Δράσεις ενίσχυσης της ψηφιακής εμπιστοσύνης στην εκπαίδευση ΑΡ. ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΣ – ΙΤΥΕ (WWW.CTI.GR)WWW.CTI.GR.

Παρουσίαση με θέμα: "Δράσεις ενίσχυσης της ψηφιακής εμπιστοσύνης στην εκπαίδευση ΑΡ. ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΣ – ΙΤΥΕ (WWW.CTI.GR)WWW.CTI.GR."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Δράσεις ενίσχυσης της ψηφιακής εμπιστοσύνης στην εκπαίδευση ΑΡ. ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΣ – ΙΤΥΕ (WWW.CTI.GR)WWW.CTI.GR

2

3

4 Σε 1 λεπτό στο διαδίκτυο 204.000.000 αποστολές emails 6.000.000 Facebook views 2.000.000 αναζητήσεις 1.300 νέοι χρήστες κινητών τηλεφώνων 1.300.000 θεάσεις βίντεο Συναλλαγές 6.000.000 ευρώ Αλλά και... 21 υποκλοπές στοιχείων ταυτότητας 135 νέες μολύνσεις από κακόβουλο λογισμικό

5 Αν έχεις μετανιώσει για κάτι που έχεις γράψει είναι σχεδόν αδύνατο να το διαγράψεις

6 Η τεχνολογία προσφέρει στους νέους απεριόριστες δυνατότητες εκπαίδευσης, ενημέρωσης και ψυχαγωγίας Αναπτύσσονται εγκεφαλικές συνάψεις Βελτιώνονται τα αντανακλαστικά Γρήγορη σκέψη, στρατηγική Διαχείριση πληροφορίας Εκμάθηση αγγλικής γλώσσας Επαγγελματικό προφίλ (βλ. και MOOCs) Ανάδειξη δυνατοτήτων

7 (BBC @ 19/11/2015) Tablets 'eroding' children's digital skills Tablets και smartphones βλάπτουν τις τεχνολογικές δεξιότητες των παιδιών Tablets και smartphones βλάπτουν τις τεχνολογικές δεξιότητες των παιδιών (BBC σε αναφορά του National Assessment Programme της Αυστραλίας) An Australian educational body noted a "significant decline" in IT literacy among some students since 2011. Its report said children learned very different skills on tablets and smartphones to the basic technology skills required for the workplace. Changes to the way that ICT was being taught in Australian schools could explain some of the decline, it said. The report added that significant alterations in the types of devices people use could also be behind some of the changes.

8 Όμως Όπως στον φυσικό κόσμο, κίνδυνοι προκύπτουν και στον διαδικτυακό κόσμο Όπως στον φυσικό κόσμο, κίνδυνοι προκύπτουν και στον διαδικτυακό κόσμο Tο διαδίκτυο είναι ένα καταπληκτικό εργαλείο που ωστόσο χρειάζεται οδηγίες χρήσης Τα παιδιά και οι έφηβοι δεν έχουν πλήρως αναπτυχθεί αναπτυξιακά

9 Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Insafe: έρευνα (2o εξάμηνο 2014) Πανευρωπαϊκή πρωτιά της Ελλάδας στην υπερβολική χρήση του διαδικτύου Πανευρωπαϊκή πρωτιά της Ελλάδας στην υπερβολική χρήση του διαδικτύου Η Ελλάδα, με ποσοστό 31% έναντι 5% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, εμφανίζεται να κατέχει την πρώτη θέση στην υπερβολική χρήση του διαδικτύου, σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και τη Ρωσία. Ως δεύτερο κυριότερο πρόβλημα για την Ελλάδα αναδεικνύεται η προστασία της online ιδιωτικότητας με 19%, ενώ την τρίτη θέση κατέχει ο διαδικτυακός εκφοβισμός με 16%. Οι αντίστοιχοι ευρωπαϊκοί μέσοι όροι ανέρχονται σε 12% για την ιδιωτικότητα και 21% για τον διαδικτυακό εκφοβισμό.

10 Για το 2015 Σε 40% ανήλθε το ποσοστό της υπερβολικής χρήσης του Διαδικτύου στην Ελλάδα για το πρώτο εννιάμηνο του 2015. Παρατηρείται, δε, αύξηση 9% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2014, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα συγκεντρωτικά στοιχεία των 31 Γραμμών Βοηθείας του Πανευρωπαϊκού Δικτύου Εθνικών Κέντρων Ασφαλούς Διαδικτύου, Insafe. Ανεβασμένος είναι και ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός μέσος όρος ο οποίος ανέρχεται στο 7% από 5% το προηγούμενο διάστημα.

11 YouGov / Vodafone: έρευνα 9/2015 Ένας στους πέντε εφήβους, δηλώνει ότι έχει υποστεί διαδικτυακή παρενόχληση (cyberbullying), σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε 5.000 εφήβους από 11 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Ακόμη, περίπου το ένα πέμπτο των εφήβων που έπεσαν θύμα cyberbullying στο εξωτερικό έχει κάνει αυτοκτονικές σκέψεις, ενώ το 38% δεν το έχει πει στους γονείς του.

12 14% των Ελλήνων εφήβων, δηλώνει ότι έχει υπάρξει θύμα διαδικτυακής παρενόχλησης

13 Drop in cyberbullying (7-9/15)

14 Η ανάγκη ποιοτικό ψηφιακό περιεχόμενο Τα παιδιά χρειάζονται ποιοτικό ψηφιακό περιεχόμενο αλλά και τις ικανότητες και τα εργαλεία για να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο με ασφάλεια! * DIGITAL AGENDA FOR EUROPE 2020

15 Δεδομένα Σήμερα τα παιδιά της Ευρώπης αρχίζουν να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο από την ηλικία των 7 χρονών. Ένα στα τρία συνδέονται μέσω έξυπνων τηλεφώνων, παιχνιδομηχανών ή άλλων ταμπλετών. Παράλληλα, πολλά νέα παιδιά δηλώνουν ότι δεν υπάρχουν πολλά «καλά πράγματα» για τα ίδια στο διαδίκτυο. * DIGITAL AGENDA FOR EUROPE 2020

16 Η άποψη Μετά την εφεύρεση της τηλεόρασης, ενός κουτιού που μπορούσες να αφήσεις τα παιδιά μπροστά του να απασχολούνται παθητικά, τίποτε δεν έχει αλλάξει τον τρόπο που τα παιδιά περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους όσο οι σημερινές «ταμπλέτες». Τέσσερα χρόνια πριν, μόνο το 7% των παιδιών 5- 15 ετών στο Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιούσαν tablets. Πέρυσι το ποσοστό ανέβηκε στο 71%. Μήπως όμως το νέο αυτό μέσο, κάνει κακό στη Δυνατότητα των παιδιών να «διαβάζουν»; http://gu.com/p/4bk7t/sbl (The Guardian, 24/8/2015)http://gu.com/p/4bk7t/sbl

17 Γνώμη Kids shouldn’t use Facebook before they turn 13; they should behave online in the same way they would behave in real life… (Τα παιδιά δεν πρέπει να χρησιμοποιούν το Facebook πριν τα 13 έτη. Πρέπει να συμπεριφέρονται στο διαδίκτυο όπως στην πραγματική ζωή….) Μοιάζει ειπωμένο από κάποιον ενήλικα (>50 ); Κι όμως, η γνώμη αυτή έρχεται από τα ίδια τα παιδιά (από σχετική καμπάνια στην Τσεχία).

18

19

20 Αδυναμίες στην ενημέρωση - ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα Ψ.Α. ◦στην ενημέρωση των πολιτών σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης θεμάτων ΨΑ, ◦στη δημιουργία εκείνων των απαραίτητων συνθηκών για την ασφαλή χρήση του υπολογιστή και του Διαδικτύου τόσο από τους μαθητές όσο και από τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς, ◦στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης του κοινού στα ψηφιακά μέσα, ◦στην κάλυψη αναγκών ενημέρωσης σε θέματα ΨΑ απλών πολιτών που δε διαθέτουν το επιστημονικό υπόβαθρο ή / και τις τεχνικές γνώσεις, ◦στη δημιουργία σημείων επαφής και συνάντησης για τους ενδιαφερόμενους χρήστες όσο και για τους επαγγελματίες και ερευνητές που ασχολούνται με την ασφάλεια των ΤΠΕ, ◦στην αποτελεσματικότερη διάχυση πληροφοριών και την επικοινωνία με ιδιαίτερα δυναμικές ομάδες χρηστών μέσω της αξιοποίησης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ◦στην ακόμα μεγαλύτερη εξοικείωση μαθητών και εκπαιδευόμενων με χρήση ΤΠΕ ως εργαλείο μάθησης

21

22 ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ, ΠΑΙΔΙΑ 1.Πόσες ώρες μπορεί να πλοηγείται ένα παιδί σχολικής ηλικίας στο διαδίκτυο; 2.Μπορώ να ανεβάσω στο διαδίκτυο φωτογραφία ή βίντεο από την τάξη του σχολείου μου; 3.Μπορώ να ψωνίσω φθηνότερα στο Διαδίκτυο; 4.Μπορώ να κατεβάζω μουσική, ταινίες κλπ; 5.Δικτυακοί «φίλοι» 6.Ψηφιακός και Πραγματικός Κόσμος

23 Ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση για την Ψηφιακή Ασφάλεια Πλήθος μελετών και ερευνητικών εργασιών υποδεικνύουν και αναδεικνύουν ότι υπάρχει ανάγκη για ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση σε θέματα ψηφιακής ασφάλειας και εμπιστοσύνης. Η μελέτη «galexia» (an overview of international cyber-security awareness raising and educational initiatives) δίνει μια εικόνα: Κυβερνητικοί οργανισμοί ή αρχές ήταν οι βασικοί θεσμοί που υλοποιούν τέτοιες ενέργειες, με πληθώρα θεμάτων και βασικά εργαλεία τα web sites και διάφορες εκδόσεις, καθώς και πληθυσμό-στόχο: μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς. Προφανώς το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή, περνά μέσα από το χώρο της εκπαίδευσης. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει (τόσο πανευρωπαϊκά όσο και στην Ελλάδα) σημαντικές προσπάθειες, αλλά υπάρχουν και πολλές προτάσεις και σκέψεις για το μέλλον, ακόμα και για ένταξη σχετικού αυτόνομου μαθήματος στο πρόγραμμα σπουδών της δευτεροβάθμιες εκπαίδευσης.

24 Από τη μελέτη “galexia*” Χαρακτηριστικά ενεργειών για την ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση σε θέματα Ψ.Α. στον κόσμο: ◦Κυβερνητικοί οργανισμοί ή αρχές ήταν οι βασικοί θεσμοί πίσω από αυτές ◦Τα θέματα (topics) που καλύπτονται είναι μεγάλου εύρους χωρίς κάτι συγκεκριμένο να υπερτερεί ◦Τα βασικά εργαλεία είναι web sites και διαφόρων ειδών εκδόσεις (τρίπτυχα, e-books, βιβλιαράκια, κ.α.) ◦Ο πληθυσμός στόχος ήταν και αυτός ποικίλος: μαθητές γονείς και εκπαιδευτικοί ήταν στους βασικούς στόχους ◦Το κόστος των ενεργειών δεν ήταν δυνατό να προσδιοριστεί, μόνο 4 από τις 68 είχαν στοιχεία κόστους *an overview of international cyber-security awareness raising and educational initiatives

25 Από τη μελέτη “galexia” Σε σχέση με αποτίμηση τέτοιων ενεργειών: ◦Ελάχιστες (2/68) περιείχαν και αξιολόγηση/αποτίμηση των αποτελεσμάτων – κάτι ούτως ή άλλως δύσκολο να μετρηθεί μιας και είναι πολύ «πρόσφατες» ◦Η μελέτη, επισημαίνει δυσκολίες στην ανάπτυξη σχετικών ενεργειών που την ίδια στιγμή να είναι αποτελεσματικές και μικρού κόστους ◦Πολλές σχετικές προσπάθειες, λανθασμένα υιοθετούν την υπόθεση ότι ένας χρήστης που απλά ενημερώνεται, διαμορφώνει αυτόματα και καλύτερη συμπεριφορά κυβερνο-ασφάλειας! Η μελέτη έδειξε ότι αυτό ΔΕΝ ισχύει, αν δεν ακολουθήσει και κάτι πιο πρακτικό (hands on, κ.α.). ◦Τα πιο επιτυχημένα έργα είναι αυτά που συνδυάζουν πληροφόρηση με εκπαίδευση και απόκτηση γνώσεων/δεξιοτήτων.

26 http://internet-safety.sch.gr/ http://internet-safety.sch.gr/ (ΠΣΔ) Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο Πληροφοριακό – χρήσιμο υλικό Έρευνες Συχνές ερωτήσεις Ενημέρωση e-safety label Πολιτικές ασφαλούς διαδικτύου στην Α’βάθμια και Β’θμια Εκπαίδευση

27 http://www.saferinternet.gr/ Ευρωπαϊκό έργο, στενά συνδεδεμένο με τη γραμμή καταγγελιών safeline (safeline.gr) και τη γραμμής βοήθειας (help-line.gr 2106007686) Πληροφοριακό – χρήσιμο υλικό Webinars Συχνές ερωτήσεις Ενημέρωση

28 http://www.astynomia.gr/ http://www.astynomia.gr/ (ΔΔΗΕ) Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Τμήμα Διαδικτυακής Προστασίας Ανηλίκων και Ψηφιακής Διερεύνησης Ψηφιακά Εγκλήματα Ανηλίκων Cyber bulling Πρόληψη – αποτροπή αυτοκτονιών cyberkid.gr

29 http://www.cyberkid.gov.gr/ http://www.cyberkid.gov.gr/ (ΔΔΗΕ) Υλικό για γονείς και παιδιά (σύμβαση γονέων – παιδιών για τη χρήση κινητού) Cyberalert: 11188 Ενημέρωση – περιστατικά

30 http://digitrust.edu.gr/ Έργο πιλοτικό – ερευνητικό του Υπ. Παιδείας - ΙΤΥΕ Υλικό για γονείς μαθητές και παιδιά Ενημέρωση, e-learning, διαδραστικό παιχνίδι

31 https://www.etwinning.net/el/p ub/get_support/esafety.htm Έργα του e-twinning που αποτελούν ξεχωριστή ενότητα Υλικό για εκπαιδευτικούς, μαθητές

32 http://www.dpa.gr/http://www.dpa.gr/ ΑΠΔΠΧ Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Υλικό για πολίτες Νομοθεσία – αποφάσεις

33 http://www.dpa.gr/portal/page?_pagei d=33,97846&_dad=portal&_schema= PORTAL Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Υλικό για «μικρούς» πολίτες Νομοθεσία – αποφάσεις

34 http://www.adae.gr/http://www.adae.gr/ (ΑΔΑΕ) Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών Διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών και Τήρηση των όρων άρσης του απορρήτου

35 http://youth-health.gr/http://youth-health.gr/ (ΜΕΥ) Μονάδα Εφηβικής Υγείας Τμήμα Ασφαλούς Διαδικτύου Η ιατρική προσέγγιση «Αριάδνη»: κατάρτιση επαγγελματιών «ψυχικής υγείας» σχετικά με τον «εθισμό» στο διαδίκτυο

36 http://www.hasiad.gr/http://www.hasiad.gr/ EEMΔΕΔ Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο Έρευνα και μελέτη Ευαισθητοποίηση Προγράμματα στήριξης

37 Κέντρο Μέριμνας Οικογένειας και Παιδιού: Ζήσε χωρίς Εκφοβισμό

38 Άλλα μέσα υποστήριξης 1.Vodafone: http://www.vodafone.gr/portal/bsafeonline : γονικός έλεγχος, οδηγός για γονείς, (youth safe pack, safety net)http://www.vodafone.gr/portal/bsafeonlineyouth safe pack 2.Wind: http://www.wind.gr/gr/wind/gia-tin-etaireia/etairiki-koinoniki- euthuni/asfalis-hrisi-kinitou-internet/: οδηγοί, φυλλάδια – συμβουλέςhttp://www.wind.gr/gr/wind/gia-tin-etaireia/etairiki-koinoniki- euthuni/asfalis-hrisi-kinitou-internet/ 3.Cosmote: http://www.cosmote.gr/cosmoportal/page/T13_20/section/Security_prs : πληροφορίες και υλικό για την ψηφιακή ασφάλεια http://www.cosmote.gr/cosmoportal/page/T13_20/section/Security_prs 4.CYTA: https://www.cyta.com.cy/id/e238 : Υλικό, ημερίδες, διαλέξειςhttps://www.cyta.com.cy/id/e238

39 Άλλα μέσα υποστήριξης 1.Facebook: https://www.facebook.com/help/287137088110949/ Θέματα ασφάλειαςhttps://www.facebook.com/help/287137088110949/ 2.Microsoft: http://windows.microsoft.com/el-gr/windows/set-parental- controls#1TC=windows-7 : γονικός έλεγχος, προστασία των παιδιών στον υπολογιστή: http://windows.microsoft.com/el-gr/windows-8/family- safetyhttp://windows.microsoft.com/el-gr/windows/set-parental- controls#1TC=windows-7http://windows.microsoft.com/el-gr/windows-8/family- safety 3.Ubuntu: http://secure-distro.cti.gr/index.php/el/ : Διανομή ασφάλειαςhttp://secure-distro.cti.gr/index.php/el/

40 Εκπαιδευτικό Υλικό 1.Φωτόδεντρο: http://photodentro.edu.gr/aggregator/http://photodentro.edu.gr/aggregator/ 2.Εργο Ψηφιακής Ασφάλειας: http://digitrust.edu.gr/index.php/el/http://digitrust.edu.gr/index.php/el/ 3.http://esafetykit.net/teachers/gr/index.htmlhttp://esafetykit.net/teachers/gr/index.html 4.http://internet-safety.sch.gr/index.php/component/k2/item/42-ylikohttp://internet-safety.sch.gr/index.php/component/k2/item/42-yliko 5.http://www.pi.ac.cy/InternetSafety/boithitiko_yliko_entypo.htmlhttp://www.pi.ac.cy/InternetSafety/boithitiko_yliko_entypo.html 6.Εκπαιδευτική Πύλη http://www.e-yliko.gr/htmls/pc_use/safety.aspxhttp://www.e-yliko.gr/htmls/pc_use/safety.aspx 7.http://anoixtosxoleio.weebly.com/alphasigmaphi940lambdaepsiloniotaalp ha-sigmatauomicron- deltaiotaalphadelta943kappatauupsilonomicron.html#.VhJHifntmkohttp://anoixtosxoleio.weebly.com/alphasigmaphi940lambdaepsiloniotaalp ha-sigmatauomicron- deltaiotaalphadelta943kappatauupsilonomicron.html#.VhJHifntmko

41 Συμπερασματικά Οι νέες τεχνολογίες και το διαδίκτυο, έχουν ενταχθεί στην καθημερινότητά μας έχοντας βελτιώσει σημαντικά πολλές πτυχές της. Όντας όμως ένας νέος κόσμος, για τον οποίο δεν έχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει την πλήρη του έκταση και επίδραση, φέρνουν μαζί τους και κάποιες πλευρές που θα πρέπει να μας προβληματίσουν. Ανάμεσα σε αυτά είναι έννοιες όπως ασφάλεια και εμπιστοσύνη, εθισμός, υγεία, κ.α.

42 Συμπερασματικά Ποιά θα πρέπει να είναι η αντίδρασή μας (του επιστημονικού κόσμου – εκπαιδευτικής κοινότητας); Όπως μας καταδεικνύει η διεθνής πρακτική, θα πρέπει να προσεγγίσουμε τα θέματα αυτά με ιδιαίτερη προσοχή και επαρκή σχεδιασμό, ώστε να δημιουργηθούν οι δομές και οι διαδικασίες εκείνες που: α) θα μας ενημερώσουν – πληροφορήσουν – εκπαιδεύσουν για την ορθή τους χρήση και β) θα μας προστατεύσουν – υποστηρίξουν όπου χρειαστεί.

43 Συμπερασματικά Ακόμα πιο σημαντική είναι η εκπαίδευση των νέων ανθρώπων και ειδικά των μαθητών, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τους προσδίδει η ηλικία τους. Η εκπαίδευση για τα θέματα αυτά θα πρέπει να ξεκινάει από το σχολείο και παράλληλα να υπάρχουν εκείνες οι δομές τις οποίες θα μπορούν να προσεγγίσουν ανά πάσα στιγμή για να ζητήσουν στήριξη, σε περιπτώσεις που οι γονείς/κηδεμόνες δεν μπορούν να υποστηρίξουν.

44 Από τη μελέτη ΒΙΚ (‘14) EC

45

46 KIDS LEAD DIGITAL LIVES Kids ages 8-18 spend 7 hours and 38 minutes per day online If a child sleeps 8 hours per night, that means ONE HALF of the time that he or she is awake is spent online ◦33% Online ◦33% Offline (awake) ◦33% Asleep Some common online issues kids face include: ◦Cyber Predators ◦Cyber Bullying ◦Identity Theft Source: National Cyber Security Alliance

47 Ερωτήσεις ; Ευχαριστούμ ε Ερωτήσεις ;

48