ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Περιβαλλοντική Πολιτική στην Ελλάδα ΜΑΘΗΜΑ 4.

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Περιβαλλοντική Πολιτική στην Ελλάδα ΜΑΘΗΜΑ 4."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Περιβαλλοντική Πολιτική στην Ελλάδα
ΜΑΘΗΜΑ 4

2 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο νόμος Πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος Το 1976 η έκθεση του Κέντρου Περιβάλλοντος τόνιζε το χάσμα μεταξύ νομικών προβλέψεων σχετικά με τις αρμοδιότητες των κυβερνητικών υπηρεσιών και την πραγματικότητα: άλλες αδρανούσαν και άλλες έπαιρναν πρωτοβουλίες χωρίς να έχουν αντίστοιχη επίσημη αποστολή. Οι μηχανισμοί εφαρμογής και ελέγχου κρίνονται αναποτελεσματικοί. Ελλιπής εφαρμογή της νομοθεσίας και η ανεπάρκεια των απαραίτητων τεχνικών, οικονομικών και διοικητικών προϋποθέσεων τα σημαντικότερα προβλήματα

3 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο νόμος Πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος Υπήρχε ανάγκη ενός βασικού νόμου για την προστασία του περιβάλλοντος όπου θα καθόριζε την κατανομή των αρμοδιοτήτων, το σύστημα ελέγχου και κυρώσεων, καθώς και την ανάγκη κωδικοποίησης της υπάρχουσας νομοθεσίας εν όψει του εξορθολογισμού της και της κατάργησης επικαλύψεων και ανταγωνισμού

4 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο νόμος Πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος Ο Ν. 360/1976 δεν μπόρεσε να διαμορφώσει μια σφαιρική περιβαλλοντική πολιτική. Ούτε στο οργανωτικό επίπεδο ούτε στο θεσμικό είχε σημαντικά αποτελέσματα διότι οι βασικοί μηχανισμοί δεν τέθηκαν ποτέ σε εφαρμογή

5 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο νόμος Πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος Τα κυριότερα προβλήματα για την προστασία του περιβάλλοντος ήταν: Έλλειψη νομικού πλαισίου Έλλειψη συντονισμού μεταξύ των υπηρεσιών, τοπικής αυτοδιοίκησης και λοιπών φορέων Διασπορά οικονομικών πόρων Έλλειψη προληπτικού ή κατασταλτικού ελέγχου της ρύπανσης Έλλειψη ουσιαστικής συμμετοχής του κοινού Ανάγκη διαδικασιών αδειοδότησης και κυρώσεων

6 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο νόμος Πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος Το 1979 παρουσιάστηκε ένα νομοσχέδιο που εισήγαγε την περιβαλλοντική άδεια, μια ταξινόμηση των βιομηχανικών εγκαταστάσεων ανάλογα με τις ρυπαντικές τους επιπτώσεις, μια κατηγοριοποίηση των ρυπασμένων περιοχών και εφαρμογή ορίων για τους ρύπους. Το νομοσχέδιο δεν υποβλήθηκε τελικά άλλα μόνο ένα Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο δεν εφαρμόστηκε ποτέ.

7 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο νόμος Πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος Το 1983, ένα νέο νομοσχέδιο προέβλεπε τη δημιουργία ενός Ενιαίου Φορέα Περιβάλλοντος με περιορισμένη ανεξαρτησία και εποπτεία του υπουργείου. Αυτό προκάλεσε αντιδράσεις από τους βιομηχάνους και τα τεχνικά υπουργεία. Το 1985, παρουσιάστηκε νέα μορφή του νομοσχεδίου με συμβιβασμό των υπουργείων, στο οποίο τελικά ενσωματώθηκαν οι προτάσεις των βιομηχάνων

8 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο νόμος Πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος Ο νόμος πλαίσιο (1650/1986) έφτασε στη Βουλή 11 χρόνια μετά τη Συνταγματική καθιέρωση για την υποχρέωση προστασίας του περιβάλλοντος. Ο νόμος έμεινε σε πολύ γενικό επίπεδο και παραπέμποντας σε μεγάλο αριθμό υπουργικών αποφάσεων και προεδρικών διαταγμάτων για την εφαρμογή του.

9 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο νόμος Πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος Ο νόμος πλαίσιο (1650/1986) ασχολείται με πολλές πλευρές του περιβάλλοντος, εισάγοντας τον ΕΦΟΠ, τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων και προβλέποντας ελέγχους για την ποιότητα του περιβάλλοντος σε νομαρχιακό επίπεδο

10 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο νόμος Πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος Ο νόμος πλαίσιο (1650/1986) έχει ένα συμβολικό χαρακτήρα διότι προσπάθησε να συμβιβάσει την ικανοποίηση των κοινωνικών προσδοκιών με τις πιέσεις που προέρχονται από τα κυρίαρχα οικονομικά συμφέροντα. Ο νόμος έβαλε τα θεμέλια της περιβαλλοντικής πολιτικής αν και είχε αφηρημένο χαρακτήρα, αφήνοντας στη διοίκηση την επεξεργασία ρυθμίσεων που ήταν δύσκολο να συμπεριλάβει ο ίδιος

11 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Διοικητική υποδομή για την προστασία περιβάλλοντος Σε κεντρικό ΥΠΕΧΩΔΕ παρουσιάζει έντονα τεχνικό χαρακτήρα. Συγκεντρώνει παράλληλες αρμοδιότητες σχετικές με τη χωροταξία, την πολεοδομία και τα δημόσια έργα. Περιλαμβάνει δύο τομείς δραστηριοτήτων: Περιβάλλον / χωροταξία Δημόσια έργα

12 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Διοικητική υποδομή για την προστασία περιβάλλοντος Η πλευρά δημόσια έργα είναι πιο ανεπτυγμένη και βαρύνουσα. Η εσωτερική οργάνωση του υπουργείου ΥΠΕΧΩΔΕ (Γενική Γραμματεία Περιβάλλοντος) περιλαμβάνει τρεις Γενικές Διευθύνσεις: Περιβάλλοντος Πολεοδομίας Διοίκησης

13 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Διοικητική υποδομή για την προστασία περιβάλλοντος Ο μεγαλύτερος αριθμός υπαλλήλων του ΥΠΕΧΩΔΕ βρίσκονται στις υπηρεσίες των Δημοσίων έργων Οι πιστώσεις είναι οι διπλές για τις υπηρεσίες Δημοσίων έργων από τις πιστώσεις στις αντίστοιχες υπηρεσίες Περιβάλλοντος και Χωροταξίας μαζί Η κυριαρχία των μηχανικών είναι δεδομένη ακόμα και εκτός των υπηρεσιών δημοσίων έργων

14 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Διοικητική υποδομή για την προστασία περιβάλλοντος Προτεραιότητα στην κάλυψη υπεύθυνων θέσεων δίνεται από το υπουργείο στην ειδικότητα των μηχανικών Οι περισσότεροι υπουργοί προέρχονταν από την ειδικότητα των μηχανικών Ο ρόλος του ΤΕΕ είχε βαρύνουσα σημασία και είχε αναπτυχθεί ο θεσμός ως «τεχνικός σύμβουλος του Κράτους»

15 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Διοικητική υποδομή για την προστασία περιβάλλοντος Οι παραπάνω παρατηρήσεις καθιστούν σαφές το γεγονός ότι στην Ελλάδα η περιβαλλοντική πολιτική κυριαρχείται από μια πολύ συγκεκριμένη επαγγελματική ομάδα και ότι γίνεται αντιληπτή με μάλλον τεχνικό τρόπο. Η ύπερ-εκπροσώπηση των μηχανικών τείνει να αναπαράγει την τεχνική προσέγγιση, νομιμοποιώντας την τεχνική τους αρμοδιότητα σε βάρος άλλων ειδικοτήτων που αποκλείονται.

16 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Διοικητική υποδομή για την προστασία περιβάλλοντος Σε περιφερειακό επίπεδο υπάρχουν στις 13 περιφέρειες της χώρας οι ΔΙΠΕΧΩ που έχουν ως αποστολή τους τη συλλογή πληροφοριών σχετικών με την ποιότητα του περιβάλλοντος, το συντονισμό των δραστηριοτήτων για την παρακολούθηση και προστασία του περιβάλλοντος σε περιφερειακό επίπεδο και τη διατύπωση προτάσεων. Επίσης, εντάχθηκαν το 1998 και οι Δ/νσεις Δασών στις περιφέρειες

17 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Διοικητική υποδομή για την προστασία περιβάλλοντος Σε νομαρχιακό επίπεδο υπάρχουν οι αποσυγκεντρωμένες υπηρεσίες των κεντρικών υπουργείων υπό την εξουσία του νομάρχη. Υπεύθυνοι περιβάλλοντος είχαν διοριστεί στα Πολεοδομικά Τμήματα της νομαρχίας. Με τους νόμους 1327/1983 και 1650/1986 προβλέφθηκε η δυνατότητα ίδρυσης με απόφαση νομάρχη Κλιμακίων Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος, ενώ το 1990 με ΥΑ τα Γραφεία Περιβάλλοντος

18 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Διοικητική υποδομή για την προστασία περιβάλλοντος Τα Γραφεία Περιβάλλοντος αφορούν τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, την εφαρμογή των προγραμμάτων για την προστασία του περιβάλλοντος και την παρακολούθηση και τον έλεγχο των ρυπαινουσών δραστηριοτήτων Η δημιουργία δικτύου αποσυγκεντρωμένων υπηρεσιών υπήρξε εμφανώς αργή και διστακτική και αποκομμένη από τις τοπικές πραγματικότητες

19 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Διοικητική υποδομή για την προστασία περιβάλλοντος Η τοπική αυτοδιοίκηση έχει κατά τεκμήριο μεγαλύτερη δυνατότητα παρακολούθησης και ελέγχου ακριβώς λόγω της εγγύτητας προς ορισμένες κατηγορίες προβλημάτων. Μπορεί να είναι ο φορέας εκφραστής άλλα και ο αποδέκτης των κοινωνικών αιτημάτων σχετικά με το περιβάλλον.

20 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Διοικητική υποδομή για την προστασία περιβάλλοντος Παρόλα αυτά η τοπική αυτοδιοίκηση έχει περιορισμένες εξουσίες στον τομέα περιβάλλοντος. Οι αρμοδιότητες της είναι τις περισσότερες φορές συμβουλευτικές και επικουρικές. Έχει γνωμοδοτικό ρόλο όποτε της ζητηθεί, εν όψει χωροταξικών σχεδίων και έργων για την προστασία του περιβάλλοντος

21 Σημείωμα Αδειοδότησης
Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

22 Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων
Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. διαθέσιμο με άδεια CC-BY Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

23 Διατήρηση Σημειωμάτων
Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

24 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.