστρεψε τουλάχιστον 20 πλοία. Το ατμόπλοιο Γκράπλερ αναποδογύρισε και ένα ιστιοφόρο τυλίχθηκε στις φλόγες μαζί με το πλήρωμά του. Από τους ανθρώπους περίπου που βρισκόταν εκείνη τη στιγμή στο Σαιν Πιερ επέζησαν μόνο δύο, χωρίς να υπολογίζεται μια κοπέλα που βρέθηκε αναίσθητη σε μια βάρκα κοντά στο λιμάνι. Αυτό το μαύρο νέφος ήταν μια πυροκλαστική ρόη, ένα φαινόμενο άγνωστο στους τότε επιστήμονες. Οι Γάλλοι το ονόμασαν nuee ardentes δηλαδή πυρακτωμένα νέφη.[5] Η περιοχή του Σαιν Πιερ επλήγη από άλλες δύο πυροκλαστικές ροές ύστερα από δύο εκρήξεις στις 20 Μαΐου και 30 Αυγούστου, οι οποίες κατέστρεψαν όποια κτίρια είχαν απομείνει στη πόλη. Η έκρηξη τις 30 Αυγούστου αν και όχι τόσο ισχυρή όσο οι άλλες δύο εκρήξεις προκάλεσε απώλειες στο Μορν Ρουζ (τουλάχιστον 800 νεκροί),[6] Αζουπά-Μπουιγιόν (250 νεκροί),[6] και περιοχές του Μπας-Πουάντ (25 νεκροί) και Μονρ-Καπότ (10 νεκροί)[6]. Η έκρηξη στις 30 Αυγούστου ήταν η τελευταία θανάσιμη έκρηξη του όρους Πελέ μέχρι σήμερα.[6]

18 Το Σαιν Πιερ μετά την έκρηξη

19 Μετέπειτα δραστηριότητα
Τον Οκτώβριο του 1902 στο κρατήρα Λετάνκ Σεκ άρχισε ένα αναπτύσσεται ένας ακιδόμορφος ηφαιστειακός δόμος. Ο θεαματικός αυτός οβελίσκος αναπτυσσόταν μέχρι 15 μέτρα την ήμερα και έφτασε σε ύψος 300 μέτρων και διάμετρο 100 με 150 μέτρων. Κατά τη διάρκεια της νύχτας φεγγοβολούσε, καθώς οι ρωγμές στην επιφάνειά του άφηναν να φαίνεται η πυρακτωμένη λάβα στο εσωτερικό του. Ο δόμος ονομάστηκε «Ακίδα του Πελέ» ή «Πύργος του Πελέ». Έγινε ασταθής και τελικά κατέρρευσε το Μάρτιο του 1903,[5][7] πέντε μήνες μετά την δημιουργία του. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα στο όρος Πελέ άρχισε πάλι στις 16 Σεπτεμβρίου Αυτή τη φορά η περιοχή που κινδύνευε εκκενώθηκε άμεσα. Η έκρηξη δεν ήταν τόσο ισχυρή όσο αυτή του 1902, αλλά δημιούργησε πυροκλαστικές ροές και λαχάρ που κατέστρεψαν περιουσίες. Ένας νέος ηφαιστειακός δόμος δημιουργήθηκε στην κορυφή όπως και μια νέα ακίδα, αλλά δεν έφτασε στο μέγεθος της προηγούμενης. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα σταμάτησε το 1932 Ο ακιδόμορφος ηφαιστειακός δόμος που αναπτύχθηκε μετά την έκρηξη του 1902.

20

21 Έκρηξη του Κρακατόα τον Φεβρουάριο του 2008
Το μικρό ηφαιστειακό νησί Κρακατόα (Krakatoa, στα ινδονησιακά: Krakatau), βρίσκεται μεταξύ της Ιάβας και της Σουμάτρας στην Ινδονησία. Κάποτε το νησί ήταν μεγαλύτερο, αλλά τη νύχτα της 26ης Αυγούστου του 1883 ανατινάχτηκε καθώς το νησί ήταν η κορυφή ενός ηφαιστείου. Η ανατίναξη προήλθε από μία έκρηξη τόσο βίαιη, που μεγάλο μέρος της κορυφής τινάχτηκε ψηλά στον αέρα. Από το 1877 το ηφαίστειο αυτό, έπειτα από μία περίοδο ησυχίας 200 ετών, άρχισε θορυβώδεις προειδοποιήσεις. Κανείς όμως δε φαντάστηκε ότι η έκρηξη αυτή θα ήταν μία από τις βιαιότερες των νεότερων χρόνων. Όταν, ύστερα από 36 ώρες, έπαψαν οι εκρήξεις, το μισό νησί είχε εξαφανιστεί. Οι κρότοι των εκρήξεων ακούστηκαν σε απόσταση χιλιομέτρων. Ηφαιστειακή σποδός είχε εκτιναχθεί σε ύψος μέτρων κι ήταν τόσο πολλή, που ακόμα και το μεσημέρι μία περιοχή εκατοντάδων χιλιομέτρων γύρω από το νησί ήταν σκοτεινή σαν να ήταν νύχτα. Πολλές μέρες μετά τις εκρήξεις, έπεφταν ηφαιστειακά αναβλήματα στα καταστρώματα των πλοίων που έπλεαν ανοιχτά του νησιού. Υπολογίζεται ότι ο όγκος των ηφαιστειακών αναβλημάτων ήταν 21 κυβικά χιλιόμετρα, κατατάσσοντας την έκρηξη ως ισχύος 6 στην κλίμακα VEI. Η πιο αδρή τέφρα κατακάθισε γρήγορα, αλλά η πιο λεπτή ταξίδεψε με τα σύννεφα γύρω στη Γη και έκανε για αρκετό καιρό τις δύσεις του Ήλιου πιο κόκκινες από τις συνηθισμένες, ώσπου κατακάθισε κι αυτή. Έκρηξη του Κρακατόα τον Φεβρουάριο του 2008

22 Τις μεγαλύτερες όμως καταστροφές επέφεραν όχι οι ίδιες οι εκρήξεις, αλλά τα τεράστια τσουνάμι, που οι εκρήξεις αυτές προκάλεσαν στον ωκεανό. Τα κύματα ύψους 15 μέτρων έπεσαν πάνω στις γύρω ακτές. Τριακόσια χωριά καταστράφηκαν τελείως και άτομα πνίγηκαν από τα μεγάλα κύματα. Στη θέση του Κρακατόα δημιουργήθηκε ένα νέο νησί, το Ανακρακατόα, που σημαίνει παιδί του Κρακατόα. Το νησί αναδύθηκε το 1930 από τα νερά στη θέση του Κρακατόα. Το νησί είναι ενεργό και σε κατάσταση έκρηξης, αυξάνοντας το ύψος του περίπου 7 μέτρα κάθε χρόνο. Κρακαταου 1883

23 Ταμπόρα Μια έκρηξη ηφαιστείου στην Ισλανδία τον Απρίλιο του 2010 έβαλε τον μισό πλανήτη σε πρωτόγνωρη κατάσταση: ηφαιστειακή τέφρα εκλύθηκε τόση που σκέπασε για λίγο τον ουρανό της Ευρώπης, ενώ έκλεισαν οι αεροδιάδρομοι κυρίως στη Βορειοδυτική Ευρώπη αναστατώνοντας ταξιδιώτες και μεταφορές προϊόντων. Είναι ό,τι πιο κοντινό στις ημέρες μας προκειμένου να οριστεί ως μέτρο για την τρομακτική σε ένταση, σε έκταση αλλά και σε απώλειες και επιπτώσεις έκρηξη του ηφαιστείου Ταμπόρα στη νήσο Σουμπάβα της Ινδονησίας τον Απρίλιο του 1815 που εξαφάνισε το εκεί μικρό βασίλειο. Τα μεγέθη συγκλονίζουν: φορές ισχυρότερη από την ατομική βόμβα της Χιροσίμα, ενώ και μόνο ο αριθμός των νεκρών - άμεσα βρήκαν τον θάνατο  σοκάρει. Ακολούθησε ένας άλλος εφιάλτης, το «έτος χωρίς καλοκαίρι» το Η επίπτωση στο περιβάλλον και στις κλιματικές συνθήκες σε μεγάλο μέρος του πλανήτη ήταν τέτοια που άλλαξε εντελώς τους ρυθμούς στο «ρολόι» της Γης. Σήμερα το «φαινόμενο του θερμοκηπίου» και η επακόλουθη κλιματική αλλαγή που επηρεάζουν όλον τον πληθυσμό επιδρούν σε διάστημα δεκαετιών· οι ρυθμοί είναι αφάνταστα βραδύτεροι συγκριτικά με εκείνη την έκρηξη όπου πολλά φαινόμενα αλληλεπέδρασαν για να προκαλέσουν χάος. Κλιματικές διαταραχές για τρία χρόνια, κάθετη πτώση θερμοκρασίας στο σύνολο του 1816, σε πολλές περιοχές αφάνισαν πληθυσμούς και καλλιέργειες, ενώ άλλαξαν τις ζωές σε χιλιάδες που εξαναγκάστηκαν σε μετανάστευση.

24 Γκραβούρα απεικονίζει την έκρηξη του ηφαιστείου Ταμπόρα στη νήσο Σουμπάβα της Ινδονησίας τον Απρίλιο του 1815.

25 ΑΡΙΘΜΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Επιπέδου 7 στην οκταβάθμια κλίμακα ηφαιστειακής εκρηκτικότητας. φορές ισχυρότερη έκρηξη από την ατομική βόμβα της Χιροσίμα, τέσσερις φορές ισχυρότερη από εκείνη του Κρακατόα το 1883. Πάνω από χιλιόμετρα μακρύτερα ακούστηκε. τα θύματα. Περίπου 60 μεγάτονοι θειούχων αερίων απελευθερώθηκαν στη στρατόσφαιρα, σε ύψος σχεδόν 45 χιλιομέτρων. 140 γιγάτονοι μάγματος εκτινάχτηκαν, ισοδύναμο με περίπου 50 κυβικά μέτρα συμπαγούς βράχου. Εφερε το ψυχρότερο έτος του 19ου αιώνα και ένα από τα πιο κρύα της Ιστορίας. Χιονοπτώσεις αναφέρθηκαν μέχρι και στην Ταϊβάν με το τροπικό κλίμα.

26 Περιοχή του ηφαιστείου που έχει πληγεί από πυροκλαστικές ροές
Όρος Ούνζεν Το όρος Ούνζεν (ιαπωνικά: 雲仙岳‎, σε λατινικούς χαρακτήρες Unzendake) είναι ένα σύμπλεγμα ηφαιστείων αποτελούμενο από διάφορα στρωματοηφαίστεια. Βρίσκεται στο νησί Κιούσου, Ιαπωνία, κοντά στην πόλη Σιμαμπάρα. Το 1792 η κατάρρευση ενός από τους θόλους του προκάλεσε ένα τσουνάμι που σκότωσε ανθρώπους στη μεγαλύτερη ηφαιστειακή καταστροφή της Ιαπωνίας. Η πιο πρόσφατη ηφαιστειακή δραστηριότητα του ηφαιστείου έλαβε χώρα την περίοδο , με μία μεγάλη έκρηξη το 1991 που σκότωσε 43 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων 3 ηφαιστειολόγων, όταν ο ηφαιστειακός δόμος κατέρρευσε και σχηματίστηκαν πυροκλαστικές ροές που κατέβηκαν με ταχύτητα την πλαγιά. Η ψηλότερη κορυφή του λέγεται Χέισεϊ Σίνζαν, με ύψος μέτρων. Σχηματίστηκε στην πιο πρόσφατη ηφαιστειακή δραστηρίοτητα, η οποία έλαβε χώρα την περίοδο Χέισεϊ (1989-). Άλλη ψηλή κορυφή είναι η Fugendake στα μέτρα. Περιοχή του ηφαιστείου που έχει πληγεί από πυροκλαστικές ροές

27 Ιστορία Το ηφαίστειο Ούνζεν είναι πολύ ενεργό. Η κορυφή Fugendake είναι η πηγή των περισσότερων εκρήξεων τα τελευταία χρόνια. Το 1792 έλαβε χώρα η πιο θανατηφόρα έκρηξη του ηφαιστείου, όταν ένας ηφαιστειακός δόμος κατέρρευσε μετά από σεισμό και προκάλεσε κατολίσθηση. Η κατολίσθηση κατέληξε στη θάλασσα και πρόκαλεσε ένα μεγατσουνάμι που σκότωσε άτομα. Μετά το 1792 το ηφαίστειο παρέμεινε σε ηρεμία μέχρι το 1989 οπότε και ξεκίνησαν οι πρώτοι σεισμοί κάτω από τη κορυφή του ηφαιστείου και με την πάροδο του χρόνου το επίκεντρό τους πλησιάζε όλο και περισσότερο την επιφάνεια. Το Νοέμβριο 1990 άρχισαν οι πρώτες φρεατικές εκρήξεις και τελικά τις 20 Μαΐου 1991 άρχισε να εξέρχεται η πρώτη λάβα από την κορυφή του ηφαιστείου.[1] Ένας ηφαιστειακός δόμος άρχισε να αναπτύσεται στη κορυφή του ηφαιστείου.[2] Φόβοι για ισχυρότερες εκρήξεις ώθησαν τις αρχές να εκκενώσουν την περιοχή από τους κατοίκους της. Τις 3 Ιουνίου το ηφαίστειο εξερράγη βίαια, πιθανόν επειδή η στήλη μάγματος αποσυμπιέστηκε ύστερα από μια κατολίσθηση μέσα στο κρατήρα. Η κατάρρευση προκάλεσε μια κατολίσθηση πυρακτωμένου υλικού από τη κορυφή του ηφαιστείου (πυροκλαστική ροή). Η πυροκλαστική ροή, αποτελούμενη από καυτή λάβα, αέρια και ατμοσφαιρικό άερα κατέβηκε γρήγορα τις πλαγίες του ηφαιστείου και έφτασε στη κοιλάδα Μιζουνάσι, 4,5 χιλιόμετρα μακριά. Τα ζεστά άερια κινήθηκαν ανοδικά και σχημάτισαν μια εκρηκτική στήλη.[2] Η πυροκλαστική ροή προκάλεσε το θάνατο 43 ανθρώπων, κυρίως ηφαιστειολόγων και δημοσιογράφων.[3] Άλλα θύματα δεν υπήρχαν επειδή η περιοχή είχε εκκενωθεί. Μεταξύ το ηφαίστειο δημιούργησε μικρές πυροκλαστικές ροές κασταστρέφοντας κατοικίες και αγροτική γη. Από το 1993 και μετά η ηφαιστειακή δράση υποχώρησε και σταμάτησε το Από τότε οι έντονες βροχοπτώσεις κινητοποιούσαν τις πυροκλαστικές αποθέσεις και δημιουργούσαν λαχάρ. Η εκρηκτική δραστηριότητα του όρους Ούνζεν το 1993 προκάλεσε απώλεια ασφαλισμένης περιουσίας ύψους 176 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ, η οποία είναι η μεγάλυτερη για έκρηξη ηφαιστείου. Μόνο η λασπορροή του Σιντοάρτζο το 2006 από ένα ηφαίστειο λάσπης στην Ινδονησία έχει προκαλέσει περισσότερες ασφαλισμένες καταστροφές.[4]

28

29

30 Λάκι Το Λάκι ή Λακαγκιγκάρ (ισλανδικά: Lakagígar), γνωστό και ως Σκαφτάρ, είναι μια ηφαιστειακή ρωγμή, μήκους 27 χιλιομέτρων, στη νότια Ισλανδία. Το σωστό όνομα είναι Λακαγκιγκάρ, καθώς το ίδιο το Λάκι δεν εξεράγει, αλλά οι ρωγμές που άνοιξαν εκατέρωθέν του. Είναι μερός ενός ηφαιστειακού συστήματος που περιλαμβάνει το Γκρίμσβοτν και το Θορμπαρύρνα, ένα ηφαίστειο που βρίσκεται κάτω από τον παγετώνα Βατναγιοκούλ.[1] Βρίσκεται ανάμεσα στους παγετώνες Βατναγιοκούλ και Μυρδαλσγιοκούλ, σε μια περιοχή με ρωγμές με κατεύθυνση από νοτιοδυτικά προς βορειοανατολικά. Το σύστημα εξεράγει τη περίοδο και παρήγαγε συνολικά 14 κυβικά χιλιόμετρα βασαλτικής λάβας και δηλητηριώδη νέφη από υδροφθορικό οξύ και διοξείδιο του θείου, που σκότωσε περισσότερο από το μισό ζωϊκό κεφάλαιο της Ισλανδίας, που οδήγησε σε λιμό που σκότωσε το 25% των κατοίκων του νησιού,[2] περίπου άτομα. Υπολογίζεται ότι η έκρηξη είχε ισχύ 6 στη κλίμακα VEI. Μια από τις συνέπειες της έκρηξης του Λάκι ήταν η πτώση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, καθώς το διοξείδιο του θείου απλώθηκε στο βόρειο ημισφαίριο. Αυτό προκάλεσε καταστροφή των σοδειών στην Ευρώπη και πιθανόν ξηρασία στην Ινδία. Υπολογίζεται ότι εξαίτιας της έκρηξης πέθαναν 6 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως,[3] κατατάσσοντας την έκρηξη ως τη πιο θανάσιμη τους ιστορικούς χρόνους. Επίσης, η έκρηξη θεωρείται σήμερα μία από τις γενεσιουργούς αιτίες της Γαλλικής Επανάστασης, επειδή το ηφαιστειακό νέφος οδήγησε στη καταστροφή της σοδειάς στη Γαλλία και στον λιμό της περιόδου [4].

31 Η κεντρική ρωγμή του Λάκι

32

33 Κελούτ Το Κελούτ ή Κελούντ (Kelut ή Kelud) είναι ενεργό στρωματοηφαίστειο στην Ανατολική Ιάβα, στο νησί της Ιάβας, στην Ινδονησία. Το ηφαίστειο έχει ύψος και στη κορυφή έχει ένα κρατήρα ο οποίος περιέχει μια μικρή ηφαιστειακή λίμνη. Το Κελούτ έχει εκραγεί πάνω από 31 φορές από το 1000 μ.Χ. και μετά, και κάποιες από αυτές συγκαταλέγονται ανάμεσα στις φονικότερες που έχουν λάβει χώρα στην Ινδονησία. Η έκρηξη του Κελούτ το 1919 προκάλεσε ένα λαχάρ το οποίο σκότωσε ανθρώπους, ενώ φονικά λαχάρ έλαβαν επίσης χώρα το 1875, το 1901, το 1951 και το To 1586 ένα λαχάρ προκάλεσε περίπου θανάτους.

34 Ηφαιστειακή δραστηριότητα
Το Κελούτ έχει εκραγεί πάνω από 31 φορές από το 1000 μ.Χ. και μετά, και κάποιες από αυτές συγκαταλέγονται ανάμεσα στις φονικότερες που έχουν λάβει χώρα στην Ινδονησία. Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές εκρήξεις τα τελευταία 700 χρόνια ήταν ανάμεσα σε 9 και 75 χρόνια, με μέσο όρο τα 23 χρόνια. Η έκρηξη του 1586 προκάλεσε ένα λαχάρ το οποίο είχε αποτέλεσμα το θάνατο περίπου ανθρωπων και θεωρείται ως ένα από τα φονικότερα στην ιστορία. To 1875 εξαιτίας των ισχυρών βροχοπτώσεων, το τοίχωμα της λίμνης έσπασε και μέρος της λίμνης χύθηκε προς τα νοτιοδυτικά προκαλώντας ένα λαχάρ το οποίο έφτασε σε απόσταση 13 χιλιόμετρων με αποτέλεσμα εκτεταμένες καταστροφές στο Μπλιτάρ και το Σρέγκατ.[1] Το ηφαίστειο τον 20ό αιώνα εξερράγη το 1901, το 1919, το 1951, το 1966 και το Όλες οι εκρήξεις είχαν διάρκεια λίγων ωρών και παρήγαγαν ηφαιστειακά αναβλήμματα όγκου 0,1-0,2 χλμ³, που αντιστοιχούν σε εκρήξεις ισχύος VEI 3-4. Οι εκρήξεις άρχισαν με μια φρεατομαγματική έκρηξη, η οποία ακολουθήθηκε από μια σύντομη πλινιακή έκρηξη της οποίας η εκρηκτική στήλη έφτανε σε υψόμετρο μεγαλύτερο από 10 χιλιομέτρα. Ακολουθούν λαχάρ, πτώση τέφρας και πυροκλαστικές ροές. Το λαχάρ του 1901 έφτασε σε απόσταση 27 χιλιομέτρων. Το 1905 αποφασίστηκε να κατασκευαστεί ένα φράγμα ούτως ώστε να εκτρέψει τα μελλοντικά λαχάρ από το Μπλιτάρ, όμως το λαχάρ του προκάλεσε η έκρηξη του 1919 το κατέστρεψε και έφτασε απόσταση 38 χιλιομέτρων από το κρατήρα, καταστρέφοντας στο πέρασμά του 104 χωριά και κάλυψαν 130 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης και αφήνοντας πίσω περίπου νεκρούς.[1][3] Η καταστροφή αυτή ώθησε τις αρχές στην μερική απόξηρανση της λίμνης στο κρατήρα και έτσι στην επόμενη έκρηξη, το λάχαρ διένυσε μόνο 6 χιλιόμετρα και είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 7 ανθρώπων. Η έκρηξη όμως εμβάθυνε το κρατήρα με αποτέλεσμα η λίμνη να μεγαλώσει και στην επόμενη έκρηξη του ηφαιστείου, το 1966, το λαχάρ διένυσε περισσότερα από 20 χιλιόμετρα και είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 211 ατόμων. Το 1990 το ηφαίστειο εξερράγη ξανά, αλλά δεν παρατηρήθηκε λαχάρ. Η έκρηξη είχε ως επακόλουθο το θάνατο 32 ανθρώπων.[4] Αν και κατά τη διάρκεια της έκρηξης δεν έλαβαν χώρα λαχάρ, παρατηρήθηκαν μέσα στο δεύτερο μισό του Φεβρουαρίου και το Μάρτιο του λαχάρ, τα οποία έφτασαν σε απόσταση μέχρι 24 χιλιομέτρων.[3] Το 2007 το ηφαίστειο εξερράγη ξανά, σχηματίζοντας ένα ηφαιστειακό δόμο. Το ηφαίστειο εξερράγη τις 13 Φεβρουαρίου 2014, τοπική ώρα (UTC +7) περίπου 22:50. Έκρηξη ώθησε τις αρχές να απομακρύνουν περισσότερους από ανθρώπους από τις εστίες του. Η έκρηξη είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 4 ατόμων, τα οποία βρίσκονταν όλα εντός εφτά χιλιομέτρων από το ηφαίστειο. Οι τρεις πέθαναν από αναπνευστικά προβλήματα, ενώ ο τέταρτος πλακώθηκε από ένα τοίχο.[5] Η ηφαιστειακή στάχτη έφτασε σε υψόμετρο 17 χιλιομέτρων και κατακαθίσε στο έδαφος ακόμη και 500 χιλιόμετρα μακριά από το ηφαίστειο. Τα διεθνή αεροδρόμια της Σουραμπάγια, της Γιογκιακάρτα, του Σόλο και του Μπαντούνγκ και τα τοπικά αερόδρομια του Μαλάνγκ, Σεμαράνγκ και Σιλακάπ έκλεισαν. Τέσσερα από αυτά επαναλειτούργησαν την επόμενη μέρα.[6][7]

35 Ο κρατήρας το 1901 Η έκρηξη του 1919

36 Αεροφωτογραφία του κρατήρα
Η έκρηξη του 1951

37 Βεζούβιος Ο Βεζούβιος είναι βουνό-ηφαίστειο στις δυτικές ακτές της Ιταλίας και σε απόσταση 12 χλμ. από τη Νάπολη. Μέχρι το 79 μ.Χ., το θεωρούσαν ένα απλό βουνό. Ο Στράβωνας μάλιστα λέει ότι το βουνό Ουεσούϊον (έτσι αποκαλεί τον Βεζούβιο) ήταν σκεπασμένο με ωραίους αγρούς, εκτός από την κορυφή του, που ήταν επίπεδη, μαύρη και σκεπασμένη εδώ και κει και βγάζει το συμπέρασμα ότι το βουνό είχε πάρει φωτιά και είχε καεί, αλλά η φωτιά έσβησε, επειδή έλειπε το καύσιμο υλικό. Η πρώτη έκρηξη του Βεζούβιου σύμφωνα με τους ιστορικούς, που κατάστρεψε ολοκληρωτικά και εξαφάνισε μέσα στη λάβα τις τρεις μεγάλες πόλεις, την Πομπηία, το Ηράκλειο και τις Σταβίες, έγινε το 79 μ.Χ. Την έκρηξη την περιέγραψε ο Πλίνιος ο Νεότερος, που ήταν αυτόπτης μάρτυρας της καταστροφής. Άλλες μεγάλες εκρήξεις καταγράφηκαν το 1794, το 1872 και το 1906, που προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές και θανάτους πολλών ανθρώπων. Σήμερα, οι περιοχές γύρω από τον Βεζούβιο είναι ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένες, παρά τον κίνδυνο που γνωρίζουν ότι διατρέχουν οι κάτοικοι, καθώς το ηφαιστειογενές έδαφος του βουνού είναι ιδιαίτερα εύφορο.(προσχωσιγενές) Τη μορφή και την διαμόρφωση που έχει σήμερα ο Βεζούβιος την πήρε μετά από την έκρηξη του 79 μ.Χ., αν και οι διάφορες εκρήξεις που έγιναν αργότερα προξένησαν μερικές μεταβολές στην όψη του. Έχει τρεις κορυφές: Την Σόμμα βόρεια, τον καθαυτό Βεζούβιο νότια και το Οτταγιάνο ανάμεσα. Σήμερα, ο καθαυτό Βεζούβιος έχει περιφέρεια βάσης 45 χιλιόμετρα και η διάμετρος του κρατήρα του είναι 570 μέτρα περίπου. Το ύψος του μεταβάλλεται μετά από κάθε ισχυρή έκρηξη και είναι σήμερα μέτρα. Οι πλαγιές του βουνού είναι κατάφυτες από κήπους και αγρούς μέχρι ένα ορισμένο ύψος. Ιδιαίτερα ευδοκιμούν τα αμπέλια από αρχαιότατα χρόνια. Τα κρασιά του Βεζούβιου τα εκτιμούσαν ιδιαίτερα από τη Ρωμαϊκή εποχή και είναι περιζήτητο το θαυμάσιο κρασί «Λάκριμα Κρίστι» (Δάκρυα του Χριστού).

38 Η έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ

39 Η έκρηξη του Βεζούβιου όπως φαίνεται από τη Νάπολι, Οκτώβριος 1822

40

41 Αίτνα Η Αίτνα είναι ενεργό ηφαίστειο στις ανατολικές ακτές της Σικελίας, το μεγαλύτερο και υψηλότερο ενεργό ηφαίστειο στην Ευρώπη (ύψος μέτρα). Η Αίτνα καλύπτει έκταση 1190 τετραγωνικών χιλιομέτρων με περιφέρεια βάσης 140 χιλιόμετρα, δηλαδή είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από τον Βεζούβιο. Είναι από τα πιο ενεργά ηφαίστεια στον κόσμο. Αν και οι εκρήξεις του μπορεί να είναι μερικές φορές πολύ καταστροφικές, γενικά δεν θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνο και χιλιάδες κάτοικοι ζουν στις πλαγιές του ηφαιστείου και τις γύρω περιοχές. Το γόνιμο έδαφος είναι κατάλληλο για εκτεταμένες γεωργικές δραστηριότητες. Τον Ιούνιο του 2013, η UNESCO ανακοίνωσε την ένταξη της Αίτνας στον κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Φωτογραφία της έκρηξης του ηφαιστείου το 2002 από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό

42 Προέλευση ονόματος και Μυθολογία Η ονομασία Αίτνα μπορεί να προέρχεται από την ελληνική λέξη αίθω, που σημαίνει «καίγομαι», ή τη φοινικική λέξη «attano». Οι Άραβες ονόμαζαν το βουνό Gibel Utlamat, το βουνό της φωτιάς. Η ονομασία αυτή εξελίχτηκε αργότερα σε Mons Gibel κι έτσι στην τοπική διάλεκτο το ηφαίστειο ονομάζεται Mongibeddu. Στην Ελληνική μυθολογία, ο Αίολος είχε φυλακίσει τους ανέμους στις σπηλιές κάτω από την Αίτνα. Ο Γίγαντας Εγκέλαδος καταπλακώθηκε από το όρος Αίτνα, σύμφωνα με τον ποιητή Αισχύλο, και ήταν η αιτία των ηφαιστειακών εκρήξεων. Στη Ρωμαϊκή μυθολογία, ο Βούλκαν, θεός της φωτιάς, είχε το εργαστήριό του κάτω από την Αίτνα . Γεωλογία - Ιστορικές εκρήξεις Η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Αίτνα ξεκίνησε περίπου πριν χρόνια, με υποθαλάσσιες εκρήξεις κατά μήκος των ακτών της Σικελίας. Πριν χρόνια και για μια χρονική περίοδο περίπου χρόνων, έλαβαν χώρα μερικές ιδιαίτερα ισχυρές εκρήξεις, στάχτη από τις οποίες είχε φτάσει ακόμα και μέχρι τη Ρώμη, περίπου 800 χιλιόμετρα βόρεια της Αίτνας. Πριν χρόνια, μια ηφαιστειακή έκρηξη προκάλεσε μια γιγάντια κατολίσθηση στην ανατολική πλαγιά του βουνού. Το γεγονός μνημονεύει ο Διόδωρος ο Σικελιώτης και αποτελεί την πρώτη γνωστή μαρτυρία για έκρηξη της Αίτνας. Η επόμενη κατολίσθηση θα γινόταν μετά από 1500 περίπου χρόνια, δημιουργώντας καλντέρα. Το 396 π.Χ. λέγεται ότι μια έκρηξη της Αίτνας ματαίωσε τα σχέδια των Καρχηδονίων για εισβολή στις Συρακούσες κατά τον Πρώτο Σικελικό Πόλεμο.

43

44 Σαντορίνη Σαντορίνη, Θήρα ή Στρογγύλη (παλαιότερη ονομασία) είναι νησί που βρίσκεται στο νότιο Αιγαίο πέλαγος, στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων, νότια της Ίου και δυτικά από την Ανάφη. Απέχει από τον Πειραιά 128 ναυτικά μίλια και 63 ναυτικά μίλια από τη Κρήτη. Ο Αθηνιός, το μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού, έχει δημιουργηθεί στον ομώνυμο όρμο. Η έκταση της είναι 76,19 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Σήμερα η Σαντορίνη είναι ένα από τα διασημότερα τουριστικά κέντρα του κόσμου. Είναι γνωστή για το ηφαίστειο της. Η τελευταία ηφαιστειακή δραστηριότητα ήταν το έτος Τμήματα του ηφαιστείου της Σαντορίνης είναι: Η Νέα Καμένη ( μ.Χ.), η Παλαιά Καμένη (46-47 μ.Χ.), το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο(ενεργό) (1650 μ.Χ.), τα Χριστιανά νησιά. Η Σαντορίνη ανήκει στο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου και χαρακτηρίζεται ενεργό ηφαίστειο μαζί με τα Μέθανα, την Μήλο και την Νίσυρο. Η Σαντορίνη καθώς και τα νησιά Θηρασία και Ασπρονήσι είναι απομεινάρια του ηφαιστειογενούς νησιού Στρογγύλη. Η Στρογγύλη ήταν ένας ηφαιστειακός κώνος. Το κεντρικό τμήμα της ανατινάχτηκε μαζί με τον κρατήρα του ηφαιστείου από τη Μινωική έκρηξη που έγινε το 1613 π.Χ. και είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αυτού που σήμερα ονομάζουμε καλδέρα της Σαντορίνης και την καταστροφή του προϊστορικού πολιτισμού του νησιού. Στο θαλάσσιο χάσμα που σχηματίστηκε μεταξύ Θήρας και Θηρασίας, που έχει βάθος μέτρων, κατά καιρούς βγήκαν στην επιφάνεια ηφαιστειακοί κώνοι που σχημάτισαν τα εξής νησιά: την Παλαιά, τη Μικρή και τη Νέα Καμένη, την Καμένη Γεωργίου του Α΄, την Καμένη του Φουκέ, την Αφρόσσα και τη Δάφνη. Όλα αυτά τα νησιά μεγάλωναν σιγά-σιγά και ενώθηκαν, εκτός από την Παλαιά Καμένη.

45

46

47

48

49 Βίντεο πάνω στο θέμα https://www.youtube.com/watch?v=FHuwIbQRvZs