Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας Νευρολογική Νοσηλευτική Ενότητα 9: Σχιζοφρένεια στα παιδιά και τους ενήλικες Δρ. Χρυσούλα Νταφογιάννη, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα.

Παρουσίαση με θέμα: "Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας Νευρολογική Νοσηλευτική Ενότητα 9: Σχιζοφρένεια στα παιδιά και τους ενήλικες Δρ. Χρυσούλα Νταφογιάννη, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας Νευρολογική Νοσηλευτική Ενότητα 9: Σχιζοφρένεια στα παιδιά και τους ενήλικες Δρ. Χρυσούλα Νταφογιάννη, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Νοσηλευτικής Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

2 Περίγραμμα του μαθήματος  Αναλυτική Περιγραφή Ενότητας,  Στόχοι Ενότητας,  Ορισμός Κουλτούρας,  Ορισμός Μεταβίβασης,  Ορισμός Προκατάληψης,  Ορολογία της σχιζοφρένειας,  Ορισμός της ψύχωσης στα παιδιά,  Επιδημιολογία,  Αιτιολογία,  Συμπτωματολογία,  Θεραπεία,  Ορισμός της ψύχωσης στους Ενήλικες,  Επιδημιολογία,  Αιτιολογία,  Συμπτωματολογία,  Θεραπεία,  Νοσηλευτική Φροντίδα,  Συμπεράσματα,  Βιβλιογραφία. 1

3 Αναλυτική Περιγραφή Ενότητας Η 9 Η Ενότητα περιλαμβάνει την οριοθέτηση της ορολογίας για την ψύχωση στα παιδιά και τους ενήλικες. Αναφέρεται η επιδημιολογία, η αιτιολογία, η συμπτωματολογία, η θεραπεία και η νοσηλευτική φροντίδα. 2

4 Στόχοι Ενότητας Μετά από την παρακολούθηση και τη μελέτη του μαθήματος, ο φοιτητής νοσηλευτικής θα είναι σε θέση να ορίζει τι είναι ψύχωση στα παιδιά και τι είναι ψύχωση στους ενήλικες. Να αναλύει την αιτιολογία, τα συμπτώματα τόσο στα παιδιά και πως εκφράζονται και τα αντιλαμβάνονται οι γονείς, αλλά και στους ενήλικες και πως γίνονται αντιληπτά από τους ίδιους και το οικογενειακό περιβάλλον. Να αναφέρει τις θεραπευτικές παρεμβάσεις και τις νοσηλευτικές παρεμβάσεις, τόσο στους ασθενείς όσο και στην οικογένεια. 3

5 Ο σκοπός του μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές τη νοσολογία της παιδικής σχιζοφρένειας και της σχιζοφρένειας ενηλίκων. Η οποία θα τους βοηθήσει να αποκτήσουν δεξιότητες νοσηλευτικών παρεμβάσεων για τη διαδικασία βοήθειας των ασθενών ώστε να βελτιώσουν τη σκέψη τους, το συναίσθημά τους, την αντίληψή τους και τη συμπεριφορά τους. 4

6 Εκπαιδευτικοί Σκοποί του μαθήματος  Να εκπαιδευτείτε στην ιστορική ανασκόπηση των παιδικών ψυχώσεων,  Να γνωρίσουν οι φοιτητές την εξέλιξη των παιδικών ψυχώσεων,  Να γνωρίσουν τα κριτήρια διάγνωσης του «σχιζοφρενικού συνδρόμου» στην παιδική ηλικία και στους ενήλικες. 5

7 Ορολογία Εθνοκεντρισμός (Ethnocentrism). Είναι η πεποίθηση που έχει ένα άτομο ότι ο πολιτισμός του είναι σημαντικότερος από τον πολιτισμό του άλλου. Εθνότητα (Ethnicity). Είναι η αντίληψη του εθνικού δεσμού, και το βίωμα του συναισθήματος ότι ανήκει σε μια συγκεκριμένη πολιτισμική ομάδα. Ηλικιακή διάκριση (ageism). Είναι η κατάσταση κατά την οποία τα ηλικιωμένα άτομα πέφτουν θύματα προκατάληψης και διακρίσεων, που βασίζονται αποκλειστικά στην ηλικία τους. 6

8 Διάκριση Η διάκριση (discrimination) είναι η προκατάληψη, η οποία εκδηλώνεται μέσω της συμπεριφοράς. Δικαιοπρακτική ικανότητα (competency) πρόκειται για όρο, σύμφωνα με τον οποίο ένα άτομο είναι ικανό να προβαίνει σε λογικές κρίσεις και να λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με τη θεραπεία του και άλλα σημαντικά σημεία της προσωπικής του ζωής. 7

9 Προκατάληψη  Προκατάληψη (Prejudice) είναι η αρνητική στάση που εκδηλώνει ένα άτομο απέναντι σε ανθρώπους που είναι διαφορετικοί από τον ίδιο.  Στερεότυπα (stereotypes ) είναι συγκεκριμένος τρόπος οργάνωσης των πληροφοριών. Προέρχονται από αρνητικές προκαταλήψεις και πρόκειται για εικόνες παγωμένες στο χρόνο, οι οποίες μας κατευθύνουν να αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα με τρόπου που προσδοκούμε να τα δούμε. 8

10 Θεραπευτική Επικοινωνία (Therapeutic communication)  Θεραπευτική Επικοινωνία (Therapeutic communication) είναι η διαδικασία άσκησης επιρροής στη συμπεριφορά των άλλων μέσω της αποστολής, της λήψης και της αποκωδικοποίησης λεκτικών και εξωλεκτικών μηνυμάτων, με θεραπευτικό στόχο.  Θεραπευτική Σχέση (Therapeutic Relationship). Η σχέση επαγγελματία υγείας - θεραπευομένου, η οποία εστιάζει στις ανάγκες του θεραπευομένου, είναι στοχοκατευθυνόμενη, βασίζεται σε θεωρητικό πλαίσιο και διακατέχεται από εποπτεία άλλου επαγγελματία ψυχικής υγείας. 9

11 Ορολογία της Σχιζοφρένειας Το γλωσσάριο περιγράφει την παιδική σχιζοφρένεια ως εξής: «η σχιζοφρένεια ανήκει στην ομάδα ψυχώσεων στις οποίες υπάρχει μια βασική διαταραχή της προσωπικότητας, χαρακτηριστική διαταραχή της σκέψης, συχνά δίνει μια αίσθηση ότι το άτομο ελέγχεται από ξένες δυνάμεις, παραληρητικές ιδέες που μπορεί να είναι αλλόκοτες, διαταραχές στην αντίληψη, διαταραχή στο συναίσθημα που είναι σε δυσαρμονία με την πραγματικότητα και αυτισμός». 10

12 Ιστορική Αναδρομή 1/2 Ο Maudsley στα τέλη του 19ου αιώνα αναφέρθηκε στις ψυχικές διαταραχές των παιδιών. Ο Kraepelin, το 1896, περιέγραψε την κλασική ταξινόμηση της σχιζοφρένειας, που ως γνωστόν αναφέρονταν ως πρώιμη άνοια. Ο όρος παιδική Σχιζοφρένεια χρησιμοποιήθηκε από τον Bender, 1947. Από τις ψυχώσεις που ξεχωρίζουν είναι η παιδική σχιζοφρένεια και ο παιδικός αυτισμός. Ο Beres περιέγραψε επτά αποκλίσεις της λειτουργίας του Εγώ: – Φύση και βαθμός της σχέσης με τους ενήλικες ως ξεχωριστά πρόσωπα. – Επικοινωνία. – Ορμή για κατάκτηση και επιτεύγματα. 11

13 Ιστορική Αναδρομή 2/2 Τα εννέα κριτήρια για το «σχιζοφρενικό σύνδρομο » της παιδικής ηλικίας που κατέληξε η βρετανική ομάδα εργασίας (Creak, 1961): – Σοβαρή και παρατεταμένη έλλειψη ικανότητας του παιδιού να δημιουργεί σχέσεις με ανθρώπους, – Έλλειψη αναγνώριση προσωπικής ύπαρξης, – Παθολογική ενασχόληση με τα αντικείμενα, – Επίμονη αντίσταση για αλλαγή στο περιβάλλον, – Παθολογικές αντιδράσεις σε αισθητηριακά ερεθίσματα, – Τάση για αποδιοργάνωση και σύγχυση, – Διαταραχές ομιλίας, αλαλία, ηχολαλία, ή επαναληπτική ομιλία, – Νοητικές λειτουργίες μειωμένες, – Κινητικές διαταραχές. 12

14 Παιδική Σχιζοφρένεια Φαινομενολογία Όπως γνωρίζουμε υπάρχουν κάποιες διαφωνίες για το ποια είναι τα όρια της σχιζοφρένειας στα παιδιά. Ο Kolvin καθόρισε τρεις ομάδες συμπτωμάτων ως διαγνωστικά κριτήρια: – Ψευδαισθήσεις, στερεοτυπίες και μια τάση του παιδιού να απαντάει μερικώς. – Διαταραχές στις σκέψεις (ροή, περιεχόμενο). – Διαταραχές του συναισθήματος (απροσφορότητα, επιπέδωση) καθώς και διαταραχές στη βούληση και τις ενορμήσεις. 13

15 Σύμφωνα με τον Antony (1958a, 1958 b) πρότεινε το εξής σύστημα ταξινόμησης το οποίο καθορίστηκε με βάση την ηλικία: Πρώιμη έναρξη (πριν τα 2-3 χρόνια) και βραδεία πορεία. Συμπεριλαμβάνονται τα σύνδρομα:  Πρώιμος παιδικός αυτισμός του Kanner (1943).  Ο τύπος της παιδικής σχιζοφρένειας με ψευδοκαθυστέρηση της Bender (1947).  Ο τύπος της σχιζοφρένειας χωρίς έναρξη της Despert (1938).  Η νόσος Heller με οξεία έναρξη συμπτωματολογίας σε ηλικία 3-5 ετών. 14 Ηλικιακά Κριτήρια 1/4

16 Ηλικιακά Κριτήρια 2/4 Οι Γαλλόφωνοι συγγραφείς συμφωνούν ότι:  Με τον όρο πρώιμη ψύχωση όταν ηλικία έναρξης είναι πριν το 5 ο -6 ο χρόνο ηλικίας και με τον όρο όψιμη ψύχωση όταν η ηλικία έναρξης είναι 6-10 ετών, όπου εδώ κατατάσσεται η παιδική σχιζοφρένεια.  Σύμφωνα με την Αγγλική Σχολή, με εκπροσώπους Rutter 1972 και Kolvin η παιδική σχιζοφρένεια αρχίζει με ψυχωτικά συμπτώματα που σπάνια είναι εμφανή πριν την ηλικία των 7-8 ετών. 15

17 Ηλικιακά Κριτήρια 3/4  Επιστήμονες από της ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι υπάρχει σχέση του πρώιμου νηπιακού αυτισμού και παιδικής σχιζοφρένειας.  Πρώιμος παιδικός αυτισμός του Kanner (1943).  Ο τύπος της παιδικής σχιζοφρένειας με ψευδοκαθυστέρηση της Bender (1947).  Ο τύπος της σχιζοφρένειας χωρίς έναρξη της Despert (1938).  Η νόσος Heller με οξεία έναρξη συμπτωματολογίας σε ηλικία 3-5 ετών. 16

18 Τέλος οι επικρατούσες απόψεις σύμφωνα με το DSMII και στο ICD9 είναι ότι, ο πρώιμος νηπιακός αυτισμός και η παιδική σχιζοφρένεια είναι διαφορετικές κλινικές οντότητες. 17 Ηλικιακά Κριτήρια 4/4

19 Τα Συμπτώματα της Παιδικής Σχιζοφρένειας Ψευδαισθήσεις, στερεοτυπίες και μια τάση του παιδιού να απαντά μερικώς ή όχι ολοκληρωμένα σε ερωτήσεις. 80% των παιδιών είχαν ακουστικές ψευδαισθήσεις και 50% από αυτά σωματικές ή οπτικές ψευδαισθήσεις. Διαταραχές στη σκέψη ( ροή και περιεχόμενο ), Διαταραχές του συναισθήματος ( απροσφορότητα και επιπέδωση ), Διαταραχές στη βούληση και τις ενορμήσεις. 18

20 Επιδημιολογία της παιδικής Σχιζοφρένειας Τα αγόρια υπερισχύουν έναντι των κοριτσιών 2,5:1. Παρόμοια είναι η συχνότητα και στην εφηβική ηλικία και στους ενήλικες. Η ηλικία έναρξης είναι τα 5 έτη και είναι σπάνιο πριν την ηλικία 7 και 8 έτη. 19

21 Αιτιολογικοί Παράγοντες Κληρονομικές – γενετικές απόψεις. Ψυχοδυναμικές – Ψυχαναλυτικές απόψεις. Η υπόθεση του διπλού δεσμού, Η θεωρία της οικογενειακής συναλλαγής,  Το συζυγικό σχίσμα,  Το βλαισό ζεύγος,  Διαταραχές της ομιλίας στους γονείς,  Η ψυχαναλυτική άποψη. 20

22 Θεραπευτικές μέθοδοι της παιδικής σχιζοφρένειας 1/4 Σε οξεία έναρξη της νόσου είναι σκόπιμο να διερευνηθεί η πιθανότητα ενδονοσoκομειακής νοσηλείας του παιδιού για να επιτευχθεί ύφεση των συμπτωμάτων και να σχεδιαστεί πρόγραμμα θεραπευτικής παρέμβασης του παιδιού. Το επόμενο στάδιο είναι το νοσοκομείο ημέρας. Φαρμακευτική αγωγή, η χρήση φαινοθειαζινών έχουν συχνά θεαματικά αποτελέσματα. Και η θειοδιραζίνη προτείνεται για τη μείωση των ψυχωσικών συμπτωμάτων. Η χρήση υποστηρικτικής ψυχοθεραπείας. Η ψυχαναλυτική θεραπεία συμβάλλει με την ενίσχυση των μηχανισμών άμυνας. 21

23 Ο θεραπευτής στη διάρκεια της θεραπείας είναι το βοηθητικό Εγώ του παιδιού. Διευκολύνει τις αντιληπτικές λειτουργίες του Εγώ του, ενώ παράλληλα είναι ο συντονιστής της διεπιστημονικής θεραπευτικής ομάδας. Στη θεραπεία του παιδιού χρησιμοποιούνται οι παραλεκτικές μέθοδοι, όπως η μουσική και ρυθμική που μπορεί να βοηθήσουν να αποκτήσει το παιδί την αίσθηση εικόνας σώματος. Επίσης βοηθάμε το παιδί να αναπτύξει την αίσθηση της προσωπικής του ύπαρξης και ταυτότητας. 22 Θεραπευτικές μέθοδοι της παιδικής σχιζοφρένειας 2/4

24 Επίσης παράλληλα με τη θεραπευτική αντιμετώπιση του παιδιού είναι σημαντικό να συνδυάζεται με συμβουλευτική ή ψυχοθεραπευτική εργασία με τους γονείς του παιδιού. Ένας άλλος στόχος της ψυχοθεραπείας είναι να διευκολύνει τους γονείς που παρουσιάζουν νευρωσική συμπτωματολογία να επιλύσουν ή να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα τους, ώστε να μη επηρεάζονται με αρνητικό τρόπο οι θεραπευτικές προσπάθειες για το παιδί. Επίσης η ταυτόχρονη θεραπευτική βοήθεια στους γονείς συμβάλλει στη μελέτη παραγόντων που επηρεάζουν την πορεία και την πρόγνωση της νόσο και του παιδιού. 23 Θεραπευτικές μέθοδοι της παιδικής σχιζοφρένειας 3/4

25 Επίσης η αρνητική στάση και η επικριτική συμπεριφορά από τα μέλη της θεραπευτικής ομάδας προς τους γονείς των παιδιών με ψύχωση είναι αποτέλεσμα αντιμεταβιβαστικών αντιδράσεων, επειδή η πρόοδος που παρατηρείται κατά τη θεραπεία των παιδιών με ψύχωση είναι βραδεία και τα μέλη αισθάνονται ανεπάρκεια και αδυναμία. 24 Θεραπευτικές μέθοδοι της παιδικής σχιζοφρένειας 4/4

26 Συμπεράσματα Οι παιδικές ψυχώσεις αποτελούν μια από τις σοβαρότερες ψυχικές διαταραχές και οι επιπτώσεις είναι σημαντικές στην προσωπικότητα του παιδιού που αναπτύσσεται. Η θεραπευτική παρέμβαση γίνεται από τη θεραπευτική ομάδα, τόσο στο ίδιο το παιδί, όσο και στην οικογένεια η οποία πρέπει να βοηθηθεί για να υποστηρίξει στην θετική πορεία της εξέλιξης του παιδιού. 25

27 Σχιζοφρένεια στου Ενήλικες Ορισμός Σχιζοφρένεια είναι βαριά ψυχωτική διαταραχή. Χαρακτηρίζεται από διαταραχή της σκέψης, της αντίληψης, του συναισθήματος, της ομιλίας, της συμπεριφοράς, των διαπροσωπικών σχέσεων. Γενικότερα αποδιοργανώνεται η προσωπικότητα του ατόμου. 26

28 Κλινικοί Τύποι Σχιζοφρένειας 1/5 Αποδιοργανωμένος Τύπος (Ηβηφρενενικός) Χαρακτηριστικά: Ασυναρτησία. Χάλαση των συνειρμών. Αποδιοργανωμένη συμπεριφορά. Αμβλύ ή απρόσφορο συναίσθημα. 27

29 Κλινικοί Τύποι Σχιζοφρένειας 2/5 Αδιαφοροποίητος Χαρακτηριστικά: Προεξάρχουσες παραληρητικές ιδέες. Ψευδαισθήσεις. Ασυναρτησία ή πολύ αποδιοργανωμένη συμπεριφορά. 28

30 Κλινικοί Τύποι Σχιζοφρένειας 3/5 Κατατονικός Τύπος Χαρακτηριστικά: Κατατονική εμβροντησία (stupor). Μείωση της αντίδρασης προς το περιβάλλον. Αλαλία. Κατατονική δυσκαμψία. Ακατάλληλες ή παράξενες στάσεις. 29

31 Κλινικοί Τύποι Σχιζοφρένειας 4/5 Παρανοϊκός Τύπος Χαρακτηριστικά: Προκατάληψη με μια ή περισσότερες παραληρητικές ιδέες. Συχνές ακουστικές ψευδαισθήσεις. Ασυναρτησία ή πολύ αποδιοργανωμένη συμπεριφορά. 30

32 Κλινικοί Τύποι Σχιζοφρένειας 5/5 Υπολειμματικός Τύπος Χαρακτηριστικά: Απουσία εμφανών παραληρητικών ιδεών, Ψευδαισθήσεων ή πολύ αποδιοργανωμένης συμπεριφοράς. Ύπαρξη απρόσφορου συναισθήματος, κοινωνική απόσυρση, εκκεντρική συμπεριφορά, παράλογη σκέψη ή χαλαρός συνειρμός. 31

33 Νοσηλευτική Φροντίδα 1/18 Ολιστική Προσέγγιση Εστιασμός στα εξής: Διαταραχές σκέψης. Διαταραχές αντίληψης. Διαταραχές συναισθήματος. Διαταραχές διαπροσωπικών σχέσεων / συμπεριφορά. 32

34 Νοσηλευτική Φροντίδα 2/18 Διαταραχές Σκέψης: Διαταραχή του ειρμού ή της μορφής της πορείας της σκέψης που εκδηλώνεται με ασυναρτησία, σαλάτα λέξεων ή νεολεξίες. Διαταραχή του περιεχομένου της σκέψης που εκδηλώνεται με παραληρητικές ιδέες συσχέτισης, δίωξης, μεγαλείου και ζηλοτυπίας. Αυτισμός, αλαλία, ανακοπή της σκέψης. 33

35 Νοσηλευτική Φροντίδα 3/18 Διαταραχές Σκέψης: Χαρακτηριστικά Αποδεικτικά Στοιχεία: Παραληρητικές ιδέες, Ανικανότητα συγκέντρωσης της προσοχής, Χάλαση συνειρμών, Υπερβολική εγρήγορση (φόβος, καχυποψία), Έμμονες ιδέες, Ανικανότητα λήψης αποφάσεων, ακατάλληλη, συμπεριφορά, διακεκομμένος ύπνος. 34

36 Νοσηλευτική Φροντίδα 4/18 Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις: Δημιουργία θεραπευτικής σχέσης, Χρήση τεχνικών θεραπευτικής επικοινωνίας, Οργάνωση της επικοινωνίας, Έκφραση ενδιαφέροντος για κατανόηση της σκέψης του αρρώστου. 35

37 Νοσηλευτική Φροντίδα 5/18 Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις: Θετική ενίσχυση της συγκροτημένης σκέψης, Εκτίμηση του ύπνου, Προγραμματισμός των ωρών ανάπαυσης και ύπνου, Βοήθεια του ασθενή για εκμάθηση τεχνικών που διευκολύνουν τον ύπνο. 36

38 Νοσηλευτική Φροντίδα 6/18 Διαταραχές Αντίληψης: Χαρακτηριστικά συμπτώματα: Ψευδαισθήσεις, ακουστικές, αισθητηριακές, οπτικές, γευστικές, οσφρητικές, απτικές, Τα αισθήματα δημιουργούνται στο εσωτερικό του αρρώστου, Προβάλλονται στον εξωτερικό κόσμο και τα χειρίζεται ως πραγματικά. 37

39 Νοσηλευτική Φροντίδα 7/18 Διαταραχές αντίληψης Χαρακτηριστικά συμπτώματα: Παραισθήσεις, παρερμηνείες υπαρκτών εξωτερικών περιβαλλοντικών ερεθισμάτων. Προβλήματα εαυτού, παρουσιάζει σύγχυση για το ποιος είναι, δεν χωρίζει τον εαυτό του από τους άλλους. 38

40 Νοσηλευτική Φροντίδα 8/18 Διαταραχές αντίληψης Χαρακτηριστικά αποδεικτικά στοιχεία: Ομιλία και γέλιο με τον εαυτό του, Διακοπή ομιλίας και στροφή κεφαλής σαν να ακούει κάτι, Ξάφνιασμα στο άκουσμα ομιλιών, Αδυναμία συγκέντρωσης προσοχής, Απότομες αλλαγές συναισθηματικής διάθεσης, Αδυναμία λήψης απλών αποφάσεων. 39

41 Νοσηλευτική Φροντίδα 9/18 Διαταραχές αντίληψης Νοσηλευτικοί Σκοποί Αξιολόγησης Παρεμβάσεων: Οι Νοσηλευτικές παρεμβάσεις αφορούν στην τροποποίηση των συμπτωμάτων παρά στην πλήρη αλλαγή της συμπεριφοράς. 40

42 Νοσηλευτική Φροντίδα 10/18 Διαταραχές αντίληψης: Δημιουργία ασφαλούς περιβάλλοντος με αποφυγή λογομαχιών. Προσανατολισμός του ασθενή στην πραγματικότητα με σαφή και συγκεκριμένη ομιλία. 41

43 Νοσηλευτική Φροντίδα 11/18 Διαταραχές αντίληψης: Οριοθέτηση στην παρορμητική αντίδραση του αρρώστου προς τα παρερμηνευμένα ερεθίσματα. Ειλικρινής έκφραση φόβων αν έχει επισημανθεί εκδήλωση επιθετικότητας. Χρησιμοποίηση τεχνικών εξωτερικού ελέγχου. 42

44 Νοσηλευτική Φροντίδα 12/18 Διαταραχές αντίληψης: Διδασκαλία στον άρρωστο ποιες τεχνικές να χρησιμοποιεί για να σταματά τις ψευδαισθήσεις. Τραγούδι, μουσικό όργανο, εργασιοθεραπεία, άθληση, ενίσχυση του ασθενή όταν χρησιμοποιεί τις τεχνικές. Δημιουργία ομαδικών συνεργασιών. 43

45 Νοσηλευτική Φροντίδα 13/18 Διαταραχές Συναισθήματος: Απουσία συναισθήματος, επιπεδωμένο, απρόσφορο συναίσθημα. Φαινομενική έλλειψη συναισθηματικής έκφρασης και η απάθεια στο ύφος του αρρώστου. 44

46 Νοσηλευτική Φροντίδα 14/18 Διαταραχές διαπροσωπικών σχέσεων: Απόσυρση από την πραγματικότητα των διαπροσωπικών σχέσεων, λόγω φόβου, άγχους, συναισθηματικής αδιαφορίας, από δραστηριότητες της ζωής, ζει στον αυτιστικό φανταστικό του κόσμο. Ψυχοκινητικές διαταραχές, μορφασμοί, αλλόκοτες στάσεις, απρόβλεπτη και παρορμητική συμπεριφορά. 45

47 Νοσηλευτική Φροντίδα 15/18 Διαταραχές διαπροσωπικών σχέσεων Αποδεικτικά Στοιχεία: Δυσκολία δημιουργία σχέσεων. Αντιμετώπιση προβλημάτων με θυμό, εχθρικότητα και βίαιη συμπεριφορά. Προκατάληψη με ατομικές σκέψεις. Ακατάλληλα ενδιαφέροντα και δραστηριότητες. 46

48 Νοσηλευτική Φροντίδα 16/18 Διαταραχές διαπροσωπικών σχέσεων Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις: Διακοπή της απόσυρσης με επικοινωνίας και δραστηριότητες. Βοήθεια του ασθενή για εκπλήρωση των βασικών αναγκών στις ώρες κοινωνικής απομόνωσης. 47

49 Νοσηλευτική Φροντίδα 17/18 Νοσηλευτικές παρεμβάσεις: Προγραμματισμός κάθε ημέρας με καθορισμένες ώρες για επικοινωνίας και δραστηριότητες. Ατομικές και ομαδικές επικοινωνίες. Ενσωμάτωση των ασθενών και των μελών του προσωπικού σε κοινωνικές ομάδες επικοινωνίας. 48

50 Νοσηλευτική Φροντίδα 18/18 Νοσηλευτικές παρεμβάσεις: Διακοπή της απόσυρσης με επικοινωνίες και δραστηριότητες. Βοήθεια του ασθενή για εκπλήρωση των βασικών αναγκών στις ώρες κοινωνικής απομόνωσης. 49

51 Νοσηλευτικές ευθύνες στη φαρμακευτική αγωγή 1/3 Ψυχοτρόπα φάρμακα: Νευροληπτικά, αντιψυχωτικά: φαινοθειαζίνες π.χ. largactil, θειοξανθενίου π.χ. Truxal, βουτυροφανόνη π.χ. alloperidin. Ηρεμιστικά, Αγχολυτικά. Αντικαταθλιπτικά. Ψυχοδιεγερτικά. 50

52 Αξιολόγηση των ψυχολογικών και οργανικών αντιδράσεων προς τα φάρμακα. Καταγραφή πρωτοκόλλου παρακολούθησης επιπλοκών και ενυπόγραφη ενημέρωση του ασθενή και της ομάδας. Οργάνωση εκμάθησης τρόπου λήψης των φαρμάκων. Διδασκαλία του ασθενή και της οικογένειας. 51 Νοσηλευτικές ευθύνες στη φαρμακευτική αγωγή 2/3

53 Ενημέρωση του ασθενή για τα γενόσημα φάρμακα και τις αλλαγές που έχουν στο χρώμα και το σχήμα. Επίσης ενημέρωση για να γίνεται παρακολούθησης της δράση των φαρμάκων και το πώς αντιλαμβάνεται τα συμπτώματα. Καταγραφή ημερήσια της παρακολούθησης της αντίδρασης του ασθενή από το Νοσηλευτή για την επίδραση των φαρμάκων στην εξέλιξη της συμπτωματολογίας της νόσου. Καταγραφή των απόψεων των ασθενών το πώς αντιλαμβάνονται τη δράση των φαρμάκων και την αντίδρασή τους μέσα από τη συμπτωματολογία. 52 Νοσηλευτικές ευθύνες στη φαρμακευτική αγωγή 3/3

54 Συμπέρασμα Η σχιζοφρένεια τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες είναι μια δύσκολη ψυχωσική διαταραχή, η οποία επιδρά στο άτομο, στην οικογένεια και ευρύτερα στην κοινωνία μέσω του κοινωνικού στίγματος. Συνεπώς απαιτείται πολύ προσπάθεια από το άτομο, την οικογένεια, τη διεπιστημονική ομάδα και την κοινωνία των πολιτών να παραμείνουν αυτά τα άτομα μέσα στην οικογένεια, στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο, στην εργασία και στην κοινωνία ως ένα τίμημα στην υποστήριξή τους να ζήσουν τη ζωή που τους χάρισαν οι γονείς τους με τις ιδιαιτερότητες τους. 53

55 Βιβλιογραφία 1/2 American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition (DSM-5), 5 th Edition. Washington, DC: Author. terapiacognitiva.euterapiacognitiva.eu Thomas A. Widiger and Douglas B. Samuel, 2005. Diagnostic Categories or Dimensions? A Question for the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders—Fifth Edition. Journal and abnormal Psychology, vol. 114, no 5, 494-104. Γιάννης Τσιάντης, Σωτήρης Μανωλόπουλος. Σύγχρονα Θέματα Παιδοψυχιατρικής, Δεύτερος Τόμος, Δεύτερο Μέρος, Ψυχοπαθολογία. 1998, Εκδόσεις Καστανιώτη. Mary Ann Hogan. Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας. Ανασκοπήσεις και Αιτιολογήσεις 2008. Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης. 54

56 Βιβλιογραφία 2/2 Χ. Νταφογιάννη. «Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΤΟΥΣ». Α’ Έκδοση, Εκδόσεις «ΣΙΡΡΙΣ», Φεβρουάριος 2000. Χ. Νταφογιάννη.: «ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ. ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟ ΨΥΧΙΚΑ ΑΣΘΕΝΩΝ». Α’ Έκδοση, Εκδόσεις «ΙΩΝ», 2002 Χ. Νταφογιάννη –Α. Νεστορίδου: «ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ». Α’ Έκδοση, Εκδόσεις «ΙΩΝ», 2003. 55

57 Τέλος Ενότητας

58 Σημειώματα

59 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Χρυσούλα Νταφογιάννη 2014. Χρυσούλα Νταφογιάννη. «Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας / Νευρολογική Νοσηλευτική. Ενότητα 9: Σχιζοφρένεια στα παιδιά και τους ενήλικες». Έκδοση: 1.0. Αθήνα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: ocp.teiath.gr. ocp.teiath.gr

60 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί και δοθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

61 Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. © διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. χωρίς σήμανσηΣυνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

62 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει:  το Σημείωμα Αναφοράς  το Σημείωμα Αδειοδότησης  τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων  το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

63 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.