Ο Ν Ο Μ Α Τ Ι Κ Ο Ι ΟΜΟΙΟΠΤΩΤΟΙ ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ Επιμέλεια: Βέρα Δακανάλη.

Παρουσίαση με θέμα: "Ο Ν Ο Μ Α Τ Ι Κ Ο Ι ΟΜΟΙΟΠΤΩΤΟΙ ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ Επιμέλεια: Βέρα Δακανάλη."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ο Ν Ο Μ Α Τ Ι Κ Ο Ι ΟΜΟΙΟΠΤΩΤΟΙ ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ Επιμέλεια: Βέρα Δακανάλη

2 1. Επιθετικός προσδιορισμός (μόνιμη ιδιότητα) 2. Κατηγορηματικός προσδιορισμός (παροδική ιδιότητα) π ᾶ ς, ἅ πας, ὅ λος, ἄ κρος, μέσος, ἔ σχατος, α ὐ τός, μόνος, ἕ καστος, ἔ ρημος

3 1.Παράθεση (από συγκεκριμένη έννοια σε αφηρημένη) π.Χ Παυσαν ί ας ὁ βασιλε ὺ ς φθον ή σας Λυσ ά νδρ ῳ 2. Επεξήγηση (από αφηρημένη έννοια σε συγκεκριμένη) π.χ προσ έ κρουσ ᾽ ἀ νθρ ώ π ῳ πονηρ ῷ, Ἀ νδροτ ί ωνα λ έ γω

4 Επιθετικός προσδιορισμός: λέγεται το επίθετο (ή οποιαδήποτε άλλη λέξη κατέχει τη θέση επιθέτου) που προσδιορίζει ένα ουσιαστικό και του αποδίδει μια ιδιότητα προϋπάρχουσα, γνωστή και σταθερή. π.χ. ὅ μως δ' ἀ ν ά γκη το ῖ ς ἀ ρχα ί οις ἔ θεσι χρ ῆ σθαι Ο επιθετικός προσδιορισμός συμφωνεί πάντα με το προσδιοριζόμενο ουσιαστικό κατά γένος, αριθμό και πτώση. Μπορεί και να συνοδεύεται ορισμένες φορές από άρθρο. π.χ. ο   γαθοί στρατι  ται. ουσιαστικά που δηλώνουν ηλικία, επάγγελμα, εθνικότητα, πλάι στα ουσιαστικά ἀ νήρ, γυνή, πα ῖ ς, ἄ νθρωπος Π.χ ἄ νδρες Ἀ θηνα ῖ οι

5 Εκτός από επίθετο ο επιθετικός προσδιορισμός μπορεί να είναι: Επιθετική μετοχή: π.χ. ἀ πηλλ ά χθαι τ ῶ ν παρ ό ντων κακ ῶ ν Αντωνυμία: π.χ. ὁ ἐ μ ὸ ς πατήρ Αριθμητικό: π.χ. π έ ντε κα ὶ ε ἴ κοσι σταδ ί ους ἀ π έ χον ἀ π ὸ τ ῆ ς ν ῦ ν π ό λεως Ουσιαστικά που δηλώνουν αξίωμα, ηλικία, επάγγελμα, εθνικότητα: π.χ. πρεσβ ύ της ἀ νήρ | Κύρια έναρθρα γεωγραφικά ονόματα: π.χ. τ ὸ Θρι ά σιον πεδ ί ον Αρθρο+γενική πτώση ουσιαστικού: π.χ. ο ἱ τ ῶ ν Ἀ θηνα ί ων πρ έ σβεις Αρθρο+επίρρημα: π.χ. το ὺ ς πλησ ί ον πολεμ ί ους κακ ῶ ς ἐ πο ί ουν αρθρο+εμπρόθετο: π.χ τ ὸ περ ὶ τ ὸ ν Πειραι ᾶ τε ῖ χος

6 Εκτός από επίθετο ο κατηγορηματικός προσδιορισμός μπορεί να είναι: Επιθετική μετοχή: π.χ. ο  ’Αθηναίοι διεναυμάχησαν διεσπαρμέναις τα  ς ναυσί. Επιθετική αντωνυμία: π.χ. ’Εκείνους παύσω τοιαύτην  χοντας τήν γνώμην. Συνήθως ορισμένα επίθετα λειτουργούν ως κατηγορηματικοί προσδιορισμοί: π ᾶ ς, ἅ πας, ὅ λος, ἄ κρος, μέσος, ἔ σχατος, α ὐ τός, μόνος, ἕ καστος, ἔ ρημος

7 Κατηγορηματικός προσδιορισμός: Λέγεται το επίθετο κυρίως (ή η επιθετική μετοχή ή η επιθετική αντωνυμία) που προσδιορίζει ένα ουσιαστικό χωρίς να αποτελεί με αυτό μια έννοια, του αποδίδει δηλαδή μια ιδιότητα παροδική. π.χ. ἱ ππε ύ ς τις προσ ή λαυνε κα ὶ μ ά λα ἰ σχυρ ῶ ς ἱ δρ ῶ ντι τ ῷ ἵ ππ ῳ Ο κατηγορηματικός προσδιορισμός συμφωνεί πάντα με το προσδιοριζόμενο ουσιαστικό κατά γένος, αριθμό και πτώση. Ο κατηγορηματικός προσδιορισμός δε συνοδεύεται ποτέ από άρθρο.