Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Ενότητα 5: Προσφορά – Παραγωγή – Κόστος. Διαλέξεις 8 έως 9. Γεώργιος Θεοδοσίου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης.

Παρουσίαση με θέμα: "Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Ενότητα 5: Προσφορά – Παραγωγή – Κόστος. Διαλέξεις 8 έως 9. Γεώργιος Θεοδοσίου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Ενότητα 5: Προσφορά – Παραγωγή – Κόστος. Διαλέξεις 8 έως 9. Γεώργιος Θεοδοσίου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, T.E.I. Θεσσαλίας

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί ενότητας Να σχεδιάζει ο σπουδαστής την ατομική καμπύλη προσφοράς. Να εξηγεί τους παράγοντες που επηρεάζουν την καμπύλη προσφοράς. Να ορίζει την ελαστικότητα της προσφοράς. Να ορίζει την αγορά σε ανισορροπία. Να ορίζει τον τέλειο ανταγωνισμό το μονοπώλιο και το ολιγοπώλιο. Να συγκρίνει το μονοπώλιο με τον τέλειο ανταγωνισμό. Να ορίζει τις έννοιες σύμπραξη και καρτέλ. Να αναλύει την περίπτωση της τεθλασμένης καμπύλης ζήτησης. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Θεωρία και Πολιτική 4

5 Περιεχόμενα ενότητας  Η Ατομική Καμπύλη Προσφοράς. Η Ατομική Καμπύλη Προσφοράς.  Παράγοντες που Επηρεάζουν την Καμπύλη Προσφοράς. Παράγοντες που Επηρεάζουν την Καμπύλη Προσφοράς.  Ελαστικότητα Προσφοράς. Ελαστικότητα Προσφοράς.  Αγορά σε Ανισορροπία. Αγορά σε Ανισορροπία.  Τέλειος ανταγωνισμός. Τέλειος ανταγωνισμός.  Μονοπώλιο. Μονοπώλιο.  Ολιγοπώλιο. Ολιγοπώλιο.  Σύγκριση μονοπωλίου και τέλειου ανταγωνισμού. Σύγκριση μονοπωλίου και τέλειου ανταγωνισμού.  Σύμπραξη και καρτέλ. Σύμπραξη και καρτέλ.  Η τεθλασμένη καμπύλη ζήτησης. Η τεθλασμένη καμπύλη ζήτησης. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Θεωρία και Πολιτική 5

6 Η Ατομική Καμπύλη Προσφοράς (1). Η καμπύλη προσφοράς αποτυπώνει τη σχέση που υπάρχει μεταξύ των προσφερομένων ποσοτήτων και της τιμής ενός αγαθού. Ο παραγωγός, σε κάθε αύξηση της τιμής αυξάνει την προσφερόμενη ποσότητα. Για το λόγο αυτό η κλίση της καμπύλης Προσφοράς έχει θετική κλίση. (Υπάρχουν περιπτώσεις που η καμπύλη προσφοράς έχει αρνητική κλίση). Η αγοραία προσφορά ενός αγαθού αποτελεί το άθροισμα των ατομικών καμπυλών προσφοράς. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Θεωρία και Πολιτική 6

7 Η Ατομική Καμπύλη Προσφοράς (2). ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ: Μετακίνηση επί της καμπύλης προσφοράς. ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ: Μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς. ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΜΠΥΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ (1) Οι βασικότεροι προσδιοριστικοί παράγοντες είναι:  Οι τιμές των παραγωγικών συντελεστών. Η μεταβολή της τιμής ενός ή περισσότερων από τους συντελεστές που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ενός αγαθού συνεπάγεται τη μεταβολή του κόστους παραγωγής του. Αν υπάρχει αύξηση των τιμών των παραγωγικών συντελεστών, αυξάνεται το κόστος του αγαθού για κάθε επίπεδο παραγωγής, άρα με το ίδιο κόστος, παράγουμε λιγότερο προϊόν. Η καμπύλη προσφοράς μετατοπίζεται προς τα αριστερά. Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει, όταν μειώνονται οι τιμές των παραγωγικών συντελεστών για το αγαθό, με αποτέλεσμα να μειώνεται το κόστος παραγωγής. Η καμπύλη προσφοράς μετατοπίζεται προς τα δεξιά Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Θεωρία και Πολιτική 7

8 Οι Παράγοντες που Επηρεάζουν την Καμπύλη Προσφοράς (2). Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Θεωρία και Πολιτική 8  Η Τεχνολογία της παραγωγής. Η μεταβολή στην τεχνολογία έχει ως αποτέλεσμα τη μεταβολή στη συνάρτηση παραγωγής. Η βελτίωση οδηγεί σε αύξηση του παραγόμενου αγαθού με ίδια ποσότητα παραγωγικών συντελεστών (ενώ η χειροτέρευση στο αντίθετο), αφού με την ίδια ποσότητα παραγωγικών συντελεστών, και εφόσον οι τιμές τους παραμένουν σταθερές, παράγουμε περισσότερο προϊόν. Αποτέλεσμα είναι να έχουμε μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς προς τα δεξιά. Το αντίθετο αποτέλεσμα παρουσιάζεται στην καμπύλη προσφοράς, όταν χειροτερεύει η τεχνολογία. Η καμπύλη προσφοράς μετατοπίζεται τότε προς τα αριστερά.

9 Οι Παράγοντες που Επηρεάζουν την Καμπύλη Προσφοράς (3). Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Θεωρία και Πολιτική 9  Οι καιρικές συνθήκες. (κυρίως με την παραγωγή και την προσφορά γεωργικών προϊόντων). Η επίδραση αυτή είναι σημαντική για χώρες που παράγουν κυρίως γεωργικά προϊόντα. Οι καλές καιρικές συνθήκες για την παραγωγή των αγαθών αυξάνουν την προσφορά και μετατοπίζουν την καμπύλη προσφοράς προς τα δεξιά, ενώ οι δυσμενείς μειώνουν την προσφορά και μετατοπίζουν την καμπύλη προσφοράς προς τα αριστερά.  Ο αριθμός των επιχειρήσεων. Όσο αυξάνεται ο αριθμός των επιχειρήσεων, αυξάνεται η προσφορά, δηλαδή να μετατοπίζεται η καμπύλη προσφοράς προς τα δεξιά. Τα ο αντίθετο συμβαίνει όταν μειώνεται ο αριθμός των επιχειρήσεων, μειώνεται η προσφορά και μετατοπίζεται η καμπύλη προσφοράς προς τα αριστερά

10 Η Ελαστικότητα Προσφοράς (1) Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Θεωρία και Πολιτική 10 Η Ελαστικότητα προσφοράς ως προς τη τιμή ορίζεται ως η ποσοστιαία μεταβολή της προσφερόμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής. Η ελαστικότητα προσφοράς έχει θετικό πρόσημο επειδή η τιμή και η ποσότητα κινούνται ομόρροπα. που Q και P η τιμή και η ποσότητα, ενώ dQ και dP οι μεταβολές της ποσότητας και της τιμής. Αν το σημείο εκκίνησης είναι το Α και το σημείο τερματισμού, τότε η ελαστικότητα προσφοράς είναι: dQ=Q 1 -Q 2 Q= Q 1 dP=P 1 -P 2 P= P 1

11 Η Ελαστικότητα Προσφοράς (2) Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 11 Και e=oo (άπειρο) Επειδή η ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή μετρά το βαθμό ανταπόκρισης της προσφερόμενης ποσότητας στις μεταβολές της τιμής, τούτο αντανακλάται στη μορφή της καμπύλης προσφοράς. e=0 τελείως ανελαστική e<1 Ανελαστική προσφορά e=1 Μοναδιαία Ελαστική Προσφορά e>1 Ελαστική προσφορά e= Τελείως Ελαστική προσφορά

12 Η Ελαστικότητα Προσφοράς (3) Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 12 Τα αγαθά με e<1 ονομάζονται αγαθά με ανελαστική προσφορά. Η μοναδιαία ελαστικότητα απαντάται σπάνια. Η καμπύλη προσφοράς διέρχεται από την αρχή των αξόνων και είναι διχοτόμος. Εάν η προσφορά είναι καμπύλη και όχι ευθεία, τότε το μέγεθος της ελαστικότητας σε σημείο Α ευρίσκεται από τη εφαπτομένη σε αυτό. Αν η προέκταση της εφαπτομένης στο σημείο Α τέμνει τον άξονα Χ τότε η e<1. Αν η προέκταση της εφαπτομένης στο σημείο Α τέμνει τον άξονα της τιμής P τότε η e>1. e=0 τελείως ανελαστική e<1 Ανελαστική προσφορά e=1 Μοναδιαία Ελαστική Προσφορά e>1 Ελαστική προσφορά E=oo Τελείως Ελαστική προσφορά

13 Παράγοντες καθορίζουν την ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 13 Η ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΙΣΡΟΩΝ. Η ελαστικότητα προσφοράς ως προ της τιμή τείνει να είναι μεγαλύτερη όταν οι εισροές είναι εύκολα διαθέσιμες και μπορούν να εισέρχονται στην παραγωγή και να εξέρχονται απ’ αυτή με σχετικά χαμηλό κόστος. - Τείνει να είναι μικρή όταν οι εισροές είναι δύσκολο να επιτευχθούν και μπορούν να εισέρχονται στην παραγωγή και να εξέρχονται απ’ αυτήν μόνο με ένα σχετικά υψηλό κόστος. Ο ΧΡΟΝΟΣ. Η ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή τείνει να γίνει μεγαλύτερη όταν οι παραγωγοί έχουν περισσότερο χρόνο να αντιδράσουν σε μια μεταβολή της τιμής. Αυτό σημαίνει ότι η μακροπρόθεσμη ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή είναι συχνά υψηλότερη από την βραχυπρόθεσμη. - Η έλλειψη αντιγριπικών εμβολίων: ο χρόνος είναι το κρίσιμο στοιχείο επειδή το αντιγριπιό εμβόλιο πρέπει να καλλιεργείται για πολλούς μήνες.

14 Μια Αγορά σε Ανισορροπία. Η Ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή της πίτσας είναι πολύ υψηλή επειδή οι απαιτούμενες εισροές προς επέκταση του κλάδου είναι άμεσα διαθέσιμες. Η ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή είναι συνήθως ουσιαστικά μικρότερη από την τελείως ελαστική προσφορά για προϊόντα που εξαρτώνται από περιορισμένους φυσικούς πόρους όπως: Ο χρυσός, ο χαλκός, τα αγροτικά προϊόντα όπως ο καφές ή η μαστίχα Χίου που ευδοκιμούν σε ορισμένα μέρη, ανανεώσιμοι πόροι, όπως ψάρια που μπορούν να εκμεταλλευτούν μέχρι ενός σημείου χωρίς την καταστροφή του πόρου. Όταν υπάρχει αρκετός χρόνος, οι παραγωγοί μπορούν να μεταβάλλουν σημαντικά την ποσότητα που παράγουν ανταποκρινόμενοι σε μια αύξηση της τιμής, ακόμη και όταν η παραγωγή εξαρτάται από έναν περιορισμένο φυσικό πόρο. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 14

15 Τέλειος ανταγωνισμός Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 15 Χαρακτηριστικά μιας τέλεια ανταγωνιστικής αγοράς Πολλοί αγοραστές και πωλητές. - έτσι ώστε κανένα άτομο να μην πιστεύει ότι οι πράξεις του μπορούν να επηρεάσουν την τιμή της αγορά. Οι επιχειρήσεις λαμβάνουν την τιμή ως δεδομένη. - άρα αντιμετωπίζουν μία οριζόντια καμπύλη ζήτησης. Το προϊόν είναι ομοιογενές. Οι καταναλωτές έχουν τέλεια πληροφόρηση. Ελεύθερη είσοδος και έξοδος των επιχειρήσεων.

16 Μονοπώλιο (1) Ένας μονοπωλητής - είναι ο μοναδικός παραγωγός του προϊόντος ενός κλάδου, καθώς και ο μοναδικός δυνητικός παραγωγός. - προστατεύεται από κάποιας μορφής εμπόδια εισόδου στον κλάδο. - αντιμετωπίζει άμεσα την αγοραία καμπύλη ζήτησης. - σε αντίθεση με την περίπτωση του τέλειου ανταγωνισμού, το οριακό έσοδο (MR) είναι πάντα μικρότερο του μέσου εσόδου (AR). Αυτή η μορφή οργάνωσης είναι πολύ σπάνια. Οι ΗΠΑ πλησίασαν αυτή τη μορφή οργάνωσης της αγοράς στο μεταβατικό στάδιο στις αρχές του 21ου αιώνα, στον κλάδο της καλλιέργειας σιτηρών, όταν εκατομμύρια μικροκαλλιεργητές καλλιεργούσαν σιτηρά ίδιου τύπου. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 16

17 Μονοπώλιο (2) Οι περισσότερες αγορές βρίσκονται μεταξύ των δύο άκρων του μονοπωλίου και του τέλειου ανταγωνισμού Μια ανταγωνιστική επιχείρηση - θα επιθυμούσε να πωλεί μεγαλύτερη ποσότητα προϊόντος στην επικρατούσα τιμή. - αντιμετωπίζει μια καμπύλη ζήτησης με αρνητική κλίση. - αναγνωρίζει ότι η τιμή του προϊόντος της εξαρτάται από την ποσότητα που παράγεται και πωλείται. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 17

18 Ατελής ανταγωνισμός ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΟ Στη σημερινή εποχή οι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται σε μορφές οργάνωσης της αγοράς που είναι γνωστές ως ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΟ και ΜΟΝΟΠΩΛΙΟΣ ανταγωνισμός. Στο ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΟ υπάρχουν ελάχιστες επιχειρήσεις στον κλάδο οι οποίες παράγουν είτε κάποιο ομοιογενές είτε κάποιο τυποποιημένο προϊόν (πχ τσιμέντο, χάλυβας και χημικά προϊόντα). Το εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΟΥ είναι η αλληλεξάρτηση που υπάρχει ανάμεσα στις επιχειρήσεις που απαρτίζουν τον κλάδο. Δεδομένου ότι υπάρχουν μερικές επιχειρήσεις στον κλάδο, η τιμολόγηση, η διαφήμιση και οι άλλες προωθητικές ενέργειες επηρεάζουν σημαντικά τις υπόλοιπες επιχειρήσεις και προκαλούν μιμητισμό και αντεκδίκηση. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 18

19 Μονοπωλιακός ανταγωνισμός Σε έναν κλάδο μονοπωλιακού ανταγωνισμού - πολλές επιχειρήσεις και κανένα εμπόδιο εισόδου. - διαφοροποίηση προϊόντος (άρα η επιχείρηση αντιμετωπίζει μια καμπύλη ζήτησης με αρνητική κλίση). - η απουσία εμποδίων εισόδου συνεπάγεται ότι τα κέρδη εξανεμίζονται μέσω του ανταγωνισμού Ο μονοπωλιακός ανταγωνισμός παρουσιάζει στοιχεία ανταγωνισμού και μονοπωλίου. Το στοιχείο του ανταγωνισμού προκύπτει από το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις. Το στοιχείο του μονοπωλίου προκύπτει από το γεγονός ότι το προϊόν κάθε επιχείρησης διαφέρει κάπως από το προϊόν των άλλων επιχειρήσεων. Επομένως η επιχείρηση ελέγχει κατά κάποιο τρόπο την τιμή που επιβάλλει. Η καμπύλη ζήτηση έχει αρνητική κλίση αλλά αρκετά οριζόντια. Επομένως κάθε αύξηση της τιμής θα οδηγήσει σε μείωση των πωλήσεων. Η οργάνωση αυτή της αγοράς είναι συνηθισμένη στον τομέα των Υπηρεσιών της οικονομίας. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 19

20 Σύγκριση μονοπωλίου και τέλειου ανταγωνισμού Βλέπουμε λοιπόν ότι, σε σχέση με τον τέλειο ανταγωνισμό, το μονοπώλιο συνεπάγεται - υψηλότερη τιμή - χαμηλότερο προϊόν Χάνει πάντα ο καταναλωτής εξαιτίας του μονοπωλίου; - μεταξύ άλλων, αυτό εξαρτάται και από το αν ο μονοπωλητής αντιμετωπίζει την ίδια διάρθρωση κόστους. - ίσως να υπάρχει η δυνατότητα επίτευξης οικονομιών κλίμακας. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 20

21 Μονοπώλιο με διαφοροποίηση τιμής Έστω ότι ένας μονοπωλητής πωλεί το προϊόν του σε δύο ξεχωριστές ομάδες καταναλωτών με διαφορετικές ελαστικότητες ζήτησης. - π.χ. επιχειρηματίες που ταξιδεύουν για επαγγελματικούς λόγους μπορεί να είναι λιγότερο ευαίσθητοι στις διακυμάνσεις των τιμών των αεροπορικών εισιτηρίων σε σχέση με τους τουρίστες. Ο μονοπωλητής μπορεί να αυξήσει τα κέρδη του χρεώνοντας υψηλότερες τιμές στους επιχειρηματίες και χαμηλότερες στους τουρίστες. Η δυνατότητα εφαρμογής διαφοροποιήσεων τιμής είναι μεγαλύτερη για αγαθά που δεν είναι δυνατό να επαναπωληθούν, π.χ. επίσκεψη σε οδοντίατρο. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 21

22 Μονοπωλιακός ανταγωνισμός (2) Έστω ότι υπάρχει ένας κλάδος με μικρό αριθμό επιχειρήσεων, οι οποίες παράγουν διαφοροποιημένα προϊόντα. Κάθε επιχείρηση θα βλέπει τις πωλήσεις της να αυξάνονται όσο αυξάνεται η ζήτηση για τον κλάδο συνολικά και όσο αυξάνεται η τιμή στην οποία πωλούν οι ανταγωνιστές της. Αν αυξηθούν οι επιχειρήσεις στον κλάδο ή αν η επιχείρηση αυξήσει την τιμή του προϊόντος, οι πωλήσεις της μειώνονται. Όσο αυξάνεται ο αριθμός των επιχειρήσεων του κλάδου, τόσο αυξάνεται και το μέσο κόστος της κάθε επιχείρησης, αφού θα μειώνεται ο όγκος παραγωγής της και δεν θα δημιουργούνται οι ίδιες οικονομίες κλίμακας. Η αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων θα οξύνει το μεταξύ τους ανταγωνισμό, με αποτέλεσμα να μειώνεται η τιμή που μπορεί κάθε επιχείρηση να πωλήσει το προϊόν της. Επίσης, αν η τιμή του προϊόντος είναι μεγαλύτερη από το μέσο κόστος, τότε νέες επιχειρήσεις θα εισχωρήσουν στον κλάδο, ενώ αν η τιμή του προϊόντος υπολείπεται του μέσου κόστους, τότε επιχειρήσεις θα εξέλθουν από την παραγωγή. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 22

23 Ολιγοπώλιο, Μονοπωλιακός Ανταγωνισμός και Διεθνές Εμπόριο Η διεύρυνση της αγοράς που προκαλεί το διεθνές εμπόριο, οδηγεί σε αύξηση της ποικιλίας των προϊόντων (περισσότερες επιχειρήσεις) και σε μείωση της μέσης τιμής τους. Το υπόδειγμα αυτό επίσης εξηγεί το ενδο-κλαδικό διεθνές εμπόριο, κάτι που τα προηγούμενα υποδείγματα δεν μπορούσαν να εξηγήσουν. Το ενδο-κλαδικό εμπόριο αποτελεί σημαντικό μέρος του διεθνούς εμπορίου βιομηχανικών προϊόντων μεταξύ των αναπτυγμένων οικονομιών ενώ το δια-κλαδικό εμπόριο γίνεται μεταξύ ανεπτυγμένων και λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών. Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 23

24 Σύμπραξη και καρτέλ Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 24 ΣΥΜΠΡΑΞΗ - μια ρητή ή άρρητη συμφωνία μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου με σκοπό την αποφυγή ή τον περιορισμό του μεταξύ τους ανταγωνισμού. ΚΑΡΤΕΛ - μια κατάσταση όπου επίσημες συμφωνίες μεταξύ των επιχειρήσεων επιτρέπονται από τον νόμο, π.χ. ο ΟΠΕΚ. Η σύμπραξη είναι δύσκολη αν: Υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις στον κλάδο. Το προϊόν δεν είναι τυποποιημένο. Οι συνθήκες ζήτησης και κόστους μεταβάλλονται ραγδαία. Δεν υπάρχουν εμπόδια εισόδου. Οι επιχειρήσεις έχουν πλεονάζουσα παραγωγική δυνατότητα.

25 Η τεθλασμένη καμπύλη ζήτησης Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 25 Σκεφτείτε πώς μπορεί μια επιχείρηση να αντιλαμβάνεται την καμπύλη ζήτησης που αντιμετωπίζει κάτω από συνθήκες ολιγοπωλίου. Μπορεί να παρατηρεί την επικρατούσα τιμή και ποσότητα, αλλά πρέπει να προσπαθεί να προβλέπει τις αντιδράσεις των ανταγωνιστών της σε κάθε μεταβολή της τιμής. Η επιχείρηση μπορεί να αναμένει ότι οι ανταγωνιστές της θα αντιδράσουν αν μειώσει την τιμή της, καθώς αυτό θα θεωρηθεί ως μία επιθετική κίνηση. Άρα η ζήτηση θα είναι σχετικά ανελαστική ως προς μια μείωση της τιμής. Η καμπύλη ζήτησης θα είναι απότομη για τιμές κάτω από την P 0 Αλλά είναι λιγότερο πιθανό ότι οι ανταγωνιστές θα αντιδράσουν σε μία αύξηση της τιμής. Άρα η ζήτηση θα είναι σχετικά ελαστική πάνω από το Pο. Επομένως, η επιχείρηση αντιλαμβάνεται ότι αντιμετωπίζει μια τεθλασμένη καμπύλη ζήτησης. Με δεδομένη την αντίληψη αυτή, η επιχείρηση βλέπει ότι τα έσοδά της θα μειωθούν είτε αυξήσει είτε μειώσει την τιμή. Άρα η καλύτερη στρατηγική είναι να κρατήσει την τιμή σταθερή στο P0. Η τιμή θα τείνει να παραμείνει σταθερή, ακόμη και στην περίπτωση αύξησης του οριακού κόστους.

26 Βιβλιογραφία ΠΑΠΑΗΛΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ (2006) Παραδόσεις Πολιτικής Οικονομίας Εκδόσεις ΑΘ. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ. ΑΘΗΝΑ D. BEGG, S.FISCER, R. DOMBUSCH Εισαγωγή στην Οικονομική ΤΟΜΟΣ Α Eκ. ΚΡΙΤΙΚΗ SALVATOR DOMINICK (2007) Η επιχειρησιακή Οικονομική στο Διεθνές Οικονομικό Περιβάλλον. Εκδ. GUTENBERG Dominick Salvatore (2012) « ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΚΔ. GUTENBERG M. FRIEDMAN “The Methology of Positive Economics” στο Essays in Positive Economics (Chicago: University of Chicago Press, 1953) Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική 26

27 Τέλος Ενότητας Επεξεργασία : Χρήστος Μέγας