ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: Περιβαλλοντική Επικοινωνία και Πληροφόρηση A. Μαρτίνης Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ως εργαλείο στη διάχυση των μηνυμάτων της περιβαλλοντικής.

Παρουσίαση με θέμα: "ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: Περιβαλλοντική Επικοινωνία και Πληροφόρηση A. Μαρτίνης Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ως εργαλείο στη διάχυση των μηνυμάτων της περιβαλλοντικής."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: Περιβαλλοντική Επικοινωνία και Πληροφόρηση A. Μαρτίνης Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ως εργαλείο στη διάχυση των μηνυμάτων της περιβαλλοντικής προστασίας

2 Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: ένας νέος τύπος εκπαίδευσης Η διαμόρφωση του πλαισίου αναφοράς της Π.Ε. στηρίχθηκε στις εξής διαπιστώσεις: Συνεχόμενη υποβάθμιση των φυσικών ισορροπιών με αυξανόμενους ρυθμούς Ανεπάρκεια του αυστηρού νομοθετικού πλαισίου και των συμβάσεων σε εθνικό κοινοτικό και διεθνές επίπεδο για θέματα προστασίας και διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος Άμεσος κίνδυνος να βρεθεί η ανθρωπότητα σε μία μη αντιστρεπτή κατάσταση όσον αφορά την ποιότητα του περιβάλλοντος Έλλειψη στη συμμετοχή των πολιτών σε θέματα που άπτονται του κοινού οφέλους όπως είναι και η ποιότητα περιβάλλοντος

3 Αποτέλεσμα... Η σημερινή κατάσταση απαιτεί από τον κάθε πολίτη: Τη συνειδητοποίηση της κρισιμότητας Την απόκτηση δεξιοτήτων για να κατανοήσει και να δράσει Την εμπλοκή στη δράση του πολίτη, με εμπιστοσύνη στην αξία της δράσης Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στην πλήρωση των παραπάνω προϋποθέσεων για ένα πιο ευοίωνο μέλλον με όρους οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτικούς και περιβαλλοντικούς

4 Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: πρώτοι ορισμοί Περιβαλλοντική Εκπαίδευση είναι η διαδικασία που οδηγεί, με την αναγνώριση αξιών και τη διασαφήνιση εννοιών, στην ανάπτυξη των ικανοτήτων και των στάσεων που είναι απαραίτητες για την κατανόηση και την εκτίμηση της συσχέτισης ανθρώπου, πολιτισμού και βιοφυσικού περιβάλλοντος. Η Π.Ε. συνεπάγεται επίσης, άσκηση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και διαμόρφωση ενός κώδικα συμπεριφοράς του κάθε ατόμου ξεχωριστά γύρω από τα προβλήματα που αφορούν την ποιότητα του περιβάλλοντος (ΙUCN 1970) H Περιβαλλοντική Εκπαίδευση είναι μια διαδικασία διαμόρφωσης ενός παγκόσμιου πληθυσμού, που να είναι ενήμερος και να ενδιαφέρεται για το περιβάλλον και τα προβλήματα του και να έχει τη γνώση, τις δεξιότητες, τις στάσεις και τη διάθεση να εργάζεται ατομικά και συλλογικά για την επίλυση τρεχόντων περιβαλλοντικών προβλημάτων και πρόληψη νέων (UNESCO 1978)

5 Στόχοι της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Γενικός στόχος της Π.Ε.: Η διαμόρφωση υπεύθυνων πολιτών μέσα από τη θεμελίωση μίας κοινής πλανητικής συνείδησης που ισχυρίζεται ότι «δεν έχουμε παρά μόνο μία γη» Επιμέρους στόχοι: Συμβολή στη διαμόρφωση υπεύθυνων πολιτών, όσον αφορά τις συμπεριφορές τους στο ατομικό και συλλογικό επίπεδο, που θα έχουν εμπιστοσύνη στη αξία της δράσης του πολίτη και θα είναι ικανοί να δράσουν σε όλα τα επίπεδα, από το τοπικό έως το παγκόσμιο Ενίσχυση της αναγκαιότητας για πρόβλεψη και θεραπεία των κρίσιμων περιβαλλοντικών ζητημάτων ακολουθώντας την «αρχή της προφύλαξης», παρά της ιδέας για διόρθωση των ήδη υφιστάμενων προβλημάτων Πρόκληση της επιθυμίας για δράση και συμμετοχή στις πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται για κρίσιμα θέματα περιβάλλοντος, ανάπτυξης και διαχείρισης φυσικών πόρων Καλλιέργεια της κριτικής σκέψης απέναντι στην ανάπτυξη ως έννοια, στη δυσλειτουργία του τρόπου παραγωγής, στα αρνητικά πρότυπα κατανάλωσης, και γενικότερα ενίσχυση της κριτικής σκέψης και ενδεχομένως αμφισβήτησης των πολιτών απέναντι στο σύγχρονο οικονομικό σύστημα

6 Στόχοι της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Χάρτα Βελιγραδίου) ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗΓΝΩΣΗΣΤΑΣΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ - ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ

7 Ο σημαντικότερος στόχος της Π.Ε. Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ των πολιτών, έτσι ώστε να είναι σε θέση να συμμετέχουν στον δημοκρατικό έλεγχο των επιλογών, των πολιτικών κατευθύνσεων και των δράσεων που σχετίζονται με το περιβάλλον, την ανάπτυξη και τη διαχείριση των φυσικών πόρων

8 Ομάδες στόχοι (target groups) της Π.Ε. εκπαιδευτικοί εμψυχωτές επαγγελματίες των ΜΜΕ γεωργοί, παραγωγοί μέλη περιβαλλοντικών οργανώσεων μηχανικοί, αρχιτέκτονες πολιτικοί και διοικητικοί υπεύθυνοι επιχειρηματίες, βιομήχανοι μαθητές γυναίκες νέοι εκτός σχολείου μέλη μιας ιδιαίτερης κοινότητας καταναλωτές Α. Εκπαιδευτική κοινότητα που δραστηριοποιείται στο χώρο της Π.Ε. Β. Ενδιάμεσες ομάδες Γ. Πλατύ κοινό

9 Το «πάνελ των πολιτών» Μια προσπάθεια για την προώθηση της συμμετοχικής δημοκρατίας Θέμα: Διαδικασία ανασχεδιασμού των χωροταξικών σχεδίων στην γαλλόφωνη επαρχία Brabant Ανάπτυξη πρωτοβουλίας για την ανάπτυξη λαϊκής συμβουλευτικής διαδικασίας από μη κερδοσκοπική οργάνωση με την υποστήριξη των Υπουργών Μεταφορών, Μετακινήσεων και Ενέργειας και Χωροταξίας, Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας Η πρόκληση της εμπειρίας των πολιτών: Να οδηγήσει την εξουσία να ακούσει τον πολίτη, να προωθήσει τη συμμετοχική δημοκρατία και να ελαφρυνθεί η διαδικασία των δημόσιων ερευνών και δημοσκοπήσεων «Πάνελ των πολιτών»: Καινούρια μορφή δημόσιας συζήτησης με εφαρμογή σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία, η Δανία, η Ισπανία, η Γαλλία και το Βέλγιο. Η λαϊκή αυτή συμβουλευτική διαδικασία χρησιμοποιείται για να συζητηθούν με την ενεργή εμπλοκή των πολιτών, πολύπλοκα θέματα σχετικά με το περιβάλλον, τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη βιοηθική κτλ. και ακολουθεί τα παρακάτω βήματα (περίπτωση Βελγίου 2001-2002)

10 Το «πάνελ των πολιτών» Η περίπτωση του Βελγίου (συνέχεια...) Δεδομένα: Η επαρχία Brabant αντιμετωπίζει μεγάλη οικονομική πίεση σχετικά με τις χρήσεις γης, με τη μεγάλη ζήτηση για επέκταση των βιομηχανικών ζωνών και τη συνεχή αύξηση του πληθυσμού. Επιπλέον τα χωροταξικά σχέδια θα πρέπει να αναθεωρηθούν γιατί δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές ανάγκες στη διαδικασία ανασχεδιασμού των χωροταξικών σχεδίων στην γαλλόφωνη επαρχία Brabant Η προετοιμασία της λαϊκής συμβουλευτικής διαδικασίας ξεκίνησε το Σεπτέμβρη του 2000 και η δράση του «πάνελ» που αποτελούνταν από 62 άτομα (μη ειδικά) κορυφώθηκε ανάμεσα στον Μάρτιο και τον Μάιο του 2001 Η επιλογή των ατόμων που συμμετείχαν έγινε με κλήρωση από ένα αρχικό δείγμα 3.300 ατόμων και με τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η αντιπροσωπευτικότητα και από τις τρεις υποπεριφέρειες της επαρχίας Brabant Από τους συμμετέχοντες ζητήθηκε να εκφράσουν τη γνώμη τους για την αναθεώρηση των χωροταξικών σχεδίων, με τη μορφή «βασικών κατευθυντήριων αξιών» για τη μελλοντική ανάπτυξη της επαρχίας Για το σκοπό αυτό οι συμμετέχοντες συγκεντρώθηκαν τρεις συνεχόμενες ημέρες και έλαβαν μια σχετική πρώτη επιμόρφωση σε έννοιες όπως βιώσιμη ανάπτυξη, οικονομική ανάπτυξη, πολιτικές χωροταξίας και μετακίνησης

11 Το «πάνελ των πολιτών» Η περίπτωση του Βελγίου (συνέχεια...) Μετά τις πρώτες τρεις ημέρες, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να επιλέξουν τις προσωπικότητες ή τους οργανισμούς, που θα μπορούσαν να δώσουν περισσότερες πληροφορίες Στην επόμενη συνεδρίαση, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να ψηφίσουν αυτόνομα, δίνοντας τις απαντήσεις τους σε ερωτηματολόγιο σχετικά με την επιλογή των καλύτερων προτάσεων από αυτές που είχαν καταγράψει κατά τις προηγούμενες φάσεις Συντάχθηκε στη συνέχεια μια σύνθεση θέσεων και προτάσεων των συμμετεχόντων μετά από σχετικές τροποποιήσεις από εκπροσώπους των ίδιων των συμμετεχόντων και το τελικό κείμενο των 22 άρθρων στάλθηκε στη συνέχεια στους δύο Υπουργούς. Οι τελευταίοι δεσμεύτηκαν να λάβουν υπόψη τους τις παρατηρήσεις και προτάσεις που τους κατατέθηκαν, διατηρώντας όμως και το δικαίωμα να κάνουν τις επιλογές που θεωρούν απαραίτητες, αναλαμβάνοντας τη δική τους ευθύνη Οι αποφάσεις των συμμετεχόντων όποτε αυτές δεν ήταν ομόφωνες λαμβάνονταν βάσει πλειοψηφίας

12 Τα κέρδη από το «πάνελ των πολιτών» του Βελγίου Ενίσχυση της συμμετοχής του πολίτη στη διαδικασία της λήψης αποφάσεων Ενίσχυση επιμορφωτικών διαδικασιών που είναι απαραίτητες για τη «μετά λόγου γνώσης» συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων Ενδυνάμωση της επιθυμίας να προχωρήσουν οι πολίτες σε μία περαιτέρω κατάρτιση-ανάπτυξη δεξιοτήτων κατάλληλων για την ενεργή συμμετοχή τους στα κοινά Ανάπτυξη μιας υπεύθυνης στάσης απέναντι στα δημόσια θέματα, η οποία πιστεύεται ότι θα κάνει αισθητά τα αποτελέσματα της στην καθημερινή ζωή των συμμετεχόντων Ανάδειξη του ιδιαίτερου και ουσιαστικού ρόλου που μπορούν να παίξουν οι οργανώσεις που ασχολούνται με την επιμόρφωση ενηλίκων σε μια λαϊκή συμβουλευτική διαδικασία Έκφραση ικανοποίησης από τους συμμετέχοντες αλλά και ενδυνάμωση του αισθήματος ευθύνης απέναντι σε σημαντικά κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά και πολύ περισσότερο περιβαλλοντικά ζητήματα

13 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

14 Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. © διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY- NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. χωρίς σήμανσηΣυνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

15 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει:  το Σημείωμα Αναφοράς  το Σημείωμα Αδειοδότησης  τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων  το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

16 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.