Οργανωσιακή Συμπεριφορά Ενότητα 2: Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - Μέρος Α’ Ιωάννης Σαλμόν Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο.

Παρουσίαση με θέμα: "Οργανωσιακή Συμπεριφορά Ενότητα 2: Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - Μέρος Α’ Ιωάννης Σαλμόν Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Οργανωσιακή Συμπεριφορά Ενότητα 2: Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - Μέρος Α’ Ιωάννης Σαλμόν Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί Ενότητας Στην ενότητα αυτή οι φοιτητές θα διδαχθούν θέματα που αφορούν την μηχανοποίηση και πως αυτή παίρνει τον έλεγχο, τις οργανώσεις ως μηχανές καθώς και τις απαρχές της μηχανιστικής οργάνωσης. 4

5 Περιεχόμενα Ενότητας Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο Οι Οργανώσεις ως Μηχανές Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον ‘Έλεγχο (Συνέχεια) Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης 5

6 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - 1 6

7 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - 2 7

8 Οι Οργανώσεις ως Μηχανές - 1 Κινέζος σοφός, ο οποίος έζησε κατά τον τέταρτο αιώνα π.Χ., αφηγείται την ακόλουθη ιστορία: Καθώς ένας νέος περιόδευε τις περιοχές βορείως του ποταμού Han, είδε ένα γεροντάκο να δουλεύει στο λαχανόκηπό του. Είχε σκάψει ένα ακανόνιστο αυλάκι, κατέβαινε στη πηγή, κουβαλούσε ένα δοχείο με νερό και το έριχνε στο αυλάκι. Ενώ η προσπάθεια ήταν τρομερή, το αποτέλεσμα πενιχρό. Έτσι ο νεαρός του είπε: «Υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορείς να ποτίσεις εκατό αυλάκια σε μία μέρα, αν τους ακολουθήσεις θα μπορείς να κάνεις πολλά πράγματα με λίγο κόπο. Δεν θέλεις να τους μάθεις;» Τότε ο κηπουρός σηκώθηκε, τον κοίταξε και του είπε: «Και ποιοι είναι αυτοί οι τρόποι;»

9 Οι Οργανώσεις ως Μηχανές - 2 Ο νέος απάντησε: «Θα πάρεις έναν ξύλινο μοχλό, θα βάλεις το φορτίο στη μία άκρη και θα το σηκώσεις από την άλλη άκρη. Με τον τρόπο αυτόν το νερό θα έρχεται πολύ γρήγορα, σχεδόν θα αναβλύζει. Αυτό ονομάζεται εμβολοφόρος αντλία». ….Με τα λόγια αυτά θυμός φανερώθηκε στο πρόσωπο του γεροντάκου, και είπε: «Έχω μάθει από το δάσκαλό μου ότι όποιος χρησιμοποιεί μηχανές κάνει τη δουλειά του σαν μηχανή. Αυτός που κάνει τη δουλειά του σαν μηχανή αποκτά καρδιά μηχανής, χάνει την απλότητά του. Αυτός που έχει χάσει την απλότητά του χάνει τη βεβαιότητά του σε σχετικά με τον αγώνα της ψυχής του. Η αβεβαιότητα σχετικά με τον αγώνα της ψυχής είναι κάτι που δεν συμφωνεί με την αίσθηση της τιμιότητας. Δεν είναι ότι δεν ακούσει για τέτοια πράγματα, απλώς ντρέπομαι να τα χρησιμοποιήσω». 9

10 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - 1 Αν ο γεροντάκος επισκεπτόταν το σύγχρονο κόσμο, αναμφίβολα θα κατατρόμαζε. Οι μηχανές επηρεάζουν σήμερα κάθε πλευρά της ύπαρξής μας. Πολλοί πιστεύουν ότι η μηχανοποίηση είχε κυρίως θετικά αποτελέσματα, διότι μετέβαλε των άνθρωπο από ανταγωνιστή της φύσης, ουσιαστικά σε κυρίαρχο της φύσης. 10

11 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - 2 Για άλλους, ο φόβος του γεροντάκου σχετικά με την ανθρώπινη αποξένωση, παίρνει διάφορες μορφές, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι η μηχανική είχε ως αποτέλεσμα τη μετάβαση από τη χειρωνακτική στη βιομηχανική παραγωγή. Καταστροφή των αγροτικών κοινοτήτων προς χάριν της άναρχης αστικής ρυμοτόμησης, τη γενική υποβάθμιση του περιβάλλοντος και την επίθεση του ορθολογισμού στο ανθρώπινο πνεύμα. 11

12 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - 3 Ανεξάρτητα από τη θέση που υιοθετεί κανείς, η σοφία που περικλείει η ενόραση του γεροντάκου σε σχέση με τη διαβρωτική επιρροή των μηχανών, παραμένει αδιαμφισβήτητη. Η χρήση των μηχανών έχει μετασχηματίσει ριζικά τη φύση της παραγωγικής διαδικασίας και έχει αφήσει τα σημάδια της στη φαντασία, τις σκέψεις και τα αισθήματα των ανθρώπων στη διάρκεια των αιώνων. 12

13 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - 4 Οι επιστήμονες έχουν παράξει μηχανιστικές ερμηνείες του φυσικού κόσμου και οι φιλόσοφοι και οι ψυχολόγοι έχουν εκφράσει μηχανιστικές θεωρίες για τον ανθρώπινο νου και την ανθρώπινη συμπεριφορά. Σταδιακά έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε τη μηχανή ως μεταφορική περιγραφή, τόσο για την Κοινωνία όσο και για τους εαυτούς μας, και να βάζουμε σε καλούπια τον κόσμο μας με μηχανιστικές αρχές. 13

14 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - 5 Σκεφτείτε για παράδειγμα τη μηχανική ακρίβεια με την οποία αναμένουμε να λειτουργούν οι θεσμοί της Κοινωνίας μας. Συχνά η Οργανωσιακή ζωή γίνεται ρουτίνα που έχει τη ακρίβεια ρολογιού : Οι άνθρωποι πιάνουν δουλειά συγκεκριμένη ώρα. Εκτελούν συγκεκριμένα καθήκοντα. Κάνουν διάλλειμα καθορισμένη ώρα. Ξαναπιάνουν δουλειά συγκεκριμένη στιγμή μετά τη παύση. Συχνά η μία βάρδια αντικαθιστά την άλλη έτσι ώστε η εργασία να μην σταματά 24 ώρες την ημέρα και για όλες τις ημέρες του χρόνου. 14

15 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - 6 Η εργασία πολλές φορές είναι μηχανική και συγκροτείται από επαναλαμβανόμενα καθήκοντα όπως πχ σε περιπτώσεις: Εργασίας σε εργοστάσιο μαζικής παραγωγής. Διεκπεραίωσης διοικητικής εργασίας σε μεγάλα γραφεία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (Ασφαλιστικά γραφεία- Εφορίες). Εργασίας σε Τράπεζες. Σε ταχυφαγεία και πολλά είδη οργανώσεων παροχής υπηρεσιών η κάθε ενέργεια είναι προσχεδιασμένη με κάθε λεπτομέρεια, ακόμα και όταν αφορά στην αλλιλεπίδραση με ανθρώπους. 15

16 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - 7 Οι εργαζόμενοι συνήθως εκπαιδεύονται να αλληλεπιδρούν με τους πελάτες σύμφωνα με ένα συγκεκριμένο κώδικα οδηγιών και οι επιδόσεις τους παρακολουθούνται - Ακόμα και το πιο τυχαίο χαμόγελο, χαιρετισμός, σχόλιο, τις περισσότερες φορές είναι προγραμματισμένο με βάση την πολιτική της εταιρείας, και επαναλαμβάνεται ώστε να παράγει αυθεντικά αποτελέσματα. 16

17 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - 8 Η κατάσταση παρατηρήσεων της Διευθυντικής ομάδας μιας γνωστής αλυσίδας γρήγορου φαγητού, που χρησιμοποιήθηκε για τη παρακολούθηση των επιδόσεων των εργαζομένων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, αποκαλύπτει το βαθμό κατά τον οποίο μπορεί ένα απλό καθήκον, όπως το σερβίρισμα ενός πελάτη, να μηχανοποιηθεί, να παρατηρηθεί και να αποτιμηθεί με τρόπο μηχανικό. 17

18 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον ‘Έλεγχο - 9 18 ΠΩΣ ΧΑΙΡΕΤΑΜΕ ΤΟΝ ΠΕΛΑΤΗ ΝΑΙΟΧΙ 1. Με χαμόγελο. 2. Με ειλικρίνεια. 3. Κοιτάζοντάς τον στα μάτια. 4. Άλλο: ΠΩΣ ΠΑΙΡΝΟΥΜΕ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ ΝΑΙΟΧΙ 1. Το άτομο στον πάγκο είναι πλήρως εξοικειωμένο με το μενού ( Δεν ψάχνει τα είδη). 2. Ο πελάτης δίνει τη παραγγελία του μόνο μία φορά. 3. Τις μικρές παραγγελίες (μέχρι 4 είδη) τις απομνημονεύουμε και δεν χρειάζεται να καταγραφούν. 4. Άλλο: ΠΩΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ ΝΑΙΟΧΙ 1. Η παραγγελία συγκεντρώνεται με τη σωστή σειρά. 2. Τα ψητά προσφέρονται πρώτα. 3. Τα ποτά σερβίρονται με τη σωστή σειρά. 4. Μπαίνει η σωστή ποσότητα πάγου.

19 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον ‘Έλεγχο - 10 19 ΠΩΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ ΝΑΙΟΧΙ 5. Τα ποτήρια κρατιούνται γυρτά και ελέγχεται η ροή. 6.Τα ποτήρια πρέπει να γεμίζουν μέχρι το σωστό ύψος 7. Στα ποτήρια μπαίνει καπάκι. 8. Τα ποτήρια είναι καθαρά. 9. Ο καφές είναι φρεσκοφτιαγμένος. 10. Τα φλιτζάνια γυρίζουν μέχρι το σωστό ύψος. Άλλο: ΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ ΝΑΙΟΧΙ 1. Η παραγγελία πακετάρεται με το σωστό τρόπο 2. Η σακούλα είναι διπλωμένη δύο φορές 3. Χρησιμοποιούνται πλαστικοί δίσκοι για σερβίρισμα εντός του καταστήματος. 4. Χρησιμοποιείται κάλυμμα για το δίσκο. 5. Το φαγητό προσφέρεται στα χέρια του πελάτη με το σωστό τρόπο Άλλο:

20 Η Μηχανοποίηση Παίρνει τον Έλεγχο - 11 20 ΠΩΣ ΖΗΤΑΜΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΠΑΙΡΝΟΥΜΕ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΝΑΙΟΧΙ 1. Το τελικό ποσό ανακοινώνεται ευκρινώς και αρκετά δυνατά ώστε να γίνει κατανοητό. 2. Το ποσό που λαμβάνεται επαναλαμβάνεται ευκρινώς. 3. Τα ρέστα μετριούνται δυνατά. 4. Τα ρέστα μετριούνται σωστά. 5. Χαρτονομίσματα μεγάλης αξίας τα αφήνουμε πάνω στον πάγκο μέχρι να δοθούν τα ρέστα Άλλο: ΠΩΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΕΛΑΤΗ ΚΑΙ ΠΩΣ ΤΟΝ ΠΡΟΣΚΑΛΟΥΜΕ ΝΑ ΜΑΣ ΞΑΝΑΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙ ΝΑΙΟΧΙ 1. Ευχαριστούμε πάντα τον πελάτη 2. Οι ευχαριστίες μας είναι ειλικρινείς 3. Κοιτάζουμε τον πελάτη στα μάτια 4. Τον προσκαλούμε να μας ξαναεπισκεφτεί Άλλο:

21 Μηχανές, Μηχανιστική Σκέψη και η Άνοδος της Γραφειοκρατίας - 1 Οι οργανώσεις που είναι σχεδιασμένες να λειτουργούν σαν μηχανές ονομάζονται πλέον γραφειοκρατίες. Οι περισσότερες βέβαια Οργανώσεις είναι σε κάποιο βαθμό γραφειοκρατικοποιημένες, διότι ο μηχανιστικός τρόπος σκέψης έχει διαποτίσει τις πιο βασικές μας απόψεις σχετικά με το τι είναι οργάνωση. 21

22 Μηχανές, Μηχανιστική Σκέψη και η Άνοδος της Γραφειοκρατίας - 2 Π.χ. όταν μιλάμε για Οργάνωση, έχουμε συνήθως στο μυαλό μας μία κατάσταση σχέσεων ανάμεσα σε ευκρινώς καθορισμένα μέρη τα οποία έχουν κάποια καθορισμένη τάξη. Αναμένουμε από τις Οργανώσεις-μηχανές να λειτουργούν κατά τρόπο ρουτινοποιημένο, αποτελεσματικό και προβλέψιμο. 22

23 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 1 Οι Οργανώσεις σπανίως είναι αυτοσκοποί. Αποτελούν όργανα για την επίτευξη άλλων σκοπών. Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζεται στις ρίζες της λέξης οργάνωση, που προέρχεται από τη λέξη όργανο, που σημαίνει εργαλείο. Δεν είναι παράξενο λοιπόν το γεγονός ότι οι ιδέες που αναφέρονται σε καθήκοντα, στόχους, επιδιώξεις και αντικειμενικούς σκοπούς έχουν γίνει σημαντικές Οργανωσιακές έννοιες, εφόσον τα εργαλεία και τα όργανα είναι μηχανικά επινοήματα που εφευρέθηκαν και τελειοποιήθηκαν ακριβώς για να βοηθήσουν στην εκτέλεση κάποιας δραστηριότητας προσανατολισμένης σε κάποιο στόχο. 23

24 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 2 Η συγκεκριμένη χρηστικότητα είναι έκδηλη στις πρακτικές των παλαιότερων τυπικών Οργανώσεων που γνωρίζουμε, όπως είναι οι Οργανώσεις που δημιούργησαν τις τεράστιες πυραμίδες, αυτοκρατορίες, στρατιές. Στην πραγματικότητα, οι έννοιες που αναφέρονται στην Οργάνωση μηχανοποιήθηκαν μετά την εφεύρεση και την εξάπλωση των μηχανών, ταυτόχρονα με τη βιομηχανική επανάσταση στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική (Η χρήση των μηχανών, ιδιαίτερα στη βιομηχανία, απαιτούσε την προσαρμογή των Οργανώσεων στις ανάγκες των μηχανών) 24

25 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 3 Με τη Βιομηχανική επανάσταση παρατηρείται μία αυξανόμενη τάση προς γραφειοκρατικοποίηση και ρουτινοποίηση της ζωής γενικότερα ( Αγρότες, δεξιοτέχνες και χειρωνάκτες απεμπόλησαν τη σχετική αυτονομία και κατέλαβαν θέσεις εργασίας σε εργοστασιακές συνθήκες). 25

26 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 4 Ο καταμερισμός της εργασίας, τον οποίο είχε εκθειάσει ο οικονομολόγος Adam Smith στο έργο του (Ο Πλούτος των Εθνών), εντάθηκε και εξειδικεύθηκε για χάρη της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας και της μείωσης της διακριτικής ευχέρειας των εργατών, με σκοπό τον καλύτερο έλεγχό τους τόσο από τις μηχανές όσο και από τους επόπτες. Εισήχθησαν νέες διαδικασίες και τεχνικές για να πειθαρχήσουν οι εργάτες ώστε να δεχθούν τη νέα και αυστηρή ρουτίνα της βιομηχανικής παραγωγής. 26

27 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 5 Πολλά στοιχεία πάρθηκαν από το στρατό, ο οποίος, τουλάχιστον την εποχή του Φρειδερίκου του Μεγάλου της Πρωσίας, είχε αναδυθεί ως πρότυπο μηχανιστικής Οργάνωσης. Ο Φρειδερίκος που βασίλεψε από το 1740 έως το 1786, κληρονόμησε ένα στρατό που αποτελούνταν κυρίως από εγκληματίες, πένητες, ξένους μισθοφόρους και απρόθυμους κληρωτούς. 27

28 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 6 Στη προσπάθειά του να αλλάξει αυτή τη κατάσταση προχώρησε ευθύς σε μεταρρυθμίσεις στη κατεύθυνση της μετατροπής του συρφετού σε καλοκουρδισμένη μηχανή: Εισαγωγή βαθμοφόρων και στολών Επέκταση και τυποποίηση κανονισμών Αυξανόμενη εξειδίκευση καθηκόντων Χρήση τυποποιημένης εξάρτησης Δημιουργία γλώσσας διαταγών και συστηματική στρατιωτική εκπαίδευση που περιελάμβανε στρατιωτικά γυμνάσια 28

29 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 7 Ο Φρειδερίκος ήθελε να μετατρέψει το στρατό του σε αποτελεσματικό μηχανισμό του οποίου η λειτουργία να στηρίζεται σε τυποποιημένα μέρη. Η εκπαίδευση επέτρεπε τη σφυρηλάτηση των τυποποιημένων μερών με οποιοδήποτε πρωτογενές υλικό, πράγμα που επέτρεπε την εύκολη αντικατάσταση των μερών όταν κρινόταν αναγκαίο, ειδικά κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων. 29

30 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 8 Για να εξασφαλίσει απόλυτη πειθαρχία υπέθαλψε την αρχή ότι οι στρατιώτες πρέπει να διδαχθούν να φοβούνται περισσότερο τους αξιωματικούς τους από τον εχθρό. Παράλληλα για να εξασφαλίσει ότι η στρατιωτική του μηχανή θα χρησιμοποιούνταν κατά το δυνατό σοφά, ανέπτυξε τη διάκριση ανάμεσα σε συμβουλευτικές και διατακτικές λειτουργίες, απελευθερώνοντας εξειδικευμένους συμβούλους που σχεδίαζαν τις διάφορες δραστηριότητες από τη γραμμή των διαταγών 30

31 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 9 Μέσα στο χρόνο προστέθηκαν λεπτές μεταρρυθμίσεις, όπως η εισαγωγή συστημάτων ελέγχου που λειτουργούσαν αποκεντρωτικά έτσι ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη αυτονομία των μερών σε διαφορετικές συνθήκες μάχης. Πολλές από τις ιδέες και τις πρακτικές του Φρειδερίκου, υιοθετήθηκαν σταδιακά, για την επίλυση προβλημάτων που δημιούργησε η ανάπτυξη των συστημάτων παραγωγής στα εργοστάσια στη διάρκεια του δεκάτου ενάτου αιώνα, καθώς οι επιχειρηματίες προσπαθούσαν να βρουν οργανωσιακές μορφές κατάλληλες για την τεχνολογία των μηχανών 31

32 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 10 Κατά το δέκατο ένατο αιώνα, έγιναν αρκετές προσπάθειες στην κατεύθυνση κωδικοποίησης και προώθησης ιδεών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην αποτελεσματική οργάνωση και διοίκηση της εργασίας. Το εγκώμιο του Adam Smith για τον καταμερισμό της εργασίας διαδέχθηκε το 1801 η δημόσια επίδειξη μαζικής παραγωγής από τον Eli Whitney, ο οποίος έδειξε πως μπορούσαν να συναρμολογηθούν όπλα από σωρούς ανταλλακτικών. 32

33 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 11 Το 1832, ο Charles Babbage, ο εφευρέτης μιας από τις πρώτες μορφές μαθηματικού υπολογιστή, υποστήριξε μια επιστημονική προσέγγιση στο θέμα της οργάνωσης και διοίκησης που τόνιζε τη σημασία του σχεδιασμού και του κατάλληλου καταμερισμού της εργασίας. Αρχές του 20ου αιώνα τελικά οι ιδέες και οι εξελίξεις συνδέονται και αποτελούν μια εκτεταμένη θεωρία για την οργάνωση και τη διοίκηση. Ο Max Weber συμβάλει μέσω της παρατήρησης της παραλληλίας ανάμεσα στη μηχανοποίηση της βιομηχανίας και της εξέλιξης. 33

34 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 12 Το 1832, ο Charles Babbage, ο εφευρέτης μιας από τις πρώτες μορφές μαθηματικού υπολογιστή, υποστήριξε μια επιστημονική προσέγγιση στο θέμα της οργάνωσης και διοίκησης που τόνιζε τη σημασία του σχεδιασμού και του κατάλληλου καταμερισμού της εργασίας. Αρχές του 20ου αιώνα τελικά οι ιδέες και οι εξελίξεις συνδέονται και αποτελούν μια εκτεταμένη θεωρία για την οργάνωση και τη διοίκηση. 34

35 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 13 Ο Max Weber συμβάλει μέσω της παρατήρησης της παραλληλίας ανάμεσα στη μηχανοποίηση της βιομηχανίας και της εξέλιξης. Στη δουλειά του Max Weber συναντά κανείς τον πρώτο περιεκτικό ορισμό της γραφειοκρατίας, ως μιας μορφής οργάνωσης που δίνει έμφαση στην ακρίβεια, την ταχύτητα, την ευκρίνεια, την κανονικότητα και την αποτελεσματικότητα, χαρακτηριστικά που επιτυγχάνονται μέσω της δημιουργίας ενός σταθερού καταμερισμού καθηκόντων, μέσω ιεραρχικής επίβλεψης, καθώς και συγκεκριμένων κανόνων και διατάξεων. 35

36 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 14 Ως κοινωνιολόγος, ο Weber ενδιαφερόταν για τις κοινωνικές επιπτώσεις της εξάπλωσης της γραφειοκρατίας και ανησυχούσε για τα αποτελέσματα που θα μπορούσε να επιφέρει στην ανθρώπινη πλευρά της κοινωνίας. Είδε ότι η γραφειοκρατική προσέγγιση μπορούσε, εν δυνάμει, να ρουτινοποιήσει και να μηχανοποιήσει σχεδόν κάθε πλευρά της ανθρώπινης ζωής, υπονομεύοντας το ανθρώπινο πνεύμα και την ικανότητα για αυθόρμητη δράση. 36

37 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 15 Επίσης ο Weber συνειδητοποίησε ότι θα μπορούσε να έχει σοβαρές πολιτικές συνέπειες, υπονομεύοντας τη δυνατότητα για περισσότερο δημοκρατικές μορφές οργάνωσης. Στη θεωρία σχετικά με την οργάνωση και διοίκηση συνέβαλε επίσης μια ομάδα η οποία αποτελούνταν από θεωρητικούς και επαγγελματίες μάνατζερ της Βόρειας Αμερικής, οι οποίοι έθεσαν τις βάσεις αυτού που σήμερα αποκαλείται «Κλασική Θεωρία Διοίκησης» και «Επιστημονική Διοίκηση». 37

38 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 16 Σε αντίθεση με τον Weber, τα μέλη της ομάδας αυτής ήταν υπέρμαχοι της γραφειοκρατικοποίησης και αφιέρωσαν τις δυνάμεις τους στον προσδιορισμό των συγκεκριμένων αρχών και μεθόδων μέσω των οποίων θα μπορούσε να επιτευχθεί αυτό το είδος οργάνωσης. Ενώ η Κλασική θεωρία διοίκησης επικεντρώθηκε στο σχεδιασμό του συνόλου της οργάνωσης, η Επιστημονική διοίκηση επικεντρώθηκε στο σχεδιασμό και τη διαχείριση των μεμονωμένων θέσεων εργασίας. 38

39 Οι Απαρχές της Μηχανιστικής Οργάνωσης - 17 Οι ιδέες αυτών των θεωρητικών ευθύνονται για το γεγονός ότι πολλές μηχανιστικές αρχές έχουν επιβληθεί στον καθημερινό τρόπο σκέψης μας. 39

40 Τέλος Ενότητας