ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Μαρία Στεφανίδου – Λουτσίδου Καθηγήτρια Τοξικολογίας Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

2 Η Γενετική Μηχανική δίνει τη δυνατότητα προσθήκης νέων γονιδίων απευθείας στον οργανισμό Διαγονιδιακά ή Μεταλλαγμένα ή Γενετικά Τροποποιημένα (ΓΤ) ονομάζονται τα φυτά και τα ζώα που έχουν υποστεί αλλαγή στο γενετικό υλικό με τη χρήση των τεχνικών της Γενετικής Μηχανικής. Διαγονιδικά ζώα δεν κυκλοφορούν στην αγορά, σε αντίθεση με τα φυτά. . .

3 ΕΚΛΕΚΤΙΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ
Εφαρμόζεται από πολλά χρόνια στη γεωργία και κτηνοτροφία, με σκοπό τη γενετική βελτίωση. Η γενετική βελτίωση μπορεί να θεωρηθεί ως η λογική επέκταση των νόμων του Mendel πάνω στους πληθυσμούς

4 DNA: To μόριο της ζωής 3

5 Γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί
Γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί Οργανισμοί που το DNA του ενός έχει ενσωματωθεί στο DNA του άλλου Οργανισμοί στους οποίους μεταβάλλεται το DNA με σκοπό την απόκτηση μιας νέας ιδιότητας 4 5 A strawberry resistant to frost + Arctic fish DNA

6 Να αυξάνουν τη φυτική παραγωγή
ΠΙΘΑΝΑ ΟΦΕΛΗ: Τα γενετικά τροποποιημένα φυτά παρέχουν τη δυνατότητα στους αγρότες: Να προφυλάσσουν αποτελεσματικά τις καλλιέργειες από τα έντομα και τα ζιζάνια Να προφυλάσσουν αποτελεσματικά τις καλλιέργειες από ασθένειες και από ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες Να αυξάνουν τη φυτική παραγωγή Να παράγουν προϊόντα με μεγαλύτερη «διάρκεια ζωής» από το χωράφι έως τον καταναλωτή.

7 Potential Benefits Humanitarian:
Improved farming Cheaper food More food Increased nutrition Reducing world hunger and improving world health Pest resistance Herbicide resistance Cold tolerance Drought tolerance Edible vaccines Environmental: reduced use of herbicides and chemicals in farming.

8 Το πρώτο ΓΤ φυτό καπνός ανθεκτικός στα αντιβιοτικά (1983), καπνός ανθεκτικός στους ιούς (1990)
Τομάτα με καθυστέρηση ωρίμανσης: Το πρώτο ΓΤ που εγκρίθηκε από το FDA (1994)

9 Φυτικοί οργανισμοί που έχουν τροποποιηθεί γενετικά για κάποια ιδιότητα
Οργανισμός Ιδιότητα Μηλιά Τοξίνη που σκοτώνει έντομα Λάχανο Αντοχή στα ζιζανιοκτόνα Βαμβάκι Τοξίνη που σκοτώνει τα έντομα Αγγούρι Αντοχή σε ιούς Κουνουπίδι Ελαιοκράμβη Αντοχή σε αντιβιοτικά Παραγωγή φαρμακευτικών πρωτεϊνών Καλαμπόκι Αντίσταση στους μύκητες

10 Φυτικοί οργανισμοί που έχουν τροποποιηθεί γενετικά για κάποια ιδιότητα
Οργανισμός Ιδιότητα Πατάτα Αντοχή στα ζιζανιοκτόνα Αντοχή σε ιούς Αντοχή σε βακτήρια Παραγωγή φαρμακευτικών πρωτεϊνών Ρύζι Τοξίνη που σκοτώνει τα έντομα Αντοχή σε αντιβιοτικά Σόγια Σακχαρότευτλο Φράουλα Αντοχή στον παγετό

11 Φυτικοί οργανισμοί που έχουν τροποποιηθεί γενετικά για κάποια ιδιότητα
Οργανισμός Ιδιότητα Καπνός Τοξίνη που σκοτώνει τα έντομα Αντοχή στα ζιζανιοκτόνα Αντοχή σε αντιβιοτικά Αντοχή σε ιούς Αντίσταση στους μύκητες Αντοχή στον παγετό Τομάτα Καθυστέρηση ωρίμανσης

12 Παραδείγματα ΓΤΟ Golden ρύζι – ρύζι που περιέχει β-καροτένιο (βιταμίνη Α), το οποίο δεν συναντάται στο κανονικό ρύζι Αραβόσιτος Bt – βακτήριο αραβόσιτος που περιέχει μία τοξίνη που συναντάται στο βακτήριο Bacillus thuringiensis, η οποία είναι τοξική για τα έντομα και όχι για τον άνθρωπο Φυτά ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα

13 Πόσο συχνή είναι η χρήση των ΓΤΤ?
80% του ρυζιού και του σιταριού είναι ΓΤ Το ήμισυ των καλλιεργούμενων εδαφών καλύπτεται από ΓΤ 40% της σόγιας στις ΗΠΑ είναι ΓΤ 71 είδη φυτών και μικροοργανισμών στις ΗΠΑ είναι ΓΤ (2005) 48 τρόφιμα ΓΤ έχουν εγκριθεί από το Υπουργείο Γεωργίας του Καναδά

14 Παράδειγμα ΓΤ τροφίμου
Η τομάτα FLAVR SAVR κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 1994, με τις εξής ιδιότητες: Αργή ωρίμανση Μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής στον αγρό Πλούσιο άρωμα

15 Άλλα παραδείγματα ΓΤΤ Soy bean Corn Papaya Potato Tomato
Milk from GΜ cow Pumpkin

16 Αριστερά: Γενετικά τροποποιημένη φράουλα Δεξιά. Κανονική φράουλα

17 How are animals targeted?
The microinjection method uses a fine needle to inject a solution of DNA into a developing embryo. 6

18 How are plants targeted?
A particle gun is used to shoot small bits of metal coated with the gene into the plant. 7

19 How common are GMO foods?
8

20 Το ανασυνδυασμένο DNA είναι ένα τεχνητό μόριο DNA το οποίο περιέχει γονίδια από δύο ή και περισσότερους διαφορετικούς οργανισμούς. Ο συνδυασμός των διαφορετικών μορίων DNA συνήθως πραγματοποιείται μέσα σε ένα πλασμίδιο.

21 Κεντρικό ρόλο στην τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA παίζουν τα πλασμίδια, τα οποία είναι δίκλωνα κυκλικά μόρια DNA που υπάρχουν σε ορισμένα βακτήρια. Τα πλασμίδια έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρονται από ένα βακτήριο σε άλλο, να λειτουργούν δηλαδή ως φορείς του γενετικού υλικού.

22 Τρόπος χρήσης του πλασμιδίου Ti, που απομονώνεται από το βακτήριο Agrobacterium tumefaciens, ως φορέα για την εισαγωγή γονιδίων στα φυτά.

23 Κίνδυνοι για την περιβαλλοντική ισορροπία και τη βιοποικιλότητα
Θνησιμότητα άγριων ειδών, όπως πεταλούδες. Αύξηση αντί για μείωση των ζιζανιοκτόνων! Εμφάνιση ανθεκτικότερων ζιζανίων και εντόμων! Γενετική μόλυνση άλλων φυτών (γονιδιακή μεταφορά) Η δημιουργία νέων «τεχνητών» ποικιλιών μπορεί να εκτοπίσει και να εξαφανίσει άλλες συγγενικές φυσικές ποικιλίες.

24 Τοξικότητα των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων (Γ Τ Τ)
Τα κυριότερα ζητήματα σχετικά με την ασφάλεια των Γ Τ Τ είναι τα εξής: - Αν το μεταφερόμενο γονίδιο είναι τοξικό από μόνο του και αν μπορεί να ενσωματωθεί στο γονιδίωμα του καταναλωτή. - Αν το μεταφερόμενο γονίδιο παράγει τοξίνες π.χ. ενδοτοξίνες του Bacillus thuringiensis [Bt]. Το πρώτο φυτό στο οποίο ενσωματώθηκε το γονίδιο του Bacillus thuringiensis (Βάκιλλος της Θουριγγίας) με ανθεκτικότητα στα έντομα ήταν ο αραβόσιτος, οι δε γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες του ονομάζονται ποικιλίες Bt. Στην Ε.Ε. καλλιεργείται το καλαμπόκι της Μonsanto MON810 και έχουν εγκριθεί για εμπορία άλλα 24 Bt προϊόντα.

25 Μεταφορά γονιδίου στα βακτήρια του εντέρου ή στο ανθρώπινο DNA
9/23/2017 Μεταφορά γονιδίου στα βακτήρια του εντέρου ή στο ανθρώπινο DNA The fifth possible problem is that the transgene that was inserted into the crop might transfer into our gut bacteria or into our own cell’s DNA. 25

26 Η μεταφορά των νέων γονιδίων στα βακτήρια του εντέρου ευνοείται
9/23/2017 Η μεταφορά των νέων γονιδίων στα βακτήρια του εντέρου ευνοείται Οι αλληλουχίες των βακτηρίων μεταφέρονται ευκολότερα σε άλλα βακτήρια (π.χ. του εντέρου) Normally, natural barriers prevent plant cells from transferring into bacterial cells, or prevent them from functioning in bacteria if they do transfer. The first requirement is similarity of sequence. To transfer into bacterial DNA, a gene should have a sequence that is very similar to bacterial DNA. But plant sequences are quite different. They are also longer. GM crops, however, have transgenes from bacteria inserted into their DNA. They are similar in sequence and length and may readily transfer to gut bacteria. If natural plant genes were to transfer to bacteria, they probably wouldn’t function for two reasons. First, embedded within plant genes are non-coding portions called introns. Although plants remove the introns before creating the RNA and proteins, bacteria would not likely know how to read the genes with introns. Second, plant promoters (or on-switches) do not generally work in bacteria. So the transferred gene would not likely be switched on inside bacteria. But GM transgenes have no embedded introns and they use a promoter that does work in bacteria. Thus, while plant based foods do not likely end up contributing genes into our gut bacteria, GM crops might do so regularly, colonizing our very important gut flora. And if the transgene continued to function after transfer, it may produce GM proteins continuously inside of us. If these proteins confer a survival advantage to the bacteria, it would likely proliferate over the long term. So, we might have functioning transgenes living in the DNA of gut bacteria long after we stop eating GM foods Transgenes might also transfer into our own cells. In a German study, fragments of non-GM DNA fed to pregnant mice were found in the brain of the offspring. Other studies also found that some DNA from food does travel through the body and can end up in various organs. 26

27 Μελέτη με κατανάλωση ΓΤΤ
9/23/2017 Μελέτη με κατανάλωση ΓΤΤ Τα γονίδια μεταφέρθηκαν στα βακτήρια του εντέρου The only human feeding study ever conducted on GM foods verified that a portion of the Roundup Ready soy transgene transferred into bacteria living inside our intestines, and continued to function. 27

28 Nature Biotechnology, 2004 9/23/2017
The study used 7 human volunteers with colostomy bags. They had their lower intestines removed. One of the things they were testing for was the biotech industry’s claim that genes were destroyed during digestion. After feeding the volunteers GM soy burgers and GM soy milkshakes, they found a significant amount of GM soy transgenes in the colostomy bags. The GM soy had survived passage through the stomach and lower intestine, overturning the myth that digestion of genes made gene transfer impossible. More importantly, in the gut bacteria of 3 of the 7 volunteers, the transgene from soy was integrated into the DNA of their gut bacteria BEFORE they had the meal. This means that it was integrated from a previous meal. Thus, genes do transfer to gut bacteria and they continue to function. We don’t know under what conditions transgenes transfer to gut bacteria and we don’t know its medical implications or treatment. [Netherwood et al, “Assessing the survival of transgenic plant DNA in the human gastrointestinal tract,” Nature Biotechnology 22 (2004): 2.] Nature Biotechnology, 2004 28

29 Πιθανοί Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι
Μεταφορά γονιδίων σε οργανισμούς μη- στόχους Δημιουργία φυτών ανθεκτικών στα παρασιτοκτόνα “superweeds” Δημιουργία στείρων αρσενικών φυτών, που δεν παράγουν γύρη

30 Τοξικότητα των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων
Τα κυριότερα ζητήματα σχετικά με την ασφάλεια των Γ Τ Τ είναι τα εξής: - Αν το μεταφερόμενο γονίδιο παράγει πρωτεΐνες με αλλεργιογόνες ιδιότητες. -Αν η γενετική τροποποίηση μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς τη θρεπτική αξία του φυτού-ξενιστή. Σύμφωνα με το FDA, η θρεπτική αξία των Γ Τ Τ ουσιαστικά είναι ισοδύναμη με τα μη τροποποιημένα τρόφιμα.

31 Εκτίμηση της ασφάλειας των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων
Σύγκριση των ΓΤΤ με τα παραδοσιακά τρόφιμα, τα οποία θεωρούνται ασφαλή, λόγω της μακροχρόνιας κατανάλωσής τους. Οι αλλαγές στη σύνθεση των ΓΤΤ τροφίμων φαίνεται ότι είναι μικρές, σε σύγκριση με τα παραδοσιακά τρόφιμα. Η ασφάλεια των ΓΤΤ για τους καταναλωτές είναι ίδια με εκείνη της παραδοσιακής τροφής. Δεν υπάρχουν αποδείξεις για βλάβες στην υγεία από τα ΓΤ τρόφιμα. Ελάχιστα είναι γνωστά για τις μακροπρόθεσμες επιδράσεις των ΓΤΤ στην υγεία. Οι ερευνητές επισημαίνουν σοβαρή έλλειψη της αναπαραγωγικής ικανότητας στα θηλαστικά που έχουν τραφεί με ΓΤΤ.

32 Τοξικότητα των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων
Τα κυριότερα ζητήματα σχετικά με την ασφάλεια των Γ Τ Τ είναι τα εξής: Ένα άλλο ζήτημα σχετίζεται με το αν στα ΓΤ Τ φυτά η εισαγωγή ενός νέου γονιδίου έχει μεταλλαξιογόνο δράση. Αν τα ΓΤΤ επιδρούν στο περιβάλλον. Τα φυτά που περιέχουν γονίδια ανθεκτικότητας στα ζιζανιοκτόνα, όταν διασταυρώνονται με συγγενή είδη, εξαπλώνουν την ανθεκτικότητα αυτή και στα άγρια φυτά. Η ανάπτυξη φυτών με ανθεκτικότητα στα ζιζανιοκτόνα ενθαρρύνει τη χρήση μεγαλύτερων ποσοτήτων ζιζανιοκτόνων.

33 Τομάτα FlavrSavr Η πρώτη ΓΤ καλλιέργεια
9/23/2017 Η πρώτη ΓΤ καλλιέργεια Τομάτα FlavrSavr The first GM crop was looked at by the FDA was the FlavrSavr tomato, engineered to have a longer shelf-life. Calgene, its producers, were the only company to give the FDA raw feeding study data. They did a study with rats but … 33

34 Rats refused to eat the tomato Yuk!
9/23/2017 Rats refused to eat the tomato Yuk! …the rats refused to eat the tomato. 34

35 Many animals avoided GM feed when given a choice
9/23/2017 Farmers, students, reporters and scientists report that when given a choice, a large variety of animals avoid eating GM foods. These include cows, pigs, geese, squirrels, elk, deer, raccoons, buffalo, mice and rats. One farmer read about squirrels avoiding GMOs in the book Seeds of Deception, so he wanted to try the experiment himself. He purchased GM and non-GM ears of corn, and left them in a wood shop waiting to do the experiment in winter. But he forgot about it. When he later came across the bags of corn, Many animals avoided GM feed when given a choice 35

36 9/23/2017 Mice avoided GM corn The mice had done the experiment for him. All the non-GMO ears were eaten. The bag with the GM corn was untouched. 36

37 Μετά από 28 ημέρες 7 από 20 επίμυς εμφάνισαν στομαχικές αλλοιώσεις
9/23/2017 Μετά από 28 ημέρες 7 από 20 επίμυς εμφάνισαν στομαχικές αλλοιώσεις 7 από 40 πέθαναν εντός 2 εβδομάδων Industry study Getting back to the mice, scientists force fed rats the FlavrSavr tomato for 28 days. 7 of 20 rats developed stomach lesions. Another 7 of 40 died within 2 weeks. In the documents made public, scientists said that the study doesn’t show “a reasonable certainty of no harm.” The FDA did not block the introduction of the tomato. The company had created two lines of the GM tomato, both with the same gene inserted. One was associated with these high rates of lesions and deaths, the other was not. The company voluntarily decided to market the one that was not associated with the rat problems. This also provides an example of how the same crop inserted with identical genes, may have very different results. And it provides a good example of the first category of what can go wrong with GMOs. [Department of Veterinary Medicine, FDA, correspondence June 16, As quoted in Fred A. Hines, Memo to Dr. Linda Kahl. “Flavr Savr Tomato: Pathology Branch’s Evaluation of Rats with Stomach Lesions From Three Four-Week Oral (Gavage) Toxicity Studies and an Expert Panel’s Report,” Alliance for Bio-Integrity (June 16, 1993) biointegrity.org/FDAdocs/17/view1.html; and also Arpad Pusztai, “Can Science Give Us the Tools for Recognizing Possible Health Risks for GM Food?” Nutrition and Health 16 (2002): 73–84.] 37 37

38 9/23/2017 Πιθανή αιτία Η πρόκληση ανεπιθυμήτων ενεργειών από τις ΓΤ καλλιέργειες, οι οποίες προκάλεσαν αλλαγές στο DNA και στη σύσταση του φυτού We will look at five possible causes for health problems related to GM foods. The first is that process of creating a GM crop may create unpredicted changes. 38

39 Απρόβλεπτες μεταβολές στο DNA
9/23/2017 Απρόβλεπτες μεταβολές στο DNA Μεταλλάξεις Αφαίρεση γονιδίων Μεταβολή στην έκφραση των γονιδίων The process of inserting a transgene causes mutations, or changes in the sequence of the genetic code, near the insertion site and elsewhere. Inserting the transgene can delete natural native genes. In one study, 13 genes were deleted by a single insertion. Sometimes, the transgene will be imbedded in the middle of a native gene, changing its function. Native genes can be switched off permanently, or even turned on permanently. The biotech industry claimed the promoter they insert would only turn on the transgene. That is not true. The promoter can actually turn on other genes downstream from the transgene--permanently. This many cause it to overproduce its protein in high volume, which might be an allergen, toxin, carcinogen, or anti-nutrient. The process of cloning a cell into a plant can create hundreds or thousands of additional mutations up and down the DNA. According to two studies, the GM DNA is 2-4% different than the DNA of its parent. Most of the changes are unpredicted mutations. In addition, inserting a single gene can change how much protein is being produced in hundreds or thousands of genes. Scientists tested the process of inserting a single gene into a human cell and found that up to 5 percent of the genes changed their levels of expression. Taken together, genetic engineering causes massive collateral damage in the DNA. Biotech industry scientists and regulators, on the other hand, operate as if genes were like Legos that cleanly snap in place, and operate independently of the other genes in the DNA. [Allison Wilson, PhD, Jonathan Latham, PhD, and Ricarda Steinbrecher, PhD, “Genome Scrambling—Myth or Reality? Transformation-Induced Mutations in Transgenic Crop Plants Technical Report—October 2004, see also J. R. Latham, et al., “The Mutational Consequences of Plant Transformation,” The Journal of Biomedicine and Biotechnology 2006, Article ID 25376: 1–7.] 39

40 Disruption of gene networks
9/23/2017 Disruption of gene networks July 1, 2007, New York Times: The presumption that genes operate independently has been institutionalized It is the economic and regulatory foundation on which the entire biotechnology industry is built. Evidence of a networked genome shatters the scientific basis for virtually every official risk assessment of today’s commercial biotech products. Yet to date, every attempt to challenge safety claims for biotech products has been categorically dismissed, or derided as unscientific. On July 1, 2007, the New York Times wrote: The presumption that genes operate independently has been institutionalized It is the economic and regulatory foundation on which the entire biotechnology industry is built. Evidence of a networked genome shatters the scientific basis for virtually every official risk assessment of today’s commercial biotech products. Yet to date, every attempt to challenge safety claims for biotech products has been categorically dismissed, or derided as unscientific. 40

41 DNA changes can alter: Natural Compounds
9/23/2017 DNA changes can alter: RNA Proteins Natural Compounds DNA creates RNA, and the RNA creates proteins. Proteins interact and create all the hundreds or thousands of natural products that make plants unique. Each element in this process might be altered as a result of the unpredicted changes in the DNA. 41 41

42 Αραβόσιτος Mon 810 Περιέχει μία ισχυρά αλλεργιογόνο πρωτεΐνη 9/23/2017
Here’s an example of unexpected changes in Monsanto’s GM corn. A gene that produces an allergen is normally shut down in corn, but in GM corn, it was switched on. But that was not nearly as alarming to the authors as the changed shape of several proteins. Such changes can turn harmless proteins into potentially hazardous ones. In this study, the authors found that 43 different proteins produced in the corn plant were expressed at levels that were significantly different than the non-GMO counterpart. L Zolla, et al,* “*Proteomics as a complementary tool for identifying unintended side effects occurring in transgenic maize seeds as a result of genetic modifications,” J Proteome Res May;7(5): 42

43 Γενετικά τροποποιημένη σόγια
9/23/2017 Γενετικά τροποποιημένη σόγια Τα αλλεργιογόνα της σόγιας αναστέλλουν τη δράση της Η περιεκτικότητα της σόγιας σε λιγνίνη είναι μεγαλύτερη και η ταυτόχρονη αυξημένη περιεκτικότητα σε ροτενόνη, που ευθύνεται για την πρόκληση Parkinson In a study by Monsanto, they found that their cooked GM soy contained as much as 7 times the amount of the known soy allergen trypsin inhibitor as cooked non-GMO soy. Their study suggests that the cooking process, which normally breaks down this allergen, did not function as expected in their GM soybeans. Monsanto chose to leave out this data from their publication which was entitled, “The Composition of Glyphosate-Tolerant Soybean Seeds Is Equivalent to That of Conventional Soybeans.” They also left out data showing that GM soy has about twice the amount of soy lectin, which can block nutrient absorption, as well as other significant changes. The data was recovered by an investigator from the archives of the Journal and made public. Stephen R. Padgette and others, “The Composition of Glyphosate-Tolerant Soybean Seeds Is Equivalent to That of Conventional Soybeans,” The Journal of Nutrition, vol. 126, no. 4, April 1996 (The data was taken from the journal archives, as it had been omitted from the published study.) 43

44 Ανοσοδιεγερτική (immunogenic) Ισχυρή όσο και η τοξίνη της χολέρας
9/23/2017 Bt-τοξίνη: Ανοσοδιεγερτική (immunogenic) Ισχυρή όσο και η τοξίνη της χολέρας Επάγει την απόκριση στις ανοσοσφαιρίνες IgG, IgA, IgM Επάγει την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού (Technical slide, showing immune responses.) (Vazquez-Padron) 44

45 Τα ποντίκια που έφαγαν αραβόσιτο Bt/RR
9/23/2017 Τα ποντίκια που έφαγαν αραβόσιτο Bt/RR Αυξημένη υπογονιμότητα Λιποβαρή νεογνά When mice were fed GM corn that was a combination of Bt and Roundup Ready, the more corn they ate, the less babies they had and the smaller the babies were. Government of Austria November 2008 45

46 Τα ποντίκια που έφαγαν αραβόσιτο Bt/RR (μελέτη 90 ημερών)
9/23/2017 Τα ποντίκια που έφαγαν αραβόσιτο Bt/RR (μελέτη ημερών) - Αυξημένοι δείκτες βλάβης ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας Προβλήματα αρτηριακής πίεσης Αλλεργίες Λοιμώξεις Σακχαρώδης διαβήτης Αναιμία In a study by Monsanto made public because of a lawsuit, rats fed Bt corn developed signs of liver and kidney toxicity. These included kidney inflammation and kidney lesions, and decreased kidney weight. The latter symptom is typically related to blood pressure problems. They also developed increased basophiles which are related to allergies. Increased lymphocytes or white blood cells which are part of the immune system indicating a reaction to infection or possibly disease. A 10% increase in blood sugar, and decreased immature red blood cells by 50%. This might indicate anemia. Two other rat studies by Monsanto also showed signs of toxicity as well. One was a Bt corn, and the other Roundup Ready. [John M. Burns, “13-Week Dietary Subchronic Comparison Study with MON 863 Corn in Rats Preceded by a 1-Week Baseline Food Consumption Determination with PMI Certified Rodent Diet #5002,” December 17, and Seralini G.E., Cellier D., Spiroux de Vendomois J., “New analysis of a rat feeding study with a genetically modified maize reveals signs of hepatorenal toxicity” by (2007) Arch. Environ. Contam. Toxicol. 52, ] Monsanto study 46

47 ΓTO???

48 9/23/2017 Bt cotton Χιλιάδες εργαζόμενοι σε φυτίες βάμβακος στην Ινδία ανέφεραν την πρόκληση αλλεργιών In India, thousands of laborers picking cotton and working in cotton ginning factories developed allergic reactions when handling the BT cotton. This didn’t happen with the non-Bt varieties. There are many laborers who don’t go to work unless they’ve first taken an antihistamine. [Ashish Gupta et. al., “Impact of Bt Cotton on Farmers’ Health (in Barwani and Dhar District of Madhya Pradesh),” Investigation Report, Oct–Dec 2005; plus numerous press reports] 48

49 Εκτίμηση της ασφάλειας των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 4 χώρες καλλιεργούν το 90% των ΓΤΦ (ΗΠΑ, Αργεντινή, Βραζιλία, Καναδάς) Στην Ευρώπη μόνο το 0,12% της αγροτικής γης καλλιεργείται με το γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι ΜΟΝ 810 της Monsanto 176 από τις 192 χώρες δεν καλλιεργούν ΓΤ φυτά

50 ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΝ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΦΥΤΑ
Αποτροπή της επιμόλυνσης φυτών σε περιοχές όπου δεν καλλιεργούνται μεταλλαγμένα φυτά.

51 Το κραυγαλέο παράδειγμα της επισιτιστικής βοήθειας!
Οι ΗΠΑ παρείχαν επισιτιστική βοήθεια σε χώρες της Αφρικής, ΜΟΝΟ με τη μορφή ΓΤ καλαμποκιού, στο πλαίσιο του Διεθνούς Επισιτιστικού Προγράμματος του ΟΗΕ! Η Ζάμπια ήταν η μόνη από τις «πεινασμένες» χώρες που τον Αύγουστο του 2002 ζήτησε να σταματήσει η παροχή αυτού του είδους βοήθειας. Για την απόρριψη του ΓΤ καλαμποκιού, η κυβέρνηση της Ζάμπια στηρίχθηκε στην «αρχή της προφύλαξης» και στην επιθυμία της να προστατέψει μελλοντικές προοπτικές εξαγωγών σπόρων στην Ευρώπη.

52 Εκτίμηση της ασφάλειας των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η εισαγωγή κάποιων ΓΤΤ επιτρέπεται, εφόσον συνοδεύονται από τα απαραίτητα πιστοποιητικά. Η καλλιέργεια των ΓΤ φυτών προς το παρόν απαγορεύεται. Πολλές φορές οι αγρότες σπέρνουν σπόρους, που τους προμηθεύουν εταιρίες, χωρίς να γνωρίζουν ότι είναι ΓΤ.

53 Εκτίμηση της ασφάλειας των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Πάνω από τόνοι ΓΤΤ εισάγονται ετησίως στη χώρα μας ως ζωοτροφές, μικρή δε ποσότητα των σπερμάτων σόγιας χρησιμοποιείται για ανθρώπινη κατανάλωση ως σογιέλαιο ή ως λεκιθίνη σόγιας. Στο τελικό κτηνοτροφικό προϊόν (γάλα, κρέας, τυρί, αυγά) δεν χρειάζεται να αναγράφεται ότι τα ζώα έχουν τραφεί με ΓΤΤ. Όταν περιέχονται στα τρόφιμα ως συστατικά δεν είναι υποχρεωτική η επισήμανση αυτή, εφόσον περιέχονται σε ποσοστό κάτω του 0,9%. Η ελληνική κυβέρνηση είναι αντίθετη στην καλλιέργεια ΓΤΤ. Ενώ πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε 17 γενετικά τροποποιημένα υβρίδια αραβοσίτου για καλλιέργεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ελληνικό Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης απαγόρευσε την καλλιέργειά τους στην Ελλάδα.

54 Το περιβάλλον απειλείται εάν επιτραπούν οι ΓΤΟ!
Το περιβάλλον απειλείται εάν επιτραπούν οι ΓΤΟ! Επειδή: Βιολογικά σκευάσματα, όπως ο βάκιλλος της Θουριγγίας, γίνονται αντικείμενο γενετικής τροποποίησης. Γύρη από Γ.Τ. καλλιέργειες μπορεί να ταξιδέψει σε μεγάλες αποστάσεις και να επιμολύνει βιολογικές καλλιέργειες.

55 Οικονομικές επιπτώσεις
Έλλειψη ανταγωνισμού - Οι ΓΤ σπόροι είναι πατενταρισμένοι Σπόροι αυτοκτονίας (Suicide seeds) - Παραγωγή φυτών με στείρους σπόρους, που είναι μη γόνιμοι - Οι αγρότες υποχρεώνονται κάθε χρόνο να αγοράζουν νέους σπόρους Όμως, μερικές εταιρίες έχουν μειώσει το κόστος ή χορηγούν δωρεάν σπόρους σε πτωχές χώρες

56 Risk assessment Αναγνώριση του κινδύνου από ένα τρόφιμο
Σχέση αιτίου-αποτελέσματος (τοξικολογικές και επιδημιολογικές μελέτες) Χαρακτηρισμός του κινδύνου (εύρεση μέγιστης δόση NOΑEL, καθορισμός ADI) H WHO διακηρύσσει ότι τα ΓΤ που κυκλοφορούν στο εμπόριο έχουν περάσει από δοκιμασίες Risk assessment

57 Safety assessment, σύμφωνα με την WHO (2002)
Διερεύνηση τοξικότητας Διερεύνηση αλλεργιογόνου δράσης Σύσταση σε θρεπτικά συστατικά Σταθερότητα προστιθέμενου γονιδίου Θρεπτική αξία Ανεπιθύμητες ενέργειες από την προσθήκη γονιδίου

58 ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ: ΠΙΘΑΝΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΓΤΟ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ: ΠΙΘΑΝΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΓΤΟ Θεραπεία ασθενειών Αύξηση της ποσότητας των τροφίμων Αντοχή σε ακραίες συνθήκες Βελτίωση εμφάνισης και γεύσης τροφίμων Ενίσχυση θρεπτικής αξίας τροφίμων (π.χ. Ρύζι με περισσότερη πρωτεΐνη, τομάτα με περισσότερες βιταμίνες) Χαμηλότερο κόστος Αφαίρεση αλλεργιογόνων συστατικών

59 ΠΙΘΑΝΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΓΤΟ ΙΝΔΙΑ
Για την αντιμετώπιση της πείνας προωθείται η καλλιέργεια Lathyrus sativus χωρίς τοξίνη

60 ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ:ΠΙΘΑΝΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΑ ΓΤΤ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ:ΠΙΘΑΝΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΑ ΓΤΤ Επηρεάζουν το οικοσύστημα Εμφάνιση super germs Πρόκληση αλλεργιών Αποτυχία δράσης αντιβιοτικών Μειωμένη θρεπτική αξία, επειδή αναπτύσσονται σε λίγο χρόνο Παραγωγή τοξινών και εμφάνιση θανατηφόρων ασθενειών Μεταφορά τοξικών συστατικών σε άλλους οργανισμούς Εξαφάνιση παλαιών ειδών (extinction) Μίξη ΓΤ ποικιλιών με μη ΓΤΤ ποικιλίες, μέσω της σταυροεπικονίασης

61 ΗΘΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ Παρέμβαση στους γενετικούς μηχανισμούς της φύσης και παραβίαση των φυσικών οργανισμών Ανάμειξη γονιδίων από βιολογικά διαφορετικούς οργανισμούς Αντίθεση για την κατανάλωση προϊόντων φυτικής προέλευσης που περιέχουν ζωικά γονίδια και το αντίθετο (cross- kingdom)

62 9/23/2017 By “trying to force an ultimate conclusion that there is no difference between foods modified by genetic engineering and foods modified by traditional breeding practices,” the agency was “trying to fit a square peg into a round hole.” Linda Kahl, FDA compliance officer She continued: By “trying to force an ultimate conclusion that there is no difference between foods modified by genetic engineering and foods modified by traditional breeding practices,” the agency was “trying to fit a square peg into a round hole.” 62

63 Υπάρχει εναλλακτική λύση!
Η οργανική ή βιολογική ή οικολογική γεωργία.

64 Ποιο είναι το συμπέρασμα;;;
Τα ΓΤΤ είναι ωφέλιμα ή βλαβερά ; Εξαρτάται, κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή. Οι καταναλωτές, οι κυβερνήσεις και οι επιστήμονες πρέπει να σταθμίζουν τα οφέλη έναντι των κινδύνων και του οικονομικού κόστους . Improved Nutrition Resistance to disease Reduced use of chemicals Environmental risks Health risks Economic risks