ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΞΑΠΛΑΝΤΕΡΗ, M.D., PhD.

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΞΑΠΛΑΝΤΕΡΗ, M.D., PhD."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΞΑΠΛΑΝΤΕΡΗ, M.D., PhD.
Ο ΜΥΪΚΟΣ ΙΣΤΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΞΑΠΛΑΝΤΕΡΗ, M.D., PhD.

2 Μυϊκός ιστός Υπάρχουν τριών ειδών μύες: • Οι σκελετικοί • Οι λείοι • Ο καρδιακός μυς Οι σκελετικοί μύες αποτελούν το 40% του βάρους του σώματός μας και είναι οι μύες που κινούν το σκελετό Μερικές φορές αναφέρονται ως εκούσιοι μύες Οι λείοι μύες και το μυοκάρδιο αποτελούν το 5-10% του βάρους του σώματός μας

3 Φυσιολογική ανατομική του γραμμωτού σκελετικού μυ
Κάθε σκελετικός μυς αποτελείται από πολλές μυϊκές ίνες, διαμέτρου 10-80μ Η κυτταρική μεμβράνη της μυϊκής ίνας ονομάζεται σαρκείλημα. Αποτελείται από την πλασματική μεμβράνη και από μία λεπτή στοιβάδα πολυσακχαρίτη και ινίδια κολλαγόνου

4 Φυσιολογική ανατομική του γραμμωτού σκελετικού μυ
Στα άκρα των μυϊκών ινών οι επιπολής στοιβάδες του σαρκειλήματος συγχωνεύονται με τενόντιες ίνες, οι οποίες συνεννούμενες σχηματίζουν τους τένοντες των μυών

5 Τα πέρατα του μυός προσφύονται σε οστά, χόνδρους ή συνδέσμους με δεσμίδες ινώδους ιστού που λέγονται τένοντες Μερικές φορές αποπλατυσμένοι μύες προσφύονται με λεπτό αλλά ισχυρό πέταλο ινώδους ιστού που λέγεται απονεύρωση Ραφή είναι μία αλληλοοδόντωση που σχηματίζουν τα τενόντια πέρατα των ινών των πλατέων μυών. Τροποποιημένο από Κλινική Ανατομική Snell

6 Κάθε σκελετικός μυς έχει δύο ή περισσότερες προσφύσεις.
Η πρόσφυση που κινείται λιγότερο λέγεται έκφυση και η πρόσφυση που κινείται περισσότερο ονομάζεται κατάφυση Ο βαθμός κινητικότητας των προσφύσεων μπορεί να αναστραφεί υπό διαφορετικές συνθήκες κίνησης και έτσι οι όροι έκφυση και κατάφυση είναι εναλλακτικοί. Το μυώδες τμήμα του μυός ονομάζεται γαστέρα Τροποποιημένο από Κλινική Ανατομική Snell

7 Τα μυϊκά κύτταρα περιέχουν πολυάριθμα λεπτά ινίδια διατεταγμένα παράλληλα μεταξύ τους, αποτελούμενα από τις πρωτεΐνες ακτίνη και μυοσίνη. Τα ινίδια της ακτίνης και της μυοσίνης αλληλοδιαπλέκονται και μπορούν να μετακινηθούν τα μεν μέσα στα δε και με τον τρόπο αυτό να η μεταξύ τους απόσταση να μικραίνει. Μέσα σε μία μυϊκή ίνα εναλλάσσονται συνεχώς ίνες ακτίνης (φωτεινό χρώμα) με ίνες μυοσίνης (σκοτεινό χρώμα) (Εικόνα επόμενης διαφάνειας). Στο σκελετικό μυϊκό ιστό τα φωτεινά και τα σκοτεινά τμήματα των πολυάριθμων μυϊκών ινιδίων βρίσκονται στο ίδιο ύψος, ενώ στο λείο μυϊκό ιστό όχι.

8 Τροποποιημένο από Ανατομική Lippert

9 Οι φωτεινές ζώνες περιέχουν μόνο ακτίνη και ονομάζονται ισότροπες ζώνες
Οι σκοτεινές περιοχές περιέχουν νημάτια μυοσίνης και τα άκρα των νηματίων της ακτίνης που επικαλύπτουν τη μυοσίνη και ονομάζονται ζώνες ανισότροπες ή ζώνες Α

10 Τα νημάτια της ακτίνης είναι προσκολλημένα στον υμένα ή δίσκο Ζ Ο δίσκος Ζ περνά από το ένα μικροϊνίδιο στο άλλο προσηλώνοντας τα μικροϊνίδια μεταξύ τους σε όλη την εγκάρσια έκταση της μυϊκής ίνας Το τμήμα της μυϊκής ίνας που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς δίσκους Ζ ονομάζεται σαρκομερίδιο

11

12

13 Το σαρκόπλασμα Τα μυϊκά ινίδια είναι στερεωμένα μέσα στη μυϊκή ίνα σε θεμέλια ουσία που ονομάζεται σαρκόπλασμα Περιέχει μεγάλες ποσότητες καλίου, μαγνησίου, φωσφορικών ριζών και πρωτεϊνών, τεράστιο αριθμό μιτοχονδρίων

14 Το σαρκοπλασματικό δίκτυο
Το ενδοπλασματικό δίκτυο της μυϊκής ίνας ονομάζεται σαρκοπλασματικό δίκτυο Έχει ειδική οργάνωση για τον έλεγχο της μυϊκής συστολής Οι τύποι των μυών που συστέλλονται γρηγορότερα έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένο σαρκοπλασματικό δίκτυο

15 Μηχανισμός της μυϊκής συστολής σε μοριακό επίπεδο
Συστολή με το μηχανισμό της ολίσθησης Σε κατάσταση χάλασης τα άκρα των νηματίων ακτίνης δύο διαδοχικών υμένων Ζ μόλις που επικαλύπτει το ένα το άλλο, ενώ επικαλύπτουν τελείως τα νημάτια της μυοσίνης

16 Μηχανισμός της μυϊκής συστολής σε μοριακό επίπεδο
Σε κατάσταση συστολής τα νημάτια της ακτίνης έχουν προωθηθεί ανάμεσα στα νημάτια της μυοσίνης, και ως εκ τούτου αλληλεπικαλύπτονται σε μεγαλύτερη έκταση

17 Έναρξη της μυϊκής συστολής: Σύζευξη διέγερσης- συστολής
Το μυϊκό δυναμικό ενέργειας Το δυναμικό ενέργειας των μυϊκών ινών πυροδοτούν την έναρξη συστολής του σκελετικού μυ Σε σχέση με τη νευρική ίνα παρατηρούνται τα εξής: Το δυναμικό μεμβράνης ηρεμίας στις ίνες των σκελετικών μυών είναι το ίδιο με τις εμμύελες νευρικές ίνες -90 mV Η διάρκεια του δυναμικού ενεργείας είναι πενταπλάσια

18 Διέγερση των σκελετικών μυών από τα νεύρα
Οι ίνες των σκελετικών μυών φυσιολογικά διεγείρονται από μεγάλες εμμύελες νευρικές ίνες, με τις οποίες συνδέονται στη θέση της νευρομυϊκής σύναψης Στο 98% των μυϊκών ινών σε κάθε μυϊκή ίνα υπάρχει μόνο μία νευρομυϊκή σύναψη κοντά στο κέντρο της Με τον τρόπο αυτό το δυναμικό ενέργειας μεταδίδεται από το κέντρο προς τα άκρα και συστέλλονται ταυτόχρονα όλα τα σαρκομερίδια

19 Μετάδοση του δυναμικού ενεργείας στο εσωτερικό της μυϊκής ίνας Σύστημα των εγκάρσιων σωληναρίων- Σαρκοπλασματικού δικτύου Τα εγκάρσια σωληνάρια Τ αποτελούν προέκταση της κυτταρικής μεμβράνης προς το εσωτερικό του κυττάρου και διαπερνούν ολόκληρη τη μυϊκή ίνα Στα σημεία που έρχονται σε επαφή με την κυτταρική μεμβράνη είναι ανοιχτά προς τα έξω και στους αυλούς τους υπάρχει εξωκυττάριο υγρό

20 Το σαρκοπλασματικό δίκτυο περιέχει σε πολύ μεγάλη συγκέντρωση ιόντα ασβεστίου
Το δυναμικό ενέργειας του σωληναρίου Τ προκαλεί ταχεία απελευθέρωση ιόντων ασβεστίου από τις δεξαμενές ασβεστίου στο γειτονικό σαρκόπλασμα Τα ιόντα ασβεστίου συνδέονται με την τροπονίνη της ακτίνης και ξεκινά η μυϊκή συστολή Η μυϊκή συστολή διαρκεί για όσο χρονικό διάστημα η συγκέντρωση ασβεστίου είναι υψηλή

21 Στα τοιχώματα του σαρκοπλασματικού δικτύου υπάρχει αντλία ιόντων ασβεστίου που αντλεί ιόντα ασβεστίου από το σαρκοπλασματικό υγρό και τα ξαναβάζει στις κυστικές κοιλότητες του δικτύου Ως αποτέλεσμα η μυϊκή συστολή σταματά

22 Χαρακτηριστικά της συστολής ολόκληρων μυών ισομετρική και ισοτονική συστολή
Όταν κατά τη μυϊκή συστολή το μήκος των μυών δεν ελαττώνεται, η συστολή ονομάζεται ισομετρική Δεν απαιτείται σημαντική ολίσθηση των μυϊκών ινιδίων μεταξύ τους, αλλά αναπτύσσεται δύναμη Όταν π.χ. ένα άτομο στέκεται όρθιο τείνει τους τετρακεφάλους μύες για να κρατήσει τις κνήμες άκαμπτες

23 Χαρακτηριστικά της συστολής ολόκληρων μυών ισομετρική και ισοτονική συστολή
Όταν κατά τη μυϊκή συστολή το μήκος του μυ ελαττώνεται χωρίς να μεταβάλλεται η τάση τους ονομάζεται ισοτονική συστολή Παρατηρείται ολίσθηση και εκτέλεση εξωτερικού έργου, όταν π.χ. σηκώνουμε βάρος με τον δικέφαλο βραχιόνιο μυ

24 Χαρακτηριστικά της συστολής ολόκληρων μυών ισομετρική και ισοτονική συστολή
Όλες οι κινήσεις του σώματός μας είναι το αποτέλεσμα μικτής συστολής (ισοτονικής και ισομετρικής)

25 Μηχανική της συστολής των σκελετικών μυών
Η ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ Κάθε νευρική ία που φεύγει από το νωτιαίο μυελό νευρώνει συνήθως πολλές μυϊκές ίνες Όλες οι μυϊκές ίνες που νευρώνονται από την ίδια κινητική ίνα ονομάζονται κινητική μονάδα Οι μύες που αντιδρούν γρήγορα και κάνουν κινήσεις με μεγάλη ακρίβεια έχουν λίγές μυϊκές ίνες σε κάθε κινητική μονάδα Αντίθετα, στους μεγάλους μύες που δεν απαιτείται λεπτή και ακριβείας κίνηση σε μία κινητική μονάδα μπορεί να αντιστοιχούν εκατοντάδες μυϊκές ίνες

26 Μηχανική της συστολής των σκελετικών μυών
ΑΘΡΟΙΣΗ ΤΗΣ ΜΥΙΚΗΣ ΣΥΣΤΟΛΗΣ Άθροιση της μυϊκής συστολής σημαίνει συσσώρευση ξεχωριστών μυϊκών συστολών που οδηγούν σε ισχυρές και συντονισμένες μυϊκές κινήσεις Πραγματοποιείται με 2 τρόπους: Με αύξηση των κινητικών μονάδων που συστέλλονται ταυτόχρονα (άθροιση πολλών κινητικών μονάδων ή άθροιση στο χώρο) Με αύξηση της ταχύτητας συστολής ξεχωριστών κινητικών μονάδων (αύξηση κυμάτων ή άθροιση στο χρόνο)

27 Μυϊκός κάματος Η μεγάλης διάρκειας και ισχυρή συστολή ενός μυός οδηγεί στον μυϊκό κάματο Ο μυϊκός κάματος προέρχεται από την αδυναμία των συσταλτικών και μεταβολικών διαδικασιών των μυϊκών ινών να συνεχίσουν την ίδια παροχή έργου Η νευρική ίνα στέλνει ώσεις, όμως η συστολή εξασθενεί όλο και περισσότερο εξαιτίας της ελάττωσης σχηματισμού ATP

28 Μυϊκή υπερτροφία Ονομάζεται η αύξηση του μεγέθους των μυών λόγω έντονης μυϊκής δραστηριότητας Αυξάνει η διάμετρος των μυϊκών ινών και το σαρκόπλασμα Αυξάνεται η κινητήρια δύναμη των μυών

29 Μυϊκή ατροφία Είναι το αντίθετο της υπερτροφίας
Παρατηρείται όταν ένας μυς δε χρησιμοποιείται ή χρησιμοποιείται για πολύ μικρής έντασης συστολές

30 Ποια μέρη διακρίνουμε σε ένα σκελετικό μυ:
Έκφυση και κατάφυση: πρόκειται για τις προσφύσεις επάνω στα οστά Γαστέρα του μυός : το μέρος του μυός που συσπάται και το οποίο κυρίως αποτελείται από μυϊκό ιστό. Τένοντες: δεσμίδες ανελαστικών ινών, οι οποίες σα σκοινιά μεταδίδουν την τάση του μυός προς τα οστά Μυϊκές άτρακτοι: πρόκειται για αισθητήρα όργανα, τα οποία αποστέλλουν μηνύματα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα σχετικά με την κατάσταση της τάσης του μυός Τελική κινητική πλάκα: σε αυτή μεταδίδεται η διέγερση (η οδηγία για τη συστολή) από το νεύρο προς το μυ

31 Φυσιολογική ανατομική της νευρομυϊκής σύναψης
Στην εικόνα απεικονίζεται η νευρομυϊκή σύναψη μεταξύ μιας μεγάλης εμμύελης νευρικής ίνας και μιας μυϊκής ίνας σκελετικού μυός Η νευρική ίνα αποσχίζεται και σχηματίζει διακλαδώσεις νευρικών απολήξεων

32 Φυσιολογική ανατομική της νευρομυϊκής σύναψης
Κάθε διακλάδωση σχηματίζει νευρομυϊκή σύναψη με μία μόνο μυϊκή ίνα Οι απολήξεις αυτές της νευρικής ίνας που βρίσκονται πολύ κοντά στην πλασματοκυτταρική μεμβράνη, σχηματίζουν με αυτή την τελική κινητική πλάκα

33

34 Η εγκόλπωση της μεμβράνης λέγεται συναπτικό
ρείθρο ή συναπτική κοιλότητα Ο χώρος μεταξύ της απόληξης και τη μεμβράνης της ίνας ονομάζεται συναπτική σχισμή Η συναπτική σχισμή είναι γεμάτη από μια θεμέλια ουσία, μέσα από την οποία διαχέεται εξωκυττάριο Υγρό Στον πυθμένα του ρείθρου υπάρχουν άφθονες πτυχές της μυϊκής μεμβράνης, οι οποίες αυξάνουν την επιφάνεια δράσης, που ονομάζονται υπονεύριες σχισμές

35 Η νευραξονική απόληξη περιέχει πολλά μιτοχόνδρια,
τα οποία προμηθεύουν ενέργεια για το σχηματισμό της ακετυλοχολίνης Η ακετυλοχολίνη σχηματίζεται στο κυτταρόπλασμα της απόληξης και γρήγορα προσροφάται μέσα σε πολλά μικρά συναπτικά κυστίδια Η ακετυλοχολίνη είναι ο διαβιβαστής της διέγερσης της μυϊκής ίνας

36 Όταν μια νευρική ώση φτάσει στη νευρομυϊκή σύναψη,
(δηλαδή όταν το δυναμικό ενέργειας εκπολώσει τις μεμβράνες τους) Μετακινούνται ιόντα ασβεστίου από το εξωκυττάριο υγρό προς το εσωτερικό των απολήξεων Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα περίπου 300 κυστίδια ακετυλοχολίνης να απελευθερώνονται στις συναπτικές σχισμές και τις υπονεύριες σχισμές

37 Στην επιφάνεια των υπονεύριων σχισμών βρίσκεται σε
μεγάλες συγκεντρώσεις το ένζυμο χοληνεστεράση, που έχει την ικανότητα να υδρολύει την ακετυλοχολίνη Μέσα σε 2-3 msec η ακετυλοχολίνη υδρολύεται Τα 2-3 msec αρκούν για να διεγερθεί η μυϊκή ίνα, ενώ παράλληλα η ακετυλοχολίνη υδρολύεται ώστε να μην επαναδιεγείρει τη μυϊκή ίνα όταν θα αναλάβει από την επίδραση του πρώτου δυναμικού ενεργείας

38 Δυναμικό της τελικής κινητική πλάκας και διέγερση της
μυϊκής ίνας Τα 2-3 msec που επιδρά η ακετυλοχολίνη στο χώρο ανάμεσα στην τελική κινητική πλάκα και τη μυϊκή μεμβράνη: Η ακετυλοχολίνη (συνδέτης ή ligand) συνδέεται με ειδικό υποδοχέα για την ακετυλοχολίνη που βρίσκεται στην επιφάνεια της κυτταρικής μεμβράνης του μυϊκού κυττάρου και αυτό είναι αρκετό ώστε να ανοίξουν στην μυϊκή μεμβράνη πύλες διαπερατές για τα ιόντα νατρίου

39 Τα ιόντα νατρίου εισέρχονται ταχέως στο εσωτερικό
της μυϊκής ίνας Ως αποτέλεσμα αυξάνεται τοπικά το δυναμικό της μεμβράνης στην περιοχή της τελικής κινητικής πλάκας και δημιουργείται ένα τοπικό δυναμικό που ονομάζεται δυναμικό της τελικής κινητικής πλάκας

40 Συστολή των λείων μυϊκών ινών
Οι λείες μυϊκές ίνες είναι μικρότερες σε μήκος και διάμετρο από τις σκελετικές Οι λείοι μύες είναι δύο τύπων: Λείοι πολυνευροληκτικοί Σπλαγχνικοί λείοι μύες

41 Λείοι πολυνευροληκτικοί μύες
Σε αυτόν τον τύπο κάθε ίνα λειτουργεί εντελών ανεξάρτητα από την άλλες και νευρώνεται από ξεχωριστή νευρική απόληξη Παραδείγματα: Οι λείοι μύες του ακτινωτού μυός του ματιού Η ίριδα Οι ανορθωτήρες μύες των τριχών Οι λείοι μύες των αιμοφόρων αγγείων

42 2) Σπλαγχνικοί λείοι μύες
Οι λείοι μύες των σπλάγχνων διατάσσονται κατά δέσμες και οι κυτταρικές τους μεμβράνες εφάπτονται σε πολλά σημεία σχηματίζοντας δεσμούς μέσα από τους οποίους μπορούν να διαχέονται ιόντα από το εσωτερικό της μίας μυϊκής ίνας στο εσωτερικό μιας άλλης Με τον τρόπο αυτό όταν διεγείρεται μια μυϊκή ίνα, το δυναμικό ενέργειας άγεται και στις γύρω ίνες. Αυτές οι μυϊκές ίνες αποτελούν ένα λειτουργικό συγκύτιο και συστέλλονται Ταυτόχρονα Παραδείγματα: λείοι μύες εντερικών τοιχωμάτων, χοληφόρων πόρων, ουρητήρες, μήτρα

43

44 Διαδικασία της συστολής των λείων μυών
Τα νημάτια ακτίνης και μυοσίνης στους λείους μυς αντιδρούν μεταξύ τους με τον ίδιο τρόπο με τους σκελετικούς μύες

45 Υπάρχουν όμως σημαντικές
διαφορές: Τα νημάτια ακτίνης είναι προσκολλημένα στα πυκνά σωμάτια, από τα οποία άλλα είναι προσκολλημένα στην κυτταρική μεμβράνη και άλλα βρίσκονται διάσπαρτα στο σαρκόπλασμα

46 Διαδικασία της συστολής των λείων μυών
Η απαιτούμενη ενέργεια για τη συστολή των λείων μυών είναι πολύ λιγότερη (1/500) από αυτή που απαιτείται για τη συστολή των γραμμωτών μυών Αυτή η οικονομία είναι πολύ σημαντική για τη λειτουργία των σπλάγχνων, τα οποία δουλεύουν όλο το 24ώρο

47 Δυναμικά βραδέων κυμάτων των σπλαγχνικών λείων μυών και αυτόματη γένεση δυναμικών ενέργειας
Μερικοί λείοι μύες είναι αυτοδιεγέρσιμοι, δηλαδή μέσα στον ίδιο μυ δημιουργούνται δυναμικά ενέργειας χωρίς εξωτερικό ερέθισμα Το φαινόμενο αυτό συνοδεύεται από έναν αργό κυματοειδή ρυθμό του δυναμικού μεμβράνης και οφείλεται σε αυξομείωση της μετακίνησης ιόντων νατρίου από την μεμβράνη της μυϊκής ίνας (το δυναμικό μεμβράνης γίνεται πιο αρνητικό όταν η αντλία νατρίου λειτουργεί γρήγορα και λιγότερο αρνητικό όταν η αντλία λειτουργεί πιο αργά)

48 Δυναμικά βραδέων κυμάτων των σπλαγχνικών λείων μυών και αυτόματη γένεση δυναμικών ενέργειας
Αυτός ο τύπος διέγερσης παρατηρείτάι στους λείους μύες του εντέρου και του ουρητήρα και ελέγχει τις ρυθμικές συστολές του εντέρου και του ουρητήρα

49 Διέγερση των σπλαγχνικών λείων μυών από την έκταση
Όταν ο λείος σπλαγχνικός μυς εκταθεί, παράγονται αυτόματα δυναμικά ενεργείας Αυτά τα δυναμικά οφείλονται στο συνδυασμό των φυσιολογικών δυναμικών βραδέων κυμάτων και της ελάττωσης του δυναμικού μεμβράνης που προκαλεί η έκταση Ως αποτέλεσμα ένα κοίλο όργανο που έχει διαταθεί σημαντικά (π.χ. το έντερο από το περιεχόμενό του), με το μηχανισμό αυτό συστέλλεται αυτόματα. Η συστολή πυροδοτεί ένα περισταλτικό κύμα που απομακρύνει το περιεχόμενο από το τμήμα που υπερδιατάθηκε

50 Σύζευξη διέγερσης-συστολής ο ρόλος των ιόντων ασβεστίου
Η πηγή των ιόντων ασβεστίου για να πραγματοποιηθεί η μυϊκή συστολή στους λείους μύες δεν είναι το σαρκοπλασματικό δίκτυο όπως στους γραμμωτούς μύες, διότι το σαρκοπλασματικό δίκτυο των λείων μυών δεν είναι πολύ αναπτυγμένο Τα ιόντα ασβεστίου μπαίνουν στη μυϊκή ίνα από το εξωκυττάριο υγρό τη στιγμή του δυναμικού ενεργείας

51 Νευρομυϊκές συνάψεις των λείων μυών
Οι νευρικές ίνες διακλαδίζονται διάχυτα στην κορυφή της επιφάνειας των λείων μυϊκών ινών (διάχυτες συνάψεις), και εκκρίνουν τη διαβιβαστική τους ουσία στο διάμεσο υγρό Σπάνια σχηματίζονται άμεσες συνάψεις επαφής με τα μυϊκά κύτταρα Επιπλέον οι νευράξονες έχουν κιρσοειδείς διευρύνσεις καθ΄ όλη την έκτασή τους με κυστίδια που περιέχουν σε άλλες ίνες ακετυλοχολίνη και σε άλλες νοραδρεναλίνη

52 Διεγερτικές και ανασταλτικές διαβιβαστικές ουσίες της νευρομυϊκής σύναψης των λείων μυών
Από τα αυτόνομα νεύρα που νευρώνουν τους λείους μύες εκκρίνονται δύο διαφορετικές διαβιβαστικές ουσίες, η ακετυλοχολίνη και η νοραδρεναλίνη Η δράση της ακετυλοχολίνης στις λείες μυϊκές ίνες σε μερικά όργανα είναι διεγερτική και σε άλλα ανασταλτική. Όταν μία λεία μυϊκή ίνα διεγείρεται από την αλετυλοχολίνη, η νοραδρεναλίνη την αναστέλλει και το αντίστροφο

53 Έκλυση των δυναμικών ενέργειας στις λείες μυϊκές ίνες- Το συναπτικό δυναμικό
Όταν φτάσει ένα δυναμικό ενέργειας στην απόληξη ενός διεγερτικού νευρικού ινιδίου παρατηρείται μια λανθάνουσά περίοδος 50 msec Ακολουθεί αύξηση του τοπικού δυναμικού για 100 msec σε ένα μέγιστο επίπεδο και διαρκεί 1 sec Αυτή η σειρά μεταβολών του δυναμικού ονομάζεται συναπτικό δυναμικό Το συναπτικό δυναμικό είναι ανάλογο με το δυναμικό της τελικής κινητικής πλάκας των σκελετικών μυών, αλλά διαρκεί φορές περισσότερο

54 Οι μη νευρικοί παράγοντες που προκαλούν συστολή του λείου μυός είναι:
Συστολή λείων μυών χωρίς δυναμικά ενέργειας, αλλά από την επίδραση τοπικών ιστικών παραγόντων και ορμονών Οι μη νευρικοί παράγοντες που προκαλούν συστολή του λείου μυός είναι: Τοπικοί ιστικοί παράγοντες Ορμόνες

55 1) Τοπικοί ιστικοί παράγοντες (προκαλούν αγγειοδιαστολή):
Συστολή λείων μυών χωρίς δυναμικά ενέργειας, αλλά από την επίδραση τοπικών ιστικών παραγόντων και ορμονών 1) Τοπικοί ιστικοί παράγοντες (προκαλούν αγγειοδιαστολή): α) Η έλλειψη οξυγόνου τοπικά στους ιστούς προκαλεί χάλαση των λείων μυϊκών ινών και αγγειοδιαστολή β) Η περίσσεια διοξειδίου του άνθρακα γ) Η αύξηση της συγκέντρωσης ιόντων υδρογόνου δ) Η ελάττωση της συγκέντρωσης ιόντων ασβεστίου ε) Η ελάττωση της θερμοκρασίας του σώματος

56 Συστολή λείων μυών χωρίς δυναμικά ενέργειας, αλλά από την επίδραση τοπικών ιστικών παραγόντων και ορμονών 2) Ορμόνες Μία ορμόνη για να προκαλέσει συστολή ενός λείου μυός, πρέπει τα λεία μυϊκά κύτταρα να έχουν τον αντίστοιχο για αυτή την ορμόνη υποδοχέα διέγερσης Αντίθετα, η ορμόνη θα προκαλέσει αναστολή αν τα μυϊκά κύτταρα έχουν υποδοχέα αναστολής Τέτοιες ορμόνες είναι η νοραδρεναλίνη, η αδρεναλίνη, η ακετυλοχολίνη, η βασοπρεσίνη, η ωκυτοκίνη, η σεροτονίνη και η ισταμίνη

57 Τόνος των λείων μυών Οι λείοι μύες διατηρούν μια κατάσταση μακρόχρονης, σταθερής συστολής, που ονομάζεται τονική συστολή του λείου μυός ή τόνος του λείου μυός Επιτρέπει την παρατεταμένη ή και συνεχή λειτουργία των λείων μυών Τα αρτηρίδια διατηρούνται σε κατάσταση τονικής συστολής για όλη τη ζωή του ανθρώπου Η τονική συστολή του εντερικού τοιχώματος και της ουροδόχου κύστεως διατηρεί σταθερή πίεση στο περιεχόμενό τους

58 Οι τονικές συστολές οφείλονται στην παρατεταμένη άμεση διέγερση του λείου μυ από τοπικούς ιστικούς παράγοντες ή ορμόνες Οι παρατεταμένες συστολές των αιμοφόρων αγγείων προκαλούνται τοπικά από τη βασοπρεσίνη ή τη νοραδρεναλίνη, ουσίες που ουσιαστικά ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση

59 Ερωτήσεις κατανόησης κεφαλαίου
1) Τι ονομάζουμε σαρκείλημα και από τι αποτελείται; 2) Τι γνωρίζετε για τις πρωτεϊνες ακτίνη και μυοσίνη στο γραμμωτό μυ; 3) Τι ονομάζουμε ισότροπες και τι ανισότροπες ζώνες σε έναν σκελετικό μυ; 4) Τι ονομάζουμε σακρομερίδιο; 5) Από τι αποτελείται το νημάτιο της ακτίνης (περιγράψτε); 6) Ποιος είναι ο ρόλος της τροπονίνης στη μυϊκή συστολή; 7) Τι είναι το σαρκόπλασμα; 8) Τι είναι το σαρκοπλασματικό δίκτυο; 9) Περιγράψτε τη μυϊκή συστολή με το μηχανισμό της ολίσθησης 10) Περιγράψτε πώς γίνεται η έναρξη της μυϊκής συστολής ενός σκελετικού μυ 11) Περιγράψτε πώς γίνεται η μετάδοση του δυναμικού ενέργειας στο εσωτερικό της μυϊκής ίνας 12) Τι είναι η ισομετρική συστολή; 13) Τι είναι η ισοτονική συστολή; 14) Τι ονομάζουμε τελική κινητική μονάδα;

60 Ερωτήσεις κατανόησης κεφαλαίου
15) Τι είναι η άθροιση της μυϊκής συστολής; 16) Τι ονομάζεται μυϊκός κάματος; 17) Τι είναι μυϊκή υπερτροφία; 18) Τι είναι μυϊκή ατροφία; 19) Περιγράψτε τη φυσιολογική ανατομική της νευρομυϊκής σύναψης μεταξύ μιας μεγάλης εμμύελης νευρικής ίνας και μιας μυϊκής ίνας σκελετικού μυός 20) Τι συμβαίνει όταν μια νευρική ώση φτάσει στη νευρομυϊκή σύναψη; 21) Τι ονομάζουμε δυναμικό της τελικής κινητικής πλάκας; 22) Σε ποιους τύπους διακρίνονται οι λείοι μύες (αναφέρατε) 23) Τι γνωρίζεται για τους λείους πολυνευροληκτικούς μύες; 24) Τι γνωρίζεται για τους σπλαγχνικούς λείους μύες ως προς την κατασκευή τους; 25) Ποιες διαφορές παρατηρούνται στην κατασκευή των λείων μυών σε σχέση με τους γραμμωτούς μύες;

61 Ερωτήσεις κατανόησης κεφαλαίου
26) Τι ονομάζουμε δυναμικά βραδέων κυμάτων των σπλαγχνικών λείων μυών; 27) Ποια είναι η πηγή ιόντων ασβεστίου κατά τη διέγερση- συστολή του λείου μυ; 28) περιγράψτε τις νευρομυϊκές συνάψεις των λείων μυών 29) Περιγράψτε τι είναι το συναπτικό δυναμικό στις λείες μυϊκές ίνες 30) Περιγράψτε πώς μπορεί να εκλυθεί η συστολή των λείων μυών από μη νευρικούς παράγοντες