Ο αποικισμός.

Παρουσίαση με θέμα: "Ο αποικισμός."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ο αποικισμός

2 Αποικίες ιδρύονται καθ’ όλη την διάρκεια της Αρχαιότητας
Η περίοδος των μεταναστεύσεων περί το 1100 – οι μύθοι με στοιχεία αλήθειας Διαφορές 1. Η έκταση του αποικισμού των ετών π.Χ. 2. Ο χαρακτήρας του ως προϊόν της πόλεως Η έκταση μπορεί να συγκριθεί μόνο με περίοδο Αλεξάνδρου και Ελληνιστικών ηγεμόνων με την διαφορά ότι οι αποικίες ιδρύονταν από ηγεμόνες και μεγάλα βασίλεια.

3 Οι πηγές Η περίοδος των μεταναστεύσεων περί το 1100 – οι μύθοι με στοιχεία αλήθειας Φιλολογικές μαρτυρίες με κάποια στοιχεία μυθικά και οι αρχαιολογικές μαρτυρίες Ο Όμηρος και η ομηρική πόλη, Οδ (Κύκλωπες) και ο οικιστής (Οδ ) Ησίοδος και στοιχεία από την οικονομία, την κοινωνία της εποχής Συμβουλεύει να μην αποκτά κανείς πάνω από ένα γιο και δεν επιδοκιμάζει τις περιπέτειες στην θάλασσα Αρχίλοχος και Θάσος

4 Οι πηγές Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Στράβων, [Σκύμνος] και Ευσέβιος
Οι δύο πρώτοι δεν γράφουν ιστορία του αποικισμού αλλά ενδιαφέρονται για τις αποικίες και την αποικιακή δραστηριότητα

5 Οι πηγές Ηρόδοτος Φωκαείς (Ηροδ. 1.163-7) Αίγυπτος (2.154, 178-9)
Μαύρη Θάλασσα (2.33, , 24, 51-4, 78-9) Κυρήνη ( ) Δωριεύς (5.42-6) Θουκυδίδης Σικελία (6.3-5) Θεσμοί και συσχετισμοί δυνάμεων (1.24 κεξ.)

6 Γεωγράφοι Κατάλογοι αποικιών, μητροπόλεις, οικιστής (Στράβων)
[Σκύμνος]: περιγραφή Ευρώπης, βόρεια παραλία Μικράς Ασίας με ποιητική μορφή, /4 π.Χ., ο Σκύμνος γράφει σε πεζό λόγο και έναν αιώνα νωρίτερα

7 Ήδη την εποχή του Ηροδότου, η ίδρυση των αποικιών στην σφαίρα του μύθου
Κυρήνη, κτίσις, χρησμοί των Δελφών, λαϊκές δοξασίες, ο ρόλος των προσώπων Με υπόβαθρο την ομηρική ίδρυση της Ρόδου (Ιλ ) και της Κολοφώνος όπως περιγράφεται από τον Μίμνερμο (σπ. 9, West) Η παλαιότερη κτίσις, της Ελέας, γράφηκε από τον Ξενοφάνη, Διογ. Λ. 9.20 Από τον 5ο π.Χ. αι. γράφονται κτίσεις Για τον Πολύβιο (9.1.4) οι ιδρύσεις των πόλεων είναι ένα ξεχωριστό τμήμα της ιστορίας και υπάρχει συγκεκριμένη κατηγορία ιστορικών που ασχολείται, όπως ο Έφορος.

8 Απόπειρα χρονολόγησης από τον Ευσέβιο με καταλόγους και χρονολογήσεις που απαντούν στα έργα συγγραφέων των κλασσικών και ελληνιστικών χρόνων. Ενδιαφέρον για την χρονολόγηση των ιδρύσεων. Γίνεται επι τηι βάσει υπολογισμών που πραγματοποιούνται με την βοήθεια καταλόγων βασιλεών, ιερέων κλπ. Οι εορτές προς τιμή του οικιστή δίνουν μιαν ευκαιρία για την αναγωγή της ιδρύσεως της αποικίας σε παλαιότερους χρόνους – ο ρόλος των γενεών Οι χρονολογήσεις του Θουκυδίδου προκύπτουν από παλαιότερες φιλολογικές μαρτυρίες (Αντίοχος ο Συρακόσιος) – τοπική ιστορία – και από την προφορική παράδοση.

9 Beloch: η συμβολή της μελέτης των νεκροταφείων
Αυτή ακριβώς που στο μεταξύ έχει προχωρήσει, καταδεικνύει ότι η άποψη του ιστορικού για την χαμηλή αξιοπιστία των σχετικών φιλολογικών μαρτυριών, είναι αδικαιολόγητη. Σύγχρονες με τις ιδρύσεις πόλεων είναι από τις φιλολογικές πηγές τα ποιήματα Αρχαιολογικές μαρτυρίες: κεραμική, τοπογραφία, σχεδιασμός πόλεων, μέγεθος πόλεων, αμυντικά έργα, δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, εισαγόμενα και εξαγόμενα είδη

10 Δυσκολίες όταν προσεγγίζουμε θέματα όπως οι σχέσεις αποίκων και γηγενών
Εξελληνισμός, εξωγαμία, μεικτοί πληθυσμοί, εκμετάλλευση των γηγενών από τους αποίκους Για την προσέγγιση αυτών συμβουλευόμαστε τις φιλολογικές μαρτυρίες και στην συνέχεια προσεγγίζουμε τα υλικά κατάλοιπα

11 Που ιδρύθηκαν οι αποικίες
Νότια μικρά Ασία και Βόρεια Συρία Νότια Ιταλία Σικελία Βόρειο Αιγαίο Ελλήσποντος, Προποντίδα, Βόσπορος Πόντος ΒΔ Ελλάδα και Αδριατική Βόρεια Αφρική Δύση

12 Επιμέρους θεματικές Ιδρύσεις Σχέσεις με γηγενείς Για ποιους λόγους ιδρύονται οι αποικίες

13 Νότια Μικρά Ασία και Βόρεια Συρία
Ο γεωγραφικός και γεωπολιτικός παράγοντας, στην Τραχεία Κιλικία Φάσηλις, δωρική αποικία που συμμετέχει στο Ελλήνιον της Ναύκρατης (Ηροδ ). Κατά την παράδοση οι άποικοι, μάλλον Ρόδιοι, προσέφεραν παστά ιχθυρά σε βοσκό και έλαβαν την χώρα Νάγιδος και Κελένδερις: αποικίες Σαμίων Στη Βόρεια Συρία απαντούν θέσεις με ελληνική κεραμική: Αλ Μίνα, Τελλ Σουκάς, Ρας ελ Μπασσίτ, Δεν πρόκειται για ελληνικές αποικίες αλλά για φοινικικές εγκαταστάσεις που όμως αποκαλύπτουν τις στενές εμπορικές και πολιτισμικές επαφές Ελλήνων και Φοινίκων κατά τον 9ο και τον 8 π.Χ. αι. που περαιτέρω επιβεβαιώνει η υιοθέτηση του φοινικικού αλφάβητου

14 Νότια Ιταλία και Σικελία
Η γεωγραφία και η διαφορά της κλίμακας –η Μεγάλη Ελλάς (Πλβ : ἐν τοῖς κατὰ τὴν Ἰταλίαν τόποις κατὰ τὴν Μεγάλην Ἑλλάδα τότε προσαγορευομένην) Η οργάνωση των γηγενών – η απουσία πλοίων (Κύκλωπες Οδύσσειας) – η οργάνωση κατ’έθνη που διοικούνται από βασιλείς, όπως ο Ὕβλων, Θ : οἱ δ' ἄλλοι ἐκ τῆς Θάψου ἀναστάντες Ὕβλωνος βασιλέως Σικελοῦ προδόντος τὴν χώραν καὶ καθηγησαμένου Μεγαρέας ᾤκισαν τοὺς Ὑβλαίους κληθέντας.

15 Κατά τον Θουκυδίδη εμπόριο με Σικελούς οι Φοίνικες, 6. 2
Κατά τον Θουκυδίδη εμπόριο με Σικελούς οι Φοίνικες, 6.2.6: ᾤκουν δὲ καὶ Φοίνικες περὶ πᾶσαν μὲν τὴν Σικελίαν ἄκρας τε ἐπὶ τῇ θαλάσσῃ ἀπολαβόντες καὶ τὰ ἐπικείμενα νησίδια ἐμπορίας ἕνεκεν τῆς πρὸς τοὺς Σικελούς.· Μυκηναϊκό εμπόριο αλλά κανένα αντικείμενο που να χρονολογείται μεταξύ των ετών 1100 με 800. Μόνον περί το 800 λίγα πρωτογεωμετρικά όστρακα. Από τις αρχές του 8ου π.Χ. αι. αρχίζουν να φθάνουν αντικείμενα φοινικικής και ελληνικής προέλευσης τα οποία φθάνουν είτε με Έλληνες είτε με Φοίνικες και εντάσσονται σε ένα προ-αποικισμού ιστορικό πλαίσιο.

16 Κάτω Ιταλία Πιθηκούσαι (νήσος Ίσχια) και Κύμη από Χαλκιδείς
Νησί και οχυρή θέση με σκοπό την άμυνα – υπάρχουν οικισμοί γηγενών πολύ κοντά Δεν απαντούν ιερά και δημόσια κτίρια αλλά οικίες και νεκροταφεία οργανωμένα κατά οικογένειες και τάφοι δούλων εντός των οικογενειακών τάφων Εισαγωγές από Φοινίκη, Βόρεια Συρία, Αίγυπτο, Ετρουρία, Απουλία, Γεωμετρική κεραμική και κεραμική από Χαλκίδα και Εύβοια, Μαρόκο και Ισπανία. Τοπική κεραμική και εργαστήρια μεταλλοτεχνία;ς

17 Κάτω Ιταλία Ευσέβιος: Κύμη, 1050 π.Χ. αλλά μάλλον την μπερδεύει με την Αιολική Κύμη Κατά τον Στράβωνα η παλαιότερη. Για τον Λίβιο οι Πιθηκούσες αλλά η Κύμη ιδρύει την Ζάγκλη (Θουκ.) και η ίδρυση αυτή τοποθετείται στο 750 με 735. Τα αρχαιολογικά ευρήματα από τις Πιθηκούσες δείχνουν ότι πρόκειται για την παλαιότερη εγκατάσταση.

18 Κάτω Ιταλία Τα ευρήματα από την Κύμη περιλαμβάνουν και πολυτελείς ταφές με όπλα, κοσμήματα και μεταλλικά αντικείμενα. Παρόμοιες ταφές ομηρικού τύπου και στην Ερέτρια τον 8ο π.Χ. αι. Ο ρόλος της Χαλκίδας και της Ερέτριας – η θαλασσοκρατία τους και το εκτεταμένο εμπόριο σε όλη την ανατολική μεσόγειο με κέντρο την Εύβοια και τις Κυκλάδες– η ανοικοδόμηση της Ερέτριας τον 8ο π.Χ. αι.

19 Κάτω Ιταλία Κύμη και Πιθηκούσαι συνδέονται και περί το 700 π.Χ. ενισχύεται η Κύμη Εύφορη γη – μέταλλα – εμπόριον με Ιταλία – οι καλές σχέσεις με τους Ετρούσκους είναι αποφασιστικής συμμαχίας – η αριστοκρατία της Ετρουρίας υιοθετεί τα ίδια ταφικά έθιμα με την αριστοκρατία της Ερέτριας

20

21 Σικελία Νάξος, 734, Θεοκλής είναι ο οικιστής, Θ : Ἑλλήνων δὲ πρῶτοι Χαλκιδῆς ἐξ Εὐβοίας πλεύσαντες μετὰ Θουκλέους οἰκιστοῦ Νάξον ᾤκισαν, καὶ Ἀπόλλωνος Ἀρχηγέτου βωμὸν ὅστις νῦν ἔξω τῆς πόλεώς ἐστιν ἱδρύσαντο, ἐφ' ᾧ, ὅταν ἐκ Σικελίας θεωροὶ πλέωσι, πρῶτον θύουσιν. Από την Νάξο, Κεραμική επιτόπια και εισηγμένη της ΥΓ Ι, π.Χ. 729: Λεοντίνοι από τον ίδιο οικιστή. Σε λόφο απομακρυσμένο από την ακτή με άφθονο πόσιμο νερό και εξαιρετική χώρα, την μεγαλύτερη πεδιάδα της ανατολικής Σικελίας. Κατά τον Θ. εξέβαλαν τους Σικελούς αλλά ο Πολύαινος παραθέτει μια ενδιαφέρουσα ιστορία,

22 Πολυαίνου, Στρατηγ : Θεοκλῆς Χαλκιδέας τοὺς ἀπ' Εὐβοίας ἀγαγὼν τὴν Λεοντίνων κατέσχε μετὰ Σικελῶν, οἳ προενοικοῦντες ἐτύγχανον. ἐπεὶ δὲ καὶ Λάμις ἐκ Μεγάρων ἀποικίαν ἀγαγὼν τῇ Λεοντίνων προσβάλλειν [παρεσκευάζετο], αὐτὸς μὲν ἐκβαλεῖν ἔφη τοὺς συνοικοῦντας Σικελοὺς μὴ δύνασθαι διὰ τοὺς ὅρκους, ἐκείνοις δὲ νυκτὸς ἀνοίξειν τὰς πύλας, καὶ παρελθόντας αὐτοὺς χρῆσθαι τοῖς Σικελοῖς ὡς πολεμίοις. ὁ μὲν ἀνέῳξεν, οἱ δὲ Μεγαρεῖς καταλαβόμενοι τὴν ἀγορὰν καὶ τὴν ἀκρόπολιν ὡπλισμένοι προσέπιπτον τοῖς Σικελοῖς. οἱ δὲ καταληφθέντες ἄοπλοι τὴν πόλιν ἐκλιπόντες ἔφευγον· Μεγαρεῖς δὲ ἀντὶ Σικελῶν Χαλκιδεῦσι συνῴκησαν.  Θεοκλῆς Μεγαρέας Χαλκιδεῦσι συνοικήσαντας ἓξ μῆνας τῆς πόλεως ἐξέβαλε φήσας εὔξασθαι κατὰ τὸν τοῦ πολέμου καιρὸν ‘ἐὰν κρατήσωμεν τῆς πόλεως σφαλῶς, θύσειν τοῖς δώδεκα θεοῖς καὶ πέμψειν πομπὴν ὅπλοις κεκοσμημένην’. τῶν δὲ Μεγαρέων [οὐδὲν] ὑπιδομένων, ἀλλὰ θύειν ἀγαθῇ τύχῃ κελευόντων, οἱ Χαλκιδεῖς παρ' αὐτῶν εἰς τὴν πομπὴν χρησάμενοι τὰς πανοπλίας, τῆς θυσίας γενομένης, αὐτοὶ νόμῳ πομπῆς βαδίζοντες, ἐπειδὴ κατὰ τὴν ἀγορὰν ὡπλισμένοι κατέ-στησαν, Θεοκλῆς ἐκέλευσεν ἀνειπεῖν τὸν κήρυκα· ‘Μεγαρεῖς ἐκ τῆς πόλεως ἀπιόντων πρὸ δύντος ἡλίου’.οἱ δὲ ἐπὶ τοὺς βωμοὺς ἱκέται καταφυγόντες ἠξίουν μὴ διώκεσθαι ἢ μετὰ τῶν ὅπλων ἐκπέμπεσθαι. Θεοκλῆς μετὰ τῶν Χαλκιδέων ἐβουλεύσατο οὐκ ἀσφαλῶς ἔχειν ἐκβαλεῖν τοσούτους ἐχθροὺς ὡπλισμένους. καὶ δὴ γυμνοὶ Μεγαρεῖς τῆς Λεοντίνων ἐκπεσόντες Τρώτιλον κατῴκησαν μέχρι ἑνὸς χειμῶνος· μέχρι γὰρ τοσούτου συνεχώρησαν οἱ Χαλκιδεῖς

23 Στον λόφο παλαιότερα Σικελοί, οι οποίοι εξακολουθούν να ζουν στην περιοχή. Η αποικία ιδρύθηκε κατόπιν συμφωνίας με τους Σικελούς. Οι Λεοντίνοι διαθέτουν τείχος. Η πρωιμότερη κεραμική π.Χ. Κατάνη, Εύαρχος, Θ κάτω από την Αίτνα, όπου το έδαφος πολύ γόνιμο. Και οι τρεις αποικίες σε αυτό αποσκοπούν.

24 Κορίνθιοι και Μεγαρείς
Συρακούσες, Αρχίας, 733 και Κέρκυρα, Χερσικράτης, 706 π.Χ. Ορτυγία απ’όπου εξεδίωξαν τους Σικελούς – η γρήγορη ανάπτυξη της πόλης και περί το 700 π.Χ. ο Έλωρος, 30 χλμ. Νότια. Οικίες ορθογώνιες και στη σειρά – οι τάφοι όχι πλούσιοι Μέγαρα Υβλαία, 728, Λάμις και μετά από περιπέτειες από Ύβλωνα σε Μέγαρα Υβλαία με την σύμφωνη γνώμη των γηγενών και σε εύφορη παράκτια πεδιάδα. Δύσκολη η άμυνα. Ο σχεδιασμός της πόλεως με την τραπεζοειδή αγορά στο μέσον που δημιουργεί συστάδες οικοδομικών τετραγώνων και οδών διαφορετικών κατευθύνσεων. Τα σπίτια πετρόκτιστα και ορθογώνια, μονόχωρα, με χώρους αποθήκευσης σιτηρών. ΥΓ 1 κεραμική, π.Χ. που επιβεβαιώνει τον Θουκυδίδη. Τοπική και εισηγμένη κεραμική. Εισήγαγαν λάδι και κρασί.   Ζάγκλη, πειρατές από την Κύμη και αργότερα Χαλκιδείς και Ευβοείς, Θ : Ζάγκλη δὲ τὴν μὲν ἀρχὴν ἀπὸ Κύμης τῆς ἐν Ὀπικίᾳ Χαλκιδικῆς πόλεως λῃστῶν ἀφικομένων ᾠκίσθη, ὕστερον δὲ καὶ ἀπὸ Χαλκίδος καὶ τῆς ἄλλης Εὐβοίας πλῆθος ἐλθὸν ξυγκατενείμαντο τὴν γῆν· καὶ οἰκισταὶ Περιήρης καὶ Κραταιμένης ἐγένοντο αὐτῆς, ὁ μὲν ἀπὸ Κύμης, ὁ δὲ ἀπὸ Χαλκίδος. ὄνομα δὲ τὸ μὲν πρῶτον Ζάγκλη ἦν ὑπὸ τῶν Σικελῶν κληθεῖσα, ὅτι δρεπανοειδὲς τὴν ἰδέαν τὸ χωρίον ἐστί (τὸ δὲ δρέπανον οἱ Σικελοὶ ζάγκλον καλοῦσιν). Αποικία από την Ζάγκλη στις Μύλες, 717 π.Χ. από τον Ευσέβιο

25

26

27 Νότια Ιταλία Ρήγιον: Ζάγκλιοι με Χαλκιδείς και Αντίμνηστο, Αντίοχος 555 F 9: Κτίσμα δ' ἐστὶ τὸ Ῥήγιον Χαλκιδέων· οὓς κατὰ χρησμὸν δεκατευθέντας· τῷ Ἀπόλλωνι δι' ἀφορίαν, ὕστερον ἐκ Δελφῶν ἀποικῆσαι δεῦρο φασὶ, παραλαβόντας καὶ ἄλλους τῶν οἴκοθεν· ὡς δ' Ἀντίοχος φησὶ, Ζαγκλαῖοι μετεπέμψαντο τοὺς Χαλκιδέας, καὶ οἰκιστὴν Ἀντίμνηστον συνέστησαν ἐκείνων. Οι Μεσσήνιοι μετά το , Α’ Μεσσηναικός πόλεμος Οινοχόη του 720 π.Χ. Θέση του επιλέχθηκε με κριτήριο την στρατηγική της σημασία και τη θαλάσσια οδό που εξυπηρετεί

28 Σύβαρις στην ακτή της Καλαβρίας
Αποικία Αχαιών σύμφωνα με φιλολογικές πηγές και επιγραφές Και Τροζήνιοι κατά τον Αριστοτέλη, Πολ. 5, 1303α 720 π.Χ. Διοδ. Σικ και Ψ. Σκύμνος Κατεστράφη το 510 (και αρχαιολογικά κατάλοιπα συμφωνούν) και είχε ιδρυθεί πριν από 210 χρόνια Ιδρύθηκε σε περιοχή όπου υπήρχαν εγκαταστάσεις της εποχής του Σιδήρου τις οποίες οι Αχαιοί άποικοι απομάκρυναν Κρότων, 709 π.Χ. στην ανατολική ακτή της Καλαβρίας με δύο λιμάνια Σύγχρόνως με Σύβαρι ιδρύθηκε κατά τον Ευσέβιο, προσπαθώντας να συσχετίσει εξ αρχής τους μεγάλους αντιπάλους

29 Τάρας, Φάλανθος, 706, Σπάρτη, προηγούμενος μικρός οικισμός στ Σατύριον
Ephorus 70 F 216 (σε Στράβ ) Αντίοχος 555 Φ 13-14

30 Στράβωνος 6.3.3 Ἔφορος δ' οὕτω λέγει περὶ τῆς κτίσεως·ἐπολέμουν Λακεδαιμόνιοι Μεσσηνίοις ἀποκτείνασι τὸν βασιλέα Τήλεκλον εἰς Μεσσήνην ἀφικόμενον ἐπὶ θυσίαν, ὀμόσαντες μὴ πρότερον ἐπανήξειν οἴκαδε πρὶν ἢ Μεςσήνην ἀνελεῖν ἢ πάντας ἀποθανεῖν·φύλακας δὲ τῆς πόλεως κατέλιπον στρατεύοντες τούς τε νεωτάτους καὶ πρεσβυτάτους τῶν πολιτῶν. δεκάτῳ δ' ὕστερον [ἔτει] τοῦ πολέμου τὰς γυναῖκας τῶν Λακεδαιμονίων συνελθούσας ἐξ ἑαυτῶν πέμψαι τινὰς παρὰ τοὺς ἄνδρας τὰς μεμψομένας, ὡς οὐκ ἐπ' ἴσοις πολεμοῖεν πρὸς τοὺς Μεσσηνίους (οἱ μὲν γὰρ μένοντες τεκνοποιοῦνται, οἱ δὲ χήρας ἀφέντες τὰς γυναῖκας ἐν τῇ πολεμίᾳ ἐστρατοπέδευον), καὶ κίνδυνοςεἴη λειπανδρῆσαι τὴν πατρίδα.οἱ δ' ἅμα καὶ τὸν ὅρκον φυλάττοντες καὶ τὸν τῶν γυναικῶν λόγον ἐν νῷ θέμενοι πέμπουσι τῆς στρατιᾶς τοὺς εὐρωστοτάτουςἅμα καὶ νεωτάτους, οὓς ᾔδεσαν οὐ μετασχόντας τῶν ὅρκων διὰ τὸ παῖδας ἔτι ὄντας συνεξελθεῖν τοῖς ἐν ἡλικίᾳ· προσέταξαν δὲ συγγίνεσθαι ταῖς παρθένοις ἁπάσαις ἅπαντας, ἡγούμενοι πολυτεκνήσειν μᾶλλον·γενομένων δὲ τούτων οἱ μὲν παῖδες ὠνομάσθησαν Παρθενίαι. Μεσσήνη δὲ ἑάλω πολεμηθεῖσα ἐννεακαίδεκα ἔτη, καθάπερ καὶ Τυρταῖός φησιν “ἀμφ' αὐτὴν δ' ἐμάχοντ' ἐννεακαίδεκ' ἔτη, νωλεμέως αἰεὶ ταλασίφρονα θυμὸν ἔχοντες, αἰχμηταὶ “πατέρων ἡμετέρων πατέρες.

31 εἰκοστῷ δ' οἱμὲν κατὰ “πίονα ἔργα λιπόντες φεῦγον Ἰθωμαίων ἐκ μεγάλων“ ὀρέων.” τὴν μὲν οὖν Μεσσηνίαν κατενείμαντο, ἐπανελθόντες δ' οἴκαδε τοὺς Παρθενίας οὐχ ὁμοίως τοῖς ἄλλοις ἐτίμων ὡς οὐκ ἐκ γάμου γεγονότας·οἳ συνιστάμενοι μετὰ τῶν Εἱλώτων ἐπεβούλευσαν τοῖς Λακεδαιμονίοις καὶ συνέθεντο ἆραι σύσσημον ἐν τῇ ἀγορᾷ πῖλον Λακωνικόν, ἐπειδὰν ἐγχειρῶσι. τῶν δὲ Εἱλώτων τινὲς ἐξαγγείλαντες, τὸ μὲν ἀντεπιτίθεσθαι χαλεπὸν ἔγνωσαν· καὶ γὰρ πολλοὺς εἶναι καὶ πάντας ὁμόφρονας, ὡςἂν ἀλλήλων ἀδελφοὺς νομιζομένους· τοὺς μέλλοντας δ' αἴρειν τὸ σύσσημον ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἀπιέναι προσέταξαν. οἱ μὲν δὴ μεμηνυμένην αἰσθόμενοι τὴν πρᾶξιν ἐπέσχον, οἱδὲ διὰ τῶν πατέρων ἔπεισαν αὐτοὺς εἰς ἀποικίαν ἐξελθεῖν· κἂν μὲν κατάσχωσιν ἀρκοῦντα τὸν τόπον, μένειν, εἰδὲμή, τῆς Μεσσηνίας τὸ πέμπτον κατανείμασθαι μέρος ἐπανιόντας. οἱ δὲ σταλέντες κατελάβοντο τοὺς Ἀχαιοὺς πολεμοῦντας τοῖς βαρβάροις, μετασχόντες δὲ τῶν κινδύνων κτίζουσι τὴν Τάραντα.

32 Antiochus FGrH 555 F 14-15 Περὶ δὲ τῆς κτίσεως λέγων Ἀντίοχος φησὶν, ὅτι τοῦ Μεσσηνιακοῦ πολέμου γενηθέντος, οἱ μὴ μετασχόντες Λακεδαιμονίων τῆς στρατείας, ἐκρίθησαν δοῦλοι, καὶ ὠνομάσθησαν Εἵλωτες· ὅσοις δὲ κατὰ τὴν στρατείαν παῖδες ἐγένοντο, Παρθενίας ἐκάλουν, καὶ ἀτίμους ἔκριναν. Οἱ δ' οὐκ ἀνασχόμενοι (πολλοὶ δ' ἦσαν) ἐπεβούλευσαν τοῖς τοῦ δήμου. Αἰσθόμενοι δ' ὑπέπεμψαν τινὰς, οἳ προσποιήσει φιλίας, ἔμελλον ἐξαγγέλλειν τὸν τρόπον τῆς ἐπιβουλῆς. Τούτων δ' ἦν καὶ Φάλανθος, ὅσπερ ἐδόκει προστάτης ὑπάρχειν αὐτῶν· οὐκ ἠρέσκετο δ' ἁπλῶς τοῖς παρὰ τῆς βουλῆς ὀνομασθεῖσι. Συνέκειτο μὲν δὴ, τοῖς Ὑακινθίνοις ἐν τῷ Ἀμυκλαίῳ συντελουμένου τοῦ ἀγῶνος, ἡνίκα τὴν κυνῆν περιθῇ ὁ Φάλανθος, ποιεῖσθαι τὴν ἐπίθεσιν· γνώριμοι δ' ἦσαν ἀπὸ τῆς κόμης οἱ τοῦ δήμου. Ἐξαγγειλάντων δὲ τινῶν λάθρα τὰ συγκείμενα τῶν περὶ Φάλανθον, καὶ τοῦ ἀγῶνος ἀνεστῶτος, προελθὼν ὁ κῆρυξ εἶπε, μὴ ἂν περιθεῖναι κυνῆν Φάλανθον. Οἱ δ' αἰσθόμενοι, ὡς μεμηκύνασι τὴν ἐπιβουλὴν, οἱ μὲν διεδίδρασκον, οἱ δὲ ἱκέτευον. Κελεύσαντες δ'αὐτοὺς θαῤῥεῖν, φυλακῇ παρέδοσαν· τὸν δὲ Φάλανθον ἔπεμψαν εἰς θεοῦ περὶ ἀποικίας· ὁ δ' ἔχρησε· Σατύριόν σοι δῶκα, Τάραντά τε πίονα δῆμον οἰκῆσαι, καὶ πῆμα Ἰαπύγεσσι γενέσθαι.

33 Η Βόρεια ακτή του Αιγαίου
Μεθώνη σε Πιερία από την Ερέτρια, Πλουτ. Ελλην. Αποφθ. 11 Η Χαλκιδική με τις τρεις χερσονήσους, Παλλήνη, Σιθωνία και Ακτή Θάσος και Σαμοθράκη Κλίμα μεσογειακό λίγο πιο ψυχρό από κυρίως Ελλάδα μα περισσότερες καλοκαιρινές βροχές, ισχυρότερους ανέμους και μεγάλα ποτάμια με μεγάλες πεδιάδες. Ξυλεία, μέταλλα, χαλκός, άργυρός και χρυσός. Ιθαγενή φύλα, Θράκες, Πελασγοί σε Ακτή και Σαμοθράκη, στη Λήμνο πληθυσμοί με γλώσσα που ομοιάζει στην ετρουσκική και θεωρούνται επίσης Θράκες Οι Μακεδόνες Οι λιγοστές πηγές – η θεωρία για τους Χαλκιδείς της Θράκης

34

35

36

37

38 Χαλκίς, Ερέτρια, Άνδρος, Πάρος και Ιωνικές μητροπόλεις
Παλλήνη, Ερέτρια Σιθωνία και μέρος της Ακτής, Χαλκίς, Στράβων, Πλούταρχος και Αριστοτέλης Ανατολική ακτή, Άνδρος Θάσος, η Πάρος, ξυλεία και μέταλλα, χρυσός Θράκες και Φοίνικες πριν από τους Παρίους, η λατρεία του Μελκάρθ – Ηρακλή 670 ή 650 π.Χ., Αρχίλοχος, όλα τα καθάρματα της Ελλάδας και πόλεμοι με Θράκες για την τελική επικράτηση των Παρίων. Αποικίες στην απέναντι ακτή, Ηιών, Γαληψός, Οισύμη, Νεάπολις, Στρύμη και χώρα στην ίδια περιοχή Άκανθος, Στάγειρα το 655 και Άργιλος Άβδηρα, Τιμησίας Καλζομένιος, 654 Μαρώνεια Σαμοθράκη, από Αιολείς ή Σαμίους, Αντιφών από Σαμίους βλ. και Ηρδ , ημερολόγιο, νεκροταφεία και πρώιμες αναθηματικές επιγραφές: Σάμιοι Αναθηματικές και σε άλλη γλώσσα που καταγράφεται ελληνικά αλλά είναι η στην θρακική Από το β’ μισό του 6ου π.Χ. αι. Έλληνες και Θράκες χρησιμοποιούν το ιερό.   Ποτίδαια, π.Χ.

39

40 Ελλήσποντος, Προποντίς και Βόσπορος
Αιολείς Λέσβου σε Τρωάδα και στις ακτές της Θρακικής Χερσονήσου από τον 8ο π.Χ. αι. Η βόρεια ακτή της Προποντίδος αργότερα και με δυσκολία Μίλητος, Μέγαρα Κύζικος, 756 και 679 π.Χ., Ευσέβιος Καταστροφή από τους Κιμμέριους – καταστρέφουν και το Γόρδιον - και επανίδρυση το 679 π.Χ. Σινώπη, δύο ιδρύσεις, Ηρόδοτος και C212, 35 κεξ. και [Σκύμνος] Πάριον, 709 π.Χ., Πάρος, Σαμος, Μίλητος, Στρ Αστακός, 711 π.Χ. ή μετά το 685, αποικία Χαλκηδόνος Χαλκηδών, 685, Χάρων Λαμψακηνός, 262 σπ. 6, «η πόλις των τυφλών» (Ηδτ ) Βυζάντιον, 17 χρόνια αργότερα, Ηδτ , έλεγχος στενών, αλιεία και γεωργία Ημερολόγιο, λατρείες, θεσμοί και ονομαστικό υποδεικνύουν ότι ήταν αποικία των Μεγάρων Σηλυμβρία Άβυδος από την Μίλητο με την άδεια του Γύγη, Σίγειον, τέλη 7ου π.Χ. αι. με τον Ολυμπιονίκη Φρύνωνα, διένεξη με την Μυτιλήνη, Ηγησίστρατος Πεισιστράτου είτε το 546 είτε το 530

41 Μιλτιάδης ο πρεσβύτερος, Χερσόνησος και Δόλογκες, Ηδτ. 6.34, 561-556
Αντιμετωπίζει τη Λάμψακο και αργότερα επί Πεισιστρατιδών, , ο Μιλτιάδης ο Νεώτερος, 500 ο Μιλτιάδης εκδιώκει τους Πελασγούς και εγκαθιστά Αθηναίους κληρούχους στη Λήμνο Μίλητος και Λυδία, πίεση και γι’αυτό αποικίες, Μέγαρα, περιορισμένη χώρα

42 Πόντος Σκύθες, Θράκες, Ταυριανοί και Κόλχοι
Σινώπη, Ευσέβιος, Τραπεζούς (756), 631, αλλά ευρήματα αρχαιολογικά είναι μεταγενέστερα Ηράκλεια η Ποντική, 560 από Μέγαρα και Βοιωτούς, οι Μαριανδινοί Φαναγόρεια, Τέως, 545 π.Χ. Μεσαμβρία, Μέγαρα, 510 π.Χ. Έως το 550 η Μίλητος μόνον, μετά το 550 και άλλοι Ολβία, Βορυσθένης και Υπάνις, Μπερεζἀν, 647 π.Χ., Ευσέβιος, Ολβιοπολίται, Βορυσθενίται όπως και Ίστρια, Τύρας, Ταναίς και Φάσις Τείχη και οικίες με εστίες για θέρμανση, Σκύλης, Ηδτ , οι στενές σχέσεις με τους Σκύθες, Έλληνες-Σκύθαι και Μιξέλληνες Ανάγλυφα με αναπαραστάσεις ελληνικές και σκυθικές στην άλλη πλευρά Προιόντα που εμπορεύονται, σιτάρι, παστά ψάρια, δέρματα και δούλοι, κρασί και λάδι Ταυρική Χερσόνησος Παντικάπαιον, Μίλητος, 600 π.Χ. από 480 π.Χ. βασίλειο Ταναίς

43

44 ΒΔ Ελλάδα και Αδριατική
Κόρκυρα Μέλαινα, Κνίδιοι, π.Χ. Αδρία και Σπίνα Κόρινθος, ο Βακχιάδης Χερσικράτης αποικίζει την Κέρκυρα, και διώχνει τους Ερετριείς Μαζί με Κέρκυρα ιδρύει αποικίες 664 π.Χ.: η ναυμαχία 655—585, Κύψελος και Περίανδρος, , Αμβρακία, Λευκάς, Ανακτόριον, Αρνιάδας Επίδαμνος, 627 επί Κύψελου, Ταυλάντιοι, πωλητής Στάσει εκπίπτοντες από τυράννους, άργυρος Ιλλυρίας, ξυλεία, θαλασσία οδός προς τη Δύση

45 Βόρεια Αφρική Αίγυπτος, ισχυρό κράτος και έτσι Έλληνες μισθοφόροι και έμποροι Ναύκρατις, Ηρδ. Υπό τον έλεγχο των Αιγυπτίων, Ελλήνιον: Χίος, Τέως, Φώκαια, Κλαζομεναί, Ρόδος, Κνίδος, Αλικαρνασσός, Φάσηλις και Μυτιλήνη και τρία ακόμη ιερά Αιγινητών, Σαμίων και Μιλησίων Κυρηναϊκή Βερβέροι, βασιλείς, ποιμένες Κυρήνη, Θήρα, ξηρασία και λιμός, Βάττος Βάρκη από αδελφούς Αρκεσίλα Β’ Βάττος Γ’ και Δημώναξ Πλούσια παραγωγή σιτηρών, αλόγων, προβάτων και σιλφιου (βασιλικό μονοπώλιο) Ευεσπερίδες, Βεγγάζη, Τεύχειρα, Τόρκα, 630 Απολλωνία, 600 Στα δυτικά τους οι Φοίνικες

46 Δύση Νότια Γαλλία, Φωκαείς, Ρόδη, Ροδανός, Ταρτησσός στην Ισπανία
Εμπόρια Φωκέων σε Νότια Γαλλία, πίεση Περσών, Οινούσσαι Μασσαλία, 600 ή 545, αρχ. Δεδομένα δείχνουν το 600 Εμπορίαι, ανατ. Πυρηναίων, 600 π.Χ. Αλαλία σε Κορσική, 565 Γραβίσκα, Ναυμαχία Αλαλίας το 540 π.Χ. Καταφεύγουν στο Ρήγιον και την Ελέα, όπου σχολή φιλοσοφίας αργότερα Εμπόριο και πίεση Περσών

47 Επιμέρους θεματικές. Ιδρύσεις
Πρωτοβουλία προσωπική (Δωριεύς) κάποτε μετά από πρόσκληση (Μιλτιάδης πρεσβύτερος και Δόλογκες) Στάσει εκπίπτοντες, Βάρκα και Σινώπη Πρωτοβουλία της πόλεως Ψηφίσματα για 4 περιπτώσεις, Κυρήνη, Ναύπακτο, Βρέα και Κόρκυρα Μέλαινα Η απόφαση αποστολής, πρακτικά ζητήματα όπως η επιλογή του οικιστή και των αποίκων, νομικής φύσης πρόνοιες που αφορούν το καθεστώς και τις σχέσεις μεταξύ αποίκων Όρκος Οικιστής Απόλλων των Δελφών, βωμός Απόλλωνος Αρχηγέτου, έγκριση Απόλλωνος Δημιουργία νέων οίκων των θεών και δικαιολογία γιατί λαμβάνουν εδάφη άλλων, δημιουργία μύθων για ήρωες Σε περίπτωση αποτυχίας, Δωριεύς και Φωκείς στην Κορσική, άνευ χρσημού ή κακή ερμηνεία χρησμών Γνώσεις γεωγραφίας από εμπόρους της προ-αποικισμού περιόδου Σε μικρό αριθμό αποίκων προστίθενται και άλλοι Έλληνες Γυναίκες γηγενείς Ονόματα γυναικών και ταφικά έθιμα ελληνικά, εξελληνισμός τους

48 Κλεόβοια Σε πολλές περιπτώσεις στρατιωτική επιχείρηση και όταν μία πόλις εγκαταλείπεται, Φώκαια, και γυναίκες Θυσία Φωτιά από την Εστία, πρυτανείο, η συνέχεια της μητρόπολης Πολεμικά πλοία, σε νησιά, χερσονήσους, οχυρές θέσεις, ακρωτήρια, μεταξύ δύο ποταμών θέσεις και πάντα με πόσιμο νερό Ο οικιστής ονομάζει την αποικία, οργανώνει τον χώρο, τείχη, ιερά, δημόσια εδάφη και οικίες, καλλιεργήσιμη γη, Ναυσίθοος Ιπποδάμειο πρώτα σε αποικίες, Υβλαία Μέγαρα Νεκροταφείο σε χρήση και των γηγενών, Μύλαι Διανομή γης, γεωνόμοι, κλήρος, λάξις Ισότητα

49 Ηρόδ , Κυρήνη Διεδέξατο δὲ τὴν βασιληίην τούτου τοῦ Ἀρκεσίλεω ὁ παῖς Βάττος, χωλός τε ἐὼν καὶ οὐκ ἀρτίπους. Οἱ δὲ Κυρηναῖοι πρὸς τὴν καταλαβοῦσαν συμφορὴν ἔπεμπον ἐς Δελφοὺς ἐπειρησομένους ὅντινα τρόπον καταστησάμενοι κάλλιστα ἂνοἰκέοιεν. Ἡ δὲ Πυθίη ἐκέλευε ἐκ Μαντινέης τῆς Ἀρκάδων καταρτιστῆρα ἀγαγέσθαι. Αἴτεον ὦν οἱ Κυρηναῖοι, καὶ οἱ Μαντινέες ἔδοσαν ἄνδρα τῶν ἀστῶν δοκιμώτατον, τῷ οὔνομα ἦν Δημῶναξ. Οὗτος ὦν ὡνὴρ ἀπικόμενος ἐς τὴν Κυρήνην καὶ μαθὼν ἕκαστα τοῦτο μὲν τριφύλους ἐποίησέ σφεας, τῇδε διαθείς· Θηραίων μὲν γὰρ καὶ τῶνπεριοίκων μίαν μοῖραν ἐποίησε, ἄλλην δὲ Πελοποννησίων καὶ Κρητῶν, τρίτην δὲ νησιωτέων πάντων· τοῦτο δὲ, τῷ βασιλέϊ Βάττῳ τεμένεα ἐξελὼν καὶ ἱρωσύνας, τὰ ἄλλα πάντα τὰ πρότερον εἶχον οἱ βασιλέες ἐς μέσον τῷ δήμῳ ἔθηκε.

50 Κλήροι αλλά αριστοκρατική καταγωγή οικιστών, στρατιωτική ισχύς και δεδομένα ταφών, όλα δείχνουν ανισότητες Μέρος της γης δεν διανέμεται για να δοθεί σε νέους αποίκους Η διαδικασία της ίδρυσης τελειώνει με τον θάνατο του οικιστή που λαμβάνει ηρωϊκές τιμές

51 Σχέσεις με μητρόπολη Οι τάφοι των προγόνων στη μητρόπολη
Ο οικιστής της αποικίας από τη μητρόπολη Νόμιμα (λατρείες, ημερολόγιο, διάλεκτος, γραφή, θεσμοί, φυλές) Πολίτης μητρόπολης την πρώτη μερίδα σε θυσίες αποικίας Οι άποικοι στέλνουν στην μητρόπολη προσφορές στις μεγάλες γιορτές Ηραίον Σάμου και Περίνθιοι, Βρέα Υποστήριξη σε πόλεμο, πόλεμος μεταξύ μητρόπολης και αποικίας ντροπιαστικός, Κόρινθος και Κέρκυρα Εξαρτημένες αποικίες, αποστολή αρχόντων, νομοθεσία που επεκτείνεται στις αποικίες, συμμετοχή σε κοινούς πολέμους και οικονομικές υποχρεώσεις Ισοπολιτεία, Μίλητος και Ολβία, 330 π.Χ. και Ακήρατος ος Θασίων και Παρίων ήρξε μούνος Ίδιοι πρόγονοι, Κέρκυρα και Επίδαμνος, λατρείες, διάλεκτος, θεσμοί

52 Σχέσεις με γηγενείς Εκδιώξεις (Συρακούσες, Θάσος), προσκλήσεις (Μέγαρα Υβλαία, Μασσαλία), συνύπαρξη Οι Έλληνες όπλα εναντίον άλλων γηγενών Ένταση λόγω γαιών Υποδούλωση Ο πολιτισμός των Ελλήνω, Σκύλις Κάποτε κατοικούν στην ίδια πολη, Ακτή σε Θουκυδίδη. Σε περιφέρεια

53 Για ποιους λόγους ιδρύονται οι αποικίες
Υπερπληθυσμός, Πλάτων Νόμοι Θουκ : αρχαιολογικά δεδομένα Δεκάτη Οι τύραννοι απαλλάσσονται από αντιπάλους τους και τους φτωχούς Οι στάσει εκπίπτοντες Οι φτωχοί αποστέλλονται μαζί με αριστοκράτες ως οικιστές Αριστοτ. Πολ β23: Γεωργία, κτηνοτροφία, πειρατεία, αλιεία και κυνήγι Εμπόριο και προ-αποικισμού εμπορικές σχέσεις Αποικίες όπου σημαντικά προϊόντα, όπως σίτος, ξυλεία κλπ.

54 Πολιτικό υπόβαθρο Πολεμικά πλοία και στρατιωτική ισχύς Η πόλις ως πολιτειακή μονάδα Πολιτισμικός παράγοντας και σε αυτόν εμπίπτουν: η βοήθεια των θεών και το θάρρος να ιδρύσουν μόνιμες κοινότητες

55 Θουκ

56 Θουκ

57 Θουκ

58 Θουκ

59 Ο αποικισμός μεταξύ 700 και 500 π.Χ.

60 Η Σικελία Γέλα από Ροδίους και Κρήτες, 688 π.Χ., χρήση βίας
Ακράγας αποικία Γέλας και Ροδίων, 580 π.Χ. Σελινούς, Μέγαρα Υβλαία και Μέγαρα, 628 π.Χ. Οι καλές σχέσεις με τους γηγενείς, εμπόριο με Φοίνικες και με το εσωτερικό και για αυτό δυτικά Ιμέρα, Χαλκιδείς Ζάγκλης και Συρακόσιοι (Μυλητίδαι), 648 π.Χ., καταστροφή το 409/8 Η Ιμέρα στις όχθες του ομώνυμου ποταμού Η διάλεκτος ευβοϊκό-δωρική αλλά οι νόμοι των Χαλκιδέων (Στρ )

61 Θ : καὶ Ἱμέρα ἀπὸ Ζάγκλης ᾠκίσθη ὑπὸ Εὐκλείδου καὶ Σίμου καὶ Σάκωνος, καὶ Χαλκιδῆς μὲν οἱ πλεῖστοι ἦλθον ἐς τὴν ἀποικίαν, ξυνῴκισαν δὲ αὐτοῖς καὶ ἐκ Συρακουσῶν φυγάδες στάσει νικηθέντες, οἱ Μυλητίδαι καλούμενοι· καὶ φωνὴ μὲν μεταξὺ τῆς τε Χαλκιδέων καὶ Δωρίδος ἐκράθη, νόμιμα δὲ τὰ Χαλκιδικὰ ἐκράτησεν.

62 Νότια Ιταλία Σίρις, Μεταπόντιον, Λοκροί Επιζεφύριοι
Ευάνθης ο οικιστής των Λοκρών, Στρ , 679 ή 673 Η συμμετοχή των ‘εκατόν οικιών’.

63 Πολύβ. Ιστ πρῶτον μὲν ὅτι πάντα τὰ διὰ προγόνων ἔνδοξα παρ' αὐτοῖς ἀπὸ τῶν γυναικῶν, οὐκ ἀπὸ τῶν ἀνδρῶν ἐστιν, οἷον εὐθέως εὐγενεῖς παρὰ σφίσι νομίζεσθαι τοὺς ἀπὸ τῶν ἑκατὸν οἰκιῶν λεγομένους· ταύτας δ' εἶναι τὰς ἑκατὸν οἰκίας τὰς προκριθείσας ὑπὸ τῶν Λοκρῶν πρὶν ἢ τὴν ἀποικίαν ἐξελθεῖν, ἐξ ὧν ἔμελλον οἱ Λοκροὶ κατὰ τὸν χρησμὸν κληροῦν τὰς ἀποσταλησομένας παρθένους εἰς Ἴλιον. τούτων δή τινας τῶν γυναικῶν συνεξᾶραι μετὰ τῆς ἀποικίας, ὧν τοὺς ἀπογόνους ἔτι νῦν εὐγενεῖς νομίζεσθαι καὶ καλεῖσθαι τοὺς ἀπὸ τῶν ἑκατὸν οἰκιῶν.

64 Plb : Συνθῆκαι δὲ πρὸς μὲν τοὺς κατὰ τὴν Ἑλλάδα Λοκροὺς οὔτ' ἦσαν οὔτ' ἐλέγοντο παρ' αὐτοῖς γεγονέναι, πρὸς μέντοι Σικελοὺς πάντες εἶχον ἐν παραδόσει. περὶ ὧν ἔλεγον διότι, καθ' ὃν καιρὸν ἐκ τῆς πρώτης παρουσίας καταλάβοιεν Σικελοὺς κατέχοντας ταύτην τὴν χώραν, ἐν ᾗ νῦν κατοικοῦσι, καταπλαγέντων αὐτοὺς ἐκείνων καὶ προσδεξαμένων διὰ τὸν φόβον, ὁμολογίας ποιήσαιντο τοιαύτας, ἦ μὴν εὐνοήσειν αὐτοῖς καὶ κοινῇ τὴν χώραν ἕξειν, ἕως ἂν ἐπιβαίνωσι τῇ γῇ ταύτῃ καὶ τὰς κεφαλὰς ἐπὶ τοῖς ὤμοις φορῶσι. Τοιούτων δὲ τῶν ὅρκων γινομένων φασὶ τοὺς Λοκροὺς εἰς μὲν τὰ πέλματα τῶν ὑποδημάτων ἐμβαλόντας γῆν, ἐπὶ δὲ τοὺς ὤμους σκόρδων κεφαλὰς ἀφανεῖς ὑποθεμένους οὕτως ποιήσασθαι τοὺς ὅρκους, κἄπειτα τὴν μὲν γῆν ἐκβαλόντας ἐκ τῶν ὑποδημάτων, τὰς δὲ κεφαλὰς τῶν σκόρδων ἀπορρίψαντας μετ' οὐ πολὺ καιροῦ παραπεσόντος ἐκβαλεῖν τοὺς Σικελοὺς ἐκ τῆς χώρας. ταῦτα μὲν οὖn λέγεται παρὰ Λοκροῖς.

65 Πολυαίνου Στρατηγήματα 6.22
Οἱ κατὰ τὴν Ἰταλίαν Λοκροὶ σπονδὰς ποιούμενοι πρὸς Σικελοὺς σκορόδων κεφαλὰς ὑπὸ τοῖς χιτωνίσκοις ἐπὶ τοὺς ὤμους ἐπιθέντες καὶ γῆν ἐμβεβλημένην τοῖς ὑποδήμασιν ὑπὸ τοῖς ποσὶν ἔχοντες ὤμοσαν πρὸς τὸ βέβαιον αὐτοῖς φυλάξειν τὴν πολιτείαν, ἐφ' ὅσον ἂν τὴν γῆν ταύτην πατῶσι καὶ τὰς κεφαλὰς ἐπὶ τοῖς ὤμοις φέρωσι. τοῖς ὅρκοις πιστεύσαντας τοὺς Σικελοὺς ἀνεῖλον οἱ Λοκροὶ μετὰ μίαν ἡμέραν ὡς οὐκέτι τῆς αὐτῆς γῆς ἐπιβαίνοντες οὐδὲ τὰς κεφαλὰς ἐπὶ τοῖς ὤμοις φέροντες.

66 Σίρις και Μεταπόντιον Μεταξύ Συβάρεως και Τάραντα
Σίρις: Αποικία Τρώων που κατοικήθηκε από Χάονες και δέχθηκε Ίωνες, Στρ , από την Κολοφώνα κατά τον Αθήναιο (Αριστοτέλης και Τίμαιος), επί Γύγη, Μεταπόντιον, Αχαιοί, β’μισό του 7ου π.Χ. αι.

67 Η εξέλιξη των αποικιών Συρακούσες – η άρχουσα τάξη είναι οι γαμόροι, Ηδτ Αποικίες σε Άκραι, 663 π.Χ. και Κασμέναι (643) Στρατιωτικού χαρακτήρα και οι δύο με στόχο την άμυνα της πόλεως Ίδρυση Καμάρινας, 598 π.Χ., εξαρτημένη αποικία και 548 πόλεμος με μητρόπολη Οι Συρακόσιοι υποδουλώνουν τους γηγενείς

68 Οι Χαλκιδείς Οι Λεοντίνοι ιδρύουν την Εύβοια Οι Νάξιοι την Καλλίπολη
Έχουν καλές σχέσεις με τους γηγενείς

69 Υλικά κατάλοιπα – αρχαιολογικά δεδομένα
Σε μιαν αποικία αναμένουμε ελληνική θρησκεία , ελληνική γραφή , ελληνική αρχιτεκτονική και ελληνικά ταφικά έθιμα Στις ανασκαφές βρίσκουμε κάποια από αυτά αλλά όχι πάντα όλα αυτά

70 Η περαιτέρω εξέλιξη των αποικιών
Η Γέλα έχει υπό την κυριαρχία της μεγάλη περιοχή Ο Ακράγας σημειώνει μεγάλη ανάπτυξη και αποκρούει τους γηγενείς Ο Σελινούς συμβάλλει στον εξελληνισμό της Σεγέστας Ιδρύεται η Δικαιάρχεια από Σαμίους, 531 π.Χ. Ιδρύονται αποικίες από τον Κρότωνα, η Τέρινα και η Τεμέσα Ιδρύεται η Καυλωνία από τους Αχαιούς μετά το 650 π.Χ. Ιππώνιον και Μέδμα Η Σύβαρις διαθέτει τον έλεγχο 4 εθνών και 25 πόλεων στα τέλη του 6ου π.Χ. αι.

71 Η περαιτέρω εξέλιξη των αποικιών
Ιδρύονται οι Λάος και Σκίδρος στην Τυρρηνική ακτή, Πύξος και Ποσειδωνία, Οι Ίωνες έχουν καλές σχέσεις με τους ντόπιους, όπως και οι Μεγαρείς με τον Σελινούντα, αλλά οι Δωριείς τους υποτάσσουν Εξαιρέσεις

72 Οι Φοίνικες Θουκ : ᾤκουν δὲ καὶ Φοίνικες περὶ πᾶσαν μὲν τὴν Σικελίαν ἄκρας τε ἐπὶ τῇ θαλάσσῃ ἀπολαβόντες καὶ τὰ ἐπικείμενα νησίδια ἐμπορίας ἕνεκεν τῆς πρὸς τοὺς Σικελούς· ἐπειδὴ δὲ οἱ Ἕλληνες πολλοὶ κατὰ θάλασσαν ἐπεσέπλεον, ἐκλιπόντες τὰ πλείω Μοτύην καὶ Σολόεντα καὶ Πάνορμον ἐγγὺς τῶν Ἐλύμων ξυνοικήσαντες ἐνέμοντο, ξυμμαχίᾳ τε πίσυνοι τῇ τῶν Ἐλύμων, καὶ ὅτι ἐντεῦθεν ἐλάχιστον πλοῦν Καρχηδὼν Σικελίας ἀπέχει. βάρβαροι μὲν οὖν τοσοίδε Σικελίαν καὶ οὕτως ᾤκησαν.

73 Ο Ηρακλής στη δυτική Σικελία
Ο Στησίχορος ο Ιμέριος, βόδια Γηρυόνη τετρατόμορφου γιού του Ποσειδώνα στη νήσο Ερύθεια Πένταθλος μαζί με Κνιδίους και Ροδίους προσπαθούν να αποικίσουν το Λιλύβαιον αλλά αποτυγχάνουν και ιδρύουν αποικία στις Λιπάρες νήσους, 580/576 π.Χ.

74 Δωριεύς σκοτώνεται στον πόλεμο με Φοίνικες και Εγεσταίους
Hdt. 5.43: Ἐνθαῦτα δέ οἱ Ἀντιχάρης ἀνὴρ Ἐλεώνιος συνεβούλευσε ἐκ τῶν Λαΐου χρησμῶν «Ἡρακλείην γῆν ἐν Σικελίῃ» κτίζειν, φὰς τὴν Ἔρυκος χώρην πᾶσαν εἶναι Ἡρακλειδέων, αὐτοῦ Ἡρακλέος κτησαμένου. Ὁ δὲ ἀκούσας ταῦτα ἐς Δελφοὺς οἴχετο χρησόμενος τῷ χρηστηρίῳ, εἰ αἱρέει ἐπ' ἣν στέλλεται χώρην· ἡ δὲ Πυθίη οἱ χρᾷ αἱρήσειν. Παραλαβὼν δὲ Δωριεὺς τὸν στόλον τὸν καὶ ἐς Λιβύην ἦγε ἐκομίζετο παρὰ τὴν Ἰταλίην. Τὸν χρόνον δὲ τοῦτον, ὡς λέγουσι Συβαρῖται, σφέας τε αὐτοὺς καὶ Τῆλυν τὸν ἑωυτῶν βασιλέα ἐπὶ Κρότωνα μέλλειν στρατεύεσθαι, τοὺς δὲ Κροτωνιήτας περιδέας γενομένους δεηθῆναι Δωριέος σφίσι τιμωρῆσαι καὶ τυχεῖν δεηθέντας· συστρατεύεσθαί τε δὴ ἐπὶ Σύβαριν Δωριέα καὶ συνελεῖν τὴν Σύβαριν. Ταῦτα μέν νυν Συβαρῖται λέγουσι ποιῆσαι Δωριέα τε καὶ τοὺς μετ' αὐτοῦ.

75 Μινώα Ηρδ. 5.46: μοῦνος δὲ Εὐρυλέων τῶν συγκτιστέων περιεγένετο τούτου τοῦ πάθεος. Συλλαβὼν δὲ οὗτος τῆς στρατιῆς τοὺς περιγενομένους ἔσχε Μινώην τὴν Σελινουσίων ἀποικίην καὶ συνελευθέρου Σελινουσίους τοῦ μουνάρχου Πειθαγόρεω. Μετὰ δέ, ὡς τοῦτον κατεῖλε, αὐτὸς τυραννίδι ἐπεχείρησε Σελινοῦντος καὶ ἐμουνάρχησε χρόνον ἐπ' ὀλίγον· οἱ γάρ μιν Σελινούσιοι ἐπαναστάντες ἀπέκτειναν καταφυγόντα ἐπὶ Διὸς Ἀγοραίου βωμόν.

76 Εσωτερική ανάπτυξη Η στάση σε Γέλα, μέρος του πληθυσμού αποχωρεί και επιστρέφει αργότερα Ηρδ : Ἀνὰ χρόνον δὲ αὐτοῦ οἱ ἀπόγονοι γενόμενοι ἱροφάνται τῶν Χθονίων Θεῶν διετέλεον ἐόντες, Τηλίνεω ἑνός τεο τῶν προγόνων κτησαμένου τρόπῳ τοιῷδε. Ἐς Μακτώριον πόλιν τὴν ὑπὲρ Γέλης οἰκημένην ἔφυγον ἄνδρες Γελῴων στάσι ἑσσωθέντες· τούτους ὦν ὁ Τηλίνης κατήγαγε ἐς Γέλην, ἔχων οὐδεμίαν ἀνδρῶν δύναμιν ἀλλὰ ἱρὰ τούτων τῶν θεῶν· ὅθεν δὲ αὐτὰ ἔλαβε ἢ <εἰ> αὐτὸς ἐκτήσατο, τοῦτο [δὲ] οὐκ ἔχω εἰπεῖν· τούτοισι δ' ὦν πίσυνος ἐὼν κατήγαγε, ἐπ' ᾧ τε οἱ ἀπόγονοι αὐτοῦ ἱροφάνται τῶν Θεῶν ἔσονται.

77 Συρακούσες και Μυλιτίδαι, 648 π.Χ.
Θουκ : καὶ Ἱμέρα ἀπὸ Ζάγκλης ᾠκίσθη ὑπὸ Εὐκλείδου καὶ Σίμου καὶ Σάκωνος, καὶ Χαλκιδῆς μὲν οἱ πλεῖστοι ἦλθον ἐς τὴν ἀποικίαν, ξυνῴκισαν δὲ αὐτοῖς καὶ ἐκ Συρακουσῶν φυγάδες στάσει νικηθέντες, οἱ Μυλητίδαι καλούμενοι.

78 Aristot. Pol a 35 ff καὶ εἰς τυραννίδα μεταβάλλει ἐξ ὀλιγαρχίας, ὥσπερ ἐν Σικελίᾳ σχεδὸν αἱ πλεῖσται τῶν ἀρχαίων, ἐν Λεοντίνοις εἰς τὴν Παναιτίου τυραννίδα καὶ ἐν Γέλᾳ εἰς τὴν Κλεάνδρου καὶ ἐν Ῥηγίῳ εἰς τὴν Ἀναξιλάου καὶ ἐν ἄλλαις πολλαῖς πόλεσιν ὡσαύτως. ἄτοπον δὲ καὶ τὸ οἴεσθαι εἰς ὀλιγαρχίαν διὰ τοῦτο μεταβάλλειν ὅτι φιλοχρήματοι καὶ χρηματισταὶ οἱ ἐν ταῖς ἀρχαῖς, ἀλλ' οὐχ ὅτι οἱ πολὺ ὑπερέχοντες ταῖς οὐσίαις οὐ δίκαιον οἴονται εἶναι ἴσον μετέχειν τῆς πόλεως τοὺς κεκτημένους μηθὲν τοῖς κεκτημένοις· ἐν πολλαῖς τε ὀλιγαρχίαις οὐκ ἔξεστι χρηματίζεσθαι, ἀλλὰ νόμοι εἰσὶν οἱ κωλύοντες, ἐν Καρχηδόνι δὲ δημοκρατουμένῃ χρηματίζονται καὶ οὔπω μεταβεβλήκασιν.

79 Νομοθέτες Ζάλευκος σε Λοκρούς, 663 π.Χ. Αυστηρές ποινές
Δέσμευση για την μη τροποποίηση/ αλλαγή των νόμων Απαγόρευση πώλησης της γης

80 Χαρώνδας σε Κατάνη και αποικίες Χαλκιδέων
Επιβάλλει υψηλά πρόστιμα σε πλουσίους που δεν παρουσιάζονται στα δικαστήρια και μικρά πρόστιμα σε φτωχούς για το ίδιο αδίκημα με αποτέλεσμα οι υποθέσεις να εκδικάζονται από τους πλουσίους

81 Ανδροδάμας ο Ρήγιος σε Χαλκιδείς της Θράκης

82 Ο πλούτος των αποικιών Οι μνηστήρες της Αγαρίστης, δύο από Σίριν και Σύβαριν Μεγάλη αγροτική παραγωγή, σίτος, δέρματα, βιοτεχνία, εμπόριο Ηδτ : Συβάριος γὰρ ἁλούσης ὑπὸ Κροτωνιητέων Μιλήσιοι πάντες ἡβηδὸν ἀπεκείραντο τὰς κεφαλὰς καὶ πένθος μέγα προσεθήκαντο· πόλιες γὰρ αὗται μάλιστα δὴ τῶν ἡμεῖς ἴδμεν ἀλλήλῃσι ἐξεινώθησαν.

83 Μεγάλοι στόλοι Δημόσια κτίρια – ιερά και η κυριαρχία της θρησκείας στον δημόσιο βίο Αργοί λίθοι σε ιερό Απόλλωνα στο Μεταπόντιον, όπως και στις αχαϊκές Φαρές Παυσ : ἑστήκασι δὲ ἐγγύτατα τοῦ ἀγάλματος τετράγωνοι λίθοι τριάκοντα μάλιστα ἀριθμόν· τούτους σέβουσιν οἱ Φαρεῖς, ἑκάστῳ θεοῦ τινὸς ὄνομα ἐπιλέγοντες. τὰ δὲ ἔτι παλαιότερα καὶ τοῖς πᾶσιν Ἕλλησι τιμὰς θεῶν ἀντὶ ἀγαλμάτων εἶχον ἀργοὶ λίθοι.

84 Ιερά εκτός τειχών Δήμητρας και Περσεφόνης
Μεγάλα ιερά εκτός τειχών επί των θαλασσίων οδών, Ήρας Λακινίας σε Κρότωνα Σχεδιασμός πόλεων με βάση το ορθογώνιο Νικητές σε Ολυμπιακούς αγώνες Σχολές Φιλοσοφίας, οι Πυθαγόρειοι και οι Ελεάτες

85 Σχέσεις μεταξύ αποικιών στη Δύση
8ος/7ος αι.: καλές 6ος: εντάσεις Συνοριακός πόλεμος: Λεοντίνοι και Μέγαρα Επιζεφύριοι Λοκροί και Κρότωνας Συρακούσες και Καμάρινα Καλές σχέσεις οι πόλεις των Χαλκιδέων μεταξύ τους

86 Σχέσεις μεταξύ αποικιών στη Δύση
Σίρις, εκδίωξη Ιώνων και εγκατάσταση Αχαιών και Δωριέων Σιρινός, Πυξόες σε νομίσματα με τύπους Συβάρεως

87 Κοιλόκυρτα νομίσματα Σύβαρις, Κρότων, Μεταπόντιον, Καυλωνία έως το 510 π.Χ.

88 Σύβαρις

89 Κρότων

90 Καυλωνία

91 Μεταπότνιον

92 Ο πλούτος και το τέλος της Συβάρεως
Ηροδ : νικητές σε Ολυμπιακούς αγώνες Και Τίμαιος FGrH 566 F 50: καταγελῶντες δὲ τῶν ἀποδημούντων ἐκ τῶν πατρίδων, αὐτοὶ ἐσεμνύνοντο ἐπὶ τῶι γεγηρακέναι ἐπὶ ταῖς τῶν ποταμῶν γεφύραις.