«География сабағында есептердің тиімділігі» шеберлік сыныбы

Παρουσίαση με θέμα: "«География сабағында есептердің тиімділігі» шеберлік сыныбы"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 «География сабағында есептердің тиімділігі» шеберлік сыныбы
«География сабағында есептердің тиімділігі» шеберлік сыныбы

2 Қазіргі заманауи ғылым-білімінің негізгі ұстамдарының бірі – математика. Математика барлық салаларда кездеседі және ең бастыларының бірі болып саналады. География сабағында математикалық амалдарды қолдану оқушыларға білім беру үрдісінде маңызды орын алады. Сондықтан да оқушының сабақта көздейтін мақсатына жетуі үшін, өз бетінше оқй-тәрбие үрдісіндегі ақпаратты жинап, өңдеп, оны жүзеге асыра білу мен есептеу үшін де математиканың алатын орны ерекше. Қарапайым математикалық амалдар географияда көп кездеседі. Әсіресе, күнделікті сабақта оқушылар, көбінесе, теориялық білім алса, ал практикада математикалық есептермен жиі ұшырасады. Сол сәтте оқушыларға математикада алған білімдері мен логикалық ойлау қабілеттерін көбінен қолдану қажеттілігі туындайды. Төменде бірқатар есептердің берілу мәтіні мен олардың шығарылу жолдары берілген. Мұндағы мақсат – оқушылардың теориялық білім практикамен ұштастыра алуын қалыптастыру және есептердің құрылымы мен шығару тәсілдерін білуді көздей отырып, мақсатқа жету. Математикалық есептер, көбінесе, төменгі сыныптарда және олимпиадаларда жиі кездеседі. Математикалық теңдеуді шешу, белгісізді табу, т.б. амалдардың шығару жолдарын білмегендіктен, кей кезде сол есептерді шығару барысында оқушылар көп қиналады. Себебі, оқушылар теориялық білімдері мен логикалық ойлау қабілетін толық пайдалана алмайды. Осындай қиындықты шешуүшін және есептерді шығаруда дұрыс нәтижеге жету мақсатында мұғалімдер мен арнап төменде бірнеше есептердің шығару жолдарын ұсынып отырмыз

3 Ендіктер, (φ0) градус бойынша Градустық доғалардың ұзынды
Параллельдер мен меридиандардың Ендіктер, (φ0) градус бойынша Градустық доғалардың ұзынды Алаптардың жуықтап алғандағы ауданы, км2 параллель меридиан 10х10 20х20 40х40 111,3 110,6 12309 49230 196800 10 109,6 12109 48350 194000 20 104,6 110,7 11549 46040 182900 30 96,5 110,9 10643 42350 171100 40 85,4 111,0 9413 37370 147200 50 71,7 111,2 7892 31240 127600 60 55,8 111,4 6123 27120 93400 70 38,2 111,6 4158 16220 68200 80 19,4 111,7 2058 7800 27800 90 109 870

4 1 м3 ауада түрлі температурада болатын су буының мөлшері
Температура (С) Су буы (грамм) -300С 0,5 -200С 1 -100С 2 00 5 +100С 9 +200С 17 +300С 30

5 Ауа температурасы,қысымын,салмағын өлшеу
Ауа температурасы,қысымын,салмағын өлшеу

6 1.Ауаның салмағы 1 см2 - 1 кг 33 грамм (1,33 кг);
2.Ауа температурасы әрбір 100 метр биікке көтерілгенде 0,6 °С-қа төмендейді. 3.Атмосфералық қысым әрбір 10 метрге көтерілгенде 1 мм-ге төмендейді. 

7 Сынып бөлмесінің ұзындығы 8 м, ені 5 м, биіктігі 3 м болса, осы бөлмедегі ауаның салмағы қанша болады ?  (8м х 5м х 3м) х 1,33 кг = 160 кг  Жауабы: ауаның салмағы 1 см2 -160 кг

8 Жер бетінде ауа температурасы +200 С болса, 3000 м биіктіктегі температура қанша болады ?
60 х 3000 = 180 С.    = +20С  Жауабы: +2 0 С Жер бетінде атм. қысым 750 мм с.б. болса, 5000 м биіктікте ұшып бара жатқан ұшақ бортының сыртында қандай атмосфералық қысым болады ?

9 5000 м : 10 м = 500 м. 750 мм м = 250 мм . Жауабы: ұшақ бортында атмосфералық қысым 250 мм с.б. Егер барометр төбенің табанында 762 мм с.б., ал төбенің басында 757 мм көрсетіп тұрса, онда төбенің биіктігі қанша ? = 5 мм с.б. 5х10 = 50м. Жауабы: төбе биіктігі 10 метр

10

11 Қалыпты атмосфералық қысым 760мм сынап бағанасына сәйкес.
Әрбір 10,5 метр биіктікке көтерілген сайын, қысымның сынап бағанасы бойынша 1мм-ге кемитінін барометр көрсетеді. Егер барометр тау етегінде 740 мм-ді, ал тау басында 440мм-ді көрсетсе, салыстырмалы биіктік қанша болады? 740мм-440мм =300мм*10,5=3150м Жауабы:3150 м

12 Атырауда ауа қысымы 1022 мб, ал оның атмосфералық қысымы қанша мм сын
Атырауда ауа қысымы 1022 мб, ал оның атмосфералық қысымы қанша мм сын.бағ. болады ?  1022 мб х 0,75 = 766,5  Жауабы: 766 мм сын. бағ.  Таразда ауа қысымы 9372 мб ал оның атмосфералық қысымы қанша мм сын.бағ. болады ?  9372 мб х 0,75 = 729  Жауабы: 729 мм сын. бағ.

13 Желдің күшін өлшеу

14 1.Ш-6 күн О-7 СБ-9 күн ОШ-4 күн ОБ-3 күн Б-4 күн С-8 күн СШ-7 күн
. Жел өрнегін сызыңдар. 1.Ш-6 күн О-7 СБ-9 күн ОШ-4 күн ОБ-3 күн Б-4 күн С-8 күн СШ-7 күн Жауабы; 1 күн=0,5 см. 2.Ш-6=3 см О-7 күн=3,5 см СБ-9 күн=4,5 см ОШ-4 күн=2 см ОБ-3 күн=1,5 см Б-4 күн =2 см С-8 күн = 4 см СШ-7 күн = 3,5 см

15 Эхолот арқылы өлшеу

16 Дыбыстың суда таралу жылдамдығы 1 секундата 1500м
Тапсырма: Кемеден берілген дыбыс 8 секундтан кейін жаңғырық түрінде қайтадан естілді делік. Демек мұхиттың тереңдігі қанша?

17 Масштаб бойынша есептер

18 17. Берілген сандық масштабты атаулы масштабқа айналдыр.
а) 1 : 500; ә) 1:3000; б) 1:20000; в) 1:500000 500:100 = :10 0= :100= 200 1см – 5м см – 30м м – 200м 18. Атаулы масштабты сандық масштабқа айналдыр және оның ең ұсақ масштабын ата: а) 1 см – 100 м; ә) 1см – 10 км б) 1см – 200 км 100 * 100 = * 100 = * = 1 : : : Ең ұсағы 1:

19 Карта бетінде Алматы мен Астана қаласына дейінгі (1020 км) арақашықтық 8,5 см құрайды. Картаның масштабын анықтаныз ? 1020 км : 8,5 см =120 (км ) Жауабы: Картаның масштабы 1: 2. Астана мен Қарағанды қаласының арасы 172 км болса, масштабы 1: болатын картада арақашыктығы қанша болады ? 172 км : 40 (00000) = 4,3 см Жауабы: Картаның арақашықтыгы 4,3 см

20 Уақытты есептеп шығару
1. Кез келген елді мекеннің уақытын есептеп шығару үшін, сол елді мекен қай сағаттық белдеуде екенін білу керек, яғни Жер шеңберінің меридиан уақытын Жердің өз білігінен айналып шығатын уақытына бөлу (360°:24=15°). 2. Жергілікті уақытты анықтау үшін 1° меридиан бір-бірінен қанша уакыт айырма жасайтын табу керек (60мин:15°=4мин). 3. Екі қаланың уақыт айырмасын білу үшін сол қалалардың орналасқан бойлықтарын градус есебімен арақашықтығын 4мин-қа көбейтіп, 60 мин-қа болсе, екі нүктенің арасындағы уақыт уақыт айырмасы шығады. Ескерту: егер қалалар батыс және шығыс бойлықтарда орналасса, градустарын бір-біріне қосасың, ал егер бір бойлықта орналасса, градустарын бір-бірінен аласың.

21 2. 7°ш.б. орналасқан Алматы қаласында 10 қазанда таңғы сағат 8°° болғанда 117° б.б. Сан-Диего қаласында қай күннің қай уақыты болады ? 77°ш.б.+ 117° б.б.х 4 мин. : 60 мин = 11 сағ. 8 00 - 1100 = 2100  Жауабы: Сан-Диегода 9 қыркүйек кешкі сағат 21 3. Ұшақ Астанадан Киевке сағат 1100-де ұшып шықты, сонда Киевке сағат қаншада жетеді ? 71 °ш.б °ш.б. = 40 х4 мин.= 180 мин : 60 мин ~ 3 сағ. 11 00 - 3 = = 1100  Жауабы: Киевке ұшақ сағат 1100 болады 3. Тараз қаласында сағат түскі 1300 болғанда Атырауда, Бішкекте, Бакуде, Берлинде, Лондонда сағат неше болады ? 71° - 52° = 19x4 = 76 : 60 = 1 сағат 13°° - 1 сағат = 12 00  Атырауда сағат 12 00 Бишкекте сағат 1300 Бакуде сағат 1200 Берлинде 900 Лондонда сағат 800

22 Ылғалдну коэффициентін анықтау
. Петропавл қаласында буланушылық мөлшері 500 мм, жауын-шашын 500 мм болса, ылғалдану коэффициенті қаншаға тең болады ? К = 500 : 500 = 1  Жауабы: Петропавлда ылғалдану коэфициенті 1-ге тең К = 1 Қызылорда қаласында буланушылық мөлшері 900 мм, жауын-шашын 150 мм болса, ылғалдану коэффициенті қаншаға тең болады ? К = 900 : 150 = 0,17 Жауабы: Қызылордада ылғалдану коэффициенті 0,17-ге тең К > 1

23 Жергілікті жердің қарапайым планын түсіру

24 Глобустан қашықтықты өлшеу

25 Географиялық координатаны анықтау

26 1-тапсырма. 6-сынып.  1. Қазақстанның батысынан шығысына дейінгі қашықтықты есептеп табыңдар.  1)масштаб арқылы ;  2) градус арқылы. 

27 2. Қазақстан мына мұхиттардан қаншалықты қашықта жатқанын есептеп шығарыңдар:  А)СММ  Б)Тынық 

28 2-тапсырма. 6-сынып.  1. Астана – Пекин арасындағы қашықтықты (2 жолмен):  а)масштаб арқылы ;  ә) градус арқылы. 

29 2. Мына қалаларының географиялық координатасын табыңдар:  А) Бішкек  В) Дели  3. Қазақстан қалаларының географиялық координатасын табыңдар:  1. Алматы  2. Астана  3. Көкшетау  4. Тараз  5. Шымкент 

30 №2 Өзен еңестігін табу Анықтамасы: Өзен еңестігі деп оның құлама биіктігін өзеннің ұзындығына бөлгендегі санды айтамыз. Есептің берілісі: Еділ өзенінің ұзындығы 3531 км. Құлама биіктігі 254м. Табу керек: Еділ өзенінің еңестігін №3 ­Өзеннің су шығынын табу. Анықтамасы: Өзеннің су шығыны деп өзеннің көлденең қимасынан белгілі бір уақыт ішінде (секунд, тәулік, ай, жыл)ағып өткен судың мөлшерін айтамыз. Формуласы: Q=F*V м/с. Есептің берілісі: Өзеннің ені 800м тереңдігі 10 м. ағыс жылдамдығы 15м/с. Табу керек: 1 секунд ішінде ағып өткен судың мөл

31 Ертіс өзенінің құламасы мен орташа еңістігін анықтаңдар
Ертіс өзенінің құламасы мен орташа еңістігін анықтаңдар. Ұзындығы 4248 км, бастауның биіктігі теңіз деңгейінен 400 м. Сағасы теніз деңгейінен 200 м. Биіктікте орналасқан. Шешімі: Ертіс өзенің құламасы 4000м-200м = 3800 м. Орташа еңістігі-3800 м: 4248 = 90см .

32 Берілген кесте бойынша шойын мен болаттың жан басына шаққандағы мөлшерін анықтау.
Елдер Халық саны Шойын,млн,т Болат,млн,т Шойынды жан басына шаққанда Болатты жан басына шаққанда Жапония 81,1 96,3 Қытай 69,5 91,5 АҚШ 44,9 88,9 Ресей 48,9 48,6 Германия 31,0 40,8 Түркия 36,9 36,0 Қазақстан 4,2 5,3

33 Қортынды: Жанат жерде көрмеген таңдай қағып,
Жыр жанатын ұрпаққа жалған уақыт. Жүрегіме ән құйған жасыл өлке, Сенде туып, сенде өскен қандай бақыт. (Ф. Оңғарсынова)