Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Money & Capital Markets MSc Accounting & Finance Department of Accounting & Finance Instructor: S. Spyrou 210-8203169.

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Παρουσίαση με θέμα: "Money & Capital Markets MSc Accounting & Finance Department of Accounting & Finance Instructor: S. Spyrou 210-8203169."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Money & Capital Markets MSc Accounting & Finance Department of Accounting & Finance Instructor: S. Spyrou sspyrou@aueb.gr 210-8203169

2 Ο ρόλος του χρηματοοικονομικού συστήματος Το χρηματοοικονομικό σύστημα μπορεί να οριστεί ως «το σύμπλεγμα των αγορών για χρηματοοικονομικά προϊόντα καθώς και τα άτομα και οι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται σε αυτές τις αγορές» (Howells & Bain, 1998). Το χρηματοοικονομικό σύστημα μπορεί να οριστεί ως «το σύμπλεγμα των αγορών για χρηματοοικονομικά προϊόντα καθώς και τα άτομα και οι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται σε αυτές τις αγορές» (Howells & Bain, 1998). Ο βασικός ρόλος του χρηματοοικονομικού συστήματος είναι να δημιουργήσει τους μηχανισμούς εκείνους μέσω των οποίων θα γίνει η μεταφορά κεφαλαίων από τις μονάδες που έχουν πλεόνασμα κεφαλαίου (π.χ. νοικοκυριά) στις μονάδες που έχουν έλλειμμα κεφαλαίων (π.χ. επιχειρήσεις). Ο βασικός ρόλος του χρηματοοικονομικού συστήματος είναι να δημιουργήσει τους μηχανισμούς εκείνους μέσω των οποίων θα γίνει η μεταφορά κεφαλαίων από τις μονάδες που έχουν πλεόνασμα κεφαλαίου (π.χ. νοικοκυριά) στις μονάδες που έχουν έλλειμμα κεφαλαίων (π.χ. επιχειρήσεις).

3 Ο ρόλος του χρηματοοικονομικού συστήματος Eνεργεί ως διαμεσολαβητής μεταξύ των πλεονασματικών και ελλειμματικών μονάδων σε μία οικονομία, και (θεωρητικά) κατανέμει τα πλεονασματικά κεφάλαια στους πιο αποδοτικούς χρήστες μέσω του μηχανισμού των τιμών. Eνεργεί ως διαμεσολαβητής μεταξύ των πλεονασματικών και ελλειμματικών μονάδων σε μία οικονομία, και (θεωρητικά) κατανέμει τα πλεονασματικά κεφάλαια στους πιο αποδοτικούς χρήστες μέσω του μηχανισμού των τιμών. Ένας δευτερεύων, αλλά σημαντικός ρόλος είναι να δημιουργεί τους μηχανισμούς πληρωμών στην οικονομία, δηλαδή να διευκολύνει τις ροές του κεφαλαίου. Ένας δευτερεύων, αλλά σημαντικός ρόλος είναι να δημιουργεί τους μηχανισμούς πληρωμών στην οικονομία, δηλαδή να διευκολύνει τις ροές του κεφαλαίου. Επίσης, διευκολύνει την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών χρηματοοικονομικής φύσεως, όπως συντάξεις και ασφάλειες. Επίσης, διευκολύνει την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών χρηματοοικονομικής φύσεως, όπως συντάξεις και ασφάλειες.

4 Πρωτογενείς και δευτερογενείς αγορές Μία πρωτογενής αγορά (primary market) είναι αυτή στην οποία εισάγονται για πρώτη φορά οι μετοχές και ομολογίες. Η αρχική πώληση των αξιογράφων γίνεται από οργανισμούς που αντιπροσωπεύουν τους εκδότες και τα κεφάλαια που συγκεντρώνονται πηγαίνουν στην εταιρεία που εκδίδει τα νέα αξιόγραφα Μία πρωτογενής αγορά (primary market) είναι αυτή στην οποία εισάγονται για πρώτη φορά οι μετοχές και ομολογίες. Η αρχική πώληση των αξιογράφων γίνεται από οργανισμούς που αντιπροσωπεύουν τους εκδότες και τα κεφάλαια που συγκεντρώνονται πηγαίνουν στην εταιρεία που εκδίδει τα νέα αξιόγραφα Στην δευτερογενή αγορά (secondary market) διαπραγματεύονται αξιόγραφα παλαιοτέρων εκδόσεων (δεν δημιουργούνται νέα αξιόγραφα) και οι διαπραγματεύσεις γίνονται μεταξύ των επενδυτών Στην δευτερογενή αγορά (secondary market) διαπραγματεύονται αξιόγραφα παλαιοτέρων εκδόσεων (δεν δημιουργούνται νέα αξιόγραφα) και οι διαπραγματεύσεις γίνονται μεταξύ των επενδυτών

5 Πλεονεκτήματα πρωτογενούς αγοράς αυξάνει τον συνολικό κοινωνικό πλούτο και βιοτικό επίπεδο αυξάνει την καταναλωτική και επενδυτική ευελιξία αυξάνει τον συνολικό κοινωνικό πλούτο και βιοτικό επίπεδο αυξάνει την καταναλωτική και επενδυτική ευελιξία και βοηθά στην αύξηση του βιοτικού επιπέδου επιτρέποντας στους πολίτες μίας κοινωνίας να καταναλώνουν περισσότερα προϊόντα στο παρόν από ότι τους επιτρέπουν τα εισοδήματά τους (δανεισμός). και βοηθά στην αύξηση του βιοτικού επιπέδου επιτρέποντας στους πολίτες μίας κοινωνίας να καταναλώνουν περισσότερα προϊόντα στο παρόν από ότι τους επιτρέπουν τα εισοδήματά τους (δανεισμός). Π.χ. μία επιχείρηση έχει μία καινούρια ή/και πρωτοποριακή ιδέα για ένα νέο προϊόν (ή θέλει να επεκτείνει τις υπάρχουσες δραστηριότητες της) αλλά δεν έχει τα απαραίτητα κεφάλαια Π.χ. μία επιχείρηση έχει μία καινούρια ή/και πρωτοποριακή ιδέα για ένα νέο προϊόν (ή θέλει να επεκτείνει τις υπάρχουσες δραστηριότητες της) αλλά δεν έχει τα απαραίτητα κεφάλαια

6 Πλεονεκτήματα δευτερογενούς αγοράς Ανακάλυψη των σωστών και ορθολογικών τιμών για τα διάφορα αξιόγραφα (price discovery) Ανακάλυψη των σωστών και ορθολογικών τιμών για τα διάφορα αξιόγραφα (price discovery) Οικονομίες κλίμακας → μείωση κόστους συναλλαγών Οικονομίες κλίμακας → μείωση κόστους συναλλαγών Επιτρέπει να διαφοροποιούν τον επενδυτικό τους κίνδυνο και να έχουν μεγάλη δυνατότητα επιλογής διαφορετικών συνδυασμών επενδυτικού κινδύνου και απόδοσης Επιτρέπει να διαφοροποιούν τον επενδυτικό τους κίνδυνο και να έχουν μεγάλη δυνατότητα επιλογής διαφορετικών συνδυασμών επενδυτικού κινδύνου και απόδοσης Προσφέρει αυξημένη ρευστότητα στους επενδυτές σε σχέση με άλλες μορφές επενδύσεων (π.χ. επενδύσεις σε ακίνητα, χρυσό, κ.λ.π). Προσφέρει αυξημένη ρευστότητα στους επενδυτές σε σχέση με άλλες μορφές επενδύσεων (π.χ. επενδύσεις σε ακίνητα, χρυσό, κ.λ.π).

7 Πλεονεκτήματα για επιχειρήσεις Οι επιχειρήσεις ικανοποιούν τις ανάγκες τους για επιπλέον κεφάλαια Οι επιχειρήσεις ικανοποιούν τις ανάγκες τους για επιπλέον κεφάλαια Οι ήδη εισηγμένες μπορούν να αντλήσουν περαιτέρω κεφάλαια Οι ήδη εισηγμένες μπορούν να αντλήσουν περαιτέρω κεφάλαια Οι εισηγμένες επιχειρήσεις προσφέρουν μεγάλη ρευστότητα στους μετόχους, κάνοντας έτσι πιο ελκυστική την επένδυση στην μετοχή της επιχείρησης Οι εισηγμένες επιχειρήσεις προσφέρουν μεγάλη ρευστότητα στους μετόχους, κάνοντας έτσι πιο ελκυστική την επένδυση στην μετοχή της επιχείρησης Για τις εισηγμένες επιχειρήσεις καθίσταται ευκολότερη η διαδικασία των Συγχωνεύσεων και Εξαγορών Για τις εισηγμένες επιχειρήσεις καθίσταται ευκολότερη η διαδικασία των Συγχωνεύσεων και Εξαγορών Οι εισηγμένες απολαμβάνουν μεγαλύτερης δημοσιότητας Οι εισηγμένες απολαμβάνουν μεγαλύτερης δημοσιότητας

8 Μετοχές Οι μετοχές (shares, stocks) είναι απαιτήσεις πάνω στα στοιχεία ενεργητικού και του καθαρού εισοδήματος μίας επιχείρησης, και ουσιαστικά δίνουν την δυνατότητα όχι μόνον της συμμετοχής του επενδυτικού κοινού στο κεφάλαιο της επιχείρησης, αλλά και την δυνατότητα στην επιχείρηση να αντλεί τα απαιτούμενα για επενδύσεις κεφάλαια. Είναι ένα μερίδιο στο κεφάλαιο μίας ανώνυμης εταιρείας και θεωρούνται μακροπρόθεσμα προϊόντα επειδή δεν έχουν συγκεκριμένη ημερομηνία λήξεως, και περιοδικά οι επιχειρήσεις διανέμουν μέρος ή το σύνολο των κερδών τους (εάν υπάρχουν) στους μετόχους υπό μορφή μερίσματος.

9 Μετοχές Βασικό πλεονέκτημα: οι κάτοχοι τους συμμετέχουν πλήρως στην αύξηση της κερδοφορίας ή του ενεργητικού της επιχείρησης. Βασικό μειονέκτημα: σε περίπτωση εκκαθάρισης πληρλωνονται πρώτα οι κάτοχοι των δανείων και των ομολογιών. Οι μετοχές είναι υψηλού κινδύνου και μεγάλης αβεβαιότητος επενδύσεις αρα και ελκυστικές σε μία μεγάλη μερίδα επενδυτών

10 Κοινές – Προνομιούχες Οι απαιτήσεις και τα δικαιώματα των προνομιούχων μετοχών να προηγούνται από αυτά των κοινών μετοχών. Σε περίπτωση εκκαθάρισης οι προνομιούχες μετοχές έχουν προτεραιότητα έναντι των κοινών πάνω στα κέρδη και περιουσιακά στοιχεία. Επίσης από τα κέρδη κάθε χρήσης το προβλεπόμενο πρώτο μέρισμα διανέμεται πρώτα στις προνομιούχες μετοχές (χωρίς αυτό να αναιρεί το δικαίωμα είσπραξης πρόσθετου μερίσματος), και δικαιούνται σωρευτικό μέρισμα. Τα δικαιώματα των προνομιούχων όμως έπονται των δικαιωμάτων των ομολογιών, και επίσης οι κάτοχοι των δεν έχουν δικαίωμα ψήφου όπως οι κάτοχοι των κοινών μετοχών.

11 Κοινές – Προνομιούχες Τα βασικά δικαιώματα των κοινών μετοχών είναι ως εξής: κάθε μέτοχος δικαιούται συμμετοχής στην Γενική Συνέλευση κάθε κοινή μετοχή έχει μία ψήφο κάθε μέτοχος έχει δικαίωμα προτίμησης σε κάθε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου η ευθύνη του μετόχου περιορίζεται στο ποσό του ονομαστικού κεφαλαίου που κατέχει, και οι δανειστές του δεν μπορούν να στραφούν εναντίον της εταιρείας όλες οι μετοχές έχουν την ίδια ονομαστική αξί

12 Τιμές Μετοχής ονομαστική τιμή (ονομαστική αξία) η οποία προκύπτει από την διαίρεση της αξίας του μετοχικού κεφαλαίου της ανώνυμης εταιρείας με τον αριθμό των μετοχών που εξέδωσε αρχικά λογιστική τιμή (λογιστική αξία) η οποία προκύπτει διαιρώντας τα ίδια κεφάλαια της ανώνυμης εταιρείας με τον αριθμό των μετοχών σε κυκλοφορία, και (για τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες) χρηματιστηριακή τιμή (χρηματιστηριακή αξία), την τρέχουσα αξία, η οποία διαμορφώνεται καθημερινά από τη προσφορά και την ζήτηση στην δευτερογενή αγορά.

13 Κεφαλαιοποίηση Αγορών

14 Εισηγμένες Επιχειρήσεις, ΝΥ

15 Κεφαλαιοποίηση 1990-2009

16 Εισηγμένες Επιχειρήσεις, Λονδίνο

17 Εισηγμένες Επιχειρήσεις ΧΑ

18 Initial Public Offerings (IPOs)

19 Why firms go public? Κόστος κεφαλαίου Κόστος κεφαλαίου Οι επιχειρήσεις επιλέγουν να εισαχθούν στο χρηματιστήριο όταν τα εξωτερικά κεφάλαια ελαχιστοποιούν το κόστος κεφαλαίου τους, και άρα μεγιστοποιούν την αξία της επιχείρησης (Scott (1976), Modigliani and Miller (1963)). Οι επιχειρήσεις επιλέγουν να εισαχθούν στο χρηματιστήριο όταν τα εξωτερικά κεφάλαια ελαχιστοποιούν το κόστος κεφαλαίου τους, και άρα μεγιστοποιούν την αξία της επιχείρησης (Scott (1976), Modigliani and Miller (1963)). Οι Myers and Majluf (1984) και Myers (1984), βασιζόμενοι στην ασυμμετρία πληροφόρησης και πιθανές λανθασμένες αποτιμήσεις επιχειρηματολογούν ότι υπάρχει μία σειρά προτίμησης χρηματοδότησης (pecking order of financing): εσωτερικά κεφάλαια, δάνεια, εξωτερική χρηματοδότηση. Οι Myers and Majluf (1984) και Myers (1984), βασιζόμενοι στην ασυμμετρία πληροφόρησης και πιθανές λανθασμένες αποτιμήσεις επιχειρηματολογούν ότι υπάρχει μία σειρά προτίμησης χρηματοδότησης (pecking order of financing): εσωτερικά κεφάλαια, δάνεια, εξωτερική χρηματοδότηση.

20 Why firms go public? Μέσω των IPO οι εσωτερικοί επενδυτές μπορούν να πάρουν πίσω τα κεφάλαια τους (cash out) (Zingales (1995) και Mello and Parsons (2000)). Μέσω των IPO οι εσωτερικοί επενδυτές μπορούν να πάρουν πίσω τα κεφάλαια τους (cash out) (Zingales (1995) και Mello and Parsons (2000)). Οι Ang and Brau (2003) δείχνουν ότι οι εσωτερικοί μέτοχοι βρίσκουν ευκαιρία να πουλήσουν τις μετοχές τους στο IPO με προσωπικό κέρδος Οι Ang and Brau (2003) δείχνουν ότι οι εσωτερικοί μέτοχοι βρίσκουν ευκαιρία να πουλήσουν τις μετοχές τους στο IPO με προσωπικό κέρδος Οι Black and Gilson (1998) επιχειρηματολογούν ότι μέσω των IPO τα Venture Capitals αποκομίζουν τα κέρδη τους. Οι Black and Gilson (1998) επιχειρηματολογούν ότι μέσω των IPO τα Venture Capitals αποκομίζουν τα κέρδη τους.

21 Why firms go public? Μέσω των IPO γίνεται δυνατή η δρασηριότητα των Εξαγορών και Συγχωνεύσεων (Zingales (1995)). Μέσω των IPO γίνεται δυνατή η δρασηριότητα των Εξαγορών και Συγχωνεύσεων (Zingales (1995)). Π.χ. ένα IPO μπορεί να είναι το πρώτο βήμα μίας εξαγοράς: μία μετοχή μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν «νόμισμα» για εξαγορά (sock o stock merges) και να βοηθήσει σημαντικά στην αποτίμηση. Π.χ. ένα IPO μπορεί να είναι το πρώτο βήμα μίας εξαγοράς: μία μετοχή μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν «νόμισμα» για εξαγορά (sock o stock merges) και να βοηθήσει σημαντικά στην αποτίμηση.

22 Why firms go public? Ένα IPO μπορεί να είναι μία στρατηγική κίνηση, π.χ. να μεγαλώσει την μετοχική βάση της επιχείρησης (Chemmanur and Fulghieri (1999)). Ένα IPO μπορεί να είναι μία στρατηγική κίνηση, π.χ. να μεγαλώσει την μετοχική βάση της επιχείρησης (Chemmanur and Fulghieri (1999)). Ένα IPO μπορεί να βοηθήσει την επιχείρηση να ξεχωρίσει από τους ανταγωνιστές και να βελτιώσει την φήμη της και την δημοσιότητα σχετικά με την επιχείρηση (Maksimovic and Pichler (2001)). Ένα IPO μπορεί να βοηθήσει την επιχείρηση να ξεχωρίσει από τους ανταγωνιστές και να βελτιώσει την φήμη της και την δημοσιότητα σχετικά με την επιχείρηση (Maksimovic and Pichler (2001)). Οι Finally, Bradley, Jordan, and Ritter (2003) δείχνουν οι οι αναλύσεις και προτάσεις των αναλυτών είναι θετικά μεροληπτικές μετά από ένα IPO. Οι Finally, Bradley, Jordan, and Ritter (2003) δείχνουν οι οι αναλύσεις και προτάσεις των αναλυτών είναι θετικά μεροληπτικές μετά από ένα IPO.

23 Why IPOs come in waves? Η διοίκηση των επιχειρήσεων είναι λογικό να θέλει να εκμεταλλευθεί τις ανοδικές αγορές για να πετύχει ελκυστικές τιμές πώλησης των μετοχών την επιχείρησης (π.χ. Ritter and Welch (2002), Ritter (1991), Loughran and Ritter (1995)). Η διοίκηση των επιχειρήσεων είναι λογικό να θέλει να εκμεταλλευθεί τις ανοδικές αγορές για να πετύχει ελκυστικές τιμές πώλησης των μετοχών την επιχείρησης (π.χ. Ritter and Welch (2002), Ritter (1991), Loughran and Ritter (1995)). Ο χρονισμός οδηγείται από την ελκυστικότητα των IPO. Ο χρονισμός οδηγείται από την ελκυστικότητα των IPO. Οι Lowery and Schwert (2002) επιχειρηματολογούν ότι οι υπέρ- αποδόσεις των πρώτων ημερών οδηγεί και άλλες επιχειρήσεις να κάνουν δημόσιες εγγραφές Οι Lowery and Schwert (2002) επιχειρηματολογούν ότι οι υπέρ- αποδόσεις των πρώτων ημερών οδηγεί και άλλες επιχειρήσεις να κάνουν δημόσιες εγγραφές

24 Why IPOs come in waves? Οι Choe, Masulis, and Nanda (1993) επιχειρηματολογούν ότι πολλές επιχειρήσεις θα κάνουν δημόσια εγγραφή όταν και άλλες καλές επιχειρήσεις το κάνουν. Οι Choe, Masulis, and Nanda (1993) επιχειρηματολογούν ότι πολλές επιχειρήσεις θα κάνουν δημόσια εγγραφή όταν και άλλες καλές επιχειρήσεις το κάνουν. Οι Choe, Masulis, and Nanda (1993) και ο Lowery (2002) επιχειρηματολογούν ότι οι επιχειρήσεις θα κάνουν δημόσιες εγγραφές όταν φτάσουν σε ένα συγκεκριμένο σημείο στον κύκλο ζωής του κλάδου και χρειάζονται εξωτερικά κεφάλαια για να συνεχίσουν την ανάπτυξη τους. Οι Choe, Masulis, and Nanda (1993) και ο Lowery (2002) επιχειρηματολογούν ότι οι επιχειρήσεις θα κάνουν δημόσιες εγγραφές όταν φτάσουν σε ένα συγκεκριμένο σημείο στον κύκλο ζωής του κλάδου και χρειάζονται εξωτερικά κεφάλαια για να συνεχίσουν την ανάπτυξη τους.

25

26

27 Τι δείχνει ο Πίνακας 2; Οι CFOs αισθάνονται πολύ σημαντικό λόγο για να κάνουν IPO το ότι δημιουργούν μετοχές για μελλοντικές Εξαγορές και Συγχωνεύσεις (mean = 3.56; % agreeing = 59) Οι CFOs αισθάνονται πολύ σημαντικό λόγο για να κάνουν IPO το ότι δημιουργούν μετοχές για μελλοντικές Εξαγορές και Συγχωνεύσεις (mean = 3.56; % agreeing = 59) Ισχύει για όλα τα δείγματα: επιχειρήσεις που έκαναν επιτυχώς (successful), που δεν έκαναν τελικά (withdrawn), και που δεν προσπάθησαν καν (not tried) Ισχύει για όλα τα δείγματα: επιχειρήσεις που έκαναν επιτυχώς (successful), που δεν έκαναν τελικά (withdrawn), και που δεν προσπάθησαν καν (not tried) Μόνον ένας άλλος λόγος – το να δημιουργήσουν μία αγοραία τιμή για την επιχείρηση – υποστηρίζεται από τις απαντήσεις. Μόνον ένας άλλος λόγος – το να δημιουργήσουν μία αγοραία τιμή για την επιχείρηση – υποστηρίζεται από τις απαντήσεις. Φυσικά, το να δημιουργήσουν μία αγοραία τιμή είναι το πρώτο βήμα για Εξαγορές και Συγχωνεύσεις. Φυσικά, το να δημιουργήσουν μία αγοραία τιμή είναι το πρώτο βήμα για Εξαγορές και Συγχωνεύσεις.

28

29 Τι δείχνει ο Πίνακας 3; Ο χρονισμός των αγορών (timing) είναι ο μοναδικός πιο σημαντικός λόγος για τους CFO για να κάνουν IPO (mean = 4.21; % agreeing = 83). Ο χρονισμός των αγορών (timing) είναι ο μοναδικός πιο σημαντικός λόγος για τους CFO για να κάνουν IPO (mean = 4.21; % agreeing = 83). Το εύρημα είναι σημαντικό για όλα τα υπό-δείγματα Το εύρημα είναι σημαντικό για όλα τα υπό-δείγματα Άλλοι σημαντικοί παράγοντες είναι: οι συνθήκες στον κλάδο * (3.87; % agreeing = 70) και η ανάγκη για κεφάλαια να υποστηριχθεί η ανάπτυξη (3.82; % agreeing = 66). Άλλοι σημαντικοί παράγοντες είναι: οι συνθήκες στον κλάδο * (3.87; % agreeing = 70) και η ανάγκη για κεφάλαια να υποστηριχθεί η ανάπτυξη (3.82; % agreeing = 66). Οι άλλοι δύο πιθανοί παράγοντες (οι υπέρ-αποδόσεις των πρώτων ημερών και το ότι πολλές επιχειρήσεις θα κάνουν δημόσια εγγραφή όταν και άλλες καλές επιχειρήσεις το κάνουν) ήταν σχετικά ασήμαντοι στις προτιμήσεις (μόνο 1 σους 4 τα θεωρούσε σημαντικά) Οι άλλοι δύο πιθανοί παράγοντες (οι υπέρ-αποδόσεις των πρώτων ημερών και το ότι πολλές επιχειρήσεις θα κάνουν δημόσια εγγραφή όταν και άλλες καλές επιχειρήσεις το κάνουν) ήταν σχετικά ασήμαντοι στις προτιμήσεις (μόνο 1 σους 4 τα θεωρούσε σημαντικά)

30 Ο ρόλος του ανάδοχου Έχει παρατηρηθεί ότι πολύ συχνά οι επιχειρήσεις αλλάζουν ανάδοχο (underwriter) μεταξύ ενός IPO και μίας δευτερεύουσας άντλησης κεφαλαίων (Krigman et al. (2001)). Έχει παρατηρηθεί ότι πολύ συχνά οι επιχειρήσεις αλλάζουν ανάδοχο (underwriter) μεταξύ ενός IPO και μίας δευτερεύουσας άντλησης κεφαλαίων (Krigman et al. (2001)). Γιατί; Πίνακας 4 Γιατί; Πίνακας 4 Οι απαντήσεις δείχνουν ότι ο CFO θεωρούν ότι η ικανότητα να παρέχουν οι ανάδοχοι εξειδικευμένες γνώσεις για να επιτύχει το IPO είναι ο σημαντικότερος παράγων Οι απαντήσεις δείχνουν ότι ο CFO θεωρούν ότι η ικανότητα να παρέχουν οι ανάδοχοι εξειδικευμένες γνώσεις για να επιτύχει το IPO είναι ο σημαντικότερος παράγων overall reputation (mean = 4.39, % agreeing = 91) overall reputation (mean = 4.39, % agreeing = 91) quality of research (4.25, 83%) quality of research (4.25, 83%) industry expertise (4.24, 88%) industry expertise (4.24, 88%)

31

32 IPO under pricing Loughran, Ritter, Rydqvist, (1994) “Initial Public Offerings: International Insights”, Pacific-Basin Finance Journal, Vol. 2, No. 2- 3, pp. 165-199 Loughran, Ritter, Rydqvist, (1994) “Initial Public Offerings: International Insights”, Pacific-Basin Finance Journal, Vol. 2, No. 2- 3, pp. 165-199 Η υπερ-απόδοση της πρώτης ημέρας σε όλες τις χώρες Η υπερ-απόδοση της πρώτης ημέρας σε όλες τις χώρες Προσοχή όμως: Προσοχή όμως: Περίπτωση 1: 13.910 IPOs, ΗΠΑ, 1960-1997, 15,7%, Περίπτωση 1: 13.910 IPOs, ΗΠΑ, 1960-1997, 15,7%, Περίπτωση 2: 226 IPOs, Κίνα, 1990-1996, 388% Περίπτωση 2: 226 IPOs, Κίνα, 1990-1996, 388%

33 Loughran, Ritter, Rydqvist, (1994) “Initial Public Offerings: International Insights”, Pacific-Basin Finance Journal, Vol. 2, No. 2-3, pp. 165-199 ΑγγλίαDimson-Levis2.1331959-199012,00% ΑυστραλίαLee et al2661976-198911,90% ΑυστρίαAussenegg611984-19956,50% ΒέλγιοRogiers et al281984-199010,10% ΒραζιλίαAggarwal et al621979-199078,50% ΓαλλίαHusson et al1871983-19924,20% ΓερμανίαLjungqvist1701978-199210,9% ΔανίαBisgard291989-19978,00% ΕλβετίαKunz & Aggarwal421983-198935,80% ΕλλάδαKazantis & Levis791987-199148,50% Η.Π.Α.Ibboston et al13.911960-199715,70%

34 Loughran, Ritter, Rydqvist, (1994) “Initial Public Offerings: International Insights”, Pacific-Basin Finance Journal, Vol. 2, No. 2-3, pp. 165-199 ΙνδίαKrishnamurti et al981992-199335,30% ΙσπανίαRahnema et al711985-199035,00% ΙταλίαCherubini & Ratti751985-199127,10% ΚαναδάςJog et al2581971-19925,40% ΚίναDatar & Mao2261990-1996388,00% ΚορέαDhatt et al3471980-199078,10% ΜαλαισίαIsa1321980-199180,30% ΜεξικόAggarwal et al371987-199033,00% Ν. Ζηλανδ.Vos & Cheung1491979-199128,80% ΝορβηγίαEmilsen et al681984-199612,50% ΟλλανδίαWessels et al721982-19917,20%

35 Loughran, Ritter, Rydqvist, (1994) “Initial Public Offerings: International Insights”, Pacific-Basin Finance Journal, Vol. 2, No. 2-3, pp. 165-199 ΠορτογαλίαAlpalhao621986-198754,40% ΣιγκαπούρηLee ετ αλ1281973-199231,40% ΣουηδίαRydqvist2511980-199434,10% ΤαϊβάνChen1681971-199045,00% ΤαϊλάνδηWethyavivorn et al321988-198958,10% ΤουρκίαKiymaz1381990-199613,60% ΦιλιππίνεςSullivan & Unite1041987-199722,70% ΦινλανδίαKeloharju851984-19929,60%

36 Συμπεράσματα Το μέγεθος της υπέρ-απόδοσης μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός εξετάσθηκε μικρή χρονική περίοδος, άρα είναι πιθανό να επηρεαστεί το αποτέλεσμα από μια ανοδική τάση του Χρηματιστηρίου κατά την περίοδο αυτή και να έχουμε διόγκωση της αρχικής απόδοσης Το μέγεθος της υπέρ-απόδοσης μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός εξετάσθηκε μικρή χρονική περίοδος, άρα είναι πιθανό να επηρεαστεί το αποτέλεσμα από μια ανοδική τάση του Χρηματιστηρίου κατά την περίοδο αυτή και να έχουμε διόγκωση της αρχικής απόδοσης Σε αντιπροσωπευτικά δείγματα (περίοδο τουλάχιστον 13ετίας) η υπεραπόδοση είναι μετριασμένη, όπως στην Σε αντιπροσωπευτικά δείγματα (περίοδο τουλάχιστον 13ετίας) η υπεραπόδοση είναι μετριασμένη, όπως στην Αγγλία 2.133 IPOs, 1959-1990, 12% Αγγλία 2.133 IPOs, 1959-1990, 12% Αυστραλία 266 IPOs, 1976-1989, 11,9% Αυστραλία 266 IPOs, 1976-1989, 11,9% Γερμανία 170 IPOs, 1978-1992, 10,9% Γερμανία 170 IPOs, 1978-1992, 10,9% Ιαπωνία 975 IPOs, 1970-1996, 24% Ιαπωνία 975 IPOs, 1970-1996, 24%

37 Jay Ritter (2003) “Differences between European & American IPO market” European Financial Management, Vol. 9, No. 4, pp. 421-434

38

39 Jay R Ritter, Ivo Welch (2002), “A Review of IPO Activity, Pricing, and Allocations”, The Journal of Finance Vol. 57, No. 4, pp. 1795–1828

40 Unlu, Ferris και Noronha (2004) 513 IPO’s, Αγγλία, 1993-2001 513 IPO’s, Αγγλία, 1993-2001 Η μέση υποτίμηση είναι αρχικά μικρότερη σε σχέση με τις ΗΠΑ Η μέση υποτίμηση είναι αρχικά μικρότερη σε σχέση με τις ΗΠΑ Αντιστρέφεται στα μέσα του 1990 Αντιστρέφεται στα μέσα του 1990 Επιστρέφει σε χαμηλότερα επίπεδα κατά τη διάρκεια της “bubble” περιόδου Επιστρέφει σε χαμηλότερα επίπεδα κατά τη διάρκεια της “bubble” περιόδου Τελικά ξεπερνάει τη μέση υποτίμηση των ΗΠΑ Τελικά ξεπερνάει τη μέση υποτίμηση των ΗΠΑ

41 Η υποτίμηση των IPOs διπλασιάστηκε από προσεγγιστικά 7% στη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 σε σχεδόν 15% στη δεκαετία του ’90. Κατά το Internet Bubble: 65% απόδοση πρώτης μέρας (Loughran και Ritter, 2002) Η υποτίμηση των IPOs διπλασιάστηκε από προσεγγιστικά 7% στη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 σε σχεδόν 15% στη δεκαετία του ’90. Κατά το Internet Bubble: 65% απόδοση πρώτης μέρας (Loughran και Ritter, 2002) Οι Hunt-McCool, Koh & Francis (1996) εξέτασαν 1.035 IPOs την περίοδο 1975-1984: “H υποτίμηση γίνεται σκόπιμα” Οι Hunt-McCool, Koh & Francis (1996) εξέτασαν 1.035 IPOs την περίοδο 1975-1984: “H υποτίμηση γίνεται σκόπιμα”

42 Θεωρίες Υποτίμησης Η υποτίμηση των IPOs δεν εξηγείται από asset-pricing risk premia, systematic risk, liquidity risk (Ritter & Welsh, 2002, pp. 1802-1803) Η υποτίμηση των IPOs δεν εξηγείται από asset-pricing risk premia, systematic risk, liquidity risk (Ritter & Welsh, 2002, pp. 1802-1803) Asymmetric information theories Asymmetric information theories Symmetric information theories Symmetric information theories Theories focusing on the allocation of shares Theories focusing on the allocation of shares

43 Asymmetric information theories Η ασύμμετρη πληροφόρηση μεταξύ ανάδοχου και εκδότη οδηγεί σε υπό-τιμολόγηση. Η ασύμμετρη πληροφόρηση μεταξύ ανάδοχου και εκδότη οδηγεί σε υπό-τιμολόγηση. Οι Baron and Holmstrom (1980) και Baron (1982) επιχειρηματολογούν ότι οι ανάδοχοι εκμεταλλεύονται την ανώτερη γνώση της αγοράς την οποία έχουν για να υπό-τιμολογήσουν, να μειώσουν την προσπάθεια προώθησης και να προσεγγίσουν τους αγοραστές (buy-side clients) Οι Baron and Holmstrom (1980) και Baron (1982) επιχειρηματολογούν ότι οι ανάδοχοι εκμεταλλεύονται την ανώτερη γνώση της αγοράς την οποία έχουν για να υπό-τιμολογήσουν, να μειώσουν την προσπάθεια προώθησης και να προσεγγίσουν τους αγοραστές (buy-side clients)

44 Asymmetric information theories Η ασύμμετρη πληροφόρηση μεταξύ επενδυτών και εκδότη οδηγεί σε υπό-τιμολόγηση. Η ασύμμετρη πληροφόρηση μεταξύ επενδυτών και εκδότη οδηγεί σε υπό-τιμολόγηση. Οι Beatty and Ritter (1986) επιχειρηματολογούν ότι η επενδυτική αβεβαιότητα σχετικά με την τιμή διάθεσης οδηγεί την τιμή χαμηλότερα από την (άγνωστη) μελλοντική τιμή της μετοχής. Οι Beatty and Ritter (1986) επιχειρηματολογούν ότι η επενδυτική αβεβαιότητα σχετικά με την τιμή διάθεσης οδηγεί την τιμή χαμηλότερα από την (άγνωστη) μελλοντική τιμή της μετοχής.

45 Asymmetric information theories Ασυμμετρία πληροφόρησης → Απληροφόρητοι επενδυτές καταλήγουν κυρίως με λιγότερο επιτυχημένα IPOs Ασυμμετρία πληροφόρησης → Απληροφόρητοι επενδυτές καταλήγουν κυρίως με λιγότερο επιτυχημένα IPOs Οι ανάδοχοι το γνωρίζουν και υποτιμούν κατά μέσο όρο τις νεοεκδιδόμενες μετοχές τους για να προσελκύσουν τους απληροφόρητους επενδυτές Οι ανάδοχοι το γνωρίζουν και υποτιμούν κατά μέσο όρο τις νεοεκδιδόμενες μετοχές τους για να προσελκύσουν τους απληροφόρητους επενδυτές Η υποτίμηση θα πρέπει να ↓ όσο η πληροφόρηση διαχέεται μεταξύ των δύο ειδών επενδυτών Η υποτίμηση θα πρέπει να ↓ όσο η πληροφόρηση διαχέεται μεταξύ των δύο ειδών επενδυτών Όταν όλοι οι επενδυτές έχουν την ίδια πληροφόρηση δεν θα έπρεπε να υπάρχει καθόλου υποτίμηση Όταν όλοι οι επενδυτές έχουν την ίδια πληροφόρηση δεν θα έπρεπε να υπάρχει καθόλου υποτίμηση Οι ↑ αποδόσεις των IPOs απαιτούνται από τους απληροφόρητους επενδυτές σαν αποζημίωση Οι ↑ αποδόσεις των IPOs απαιτούνται από τους απληροφόρητους επενδυτές σαν αποζημίωση (Rock, 1986) (Rock, 1986)

46 Asymmetric information theories Για να ξεχωρίσουν οι ανώτερης ποιότητας εκδότες ενδέχεται να θελήσουν να «δηλώσουν» (signal) την ποιότητά τους, πουλώντας σε χαμηλότερη τιμή από την αναμενόμενη, έτσι ώστε οι εκδότες κατώτερης ποιότητας να μην μπορούν να τους μιμηθούν Για να ξεχωρίσουν οι ανώτερης ποιότητας εκδότες ενδέχεται να θελήσουν να «δηλώσουν» (signal) την ποιότητά τους, πουλώντας σε χαμηλότερη τιμή από την αναμενόμενη, έτσι ώστε οι εκδότες κατώτερης ποιότητας να μην μπορούν να τους μιμηθούν Με υπομονή, θα ανακτήσουν αυτό το κόστος αργότερα με νέες εκδόσεις μετοχών (σε υψηλότερη τιμή) κλπ Με υπομονή, θα ανακτήσουν αυτό το κόστος αργότερα με νέες εκδόσεις μετοχών (σε υψηλότερη τιμή) κλπ Δείχνουν ότι είναι καλύτεροι «by leaving money on the table» Δείχνουν ότι είναι καλύτεροι «by leaving money on the table»

47 Asymmetric information theories Οι νέες εκδόσεις υποτιμούνται σκόπιμα για να αφήσουν “μια καλή γεύση στους επενδυτές” (Ibbotson, 1975) Οι νέες εκδόσεις υποτιμούνται σκόπιμα για να αφήσουν “μια καλή γεύση στους επενδυτές” (Ibbotson, 1975) «Ο ιδιοκτήτης μίας εταιρίας έχει κίνητρο να αφήσει μια καλή εντύπωση γιατί μπορεί να επιστρέψει στην αγορά και να πουλήσει τίτλους με πιο ευνοϊκούς όρους» «Ο ιδιοκτήτης μίας εταιρίας έχει κίνητρο να αφήσει μια καλή εντύπωση γιατί μπορεί να επιστρέψει στην αγορά και να πουλήσει τίτλους με πιο ευνοϊκούς όρους» Εμπειρική έρευνα → πολλοί εκδότες κάνουν ΙΡΟ με σκοπό να επανέλθουν στην αγορά αργότερα (Welch, 1989) Εμπειρική έρευνα → πολλοί εκδότες κάνουν ΙΡΟ με σκοπό να επανέλθουν στην αγορά αργότερα (Welch, 1989) Επίσης: Grinblatt & Hwang (1989) Επίσης: Grinblatt & Hwang (1989)

48 Asymmetric information theories Michaely και Shaw (1996): Εξέτασαν υποτίμηση σε δύο αγορές στις οποίες ο βαθμός πληροφόρησης των επενδυτών διαφέρει Michaely και Shaw (1996): Εξέτασαν υποτίμηση σε δύο αγορές στις οποίες ο βαθμός πληροφόρησης των επενδυτών διαφέρει (α) IPOs επιχειρήσεων που συνεργάζονται με κάποιες επιχειρήσεις οι οποίες τις ελέγχουν (α) IPOs επιχειρήσεων που συνεργάζονται με κάποιες επιχειρήσεις οι οποίες τις ελέγχουν (β) “κανονικά” IPOs (β) “κανονικά” IPOs Οι θεσμικοί επενδυτές (πιο πιθανό να είναι οι καλά πληροφορημένοι) αποφεύγουν σε μεγάλο βαθμό τις πρώτες και η αγορά αυτό το ξέρει Οι θεσμικοί επενδυτές (πιο πιθανό να είναι οι καλά πληροφορημένοι) αποφεύγουν σε μεγάλο βαθμό τις πρώτες και η αγορά αυτό το ξέρει

49 Asymmetric information theories Michaely και Shaw (1996): Michaely και Shaw (1996): (α) μέση απόδοση πρώτης μέρας 0,04% και μη στατιστικά σημαντική (δηλαδή = 0) (α) μέση απόδοση πρώτης μέρας 0,04% και μη στατιστικά σημαντική (δηλαδή = 0) (β) «κανονικά» IPOs μέση απόδοση πρώτης μέρας 8,5% και στατιστικά σημαντική (διάφορη του 0) (β) «κανονικά» IPOs μέση απόδοση πρώτης μέρας 8,5% και στατιστικά σημαντική (διάφορη του 0) Έλλειψη υποτίμησης στην πρώτη κατηγορία: η απουσία των ενημερωμένων επενδυτών (αρα όλοι οι συμμετέχοντες επενδυτές έχουν την ίδια πληροφόρηση) μειώνει την ανάγκη για υποτίμηση Έλλειψη υποτίμησης στην πρώτη κατηγορία: η απουσία των ενημερωμένων επενδυτών (αρα όλοι οι συμμετέχοντες επενδυτές έχουν την ίδια πληροφόρηση) μειώνει την ανάγκη για υποτίμηση

50 Asymmetric information theories Informational cascade (Welsch, 1992): οι επενδυτές προσπαθούν να ανακαλύψουν το ενδιαφέρον άλλων επενδυτών Informational cascade (Welsch, 1992): οι επενδυτές προσπαθούν να ανακαλύψουν το ενδιαφέρον άλλων επενδυτών → ζητούν μετοχές μόνον όταν πιστεύουν ότι το ΙΡΟ είναι “hot” Εάν βάλουν οι εκδότες τιμή λίγο υψηλή, οι επενδυτές θα απέχουν επειδή και οι άλλοι επενδυτές θα απέχουν Εάν βάλουν οι εκδότες τιμή λίγο υψηλή, οι επενδυτές θα απέχουν επειδή και οι άλλοι επενδυτές θα απέχουν Οι Amihud, Hauser, Kirsch (2001) βρίσκουν ότι τα IPOs είναι είτε oversubscribed είτε undersubscribed Οι Amihud, Hauser, Kirsch (2001) βρίσκουν ότι τα IPOs είναι είτε oversubscribed είτε undersubscribed

51 Asymmetric information theories Carter και Manaster (1990): Οι τράπεζες με το μεγαλύτερο κύρος συνδέονται με τα λιγότερο ριψοκίνδυνα IPOs Carter και Manaster (1990): Οι τράπεζες με το μεγαλύτερο κύρος συνδέονται με τα λιγότερο ριψοκίνδυνα IPOs Εξετάζουν σε βάθος τις επιχειρήσεις που πρόκειται να εισαχθούν και χρησιμοποιούν πληροφορίες που δεν είναι διαθέσιμες στο ευρύ κοινό (κάτι που ↓ την αβεβαιότητα) Εξετάζουν σε βάθος τις επιχειρήσεις που πρόκειται να εισαχθούν και χρησιμοποιούν πληροφορίες που δεν είναι διαθέσιμες στο ευρύ κοινό (κάτι που ↓ την αβεβαιότητα) Οι επενδυτές γνωρίζουν ότι αγοράζοντας μετοχές που τέθηκαν σε κυκλοφορία από ευυπόληπτους ανάδοχους αντιμετωπίζουν μικρότερο κίνδυνο Οι επενδυτές γνωρίζουν ότι αγοράζοντας μετοχές που τέθηκαν σε κυκλοφορία από ευυπόληπτους ανάδοχους αντιμετωπίζουν μικρότερο κίνδυνο Άρα η φήμη του ανάδοχου παίζει πρωταρχικό ρόλο στην υπό- τιμολόγηση Άρα η φήμη του ανάδοχου παίζει πρωταρχικό ρόλο στην υπό- τιμολόγηση

52 Symmetric information theories Tinic (1988), Hughes & Thakor (1992), Hensler (1995): οι εκδότες υπό-τιμολογούν για να μειώσουν τον κίνδυνο ή την απειλή προσφυγής στο δικαστήριο από τους επενδυτές Tinic (1988), Hughes & Thakor (1992), Hensler (1995): οι εκδότες υπό-τιμολογούν για να μειώσουν τον κίνδυνο ή την απειλή προσφυγής στο δικαστήριο από τους επενδυτές Οι επενδυτές έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν αποζημίωση από το νόμο αν η αρχική τιμή διάθεσης της μετοχής είναι σημαντικά μικρότερη της τιμής που διαπραγματεύεται στη συνέχεια Οι επενδυτές έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν αποζημίωση από το νόμο αν η αρχική τιμή διάθεσης της μετοχής είναι σημαντικά μικρότερη της τιμής που διαπραγματεύεται στη συνέχεια Υποτίμηση: ασφάλεια ενάντια στην προσφυγή στο δικαστήριο Υποτίμηση: ασφάλεια ενάντια στην προσφυγή στο δικαστήριο

53 Symmetric information theories Hensler (1995): Υπόδειγμα όπου ο επιχειρηματίας υπόκειται σε ένα κόστος προσφυγής σε δίκη σε περίπτωση που η τιμή της μετοχής πέσει πολύ χαμηλά Hensler (1995): Υπόδειγμα όπου ο επιχειρηματίας υπόκειται σε ένα κόστος προσφυγής σε δίκη σε περίπτωση που η τιμή της μετοχής πέσει πολύ χαμηλά Για να το μετριάσει αυτό το κόστος υποτιμά την μετοχή, κάτι που επίσης περιέχει κάποιο κόστος Για να το μετριάσει αυτό το κόστος υποτιμά την μετοχή, κάτι που επίσης περιέχει κάποιο κόστος Πρέπει να εξισορροπήσει τα δύο κόστη επιλέγοντας να εξασφαλίσει την κυριότητά του Πρέπει να εξισορροπήσει τα δύο κόστη επιλέγοντας να εξασφαλίσει την κυριότητά του Με ένα τρόπο που μεγιστοποιεί τον πλούτο Με ένα τρόπο που μεγιστοποιεί τον πλούτο

54 Theories focusing on the allocation of shares Loughran & Ritter (2002): εάν οι ανάδοχοι έχουν διακριτική ευχέρεια στην διάθεση των μετοχών μπορεί να «αφήσουν χρήματα στο τραπέζι» και μετά να κατανείμουν τις μετοχές στους προτιμητέους πελάτες τους για να δημιουργήσουν εργασίες ή να εισπράξουν προμήθειες Loughran & Ritter (2002): εάν οι ανάδοχοι έχουν διακριτική ευχέρεια στην διάθεση των μετοχών μπορεί να «αφήσουν χρήματα στο τραπέζι» και μετά να κατανείμουν τις μετοχές στους προτιμητέους πελάτες τους για να δημιουργήσουν εργασίες ή να εισπράξουν προμήθειες Γιατί όμως δέχονται οι εκδότες τόσο μεγάλες υπό-τιμολογήσεις; Γιατί όμως δέχονται οι εκδότες τόσο μεγάλες υπό-τιμολογήσεις; Γιατί ταυτόχρονα μαθαίνουν ότι μετά το ΙΡΟ (και τις μεγάλες αρχικές αποδόσεις) ο πλούτος τους θα αυξηθεί σημαντικά Γιατί ταυτόχρονα μαθαίνουν ότι μετά το ΙΡΟ (και τις μεγάλες αρχικές αποδόσεις) ο πλούτος τους θα αυξηθεί σημαντικά

55 Theories focusing on the allocation of shares Για παράδειγμα, η Credit Suisse First Boston παραδέχθηκε μετά από έρευνα και διακανονισμό με το SEC (22 Ιανουαρίου 2002) ότι έκανε κατανομή μετοχών από ΙΡΟ σε περισσότερους από 100 πελάτες της Για παράδειγμα, η Credit Suisse First Boston παραδέχθηκε μετά από έρευνα και διακανονισμό με το SEC (22 Ιανουαρίου 2002) ότι έκανε κατανομή μετοχών από ΙΡΟ σε περισσότερους από 100 πελάτες της →οι οποίοι μετά επέστρεφαν μεταξύ 33% και 66% των κερδών (πουλούσαν την 1 η ημέρα….) πίσω στην CSFB με μορφή υπερβολικά υψηλών προμηθειών Το πρόστιμο ήταν 100 εκατομμύρια $ Το πρόστιμο ήταν 100 εκατομμύρια $

56 Ritter & Welch (2002), “A Review of IPO Activity, Pricing, and Allocations”, The Journal of Finance Vol. 57, No. 4, pp. 1795–1828

57 Theories focusing on the allocation of shares Ritter & Welsh (2002): Τα χρήματα που «έμειναν στο τραπέζι» στα ΙΡΟ της φούσκας των εταιρειών του internet ήταν περίπου 66 δισ $ Ritter & Welsh (2002): Τα χρήματα που «έμειναν στο τραπέζι» στα ΙΡΟ της φούσκας των εταιρειών του internet ήταν περίπου 66 δισ $ Εάν υποθέσουμε ότι ένα 20% πάει πίσω στους ανάδοχους με μορφή προμηθειών: 13 δισ $ Εάν υποθέσουμε ότι ένα 20% πάει πίσω στους ανάδοχους με μορφή προμηθειών: 13 δισ $ Ritter & Welsh (2002): εκτιμούν ότι περίπου το 10% όλων των μετοχών που διαπραγματεύτηκαν στην φούσκα του internet ήταν για αυτήν την αιτία Ritter & Welsh (2002): εκτιμούν ότι περίπου το 10% όλων των μετοχών που διαπραγματεύτηκαν στην φούσκα του internet ήταν για αυτήν την αιτία

58 Theories focusing on the allocation of shares Stoughton & Zechner (1998): η υπό-τιμολόγηση δημιουργεί κίνητρο για αγορά πακέτων μετοχών από θεσμικούς επενδυτές, οι οποίοι αργότερα θα θελήσουν να επιβλέψουν την διοίκηση της εταιρείας Stoughton & Zechner (1998): η υπό-τιμολόγηση δημιουργεί κίνητρο για αγορά πακέτων μετοχών από θεσμικούς επενδυτές, οι οποίοι αργότερα θα θελήσουν να επιβλέψουν την διοίκηση της εταιρείας «Big investors add value» «Big investors add value» Όμως στην πράξη στις ΗΠΑ οι κάτοχοι μεγάλων πακέτων υπάρχουν πριν το ΙΡΟ (π.χ. Venture capitalists) οι οποίοι αργότερα με το ΙΡΟ πουλάνε τις συμμετοχές τους Όμως στην πράξη στις ΗΠΑ οι κάτοχοι μεγάλων πακέτων υπάρχουν πριν το ΙΡΟ (π.χ. Venture capitalists) οι οποίοι αργότερα με το ΙΡΟ πουλάνε τις συμμετοχές τους

59

60 Τι μας λέει ο Πίνακας 5? Η πλειονότητα των CFO πιστεύει ότι η υπό-τιμολόγηση αποζημιώνει τους επενδυτές για το IPO (mean = 3.47, % agreeing = 59). Η πλειονότητα των CFO πιστεύει ότι η υπό-τιμολόγηση αποζημιώνει τους επενδυτές για το IPO (mean = 3.47, % agreeing = 59). Επίσης μία πρόθεση των ανάδοχων να ευχαριστήσουν τους θεσμικούς επενδυτές (3.20, 42%) Επίσης μία πρόθεση των ανάδοχων να ευχαριστήσουν τους θεσμικούς επενδυτές (3.20, 42%) Μία πρόθεση να αυξήσουν την μετοχική τους βάση (3.17, 41%), Μία πρόθεση να αυξήσουν την μετοχική τους βάση (3.17, 41%), Μία πρόθεση να αυξήσουν το όγκο των συναλλαγών μετά το IPO (3.14, 43%). Μία πρόθεση να αυξήσουν το όγκο των συναλλαγών μετά το IPO (3.14, 43%).

61 Μακροχρόνια απόδοση IPOs Σε έρευνα 1526 IPOs, Η.Π.Α., 1975-1984 Σε έρευνα 1526 IPOs, Η.Π.Α., 1975-1984 Σωρευτική Απόδοση: -29% στα 3 πρώτα χρόνια Σωρευτική Απόδοση: -29% στα 3 πρώτα χρόνια IPOs νέων και “κερδοσκοπικών” επιχειρήσεων (Speculative Firms) απολαμβάνουν τις υψηλότερες αρχικές αποδόσεις αλλά ταυτόχρονα οι μετοχές τους αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες διακυμάνσεις στις αποδόσεις τους IPOs νέων και “κερδοσκοπικών” επιχειρήσεων (Speculative Firms) απολαμβάνουν τις υψηλότερες αρχικές αποδόσεις αλλά ταυτόχρονα οι μετοχές τους αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες διακυμάνσεις στις αποδόσεις τους

62 Μακροχρόνια απόδοση IPOs Π.χ. Αυστραλία, 266 IPOs, 1976-1989 Π.χ. Αυστραλία, 266 IPOs, 1976-1989 Σωρευτική Απόδοση: -51% στα πρώτα 3 χρόνια Π.χ. Ελβετία: -6,1% αντίστοιχα Π.χ. Ελβετία: -6,1% αντίστοιχα Παγκοσμίως: οι μακροχρόνιες αποδόσεις είναι χαμηλότερες όσο υψηλότερο είναι το ρίσκο των υπό εισαγωγή εταιριών και όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο του χρηματιστηριακού δείκτη κατά τη στιγμή της εισαγωγής Παγκοσμίως: οι μακροχρόνιες αποδόσεις είναι χαμηλότερες όσο υψηλότερο είναι το ρίσκο των υπό εισαγωγή εταιριών και όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο του χρηματιστηριακού δείκτη κατά τη στιγμή της εισαγωγής

63 Ritter & Welch (2002), “A Review of IPO Activity, Pricing, and Allocations”, The Journal of Finance Vol. 57, No. 4, pp. 1795–1828

64 Ελληνική Χρηματιστηριακή Αγορά Τυλιγάδα (1994): 1971-1994: οι τιμές διάθεσης των μετοχών είναι περίπου 40% χαμηλότερες των τιμών κλεισίματος κατά την 1 η ημέρα Τυλιγάδα (1994): 1971-1994: οι τιμές διάθεσης των μετοχών είναι περίπου 40% χαμηλότερες των τιμών κλεισίματος κατά την 1 η ημέρα Παπαϊωάννου & Τραυλός (1995): 1987-1994: η μέση απόδοση της 1 ης μέρας είναι 34% μεγαλύτερη από την απόδοση της αγοράς Παπαϊωάννου & Τραυλός (1995): 1987-1994: η μέση απόδοση της 1 ης μέρας είναι 34% μεγαλύτερη από την απόδοση της αγοράς

65 Ελληνική Χρηματιστηριακή Αγορά Παπαματθαίου (1995): 1987-1995: 1 η μέρα 20,37% Παπαματθαίου (1995): 1987-1995: 1 η μέρα 20,37% Kazantzi & Levis (1995): 1987-1991, 1 η μέρα 48,5%, Kazantzi & Levis (1995): 1987-1991, 1 η μέρα 48,5%, Kazantzi & Thomas (1996): 1987-1994, 51,73% Kazantzi & Thomas (1996): 1987-1994, 51,73% Κολλίντζας, Σφακιανάκης & Τυλιγάδα (1997): 26,3% Κολλίντζας, Σφακιανάκης & Τυλιγάδα (1997): 26,3%

66 Ελληνική Χρηματιστηριακή Αγορά Προβλέψεις κερδοφορίας (στοιχεία τα οποία χρησιμοποίησαν οι ανάδοχοι για να ορίσουν την τιμή εισαγωγής) παρουσιάστηκαν εκ των υστέρων να είναι “εκτός πραγματικότητας” (1999-2004) Προβλέψεις κερδοφορίας (στοιχεία τα οποία χρησιμοποίησαν οι ανάδοχοι για να ορίσουν την τιμή εισαγωγής) παρουσιάστηκαν εκ των υστέρων να είναι “εκτός πραγματικότητας” (1999-2004) Τα Ελληνικά IPOs χαρακτηρίζονται από υψηλές βραχυχρόνιες και χαμηλές μακροχρόνιες αποδόσεις Τα Ελληνικά IPOs χαρακτηρίζονται από υψηλές βραχυχρόνιες και χαμηλές μακροχρόνιες αποδόσεις Οι τιμές διάθεσης που προσδιορίζονται από τις ανάδοχες εταιρίες είναι κατά κανόνα υποτιμημένες Οι τιμές διάθεσης που προσδιορίζονται από τις ανάδοχες εταιρίες είναι κατά κανόνα υποτιμημένες

67 «Το φαινόμενο της υποτιμολόγησης στις εισαγωγές νέων εταιριών στο χρηματιστήριο» Ειδικό Δελτίο Ενημέρωσης για τους Επενδυτές, Investment Research and Analysis Journal, 2002, σελ. 2-3 37 δημόσιες εγγραφές, 2001-2002 37 δημόσιες εγγραφές, 2001-2002 Ικανοποιητικός βαθμός υπερκάλυψης Ικανοποιητικός βαθμός υπερκάλυψης Ιδιαίτερα για τις μικρότερου ύψους εκδόσεις ξεπέρασε το διψήφιο αριθμό Ιδιαίτερα για τις μικρότερου ύψους εκδόσεις ξεπέρασε το διψήφιο αριθμό Η μεγαλύτερη κάλυψη στην Compucon με 85 φορές (μία από τις πιο μικρές εκδόσεις ως προς το μέγεθος των ζητούμενων κεφαλαίων) Η μεγαλύτερη κάλυψη στην Compucon με 85 φορές (μία από τις πιο μικρές εκδόσεις ως προς το μέγεθος των ζητούμενων κεφαλαίων)

68 «Το φαινόμενο της υποτιμολόγησης στις εισαγωγές νέων εταιριών στο χρηματιστήριο» Ειδικό Δελτίο Ενημέρωσης για τους Επενδυτές, Investment Research and Analysis Journal, 2002, σελ. 2-3 Αποδόσεις στις πρώτες 3 συνεδριάσεις: Αποδόσεις στις πρώτες 3 συνεδριάσεις: Θετικές για τις 28 περιπτώσεις Αρνητικές για μόλις 8 εταιρίες Οι 3 μεγαλύτερες αποδόσεις αφορούσαν τις μετοχές Οι 3 μεγαλύτερες αποδόσεις αφορούσαν τις μετοχές Unibrain (300%) Rainbow Computer (291,33%) Fitco (282,31%) Το 2002 οι αποδόσεις κινήθηκαν χαμηλότερα από 2001 Το 2002 οι αποδόσεις κινήθηκαν χαμηλότερα από 2001

69 «Το φαινόμενο της υποτιμολόγησης στις εισαγωγές νέων εταιριών στο χρηματιστήριο» Ειδικό Δελτίο Ενημέρωσης για τους Επενδυτές, Investment Research and Analysis Journal, 2002, σελ. 2-3 Θετική συσχέτιση μεταξύ του βαθμού υπερκάλυψης και της υπερ-απόδοσης (διάγραμμα) Θετική συσχέτιση μεταξύ του βαθμού υπερκάλυψης και της υπερ-απόδοσης (διάγραμμα) Η ύπαρξη σημαντικού ενδιαφέροντος σε μια δημόσια εγγραφή «πείθει» την αγορά για την αξία της μετοχής όταν αρχίζει η διαπραγμάτευση Η ύπαρξη σημαντικού ενδιαφέροντος σε μια δημόσια εγγραφή «πείθει» την αγορά για την αξία της μετοχής όταν αρχίζει η διαπραγμάτευση Εταιρίες προερχόμενες από υποσχόμενους κλάδους (πληροφορική, κατασκευές, κ.λ.π.) παρουσίασαν ικανοποιητικές αποδόσεις Εταιρίες προερχόμενες από υποσχόμενους κλάδους (πληροφορική, κατασκευές, κ.λ.π.) παρουσίασαν ικανοποιητικές αποδόσεις Κλάδοι όπως τα διυλιστήρια ή οι εταιρίες επενδύσεων χαρτοφυλακίου δεν φάνηκαν να προσελκύουν ιδιαίτερα μεγάλο αγοραστικό ενδιαφέρον στις πρώτες ημέρες διαπραγμάτευσης Κλάδοι όπως τα διυλιστήρια ή οι εταιρίες επενδύσεων χαρτοφυλακίου δεν φάνηκαν να προσελκύουν ιδιαίτερα μεγάλο αγοραστικό ενδιαφέρον στις πρώτες ημέρες διαπραγμάτευσης

70

71

72 Γεωργιάδης «View on Greek IPOs», Investment Research and Analysis Journal, 2003 Οι μεσο-πρόθεσμες αποδόσεις οδηγήθηκαν σε αρνητικό έδαφος, όχι μόνο εξ’ αιτίας της δυσμενούς χρηματιστηριακής συγκυρίας, αλλά και λόγω της υποδεέστερης ποιότητας ορισμένων νέο-εισηγμένων εταιριών Οι μεσο-πρόθεσμες αποδόσεις οδηγήθηκαν σε αρνητικό έδαφος, όχι μόνο εξ’ αιτίας της δυσμενούς χρηματιστηριακής συγκυρίας, αλλά και λόγω της υποδεέστερης ποιότητας ορισμένων νέο-εισηγμένων εταιριών Σημαντική διεύρυνση της χρονικής περιόδου που μεσολάβησε μεταξύ της δημόσιας εγγραφής και της έναρξης διαπραγμάτευσης Σημαντική διεύρυνση της χρονικής περιόδου που μεσολάβησε μεταξύ της δημόσιας εγγραφής και της έναρξης διαπραγμάτευσης Οι εταιρίες προτίμησαν να μεγιστοποιήσουν τα περιθώρια αναμονής τους προκειμένου να επιλέξουν την καταλληλότερη δυνατή χρονική στιγμή εισόδου Οι εταιρίες προτίμησαν να μεγιστοποιήσουν τα περιθώρια αναμονής τους προκειμένου να επιλέξουν την καταλληλότερη δυνατή χρονική στιγμή εισόδου

73 Ελληνική Χρηματιστηριακή Αγορά Μιχαλούδη (2005) Μιχαλούδη (2005) Όλες οι δημόσιες εγγραφές και εισαγωγές (170) Όλες οι δημόσιες εγγραφές και εισαγωγές (170) 1995 – 2002 1995 – 2002 Κύρια, Παράλληλη, ΝΕ.Χ.Α. Κύρια, Παράλληλη, ΝΕ.Χ.Α.

74

75

76

77

78 ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ 78

79 Οργανωμένη Αγορά Σύμφωνα με τον Ν.3606/2007 μία οργανωμένη αγορά είναι η αγορά χρηματοοικονομικών μέσων η οποία λειτουργεί τακτικά και διέπεται από κανόνες: Σύμφωνα με τον Ν.3606/2007 μία οργανωμένη αγορά είναι η αγορά χρηματοοικονομικών μέσων η οποία λειτουργεί τακτικά και διέπεται από κανόνες: (α)ως προς τη διαφάνεια των συναλλαγών που λαμβάνουν χώρα σε αυτή, (α)ως προς τη διαφάνεια των συναλλαγών που λαμβάνουν χώρα σε αυτή, (β) ως προς τις προϋποθέσεις λειτουργίας και συμμετοχής σε αυτήν, καθώς και (β) ως προς τις προϋποθέσεις λειτουργίας και συμμετοχής σε αυτήν, καθώς και (γ) ως προς τις προϋποθέσεις εισαγωγής και διαπραγμάτευσης χρηματοοικονομικών μέσων σ' αυτήν. (γ) ως προς τις προϋποθέσεις εισαγωγής και διαπραγμάτευσης χρηματοοικονομικών μέσων σ' αυτήν.

80 Έννοια Οργανωμένης Αγοράς και κύρια στοιχεία λειτουργίας Οργανωμένη Αγορά: Πολυμερές σύστημα το οποίο: Οργανωμένη Αγορά: Πολυμερές σύστημα το οποίο: Τελεί υπό τη διεύθυνση ή τη διαχείριση διαχειριστή αγοράς, Τελεί υπό τη διεύθυνση ή τη διαχείριση διαχειριστή αγοράς, Επιτρέπει ή διευκολύνει την προσέγγιση πλειόνων συμφερόντων τρίτων για την αγορά και την πώληση χρηματοπιστωτικών μέσων, Επιτρέπει ή διευκολύνει την προσέγγιση πλειόνων συμφερόντων τρίτων για την αγορά και την πώληση χρηματοπιστωτικών μέσων, Λειτουργεί σύμφωνα με τους κανόνες οι οποίοι δεν παρέχουν διακριτική ευχέρεια, Λειτουργεί σύμφωνα με τους κανόνες οι οποίοι δεν παρέχουν διακριτική ευχέρεια, Εφαρμόζει μηχανισμούς για έγκαιρη οριστικοποίηση συναλλαγών Εφαρμόζει μηχανισμούς για έγκαιρη οριστικοποίηση συναλλαγών Διαθέτει κανόνες λειτουργίας κανόνες μελών, κανόνες εισαγωγής νέων αξιών (π.χ. ενημερωτικό δελτίο), κανόνες διαγραφής και αναστολής διαπραγμάτευσης, κανόνες πρόσβασης, κανόνες διαφάνειας (προ-συναλλακτική και μετά- συναλλακτική διαφάνεια), κλπ. Διαθέτει κανόνες λειτουργίας κανόνες μελών, κανόνες εισαγωγής νέων αξιών (π.χ. ενημερωτικό δελτίο), κανόνες διαγραφής και αναστολής διαπραγμάτευσης, κανόνες πρόσβασης, κανόνες διαφάνειας (προ-συναλλακτική και μετά- συναλλακτική διαφάνεια), κλπ. Έχει λάβει άδεια λειτουργίας από ΕΚ και λειτουργεί κανονικά Έχει λάβει άδεια λειτουργίας από ΕΚ και λειτουργεί κανονικά Υπόκειται στις διατάξεις περί κατάχρησης αγοράς Υπόκειται στις διατάξεις περί κατάχρησης αγοράς 80

81 Έννοια Οργανωμένης Αγοράς και κύρια στοιχεία λειτουργίας Άδεια λειτουργίας οργανωμένης αγοράς Η λειτουργία οργανωμένης αγοράς στην Ελλάδα επιτρέπεται ύστερα από προηγούμενη άδεια της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η οποία μπορεί να ανακαλέσει την άδεια λειτουργίας που χορήγησε εάν: Η λειτουργία οργανωμένης αγοράς στην Ελλάδα επιτρέπεται ύστερα από προηγούμενη άδεια της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η οποία μπορεί να ανακαλέσει την άδεια λειτουργίας που χορήγησε εάν: (α) ο διαχειριστής δεν έχει κάνει χρήση της εντός δώδεκα (12) μηνών από τη χορήγησή της, παραιτηθεί ρητώς από αυτήν ή η οργανωμένη αγορά δεν έχει λειτουργήσει κατά τους προηγούμενους έξι (6) μήνες, (β) η άδεια λειτουργίας αποκτήθηκε με ψευδείς δηλώσεις ή με οποιονδήποτε άλλον παράνομο τρόπο, (γ) η οργανωμένη αγορά δεν πληροί πλέον τους όρους υπό τους οποίους χορηγήθηκε η άδεια λειτουργίας, (δ) ο διαχειριστής της αγοράς κατά τη διαχείριση της οργανωμένης αγοράς έχει υποπέσει σε σοβαρές και επανειλημμένες παραβάσεις (ε) ανακληθεί η άδεια λειτουργίας του διαχειριστή της οργανωμένης αγοράς. 81

82 Έννοια Οργανωμένης Αγοράς και κύρια στοιχεία λειτουργίας Οργανωτικές προϋποθέσεις Μηχανισμοί εντοπισμού-διαχείρισης καταστάσεων σύγκρουσης συμφερόντων Μηχανισμοί εντοπισμού-διαχείρισης καταστάσεων σύγκρουσης συμφερόντων Συστήματα έγκαιρης διάγνωσης κινδύνων Συστήματα έγκαιρης διάγνωσης κινδύνων Μηχανισμούς διαχείρισης τεχνικών θεμάτων απροόπτων Μηχανισμούς διαχείρισης τεχνικών θεμάτων απροόπτων Διαφανείς (χωρίς διακριτική ευχέρεια) κανόνες συναλλαγών Διαφανείς (χωρίς διακριτική ευχέρεια) κανόνες συναλλαγών Κριτήρια εκτέλεσης και οριστικοποίησης εντολών/συναλλαγών Κριτήρια εκτέλεσης και οριστικοποίησης εντολών/συναλλαγών Πόρους Πόρους Κανονισμό (περιλαμβάνει διαφανείς, χωρίς διακρίσεις όρους σχετικά με την πρόσβαση στην αγορά, τις υποχρεώσεις μελών σχετικά με την διενέργεια συναλλαγών, πρότυπα συμμόρφωσης, διαδικασίες εκκαθάρισης και διακανονισμού, όρους για τα μέλη, κλπ). Κανονισμό (περιλαμβάνει διαφανείς, χωρίς διακρίσεις όρους σχετικά με την πρόσβαση στην αγορά, τις υποχρεώσεις μελών σχετικά με την διενέργεια συναλλαγών, πρότυπα συμμόρφωσης, διαδικασίες εκκαθάρισης και διακανονισμού, όρους για τα μέλη, κλπ). 82

83 Έννοια Οργανωμένης Αγοράς και κύρια στοιχεία λειτουργίας Τα αξιόγραφα που διαπραγματεύονται σήμερα στο Χ.Α. είναι μετοχές, ομόλογα (τραπεζικά και Ελληνικού Δημοσίου), απλές και μετατρέψιμες ομολογίες ανωνύμων εταιρειών, καθώς και παράγωγα προϊόντα. Τα αξιόγραφα που διαπραγματεύονται σήμερα στο Χ.Α. είναι μετοχές, ομόλογα (τραπεζικά και Ελληνικού Δημοσίου), απλές και μετατρέψιμες ομολογίες ανωνύμων εταιρειών, καθώς και παράγωγα προϊόντα. Όλες οι συναλλαγές των εισηγμένων αξιογράφων γίνονται της μετρητοίς και εκτελούνται μέσω του Ολοκληρωμένου Αυτοματοποιημένου Συστήματος Ηλεκτρονικών Συναλλαγών (ΟΑΣΗΣ). Όλες οι συναλλαγές των εισηγμένων αξιογράφων γίνονται της μετρητοίς και εκτελούνται μέσω του Ολοκληρωμένου Αυτοματοποιημένου Συστήματος Ηλεκτρονικών Συναλλαγών (ΟΑΣΗΣ). Οι εντολές εισάγονται στο ΟΑΣΗΣ από τα τερματικά που είναι εγκατεστημένα στα γραφεία των μελών του Χ.Α. Οι εντολές εισάγονται στο ΟΑΣΗΣ από τα τερματικά που είναι εγκατεστημένα στα γραφεία των μελών του Χ.Α. Κατά την διάρκεια των συναλλαγών οι εντολές συνδυάζονται με βάση την τιμή, δηλαδή η εντολή αγοράς με την μεγαλύτερη τιμή συνδυάζεται με την τιμή πώλησης στην χαμηλότερη τιμή, καθώς και τον χρόνο εισαγωγής στο ΟΑΣΗΣ. Κατά την διάρκεια των συναλλαγών οι εντολές συνδυάζονται με βάση την τιμή, δηλαδή η εντολή αγοράς με την μεγαλύτερη τιμή συνδυάζεται με την τιμή πώλησης στην χαμηλότερη τιμή, καθώς και τον χρόνο εισαγωγής στο ΟΑΣΗΣ. 83

84 Μορφές Διαπραγμάτευσης Υπάρχουν τρεις μορφές διαπραγμάτευσης σε μια οργανωμένη αγορά: η συνεχής διαπραγμάτευση, η διαπραγμάτευση μέσω ειδικών διαπραγματευτών, και η διαπραγμάτευση με δημοπρασίες. Υπάρχουν τρεις μορφές διαπραγμάτευσης σε μια οργανωμένη αγορά: η συνεχής διαπραγμάτευση, η διαπραγμάτευση μέσω ειδικών διαπραγματευτών, και η διαπραγμάτευση με δημοπρασίες. Στην συνεχή διαπραγμάτευση, στο σύστημα αυτό τα μέλη της αγοράς (π.χ. οι χρηματιστηριακές εταιρείες) καταχωρούν και διαβιβάζουν συνεχώς εντολές (για λογαριασμό πελατών) σε ένα ηλεκτρονικό σύστημα συναλλαγών όπου κάθε εντολή παίρνει την Προτεραιότητα Τιμής και την Χρονική Προτεραιότητα. Στην συνεχή διαπραγμάτευση, στο σύστημα αυτό τα μέλη της αγοράς (π.χ. οι χρηματιστηριακές εταιρείες) καταχωρούν και διαβιβάζουν συνεχώς εντολές (για λογαριασμό πελατών) σε ένα ηλεκτρονικό σύστημα συναλλαγών όπου κάθε εντολή παίρνει την Προτεραιότητα Τιμής και την Χρονική Προτεραιότητα. Οι συναλλαγές συνάπτονται αυτόματα από το σύστημα σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, εφόσον ικανοποιείται το κριτήριο ταύτισης αντίθετων εντολών. Οι συναλλαγές συνάπτονται αυτόματα από το σύστημα σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, εφόσον ικανοποιείται το κριτήριο ταύτισης αντίθετων εντολών.

85 Μορφές Διαπραγμάτευσης Π.χ. στο Χ.Α. διαμορφώνεται ένα κεντρικό βιβλίο ενεργών εντολών όπου εμφανίζονται σε κάθε χρονική στιγμή οι ανεκτέλεστες εντολές και κατατάσσονται σε ξεχωριστή σειρά μεταξύ αγορών και πωλήσεων με κριτήρια κατάταξης την τιμή τους. Π.χ. στο Χ.Α. διαμορφώνεται ένα κεντρικό βιβλίο ενεργών εντολών όπου εμφανίζονται σε κάθε χρονική στιγμή οι ανεκτέλεστες εντολές και κατατάσσονται σε ξεχωριστή σειρά μεταξύ αγορών και πωλήσεων με κριτήρια κατάταξης την τιμή τους. Για εντολές που έχουν την ίδια τιμή η κατάταξη γίνεται με τον χρόνο εισαγωγής τους, δηλαδή προηγούνται οι εντολές που εισήχθησαν στο σύστημα νωρίτερα. Για εντολές που έχουν την ίδια τιμή η κατάταξη γίνεται με τον χρόνο εισαγωγής τους, δηλαδή προηγούνται οι εντολές που εισήχθησαν στο σύστημα νωρίτερα.

86 Μορφές Διαπραγμάτευσης Το σύστημα μέσω Ειδικών Διαπραγματευτών (ΕΔ) έχει ως σκοπό να διευκολύνει την ετεροχρονισμένη «άφιξη» των επενδυτών στην αγορά, παρέχει δηλαδή ρευστότητα στους επενδυτές και εξομαλύνει την υπερβολική διακύμανση των τιμών. Το σύστημα μέσω Ειδικών Διαπραγματευτών (ΕΔ) έχει ως σκοπό να διευκολύνει την ετεροχρονισμένη «άφιξη» των επενδυτών στην αγορά, παρέχει δηλαδή ρευστότητα στους επενδυτές και εξομαλύνει την υπερβολική διακύμανση των τιμών. Οι ΕΔ είναι μέλη του χρηματιστηρίου (π.χ. Ανώνυμη Εταιρεία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών) τα οποία είναι συνεχώς έτοιμα να αγοράσουν ή να πουλήσουν σε όσους επενδυτές το επιθυμούν, και άρα οι επενδυτές δεν συναλλάσσονται κατευθείαν μεταξύ τους. Οι ΕΔ είναι μέλη του χρηματιστηρίου (π.χ. Ανώνυμη Εταιρεία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών) τα οποία είναι συνεχώς έτοιμα να αγοράσουν ή να πουλήσουν σε όσους επενδυτές το επιθυμούν, και άρα οι επενδυτές δεν συναλλάσσονται κατευθείαν μεταξύ τους. Ο ΕΔ (market maker) υποχρεούται να τοποθετεί συνεχείς ταυτόχρονες εντολές αγοράς και πώλησης. Ο ΕΔ (market maker) υποχρεούται να τοποθετεί συνεχείς ταυτόχρονες εντολές αγοράς και πώλησης.

87 Μορφές Διαπραγμάτευσης Οι Υποχρεώσεις των ΕΔ είναι, μεταξύ άλλων, οι εξής: Οι Υποχρεώσεις των ΕΔ είναι, μεταξύ άλλων, οι εξής: (α) πρέπει να τοποθετούν εντολές κατά τη διάρκεια όλης της περιόδου διαπραγμάτευσης υμπεριλαμβανομένης και της δημοπρασίας κλεισίματος, (α) πρέπει να τοποθετούν εντολές κατά τη διάρκεια όλης της περιόδου διαπραγμάτευσης υμπεριλαμβανομένης και της δημοπρασίας κλεισίματος, (β) μπορούν να εισάγουν και άλλου είδους εντολές όπως limit, και υπάρχει ελάχιστη ανακοινώσιμη ποσότητα των εντολών, (β) μπορούν να εισάγουν και άλλου είδους εντολές όπως limit, και υπάρχει ελάχιστη ανακοινώσιμη ποσότητα των εντολών, (γ) πρέπει να ανανεώνει τις εντολές εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος από την εκτέλεσή τους, κλπ. (γ) πρέπει να ανανεώνει τις εντολές εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος από την εκτέλεσή τους, κλπ.

88 Μορφές Διαπραγμάτευσης Στο σύστημα διαπραγμάτευσης με δημοπρασίες οι εντολές αγοράς και πώλησης συγκεντρώνονται για να εκτελεστούν ταυτόχρονα σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Στο σύστημα διαπραγμάτευσης με δημοπρασίες οι εντολές αγοράς και πώλησης συγκεντρώνονται για να εκτελεστούν ταυτόχρονα σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Η τιμή της δημοπρασίας είναι η τιμή που μεγιστοποιεί τον όγκο των εντολών που θα εκτελεστούν. Δηλαδή όλες οι συναλλαγές συνάπτονται στην μία και μοναδική τιμή. Η τιμή της δημοπρασίας είναι η τιμή που μεγιστοποιεί τον όγκο των εντολών που θα εκτελεστούν. Δηλαδή όλες οι συναλλαγές συνάπτονται στην μία και μοναδική τιμή. Στο Χρηματιστήριο Αθηνών αυτή η μέθοδος διαπραγμάτευσης χρησιμοποιείται κατά την προσυνεδριακή φάση προκειμένου να καθοριστεί η ημερήσια τιμή ανοίγματος των μετοχών, δηλαδή πριν ξεκινήσει η συνεδρίαση (η οποία γίνεται με το σύστημα της αυτόματης και συνεχούς κατάρτισης). Στο Χρηματιστήριο Αθηνών αυτή η μέθοδος διαπραγμάτευσης χρησιμοποιείται κατά την προσυνεδριακή φάση προκειμένου να καθοριστεί η ημερήσια τιμή ανοίγματος των μετοχών, δηλαδή πριν ξεκινήσει η συνεδρίαση (η οποία γίνεται με το σύστημα της αυτόματης και συνεχούς κατάρτισης).

89 Χ.Α. Στην Ελλάδα η σημαντικότερη αγορά (πρωτογενής και δευτερογενής) είναι το Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.). Στην Ελλάδα η σημαντικότερη αγορά (πρωτογενής και δευτερογενής) είναι το Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.). Ιδρύθηκε το 1876 (ως αυτόνομος κανονιστικά φορέας) με πρώτα αντικείμενα διαπραγμάτευσης τις ομολογίες των Εθνικών Δανείων και τις μετοχές της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος. Ιδρύθηκε το 1876 (ως αυτόνομος κανονιστικά φορέας) με πρώτα αντικείμενα διαπραγμάτευσης τις ομολογίες των Εθνικών Δανείων και τις μετοχές της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος. Το 1909 ορίζεται το Χρηματιστήριο ως ο πρώτος οργανωμένος χώρος για την εκτέλεση συμβάσεων και συναλλαγών σε τίτλους του Δημοσίου, Τραπεζών και Ανώνυμων Εταιρειών, ενώ το 1918 μετατρέπεται σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ). Το 1909 ορίζεται το Χρηματιστήριο ως ο πρώτος οργανωμένος χώρος για την εκτέλεση συμβάσεων και συναλλαγών σε τίτλους του Δημοσίου, Τραπεζών και Ανώνυμων Εταιρειών, ενώ το 1918 μετατρέπεται σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ). Το 1988 το Χ.Α.Α. εκσυγχρονίζεται (Ν.1806) με την εισαγωγή των θεσμών της Ανώνυμης Χρηματιστηριακής Εταιρείας (ΑΧΕ), του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών, και της Παράλληλης Αγοράς, ενώ το 1991 ιδρύεται η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (Ν.1969). Το 1988 το Χ.Α.Α. εκσυγχρονίζεται (Ν.1806) με την εισαγωγή των θεσμών της Ανώνυμης Χρηματιστηριακής Εταιρείας (ΑΧΕ), του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών, και της Παράλληλης Αγοράς, ενώ το 1991 ιδρύεται η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (Ν.1969).

90 Χ.Α. Μία ημερομηνία σταθμός είναι το 1995 όπου το Χρηματιστήριο μετατρέπεται σε Ανώνυμη Εταιρεία (Ν.2324), με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ το 1997 το Χ.Α.Α. ιδιωτικοποιείται (Ν.2533) με το Ελληνικό Δημόσιο να διαθέτει με ιδιωτική τοποθέτηση το 34,67% του μετοχικού κεφαλαίου σε επιλεγμένους επενδυτές. Μία ημερομηνία σταθμός είναι το 1995 όπου το Χρηματιστήριο μετατρέπεται σε Ανώνυμη Εταιρεία (Ν.2324), με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ το 1997 το Χ.Α.Α. ιδιωτικοποιείται (Ν.2533) με το Ελληνικό Δημόσιο να διαθέτει με ιδιωτική τοποθέτηση το 34,67% του μετοχικού κεφαλαίου σε επιλεγμένους επενδυτές. Το 1999 αποφασίσθηκε η εισαγωγή των μετοχών του ΧΑΑ στην Κύρια Αγορά του Χ.Α.Α., και το 2000 ιδρύεται εταιρεία συμμετοχών με την επωνυμία ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ Α.Ε. (ΕΧΑΕ), η οποία εισήχθη προς διαπραγμάτευση τον Αύγουστο του 2000. Το 1999 αποφασίσθηκε η εισαγωγή των μετοχών του ΧΑΑ στην Κύρια Αγορά του Χ.Α.Α., και το 2000 ιδρύεται εταιρεία συμμετοχών με την επωνυμία ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ Α.Ε. (ΕΧΑΕ), η οποία εισήχθη προς διαπραγμάτευση τον Αύγουστο του 2000. Το Χ.Α.Α. ήταν Ανώνυμη Εταιρεία με μοναδικό μέτοχο την ΕΧΑΕ. Η ΕΧΑΕ είναι εταιρεία συμμετοχών (holding company). Το Χ.Α.Α. ήταν Ανώνυμη Εταιρεία με μοναδικό μέτοχο την ΕΧΑΕ. Η ΕΧΑΕ είναι εταιρεία συμμετοχών (holding company).

91 Έννοια Οργανωμένης Αγοράς και κύρια στοιχεία λειτουργίας Η εκκαθάριση των συναλλαγών γινόταν από το Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών Αθηνών ΑΕ. (τώρα από EXAE). Η εκκαθάριση των συναλλαγών γινόταν από το Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών Αθηνών ΑΕ. (τώρα από EXAE). Το 1999 το Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών προκειμένου να βοηθήσει στην αναβάθμιση της αγοράς (γρήγορη, αξιόπιστη, και με χαμηλό κόστος ολοκλήρωση συναλλαγών) εισήγαγε την αποϋλοποίηση των μετοχών με ένα μηχανογραφημένο σύστημα λογιστικών εγγραφών. Το 1999 το Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών προκειμένου να βοηθήσει στην αναβάθμιση της αγοράς (γρήγορη, αξιόπιστη, και με χαμηλό κόστος ολοκλήρωση συναλλαγών) εισήγαγε την αποϋλοποίηση των μετοχών με ένα μηχανογραφημένο σύστημα λογιστικών εγγραφών. Τα οφέλη της αποϋλοποίησης (δες εκδόσεις Χ.Α.) είναι η αποτελεσματικότερη, ασφαλέστερη, και ταχύτερη εκκαθάριση των χρηματιστηριακών συναλλαγών, η ταχύτερη πίστωση των μετοχών στον λογαριασμό αξιών των επενδυτών κατά την εκτέλεση των εταιρικών πράξεων, η δυνατότητα πλήρους ενημέρωσης των επενδυτών, και η μείωση του κόστους φύλαξης των τίτλων. Τα οφέλη της αποϋλοποίησης (δες εκδόσεις Χ.Α.) είναι η αποτελεσματικότερη, ασφαλέστερη, και ταχύτερη εκκαθάριση των χρηματιστηριακών συναλλαγών, η ταχύτερη πίστωση των μετοχών στον λογαριασμό αξιών των επενδυτών κατά την εκτέλεση των εταιρικών πράξεων, η δυνατότητα πλήρους ενημέρωσης των επενδυτών, και η μείωση του κόστους φύλαξης των τίτλων. 91

92

93 Πρόσβαση στην ΟΑ και απόκτηση ιδιότητας μέλους Ο Κανονισμός της οργανωμένης αγοράς περιλαμβάνει διαφανείς και χωρίς διακρίσεις κανόνες, οι οποίοι βασίζονται σε αντικειμενικά κριτήρια, όσον αφορά την πρόσβαση στην οργανωμένη αγορά ή την ιδιότητα του μέλους της. Ο Κανονισμός της οργανωμένης αγοράς περιλαμβάνει διαφανείς και χωρίς διακρίσεις κανόνες, οι οποίοι βασίζονται σε αντικειμενικά κριτήρια, όσον αφορά την πρόσβαση στην οργανωμένη αγορά ή την ιδιότητα του μέλους της. Αυτοί ορίζουν τις υποχρεώσεις που υπέχουν τα μέλη της οργανωμένης αγοράς που απορρέουν από: Αυτοί ορίζουν τις υποχρεώσεις που υπέχουν τα μέλη της οργανωμένης αγοράς που απορρέουν από: (α) τη διενέργεια των συναλλαγών, (β) τα επαγγελματικά πρότυπα προς τα οποία πρέπει να συμμορφώνεται το προσωπικό των μελών της οργανωμένης αγοράς, (γ) τις διαδικασίες εκκαθάρισης και διακανονισμούτων συναλλαγών που διενεργούνται στην οργανωμένη αγορά, (δ) τους όρους που ισχύουν για τα μέλη της που δεν είναι ΕΠΕΥ ή πιστωτικά ιδρύματα. 93

94 Πρόσβαση στην ΟΑ και απόκτηση ιδιότητας μέλους Οι οργανωμένες αγορές μπορούν να δέχονται ως μέλη ΕΠΕΥ πιστωτικά ιδρύματα και άλλα πρόσωπα τα οποία διαθέτουν: Οι οργανωμένες αγορές μπορούν να δέχονται ως μέλη ΕΠΕΥ πιστωτικά ιδρύματα και άλλα πρόσωπα τα οποία διαθέτουν: (α) εχέγγυα ήθους και ικανότητας, (β) επαρκές επίπεδο συναλλακτικής ικανότητας και επάρκειας, (γ) εφόσον συντρέχει περίπτωση, επαρκείς οργανωτικές ρυθμίσεις και (δ) επαρκή μέσα για το ρόλο που καλούνται να επιτελέσουν, λαμβανομένων υπόψη των διάφορων χρηματοοικομικών ρυθμίσεων που τυχόν επιβάλλει η οργανωμένη αγορά για να εγγυάται τον προσήκοντα διακανονισμό των συναλλαγών. 94

95 Πρόσβαση στην ΟΑ και απόκτηση ιδιότητας Μέλους ή Ειδικού Διαπραγματευτή στην Αγορά Αξιών/Παραγώγων Πρόσβαση στις Αγορές του Χ.Α. προς διενέργεια συναλλαγών έχουν τα Μέλη σε τοπική ή εξ αποστάσεως Πρόσβαση στις Αγορές του Χ.Α. προς διενέργεια συναλλαγών έχουν τα Μέλη σε τοπική ή εξ αποστάσεως Τα Μέλη διακρίνονται σε Μέλη της Αγοράς Αξιών και Μέλη της Αγοράς Παραγώγων. Τα Μέλη διακρίνονται σε Μέλη της Αγοράς Αξιών και Μέλη της Αγοράς Παραγώγων. Η ιδιότητα του Μέλους κτάται ανά Αγορά μετά από άδεια του Χ.Α. που χορηγείται σύμφωνα με τους όρους του Κανονισμού. Η ιδιότητα του Μέλους κτάται ανά Αγορά μετά από άδεια του Χ.Α. που χορηγείται σύμφωνα με τους όρους του Κανονισμού. Η απόκτηση της ιδιότητας του Μέλους παρέχει το δικαίωμα πρόσβασης στην Αγορά προς διενέργεια συναλλαγών για λογαριασμό πελατών ή για ίδιο λογαριασμό. Η απόκτηση της ιδιότητας του Μέλους παρέχει το δικαίωμα πρόσβασης στην Αγορά προς διενέργεια συναλλαγών για λογαριασμό πελατών ή για ίδιο λογαριασμό. Τα Μέλη μπορούν να ενεργούν ως Ειδικοί Διαπραγματευτές (ΕΔ) μετά από άδεια του Χ.Α. που χορηγείται σύμφωνα με τους όρους του Κανονισμού. Τα Μέλη μπορούν να ενεργούν ως Ειδικοί Διαπραγματευτές (ΕΔ) μετά από άδεια του Χ.Α. που χορηγείται σύμφωνα με τους όρους του Κανονισμού. Η ιδιότητα του ΕΔ κτάται ανά Αγορά και Χρηματοπιστωτικό Μέσο. Η ιδιότητα του ΕΔ κτάται ανά Αγορά και Χρηματοπιστωτικό Μέσο. 95

96 Πρόσβαση στην ΟΑ και απόκτηση ιδιότητας Μέλους ή Ειδικού Διαπραγματευτή στην Αγορά Αξιών/Παραγώγων Οι ιδιότητες του Μέλους και του Ειδικού Διαπραγματευτή είναι προσωποπαγείς, δεν μεταβιβάζονται και δεν εκχωρούνται σε τρίτο. Οι ιδιότητες του Μέλους και του Ειδικού Διαπραγματευτή είναι προσωποπαγείς, δεν μεταβιβάζονται και δεν εκχωρούνται σε τρίτο. Τα Μέλη οφείλουν να πληρούν τις οριζόμενες στην κείμενη νομοθεσία χρηματοοικονομικές απαιτήσεις των Ε.Π.Ε.Υ., όπως τις απαιτήσεις μετοχικού κεφαλαίου και τις κεφαλαιακές απαιτήσεις. Τα Μέλη οφείλουν να πληρούν τις οριζόμενες στην κείμενη νομοθεσία χρηματοοικονομικές απαιτήσεις των Ε.Π.Ε.Υ., όπως τις απαιτήσεις μετοχικού κεφαλαίου και τις κεφαλαιακές απαιτήσεις. Τα Μέλη οφείλουν επίσης να συμμορφώνονται προς τις χρηματοοικονομικές απαιτήσεις των συστημάτων εκκαθάρισης και διακανονισμού της Ε.Χ.Α.Ε. Τα Μέλη οφείλουν επίσης να συμμορφώνονται προς τις χρηματοοικονομικές απαιτήσεις των συστημάτων εκκαθάρισης και διακανονισμού της Ε.Χ.Α.Ε. Τα μέλη οφείλουν να πληρούν τις οργανωτικές απαιτήσεις των Ε.Π.Ε.Υ. Τα μέλη οφείλουν να πληρούν τις οργανωτικές απαιτήσεις των Ε.Π.Ε.Υ. 96

97 Πρόσβαση στην ΟΑ και απόκτηση ιδιότητας Μέλους ή Ειδικού Διαπραγματευτή στην Αγορά Αξιών/Παραγώγων Οφείλουν να διαθέτουν κατάλληλη οργανωτική, λειτουργική και τεχνοοικονομική υποδομή και επάρκεια και κατάλληλους μηχανισμούς ελέγχου και ασφαλείας στον τομέα ηλεκτρονικής επεξεργασίας δεδομένων και εσωτερικού ελέγχου: Οφείλουν να διαθέτουν κατάλληλη οργανωτική, λειτουργική και τεχνοοικονομική υποδομή και επάρκεια και κατάλληλους μηχανισμούς ελέγχου και ασφαλείας στον τομέα ηλεκτρονικής επεξεργασίας δεδομένων και εσωτερικού ελέγχου: (α) την αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων (β) τη διαρκή παρακολούθηση και εκπλήρωση των υποχρεώσεων των πελατών τους προς αυτά και αυτών προς τους πελάτες τους, (γ) την αποτροπή της σύγκρουσης συμφερόντων, (δ) την παρακολούθηση της ομαλής εκκαθάρισης των συναλλαγών που διενεργούν και την εκπλήρωση (ε) την παρακολούθηση και τον έλεγχο των θέσεων ανοικτής πώλησης των πελατών τους για τον εντοπισμό και την έγκαιρη αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων στην εκκαθάριση, (στ) την αποτελεσματική παρακολούθηση, διαχείριση και εκπλήρωση, κατά περίπτωση, των υποχρεώσεών εκκαθάρισης τους προς τις Αρμόδιες Αρχές, το Χ.Α., την Ε.Χ.Α.Ε. 97

98 Πρόσβαση στην ΟΑ και απόκτηση ιδιότητας Μέλους ή Ειδικού Διαπραγματευτή στην Αγορά Αξιών/Παραγώγων Επαγγελματική επάρκεια: Το Μέλος οφείλει να έχει διορίσει, έναν (1) τουλάχιστον Πιστοποιημένο Διαπραγματευτή Αξιών και έναν (1) τουλάχιστον Πιστοποιημένο Διαπραγματευτή Παραγώγων. Επαγγελματική επάρκεια: Το Μέλος οφείλει να έχει διορίσει, έναν (1) τουλάχιστον Πιστοποιημένο Διαπραγματευτή Αξιών και έναν (1) τουλάχιστον Πιστοποιημένο Διαπραγματευτή Παραγώγων. Το Μέλος οφείλει σε κάθε περίπτωση να έχει επαρκή αριθμό Πιστοποιημένων Διαπραγματευτών, Το Μέλος οφείλει σε κάθε περίπτωση να έχει επαρκή αριθμό Πιστοποιημένων Διαπραγματευτών, Το Μέλος οφείλει να εξασφαλίζει την παρουσία του Πιστοποιημένου Διαπραγματευτή καθ’όλη τη διάρκεια των συνεδριάσεων του Χ.Α., Το Μέλος οφείλει να εξασφαλίζει την παρουσία του Πιστοποιημένου Διαπραγματευτή καθ’όλη τη διάρκεια των συνεδριάσεων του Χ.Α., Η επαγγελματική επάρκεια συνίσταται στην ύπαρξη των απαιτούμενων εχεγγύων γνωστικής επάρκειας ως προς τους κανονισμούς και τις τεχνικές διαδικασίες Η επαγγελματική επάρκεια συνίσταται στην ύπαρξη των απαιτούμενων εχεγγύων γνωστικής επάρκειας ως προς τους κανονισμούς και τις τεχνικές διαδικασίες Τα Μέλη οφείλουν να δηλώνουν στο Χ.Α. τα στοιχεία των Πιστοποιημένων Διαπραγματευτών που διορίζουν και οι διαπραγματευτές οφείλουν, ως προς τις συναλλαγές που διενεργούν, να παρέχουν στο Χ.Α. και στις Αρμόδιες Αρχές κάθε στοιχείο και πληροφορία σε πρώτη ζήτηση. Τα Μέλη οφείλουν να δηλώνουν στο Χ.Α. τα στοιχεία των Πιστοποιημένων Διαπραγματευτών που διορίζουν και οι διαπραγματευτές οφείλουν, ως προς τις συναλλαγές που διενεργούν, να παρέχουν στο Χ.Α. και στις Αρμόδιες Αρχές κάθε στοιχείο και πληροφορία σε πρώτη ζήτηση. 98

99 3.4. Οι Υποχρεώσεις των Μελών / Ειδικών Διαπραγματευτών Γενικές υποχρεώσεις: Γενικές υποχρεώσεις: Να πληροί τις προϋποθέσεις σύμφωνα με τον Κανονισμό και να δραστηριοποιείται μόνο στις Αγορές για τις οποίες έχει λάβει άδεια Να πληροί τις προϋποθέσεις σύμφωνα με τον Κανονισμό και να δραστηριοποιείται μόνο στις Αγορές για τις οποίες έχει λάβει άδεια Να καταβάλλει τις κάθε είδους συνδρομές, δικαιώματα εγγραφής, έξοδα και, εν γένει, οφειλές έναντι του Χ.Α. Να καταβάλλει τις κάθε είδους συνδρομές, δικαιώματα εγγραφής, έξοδα και, εν γένει, οφειλές έναντι του Χ.Α. Να συμμορφώνεται αμέσως και πλήρως προς τις διατάξεις του Κανονισμού και των Αποφάσεων του Χ.Α., και προς κάθε απόφαση ή υπόδειξη αρμοδίου οργάνου του Χ.Α. Να συμμορφώνεται αμέσως και πλήρως προς τις διατάξεις του Κανονισμού και των Αποφάσεων του Χ.Α., και προς κάθε απόφαση ή υπόδειξη αρμοδίου οργάνου του Χ.Α. Να τηρεί τις τεχνικές προδιαγραφές των συστημάτων πληροφορικής του Χ.Α., και να επιτρέπει στο Χ.Α. τη διενέργεια επιτόπιων ελέγχων σε σχέση με τα συστήματα πληροφορικής του Μέλους και την τήρηση των τεχνικών προδιαγραφών και όρων και να παρέχει στο Χ.Α. κάθε ζητούμενη πληροφορία που κρίνει το Χ.Α. απαραίτητη για τη διενέργεια των ελέγχων αυτών. Να τηρεί τις τεχνικές προδιαγραφές των συστημάτων πληροφορικής του Χ.Α., και να επιτρέπει στο Χ.Α. τη διενέργεια επιτόπιων ελέγχων σε σχέση με τα συστήματα πληροφορικής του Μέλους και την τήρηση των τεχνικών προδιαγραφών και όρων και να παρέχει στο Χ.Α. κάθε ζητούμενη πληροφορία που κρίνει το Χ.Α. απαραίτητη για τη διενέργεια των ελέγχων αυτών. 99

100 3.4. Οι Υποχρεώσεις των Μελών / Ειδικών Διαπραγματευτών Να τηρεί αρχεία και στοιχεία όλων των συναλλαγών του στο Χ.Α. Κάθε τέτοιο στοιχείο θα υποβάλλεται προς έλεγχο στο Χ.Α. σε πρώτη ζήτηση και, εάν δεν τηρείται σε ευανάγνωστη ή έγχαρτη μορφή, θα πρέπει το Μέλος να μπορεί να το αναπαραγάγει σε τέτοια μορφή. Να τηρεί αρχεία και στοιχεία όλων των συναλλαγών του στο Χ.Α. Κάθε τέτοιο στοιχείο θα υποβάλλεται προς έλεγχο στο Χ.Α. σε πρώτη ζήτηση και, εάν δεν τηρείται σε ευανάγνωστη ή έγχαρτη μορφή, θα πρέπει το Μέλος να μπορεί να το αναπαραγάγει σε τέτοια μορφή. Να τηρεί τα βιβλία και να εκδίδει τα παραστατικά και στοιχεία που προβλέπουν οι κείμενες διατάξεις. Να τηρεί τα βιβλία και να εκδίδει τα παραστατικά και στοιχεία που προβλέπουν οι κείμενες διατάξεις. Να παρέχει τις καλύψεις που εκάστοτε απαιτούνται με βάση τις κείμενες διατάξεις ως προϋπόθεση για τη διενέργεια των ημερήσιων συναλλαγών του. Να παρέχει τις καλύψεις που εκάστοτε απαιτούνται με βάση τις κείμενες διατάξεις ως προϋπόθεση για τη διενέργεια των ημερήσιων συναλλαγών του. Να τηρεί επαρκή συστήματα εσωτερικού ελέγχου σε σχέση με τις συναλλαγές που θα διενεργεί στο Χ.Α. και τον έλεγχο τήρησης από το Μέλος του Κανονισμού. Να τηρεί επαρκή συστήματα εσωτερικού ελέγχου σε σχέση με τις συναλλαγές που θα διενεργεί στο Χ.Α. και τον έλεγχο τήρησης από το Μέλος του Κανονισμού. Να ενημερώνει εγγράφως τους πελάτες του ότι οι συναλλαγές τους διέπονται από τον Κανονισμό. Να ενημερώνει εγγράφως τους πελάτες του ότι οι συναλλαγές τους διέπονται από τον Κανονισμό. 100

101 3.4. Οι Υποχρεώσεις των Μελών / Ειδικών Διαπραγματευτών Προϋποθέσεις για την απόκτηση της ιδιότητας του ΕΔ: Προϋποθέσεις για την απόκτηση της ιδιότητας του ΕΔ: Ανά Αγορά και Χρηματοπιστωτικό Μέσο μετά από άδεια του Χ.Α.. Ανά Αγορά και Χρηματοπιστωτικό Μέσο μετά από άδεια του Χ.Α.. Να έχει την άδεια της διαπραγμάτευσης για ίδιο λογαριασμό Να έχει την άδεια της διαπραγμάτευσης για ίδιο λογαριασμό Να διαθέτει Υπηρεσία Ειδικής Διαπραγμάτευσης με επαρκή οργάνωση και αριθμό Πιστοποιημένων Διαπραγματευτών Αξιών ή Παραγώγων, ανάλογα με την περίπτωση, Να διαθέτει Υπηρεσία Ειδικής Διαπραγμάτευσης με επαρκή οργάνωση και αριθμό Πιστοποιημένων Διαπραγματευτών Αξιών ή Παραγώγων, ανάλογα με την περίπτωση, Να διορίσει Υπεύθυνο Ειδικής Διαπραγμάτευσης, ο οποίος θα πρέπει να είναι Πιστοποιημένος Διαπραγματευτής Αξιών ή Παραγώγων, Να διορίσει Υπεύθυνο Ειδικής Διαπραγμάτευσης, ο οποίος θα πρέπει να είναι Πιστοποιημένος Διαπραγματευτής Αξιών ή Παραγώγων, Ο Υπεύθυνος ΕΔ θα πρέπει: (i) να μην είναι μέλος του Δ.Σ., διευθυντικό στέλεχος ή ελεγκτής εταιρίας της οποίας οι Κινητές Αξίες είναι εισηγμένες στο ΧΑ ή συνιστούν υποκείμενη αξία Παραγώγου που είναι εισηγμένο στην Αγορά Παραγώγων του Χ.Α. και (ii) να μην απασχολείται σε άλλη, πέραν της Υπηρεσίας Ειδικής Διαπραγμάτευσης, υπηρεσία του Μέλους. Ο Υπεύθυνος ΕΔ θα πρέπει: (i) να μην είναι μέλος του Δ.Σ., διευθυντικό στέλεχος ή ελεγκτής εταιρίας της οποίας οι Κινητές Αξίες είναι εισηγμένες στο ΧΑ ή συνιστούν υποκείμενη αξία Παραγώγου που είναι εισηγμένο στην Αγορά Παραγώγων του Χ.Α. και (ii) να μην απασχολείται σε άλλη, πέραν της Υπηρεσίας Ειδικής Διαπραγμάτευσης, υπηρεσία του Μέλους. 101

102 Εντολές Κάθε εντολή πρέπει να περιλαμβάνει τα Υποχρεωτικά στοιχεία και τα Προαιρετικά στοιχεία. Τα Υποχρεωτικά στοιχεία είναι τα εξής: Κάθε εντολή πρέπει να περιλαμβάνει τα Υποχρεωτικά στοιχεία και τα Προαιρετικά στοιχεία. Τα Υποχρεωτικά στοιχεία είναι τα εξής: Θέση/Είδος εντολής: αγορά (Α) ή πώληση (Π) Θέση/Είδος εντολής: αγορά (Α) ή πώληση (Π) Χρηματοπιστωτικό Μέσο. Χρηματοπιστωτικό Μέσο. Ποσότητα/Ανακοινώσιμα. Ποσότητα/Ανακοινώσιμα. Τιμή: Προσδιορίζεται η τιμή της εντολής, εκτός εάν η εντολή είναι ελεύθερη οπότε δεν υφίσταται σχετικός περιορισμός. Τιμή: Προσδιορίζεται η τιμή της εντολής, εκτός εάν η εντολή είναι ελεύθερη οπότε δεν υφίσταται σχετικός περιορισμός. Λογαριασμός ή κωδικός πελάτη: Λογαριασμός ή κωδικός πελάτη: Κωδικός Μέλους: Προσδιορίζεται μέσω ενός κωδικού η ταυτότητα του Μέλους που εισάγει την εντολή και αυτόματα και του υπεύθυνου για την εκκαθάριση Μέλους. Κωδικός Μέλους: Προσδιορίζεται μέσω ενός κωδικού η ταυτότητα του Μέλους που εισάγει την εντολή και αυτόματα και του υπεύθυνου για την εκκαθάριση Μέλους.

103 Εντολές Τα προαιρετικά στοιχεία είναι να οριστεί εάν πρόκειται για συγκεντρωτική εκτέλεση (οι εντολές για διενέργεια συναλλαγής για λογαριασμό περισσοτέρων προσώπων), ο κωδικός μέσω του οποίου προσδιορίζεται η εσωτερική ταυτότητα του εντολέα-πελάτη στο Μέλος, η συνθήκη εντολής, όπου υφίσταται τέτοια, το σύμβολο STOP, η διάρκεια της εντολής (αν δεν οριστεί ορισμένη διάρκεια, η εντολή θεωρείται ότι έχει ημερήσια διάρκεια) κλπ. Τα προαιρετικά στοιχεία είναι να οριστεί εάν πρόκειται για συγκεντρωτική εκτέλεση (οι εντολές για διενέργεια συναλλαγής για λογαριασμό περισσοτέρων προσώπων), ο κωδικός μέσω του οποίου προσδιορίζεται η εσωτερική ταυτότητα του εντολέα-πελάτη στο Μέλος, η συνθήκη εντολής, όπου υφίσταται τέτοια, το σύμβολο STOP, η διάρκεια της εντολής (αν δεν οριστεί ορισμένη διάρκεια, η εντολή θεωρείται ότι έχει ημερήσια διάρκεια) κλπ. Οι εντολές μπορεί να διακριθούν, μεταξύ άλλων, με βάση την τιμή, την συνθήκη, ή την διάρκεια. Οι εντολές μπορεί να διακριθούν, μεταξύ άλλων, με βάση την τιμή, την συνθήκη, ή την διάρκεια.

104 Διακρίσεις εντολών ως προς την τιμή Ελεύθερη εντολή (Market Order - MKT) είναι η εντολή, η οποία εισάγεται στο Σύστημα χωρίς κάποια συγκεκριμένη τιμή και δηλώνει τη βούληση του εντολέα να διενεργηθεί συναλλαγή στις καλύτερες κατά το χρόνο εισαγωγής της τιμές της αγοράς. Ελεύθερη εντολή (Market Order - MKT) είναι η εντολή, η οποία εισάγεται στο Σύστημα χωρίς κάποια συγκεκριμένη τιμή και δηλώνει τη βούληση του εντολέα να διενεργηθεί συναλλαγή στις καλύτερες κατά το χρόνο εισαγωγής της τιμές της αγοράς. Οριακή εντολή (Limit Order - LMT) είναι η εντολή, η οποία εισάγεται στο Σύστημα σε συγκεκριμένη τιμή ως μέγιστη τιμή, εάν πρόκειται για εντολή αγοράς, ή ελάχιστη τιμή, εάν πρόκειται για εντολή πώλησης. Οριακή εντολή (Limit Order - LMT) είναι η εντολή, η οποία εισάγεται στο Σύστημα σε συγκεκριμένη τιμή ως μέγιστη τιμή, εάν πρόκειται για εντολή αγοράς, ή ελάχιστη τιμή, εάν πρόκειται για εντολή πώλησης.

105 Διακρίσεις εντολών ως προς την τιμή Εντολή στην τιμή ανοίγματος (At The Open – ATO) είναι η εντολή, η οποία εισάγεται στο Σύστημα χωρίς συγκεκριμένη τιμή, μόνο κατά τη διάρκεια της μεθόδου που το Χ.Α. ορίζει για τον προσδιορισμό της τιμής ανοίγματος. Σε περίπτωση μερικής εκτέλεσης εντολής στην τιμή ανοίγματος, το ανεκτέλεστο μέρος της ακυρώνεται,. Εντολή στην τιμή ανοίγματος (At The Open – ATO) είναι η εντολή, η οποία εισάγεται στο Σύστημα χωρίς συγκεκριμένη τιμή, μόνο κατά τη διάρκεια της μεθόδου που το Χ.Α. ορίζει για τον προσδιορισμό της τιμής ανοίγματος. Σε περίπτωση μερικής εκτέλεσης εντολής στην τιμή ανοίγματος, το ανεκτέλεστο μέρος της ακυρώνεται,. Εντολή στο κλείσιμο (At the Close – ATC) είναι η εντολή, η οποία εισάγεται στο Σύστημα χωρίς συγκεκριμένη τιμή και δηλώνει τη βούληση του εντολέα για διενέργεια συναλλαγής στην τιμή κλεισίματος.. Εντολή στο κλείσιμο (At the Close – ATC) είναι η εντολή, η οποία εισάγεται στο Σύστημα χωρίς συγκεκριμένη τιμή και δηλώνει τη βούληση του εντολέα για διενέργεια συναλλαγής στην τιμή κλεισίματος..

106 Διακρίσεις εντολών με συνθήκη Ως συνθήκη νοείται ορισμένος ειδικός όρος που καθορίζεται με την εντολή και δηλώνει τη βούληση του εντολέα για διενέργεια συναλλαγής μόνο εφόσον ο εν λόγω όρος πληρωθεί. Η εισαγωγή συνθήκης είναι προαιρετική. Επιτρέπεται η εισαγωγή μόνο μίας συνθήκης κάθε φορά. Ως συνθήκη νοείται ορισμένος ειδικός όρος που καθορίζεται με την εντολή και δηλώνει τη βούληση του εντολέα για διενέργεια συναλλαγής μόνο εφόσον ο εν λόγω όρος πληρωθεί. Η εισαγωγή συνθήκης είναι προαιρετική. Επιτρέπεται η εισαγωγή μόνο μίας συνθήκης κάθε φορά. Εντολές με συνθήκη «ΣΤΟΠ»: Ως εντολές με συνθήκη «ΣΤΟΠ» νοούνται οι εντολές, οι οποίες καθορίζουν ορισμένο «ΣΤΟΠ» σύμβολο, που μπορεί να αφορά ορισμένο Χρηματοπιστωτικό Μέσο ή δείκτη, και ορισμένη «ΣΤΟΠ» τιμή. Οι εντολές αυτές μπορεί να είναι οριακές ή ελεύθερες και παραμένουν ανενεργείς μέχρι την έλευση του «ΣΤΟΠ» συμβόλου στην ορισθείσα «ΣΤΟΠ» τιμή. Εντολές με συνθήκη «ΣΤΟΠ»: Ως εντολές με συνθήκη «ΣΤΟΠ» νοούνται οι εντολές, οι οποίες καθορίζουν ορισμένο «ΣΤΟΠ» σύμβολο, που μπορεί να αφορά ορισμένο Χρηματοπιστωτικό Μέσο ή δείκτη, και ορισμένη «ΣΤΟΠ» τιμή. Οι εντολές αυτές μπορεί να είναι οριακές ή ελεύθερες και παραμένουν ανενεργείς μέχρι την έλευση του «ΣΤΟΠ» συμβόλου στην ορισθείσα «ΣΤΟΠ» τιμή.

107 Διακρίσεις εντολών με συνθήκη Εντολές με συνθήκη «άμεση ή ακύρωση»: Ως εντολές με συνθήκη «άμεση ή ακύρωση» (Immediate Or Cancel - IOC) νοούνται οι εντολές, οι οποίες εάν δεν εκτελεσθούν αμέσως και ολικά, ακυρώνονται κατά το ανεκτέλεστο μέρος τους. Οι εντολές αυτές στην Αγορά Παραγώγων προσδιορίζονται από το Σύστημα ως εντολές «εκτέλεσης και ακύρωσης» (Fill and Kill Orders - FAK). Εντολές με συνθήκη «άμεση ή ακύρωση»: Ως εντολές με συνθήκη «άμεση ή ακύρωση» (Immediate Or Cancel - IOC) νοούνται οι εντολές, οι οποίες εάν δεν εκτελεσθούν αμέσως και ολικά, ακυρώνονται κατά το ανεκτέλεστο μέρος τους. Οι εντολές αυτές στην Αγορά Παραγώγων προσδιορίζονται από το Σύστημα ως εντολές «εκτέλεσης και ακύρωσης» (Fill and Kill Orders - FAK). Εντολές με συνθήκη «εκτέλεση ή ακύρωση»: Ως εντολές με συνθήκη «εκτέλεση ή ακύρωση» (Fill Or Kill - FOK) νοούνται οι εντολές οι οποίες εάν δεν μπορούν να εκτελεστούν αμέσως και ολικά, ακυρώνονται. Εντολές με συνθήκη «εκτέλεση ή ακύρωση»: Ως εντολές με συνθήκη «εκτέλεση ή ακύρωση» (Fill Or Kill - FOK) νοούνται οι εντολές οι οποίες εάν δεν μπορούν να εκτελεστούν αμέσως και ολικά, ακυρώνονται.

108 Διακρίσεις εντολών με συνθήκη Εντολές με συνθήκη «όλα ή τίποτα»: Ως εντολές με συνθήκη «όλα ή τίποτα» (All Or None – AON) νοούνται οι εντολές οι οποίες δεν επιδέχονται μερικής εκτέλεσης και παραμένουν ενεργείς στο σύνολό τους μέχρι να εκτελεστούν ολικά. Εκτός εάν άλλως οριστεί από το Χ.Α. δεν ισχύει στις εντολές της Αγοράς Παραγώγων. Εντολές με συνθήκη «όλα ή τίποτα»: Ως εντολές με συνθήκη «όλα ή τίποτα» (All Or None – AON) νοούνται οι εντολές οι οποίες δεν επιδέχονται μερικής εκτέλεσης και παραμένουν ενεργείς στο σύνολό τους μέχρι να εκτελεστούν ολικά. Εκτός εάν άλλως οριστεί από το Χ.Α. δεν ισχύει στις εντολές της Αγοράς Παραγώγων. Εντολές με συνθήκη «εκτέλεση και καταχώρηση»: Ως εντολές με συνθήκη «εκτέλεση και καταχώρηση» (Fill and Store - FAS) νοούνται οι εντολές, οι οποίες εάν δεν εκτελεστούν, έστω και μερικά, καταχωρούνται στο Σύστημα κατά το ανεκτέλεστο μέρος τους. Εκτός εάν δηλωθεί άλλη συνθήκη, οι εντολές ενσωματώνουν εξ ορισμού τη συνθήκη «εκτέλεση και καταχώρηση». Εντολές με συνθήκη «εκτέλεση και καταχώρηση»: Ως εντολές με συνθήκη «εκτέλεση και καταχώρηση» (Fill and Store - FAS) νοούνται οι εντολές, οι οποίες εάν δεν εκτελεστούν, έστω και μερικά, καταχωρούνται στο Σύστημα κατά το ανεκτέλεστο μέρος τους. Εκτός εάν δηλωθεί άλλη συνθήκη, οι εντολές ενσωματώνουν εξ ορισμού τη συνθήκη «εκτέλεση και καταχώρηση».

109 Ανοικτή Πώληση (short sale) Πώληση μετοχών τις οποίες ο πωλητής δεν κατέχει αλλά τις έχει δανειστεί από άλλους επενδυτές. Πώληση μετοχών τις οποίες ο πωλητής δεν κατέχει αλλά τις έχει δανειστεί από άλλους επενδυτές. Σκεφτείτε ότι έχετε μία ισχυρή προσδοκία ότι τιμή της μετοχής της εταιρείας ΑΒΓ θα μειωθεί τις επόμενες ημέρες, και ότι δεν έχετε στην κατοχή σας την μετοχή. Σκεφτείτε ότι έχετε μία ισχυρή προσδοκία ότι τιμή της μετοχής της εταιρείας ΑΒΓ θα μειωθεί τις επόμενες ημέρες, και ότι δεν έχετε στην κατοχή σας την μετοχή. Τι μπορείτε να κάνετε; Τι μπορείτε να κάνετε; Μπορείτε να πουλήσετε τώρα την μετοχή στην υψηλότερη τιμή και να την αγοράσετε σε λίγες ημέρες στην χαμηλότερη τιμή (εάν επαληθευτούν οι προσδοκίες σας). Το κέρδος σας θα είναι η διαφορά μεταξύ των δύο τιμών. Μπορείτε να πουλήσετε τώρα την μετοχή στην υψηλότερη τιμή και να την αγοράσετε σε λίγες ημέρες στην χαμηλότερη τιμή (εάν επαληθευτούν οι προσδοκίες σας). Το κέρδος σας θα είναι η διαφορά μεταξύ των δύο τιμών. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχετε την μετοχή στην κατοχή σας. Μπορείτε όμως να την δανειστείτε για λίγες ημέρες από έναν άλλο επενδυτή που την έχει (δίνοντας του και μία μικρή απόδοση, έναν τόκο) και να την πουλήσετε ανοικτά, όπως λέμε. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχετε την μετοχή στην κατοχή σας. Μπορείτε όμως να την δανειστείτε για λίγες ημέρες από έναν άλλο επενδυτή που την έχει (δίνοντας του και μία μικρή απόδοση, έναν τόκο) και να την πουλήσετε ανοικτά, όπως λέμε.

110 Ανοικτή Πώληση Στην πράξη όλοι οι επενδυτές που ενδιαφέρονται να δανείσουν τις μετοχές τους τις δανείζουν στον οργανισμό εκαθάρισης, δηλαδή την ΕΧΑΕ (η οποία δημιουργεί μια «δεξαμενή» διαθέσιμων μετοχών προς δανεισμό), και η ΕΧΑΕ με την σειρά της τις δανείζει σε όσους ενδιαφέρονται να τις δανειστούν. Ο δανεισμός εκατέρωθεν γίνεται μέσω της Αγοράς Παραγώγων του Χ.Α. με συγκεκριμένα συμβόλαια («Συμβάσεις Αγοράς Αξιών με Σύμφωνο Επαναπώλησής τους και Συμβάσεις Πώλησης Αξιών με Σύμφωνο Επαναγοράς τους») έτσι ώστε να είναι εξασφαλισμένοι οι επενδυτές ότι θα επιστραφούν οι τίτλοι που δάνεισαν. Ο δανειστής δηλαδή μέσω μίας σύμβασης δανεισμού τίτλων (stock repo) δανείζει 100 μετοχές στον οργανισμό εκκαθάρισης και ο δανειζόμενος με παρόμοια σύμβαση τις δανείζεται.

111 Ανοικτή Πώληση Σε γενικές γραμμές πάντως οι επενδυτές που προχωρούν σε δανεισμό μετοχών έχουν δύο βασικά πλεονεκτήματα: κερδίζουν ένα επιτόκιο πλέον της μερισματικής απόδοσης χωρίς κανέναν κίνδυνο και μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις μετοχές που έχουν δανείσει ως περιθώριο ασφάλισης (margin) για θέσεις σε άλλα παράγωγα προϊόντα. Σε γενικές γραμμές πάντως οι επενδυτές που προχωρούν σε δανεισμό μετοχών έχουν δύο βασικά πλεονεκτήματα: κερδίζουν ένα επιτόκιο πλέον της μερισματικής απόδοσης χωρίς κανέναν κίνδυνο και μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις μετοχές που έχουν δανείσει ως περιθώριο ασφάλισης (margin) για θέσεις σε άλλα παράγωγα προϊόντα. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΧΑ τον Ιούνιο 2008 η ετησιοποιημένη απόδοση που είχε o δανεισμός τίτλων της Coca-Cola ήταν 6,98%, του ΟΠΑΠ ήταν 4,79%, κλπ. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΧΑ τον Ιούνιο 2008 η ετησιοποιημένη απόδοση που είχε o δανεισμός τίτλων της Coca-Cola ήταν 6,98%, του ΟΠΑΠ ήταν 4,79%, κλπ. Εάν σε αυτά προστεθεί και η μερισματική απόδοση που έχει ο κάτοχος μετοχών (π.χ. το 2008 ήταν 1,46% για την Coca-Cola και 7,3% για τον ΟΠΑΠ) γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ο δανεισμός τίτλων μπορεί να μετατραπεί σε σημαντικό πλεονέκτημα για τον μακροπρόθεσμο επενδυτή. Εάν σε αυτά προστεθεί και η μερισματική απόδοση που έχει ο κάτοχος μετοχών (π.χ. το 2008 ήταν 1,46% για την Coca-Cola και 7,3% για τον ΟΠΑΠ) γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ο δανεισμός τίτλων μπορεί να μετατραπεί σε σημαντικό πλεονέκτημα για τον μακροπρόθεσμο επενδυτή.

112 Εκκαθάριση και διακανονισμός συναλλαγών Ο όρος «Εκκαθάριση» αναφέρεται στο ποιος οφείλει τι και σε ποιόν και ποια ημερομηνία θα καταβληθεί η οφειλή και ο όρος «Διακανονισμός» αναφέρεται στο σύνολο των ενεργειών που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί η μεταβίβαση και παράλληλα να καταβληθεί και το τίμημα. Ο όρος «Εκκαθάριση» αναφέρεται στο ποιος οφείλει τι και σε ποιόν και ποια ημερομηνία θα καταβληθεί η οφειλή και ο όρος «Διακανονισμός» αναφέρεται στο σύνολο των ενεργειών που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί η μεταβίβαση και παράλληλα να καταβληθεί και το τίμημα. Η ΕΧΑΕ (μετά την απορρόφηση του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών) είναι ο κεντρικός φορέας που έχει αναλάβει την εκκαθάριση και διακανονισμό των χρηματιστηριακών συναλλαγών και την διαχείριση του Συστήματος Αϋλων Τίτλων (ΣΑΤ), στο οποίο καταχωρούνται οι άυλες μετοχές και παρακολουθούνται οι μεταβιβάσεις επ' αυτών μέσω των Μερίδων και Λογαριασμών Αξιών των επενδυτών που τηρούνται στο ΣΑΤ. Η ΕΧΑΕ (μετά την απορρόφηση του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών) είναι ο κεντρικός φορέας που έχει αναλάβει την εκκαθάριση και διακανονισμό των χρηματιστηριακών συναλλαγών και την διαχείριση του Συστήματος Αϋλων Τίτλων (ΣΑΤ), στο οποίο καταχωρούνται οι άυλες μετοχές και παρακολουθούνται οι μεταβιβάσεις επ' αυτών μέσω των Μερίδων και Λογαριασμών Αξιών των επενδυτών που τηρούνται στο ΣΑΤ. Ο κύκλος εκκαθάρισης και διακανονισμού στην Ελλάδα είναι Τ+3. Ο κύκλος εκκαθάρισης και διακανονισμού στην Ελλάδα είναι Τ+3.

113 Εκκαθάριση και διακανονισμός συναλλαγών Αναλυτικότερα, την ημέρα Τ, με το πέρας των συναλλαγών το ΧΑ ενημερώνει ηλεκτρονικά με το αρχείο συναλλαγών την ΕΧΑΕ (γνωστοποίηση συναλλαγών). Αναλυτικότερα, την ημέρα Τ, με το πέρας των συναλλαγών το ΧΑ ενημερώνει ηλεκτρονικά με το αρχείο συναλλαγών την ΕΧΑΕ (γνωστοποίηση συναλλαγών). Το αρχείο αυτό εισάγεται στο ΣΑΤ, οι ποσοτικές και χρηματικές αξίες των πράξεων (πωλήσεων ή αγορών) αθροίζονται ανά επενδυτή, ανά Μέλος, ανά αξία και ανά είδος πράξης και προσδιορίζεται η μέση χρηματική τιμή των αξιών των αθροιζόμενων πράξεων, διαιρώντας την συνολική χρηματική αξία δια της ποσότητας των αξιών (σύμπτυξη πράξεων) και στη συνέχεια γίνεται η οριστικοποίηση των πράξεων. Το αρχείο αυτό εισάγεται στο ΣΑΤ, οι ποσοτικές και χρηματικές αξίες των πράξεων (πωλήσεων ή αγορών) αθροίζονται ανά επενδυτή, ανά Μέλος, ανά αξία και ανά είδος πράξης και προσδιορίζεται η μέση χρηματική τιμή των αξιών των αθροιζόμενων πράξεων, διαιρώντας την συνολική χρηματική αξία δια της ποσότητας των αξιών (σύμπτυξη πράξεων) και στη συνέχεια γίνεται η οριστικοποίηση των πράξεων.

114 Εκκαθάριση και διακανονισμός συναλλαγών Κάθε μία πράξη συνδέεται με τον Λογαριασμό Αξιών του επενδυτή που έκανε την πράξη, προκειμένου να καταχωρηθούν σε αυτόν οι αξίες που αγοράσθηκαν ή να αφαιρεθούν από αυτόν οι αξίες που πωλήθηκαν. Κάθε μία πράξη συνδέεται με τον Λογαριασμό Αξιών του επενδυτή που έκανε την πράξη, προκειμένου να καταχωρηθούν σε αυτόν οι αξίες που αγοράσθηκαν ή να αφαιρεθούν από αυτόν οι αξίες που πωλήθηκαν. Την ημέρα Τ+3 και σε χρονικά διαστήματα που ορίζονται από την ΕΧΑΕ εκτελείται ο διακανονισμός των πράξεων. Κατά το στάδιο αυτό η ΕΧΑΕ μεταφέρει τις αξίες από τους Λογαριασμούς Αξιών των πωλητών στους Λογαριασμούς Αξιών των αγοραστών-επενδυτών. Την ημέρα Τ+3 και σε χρονικά διαστήματα που ορίζονται από την ΕΧΑΕ εκτελείται ο διακανονισμός των πράξεων. Κατά το στάδιο αυτό η ΕΧΑΕ μεταφέρει τις αξίες από τους Λογαριασμούς Αξιών των πωλητών στους Λογαριασμούς Αξιών των αγοραστών-επενδυτών.

115 Τιμή τελευταίας πράξης επί Χρηματοπιστωτικού Μέσου Η τιμή στην οποία διενεργείται η τελευταία κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης συναλλαγή επ’ αυτού σύμφωνα με του Χ.Α. Η τιμή στην οποία διενεργείται η τελευταία κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης συναλλαγή επ’ αυτού σύμφωνα με του Χ.Α. Ως τιμή κλεισίματος ορίζεται μία τιμή αντιπροσωπευτική του συναλλακτικού ενδιαφέροντος που αναπτύχθηκε επ’ αυτού κατά τη συνεδρίαση τιμή, την οποία υπολογίζει το Σύστημα βάσει μεθόδου μετά το τέλος της συνεδρίασης. Ως τιμή κλεισίματος ορίζεται μία τιμή αντιπροσωπευτική του συναλλακτικού ενδιαφέροντος που αναπτύχθηκε επ’ αυτού κατά τη συνεδρίαση τιμή, την οποία υπολογίζει το Σύστημα βάσει μεθόδου μετά το τέλος της συνεδρίασης. Το Χ.Α. καθορίζει με σχετικές Αποφάσεις του τη μέθοδο υπολογισμού της τιμής κλεισίματος και μεταβάλει συχνά την μέθοδο καθορισμού της τιμής κλεισίματος έτσι ώστε να είναι δύσκολη η «χειραγώγηση» της τιμής αυτής. Το Χ.Α. καθορίζει με σχετικές Αποφάσεις του τη μέθοδο υπολογισμού της τιμής κλεισίματος και μεταβάλει συχνά την μέθοδο καθορισμού της τιμής κλεισίματος έτσι ώστε να είναι δύσκολη η «χειραγώγηση» της τιμής αυτής.

116 Τιμή τελευταίας πράξης επί Χρηματοπιστωτικού Μέσου Μέθοδος τελευταίας πράξης. Η τιμή κλεισίματος του Χρηματοπιστωτικού Μέσου ορίζεται ως η τιμή της τελευταίας πράξης που διενεργείται επ’ αυτού κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης μέσω του Βιβλίου Εντολών (δεν εφαρμόζεται σε μετοχές). Μέθοδος τελευταίας πράξης. Η τιμή κλεισίματος του Χρηματοπιστωτικού Μέσου ορίζεται ως η τιμή της τελευταίας πράξης που διενεργείται επ’ αυτού κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης μέσω του Βιβλίου Εντολών (δεν εφαρμόζεται σε μετοχές). Μέθοδος Σταθμισμένου Μέσου Όρου (ΣΜΟ) ορισμένου αριθμού τελευταίων πράξεων. Η τιμή κλεισίματος του Μέσου προκύπτει από το σταθμισμένο, με τα τεμάχια, μέσο όρο των τιμών του ορισμένου απόλυτου αριθμού των τελευταίων πράξεων που διενεργήθηκαν επ’ αυτού κατά τη συνεδρίαση μέσω του Βιβλίου Εντολών. Μέθοδος Σταθμισμένου Μέσου Όρου (ΣΜΟ) ορισμένου αριθμού τελευταίων πράξεων. Η τιμή κλεισίματος του Μέσου προκύπτει από το σταθμισμένο, με τα τεμάχια, μέσο όρο των τιμών του ορισμένου απόλυτου αριθμού των τελευταίων πράξεων που διενεργήθηκαν επ’ αυτού κατά τη συνεδρίαση μέσω του Βιβλίου Εντολών.

117 Τιμή τελευταίας πράξης επί Χρηματοπιστωτικού Μέσου Μέθοδος ΣΜΟ ποσοστιαία καθορισμένου αριθμού τελευταίων πράξεων. Η τιμή κλεισίματος του Χρηματοπιστωτικού Μέσου προκύπτει από το σταθμισμένο, με τα τεμάχια, μέσο όρο (ΣΜΟ) των τιμών του ποσοστιαία καθοριζόμενου αριθμού των τελευταίων πράξεων που διενεργήθηκαν επ’ αυτού κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης μέσω του Βιβλίου Εντολών. Μέθοδος ΣΜΟ ποσοστιαία καθορισμένου αριθμού τελευταίων πράξεων. Η τιμή κλεισίματος του Χρηματοπιστωτικού Μέσου προκύπτει από το σταθμισμένο, με τα τεμάχια, μέσο όρο (ΣΜΟ) των τιμών του ποσοστιαία καθοριζόμενου αριθμού των τελευταίων πράξεων που διενεργήθηκαν επ’ αυτού κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης μέσω του Βιβλίου Εντολών. Μέθοδος ΣΜΟ πράξεων προκαθορισμένου χρόνου πριν τη λήξη της συνεδρίασης. Η τιμή κλεισίματος του Χρηματοπιστωτικού Μέσου προκύπτει από το σταθμισμένο, με τα τεμάχια, μέσο όρο (ΣΜΟ) των τιμών των πράξεων που διενεργήθηκαν επ’ αυτού κατά τη διάρκεια προκαθορισμένου χρονικού διαστήματος πριν τη λήξη της συνεδρίασης μέσω του Βιβλίου Εντολών. Μέθοδος ΣΜΟ πράξεων προκαθορισμένου χρόνου πριν τη λήξη της συνεδρίασης. Η τιμή κλεισίματος του Χρηματοπιστωτικού Μέσου προκύπτει από το σταθμισμένο, με τα τεμάχια, μέσο όρο (ΣΜΟ) των τιμών των πράξεων που διενεργήθηκαν επ’ αυτού κατά τη διάρκεια προκαθορισμένου χρονικού διαστήματος πριν τη λήξη της συνεδρίασης μέσω του Βιβλίου Εντολών.

118 Τιμή τελευταίας πράξης επί Χρηματοπιστωτικού Μέσου Μέθοδος ΣΜΟ ποσοστιαία καθορισμένου τμήματος του όγκου ημερήσιων συναλλαγών. Η τιμή κλεισίματος του Χρηματοπιστωτικού Μέσου προκύπτει από το σταθμισμένο, με τα τεμάχια, μέσο όρο (ΣΜΟ) των τιμών ποσοστιαία καθοριζόμενου αριθμού τεμαχίων των συναλλαγών που διενεργήθηκαν επ’ αυτού κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης μέσω του Βιβλίου Εντολών. Μέθοδος ΣΜΟ ποσοστιαία καθορισμένου τμήματος του όγκου ημερήσιων συναλλαγών. Η τιμή κλεισίματος του Χρηματοπιστωτικού Μέσου προκύπτει από το σταθμισμένο, με τα τεμάχια, μέσο όρο (ΣΜΟ) των τιμών ποσοστιαία καθοριζόμενου αριθμού τεμαχίων των συναλλαγών που διενεργήθηκαν επ’ αυτού κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης μέσω του Βιβλίου Εντολών. Μέθοδος προσδιορισμού τιμής κλεισίματος με δημοπρασία (call auction). Η τιμή κλεισίματος προκύπτει μέσω της διενέργειας συναλλαγών με δημοπρασία σε προκαθορισμένο διάστημα πριν τη λήξη της συνεδρίασης. Ως τιμή κλεισίματος ορίζεται η τιμή δημοπρασίας. Μέθοδος προσδιορισμού τιμής κλεισίματος με δημοπρασία (call auction). Η τιμή κλεισίματος προκύπτει μέσω της διενέργειας συναλλαγών με δημοπρασία σε προκαθορισμένο διάστημα πριν τη λήξη της συνεδρίασης. Ως τιμή κλεισίματος ορίζεται η τιμή δημοπρασίας.

119 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ 119

120 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Ως “εισαγωγή κινητών αξιών σε οργανωμένη αγορά” νοείται η εισαγωγή κινητών αξιών για διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά της οποίας διαχειριστής είναι χρηματιστήριο. Ως “κινητές αξίες” νοούνται: οι μετοχές, οι μετοχές, οι ομολογίες και οι τίτλοι σταθερού εισοδήματος εν γένει, οι ομολογίες και οι τίτλοι σταθερού εισοδήματος εν γένει, τίτλοι παραστατικοί μετοχών εν γένει, τίτλοι παραστατικοί μετοχών εν γένει, οι τίτλοι παραστατικοί ομολογιών οι τίτλοι παραστατικοί ομολογιών οι τίτλοι παραστατικοί δικαιωμάτων προς κτήση μετοχών ή ομολογιών, οι τίτλοι παραστατικοί δικαιωμάτων προς κτήση μετοχών ή ομολογιών, κάθε άλλη αξία, η οποία αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης και παρέχει δικαίωμα απόκτησης άλλης κινητής αξίας, κάθε άλλη αξία, η οποία αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης και παρέχει δικαίωμα απόκτησης άλλης κινητής αξίας, κάθε άλλη αξία που ορίζεται ως κινητή αξία με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. κάθε άλλη αξία που ορίζεται ως κινητή αξία με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. 120

121 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Τρία Στάδια Πρώτο Στάδιο: Αξιολόγηση αίτησης εισαγωγής από το Χ.Α. Πρώτο Στάδιο: Αξιολόγηση αίτησης εισαγωγής από το Χ.Α. Ο εκδότης υποβάλλει με τον Σύμβουλο/Ανάδοχο, αίτηση εισαγωγής των μετοχών του στο Χ.Α. με τα δικαιολογητικά Ο εκδότης υποβάλλει με τον Σύμβουλο/Ανάδοχο, αίτηση εισαγωγής των μετοχών του στο Χ.Α. με τα δικαιολογητικά Ελέγχεται από το Χ.Α. ο φάκελος και οι προϋποθέσεις εισαγωγής Ελέγχεται από το Χ.Α. ο φάκελος και οι προϋποθέσεις εισαγωγής Το Χ.Α. προβαίνει σε σχετική έγγραφη ενημέρωση του εκδότη Το Χ.Α. προβαίνει σε σχετική έγγραφη ενημέρωση του εκδότη Ο Σύμβουλο/Κύριος Ανάδοχος απαντά εγγράφως με ειδική μνεία για την προϋπόθεση της επαρκούς διασποράς Ο Σύμβουλο/Κύριος Ανάδοχος απαντά εγγράφως με ειδική μνεία για την προϋπόθεση της επαρκούς διασποράς Δεν απαιτείται η ολοκλήρωση της διαδικασίας πριν την υποβολή της αίτησης προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (ΕΚ) για την έγκριση Δεν απαιτείται η ολοκλήρωση της διαδικασίας πριν την υποβολή της αίτησης προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (ΕΚ) για την έγκριση Το Χ.Α. αποφαίνεται επί της αποδοχής της αίτησης εισαγωγής. Το Χ.Α. αποφαίνεται επί της αποδοχής της αίτησης εισαγωγής. 121

122 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Δεύτερο Στάδιο: Έγκριση εισαγωγής Δεύτερο Στάδιο: Έγκριση εισαγωγής Ο εκδότης, μέσω του Συμβούλου/Κυρίου Αναδόχου πρέπει να υποβάλει στο Χ.Α. Ο εκδότης, μέσω του Συμβούλου/Κυρίου Αναδόχου πρέπει να υποβάλει στο Χ.Α. αντίγραφο του εγκεκριμένου ενημερωτικού δελτίου αντίγραφο του εγκεκριμένου ενημερωτικού δελτίου έγκριση ΕΚ περί ενημερωτικού δελτίου, και άδειας δημόσιας προσφοράς (το Χ.Α. μπορεί να λαμβάνει την άδεια απευθείας από ΕΚ.) έγκριση ΕΚ περί ενημερωτικού δελτίου, και άδειας δημόσιας προσφοράς (το Χ.Α. μπορεί να λαμβάνει την άδεια απευθείας από ΕΚ.) τα δικαιολογητικά για την λήψη της απόφασης για την εισαγωγή εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από το πέρας της δημόσιας προσφοράς, τα δικαιολογητικά για την λήψη της απόφασης για την εισαγωγή εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από το πέρας της δημόσιας προσφοράς, Η εισαγωγή εγκρίνεται με τη διαλυτική αίρεση της μη επίτευξης διασποράς. Η εισαγωγή εγκρίνεται με τη διαλυτική αίρεση της μη επίτευξης διασποράς. 122

123 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Τρίτο Στάδιο: Έναρξη διαπραγμάτευσης Τρίτο Στάδιο: Έναρξη διαπραγμάτευσης Ο εκδότης/Προσφέρων υποβάλλει στο Χ.Α.από κοινού με τον Σύμβουλο/Κύριο Ανάδοχο, τα δικαιολογητικά για τη λήψη της απόφασης για την εισαγωγή, όπως αυτά καθορίζονται από το Χ.Α. με Απόφασή του, Ο εκδότης/Προσφέρων υποβάλλει στο Χ.Α.από κοινού με τον Σύμβουλο/Κύριο Ανάδοχο, τα δικαιολογητικά για τη λήψη της απόφασης για την εισαγωγή, όπως αυτά καθορίζονται από το Χ.Α. με Απόφασή του, Το Χ.Α. ελέγχει την πληρότητα των υποβαλλόμενων από τον εκδότη δικαιολογητικών, Το Χ.Α. ελέγχει την πληρότητα των υποβαλλόμενων από τον εκδότη δικαιολογητικών, Η διαπραγμάτευση των μετοχών του εκδότη αρχίζει σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, εντός δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία έγκρισης από το Χ.Α. της εισαγωγής των μετοχών. Η διαπραγμάτευση των μετοχών του εκδότη αρχίζει σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, εντός δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία έγκρισης από το Χ.Α. της εισαγωγής των μετοχών. 123

124 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Η αίτηση εισαγωγής απορρίπτεται από το Χ.Α. αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις εισαγωγής Η αίτηση εισαγωγής απορρίπτεται από το Χ.Α. αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις εισαγωγής Για την απόρριψη της αίτησης, το Χ.Α. ενημερώνει σχετικά την ΕΚ Για την απόρριψη της αίτησης, το Χ.Α. ενημερώνει σχετικά την ΕΚ Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, ο εκδότης μπορεί εντός 10 ημερολογιακών ημερών από τη γνωστοποίηση σε αυτήν της απόφασης του Χ.Α. να ζητήσει την ανάκλησή της απορριπτικής απόφασης του Χ.Α., εκθέτοντας τους λόγους στους οποίους θεμελιώνεται το αίτημά του. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, ο εκδότης μπορεί εντός 10 ημερολογιακών ημερών από τη γνωστοποίηση σε αυτήν της απόφασης του Χ.Α. να ζητήσει την ανάκλησή της απορριπτικής απόφασης του Χ.Α., εκθέτοντας τους λόγους στους οποίους θεμελιώνεται το αίτημά του. Αν το αίτημα γίνει δεκτό από το Χ.Α., η διαδικασία εισαγωγής συνεχίζεται από το στάδιο που βρίσκεται. Αν το αίτημα γίνει δεκτό από το Χ.Α., η διαδικασία εισαγωγής συνεχίζεται από το στάδιο που βρίσκεται. Η αίτηση εισαγωγής απορρίπτεται επίσης από το Χ.Α. αν δεν εγκριθεί το ενημερωτικό δελτίο από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Η αίτηση εισαγωγής απορρίπτεται επίσης από το Χ.Α. αν δεν εγκριθεί το ενημερωτικό δελτίο από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. 124

125 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Ορισμός «Δημόσιας Προσφοράς Κινητών Αξιών»: Ορισμός «Δημόσιας Προσφοράς Κινητών Αξιών»: δημόσια ανακοίνωση με οποιαδήποτε μορφή και με οποιοδήποτε μέσο, η οποία απευθύνεται στο κοινό και περιέχει επαρκείς πληροφορίες για τους όρους της δημόσιας προσφοράς ή εγγραφής και τις προσφερόμενες υφιστάμενες ή νέες κινητές αξίες, ώστε να παρέχεται στον επενδυτή η δυνατότητα να αποφασίζει την αγορά ή την εγγραφή του για την αγορά αυτών των κινητών αξιών. δημόσια ανακοίνωση με οποιαδήποτε μορφή και με οποιοδήποτε μέσο, η οποία απευθύνεται στο κοινό και περιέχει επαρκείς πληροφορίες για τους όρους της δημόσιας προσφοράς ή εγγραφής και τις προσφερόμενες υφιστάμενες ή νέες κινητές αξίες, ώστε να παρέχεται στον επενδυτή η δυνατότητα να αποφασίζει την αγορά ή την εγγραφή του για την αγορά αυτών των κινητών αξιών. Ο ορισμός αυτός εφαρμόζεται και στη διάθεση κινητών αξιών μέσω Αναδόχων ή Συμβούλων. Ο ορισμός αυτός εφαρμόζεται και στη διάθεση κινητών αξιών μέσω Αναδόχων ή Συμβούλων. 125

126 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Για να γίνει μία δημόσια εγγραφή και να εισαχθεί μία εταιρεία στο ΧΑ χρειάζεται μία εταιρεία (κύριος ανάδοχος) που θα μεσολαβήσει ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι μετοχές θα διατεθούν στο επενδυτικό κοινό. Για να γίνει μία δημόσια εγγραφή και να εισαχθεί μία εταιρεία στο ΧΑ χρειάζεται μία εταιρεία (κύριος ανάδοχος) που θα μεσολαβήσει ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι μετοχές θα διατεθούν στο επενδυτικό κοινό. Εάν το επενδυτικό κοινό δεν δείξει ενδιαφέρον ο κύριος ανάδοχος δύναται να αγοράσει τις αδιάθετες μετοχές. Εάν το επενδυτικό κοινό δεν δείξει ενδιαφέρον ο κύριος ανάδοχος δύναται να αγοράσει τις αδιάθετες μετοχές. Μπορεί να υπάρχον πολλοί ανάδοχοι, πέραν του κυρίου, με επικουρικό ρόλο. Μπορεί να υπάρχον πολλοί ανάδοχοι, πέραν του κυρίου, με επικουρικό ρόλο. Ο κύριος ανάδοχος πρέπει να έχει εξασφαλίσει ότι η προς ένταξη εταιρεία πληροί τις προϋποθέσεις εισαγωγής, να εξασφαλίσει ότι η τιμή εισαγωγής αντανακλά την πραγματική αξία της εταιρείας, κλπ. Ο κύριος ανάδοχος πρέπει να έχει εξασφαλίσει ότι η προς ένταξη εταιρεία πληροί τις προϋποθέσεις εισαγωγής, να εξασφαλίσει ότι η τιμή εισαγωγής αντανακλά την πραγματική αξία της εταιρείας, κλπ. Η κατανομή των μετοχών και ο προσδιορισμός της τιμής στην περίπτωση με δημόσιας προσφοράς γίνεται με δύο τρόπους: Η κατανομή των μετοχών και ο προσδιορισμός της τιμής στην περίπτωση με δημόσιας προσφοράς γίνεται με δύο τρόπους: Βιβλίο προσφορών (book building) Ηλεκτρονικό Βιβλίο Προσφορών (ΗΒΙΠ, ΧΑ) 126

127 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Βιβλίο Προσφορών (Book Building) Βιβλίο Προσφορών (Book Building) μηχανισμός, όπου η τιμή έκδοσης μιας μετοχής, η οποία είναι αντικείμενο Δημόσιας Εγγραφής, προκύπτει μέσω «δημοπρασίας». μηχανισμός, όπου η τιμή έκδοσης μιας μετοχής, η οποία είναι αντικείμενο Δημόσιας Εγγραφής, προκύπτει μέσω «δημοπρασίας». Αυτό έχει σαν συνέπεια να ενσωματώνονται στην τιμή αυτή οι τάσεις της προσφοράς και της ζήτησης. Αυτό έχει σαν συνέπεια να ενσωματώνονται στην τιμή αυτή οι τάσεις της προσφοράς και της ζήτησης. Υπεύθυνος για την τήρηση του Βιβλίου Προσφορών είναι ο Κύριος Ανάδοχος, ο οποίος, το αργότερο την προτεραία της ενάρξεως της δημόσιας προσφοράς ανακοινώνει, το εύρος τιμών προσφοράς της μετοχής. Υπεύθυνος για την τήρηση του Βιβλίου Προσφορών είναι ο Κύριος Ανάδοχος, ο οποίος, το αργότερο την προτεραία της ενάρξεως της δημόσιας προσφοράς ανακοινώνει, το εύρος τιμών προσφοράς της μετοχής. Η ανώτατη τιμή του εύρους τιμών δεν μπορεί να υπερβαίνει την κατώτατη κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 10%. Η ανώτατη τιμή του εύρους τιμών δεν μπορεί να υπερβαίνει την κατώτατη κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 10%. 127

128 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Η τελική τιμή καθορίζεται από τον Κύριο Ανάδοχο εντός του ανακοινωθέντος εύρους τιμών και αναγγέλλεται από αυτόν το αργότερο την επόμενη εργάσιμη ημέρα μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας εγγραφής και πριν την έναρξη της συνεδρίασης του Χρηματιστηρίου Αθηνών της ημέρας εκείνης. Η τελική τιμή καθορίζεται από τον Κύριο Ανάδοχο εντός του ανακοινωθέντος εύρους τιμών και αναγγέλλεται από αυτόν το αργότερο την επόμενη εργάσιμη ημέρα μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας εγγραφής και πριν την έναρξη της συνεδρίασης του Χρηματιστηρίου Αθηνών της ημέρας εκείνης. Η τελική τιμή προσφοράς δεν μπορεί να προσδιοριστεί σε ύψος στο οποίο δεν καλύπτεται πλήρως η προσφορά, εκτός αν πρόκειται για το κατώτατο όριο του εύρους τιμών. Η τελική τιμή προσφοράς δεν μπορεί να προσδιοριστεί σε ύψος στο οποίο δεν καλύπτεται πλήρως η προσφορά, εκτός αν πρόκειται για το κατώτατο όριο του εύρους τιμών. Ο Κύριος Ανάδοχος οφείλει να τηρεί εμπιστευτικά τα στοιχεία που περιέχονται στο βιβλίο προσφορών, μέχρι την ολοκλήρωση της κατανομής των μετοχών. Ο Κύριος Ανάδοχος οφείλει να τηρεί εμπιστευτικά τα στοιχεία που περιέχονται στο βιβλίο προσφορών, μέχρι την ολοκλήρωση της κατανομής των μετοχών. Για το σκοπό αυτό, προκαθορίζει περιορισμένο αριθμό προσώπων τα οποία έχουν πρόσβαση στα στοιχεία του βιβλίου προσφορών της δημόσιας προσφοράς και γνωστοποιεί τα στοιχεία των προσώπων αυτών στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς το αργότερο την προηγούμενη ημέρα του ανοίγματος του βιβλίου προσφορών. Για το σκοπό αυτό, προκαθορίζει περιορισμένο αριθμό προσώπων τα οποία έχουν πρόσβαση στα στοιχεία του βιβλίου προσφορών της δημόσιας προσφοράς και γνωστοποιεί τα στοιχεία των προσώπων αυτών στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς το αργότερο την προηγούμενη ημέρα του ανοίγματος του βιβλίου προσφορών. 128

129 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Oι προς εισαγωγή μετοχές κατανέμονται σε δύο κατηγορίες: μετοχές προς ικανοποίηση Ειδικών Επενδυτών που εγγράφονται για ίδιο λογαριασμό και μετοχές προς ικανοποίηση Φυσικών Προσώπων και Νομικών Προσώπων εκτός Ειδικών Επενδυτών. Oι προς εισαγωγή μετοχές κατανέμονται σε δύο κατηγορίες: μετοχές προς ικανοποίηση Ειδικών Επενδυτών που εγγράφονται για ίδιο λογαριασμό και μετοχές προς ικανοποίηση Φυσικών Προσώπων και Νομικών Προσώπων εκτός Ειδικών Επενδυτών. Το ποσοστό των μετοχών που αναλογεί σε κάθε κατηγορία δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 30% του συνόλου των προσφερομένων μετοχών για κάθε κατηγορία επενδυτών. Το ποσοστό των μετοχών που αναλογεί σε κάθε κατηγορία δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 30% του συνόλου των προσφερομένων μετοχών για κάθε κατηγορία επενδυτών. Προκειμένου να συμμετέχουν οι Επενδυτές θα πρέπει Προκειμένου να συμμετέχουν οι Επενδυτές θα πρέπει →να διατηρούν μερίδα επενδυτή στο Σύστημα Αϋλων Τίτλων, → να καταβάλλουν σε μετρητά ή με δέσμευση σε τραπεζικό λογαριασμό για ποσό ίσο με την συμμετοχή τους, → να καταβάλλουν σε μετρητά ή με δέσμευση σε τραπεζικό λογαριασμό για ποσό ίσο με την συμμετοχή τους, → το ανώτατο όριο εγγραφής ανά επενδυτή να μην είναι μεγαλύτερο από τον αριθμό μετοχών που διατίθεται. → το ανώτατο όριο εγγραφής ανά επενδυτή να μην είναι μεγαλύτερο από τον αριθμό μετοχών που διατίθεται. Η χρονική διάρκεια των δημοσίων προσφορών και τήρησης βιβλίου προσφορών είναι 3 εργάσιμες ημέρες. 129

130 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ  Ηλεκτρονικό Βιβλίο Προσφορών (ΗΒΙΠ, ΧΑ)  Η υπηρεσία αυτή παρέχεται από το ΧΑ στις εταιρείες που είναι προς εισαγωγή με σκοπό την αρωγή του κυρίου αναδόχου για τον καθορισμό της τιμής και διάθεσης των τίτλων.  Οι εντολές εισάγονται στο ΟΑΣΗΣ και προσδιορίζεται η τιμή διάθεσης (συνολική διάθεση με ταυτόχρονη κάλυψη απαιτούμενου αριθμού μετοχών). 130

131 Οι Διατάξεις του Ν. 3606 για την ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Ο Κανονισμός του ΧΑ περιλαμβάνει σαφείς και διαφανείς κανόνες για την εισαγωγή χρηματοπιστωτικών μέσων προς διαπραγμάτευση, που διασφαλίζουν ιδίως: Ο Κανονισμός του ΧΑ περιλαμβάνει σαφείς και διαφανείς κανόνες για την εισαγωγή χρηματοπιστωτικών μέσων προς διαπραγμάτευση, που διασφαλίζουν ιδίως: (α) ότι κάθε χρηματοπιστωτικό μέσο που εισάγεται προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά είναι δεκτικό δίκαιης, ομαλής και αποτελεσματικής διαπραγμάτευσης, (β) προκειμένου περί κινητών αξιών, ότι είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμες, (γ) προκειμένου περί παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων ότι οι όροι των συμβολαίων των παράγωγων χρηματοπιστωτικών μέσων επιτρέπουν την ομαλή διαμόρφωση των τιμών τους, καθώς και την ύπαρξη αποτελεσματικών όρων διακανονισμού. 131

132 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Την 1-6-2011 τροποποιήθηκε ο Κανονισμός του ΧΑ και πλέον προβλέπει τις ακόλουθες κατηγορίες: Την 1-6-2011 τροποποιήθηκε ο Κανονισμός του ΧΑ και πλέον προβλέπει τις ακόλουθες κατηγορίες: Η Γενική Κατηγορία (Κύρια Αγορά), Η Γενική Κατηγορία (Κύρια Αγορά), Η Κατηγορία Διαπραγμάτευσης Τίτλων Σταθερού Εισοδήματος, Η Κατηγορία Διαπραγμάτευσης Τίτλων Σταθερού Εισοδήματος, Η Κατηγορία Διαπραγμάτευσης Σύνθετων Χρηματοοικονομικών Προϊόντων (ΣΧΠ), Η Κατηγορία Διαπραγμάτευσης Σύνθετων Χρηματοοικονομικών Προϊόντων (ΣΧΠ), Η Κατηγορία Διαπραγμάτευσης Διαπραγματεύσιμων Αμοιβαίων Κεφαλαίων, Η Κατηγορία Διαπραγμάτευσης Διαπραγματεύσιμων Αμοιβαίων Κεφαλαίων, Και τις Ειδικές Κατηγορίες: Επιτήρησης, Επιτήρησης, Χαμηλής Διασποράς, Χαμηλής Διασποράς, Προς Διαγραφή Προς Διαγραφή 132

133 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Γενική Κατηγορία, Προϋποθέσεις: Η νομική κατάσταση του εκδότη πρέπει να είναι σύμφωνη προς τη νομοθεσία και τους κανονισμούς στους οποίους υπόκειται όσον αφορά την ίδρυση και την καταστατική του λειτουργία. Η νομική κατάσταση του εκδότη πρέπει να είναι σύμφωνη προς τη νομοθεσία και τους κανονισμούς στους οποίους υπόκειται όσον αφορά την ίδρυση και την καταστατική του λειτουργία. Δημοσίευση ετήσιων οικονομικών καταστάσεων για τις τρεις (3) τουλάχιστον οικονομικές χρήσεις που προηγούνται της αίτησης εισαγωγής. Δημοσίευση ετήσιων οικονομικών καταστάσεων για τις τρεις (3) τουλάχιστον οικονομικές χρήσεις που προηγούνται της αίτησης εισαγωγής. Εκδότες με λιγότερες των τριών οικονομικών χρήσεων εισάγονται μόνον ύστερα από έγκριση της ΕΚ. Εκδότες με λιγότερες των τριών οικονομικών χρήσεων εισάγονται μόνον ύστερα από έγκριση της ΕΚ. Οι οικονομικές καταστάσεις πρέπει να είναι ελεγμένες από ορκωτό ελεγκτή. Οι οικονομικές καταστάσεις πρέπει να είναι ελεγμένες από ορκωτό ελεγκτή. Ο εκδότης πρέπει να έχει ελεγχθεί φορολογικά (Φορολογικός έλεγχος) για όλα τα φορολογικά αντικείμενα, για όλες τις χρήσεις για τις οποίες έχουν δημοσιευθεί, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης, οι ετήσιες οικονομικές του καταστάσεις, πλην της τελευταίας. Ο εκδότης πρέπει να έχει ελεγχθεί φορολογικά (Φορολογικός έλεγχος) για όλα τα φορολογικά αντικείμενα, για όλες τις χρήσεις για τις οποίες έχουν δημοσιευθεί, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης, οι ετήσιες οικονομικές του καταστάσεις, πλην της τελευταίας. Ο εκδότης ακολουθεί αρχές για την εταιρική διακυβέρνηση Ο εκδότης ακολουθεί αρχές για την εταιρική διακυβέρνηση 133

134 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Γενική Κατηγορία, Προϋποθέσεις: Τα ίδια κεφάλαια τουλάχιστον τρία εκατομμύρια (3.000.000) ευρώ Τα ίδια κεφάλαια τουλάχιστον τρία εκατομμύρια (3.000.000) ευρώ  Ο εκδότης πρέπει να εμφανίζει κατ’ ελάχιστον κέρδη προ φόρων τριετίας ύψους 2.000.000 ευρώ  ή EBITDA τριετίας (κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών,επενδυτικών, αποτελεσμάτων και αποσβέσεων) τριετίας τουλάχιστον 3.000.000 ευρώ και θετικό EBITDA τα τελευταία 2 χρόνια 134

135 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Γενική Κατηγορία, Προϋποθέσεις: Ο εκδότης πρέπει να έχει επαρκή διασπορά των μετοχών του στο κοινό. Η διασπορά θεωρείται επαρκής στις παρακάτω περιπτώσεις: Ο εκδότης πρέπει να έχει επαρκή διασπορά των μετοχών του στο κοινό. Η διασπορά θεωρείται επαρκής στις παρακάτω περιπτώσεις: όταν οι μετοχές που πρόκειται να εισαχθούν είναι κατανεμημένες στο ευρύ κοινό σε ποσοστό τουλάχιστον είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του συνόλου των μετοχών της ίδιας κατηγορίας και ειδικότερα κατανέμονται σε τουλάχιστον δύο χιλιάδες (2.000) πρόσωπα από τα οποία κανένα δεν κατέχει ποσοστό μεγαλύτερο του δύο τοις εκατό (2%) του συνόλου των μετοχών των οποίων ζητείται η εισαγωγή, όταν οι μετοχές που πρόκειται να εισαχθούν είναι κατανεμημένες στο ευρύ κοινό σε ποσοστό τουλάχιστον είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του συνόλου των μετοχών της ίδιας κατηγορίας και ειδικότερα κατανέμονται σε τουλάχιστον δύο χιλιάδες (2.000) πρόσωπα από τα οποία κανένα δεν κατέχει ποσοστό μεγαλύτερο του δύο τοις εκατό (2%) του συνόλου των μετοχών των οποίων ζητείται η εισαγωγή, όταν, για εκδότες με κεφαλαιοποίηση τουλάχιστον ίση ή μεγαλύτερη των 700.000.000 ευρώ, κατανέμονται μετοχές κατά ποσοστό τουλάχιστον δεκαπέντε τοις εκατό (15%) του συνόλου των μετοχών σε δέκα χιλιάδες (7.000) τουλάχιστον πρόσωπα από τα οποία κανένα δεν κατέχει ποσοστό μεγαλύτερο του δύο τοις εκατό (2%) του συνόλου των μετοχών των οποίων ζητείται η εισαγωγή. όταν, για εκδότες με κεφαλαιοποίηση τουλάχιστον ίση ή μεγαλύτερη των 700.000.000 ευρώ, κατανέμονται μετοχές κατά ποσοστό τουλάχιστον δεκαπέντε τοις εκατό (15%) του συνόλου των μετοχών σε δέκα χιλιάδες (7.000) τουλάχιστον πρόσωπα από τα οποία κανένα δεν κατέχει ποσοστό μεγαλύτερο του δύο τοις εκατό (2%) του συνόλου των μετοχών των οποίων ζητείται η εισαγωγή. 135

136 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Γενική Κατηγορία, Προϋποθέσεις: Ειδικά και προκειμένου για τις Α.Ε.Ε.Χ., ο ελάχιστος αριθμός των προσώπων, στα οποία γίνεται η κατανομή μετοχών σύμφωνα με τις προηγούμενες περιπτώσεις α) και β), είναι τριακόσια (300). Ειδικά και προκειμένου για τις Α.Ε.Ε.Χ., ο ελάχιστος αριθμός των προσώπων, στα οποία γίνεται η κατανομή μετοχών σύμφωνα με τις προηγούμενες περιπτώσεις α) και β), είναι τριακόσια (300). Για την εκτίμηση της επάρκειας της διασποράς δεν λαμβάνονται υπόψη τα ποσοστά μετοχικού κεφαλαίου του εκδότη που κατέχουν: μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, διευθυντικά στελέχη αυτού, συγγενείς πρώτου βαθμού των υφιστάμενων μετόχων, που κατέχουν άμεσα ή έμμεσα ποσοστό τουλάχιστον πέντε τοις εκατό (5%) του μετοχικού κεφαλαίου του, υφιστάμενοι μέτοχοι που απέκτησαν μετοχές κατά το ημερολογιακό έτος που προηγείται της υποβολής της αίτησης, εκτός αν πρόκειται για θεσμικούς επενδυτές ή εταιρίες επιχειρηματικών συμμετοχών. 136

137 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Κατηγορία Χαμηλής Διασποράς Η διασπορά των μετοχών είναι μικρότερη του (15%) του συνόλου των κοινών μετοχών. Η διασπορά των μετοχών είναι μικρότερη του (15%) του συνόλου των κοινών μετοχών. Εφόσον από έκτακτα γεγονότα που ανακοινώνονται από τον εκδότη (π.χ. άλλες αποκτήσεις συμμετοχών) προκύπτει μείωση της διασποράς των μετοχών κατά ποσοστό μικρότερο του δέκα τοις εκατό (10%). Εφόσον από έκτακτα γεγονότα που ανακοινώνονται από τον εκδότη (π.χ. άλλες αποκτήσεις συμμετοχών) προκύπτει μείωση της διασποράς των μετοχών κατά ποσοστό μικρότερο του δέκα τοις εκατό (10%). 137

138 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Κατηγορία Χαμηλής Διασποράς Η έξοδος των μετοχών από την Κατηγορία Χαμηλής Διασποράς γίνεται κατά την τακτική εξαμηνιαία αναθεώρηση. Η έξοδος των μετοχών από την Κατηγορία Χαμηλής Διασποράς γίνεται κατά την τακτική εξαμηνιαία αναθεώρηση. Εφόσον η ένταξη στην Κατηγορία έχει γίνει λόγω έκτακτου γεγονότος, η έξοδος μπορεί να αποφασιστεί και εκτός τακτικής αναθεώρησης μετά από αίτηση του εκδότη, ιδίως όταν κατά την εισαγωγή συμπληρωματικής σειράς μετοχών κρίνεται από το ΧΑ ότι αυτός διαθέτει την απαιτούμενη διασπορά. Εφόσον η ένταξη στην Κατηγορία έχει γίνει λόγω έκτακτου γεγονότος, η έξοδος μπορεί να αποφασιστεί και εκτός τακτικής αναθεώρησης μετά από αίτηση του εκδότη, ιδίως όταν κατά την εισαγωγή συμπληρωματικής σειράς μετοχών κρίνεται από το ΧΑ ότι αυτός διαθέτει την απαιτούμενη διασπορά. Σε περίπτωση επίτευξης της απαιτούμενης διασποράς σύμφωνα με τα παραπάνω, οι μετοχές του εκδότη θα επανέρχονται άμεσα στην Κατηγορία, τις προϋποθέσεις της οποίας πληρούσαν κατά την τελευταία αναθεώρηση. Σε περίπτωση επίτευξης της απαιτούμενης διασποράς σύμφωνα με τα παραπάνω, οι μετοχές του εκδότη θα επανέρχονται άμεσα στην Κατηγορία, τις προϋποθέσεις της οποίας πληρούσαν κατά την τελευταία αναθεώρηση. 138

139 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Κατηγορία Επιτήρησης Στην Κατηγορία Επιτήρησης εντάσσονται οι μετοχές εκδότη εφόσον συντρέχει ένα από τα ακόλουθα κριτήρια: Ο εκδότης έχει αρνητικά ίδια κεφάλαια. Ο εκδότης έχει αρνητικά ίδια κεφάλαια. Οι ζημίες του εκδότη κατά την χρήση είναι μεγαλύτερες από το τριάντα τοις εκατό (30%) των ιδίων κεφαλαίων χωρίς παράλληλα ο εκδότης να έχει προχωρήσει σε πρόσκληση Γενικής Συνέλευσης για την αύξηση του μετοχικού του κεφαλαίου. Οι ζημίες του εκδότη κατά την χρήση είναι μεγαλύτερες από το τριάντα τοις εκατό (30%) των ιδίων κεφαλαίων χωρίς παράλληλα ο εκδότης να έχει προχωρήσει σε πρόσκληση Γενικής Συνέλευσης για την αύξηση του μετοχικού του κεφαλαίου. Ο εκδότης έχει σημαντικές ληξιπρόθεσμες οφειλές. Ο εκδότης έχει σημαντικές ληξιπρόθεσμες οφειλές. Έχει κατατεθεί αίτηση για την υπαγωγή του εκδότη σε προ-πτωχευτική διαδικασία Έχει κατατεθεί αίτηση για την υπαγωγή του εκδότη σε προ-πτωχευτική διαδικασία Βάσει ανακοινώσεων ή γεγονότων δημιουργούνται σοβαρές αμφιβολίες ή αβεβαιότητα ως προς το αν ο εκδότης μπορεί να συνεχίσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα. Βάσει ανακοινώσεων ή γεγονότων δημιουργούνται σοβαρές αμφιβολίες ή αβεβαιότητα ως προς το αν ο εκδότης μπορεί να συνεχίσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα. 139

140 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Κατηγορία Επιτήρησης Στην Κατηγορία Επιτήρησης εντάσσονται μετοχές εκδοτών εφόσον διαπιστωθούν από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς: Στην Κατηγορία Επιτήρησης εντάσσονται μετοχές εκδοτών εφόσον διαπιστωθούν από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς: Ασαφείς ή αρνητικές διατυπώσεις στο πιστοποιητικό του Ορκωτού Ελεγκτή, Ασαφείς ή αρνητικές διατυπώσεις στο πιστοποιητικό του Ορκωτού Ελεγκτή, Ελλείψεις στις περιοδικές ή ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, ελλιπής ή εσφαλμένη εφαρμογή των υποχρεώσεων κατάρτισης ή δημοσιοποίησης της ετήσιας ή εξαμηνιαίας οικονομικής έκθεσης ή των τριμηνιαίων οικονομικών καταστάσεων, σε σχέση με τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία, Ελλείψεις στις περιοδικές ή ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, ελλιπής ή εσφαλμένη εφαρμογή των υποχρεώσεων κατάρτισης ή δημοσιοποίησης της ετήσιας ή εξαμηνιαίας οικονομικής έκθεσης ή των τριμηνιαίων οικονομικών καταστάσεων, σε σχέση με τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία, Μη συμμόρφωση των εκδοτών προς τη νομοθεσία για την εταιρική διακυβέρνηση ή ύπαρξη σοβαρών ελλείψεων κατά την εφαρμογή της. Μη συμμόρφωση των εκδοτών προς τη νομοθεσία για την εταιρική διακυβέρνηση ή ύπαρξη σοβαρών ελλείψεων κατά την εφαρμογή της. 140

141 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Κατηγορία Επιτήρησης Για την έξοδο των μετοχών από την Κατηγορία Επιτήρησης θα πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: Για την έξοδο των μετοχών από την Κατηγορία Επιτήρησης θα πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: Να έχουν αρθεί οι λόγοι ένταξης στην κατηγορία. Να έχουν αρθεί οι λόγοι ένταξης στην κατηγορία. Να μη συντρέχει κατά το χρόνο εξέτασης κάποιο από τα κριτήρια ένταξης στην κατηγορία. Να μη συντρέχει κατά το χρόνο εξέτασης κάποιο από τα κριτήρια ένταξης στην κατηγορία. Το πιστοποιητικό ελέγχου που συνοδεύει τις οικονομικές καταστάσεις να είναι με σύμφωνη γνώμη. Το πιστοποιητικό ελέγχου που συνοδεύει τις οικονομικές καταστάσεις να είναι με σύμφωνη γνώμη. Με την έξοδό τους από την παραπάνω κατηγορία, οι μετοχές του εκδότη εντάσσονται στην Κατηγορία τις προϋποθέσεις της οποίας πληρούσαν κατά την τελευταία αναθεώρηση. Με την έξοδό τους από την παραπάνω κατηγορία, οι μετοχές του εκδότη εντάσσονται στην Κατηγορία τις προϋποθέσεις της οποίας πληρούσαν κατά την τελευταία αναθεώρηση. Η εν λόγω κατάταξη γίνεται κατά την πρώτη τακτική αναθεώρηση μετά την έξοδο των μετοχών από την Κατηγορία Επιτήρησης. Η εν λόγω κατάταξη γίνεται κατά την πρώτη τακτική αναθεώρηση μετά την έξοδο των μετοχών από την Κατηγορία Επιτήρησης. 141

142 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Κατηγορία Προς Διαγραφή Στην κατηγορία αυτή μεταφέρονται μετοχές εκδοτών με βάση 2 κριτήρια: Στην κατηγορία αυτή μεταφέρονται μετοχές εκδοτών με βάση 2 κριτήρια: Κριτήριο «χαμηλών εσόδων» Κριτήριο «χαμηλών εσόδων» Εφόσον διαπιστωθεί ότι, τα ετήσια συνολικά έσοδα του εκδότη είναι μικρότερα των δύο εκατομμυρίων (2.000.000) ευρώ. Εφόσον διαπιστωθεί ότι, τα ετήσια συνολικά έσοδα του εκδότη είναι μικρότερα των δύο εκατομμυρίων (2.000.000) ευρώ. Εφόσον κατά την ετήσια τακτική αναθεώρηση του ΧΑ διαπιστωθεί ότι, τα ετήσια συνολικά έσοδα του εκδότη παραμένουν μικρότερα των δύο εκατομμυρίων (2.000.000) ευρώ, οι κινητές αξίες του εκδότη διαγράφονται. Εφόσον κατά την ετήσια τακτική αναθεώρηση του ΧΑ διαπιστωθεί ότι, τα ετήσια συνολικά έσοδα του εκδότη παραμένουν μικρότερα των δύο εκατομμυρίων (2.000.000) ευρώ, οι κινητές αξίες του εκδότη διαγράφονται. 142

143 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Κατηγορία Προς Διαγραφή Κριτήριο «πολύ χαμηλής διασποράς» Κριτήριο «πολύ χαμηλής διασποράς» Εφόσον διαπιστωθεί ότι, η διασπορά των μετοχών του εκδότη είναι μικρότερη του δέκα τοις εκατό (10%) του συνόλου των κοινών μετοχών, κατανεμημένη, ταυτόχρονα, σε λιγότερους από τριάντα (30) μετόχους. Εφόσον διαπιστωθεί ότι, η διασπορά των μετοχών του εκδότη είναι μικρότερη του δέκα τοις εκατό (10%) του συνόλου των κοινών μετοχών, κατανεμημένη, ταυτόχρονα, σε λιγότερους από τριάντα (30) μετόχους. Εφόσον το παραπάνω κριτήριο παραμένει και μετά την πάροδο εξαμήνου από τη διαπίστωσή του, θα χορηγείται στον εκδότη εξάμηνη προθεσμία άρσης του και, εφόσον η πλήρωση του κριτηρίου εξακολουθεί να παραμένει, οι κινητές αξίες του εκδότη θα διαγράφονται. Εφόσον το παραπάνω κριτήριο παραμένει και μετά την πάροδο εξαμήνου από τη διαπίστωσή του, θα χορηγείται στον εκδότη εξάμηνη προθεσμία άρσης του και, εφόσον η πλήρωση του κριτηρίου εξακολουθεί να παραμένει, οι κινητές αξίες του εκδότη θα διαγράφονται. 143

144 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Κατηγορία Προς Διαγραφή Η επανένταξη των μετοχών στην περίπτωση της Κατηγορίας προς Διαγραφή γίνεται σε εξαμηνιαία βάση, κατόπιν της δημοσίευσης των εξαμηνιαίων ή ετήσιων οικονομικών καταστάσεων και εφόσον διαπιστωθεί η επίτευξη του στόχου των 2.000.000 ευρώ στα συνολικά έσοδα του εκδότη. Η επανένταξη των μετοχών στην περίπτωση της Κατηγορίας προς Διαγραφή γίνεται σε εξαμηνιαία βάση, κατόπιν της δημοσίευσης των εξαμηνιαίων ή ετήσιων οικονομικών καταστάσεων και εφόσον διαπιστωθεί η επίτευξη του στόχου των 2.000.000 ευρώ στα συνολικά έσοδα του εκδότη. Σε περίπτωση επίτευξης του στόχου των συνολικών εσόδων, η μετοχή θα επανέρχεται άμεσα στην Κατηγορία τις προϋποθέσεις της οποίας πληρούσε κατά την τελευταία αναθεώρηση. Σε περίπτωση επίτευξης του στόχου των συνολικών εσόδων, η μετοχή θα επανέρχεται άμεσα στην Κατηγορία τις προϋποθέσεις της οποίας πληρούσε κατά την τελευταία αναθεώρηση. 144

145 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΛΟΙΠΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Εισαγωγή ομολογιών Ομολογίες εισάγονται για διαπραγμάτευση στο Χ.Α. με απόφασή του, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 6 έως 8 του ν. 3371/2005 και έχει εγκριθεί και δημοσιευθεί ενημερωτικό δελτίο, όπου τούτο απαιτείται, κατά τις κείμενες διατάξεις. Ομολογίες εισάγονται για διαπραγμάτευση στο Χ.Α. με απόφασή του, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 6 έως 8 του ν. 3371/2005 και έχει εγκριθεί και δημοσιευθεί ενημερωτικό δελτίο, όπου τούτο απαιτείται, κατά τις κείμενες διατάξεις. Νομική κατάσταση εταιρείας σύμφωνη με τους νόμους Νομική κατάσταση εταιρείας σύμφωνη με τους νόμους Νομική κατάσταση ομολογιών σύμφωνη με τους νόμους Νομική κατάσταση ομολογιών σύμφωνη με τους νόμους Ελάχιστο ύψος έκδοσης: 200.000 Ευρώ Ελάχιστο ύψος έκδοσης: 200.000 Ευρώ Η αίτηση αναφέρει όλες της ομολογίες της έκδοσης Η αίτηση αναφέρει όλες της ομολογίες της έκδοσης 145

146 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΛΟΠΙΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑ Εισαγωγή Μεριδίων Διαπραγματεύσιμων Αμοιβαίων Κεφαλαίων (Δ.Α.Κ.) Για την εισαγωγή Μεριδίων Δ.Α.Κ. στην Αγορά Αξιών και την ένταξή τους στην Κατηγορία Διαπραγματεύσιμων Αμοιβαίων Κεφαλαίων πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις της κείμενης νομοθεσίας και επιπλέον και οι παρακάτω προϋποθέσεις: Για την εισαγωγή Μεριδίων Δ.Α.Κ. στην Αγορά Αξιών και την ένταξή τους στην Κατηγορία Διαπραγματεύσιμων Αμοιβαίων Κεφαλαίων πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις της κείμενης νομοθεσίας και επιπλέον και οι παρακάτω προϋποθέσεις: Το Δ.Α.Κ. και η Εκδότρια Δ.Α.Κ. πρέπει να έχoυν λάβει άδεια σύστασης και λειτουργίας από τις Αρμόδιες Αρχές της χώρας καταγωγής. Το Δ.Α.Κ. και η Εκδότρια Δ.Α.Κ. πρέπει να έχoυν λάβει άδεια σύστασης και λειτουργίας από τις Αρμόδιες Αρχές της χώρας καταγωγής. Το ενεργητικό του Δ.Α.Κ. πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον σε τρία εκατομμύρια (3.000.000) ευρώ. Το Χ.Α. μπορεί με Απόφασή του να αναπροσαρμόζει το ποσό αυτό ανάλογα με τη σύνθεση του δείκτη το οποίο δεν θα μπορεί να είναι λιγότερο από τρία εκατομμύρια (3.000.000) ευρώ. Το ενεργητικό του Δ.Α.Κ. πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον σε τρία εκατομμύρια (3.000.000) ευρώ. Το Χ.Α. μπορεί με Απόφασή του να αναπροσαρμόζει το ποσό αυτό ανάλογα με τη σύνθεση του δείκτη το οποίο δεν θα μπορεί να είναι λιγότερο από τρία εκατομμύρια (3.000.000) ευρώ. Η νομική κατάσταση του Δ.Α.Κ. και της Εκδότριας Δ.Α.Κ., καθώς και των Μεριδίων που αποτελούν αντικείμενο αίτησης εισαγωγής πρέπει να είναι σύμφωνη με τους νόμους και τους κανονισμούς της χώρας καταγωγής στους οποίους υπόκεινται. Η νομική κατάσταση του Δ.Α.Κ. και της Εκδότριας Δ.Α.Κ., καθώς και των Μεριδίων που αποτελούν αντικείμενο αίτησης εισαγωγής πρέπει να είναι σύμφωνη με τους νόμους και τους κανονισμούς της χώρας καταγωγής στους οποίους υπόκεινται. 146

147 Η επαναδιαπραγμάτευση μετοχών που τελούν υπό αναστολή διαπραγμάτευσης Αναστολή διαπραγμάτευσης και διαγραφή χρηματοπιστωτικών μέσων Αναστολή διαπραγμάτευσης και διαγραφή χρηματοπιστωτικών μέσων Για τη διακοπή, αναστολή και διαγραφή κινητών αξιών, ο διαχειριστής αγοράς μπορεί να διακόψει ή να αναστείλει τη διαπραγμάτευση ή να διαγράψει χρηματοπιστωτικό μέσο το οποίο δεν πληροί πλέον τους κανόνες της οργανωμένης αγοράς, εκτός εάν το μέτρο αυτό ενδέχεται να βλάψει σημαντικά τα συμφέροντα των επενδυτών ή την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Για τη διακοπή, αναστολή και διαγραφή κινητών αξιών, ο διαχειριστής αγοράς μπορεί να διακόψει ή να αναστείλει τη διαπραγμάτευση ή να διαγράψει χρηματοπιστωτικό μέσο το οποίο δεν πληροί πλέον τους κανόνες της οργανωμένης αγοράς, εκτός εάν το μέτρο αυτό ενδέχεται να βλάψει σημαντικά τα συμφέροντα των επενδυτών ή την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Ο διαχειριστής αγοράς δημοσιοποιεί αμέσως την απόφασή του για τη διακοπή ή την αναστολή διαπραγμάτευσης ή τη διαγραφή χρηματοπιστωτικού μέσου και την κοινοποιεί ταυτόχρονα στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Ο διαχειριστής αγοράς δημοσιοποιεί αμέσως την απόφασή του για τη διακοπή ή την αναστολή διαπραγμάτευσης ή τη διαγραφή χρηματοπιστωτικού μέσου και την κοινοποιεί ταυτόχρονα στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. 147

148 Η επαναδιαπραγμάτευση μετοχών που τελούν υπό αναστολή διαπραγμάτευσης Το χρηματιστήριο μπορεί να αναστέλλει τη διαπραγμάτευση κινητής αξίας όταν δεν διασφαλίζεται ή απειλείται προσωρινά η ομαλή λειτουργία της αγοράς ή όταν επιβάλλεται για λόγους προστασίας των επενδυτών (Ν. 3371/14.07.05). Το χρηματιστήριο μπορεί να αναστέλλει τη διαπραγμάτευση κινητής αξίας όταν δεν διασφαλίζεται ή απειλείται προσωρινά η ομαλή λειτουργία της αγοράς ή όταν επιβάλλεται για λόγους προστασίας των επενδυτών (Ν. 3371/14.07.05). Η διαπραγμάτευση κινητής αξίας αναστέλλεται υποχρεωτικώς, αν υποβληθεί σχετικό προς τούτο αίτημα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, όταν κρίνει ότι, λόγω ειδικών συνθηκών, δεν διασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία της αγοράς ή όταν το επιβάλλει η ανάγκη προστασίας των επενδυτών. Η διαπραγμάτευση κινητής αξίας αναστέλλεται υποχρεωτικώς, αν υποβληθεί σχετικό προς τούτο αίτημα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, όταν κρίνει ότι, λόγω ειδικών συνθηκών, δεν διασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία της αγοράς ή όταν το επιβάλλει η ανάγκη προστασίας των επενδυτών. Το χρηματιστήριο μπορεί επίσης σε εξαιρετικές περιπτώσεις απότομων και έντονων διακυμάνσεων της τιμής κινητής αξίας να διακόπτει προσωρινά, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, τη διαπραγμάτευση κινητής αξίας, για λόγους διασφάλισης της ομαλής λειτουργίας της αγοράς και προστασίας του επενδυτικού κοινού. Το χρηματιστήριο μπορεί επίσης σε εξαιρετικές περιπτώσεις απότομων και έντονων διακυμάνσεων της τιμής κινητής αξίας να διακόπτει προσωρινά, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, τη διαπραγμάτευση κινητής αξίας, για λόγους διασφάλισης της ομαλής λειτουργίας της αγοράς και προστασίας του επενδυτικού κοινού. 148

149 Η επαναδιαπραγμάτευση μετοχών που τελούν υπό αναστολή διαπραγμάτευσης Προκειμένου το ΔΣ του ΧΑ να αποφασίσει την επαναδιαπραγμάτευση μετοχών που τελούν υπό αναστολή διαπραγμάτευσης για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 3 μηνών θα πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις: Προκειμένου το ΔΣ του ΧΑ να αποφασίσει την επαναδιαπραγμάτευση μετοχών που τελούν υπό αναστολή διαπραγμάτευσης για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 3 μηνών θα πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις: Η εκδότρια εταιρία να παρουσιάζει θετική καθαρή θέση σύμφωνα με τις τελευταίες, πριν την εξέταση της αίτησης επαναδιαπραγμάτευσης, δημοσιευμένες και ελεγμένες λογιστικές καταστάσεις Η εκδότρια εταιρία να παρουσιάζει θετική καθαρή θέση σύμφωνα με τις τελευταίες, πριν την εξέταση της αίτησης επαναδιαπραγμάτευσης, δημοσιευμένες και ελεγμένες λογιστικές καταστάσεις Η εκδότρια εταιρία να έχει ελεγχθεί φορολογικά και να υποβάλει βεβαίωση ότι έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στους ασφαλιστικούς φορείς. Η εκδότρια εταιρία να έχει ελεγχθεί φορολογικά και να υποβάλει βεβαίωση ότι έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στους ασφαλιστικούς φορείς. Η εκδότρια εταιρία να υποβάλει στο ΧΑ ενημερωτικό δελτίο, από το οποίο να προκύπτει σαφώς η εξάλειψη του λόγου για τον οποίο οι μετοχές τέθηκαν υπό αναστολή και παρέμειναν εκτός διαπραγμάτευσης καθώς και όλες οι ειδικότερες ενέργειες για την αντιμετώπιση των λόγων που οδήγησαν στην αναστολή διαπραγμάτευσης των μετοχών. Η εκδότρια εταιρία να υποβάλει στο ΧΑ ενημερωτικό δελτίο, από το οποίο να προκύπτει σαφώς η εξάλειψη του λόγου για τον οποίο οι μετοχές τέθηκαν υπό αναστολή και παρέμειναν εκτός διαπραγμάτευσης καθώς και όλες οι ειδικότερες ενέργειες για την αντιμετώπιση των λόγων που οδήγησαν στην αναστολή διαπραγμάτευσης των μετοχών. 149

150 Η επαναδιαπραγμάτευση μετοχών που τελούν υπό αναστολή διαπραγμάτευσης Να υπάρχει ανάδοχος ο οποίος αναλαμβάνει την ευθύνη σύνταξης του ενημερωτικού δελτίου και επίσης προσδιορίζει την τιμή έναρξης της επαναδιαπραγμάτευσης, την οποία ανακοινώνει τουλάχιστον 3 εργάσιμες ημέρες πριν την έναρξή της. Να υπάρχει ανάδοχος ο οποίος αναλαμβάνει την ευθύνη σύνταξης του ενημερωτικού δελτίου και επίσης προσδιορίζει την τιμή έναρξης της επαναδιαπραγμάτευσης, την οποία ανακοινώνει τουλάχιστον 3 εργάσιμες ημέρες πριν την έναρξή της. Ο ανάδοχος επίσης βεβαιώνει ότι η νομική κατάσταση της εταιρίας είναι σύμφωνη με το νόμο, Ο ανάδοχος επίσης βεβαιώνει ότι η νομική κατάσταση της εταιρίας είναι σύμφωνη με το νόμο, Να δεσμευτεί η εταιρία ότι θα ξεκινήσει άμεσα τη διαδικασία αποϋλοποίησης των ενσώματων τίτλων της. Να δεσμευτεί η εταιρία ότι θα ξεκινήσει άμεσα τη διαδικασία αποϋλοποίησης των ενσώματων τίτλων της. Το αργότερο κατά το χρόνο έναρξης της επαναδιαπραγμάτευσης των μετοχών, πρέπει να πληροί τους όρους της επαρκούς διασποράς, η οποία εκτιμάται κατά περίπτωση. Το αργότερο κατά το χρόνο έναρξης της επαναδιαπραγμάτευσης των μετοχών, πρέπει να πληροί τους όρους της επαρκούς διασποράς, η οποία εκτιμάται κατά περίπτωση. 150

151 ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑ 151

152 Το Ενημερωτικό δελτίο Δεν επιτρέπεται η δημόσια προσφορά κινητών αξιών και η εισαγωγή κινητών αξιών για διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά στην Ελλάδα χωρίς την προηγούμενη δημοσίευση ενημερωτικού δελτίου. Δεν επιτρέπεται η δημόσια προσφορά κινητών αξιών και η εισαγωγή κινητών αξιών για διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά στην Ελλάδα χωρίς την προηγούμενη δημοσίευση ενημερωτικού δελτίου. Περιεχόμενο-Κατάρτιση του Ενημερωτικού Δελτίου. Περιεχόμενο-Κατάρτιση του Ενημερωτικού Δελτίου. Το ενημερωτικό δελτίο περιέχει όλες τις πληροφορίες οι οποίες, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εκδότη και των κινητών αξιών που αποτελούν το αντικείμενο της δημόσιας προσφοράς ή της εισαγωγής για διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά, είναι απαραίτητες προκειμένου οι επενδυτές να μπορούν με εμπεριστατωμένο τρόπο να αξιολογούν τα περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις, την οικονομική κατάσταση, τα κέρδη, τις ζημιές και τις προοπτικές του εκδότη και του τυχόν εγγυητή, καθώς και τα δικαιώματα που ενσωματώνονται σε αυτές τις κινητές αξίες. Οι πληροφορίες αυτές παρουσιάζονται με εύληπτο και κατανοητό τρόπο. 152

153 Το Ενημερωτικό δελτίο Το ενημερωτικό δελτίο περιέχει πληροφορίες για τον εκδότη και τις κινητές αξίες που αποτελούν το αντικείμενο δημόσιας προσφοράς ή εισαγωγής προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά. Το ενημερωτικό δελτίο περιέχει πληροφορίες για τον εκδότη και τις κινητές αξίες που αποτελούν το αντικείμενο δημόσιας προσφοράς ή εισαγωγής προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά. Περιλαμβάνει, επίσης, περιληπτικό σημείωμα, το οποίο, με συνοπτικό τρόπο και με διατύπωση σε μη τεχνική γλώσσα, παρέχει βασικές πληροφορίες στη γλώσσα στην οποία συντάχθηκε αρχικά το ενημερωτικό δελτίο. Περιλαμβάνει, επίσης, περιληπτικό σημείωμα, το οποίο, με συνοπτικό τρόπο και με διατύπωση σε μη τεχνική γλώσσα, παρέχει βασικές πληροφορίες στη γλώσσα στην οποία συντάχθηκε αρχικά το ενημερωτικό δελτίο. Η μορφή και το περιεχόμενο του περιληπτικού σημειώματος του ενημερωτικού δελτίου παρέχουν, σε συνδυασμό με το ενημερωτικό δελτίο, τις βασικές πληροφορίες των σχετικών κινητών αξιών και άλλες κατάλληλες πληροφορίες για τα ουσιώδη στοιχεία των κινητών αξιών με σκοπό την παροχή βοήθειας στους επενδυτές όταν αυτοί εξετάζουν εάν θα επενδύσουν στις αξίες αυτές. Η μορφή και το περιεχόμενο του περιληπτικού σημειώματος του ενημερωτικού δελτίου παρέχουν, σε συνδυασμό με το ενημερωτικό δελτίο, τις βασικές πληροφορίες των σχετικών κινητών αξιών και άλλες κατάλληλες πληροφορίες για τα ουσιώδη στοιχεία των κινητών αξιών με σκοπό την παροχή βοήθειας στους επενδυτές όταν αυτοί εξετάζουν εάν θα επενδύσουν στις αξίες αυτές. Οι πληροφορίες αυτές παρουσιάζονται με εύληπτο και κατανοητό τρόπο. Οι πληροφορίες αυτές παρουσιάζονται με εύληπτο και κατανοητό τρόπο. 153

154 ΝΟΜΟΣ 3756/2009 - ΦΕΚ 53/Α'/31.3.2009 (Σύστημα Άυλων Τίτλων, διατάξεις για την Κεφαλαιαγορά, φορολογικά θέματα και λοιπές διατάξεις Το ενημερωτικό δελτίο που εκδίδεται για την εισαγωγή κινητών αξιών για διαπραγμάτευση, σε οργανωμένη αγορά για πρώτη φορά ή για τη δημόσια προφορά κινητών αξιών χωρίς εισαγωγή σε οργανωμένη αγορά, Το ενημερωτικό δελτίο που εκδίδεται για την εισαγωγή κινητών αξιών για διαπραγμάτευση, σε οργανωμένη αγορά για πρώτη φορά ή για τη δημόσια προφορά κινητών αξιών χωρίς εισαγωγή σε οργανωμένη αγορά, υπογράφεται υποχρεωτικά από πιστωτικό ίδρυμα ή ΕΠΕΥ που έχει άδεια για την παροχή της επενδυτικής υπηρεσίας της αναδοχής χρηματοπιστωτικών μέσων υπογράφεται υποχρεωτικά από πιστωτικό ίδρυμα ή ΕΠΕΥ που έχει άδεια για την παροχή της επενδυτικής υπηρεσίας της αναδοχής χρηματοπιστωτικών μέσων 154

155 Υποχρέωση δημοσίευσης Ενημερωτικού Δελτίου Δεν απαιτείται η δημοσίευση ΕΔ ούτε η άδεια από την ΕΚ στα εξής είδη προσφορών (ποσοτικά κριτήρια ιδιωτικής τοποθέτησης): Δεν απαιτείται η δημοσίευση ΕΔ ούτε η άδεια από την ΕΚ στα εξής είδη προσφορών (ποσοτικά κριτήρια ιδιωτικής τοποθέτησης): προσφορά κινητών αξιών η οποία απευθύνεται μόνον σε ειδικούς επενδυτές, προσφορά κινητών αξιών η οποία απευθύνεται μόνον σε ειδικούς επενδυτές, προσφορά κινητών αξιών η οποία απευθύνεται σε λιγότερα από 150 φυσικά/νομικά πρόσωπα ανά κράτος-μέλος (όχι ειδικοί επενδυτές), προσφορά κινητών αξιών η οποία απευθύνεται σε λιγότερα από 150 φυσικά/νομικά πρόσωπα ανά κράτος-μέλος (όχι ειδικοί επενδυτές), προσφορά κινητών αξιών η οποία απευθύνεται σε επενδυτές οι οποίοι αποκτούν κινητές αξίες, με συνολική αξία τουλάχιστον 100.000 ευρώ ανά επενδυτή, για κάθε επιμέρους προσφορά, προσφορά κινητών αξιών η οποία απευθύνεται σε επενδυτές οι οποίοι αποκτούν κινητές αξίες, με συνολική αξία τουλάχιστον 100.000 ευρώ ανά επενδυτή, για κάθε επιμέρους προσφορά, προσφορά κινητών αξιών η ονομαστική αξία των οποίων ανά μονάδα ανέρχεται σε τουλάχιστον πενήντα χιλιάδες (100.000) ευρώ, προσφορά κινητών αξιών η ονομαστική αξία των οποίων ανά μονάδα ανέρχεται σε τουλάχιστον πενήντα χιλιάδες (100.000) ευρώ, προσφορά κινητών αξιών με συνολική αξία <100.000 ευρώ, όριο το οποίο υπολογίζεται σε περίοδο δώδεκα μηνών. προσφορά κινητών αξιών με συνολική αξία <100.000 ευρώ, όριο το οποίο υπολογίζεται σε περίοδο δώδεκα μηνών. 155

156 Υποχρέωση δημοσίευσης Ενημερωτικού Δελτίου Ορισμός του όρου «Ειδικοί Επενδυτές»: Ορισμός του όρου «Ειδικοί Επενδυτές»: νομικά πρόσωπα που διέπονται από ειδικό καθεστώς ή κατέχουν άδεια λειτουργίας στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, (π.χ. πιστωτικά ιδρύματα, ΕΠΕΥ, κλπ). νομικά πρόσωπα που διέπονται από ειδικό καθεστώς ή κατέχουν άδεια λειτουργίας στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, (π.χ. πιστωτικά ιδρύματα, ΕΠΕΥ, κλπ). εθνικές και περιφερειακές κυβερνήσεις, κεντρικές τράπεζες, διεθνείς και υπερεθνικοί οργανισμοί, (Διεθνές Νομισματικού Ταμείου, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κλπ.) εθνικές και περιφερειακές κυβερνήσεις, κεντρικές τράπεζες, διεθνείς και υπερεθνικοί οργανισμοί, (Διεθνές Νομισματικού Ταμείου, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κλπ.) νομικά πρόσωπα που δεν είναι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, (μέσο αριθμό εργαζομένων >250, σύνολο ενεργητικού >43.000.000 ευρώ, και ετήσιο καθαρό κύκλο εργασιών > 50.000.000 ευρώ) νομικά πρόσωπα που δεν είναι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, (μέσο αριθμό εργαζομένων >250, σύνολο ενεργητικού >43.000.000 ευρώ, και ετήσιο καθαρό κύκλο εργασιών > 50.000.000 ευρώ) φυσικά πρόσωπα με σημαντικές συναλλαγές, μεγάλα χαρτοφυλάκια, και εργασία άνω του έτους στον χρηματοοικονομικό τομέα (άνω των δέκα συναλλαγών και χαρτοφυλάκιο άνω των 500.000 Ευρώ). φυσικά πρόσωπα με σημαντικές συναλλαγές, μεγάλα χαρτοφυλάκια, και εργασία άνω του έτους στον χρηματοοικονομικό τομέα (άνω των δέκα συναλλαγών και χαρτοφυλάκιο άνω των 500.000 Ευρώ). 156

157 Περιεχόμενο, έγκριση, δημοσίευση Ενημερωτικού Δελτίου Το ενημερωτικό δελτίο που απαρτίζεται από χωριστά έγγραφα περιλαμβάνει: το έγγραφο αναφοράς που περιέχει τις πληροφορίες που αφορούν τον εκδότη το έγγραφο αναφοράς που περιέχει τις πληροφορίες που αφορούν τον εκδότη το σημείωμα κινητών αξιών που περιέχει τις πληροφορίες για τις κινητές αξίες που αποτελούν το αντικείμενο της δημόσιας προσφοράς ή της εισαγωγής για διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά. το σημείωμα κινητών αξιών που περιέχει τις πληροφορίες για τις κινητές αξίες που αποτελούν το αντικείμενο της δημόσιας προσφοράς ή της εισαγωγής για διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά. το περιληπτικό σημείωμα το περιληπτικό σημείωμα 157

158 Περιεχόμενο, έγκριση, δημοσίευση Ενημερωτικού Δελτίου Το περιληπτικό σημείωμα περιλαμβάνει ενδεικτικά: Το περιληπτικό σημείωμα περιλαμβάνει ενδεικτικά: την ταυτότητα των μελών ΔΣ, συμβούλων, ελεγκτών, κλπ την ταυτότητα των μελών ΔΣ, συμβούλων, ελεγκτών, κλπ στατιστικά στοιχεία για την προσφορά στατιστικά στοιχεία για την προσφορά βασικές πληροφορίες για το βαθμό δανειακής επιβάρυνσης, κεφαλαιοποίηση, λόγους πραγματοποίησης της προσφοράς, τον τρόπο διάθεσης των κεφαλαίων που πρόκειται να αντληθούν, κλπ βασικές πληροφορίες για το βαθμό δανειακής επιβάρυνσης, κεφαλαιοποίηση, λόγους πραγματοποίησης της προσφοράς, τον τρόπο διάθεσης των κεφαλαίων που πρόκειται να αντληθούν, κλπ πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό και την εξέλιξη του εκδότη και ανασκόπηση της επιχειρηματικής του δραστηριότητας, πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό και την εξέλιξη του εκδότη και ανασκόπηση της επιχειρηματικής του δραστηριότητας, επισκόπηση των αποτελεσμάτων και της χρηματοοικονομικής κατάστασης του εκδότη σε ενοποιημένη βάση, προοπτικές επισκόπηση των αποτελεσμάτων και της χρηματοοικονομικής κατάστασης του εκδότη σε ενοποιημένη βάση, προοπτικές τους κύριους μετόχους και τις συναλλαγές με συνδεόμενα μέρη, τους κύριους μετόχους και τις συναλλαγές με συνδεόμενα μέρη, στοιχεία για την προσφορά ή την εισαγωγή για διαπραγμάτευση, όπως ο αριθμός και το ποσοστό των κινητών αξιών που προσφέρονται ή εισάγονται, ο τρόπος κατανομής των κινητών αξιών, οι πωλητές των κινητών αξιών, έξοδα της έκδοσης, κλπ στοιχεία για την προσφορά ή την εισαγωγή για διαπραγμάτευση, όπως ο αριθμός και το ποσοστό των κινητών αξιών που προσφέρονται ή εισάγονται, ο τρόπος κατανομής των κινητών αξιών, οι πωλητές των κινητών αξιών, έξοδα της έκδοσης, κλπ πληροφορίες για το μετοχικό κεφάλαιο και το καταστατικό του εκδότη, πληροφορίες για το μετοχικό κεφάλαιο και το καταστατικό του εκδότη, σχετικά έγγραφα που τίθενται στη διάθεση του κοινού, πρόσβαση σχετικά έγγραφα που τίθενται στη διάθεση του κοινού, πρόσβαση 158

159 Το περιληπτικό σημείωμα Το περιληπτικό σημείωμα συντάσσεται σε κοινή τυποποιημένη μορφή για να διευκολύνεται η δυνατότητα σύγκρισής του με περιληπτικά σημειώματα παρόμοιων κινητών αξιών. Το περιληπτικό σημείωμα συντάσσεται σε κοινή τυποποιημένη μορφή για να διευκολύνεται η δυνατότητα σύγκρισής του με περιληπτικά σημειώματα παρόμοιων κινητών αξιών. Το περιληπτικό σημείωμα περιέχει, επίσης, προειδοποίηση ότι: Το περιληπτικό σημείωμα περιέχει, επίσης, προειδοποίηση ότι: α) πρέπει να θεωρείται ως εισαγωγή του ενημερωτικού δελτίου, α) πρέπει να θεωρείται ως εισαγωγή του ενημερωτικού δελτίου, β) ο επενδυτής πρέπει να βασίζει οποιαδήποτε απόφασή του για επένδυση σε κινητές αξίες στην εξέταση του ενημερωτικού δελτίου στο σύνολό του, και β) ο επενδυτής πρέπει να βασίζει οποιαδήποτε απόφασή του για επένδυση σε κινητές αξίες στην εξέταση του ενημερωτικού δελτίου στο σύνολό του, και γ) στα πρόσωπα εκείνα που υπέβαλαν το περιληπτικό σημείωμα, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε μετάφρασής του και αποφάσισαν την κοινοποίησή του, σύμφωνα με το άρθρο 18, αποδίδεται ευθύνη μόνο εφόσον το εν λόγω σημείωμα είναι παραπλανητικό, ανακριβές ή δεν παρουσιάζει συνάφεια όταν διαβάζεται σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα μέρη του ενημερωτικού δελτίου. γ) στα πρόσωπα εκείνα που υπέβαλαν το περιληπτικό σημείωμα, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε μετάφρασής του και αποφάσισαν την κοινοποίησή του, σύμφωνα με το άρθρο 18, αποδίδεται ευθύνη μόνο εφόσον το εν λόγω σημείωμα είναι παραπλανητικό, ανακριβές ή δεν παρουσιάζει συνάφεια όταν διαβάζεται σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα μέρη του ενημερωτικού δελτίου. Όταν το ενημερωτικό δελτίο αφορά την εισαγωγή προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά μη μετοχικών κινητών αξιών ονομαστικής αξίας ανά μονάδα τουλάχιστον εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, δεν υφίσταται υποχρέωση διάθεσης περιληπτικού σημειώματος. Όταν το ενημερωτικό δελτίο αφορά την εισαγωγή προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά μη μετοχικών κινητών αξιών ονομαστικής αξίας ανά μονάδα τουλάχιστον εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, δεν υφίσταται υποχρέωση διάθεσης περιληπτικού σημειώματος. 159

160 Περιεχόμενο, έγκριση, δημοσίευση Ενημερωτικού Δελτίου Έγκριση του ενημερωτικού δελτίου Έγκριση του ενημερωτικού δελτίου Το ΕΔ δημοσιεύεται μόνο μετά την έγκρισή του από την ΕΚ. Το ΕΔ δημοσιεύεται μόνο μετά την έγκρισή του από την ΕΚ. Η ΕΚ κοινοποιεί στον εκδότη την απόφασή της σχετικά με την έγκριση του ΕΔ εντός 10 εργάσιμων ημερών από την υποβολή Η ΕΚ κοινοποιεί στον εκδότη την απόφασή της σχετικά με την έγκριση του ΕΔ εντός 10 εργάσιμων ημερών από την υποβολή Εάν η ΕΚ κρίνει ότι τα υποβληθέντα έγγραφα δεν είναι πλήρη ενημερώνει σχετικά τον εκδότη, εντός δέκα εργάσιμων ημερών Εάν η ΕΚ κρίνει ότι τα υποβληθέντα έγγραφα δεν είναι πλήρη ενημερώνει σχετικά τον εκδότη, εντός δέκα εργάσιμων ημερών Η ΕΚ μπορεί να μεταφέρει την έγκριση του ΕΔ στην αρμόδια αρχή άλλου κράτους - μέλους Η ΕΚ μπορεί να μεταφέρει την έγκριση του ΕΔ στην αρμόδια αρχή άλλου κράτους - μέλους Στις περιπτώσεις αυτές, η ΕΚ ενημερώνει σχετικά τον εκδότη, εντός τριών εργάσιμων ημερών Στις περιπτώσεις αυτές, η ΕΚ ενημερώνει σχετικά τον εκδότη, εντός τριών εργάσιμων ημερών Με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς μπορεί να καθορίζονται η διαδικασία και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την έγκριση του ενημερωτικού δελτίου. Με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς μπορεί να καθορίζονται η διαδικασία και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την έγκριση του ενημερωτικού δελτίου. 160

161 Περιεχόμενο, έγκριση, δημοσίευση Ενημερωτικού Δελτίου Δημοσίευση του ενημερωτικού δελτίου Δημοσίευση του ενημερωτικού δελτίου Μετά την έγκρισή του, το ενημερωτικό δελτίο κατατίθεται στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και καθίσταται διαθέσιμο στο κοινό το συντομότερο δυνατό από τον εκδότη, τον προσφέροντα ή το πρόσωπο που ζητεί την εισαγωγή για διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά. Μετά την έγκρισή του, το ενημερωτικό δελτίο κατατίθεται στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και καθίσταται διαθέσιμο στο κοινό το συντομότερο δυνατό από τον εκδότη, τον προσφέροντα ή το πρόσωπο που ζητεί την εισαγωγή για διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά. Η γλώσσα δημοσίευσης είναι τα ελληνικά η για αξίες εισηγμένες στην οργανωμένη αγορά στην Ελλάδα, και εάν έχουν εισαχθεί και σε άλλες οργανωμένες αγορές κρατών-μελών στα Αγγλικά ή άλλη αποδεκτή (από τις αρμόδιες αρχές κρατών μελών) γλώσσα. Η γλώσσα δημοσίευσης είναι τα ελληνικά η για αξίες εισηγμένες στην οργανωμένη αγορά στην Ελλάδα, και εάν έχουν εισαχθεί και σε άλλες οργανωμένες αγορές κρατών-μελών στα Αγγλικά ή άλλη αποδεκτή (από τις αρμόδιες αρχές κρατών μελών) γλώσσα. 161

162 Περιεχόμενο, έγκριση, δημοσίευση Ενημερωτικού Δελτίου Το ΕΔ δελτίο διατίθεται στο κοινό με δημοσίευση που γίνεται: με καταχώριση σε εφημερίδες εθνικής ή ευρείας κυκλοφορίας, με καταχώριση σε εφημερίδες εθνικής ή ευρείας κυκλοφορίας, σε έντυπη μορφή που τίθεται στη διάθεση του κοινού δωρεάν στα γραφεία της οργανωμένης αγοράς / εκδότη/ αναδόχων / συμβούλων σε έντυπη μορφή που τίθεται στη διάθεση του κοινού δωρεάν στα γραφεία της οργανωμένης αγοράς / εκδότη/ αναδόχων / συμβούλων σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα της οργανωμένης αγοράς / εκδότη / αναδόχων / συμβούλων σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα της οργανωμένης αγοράς / εκδότη / αναδόχων / συμβούλων σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς από την 1.1.2007. σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς από την 1.1.2007. 162

163 Περιεχόμενο, έγκριση, δημοσίευση Ενημερωτικού Δελτίου Εξαιρέσεις από την υποχρέωση δημοσίευσης ΕΔ σε περίπτωση δημόσιας προσφοράς Εξαιρέσεις από την υποχρέωση δημοσίευσης ΕΔ σε περίπτωση δημόσιας προσφοράς μετοχών που εκδίδονται προς αντικατάσταση άλλων χωρίς αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. μετοχών που εκδίδονται προς αντικατάσταση άλλων χωρίς αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. κινητών αξιών που προσφέρονται λόγω συγχώνευσης, κινητών αξιών που προσφέρονται λόγω συγχώνευσης, μετοχών που προσφέρονται, διανέμονται ή πρόκειται να διανεμηθούν δωρεάν στους υφιστάμενους μετόχους μετοχών που προσφέρονται, διανέμονται ή πρόκειται να διανεμηθούν δωρεάν στους υφιστάμενους μετόχους Μετοχές που προκύπτουν από δικαιώματα προαίρεσης Μετοχές που προκύπτουν από δικαιώματα προαίρεσης ΥΓ: εφόσον καθίσταται διαθέσιμο στο κοινό και γνωστοποιείται στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έντυπο με παρόμοιες πληροφορίες του ΕΔ ΥΓ: εφόσον καθίσταται διαθέσιμο στο κοινό και γνωστοποιείται στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έντυπο με παρόμοιες πληροφορίες του ΕΔ 163

164 Η Κοινοτική διάσταση του ΕΔ 1. Εάν η Ελλάδα είναι κράτος - μέλος υποδοχής και πρόκειται να πραγματοποιηθεί δημόσια προσφορά ή εισαγωγή για διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος - μέλος, το εγκεκριμένο από την αρμόδια αρχή του κράτους – μέλους καταγωγής ενημερωτικό δελτίο, καθώς και οποιοδήποτε συμπλήρωμά του, ισχύει στην Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει λάβει την κοινοποίηση Στην περίπτωση αυτή, δεν απαιτείται έγκριση του ενημερωτικού δελτίου από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. 2. Μετά την έγκριση του ενημερωτικού δελτίου, εάν προκύψουν νέα σημαντικά στοιχεία ή ουσιώδη σφάλματα ή ουσιώδεις ανακρίβειες, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μπορεί να εφιστά την προσοχή της αρμόδιας αρχής του κράτους - μέλους καταγωγής στην ανάγκη έκδοσης συμπληρώματος, ώστε η τελευταία να απαιτήσει τη δημοσίευσή του. 164

165 Ευθύνη για την πληρότητα και ακρίβεια του ΕΔ Πρόσωπα υπεύθυνα για το ενημερωτικό δελτίο Πρόσωπα υπεύθυνα για το ενημερωτικό δελτίο Την ευθύνη για τις πληροφορίες που περιέχονται στο ενημερωτικό δελτίο φέρουν: Την ευθύνη για τις πληροφορίες που περιέχονται στο ενημερωτικό δελτίο φέρουν: ο εκδότης, ο προσφέρων ή το πρόσωπο που ζητεί την εισαγωγή των κινητών αξιών για διαπραγμάτευση ανάλογα με την περίπτωση, ο εκδότης, ο προσφέρων ή το πρόσωπο που ζητεί την εισαγωγή των κινητών αξιών για διαπραγμάτευση ανάλογα με την περίπτωση, τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των παραπάνω προσώπων, τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των παραπάνω προσώπων, οι ανάδοχοι ή σύμβουλοι. οι ανάδοχοι ή σύμβουλοι. Άλλα πρόσωπα, που περιέχονται σε επί μέρους διακριτά τμήματα του ενημερωτικού δελτίου, εφόσον προσδιορίζεται ρητά σε αυτό για ποια επί μέρους τμήματά του ευθύνονται αυτά τα πρόσωπα. Άλλα πρόσωπα, που περιέχονται σε επί μέρους διακριτά τμήματα του ενημερωτικού δελτίου, εφόσον προσδιορίζεται ρητά σε αυτό για ποια επί μέρους τμήματά του ευθύνονται αυτά τα πρόσωπα. 165

166 Υποχρεώσεις ενημέρωσης των εισηγμένων Βλέπε, NOMOΣ3556 ΦΕΚ Α 91/30.04.2007, Προϋποθέσεις διαφάνειας για την πληροφόρηση σχετικά με εκδότες των οποίων οι κινητές αξίες έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά και άλλες διατάξεις. Βλέπε, NOMOΣ3556 ΦΕΚ Α 91/30.04.2007, Προϋποθέσεις διαφάνειας για την πληροφόρηση σχετικά με εκδότες των οποίων οι κινητές αξίες έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά και άλλες διατάξεις. Η ρυθμιζόμενη πληροφόρηση είναι όλες οι πληροφορίες που ο εκδότης υποχρεούται να δημοσιοποιεί και μπορούν να ταξινομηθούν Η ρυθμιζόμενη πληροφόρηση είναι όλες οι πληροφορίες που ο εκδότης υποχρεούται να δημοσιοποιεί και μπορούν να ταξινομηθούν →σε υποχρεώσεις περιοδικής πληροφόρησης (ετήσια, εξαμηνιαία, τριμηνιαία οικονομική έκθεση, διάθεση αντληθέντων κεφαλαίων από αυξήσεις, ετήσιο δελτίο, οικονομικό ημερολόγιο, κλπ). →και υποχρεώσεις διαρκούς πληροφόρησης (σύγκλιση και αποφάσεις ΓΣ, μεταβολές δικαιωμάτων ψήφου, σημαντικά εταιρικά γεγονότα και πράξεις, καταβολή μερίσματος, κλπ,). 166

167 Υποχρεώσεις περιοδικής πληροφόρησης Ετήσια οικονομική έκθεση Ετήσια οικονομική έκθεση Ο εκδότης δημοσιοποιεί ετήσια οικονομική έκθεση εντός τριών (3) μηνών από τη λήξη κάθε οικονομικής χρήσης και διασφαλίζει ότι η έκθεση αυτή είναι στη διάθεση του επενδυτικού κοινού για διάστημα τουλάχιστον 5 ετών. Ο εκδότης δημοσιοποιεί ετήσια οικονομική έκθεση εντός τριών (3) μηνών από τη λήξη κάθε οικονομικής χρήσης και διασφαλίζει ότι η έκθεση αυτή είναι στη διάθεση του επενδυτικού κοινού για διάστημα τουλάχιστον 5 ετών. Η ετήσια οικονομική έκθεση περιλαμβάνει: Η ετήσια οικονομική έκθεση περιλαμβάνει: τις ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις, τις ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις, την έκθεση του διοικητικού συμβουλίου, την έκθεση του διοικητικού συμβουλίου, Και (επόμενη σελίδα…) Και (επόμενη σελίδα…) 167

168 Υποχρεώσεις περιοδικής πληροφόρησης δηλώσεις του προέδρου/αναπληρωτή ΔΣ κλπ, ότι εξ όσων γνωρίζουν: δηλώσεις του προέδρου/αναπληρωτή ΔΣ κλπ, ότι εξ όσων γνωρίζουν: - οι οικονομικές καταστάσεις, καταρτίσθηκαν σύμφωνα με τα ισχύοντα λογιστικά πρότυπα, απεικονίζουν κατά τρόπο αληθή τα στοιχεία του ενεργητικού και παθητικού, την καθαρή θέση και τα αποτελέσματα χρήσεως - η έκθεση του ΔΣ απεικονίζει κατά τρόπο αληθή την εξέλιξη, τις επιδόσεις και τη θέση του εκδότη, καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένης της περιγραφής των κυριότερων κινδύνων 168

169 Υποχρεώσεις περιοδικής πληροφόρησης Εξαμηνιαία οικονομική έκθεση Εξαμηνιαία οικονομική έκθεση Ο εκδότης μετοχών ή χρεωστικών τίτλων δημοσιοποιεί εξαμηνιαία οικονομική έκθεση που αφορά στο πρώτο εξάμηνο της οικονομικής χρήσης εντός δύο (2) μηνών από τη λήξη της περιόδου αυτής και διασφαλίζει ότι η έκθεση αυτή είναι στη διάθεση του επενδυτικού κοινού για διάστημα τουλάχιστον πέντε (5) ετών. Ο εκδότης μετοχών ή χρεωστικών τίτλων δημοσιοποιεί εξαμηνιαία οικονομική έκθεση που αφορά στο πρώτο εξάμηνο της οικονομικής χρήσης εντός δύο (2) μηνών από τη λήξη της περιόδου αυτής και διασφαλίζει ότι η έκθεση αυτή είναι στη διάθεση του επενδυτικού κοινού για διάστημα τουλάχιστον πέντε (5) ετών. Η εξαμηνιαία οικονομική έκθεση περιλαμβάνει: τις εξαμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις, τις εξαμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις, την εξαμηνιαία έκθεση του διοικητικού συμβουλίου, την εξαμηνιαία έκθεση του διοικητικού συμβουλίου, δηλώσεις του προέδρου του ΔΣ κλπ (δες ανωτέρω) δηλώσεις του προέδρου του ΔΣ κλπ (δες ανωτέρω) 169

170 Υποχρεώσεις περιοδικής πληροφόρησης Τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις Τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις Ο εκδότης μετοχών καταρτίζει τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις για το πρώτο και το τρίτο τρίμηνο της οικονομικής χρήσης και τις δημοσιοποιεί εντός δύο (2) μηνών από τη λήξη της αντίστοιχης περιόδου. Ο εκδότης μετοχών καταρτίζει τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις για το πρώτο και το τρίτο τρίμηνο της οικονομικής χρήσης και τις δημοσιοποιεί εντός δύο (2) μηνών από τη λήξη της αντίστοιχης περιόδου. 170

171 Υποχρεώσεις περιοδικής πληροφόρησης Εξαιρέσεις από την υποχρέωση περιοδικής πληροφόρησης του επενδυτικού κοινού Εξαιρέσεις από την υποχρέωση περιοδικής πληροφόρησης του επενδυτικού κοινού Το Ελληνικό Δημόσιο Το Ελληνικό Δημόσιο Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Ελλάδας Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Ελλάδας Διεθνείς δημόσιοι οργανισμοί στους οποίους συμμετέχει ένα τουλάχιστον κράτος μέλος, Διεθνείς δημόσιοι οργανισμοί στους οποίους συμμετέχει ένα τουλάχιστον κράτος μέλος, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) σε εκδότες που εκδίδουν αποκλειστικά χρεωστικούς τίτλους που έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά, των οποίων η ανά μονάδα ονομαστική αξία είναι τουλάχιστον 50.000 ευρώ ή, στην περίπτωση χρεωστικών τίτλων σε άλλο νόμισμα εκτός του ευρώ, εφόσον η αντίστοιχη ανά μονάδα ονομαστική αξία την ημερομηνία της έκδοσης είναι ισοδύναμη με 50.000 ευρώ τουλάχιστον. σε εκδότες που εκδίδουν αποκλειστικά χρεωστικούς τίτλους που έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά, των οποίων η ανά μονάδα ονομαστική αξία είναι τουλάχιστον 50.000 ευρώ ή, στην περίπτωση χρεωστικών τίτλων σε άλλο νόμισμα εκτός του ευρώ, εφόσον η αντίστοιχη ανά μονάδα ονομαστική αξία την ημερομηνία της έκδοσης είναι ισοδύναμη με 50.000 ευρώ τουλάχιστον. 171

172 Υποχρεώσεις διαρκούς (ad hoc) πληροφόρησης Οι ελάχιστες υποχρεώσεις έκτακτης ενημέρωσης, είναι οι εξής: Οι ελάχιστες υποχρεώσεις έκτακτης ενημέρωσης, είναι οι εξής: α) Ενημέρωση για σύγκληση Γενικής Συνέλευσης. β) Ενημέρωση για αποφάσεις Γενικής Συνέλευσης. γ) Ενημέρωση για καταβολή μερίσματος ή προμερίσματος. δ) Ενημέρωση για εταιρικές πράξεις. ε) Ενημέρωση για προνομιακές πληροφορίες και σχετικά δημοσιεύματα. στ) Ενημέρωση για αλλαγή χρήσης αντληθέντων. ζ) Ενημέρωση για στοιχεία διαρκούς πληροφόρησης του ν. 3556/2007. η) Ενημέρωση για γνωστοποίηση συναλλαγών υπόχρεων προσώπων του ν. 3340/2005. θ) Απάντηση σε ερωτήματα του Χ.Α. ι) Ενημέρωση προς αναλυτές. ια) Έκδοση πληροφοριακών σημειωμάτων εταιρικών γεγονότων. ιβ) Ενημέρωση σχετικά με αποτελέσματα φορολογικού ελέγχου που τυχόν διενεργήθηκε στον εκδότη. 172

173 Υποχρεώσεις διαρκούς (ad hoc) πληροφόρησης Γνωστοποίηση μεταβολών δικαιωμάτων ψήφου βασικών μετόχων Υποχρέωση ενημέρωσης σε περίπτωση απόκτησης ή διάθεσης σημαντικών συμμετοχών Υποχρέωση ενημέρωσης σε περίπτωση απόκτησης ή διάθεσης σημαντικών συμμετοχών Μέτοχος ο οποίος αποκτά ή διαθέτει μετοχές με δικαίωμα ψήφου που έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά και του οποίου, λόγω αυτής της απόκτησης ή διάθεσης, το ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει, φθάνει, υπερβαίνει ή κατέρχεται των ορίων του 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 1/3, 50% και 2/3 υποχρεούται να ενημερώσει τον εκδότη σχετικά με το ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει ως αποτέλεσμα αυτής της απόκτησης ή διάθεσης. Μέτοχος ο οποίος αποκτά ή διαθέτει μετοχές με δικαίωμα ψήφου που έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά και του οποίου, λόγω αυτής της απόκτησης ή διάθεσης, το ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει, φθάνει, υπερβαίνει ή κατέρχεται των ορίων του 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 1/3, 50% και 2/3 υποχρεούται να ενημερώσει τον εκδότη σχετικά με το ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει ως αποτέλεσμα αυτής της απόκτησης ή διάθεσης. Για την εφαρμογή υπολογίζονται τα δικαιώματα ψήφου, έστω και αν η άσκηση τους έχει ανασταλεί. Την υποχρέωση της παραγράφου αυτής έχει και όποιος καθίσταται μέτοχος για πρώτη φορά εφόσον με την απόκτηση αυτή φθάνει ή υπερβαίνει τα σχετικά όρια. Η υποχρέωση της προηγούμενης παραγράφου υφίσταται:(α) ως προς το σύνολο των μετοχών με δικαιώματα ψήφου, και (β) ως προς κάθε επί μέρους κατηγορία μετοχών, εφόσον ενσωματώνουν δικαιώματα ψήφου. Για την εφαρμογή υπολογίζονται τα δικαιώματα ψήφου, έστω και αν η άσκηση τους έχει ανασταλεί. Την υποχρέωση της παραγράφου αυτής έχει και όποιος καθίσταται μέτοχος για πρώτη φορά εφόσον με την απόκτηση αυτή φθάνει ή υπερβαίνει τα σχετικά όρια. Η υποχρέωση της προηγούμενης παραγράφου υφίσταται:(α) ως προς το σύνολο των μετοχών με δικαιώματα ψήφου, και (β) ως προς κάθε επί μέρους κατηγορία μετοχών, εφόσον ενσωματώνουν δικαιώματα ψήφου. 173

174 Υποχρεώσεις διαρκούς (ad hoc) πληροφόρησης Γνωστοποίηση μεταβολών δικαιωμάτων ψήφου βασικών μετόχων Μέτοχος, ο οποίος κατέχει ποσοστό δικαιωμάτων ψήφου μεγαλύτερο από 10%, υποχρεούται να προβαίνει στην προβλεπόμενη ενημέρωση και σε κάθε περίπτωση που επέρχεται μεταβολή στο ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει ίση προς ή μεγαλύτερη από 3% του συνόλου των δικαιωμάτων ψήφου του εκδότη, ως αποτέλεσμα απόκτησης ή διάθεσης μετοχών με δικαίωμα ψήφου ή εταιρικών γεγονότων. Μέτοχος, ο οποίος κατέχει ποσοστό δικαιωμάτων ψήφου μεγαλύτερο από 10%, υποχρεούται να προβαίνει στην προβλεπόμενη ενημέρωση και σε κάθε περίπτωση που επέρχεται μεταβολή στο ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει ίση προς ή μεγαλύτερη από 3% του συνόλου των δικαιωμάτων ψήφου του εκδότη, ως αποτέλεσμα απόκτησης ή διάθεσης μετοχών με δικαίωμα ψήφου ή εταιρικών γεγονότων. Νέες μεταβολές του παραπάνω ύψους, που ακολουθούν την ενημέρωση σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο, δημιουργούν νέα υποχρέωση ενημέρωσης. Νέες μεταβολές του παραπάνω ύψους, που ακολουθούν την ενημέρωση σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο, δημιουργούν νέα υποχρέωση ενημέρωσης. 174

175 ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΞΕΠΛΥΜΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΕΠΟΠΤΕΙΑ

176

177 Εσωτερική Πληροφόρηση Προγενέστεροι ορισμοί Ν.3632/1928: κυρώσεις για χειραγώγηση Ν.3632/1928: κυρώσεις για χειραγώγηση Π.Δ. 53/92: απαγόρευση εσωτερικής πληροφόρησης Π.Δ. 53/92: απαγόρευση εσωτερικής πληροφόρησης Ν.2533/1997: φυλάκιση & χρηματικά πρόστιμα Ν.2533/1997: φυλάκιση & χρηματικά πρόστιμα Εσωτερική πληροφόρηση: «η γνώση εμπιστευτικών πληροφοριών ικανών να επηρεάσουν αισθητά την τιμή της αξίας στην οποία αναφέρονται» Εσωτερική πληροφόρηση: «η γνώση εμπιστευτικών πληροφοριών ικανών να επηρεάσουν αισθητά την τιμή της αξίας στην οποία αναφέρονται» Council Directive 89/592/EEC Council Directive 89/592/EEC Εσωτερική πληροφόρηση: «κάθε πληροφόρηση που διαθέτει κάποιο πρόσωπο που δεν έχει δημοσιευθεί και εάν γινόταν δημοσίως γνωστή θα είχε σημαντική επίδραση στην τιμή της μετοχής αξίας στην οποία αναφέρονται» Εσωτερική πληροφόρηση: «κάθε πληροφόρηση που διαθέτει κάποιο πρόσωπο που δεν έχει δημοσιευθεί και εάν γινόταν δημοσίως γνωστή θα είχε σημαντική επίδραση στην τιμή της μετοχής αξίας στην οποία αναφέρονται»

178 Κατάχρηση προνομιακών πληροφοριών Ποια πληροφορία είναι προνομιακή; Είναι συγκεκριμένη Είναι συγκεκριμένη Δεν έχει δημοσιοποιηθεί Δεν έχει δημοσιοποιηθεί Αφορά άμεσα ή έμμεσα έναν ή περισσότερους εκδότες Αφορά άμεσα ή έμμεσα έναν ή περισσότερους εκδότες Αφορά άμεσα ή έμμεσα ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα Αφορά άμεσα ή έμμεσα ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα Εάν δημοσιευόταν θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά την τιμή αυτών των χρηματοπιστωτικών μέσων ή των συνδεδεμένων με αυτά παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων Εάν δημοσιευόταν θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά την τιμή αυτών των χρηματοπιστωτικών μέσων ή των συνδεδεμένων με αυτά παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων

179 Τι απαγορεύεται; Η χρήση προνομιακής πληροφορίας για την απόκτηση ή τη διάθεση ή για την προσπάθεια απόκτησης ή διάθεσης για ίδιο λογαριασμό ή για λογαριασμό τρίτων, άμεσα ή έμμεσα, χρηματοπιστωτικών μέσων Η χρήση προνομιακής πληροφορίας για την απόκτηση ή τη διάθεση ή για την προσπάθεια απόκτησης ή διάθεσης για ίδιο λογαριασμό ή για λογαριασμό τρίτων, άμεσα ή έμμεσα, χρηματοπιστωτικών μέσων Η ανακοίνωση προνομιακής πληροφορίας σε άλλο πρόσωπο εκτός εάν συντελείται κατά τη συνήθη διεξαγωγή σχετικών εργασιών Η ανακοίνωση προνομιακής πληροφορίας σε άλλο πρόσωπο εκτός εάν συντελείται κατά τη συνήθη διεξαγωγή σχετικών εργασιών Η σύσταση σε άλλο πρόσωπο ή παρακίνησή του, βάσει προνομιακής πληροφορίας, για απόκτηση ή διάθεση, από το ίδιο ή μέσο άλλου χρηματοπιστωτικού μέσου Η σύσταση σε άλλο πρόσωπο ή παρακίνησή του, βάσει προνομιακής πληροφορίας, για απόκτηση ή διάθεση, από το ίδιο ή μέσο άλλου χρηματοπιστωτικού μέσου

180 Υπόχρεα Πρόσωπα Απαγορεύεται στα πρόσωπα τα οποία κατέχουν προνομιακές πληροφορίες: Απαγορεύεται στα πρόσωπα τα οποία κατέχουν προνομιακές πληροφορίες: α) λόγω της ιδιότητάς τους ως μέλη διοικητικών, διευθυντικών ή εποπτικών οργάνων του εκδότη του χρηματοπιστωτικού μέσου ή α) λόγω της ιδιότητάς τους ως μέλη διοικητικών, διευθυντικών ή εποπτικών οργάνων του εκδότη του χρηματοπιστωτικού μέσου ή β) λόγω της συμμετοχής τους στο κεφάλαιο του εκδότη (μέτοχοι), ή β) λόγω της συμμετοχής τους στο κεφάλαιο του εκδότη (μέτοχοι), ή γ) λόγω της πρόσβασης που έχουν στις πληροφορίες αυτές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ή λόγω του επαγγέλματος ή γ) λόγω της πρόσβασης που έχουν στις πληροφορίες αυτές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ή λόγω του επαγγέλματος ή δ) λόγω των εγκληματικών δραστηριοτήτων τους (απόκτηση των πληροφοριών παράνομα) δ) λόγω των εγκληματικών δραστηριοτήτων τους (απόκτηση των πληροφοριών παράνομα) ε) καθώς και κάθε άλλο πρόσωπο το οποίο γνωρίζει ή όφειλε να γνωρίζει ότι πρόκειται για προνομιακή πληροφορία, να τις χρησιμοποιούν για να αποκτήσουν ή να διαθέσουν για λογαριασμό τους ή για λογαριασμό τρίτων άμεσα ή έμμεσα χρηματοπιστωτικά μέσα (μετοχές) στα οποία αφορούν οι πληροφορίες αυτές. ε) καθώς και κάθε άλλο πρόσωπο το οποίο γνωρίζει ή όφειλε να γνωρίζει ότι πρόκειται για προνομιακή πληροφορία, να τις χρησιμοποιούν για να αποκτήσουν ή να διαθέσουν για λογαριασμό τους ή για λογαριασμό τρίτων άμεσα ή έμμεσα χρηματοπιστωτικά μέσα (μετοχές) στα οποία αφορούν οι πληροφορίες αυτές.

181 Απαγορεύεται στα πιο πάνω πρόσωπα (α) να χρησιμοποιούν τις πληροφορίες αυτές για να αποκτήσουν ή να διαθέσουν ή να προσπαθήσουν να αποκτήσουν ή να διαθέσουν, για λογαριασμό τους ή για λογαριασμό τρίτων, αμέσως ή εμμέσως, χρηματοπιστωτικά μέσα στα οποία αφορούν οι πληροφορίες αυτές. (α) να χρησιμοποιούν τις πληροφορίες αυτές για να αποκτήσουν ή να διαθέσουν ή να προσπαθήσουν να αποκτήσουν ή να διαθέσουν, για λογαριασμό τους ή για λογαριασμό τρίτων, αμέσως ή εμμέσως, χρηματοπιστωτικά μέσα στα οποία αφορούν οι πληροφορίες αυτές. (β) να ανακοινώνουν προνομιακή πληροφορία σε άλλο πρόσωπο. (β) να ανακοινώνουν προνομιακή πληροφορία σε άλλο πρόσωπο. (γ) να συνιστούν σε άλλο πρόσωπο ή να το παρακινούν, βάσει προνομιακής πληροφορίας, να αποκτήσει ή να διαθέσει, το ίδιο ή μέσω άλλου, τα χρηματοπιστωτικά μέσα, στα οποία αφορά η πληροφορία αυτή. (γ) να συνιστούν σε άλλο πρόσωπο ή να το παρακινούν, βάσει προνομιακής πληροφορίας, να αποκτήσει ή να διαθέσει, το ίδιο ή μέσω άλλου, τα χρηματοπιστωτικά μέσα, στα οποία αφορά η πληροφορία αυτή.

182 Προνομιακές πληροφορίες (α) ως προς τους επενδυτικούς διαμεσολαβητές: (α) ως προς τους επενδυτικούς διαμεσολαβητές: →πληροφορίες που διαβιβάζονται από πελάτες σχετικά με εκκρεμείς εντολές →συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με εκδότες ή χρηματοπιστωτικά μέσα που η δημοσιοποίησή τους θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά την τιμή χρηματοπιστωτικών μέσων ή παραγώγων. (β) για τους πρωτογενείς και για τους δευτερογενείς κατόχους προνομιακών πληροφοριών: (β) για τους πρωτογενείς και για τους δευτερογενείς κατόχους προνομιακών πληροφοριών: →απαγορεύει να χρησιμοποιούν προνομιακές πληροφορίες για να αποκτήσουν ή διαθέσουν, ή για να προσπαθήσουν να αποκτήσουν ή διαθέσουν για λογαριασμό τους ή για λογαριασμό τρίτων, αμέσως ή εμμέσως, μέσα στα οποία αφορούν οι πληροφορίες αυτές →απαγορεύει να ανακοινώνουν προνομιακές πληροφορίες σε τρίτα πρόσωπα, εκτός αν ενεργούν στο σύνηθες πλαίσιο άσκησης της εργασίας, επαγγέλματος ή καθηκόντων τους →απαγορεύει να συνιστούν σε τρίτο πρόσωπο ή να το παρακινούν να αποκτήσει χρηματοπιστωτικά μέσα βάσει των πληροφοριών.

183 Παραδείγματα προνομιακής πληροφόρησης Η σημαντική μεταβολή της επιχειρηματικής δραστηριότητας του εκδότη ή εταιρείας που περιλαμβάνεται στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις του εκδότη Η σημαντική μεταβολή της επιχειρηματικής δραστηριότητας του εκδότη ή εταιρείας που περιλαμβάνεται στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις του εκδότη Η σύναψη ή λύση σημαντικών συνεργασιών ή επιχειρηματικών συμμαχιών στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, απόκτηση αδειών ευρεσιτεχνίας και πατέντων Η σύναψη ή λύση σημαντικών συνεργασιών ή επιχειρηματικών συμμαχιών στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, απόκτηση αδειών ευρεσιτεχνίας και πατέντων Η δημόσια πρόταση αγοράς σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις Η δημόσια πρόταση αγοράς σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις

184 Παραδείγματα προνομιακής πληροφόρησης Η συμμετοχή σε διαδικασία συγχώνευσης, διάσπασης ή εξαγοράς, καθώς και σημαντικής απόκτησης ή εκχώρησης μετοχών, εξαιρουμένων των εταιρικών μετασχηματισμών που αφορούν κατά 100% θυγατρικές εταιρίες, Η συμμετοχή σε διαδικασία συγχώνευσης, διάσπασης ή εξαγοράς, καθώς και σημαντικής απόκτησης ή εκχώρησης μετοχών, εξαιρουμένων των εταιρικών μετασχηματισμών που αφορούν κατά 100% θυγατρικές εταιρίες, Η αλλαγή στη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, αλλαγή των γενικών διευθυντών, των ελεγκτών, του υπεύθυνου οικονομικών υπηρεσιών, Η αλλαγή στη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, αλλαγή των γενικών διευθυντών, των ελεγκτών, του υπεύθυνου οικονομικών υπηρεσιών, Η διανομή και καταβολή μερισμάτων, πράξεις έκδοσης νέων χρηματοπιστωτικών μέσων, διανομής, εγγραφής, παραιτήσεως και μετατροπής, Η διανομή και καταβολή μερισμάτων, πράξεις έκδοσης νέων χρηματοπιστωτικών μέσων, διανομής, εγγραφής, παραιτήσεως και μετατροπής, Η αναδιοργάνωση λειτουργίας ή δραστηριοτήτων που αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση στην οικονομική κατάσταση και τα αποτελέσματα, Η αναδιοργάνωση λειτουργίας ή δραστηριοτήτων που αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση στην οικονομική κατάσταση και τα αποτελέσματα,

185 Παραδείγματα προνομιακής πληροφόρησης Τα προγράμματα αγοράς ιδίων μετοχών Τα προγράμματα αγοράς ιδίων μετοχών Οι αιτήσεις πτώχευσης και δικαστικές αποφάσεις περί πτώχευσης καθώς και άλλες νομικές ή δικαστικές διαφορές που μπορούν να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική κατάσταση και τα αποτελέσματα του εκδότη, Οι αιτήσεις πτώχευσης και δικαστικές αποφάσεις περί πτώχευσης καθώς και άλλες νομικές ή δικαστικές διαφορές που μπορούν να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική κατάσταση και τα αποτελέσματα του εκδότη, Η ανάκληση απόφασης για την χορήγηση πιστώσεων από πιστωτές προς τον εκδότη ή άρνηση χορήγησης τέτοιων πιστώσεων Η ανάκληση απόφασης για την χορήγηση πιστώσεων από πιστωτές προς τον εκδότη ή άρνηση χορήγησης τέτοιων πιστώσεων κλπ κλπ

186 Υποχρέωση γνωστοποίησης προνομιακών πληροφοριών Οι εταιρίες υποχρεούνται να δημοσιοποιήσουν τις προνομιακές πληροφορίες που αφορούν τις ίδιες κατά τη στιγμή που δημιουργείται μια κατάσταση ή επέρχεται ένα γεγονός χωρίς να αναμένουν την οριστικοποίησή του: Στο διαδικτυακό τόπο της οργανωμένης αγοράς Στο διαδικτυακό τόπο της οργανωμένης αγοράς Στο ΗΔΤ (Ημερήσιο Δελτίο Τιμών) Στο ΗΔΤ (Ημερήσιο Δελτίο Τιμών) Στην ιστοσελίδα του εκδότη στο διαδίκτυο Στην ιστοσελίδα του εκδότη στο διαδίκτυο Οι εταιρίες υποχρεούνται να διαψεύδουν ή να επιβεβαιώνουν τις ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά την τιμή των κινητών αξιών

187 Υποχρέωση τήρησης καταλόγου προσώπων με πρόσβαση σε προνομιακές πληροφορίες Οι εταιρίες τηρούν κατάλογο με τα πρόσωπα τα οποία εργάζονται για αυτές και τα οποία έχουν πρόσβαση σε προνομιακές πληροφορίες Οι εταιρίες τηρούν κατάλογο με τα πρόσωπα τα οποία εργάζονται για αυτές και τα οποία έχουν πρόσβαση σε προνομιακές πληροφορίες Τηρείται για τουλάχιστον 5 έτη από την κατάρτισή του ή την εκάστοτε ενημέρωσή του Τηρείται για τουλάχιστον 5 έτη από την κατάρτισή του ή την εκάστοτε ενημέρωσή του Τίθεται στη διάθεση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς εφόσον αυτό ζητηθεί. Τίθεται στη διάθεση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς εφόσον αυτό ζητηθεί.

188 ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗ ΑΓΟΡΑΣ Η χειραγώγηση αγοράς μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: (α) ΔΙΑΜΕΣΟΥ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ (β) ΜΕ ΔΙΑΔΟΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

189 (α) Χειραγώγηση αγοράς με συναλλαγές Συναλλαγή που δίνει ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις ή οδηγεί στην εξασφάλιση μη κανονικών ή τεχνητών τιμών Συναλλαγή που δίνει ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις ή οδηγεί στην εξασφάλιση μη κανονικών ή τεχνητών τιμών Συναλλαγή σχετιζόμενη με παραπλανητικές μεθοδεύσεις ή άλλο τέχνασμα Συναλλαγή σχετιζόμενη με παραπλανητικές μεθοδεύσεις ή άλλο τέχνασμα

190 (β) Χειραγώγηση αγοράς με διάδοση πληροφοριών Διάδοση δια των μέσων μαζικής ενημέρωσης και του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο πληροφοριών, οι οποίες δίνουν ή είναι πιθανό να δώσουν ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με χρηματοπιστωτικά μέσα ή φημών ή παραπλανητικών ειδήσεων Διάδοση δια των μέσων μαζικής ενημέρωσης και του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο πληροφοριών, οι οποίες δίνουν ή είναι πιθανό να δώσουν ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με χρηματοπιστωτικά μέσα ή φημών ή παραπλανητικών ειδήσεων → εάν ο διαδίδων γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι οι πληροφορίες, οι φήμες ή οι ειδήσεις αυτές ήταν ψευδείς ή παραπλανητικές

191 Ενδεικτικές πρακτικές χειραγώγησης Η συντονισμένη συμπεριφορά προσώπων με αποτέλεσμα τον τεχνητό προσδιορισμό των τιμών Η συντονισμένη συμπεριφορά προσώπων με αποτέλεσμα τον τεχνητό προσδιορισμό των τιμών Η αγορά ή πώληση κατά την περίοδο διαμόρφωσης της τιμής κλεισίματος Η αγορά ή πώληση κατά την περίοδο διαμόρφωσης της τιμής κλεισίματος Η εκμετάλλευση περιστασιακής ή τακτικής πρόσβασης στα ΜΜΕ ή το διαδίκτυο, με διατύπωση γνώμης ενώ ο εκφέρων τη γνώμη έχει ήδη επενδύσει Η εκμετάλλευση περιστασιακής ή τακτικής πρόσβασης στα ΜΜΕ ή το διαδίκτυο, με διατύπωση γνώμης ενώ ο εκφέρων τη γνώμη έχει ήδη επενδύσει Η διάδοση ψευδών ή ανακριβών πληροφοριών από μέλη ΔΣ εταιριών μέσω οικονομικών καταστάσεων, Ενημερωτικών Δελτίων ή άλλων δημοσιευμάτων Η διάδοση ψευδών ή ανακριβών πληροφοριών από μέλη ΔΣ εταιριών μέσω οικονομικών καταστάσεων, Ενημερωτικών Δελτίων ή άλλων δημοσιευμάτων

192 Κριτήρια τεχνητού επηρεασμού των τιμών ή του όγκου συναλλαγών Εντολές που αντιπροσωπεύουν σημαντικό ποσοστό του καθημερινού όγκου συναλλαγών Εντολές που αντιπροσωπεύουν σημαντικό ποσοστό του καθημερινού όγκου συναλλαγών Εντολές που οδηγούν σε σημαντική μεταβολή της τιμής Εντολές που οδηγούν σε σημαντική μεταβολή της τιμής Εντολές που συνεπάγονται αλλαγή του πραγματικού δικαιούχου του χρηματοπιστωτικού μέσου Εντολές που συνεπάγονται αλλαγή του πραγματικού δικαιούχου του χρηματοπιστωτικού μέσου Εντολές που οδηγούν σε βραχυπρόθεσμες αντιστροφές θέσεων και αντιπροσωπεύουν σημαντικό ποσοστό του καθημερινού όγκου συναλλαγών ή οδηγούν σε σημαντική μεταβολή της τιμής Εντολές που οδηγούν σε βραχυπρόθεσμες αντιστροφές θέσεων και αντιπροσωπεύουν σημαντικό ποσοστό του καθημερινού όγκου συναλλαγών ή οδηγούν σε σημαντική μεταβολή της τιμής Εντολές που συγκεντρώνονται σε μικρό χρονικό διάστημα της συνεδρίασης και οδηγούν σε μεταβολή της τιμής η οποία στην συνέχεια αντιστρέφεται Εντολές που συγκεντρώνονται σε μικρό χρονικό διάστημα της συνεδρίασης και οδηγούν σε μεταβολή της τιμής η οποία στην συνέχεια αντιστρέφεται Εντολές που μεταβάλλουν τις καλύτερες τιμές προσφοράς ή ζήτησης ενός χρηματοπιστωτικού μέσου Εντολές που μεταβάλλουν τις καλύτερες τιμές προσφοράς ή ζήτησης ενός χρηματοπιστωτικού μέσου

193 Κριτήρια εξέτασης παραπλανητικών μεθοδεύσεων Διάδοση ανακριβών πληροφοριών πριν τη διενέργεια συναλλαγών Διάδοση ανακριβών πληροφοριών πριν τη διενέργεια συναλλαγών Διενέργεια συναλλαγών μετά τη δημοσίευση αναλύσεων, συστάσεων ή προτάσεων που είναι εσφαλμένες ή φανερά επηρεασμένες από σημαντικά συμφέροντα Διενέργεια συναλλαγών μετά τη δημοσίευση αναλύσεων, συστάσεων ή προτάσεων που είναι εσφαλμένες ή φανερά επηρεασμένες από σημαντικά συμφέροντα Συγκέντρωση συναλλαγών σε μικρό χρονικό διάστημα που οδηγεί σε μεταβολή τιμών η οποία στη συνεχεία αντιστρέφεται Συγκέντρωση συναλλαγών σε μικρό χρονικό διάστημα που οδηγεί σε μεταβολή τιμών η οποία στη συνεχεία αντιστρέφεται Συναλλαγές σε χρονικό διάστημα που υπολογίζονται τιμές αναφοράς ή εκκαθάρισης ή αποτιμήσεις ώστε να επηρεάζονται οι εν λόγω τιμές σε πάνω από μια συνεδριάσεις. Συναλλαγές σε χρονικό διάστημα που υπολογίζονται τιμές αναφοράς ή εκκαθάρισης ή αποτιμήσεις ώστε να επηρεάζονται οι εν λόγω τιμές σε πάνω από μια συνεδριάσεις.

194 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Wash Sales Wash Sales Το αποτέλεσμα της ψευδούς ή παραπλανητικής ένδειξης επιτυγχάνεται με τη διενέργεια πράξεων σε χρηματοπιστωτικό μέσο που δεν συνεπάγονται πραγματική μεταβολή των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων επ’ αυτού. Το αποτέλεσμα της ψευδούς ή παραπλανητικής ένδειξης επιτυγχάνεται με τη διενέργεια πράξεων σε χρηματοπιστωτικό μέσο που δεν συνεπάγονται πραγματική μεταβολή των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων επ’ αυτού. Επενδυτής ενεργεί ως αγοραστής και πωλητής στις αυτές πράξεις («αυτοσυμβάλλεται») σε διαπραγματεύσιμες σε οργανωμένη αγορά μετοχές σε εκτέλεση αντίθετων εντολών του οι οποίες εισάγονται ταυτοχρόνως εντός του εύρους των καλύτερων τιμών της αγοράς με αποτέλεσμα να δημιουργείται ψευδείς συναλλακτική εικόνα ως προς τον όγκο συναλλαγών επί των σχετικών μετοχών. Επενδυτής ενεργεί ως αγοραστής και πωλητής στις αυτές πράξεις («αυτοσυμβάλλεται») σε διαπραγματεύσιμες σε οργανωμένη αγορά μετοχές σε εκτέλεση αντίθετων εντολών του οι οποίες εισάγονται ταυτοχρόνως εντός του εύρους των καλύτερων τιμών της αγοράς με αποτέλεσμα να δημιουργείται ψευδείς συναλλακτική εικόνα ως προς τον όγκο συναλλαγών επί των σχετικών μετοχών.

195 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Marking the close (ή Ramping ή painting the tape) Marking the close (ή Ramping ή painting the tape) Το αποτέλεσμα της ψευδούς ή παραπλανητικής ένδειξης επιτυγχάνεται με τη διενέργεια πράξεων σε χρηματοπιστωτικό μέσο κατά την περίοδο υπολογισμού της τιμής κλεισίματος του σχετικού μέσου. Το αποτέλεσμα της ψευδούς ή παραπλανητικής ένδειξης επιτυγχάνεται με τη διενέργεια πράξεων σε χρηματοπιστωτικό μέσο κατά την περίοδο υπολογισμού της τιμής κλεισίματος του σχετικού μέσου. Οι επενδυτές Α και Β προβαίνουν σε αγοραπωλησίες διαπραγματεύσιμων σε οργανωμένη αγορά μετοχών, κατά τη χρονική περίοδο υπολογισμού της τιμής κλεισίματος, σε τιμές που προκαλούν τεχνητή άνοδο των τιμών των μετοχών με αποτέλεσμα τον αντίστοιχο επηρεασμό της τιμής κλεισίματος και την παραπλάνηση του επενδυτικού κοινού που ενεργεί βάσει των τιμών αυτών. Οι επενδυτές Α και Β προβαίνουν σε αγοραπωλησίες διαπραγματεύσιμων σε οργανωμένη αγορά μετοχών, κατά τη χρονική περίοδο υπολογισμού της τιμής κλεισίματος, σε τιμές που προκαλούν τεχνητή άνοδο των τιμών των μετοχών με αποτέλεσμα τον αντίστοιχο επηρεασμό της τιμής κλεισίματος και την παραπλάνηση του επενδυτικού κοινού που ενεργεί βάσει των τιμών αυτών.

196 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Improper matched orders Improper matched orders Το αποτέλεσμα της ψευδούς ή παραπλανητικής ένδειξης επιτυγχάνεται με τη διενέργεια πράξεων σε χρηματοπιστωτικό μέσο στις οποίες τόσο οι εντολές πώλησης όσο και οι εντολές αγοράς εισάγονται ταυτόχρονα στην ίδια τιμή και στον ίδιο όγκο από διαφορετικά αλλά συνεργούντα πρόσωπα. Το αποτέλεσμα της ψευδούς ή παραπλανητικής ένδειξης επιτυγχάνεται με τη διενέργεια πράξεων σε χρηματοπιστωτικό μέσο στις οποίες τόσο οι εντολές πώλησης όσο και οι εντολές αγοράς εισάγονται ταυτόχρονα στην ίδια τιμή και στον ίδιο όγκο από διαφορετικά αλλά συνεργούντα πρόσωπα. Οι επενδυτές Α και Β αντισυμβάλλονται σε χρηματιστηριακά συμβόλαια προαίρεσης σε εκτέλεση εντολών τους που εισάγουν στην αγορά ταυτοχρόνως, βάσει προσυμφωνίας τους, σε σειρές μη ρευστές και σε τιμές αποκλίνουσες από τις αγοραίες τιμές των συμβολαίων με αποτέλεσμα να δημιουργούνται παραπλανητικές ενδείξεις ως προς τις τιμές των συμβολαίων. Οι επενδυτές Α και Β αντισυμβάλλονται σε χρηματιστηριακά συμβόλαια προαίρεσης σε εκτέλεση εντολών τους που εισάγουν στην αγορά ταυτοχρόνως, βάσει προσυμφωνίας τους, σε σειρές μη ρευστές και σε τιμές αποκλίνουσες από τις αγοραίες τιμές των συμβολαίων με αποτέλεσμα να δημιουργούνται παραπλανητικές ενδείξεις ως προς τις τιμές των συμβολαίων.

197 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Cornering Cornering Εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά Εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά Επενδυτές που κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά μίας εισηγμένης μετοχής η οποία συνιστά υποκείμενο τίτλο μελλοντικού συμβολαίου κατά την λήξη του ΣΜΕ προκαλούν τεχνητή άνοδο στην τιμή της μετοχής εκμεταλλευόμενοι τις συναλλακτικές ανάγκες επενδυτών για αγορά μετοχών προς κάλυψη υποχρεώσεων παράδοσης που απορρέουν από το ΣΜΕ Επενδυτές που κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά μίας εισηγμένης μετοχής η οποία συνιστά υποκείμενο τίτλο μελλοντικού συμβολαίου κατά την λήξη του ΣΜΕ προκαλούν τεχνητή άνοδο στην τιμή της μετοχής εκμεταλλευόμενοι τις συναλλακτικές ανάγκες επενδυτών για αγορά μετοχών προς κάλυψη υποχρεώσεων παράδοσης που απορρέουν από το ΣΜΕ

198 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Bait & Switch Bait & Switch Έκδοση εκθέσεων για συγκεκριμένη μετοχή, συνήθως χωρίς αιτιολόγηση Έκδοση εκθέσεων για συγκεκριμένη μετοχή, συνήθως χωρίς αιτιολόγηση Οι εκθέσεις μοιράζονται σε επενδυτές που προβαίνουν σε αγορές, δημιουργούν ενδιαφέρον για την μετοχή Οι εκθέσεις μοιράζονται σε επενδυτές που προβαίνουν σε αγορές, δημιουργούν ενδιαφέρον για την μετοχή Παρασύρουν άλλους επενδυτές σε υψηλότερες τιμές Παρασύρουν άλλους επενδυτές σε υψηλότερες τιμές

199 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Highest bidder at progressively high prices Highest bidder at progressively high prices Κάποιοι εμφανίζονται ως οι ακριβότεροι αγοραστές δίδουν δηλαδή εντολές Α σε συνεχώς υψηλότερες τιμές Κάποιοι εμφανίζονται ως οι ακριβότεροι αγοραστές δίδουν δηλαδή εντολές Α σε συνεχώς υψηλότερες τιμές Hype & Dump Hype & Dump Διάδοση ψευδών ή υπερτονισμένων αναφορών ή φημών για να προκληθεί αύξηση της τιμής Διάδοση ψευδών ή υπερτονισμένων αναφορών ή φημών για να προκληθεί αύξηση της τιμής Λειτουργεί και αντιθέτως Λειτουργεί και αντιθέτως

200 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Pump & Dump Pump & Dump Διενεργούνται συναλλαγές σε συνεχώς υψηλότερα επίπεδα δημιουργώντας την εντύπωση μεγάλης δραστηριότητας, προσελκύουν επενδυτές και μετά πωλούν Διενεργούνται συναλλαγές σε συνεχώς υψηλότερα επίπεδα δημιουργώντας την εντύπωση μεγάλης δραστηριότητας, προσελκύουν επενδυτές και μετά πωλούν Window Dressing Window Dressing Μέθοδος επηρεασμού της τιμής κλεισίματος από θεσμικούς επενδυτές ώστε να γίνει η αποτίμηση του χαρτοφυλακίου τους στα επιθυμητά επίπεδα Μέθοδος επηρεασμού της τιμής κλεισίματος από θεσμικούς επενδυτές ώστε να γίνει η αποτίμηση του χαρτοφυλακίου τους στα επιθυμητά επίπεδα

201 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Short Squeeze Short Squeeze Αγοράζοντας μεγάλο πακέτο μετοχών ώστε να πιεστούν όσοι έχουν ανοικτές πωλήσεις να αγοράσουν μετοχές για να καλύψουν τις θέσεις τους σε διαδοχικά υψηλότερες τιμές Αγοράζοντας μεγάλο πακέτο μετοχών ώστε να πιεστούν όσοι έχουν ανοικτές πωλήσεις να αγοράσουν μετοχές για να καλύψουν τις θέσεις τους σε διαδοχικά υψηλότερες τιμές Chain Letter Rally Chain Letter Rally Οι κερδοσκόποι βλέπουν τα σημάδια χειραγώγησης & εισέρχονται στην αγορά και (αθέλητα) αυξάνουν τον όγκο και την τιμή Οι κερδοσκόποι βλέπουν τα σημάδια χειραγώγησης & εισέρχονται στην αγορά και (αθέλητα) αυξάνουν τον όγκο και την τιμή

202 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Pools Pools Μέλη ομάδας επενδυτών κάνουν συναλλαγές μεταξύ τους αυξάνοντας τον όγκο και προσελκύοντας το ενδιαφέρων άλλων επενδυτών Μέλη ομάδας επενδυτών κάνουν συναλλαγές μεταξύ τους αυξάνοντας τον όγκο και προσελκύοντας το ενδιαφέρων άλλων επενδυτών Warehousing/Parking Warehousing/Parking Πώληση πακέτων μετοχών ώστε να καλυφθεί η σχέση από τον αρχικό πωλητή στον τελικό αγοραστή. Πώληση πακέτων μετοχών ώστε να καλυφθεί η σχέση από τον αρχικό πωλητή στον τελικό αγοραστή. Για να καλύψει την πραγματική ιδιοκτησία σε περίπτωση εξαγοράς ή για να αποκτηθεί έλεγχος εταιρείας Για να καλύψει την πραγματική ιδιοκτησία σε περίπτωση εξαγοράς ή για να αποκτηθεί έλεγχος εταιρείας

203 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Churning & Burning Churning & Burning Διενέργεια υπερβολικών συναλλαγών για πελάτη ώστε να δημιουργηθεί μεγάλο ύψος προμηθειών Διενέργεια υπερβολικών συναλλαγών για πελάτη ώστε να δημιουργηθεί μεγάλο ύψος προμηθειών Front running Front running Όταν ένας χρηματιστής γνωρίζοντας ότι ένας πελάτης του θα δώσει μία μεγάλη εντολή που θα επηρεάσει την αγορά κάνει συναλλαγές για δικό του λογαριασμό Όταν ένας χρηματιστής γνωρίζοντας ότι ένας πελάτης του θα δώσει μία μεγάλη εντολή που θα επηρεάσει την αγορά κάνει συναλλαγές για δικό του λογαριασμό

204 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Scalping Scalping Διενέργεια συναλλαγών πριν από την έκδοση αναφοράς που θα επηρεάσει τις τιμές Διενέργεια συναλλαγών πριν από την έκδοση αναφοράς που θα επηρεάσει τις τιμές Π.χ. ΑΕΠΕΥ με ίδιες θέσεις πώλησης σε δικαιώματα προαίρεσης σε οργανωμένη αγορά προκαλεί με παραπλανητικές αναφορές της και δηλώσεις της στα επίσημα δελτία της πτώση των τιμών του υποκείμενου τίτλου Π.χ. ΑΕΠΕΥ με ίδιες θέσεις πώλησης σε δικαιώματα προαίρεσης σε οργανωμένη αγορά προκαλεί με παραπλανητικές αναφορές της και δηλώσεις της στα επίσημα δελτία της πτώση των τιμών του υποκείμενου τίτλου Με αποτέλεσμα να κλείσει εν συνεχεία τις θέσεις πώλησης στα δικαιώματα με κέρδη Με αποτέλεσμα να κλείσει εν συνεχεία τις θέσεις πώλησης στα δικαιώματα με κέρδη

205 Τεχνικές Χειραγώγησης Παραδείγματα Classic Insider Trading Classic Insider Trading Όταν ένα διευθυντικό στέλεχος ή συνεργάτης μίας εταιρείας Α ή Π μετοχές πριν από την γνωστοποίηση μίας ανακοίνωσης που θα επηρεάσει την τιμή Όταν ένα διευθυντικό στέλεχος ή συνεργάτης μίας εταιρείας Α ή Π μετοχές πριν από την γνωστοποίηση μίας ανακοίνωσης που θα επηρεάσει την τιμή

206 Υποχρέωση γνωστοποίησης συναλλαγών Τα διευθυντικά στελέχη και οι έχοντες στενό δεσμό με αυτά οφείλουν να γνωστοποιούν στον εκδότη τις συναλλαγές τους σε μετοχές του εκδότη ή παράγωγά τους. Ο εκδότης διαβιβάζει τη γνωστοποίηση στο επενδυτικό κοινό και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Τα διευθυντικά στελέχη και οι έχοντες στενό δεσμό με αυτά οφείλουν να γνωστοποιούν στον εκδότη τις συναλλαγές τους σε μετοχές του εκδότη ή παράγωγά τους. Ο εκδότης διαβιβάζει τη γνωστοποίηση στο επενδυτικό κοινό και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Δεν γνωστοποιούνται οι συναλλαγές εφόσον η αξία τους δεν υπερβαίνει αθροιστικά τα 5.000 € κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους Δεν γνωστοποιούνται οι συναλλαγές εφόσον η αξία τους δεν υπερβαίνει αθροιστικά τα 5.000 € κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους Οι εκδότες υποβάλλουν κατάλογο των υπόχρεων προσώπων στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, συμεριλαμβανομένων των κωδικών συναλλαγών και εκκαθάρισης αξιών και παραγώγων, των αριθμών μερίδας και λογαριασμού αξιών στο ΣΑΤ Οι εκδότες υποβάλλουν κατάλογο των υπόχρεων προσώπων στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, συμεριλαμβανομένων των κωδικών συναλλαγών και εκκαθάρισης αξιών και παραγώγων, των αριθμών μερίδας και λογαριασμού αξιών στο ΣΑΤ

207 ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Ο νόμος προβλέπει την θέσπιση ειδικών υποχρεώσεων ως προς τους Ο νόμος προβλέπει την θέσπιση ειδικών υποχρεώσεων ως προς τους εκδότες εκδότες ασκούντες διευθυντικά καθήκοντα σε εκδότη ασκούντες διευθυντικά καθήκοντα σε εκδότη αναλυτές αναλυτές διαχειριστές αγοράς διαχειριστές αγοράς κατ’ επάγγελμα διαμεσολαβητές στην κατάρτιση συναλλαγών κατ’ επάγγελμα διαμεσολαβητές στην κατάρτιση συναλλαγών

208 Υποχρεώσεις δημοσιοποίησης προνομιακών πληροφοριών Εκδότες Χωρίς βραδύτητα Χωρίς βραδύτητα Ελάχιστο περιεχόμενο: Στοιχεία απαραίτητα για την ορθή, επαρκή και σαφή πληροφόρηση του επενδυτικού κοινού (π.χ. οι βασικοί όροι της σχετικής συνεργασίας, συμμαχίας ή άλλης εταιρικής μεταβολής) Ελάχιστο περιεχόμενο: Στοιχεία απαραίτητα για την ορθή, επαρκή και σαφή πληροφόρηση του επενδυτικού κοινού (π.χ. οι βασικοί όροι της σχετικής συνεργασίας, συμμαχίας ή άλλης εταιρικής μεταβολής) Σημαντικές μεταβολές ή εξελίξεις ήδη δημοσιοποιηθείσας προνομιακής πληροφορίας Σημαντικές μεταβολές ή εξελίξεις ήδη δημοσιοποιηθείσας προνομιακής πληροφορίας Στην ελληνική γλώσσα και στην αγγλική εάν τα χρηματοπιστωτικά μέσα του εκδότη είναι εισηγμένα και σε οργανωμένη αγορά άλλου κράτους μέλους Στην ελληνική γλώσσα και στην αγγλική εάν τα χρηματοπιστωτικά μέσα του εκδότη είναι εισηγμένα και σε οργανωμένη αγορά άλλου κράτους μέλους

209 Υποχρεώσεις δημοσιοποίησης προνομιακών πληροφοριών για διευθυντές & στενό δεσμό με εκδότη Γνωστοποίηση συναλλαγών στα χρηματοπιστωτικά μέσα του εκδότη η σε συνδεδεμένα παράγωγα Γνωστοποίηση συναλλαγών στα χρηματοπιστωτικά μέσα του εκδότη η σε συνδεδεμένα παράγωγα Το αργότερο εντός δύο (2) ημερών από την κατάρτιση των συναλλαγών Το αργότερο εντός δύο (2) ημερών από την κατάρτιση των συναλλαγών ΕΚΤΟΣ ΑΝ Το συνολικό ύψος συναλλαγών δεν υπερβαίνει το ποσό των πέντε Το συνολικό ύψος συναλλαγών δεν υπερβαίνει το ποσό των πέντε (5) χιλ. ευρώ κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους

210 Υποχρεώσεις δημοσιοποίησης προνομιακών πληροφοριών Αναλυτές Ορισμός: Η σύσταση ή πρόταση επενδυτικής στρατηγικής ή άλλη μελέτη ή πληροφορία με την οποία συστήνεται άμεσα ή έμμεσα η επένδυση σε μια μετοχή, συμπεριλαμβανόμενης και γνώμης σχετικά με την παρούσα ή την μελλοντική αξία ή την τιμή των μετοχών και η οποία προορίζεται για δημοσιοποίηση Ορισμός: Η σύσταση ή πρόταση επενδυτικής στρατηγικής ή άλλη μελέτη ή πληροφορία με την οποία συστήνεται άμεσα ή έμμεσα η επένδυση σε μια μετοχή, συμπεριλαμβανόμενης και γνώμης σχετικά με την παρούσα ή την μελλοντική αξία ή την τιμή των μετοχών και η οποία προορίζεται για δημοσιοποίηση Ορθής παρουσίασης αναλύσεων, συστάσεων, προτάσεων επενδυτικής στρατηγικής κλπ. που προορίζονται για δημοσιοποίηση είτε μέσω διαύλων επικοινωνίας είτε απευθείας προς το κοινό (διαχωρισμός γεγονότων από ερμηνείες) Ορθής παρουσίασης αναλύσεων, συστάσεων, προτάσεων επενδυτικής στρατηγικής κλπ. που προορίζονται για δημοσιοποίηση είτε μέσω διαύλων επικοινωνίας είτε απευθείας προς το κοινό (διαχωρισμός γεγονότων από ερμηνείες) Γνωστοποίηση συμφερόντων ή σύγκρουσης συμφερόντων αναφορικά με τα χρηματοπιστωτικά μέσα ή τους εκδότες που αποτελούν αντικείμενο αυτών των αναλύσεων, συστάσεων κλπ. (συμμετοχές πάνω από 5%, ΕΔ, ανάδοχος) Γνωστοποίηση συμφερόντων ή σύγκρουσης συμφερόντων αναφορικά με τα χρηματοπιστωτικά μέσα ή τους εκδότες που αποτελούν αντικείμενο αυτών των αναλύσεων, συστάσεων κλπ. (συμμετοχές πάνω από 5%, ΕΔ, ανάδοχος)

211 Υποχρεώσεις δημοσιοποίησης προνομιακών πληροφοριών Διαχειριστές αγοράς Χρήσης αποτελεσματικών μηχανισμών για την αποτροπή και τον άμεσο εντοπισμό περιπτώσεων χειραγώγησης αγοράς Χρήσης αποτελεσματικών μηχανισμών για την αποτροπή και τον άμεσο εντοπισμό περιπτώσεων χειραγώγησης αγοράς Αναφοράς στην ΕΚ περιπτώσεων που ενδέχεται να συνιστούν χειραγώγηση& Παροχής στην ΕΚ αναγκαίων πληροφοριών Αναφοράς στην ΕΚ περιπτώσεων που ενδέχεται να συνιστούν χειραγώγηση& Παροχής στην ΕΚ αναγκαίων πληροφοριών

212 Υποχρεώσεις δημοσιοποίησης προνομιακών πληροφοριών Διαμεσολαβητές στην κατάρτιση συναλλαγών Ειδοποίησης της ΕΚ για συναλλαγές που ενδέχεται να συνιστούν κατάχρηση της αγοράς και μη γνωστοποίησης της παραπάνω ειδοποίησης ιδίως στα πρόσωπα στα οποία αυτή αφορά Ειδοποίησης της ΕΚ για συναλλαγές που ενδέχεται να συνιστούν κατάχρηση της αγοράς και μη γνωστοποίησης της παραπάνω ειδοποίησης ιδίως στα πρόσωπα στα οποία αυτή αφορά Καταγραφής και αρχειοθέτησης εντολών, ηχογράφησης προφορικών εντολών και αποθήκευσης τηλεομοιοτυπικώς ή ηλεκτρονικώς διαβιβαζόμενων εντολών Καταγραφής και αρχειοθέτησης εντολών, ηχογράφησης προφορικών εντολών και αποθήκευσης τηλεομοιοτυπικώς ή ηλεκτρονικώς διαβιβαζόμενων εντολών Διασφάλισης αξιοπιστίας, ακρίβειας, πληρότητας καταγεγραμμένων στοιχείων& διασφάλισης ευχερούς πρόσβασης σε αυτά Διασφάλισης αξιοπιστίας, ακρίβειας, πληρότητας καταγεγραμμένων στοιχείων& διασφάλισης ευχερούς πρόσβασης σε αυτά Τήρησης για ένα (1) τουλάχιστον έτος και διάθεσης στην ΕΚ τις καταγεγραμμένες τηλεφωνικές συνομιλίες Τήρησης για ένα (1) τουλάχιστον έτος και διάθεσης στην ΕΚ τις καταγεγραμμένες τηλεφωνικές συνομιλίες Ενημέρωσης για την καταγραφή των συνομιλιών και συμπερίληψης σχετικών όρων στις οικείες συμβάσεις πελατείας Ενημέρωσης για την καταγραφή των συνομιλιών και συμπερίληψης σχετικών όρων στις οικείες συμβάσεις πελατείας

213 ΚΥΡΩΣΕΙΣ Διοικητικές Κυρώσεις (από Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Τράπεζα Ελλάδος) Διοικητικές Κυρώσεις (από Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Τράπεζα Ελλάδος) Πρόστιμο από 10.000 έως 2.000.000 ευρώ για τις παραβάσεις κατάχρησης της αγοράς. Πρόστιμο από 10.000 έως 2.000.000 ευρώ για τις παραβάσεις κατάχρησης της αγοράς. Έγγραφη επίπληξη ή πρόστιμο από 3.000 έως 500.000 ευρώ για παραβάσεις προληπτικών μέτρων. Επίσης προβλέπεται αναστολή της δραστηριότητας του νομικού προσώπου. Έγγραφη επίπληξη ή πρόστιμο από 3.000 έως 500.000 ευρώ για παραβάσεις προληπτικών μέτρων. Επίσης προβλέπεται αναστολή της δραστηριότητας του νομικού προσώπου. Ποινικές Κυρώσεις Ποινικές Κυρώσεις Τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους όποιος παραβαίνει την απαγόρευση κατάχρησης προνομιακών πληροφοριών. Τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους όποιος παραβαίνει την απαγόρευση κατάχρησης προνομιακών πληροφοριών. Τιμωρείται με κάθειρξη έως 10 ετών όποιος διαπράττει κατ’ επάγγελμα το ανωτέρω αδίκημα εφόσον η αξία των παράνομων συναλλαγών υπερβαίνει το 1.000.000 ευρώ ή αποκομίζει όφελος που υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ. Τιμωρείται με κάθειρξη έως 10 ετών όποιος διαπράττει κατ’ επάγγελμα το ανωτέρω αδίκημα εφόσον η αξία των παράνομων συναλλαγών υπερβαίνει το 1.000.000 ευρώ ή αποκομίζει όφελος που υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ. Επίσης τιμωρείται με τις ίδιες ποινές όποιος διενεργεί συναλλαγές χρησιμοποιώντας απατηλά μέσα ή διαδίδει παραπλανητικές ή ψευδείς πληροφορίες. Επίσης τιμωρείται με τις ίδιες ποινές όποιος διενεργεί συναλλαγές χρησιμοποιώντας απατηλά μέσα ή διαδίδει παραπλανητικές ή ψευδείς πληροφορίες.

214 Νόμος 3691/ 2008 Πρόληψη και καταστολή νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες

215 Τι είναι το ξέπλυμα χρήματος; Ξέπλυμα χρήματος είναι η διαδικασία με την οποία περιουσιακά στοιχεία (ιδιαίτερα τα ρευστά) τα οποία αποκτήθηκαν με παράνομες δραστηριότητες κινούνται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα προκειμένου να κρυφτεί η αρχική τους προέλευση Ξέπλυμα χρήματος είναι η διαδικασία με την οποία περιουσιακά στοιχεία (ιδιαίτερα τα ρευστά) τα οποία αποκτήθηκαν με παράνομες δραστηριότητες κινούνται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα προκειμένου να κρυφτεί η αρχική τους προέλευση Νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες Νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες Πρόκειται για πράξεις που εξασφαλίζουν «νόμιμο τίτλο» για τα παράνομα έσοδα, με τη μορφή π.χ. μιας κατάθεσης σε τραπεζικό ίδρυμα, αγοράς ομολόγων, κλπ. Πρόκειται για πράξεις που εξασφαλίζουν «νόμιμο τίτλο» για τα παράνομα έσοδα, με τη μορφή π.χ. μιας κατάθεσης σε τραπεζικό ίδρυμα, αγοράς ομολόγων, κλπ.

216 Φορείς Σε Διεθνές επίπεδο για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες είναι η Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (Financial Action Τask Force – FATF). Ίδρυση: 1989, 34 μέλη. Σε Διεθνές επίπεδο για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες είναι η Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (Financial Action Τask Force – FATF). Ίδρυση: 1989, 34 μέλη. Σε κοινοτικό επίπεδο εκδίδονται οδηγίες που υιοθετούν συστάσεις της FATF. Από την ιστοσελίδα της FATF www.fatf-gafi.org παρατίθενται χρήσιμα και ενδιαφέροντα στοιχεία για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και την χρηματοδότηση τρομοκρατίας. Σε κοινοτικό επίπεδο εκδίδονται οδηγίες που υιοθετούν συστάσεις της FATF. Από την ιστοσελίδα της FATF www.fatf-gafi.org παρατίθενται χρήσιμα και ενδιαφέροντα στοιχεία για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και την χρηματοδότηση τρομοκρατίας. Το Ελληνικό Θεσμικό Πλαίσιο καλύπτεται από το νόμο 3691/5.8.2008, το Παράρτημα 4 της ΠΔΤΕ 2577/2006, τις ΕΤΠΘ 231/4/2006, ΕΤΠΘ 242/6/2007 της Τράπεζας Ελλάδος, την 23/404/2006 απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, την 1934/24.3.2008 απόφαση του ΔΣ της Επιτροπής Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης Το Ελληνικό Θεσμικό Πλαίσιο καλύπτεται από το νόμο 3691/5.8.2008, το Παράρτημα 4 της ΠΔΤΕ 2577/2006, τις ΕΤΠΘ 231/4/2006, ΕΤΠΘ 242/6/2007 της Τράπεζας Ελλάδος, την 23/404/2006 απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, την 1934/24.3.2008 απόφαση του ΔΣ της Επιτροπής Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης

217 Τα στάδια στην διαδικασία ξεπλύματος 1. Τοποθέτηση (placement): το ρευστό τοποθετείται σε τράπεζες ή άλλα μη ρευστά περιουσιακά στοιχεία 2. Διαστρωμάτωση (layering): απόκρυψη της προέλευσης του παράνομου κεφαλαίου με περίπλοκες τραπεζικές συναλλαγές 3. Ενσωμάτωση (integration): ενσωμάτωση του παράνομου χρήματος σε νομότυπες επιχειρήσεις

218 Σκοπός του Θεσμικού Πλαισίου Η προστασία του χρηματοπιστωτικού συστήματος από πράξεις Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες. Η προστασία του χρηματοπιστωτικού συστήματος από πράξεις Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες. Οι πράξεις αυτές αποτελούν ειδική μορφή «οργανωμένου εγκλήματος», εγκλήματος δηλαδή το οποίο εντοπίζεται στις περιπτώσεις ύπαρξης μιας δομής, μιας εγκληματικής οργάνωσης, που δρα σαν επιχείρηση με σκοπό το κέρδος. Οι πράξεις αυτές αποτελούν ειδική μορφή «οργανωμένου εγκλήματος», εγκλήματος δηλαδή το οποίο εντοπίζεται στις περιπτώσεις ύπαρξης μιας δομής, μιας εγκληματικής οργάνωσης, που δρα σαν επιχείρηση με σκοπό το κέρδος. Σε κοινοτικό επίπεδο η εν λόγω προστασία λειτουργεί ως αναγκαίος όρος για την εγκαθίδρυση της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς. Σε κοινοτικό επίπεδο η εν λόγω προστασία λειτουργεί ως αναγκαίος όρος για την εγκαθίδρυση της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς.

219 Βασικά εγκλήματα Σύμφωνα με το νόμο 3691/2008, προκειμένου να κατηγορηθεί κάποιος για ξέπλυμα χρήματος πρέπει αρχικά να έχει διαπράξει ένα από τα παρακάτω 19 βασικά εγκλήματα αι στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει διάφορους τρόπους ή μέσα προκειμένου να εμφανίσει τα έτσι αποκτημένα περιουσιακά στοιχεία ως νόμιμο χρήμα. Σύμφωνα με το νόμο 3691/2008, προκειμένου να κατηγορηθεί κάποιος για ξέπλυμα χρήματος πρέπει αρχικά να έχει διαπράξει ένα από τα παρακάτω 19 βασικά εγκλήματα αι στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει διάφορους τρόπους ή μέσα προκειμένου να εμφανίσει τα έτσι αποκτημένα περιουσιακά στοιχεία ως νόμιμο χρήμα. 1. εγκληματική οργάνωση 1. εγκληματική οργάνωση 2. τρομοκρατικές πράξεις και χρηματοδότηση της τρομοκρατίας 2. τρομοκρατικές πράξεις και χρηματοδότηση της τρομοκρατίας 3. παθητική δωροδοκία 3. παθητική δωροδοκία 4. ενεργητική δωροδοκία 4. ενεργητική δωροδοκία 5. δωροδοκία δικαστή 5. δωροδοκία δικαστή 6. εμπορία ανθρώπων 6. εμπορία ανθρώπων 7. απάτη με υπολογιστή 7. απάτη με υπολογιστή 8. σωματεμπορία 8. σωματεμπορία 9. όπλα, πυρομαχικά, εκρηκτικές ύλες, κλπ. 9. όπλα, πυρομαχικά, εκρηκτικές ύλες, κλπ. 10. κώδικας νόμου για τα ναρκωτικά. 10. κώδικας νόμου για τα ναρκωτικά. 11. προστασία των αρχαιοτήτων και γενικά της πολιτιστικής κληρονομιάς. 11. προστασία των αρχαιοτήτων και γενικά της πολιτιστικής κληρονομιάς. 12. προστασία από ιοντίζουσα ακτινοβολία (ραδιενεργά υλικά) 12. προστασία από ιοντίζουσα ακτινοβολία (ραδιενεργά υλικά)

220 Βασικά εγκλήματα 13. είσοδος, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελληνική Επικράτεια. 13. είσοδος, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελληνική Επικράτεια. 15. δωροδοκία αλλοδαπού δημόσιου λειτουργού 15. δωροδοκία αλλοδαπού δημόσιου λειτουργού 16. δωροδοκία υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης 16. δωροδοκία υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης 17. προστασία της κεφαλαιαγοράς από πράξεις προσώπων που κατέχουν προνομιακές πληροφορίες και πράξεις χειραγώγησης αγοράς. 18. Τα αδικήματα της φοροδιαφυγής και τα αδικήματα της λαθρεμπορίας 17. προστασία της κεφαλαιαγοράς από πράξεις προσώπων που κατέχουν προνομιακές πληροφορίες και πράξεις χειραγώγησης αγοράς. 18. Τα αδικήματα της φοροδιαφυγής και τα αδικήματα της λαθρεμπορίας 19. κάθε άλλο αδίκημα τιμωρείται με ποινή στερητική της ελευθερίας, της οποίας το ελάχιστο όριο είναι άνω των έξι μηνών και από το οποίο προκύπτει περιουσιακό όφελος. 19. κάθε άλλο αδίκημα τιμωρείται με ποινή στερητική της ελευθερίας, της οποίας το ελάχιστο όριο είναι άνω των έξι μηνών και από το οποίο προκύπτει περιουσιακό όφελος.

221 Ποινές για ξέπλυμα χρήματος- Με κάθειρξη μέχρι 10 χρόνια και χρηματική ποινή από 20.000 έως 1.000.000 Ευρώ τιμωρείται ο υπαίτιος πράξεων νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές ενέργειες Με κάθειρξη μέχρι 10 χρόνια και χρηματική ποινή από 20.000 έως 1.000.000 Ευρώ τιμωρείται ο υπαίτιος πράξεων νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές ενέργειες Με κάθειρξη και χρηματική ποινή από 30.000 έως 1.500.000 Ευρώ τιμωρείται ο υπαίτιος ξεπλύματος χρήματος που είναι υπάλληλος των υπόχρεων νομικών προσώπων (τραπεζικός υπάλληλος) Με κάθειρξη και χρηματική ποινή από 30.000 έως 1.500.000 Ευρώ τιμωρείται ο υπαίτιος ξεπλύματος χρήματος που είναι υπάλληλος των υπόχρεων νομικών προσώπων (τραπεζικός υπάλληλος) Με κάθειρξη μέχρι 10 χρόνια και χρηματική ποινή από 50.000 έως 2.000.000 Ευρώ τιμωρείται ο υπαίτιος εάν έδρασε κατ΄επάγγελμα ή κατά συνήθεια τέλεσε money laundering ή είναι υπότροπος ή έδρασε για λογαριασμό, προς όφελος ή εντός των πλαισίων εγκληματικής ή τρομοκρατικής οργάνωσης ή ομάδας Με κάθειρξη μέχρι 10 χρόνια και χρηματική ποινή από 50.000 έως 2.000.000 Ευρώ τιμωρείται ο υπαίτιος εάν έδρασε κατ΄επάγγελμα ή κατά συνήθεια τέλεσε money laundering ή είναι υπότροπος ή έδρασε για λογαριασμό, προς όφελος ή εντός των πλαισίων εγκληματικής ή τρομοκρατικής οργάνωσης ή ομάδας Με φυλάκιση μέχρι 2 χρόνια τιμωρείται ο υπάλληλος των υπόχρεων νομικών προσώπων ή άλλο υπόχρεο προς αναφορά πρόσωπο που παραλείπει από πρόθεση να αναφέρει αρμοδίως ύποπτες συναλλαγές ή δίδει αναληθή στοιχεία Με φυλάκιση μέχρι 2 χρόνια τιμωρείται ο υπάλληλος των υπόχρεων νομικών προσώπων ή άλλο υπόχρεο προς αναφορά πρόσωπο που παραλείπει από πρόθεση να αναφέρει αρμοδίως ύποπτες συναλλαγές ή δίδει αναληθή στοιχεία Με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών τιμωρείται ο εξεταζόμενος ως μάρτυρας από δικαστικές ή άλλες αρμόδιες αρχές με πρόθεση αποκρύπτει, ή συγκαλύπτει την αλήθεια όσον αφορά τη φύση, την προέλευση, τη διάθεση ή τη διακίνηση περιουσίας ή τον τόπο στον οποίο αυτή ευρίσκεται, γνωρίζοντας ότι προέρχεται από εγκληματική δραστηριότητα Με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών τιμωρείται ο εξεταζόμενος ως μάρτυρας από δικαστικές ή άλλες αρμόδιες αρχές με πρόθεση αποκρύπτει, ή συγκαλύπτει την αλήθεια όσον αφορά τη φύση, την προέλευση, τη διάθεση ή τη διακίνηση περιουσίας ή τον τόπο στον οποίο αυτή ευρίσκεται, γνωρίζοντας ότι προέρχεται από εγκληματική δραστηριότητα Με φυλάκιση τουλάχιστον 2 χρόνια τιμωρείται όποιος ιδρύει ή συνιστά οργάνωση για τη διάπραξη ξεπλύματος χρήματος, ή εν γνώσει του συμμετέχει σε αυτή, ή παρέχει σε άλλο συμβουλές για τη διάπραξή του Με φυλάκιση τουλάχιστον 2 χρόνια τιμωρείται όποιος ιδρύει ή συνιστά οργάνωση για τη διάπραξη ξεπλύματος χρήματος, ή εν γνώσει του συμμετέχει σε αυτή, ή παρέχει σε άλλο συμβουλές για τη διάπραξή του

222 Τι συνιστά νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές ενέργειες; Η μετατροπή ή η μεταβίβαση περιουσίας εν γνώσει του γεγονότος ότι προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες ή από πράξη συμμετοχής σε τέτοιες δραστηριότητες, με σκοπό την απόκρυψη ή τη συγκάλυψη της παράνομης προέλευσής της ή την παροχή συνδρομής σε οποιονδήποτε εμπλέκεται στις δραστηριότητες αυτές, προκειμένου να αποφύγει τις έννομες συνέπειες των πράξεών του. Η μετατροπή ή η μεταβίβαση περιουσίας εν γνώσει του γεγονότος ότι προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες ή από πράξη συμμετοχής σε τέτοιες δραστηριότητες, με σκοπό την απόκρυψη ή τη συγκάλυψη της παράνομης προέλευσής της ή την παροχή συνδρομής σε οποιονδήποτε εμπλέκεται στις δραστηριότητες αυτές, προκειμένου να αποφύγει τις έννομες συνέπειες των πράξεών του. Η απόκρυψη ή η συγκάλυψη της αλήθειας με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο, όσον αφορά στη φύση, προέλευση, διάθεση, διακίνηση ή χρήση περιουσίας ή στον τόπο όπου αυτή αποκτήθηκε ή ευρίσκεται ή την κυριότητα επί περιουσίας ή σχετικών με αυτή δικαιωμάτων, εν γνώσει του γεγονότος ότι η περιουσία αυτή προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες ή από πράξη συμμετοχής σε τέτοιες δραστηριότητες. Η απόκρυψη ή η συγκάλυψη της αλήθειας με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο, όσον αφορά στη φύση, προέλευση, διάθεση, διακίνηση ή χρήση περιουσίας ή στον τόπο όπου αυτή αποκτήθηκε ή ευρίσκεται ή την κυριότητα επί περιουσίας ή σχετικών με αυτή δικαιωμάτων, εν γνώσει του γεγονότος ότι η περιουσία αυτή προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες ή από πράξη συμμετοχής σε τέτοιες δραστηριότητες.

223 Τι συνιστά νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές ενέργειες; Η απόκτηση, κατοχή, διαχείριση ή χρήση περιουσίας, εν γνώσει κατά το χρόνο της κτήσης ή της διαχείρισης του γεγονότος ότι η περιουσία προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες ή από πράξη συμμετοχής σε τέτοιες δραστηριότητες. Η απόκτηση, κατοχή, διαχείριση ή χρήση περιουσίας, εν γνώσει κατά το χρόνο της κτήσης ή της διαχείρισης του γεγονότος ότι η περιουσία προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες ή από πράξη συμμετοχής σε τέτοιες δραστηριότητες. Η χρησιμοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα με την τοποθέτηση σε αυτόν ή τη διακίνηση μέσω αυτού εσόδων που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες, με σκοπό να προσδοθεί αληθοφάνεια στα εν λόγω έσοδα Η χρησιμοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα με την τοποθέτηση σε αυτόν ή τη διακίνηση μέσω αυτού εσόδων που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες, με σκοπό να προσδοθεί αληθοφάνεια στα εν λόγω έσοδα

224 Χρηματοπιστωτικός Τομέας Υπόχρεα Πρόσωπα Πιστωτικά Ιδρύματα Πιστωτικά Ιδρύματα α) Τράπεζες εγχώριες, κοινοτικές, από τρίτες χώρες α) Τράπεζες εγχώριες, κοινοτικές, από τρίτες χώρες β) Γραφεία αντιπροσωπείας αλλοδαπών τραπεζών β) Γραφεία αντιπροσωπείας αλλοδαπών τραπεζών γ) Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο γ) Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο δ) Ταμείο Παρακαταθηκών & Δανείων δ) Ταμείο Παρακαταθηκών & Δανείων

225 Χρηματοπιστωτικός Τομέας Υπόχρεα Πρόσωπα Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί α) Εταιρείες Χρηματοδοτικής Μίσθωσης (LEASING) β) Εταιρείες Πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων τρίτων (FACTORING) γ) Ανταλλακτήρια συναλλάγματος δ) Εταιρείες παροχής υπηρεσιών διαμεσολάβησης στη μεταφορά κεφαλαίων, ε) Εταιρείες παροχής πιστώσεων στ) Ταχυδρομικές εταιρείες ζ) Ανώνυμες εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου (ΑΕΕΧ) η) Ανώνυμες Εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων (ΑΕΔΑΚ) θ) Ανώνυμες εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων σε ακίνητη περιουσία ι) Ανώνυμες εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών ια) Ανώνυμες εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών (ΑΕΠΕΥ) ιβ) Ανώνυμες εταιρείες επενδυτικής διαμεσολάβησης (ΑΕΕΔ) ιγ) Ασφαλιστικές εταιρείες ζωής ή και επενδύσεων ιδ) Ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές ζωής ή και επενδύσεων ιε) Υποκαταστήματα ή γραφεία αντιπροσωπείας στην Ελλάδα χρηματοπιστωτικών οργανισμών με έδρα στην αλλοδαπή

226 Χρηματοπιστωτικός Τομέας Υπόχρεα Πρόσωπα Εταιρείες κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών Εταιρείες κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών Εταιρείες παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου Εταιρείες παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου Ορκωτοί ελεγκτές-λογιστές, εταιρείες ελεγκτών-λογιστών, λογιστές και ιδιώτες ελεγκτές Ορκωτοί ελεγκτές-λογιστές, εταιρείες ελεγκτών-λογιστών, λογιστές και ιδιώτες ελεγκτές Φορολογικοί ή φοροτεχνικοί σύμβουλοι και οι εταιρείες φορολογικών ή φοροτεχνικών συμβουλών Φορολογικοί ή φοροτεχνικοί σύμβουλοι και οι εταιρείες φορολογικών ή φοροτεχνικών συμβουλών Κτηματομεσίτες και κτηματομεσιτικές εταιρείες Κτηματομεσίτες και κτηματομεσιτικές εταιρείες Επιχειρήσεις Καζίνο και καζίνο σε πλοία με ελληνική σημαία, και επιχειρήσεις ή οργανισμοί δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα που διοργανώνουν ή διεξάγουν τυχερά παιχνίδια και πρακτορεία με τις δραστηριότητες αυτές Επιχειρήσεις Καζίνο και καζίνο σε πλοία με ελληνική σημαία, και επιχειρήσεις ή οργανισμοί δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα που διοργανώνουν ή διεξάγουν τυχερά παιχνίδια και πρακτορεία με τις δραστηριότητες αυτές Οίκοι δημοπρασίας Οίκοι δημοπρασίας Έμποροι αγαθών μεγάλης αξίας (συναλλαγές άνω των 15.000 ευρώ) Έμποροι αγαθών μεγάλης αξίας (συναλλαγές άνω των 15.000 ευρώ) Εκπλειστηριαστές Εκπλειστηριαστές Ενεχυροδανειστές Ενεχυροδανειστές Συμβολαιογράφοι και Δικηγόροι Συμβολαιογράφοι και Δικηγόροι

227 Επιβαλλόμενες υποχρεώσεις Τα υπόχρεα πρόσωπα υποχρεούνται να αναφέρουν τις ύποπτες συναλλαγές στην Επιτροπή καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές ενέργειες. Τα υπόχρεα πρόσωπα υποχρεούνται να αναφέρουν τις ύποπτες συναλλαγές στην Επιτροπή καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές ενέργειες. Επίσης υποχρεούνται να αποφεύγουν την παροχή υπηρεσιών για τις οποίες γνωρίζουν ή υποπτεύονται ότι συνδέονται με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές ενέργειες. Επίσης υποχρεούνται να αποφεύγουν την παροχή υπηρεσιών για τις οποίες γνωρίζουν ή υποπτεύονται ότι συνδέονται με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές ενέργειες.

228 Περιπτώσεις εφαρμογής δέουσας επιμέλειας Τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν τα μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη στις εξής περιπτώσεις: Τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν τα μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη στις εξής περιπτώσεις: Όταν συνάπτουν επιχειρηματικές σχέσεις, Όταν συνάπτουν επιχειρηματικές σχέσεις, Όταν διενεργούν περιστασιακές συναλλαγές που ανέρχονται σε ποσό τουλάχιστον 15.000 ευρώ, ανεξάρτητα από το αν η συναλλαγή διενεργείται με μια μόνη πράξη ή με περισσότερες, μεταξύ των οποίων φαίνεται να υπάρχει κάποια σχέση, Όταν διενεργούν περιστασιακές συναλλαγές που ανέρχονται σε ποσό τουλάχιστον 15.000 ευρώ, ανεξάρτητα από το αν η συναλλαγή διενεργείται με μια μόνη πράξη ή με περισσότερες, μεταξύ των οποίων φαίνεται να υπάρχει κάποια σχέση, Όταν υπάρχει υπόνοια για απόπειρα ή διάπραξη αδικημάτων που συνιστούν νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (ανεξάρτητα από κάθε παρέκκλιση, εξαίρεση ή όριο ποσού), Όταν υπάρχει υπόνοια για απόπειρα ή διάπραξη αδικημάτων που συνιστούν νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (ανεξάρτητα από κάθε παρέκκλιση, εξαίρεση ή όριο ποσού), Όταν υπάρχουν αμφιβολίες για την ακρίβεια, πληρότητα ή την καταλληλότητα των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν προηγουμένως για την πιστοποίηση και επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη, άλλου προσώπου για λογαριασμό του οποίου ενεργεί ο πελάτης και του πραγματικού δικαιούχου ή των πραγματικών δικαιούχων του πελάτη Όταν υπάρχουν αμφιβολίες για την ακρίβεια, πληρότητα ή την καταλληλότητα των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν προηγουμένως για την πιστοποίηση και επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη, άλλου προσώπου για λογαριασμό του οποίου ενεργεί ο πελάτης και του πραγματικού δικαιούχου ή των πραγματικών δικαιούχων του πελάτη

229 Μέτρα δέουσας επιμέλειας Τα μέτρα της συνήθους επιμέλειας που εφαρμόζουν τα υπόχρεα πρόσωπα ως προς τον πελάτη περιλαμβάνουν: Τα μέτρα της συνήθους επιμέλειας που εφαρμόζουν τα υπόχρεα πρόσωπα ως προς τον πελάτη περιλαμβάνουν: Την πιστοποίηση και την επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη βάσει εγγράφων, δεδομένων ή πληροφοριών από αξιόπιστες και ανεξάρτητες πηγές. Την πιστοποίηση και την επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη βάσει εγγράφων, δεδομένων ή πληροφοριών από αξιόπιστες και ανεξάρτητες πηγές. Την πιστοποίηση της ταυτότητας του πραγματικού δικαιούχου ή των πραγματικών δικαιούχων της εταιρείας-πελάτη, τη συνεχή επικαιροποίηση των στοιχείων και τη λήψη εύλογων μέτρων, αναλόγως του βαθμού κινδύνου, για επαλήθευση των στοιχείων ταυτότητάς τους ώστε να διασφαλίζεται ότι το υπόχρεο πρόσωπο γνωρίζει τον πραγματικό δικαιούχο ή τους πραγματικούς δικαιούχους Την πιστοποίηση της ταυτότητας του πραγματικού δικαιούχου ή των πραγματικών δικαιούχων της εταιρείας-πελάτη, τη συνεχή επικαιροποίηση των στοιχείων και τη λήψη εύλογων μέτρων, αναλόγως του βαθμού κινδύνου, για επαλήθευση των στοιχείων ταυτότητάς τους ώστε να διασφαλίζεται ότι το υπόχρεο πρόσωπο γνωρίζει τον πραγματικό δικαιούχο ή τους πραγματικούς δικαιούχους Τη συλλογή πληροφοριών για το σκοπό και τη σκοπούμενη φύση της επιχειρηματικής σχέσης ή σημαντικών συναλλαγών ή δραστηριοτήτων του πελάτη ή του πραγματικού δικαιούχου. Τη συλλογή πληροφοριών για το σκοπό και τη σκοπούμενη φύση της επιχειρηματικής σχέσης ή σημαντικών συναλλαγών ή δραστηριοτήτων του πελάτη ή του πραγματικού δικαιούχου.

230 Μέτρα δέουσας επιμέλειας Την εξέταση με ιδιαίτερη προσοχή κάθε συναλλαγής ή δραστηριότητας, η οποία από τη φύση της ή από τα στοιχεία που αφορούν το πρόσωπο ή την ιδιότητα του συναλλασσομένου μπορεί να συνδεθεί με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή με χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, Στις συναλλαγές αυτές περιλαμβάνονται ιδίως οι πολύπλοκες ή ασυνήθιστα μεγάλες συναλλαγές και όλα τα ασυνήθιστα είδη συναλλαγών που πραγματοποιούνται χωρίς προφανή οικονομικό ή σαφή νόμιμο λόγο. Την εξέταση με ιδιαίτερη προσοχή κάθε συναλλαγής ή δραστηριότητας, η οποία από τη φύση της ή από τα στοιχεία που αφορούν το πρόσωπο ή την ιδιότητα του συναλλασσομένου μπορεί να συνδεθεί με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή με χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, Στις συναλλαγές αυτές περιλαμβάνονται ιδίως οι πολύπλοκες ή ασυνήθιστα μεγάλες συναλλαγές και όλα τα ασυνήθιστα είδη συναλλαγών που πραγματοποιούνται χωρίς προφανή οικονομικό ή σαφή νόμιμο λόγο. Τη λήψη κάθε άλλου πρόσφορου μέτρου συμπεριλαμβανομένης της μη κατάρτισης της συναλλαγής και της άρνησης παροχής υπηρεσιών ή άσκησης δραστηριοτήτων, εφόσον δεν έχουν ικανοποιηθεί οι όροι της πιστοποίησης και επαλήθευσης της ταυτότητας του πελάτη. Τη λήψη κάθε άλλου πρόσφορου μέτρου συμπεριλαμβανομένης της μη κατάρτισης της συναλλαγής και της άρνησης παροχής υπηρεσιών ή άσκησης δραστηριοτήτων, εφόσον δεν έχουν ικανοποιηθεί οι όροι της πιστοποίησης και επαλήθευσης της ταυτότητας του πελάτη. Την άσκηση συνεχούς εποπτείας όσον αφορά την επιχειρηματική σχέση, με ενδελεχή εξέταση των συναλλαγών και δραστηριοτήτων των ως άνω προσώπων καθ’ όλη τη διάρκεια της επιχειρηματικής σχέσης. Την άσκηση συνεχούς εποπτείας όσον αφορά την επιχειρηματική σχέση, με ενδελεχή εξέταση των συναλλαγών και δραστηριοτήτων των ως άνω προσώπων καθ’ όλη τη διάρκεια της επιχειρηματικής σχέσης.

231 Απλουστευμένη δέουσα επιμέλεια Τα υπόχρεα πρόσωπα δεν έχουν τις προηγούμενες υποχρεώσεις όταν ο πελάτης είναι: Τα υπόχρεα πρόσωπα δεν έχουν τις προηγούμενες υποχρεώσεις όταν ο πελάτης είναι: Πιστωτικό ίδρυμα ή άλλος χρηματοπιστωτικός οργανισμός στην ΕΕ ή σε τρίτο κράτος με ισοδύναμες υποχρεώσεις με αυτές της Οδηγίας 2005/60/ΕΚ Πιστωτικό ίδρυμα ή άλλος χρηματοπιστωτικός οργανισμός στην ΕΕ ή σε τρίτο κράτος με ισοδύναμες υποχρεώσεις με αυτές της Οδηγίας 2005/60/ΕΚ Εταιρίες οι μετοχές των οποίων είναι εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά στην ΕΕ Εταιρίες οι μετοχές των οποίων είναι εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά στην ΕΕ ΟΣΕΚΑ ΟΣΕΚΑ Ελληνική δημόσια αρχή ή ΝΠΔΔ ή οργανισμός που ανήκει κατά 51% στο Δημόσιο Ελληνική δημόσια αρχή ή ΝΠΔΔ ή οργανισμός που ανήκει κατά 51% στο Δημόσιο Άλλες δημόσιες αρχές Άλλες δημόσιες αρχές

232 Μέτρα αυξημένης δέουσας επιμέλειας Θεωρείται ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος στις εξής περιπτώσεις: Θεωρείται ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος στις εξής περιπτώσεις: Συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία πελάτη Συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία πελάτη Κίνδυνοι από νέα προϊόντα και τεχνολογίες Κίνδυνοι από νέα προϊόντα και τεχνολογίες Διασυνοριακές σχέσεις τραπεζικής ανταπόκρισης Διασυνοριακές σχέσεις τραπεζικής ανταπόκρισης Πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα Πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα (Αρχηγοί κρατών, κυβερνήσεων, υπουργοί, αναπληρωτές και υφυπουργοί, Μέλη κοινοβουλίων, Μέλη ανώτατων δικαστηρίων και μέλη ελεγκτικών δικαστηρίων, Μέλη διοικητικών συμβουλίων κεντρικών τραπεζών, Πρεσβευτές και επιτετραμμένοι διπλωμάτες, Υψηλόβαθμοι αξιωματικοί ενόπλων δυνάμεων, Μέλη διοικητικών, διαχειριστικών ή εποπτικών οργάνων των κρατικών επιχειρήσεων) (Αρχηγοί κρατών, κυβερνήσεων, υπουργοί, αναπληρωτές και υφυπουργοί, Μέλη κοινοβουλίων, Μέλη ανώτατων δικαστηρίων και μέλη ελεγκτικών δικαστηρίων, Μέλη διοικητικών συμβουλίων κεντρικών τραπεζών, Πρεσβευτές και επιτετραμμένοι διπλωμάτες, Υψηλόβαθμοι αξιωματικοί ενόπλων δυνάμεων, Μέλη διοικητικών, διαχειριστικών ή εποπτικών οργάνων των κρατικών επιχειρήσεων)

233 Παραδείγματα ύποπτων εντολών – συμπεριφορών [Εγκ. ΕΚ 31/21.11.06] Ύποπτες συναλλαγές αναφορικά με την ταυτότητα του πελάτη ή τις κινήσεις λογαριασμών του πελάτη Ύποπτες συναλλαγές αναφορικά με την ταυτότητα του πελάτη ή τις κινήσεις λογαριασμών του πελάτη Αδικαιολόγητη καθυστέρηση του πελάτη ή του πληρεξουσίου του να προσκομίσει τα νομιμοποιητικά και λοιπά έγγραφα για το άνοιγμα επενδυτικού λογαριασμού ή γενικότερα απροθυμία του να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες Αδικαιολόγητη καθυστέρηση του πελάτη ή του πληρεξουσίου του να προσκομίσει τα νομιμοποιητικά και λοιπά έγγραφα για το άνοιγμα επενδυτικού λογαριασμού ή γενικότερα απροθυμία του να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες Φήμες και ειδήσεις που αφορούν στον πελάτη και συνδεδεμένα με αυτόν πρόσωπα και τον συνδέουν με εγκληματικές& ποινικά κολάσιμες δραστηριότητες. Φήμες και ειδήσεις που αφορούν στον πελάτη και συνδεδεμένα με αυτόν πρόσωπα και τον συνδέουν με εγκληματικές& ποινικά κολάσιμες δραστηριότητες. Οι Εταιρίες έχουν άμεση υποχρέωση καταγγελίας όταν υπάρχουν δημοσιεύματα στον τύπο σχετικά με εγκληματικές δραστηριότητες του πελάτη τους. Οι Εταιρίες έχουν άμεση υποχρέωση καταγγελίας όταν υπάρχουν δημοσιεύματα στον τύπο σχετικά με εγκληματικές δραστηριότητες του πελάτη τους.

234 ……………………. Άνοιγμα επενδυτικού λογαριασμού στο όνομα πελάτη, φπ, του οποίου η κατοικία ή ο τόπος εργασίας, ή νπ, του οποίου η έδρα δεν είναι στην περιοχή που εξυπηρετείται από την Εταιρία ή το συγκεκριμένο υποκατάστημα. Άνοιγμα επενδυτικού λογαριασμού στο όνομα πελάτη, φπ, του οποίου η κατοικία ή ο τόπος εργασίας, ή νπ, του οποίου η έδρα δεν είναι στην περιοχή που εξυπηρετείται από την Εταιρία ή το συγκεκριμένο υποκατάστημα. Πελάτης αρνείται να δώσει επαρκείς πληροφορίες για την ταυτότητά του γεγονός που υπό κανονικές συνθήκες θα του εξασφάλιζε πιστώσεις, μεμονωμένες προμήθειες ή άλλες διευκολύνσεις. Πελάτης αρνείται να δώσει επαρκείς πληροφορίες για την ταυτότητά του γεγονός που υπό κανονικές συνθήκες θα του εξασφάλιζε πιστώσεις, μεμονωμένες προμήθειες ή άλλες διευκολύνσεις. Πελάτης που έχει επαγγελματικές σχέσεις ή προέρχεται ή εδρεύει ή έχει τραπεζικό λογαριασμό σε χώρες παραγωγής ή διακίνησης ναρκωτικών. Πελάτης που έχει επαγγελματικές σχέσεις ή προέρχεται ή εδρεύει ή έχει τραπεζικό λογαριασμό σε χώρες παραγωγής ή διακίνησης ναρκωτικών. Παροχή στοιχείων από τον πελάτη τα οποία δύσκολα μπορούν να επαληθευθούν από την Εταιρία. Παροχή στοιχείων από τον πελάτη τα οποία δύσκολα μπορούν να επαληθευθούν από την Εταιρία. Κίνηση λογαριασμών με μεγάλα ποσά που τηρούνται στο όνομα εξωχώριων εταιριών (offshore companies). Κίνηση λογαριασμών με μεγάλα ποσά που τηρούνται στο όνομα εξωχώριων εταιριών (offshore companies).

235 …………………….. Ενεργοποίηση αδρανών για μεγάλο διάστημα επενδυτικών λογαριασμών. Ενεργοποίηση αδρανών για μεγάλο διάστημα επενδυτικών λογαριασμών. Σημαντική και αιφνίδια αύξηση συναλλαγών σε σχέση με το επενδυτικό προφίλ του πελάτη. Σημαντική και αιφνίδια αύξηση συναλλαγών σε σχέση με το επενδυτικό προφίλ του πελάτη. Πληρωμή μεγάλων ποσών σε μετρητά ή επιταγές. Πληρωμή μεγάλων ποσών σε μετρητά ή επιταγές. Ασυνήθης νευρικότητα στη συμπεριφορά προσώπων κατά τη συναλλαγή. Ασυνήθης νευρικότητα στη συμπεριφορά προσώπων κατά τη συναλλαγή. Μη επίδειξη ευλόγου ενδιαφέροντος από τον πελάτη για τους οικονομικούς όρους της συναλλαγής. Μη επίδειξη ευλόγου ενδιαφέροντος από τον πελάτη για τους οικονομικούς όρους της συναλλαγής. Άρνηση του πελάτη να έχει προσωπικές επαφές με την Εταιρία. Άρνηση του πελάτη να έχει προσωπικές επαφές με την Εταιρία. Αίτημα πελάτη για μεταφορά χρηματικών ποσών σε λογαριασμούς άλλων πελατών με τους οποίους δεν συνδέεται με επαγγελματικούς ή συγγενικούς δεσμούς. Αίτημα πελάτη για μεταφορά χρηματικών ποσών σε λογαριασμούς άλλων πελατών με τους οποίους δεν συνδέεται με επαγγελματικούς ή συγγενικούς δεσμούς. Επαναλαμβανόμενες όμοιες συναλλαγές για ποσά λίγο κάτω από το ελάχιστο όριο για τα οποία απαιτείται αναγνώριση της ταυτότητας του πελάτη. Επαναλαμβανόμενες όμοιες συναλλαγές για ποσά λίγο κάτω από το ελάχιστο όριο για τα οποία απαιτείται αναγνώριση της ταυτότητας του πελάτη.

236 ……………………………. Συχνή αλλαγή διεύθυνσης του πελάτη όταν δεν δικαιολογείται από την επαγγελματική του δραστηριότητα. Συχνή αλλαγή διεύθυνσης του πελάτη όταν δεν δικαιολογείται από την επαγγελματική του δραστηριότητα. Περιπτώσεις πελατών των οποίων το βιοτικό επίπεδο αλλάζει συνεχώς καθώς και η εμφάνισή τους. Περιπτώσεις πελατών των οποίων το βιοτικό επίπεδο αλλάζει συνεχώς καθώς και η εμφάνισή τους. Αγορά τίτλων μεγάλης αξίας που κρατούνται από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για φύλαξη ενώ αυτή η αγορά δεν δικαιολογείται από τη δεδομένη οικονομική κατάσταση του δικαιούχου τους. Αγορά τίτλων μεγάλης αξίας που κρατούνται από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για φύλαξη ενώ αυτή η αγορά δεν δικαιολογείται από τη δεδομένη οικονομική κατάσταση του δικαιούχου τους. Συνεργασία του πελάτη από μεγάλο αριθμό ΕΠΕΥ. Συνεργασία του πελάτη από μεγάλο αριθμό ΕΠΕΥ. Η πίστωση του επενδυτικού λογαριασμού μέσω καταθέσεων από πολλά τραπεζικά υποκαταστήματα με ποσά λίγο κάτω από το ελάχιστο όριο για το οποίο απαιτείται αναγνώριση ταυτότητας. Η πίστωση του επενδυτικού λογαριασμού μέσω καταθέσεων από πολλά τραπεζικά υποκαταστήματα με ποσά λίγο κάτω από το ελάχιστο όριο για το οποίο απαιτείται αναγνώριση ταυτότητας. Η πίστωση του επενδυτικού λογαριασμού μέσω καταθέσεων από υποκαταστήματα διαφορετικών τραπεζών. Η πίστωση του επενδυτικού λογαριασμού μέσω καταθέσεων από υποκαταστήματα διαφορετικών τραπεζών.

237 ……………………… Όταν δεν αναγράφεται το όνομα του πελάτη στην περιγραφή της κατάθεσης ενός χρηματικού ποσού στην τράπεζα για πίστωση του επενδυτικού λογαριασμού του. Όταν δεν αναγράφεται το όνομα του πελάτη στην περιγραφή της κατάθεσης ενός χρηματικού ποσού στην τράπεζα για πίστωση του επενδυτικού λογαριασμού του. Το τηλέφωνο του σπιτιού ή της επιχείρησης του πελάτη είναι απενεργοποιημένο. Το τηλέφωνο του σπιτιού ή της επιχείρησης του πελάτη είναι απενεργοποιημένο. Η ύπαρξη υπόνοιας ή η διαπίστωση ίδρυσης εικονικών επιχειρήσεων από τον πελάτη. Η ύπαρξη υπόνοιας ή η διαπίστωση ίδρυσης εικονικών επιχειρήσεων από τον πελάτη. Η διενέργεια πολύπλοκών ή ασυνήθιστων συναλλαγών χωρίς προφανή οικονομικό ή σαφή νόμιμο λόγο. Η διενέργεια πολύπλοκών ή ασυνήθιστων συναλλαγών χωρίς προφανή οικονομικό ή σαφή νόμιμο λόγο.

238 Ύποπτη συναλλαγή Θεωρείται η συναλλαγή / δραστηριότητα υπό την οποία προκύπτουν αποχρώσεις ενδείξεις ή υπόνοιες για πιθανή απόπειρα ή διάπραξη πράξεων ξεπλύματος βρώμικου χρήματος για εμπλοκή του συναλλασσομένου ή του πραγματικού δικαιούχου σε εγκληματικές δραστηριότητες με βάση την αξιολόγηση: Θεωρείται η συναλλαγή / δραστηριότητα υπό την οποία προκύπτουν αποχρώσεις ενδείξεις ή υπόνοιες για πιθανή απόπειρα ή διάπραξη πράξεων ξεπλύματος βρώμικου χρήματος για εμπλοκή του συναλλασσομένου ή του πραγματικού δικαιούχου σε εγκληματικές δραστηριότητες με βάση την αξιολόγηση: των στοιχείων της συναλλαγής (τη συχνότητα ή τη φύση της συναλλαγής, τη κατηγορία του χρηματοπιστωτικού μέσου, τη συχνότητα ή το ύψος της συναλλαγής και τη χρήση ή μη μετρητών) των στοιχείων της συναλλαγής (τη συχνότητα ή τη φύση της συναλλαγής, τη κατηγορία του χρηματοπιστωτικού μέσου, τη συχνότητα ή το ύψος της συναλλαγής και τη χρήση ή μη μετρητών) του προσώπου (επάγγελμα, οικονομική επιφάνεια, επιχειρηματική συμπεριφορά, φήμη, παρελθόν και άλλα χαρακτηριστικά) του προσώπου (επάγγελμα, οικονομική επιφάνεια, επιχειρηματική συμπεριφορά, φήμη, παρελθόν και άλλα χαρακτηριστικά)

239 Ασυνήθης συναλλαγή Θεωρείται η συναλλαγή που δεν: Θεωρείται η συναλλαγή που δεν: συνάδει με τη συναλλακτική, επιχειρηματική ή επαγγελματική συμπεριφορά του συναλλασσομένου ή του πραγματικού δικαιούχου ή με την οικονομική τους επιφάνεια. συνάδει με τη συναλλακτική, επιχειρηματική ή επαγγελματική συμπεριφορά του συναλλασσομένου ή του πραγματικού δικαιούχου ή με την οικονομική τους επιφάνεια. έχει προφανή σκοπό ή κίνητρο επαγγελματικής ή προσωπικής φύσης. έχει προφανή σκοπό ή κίνητρο επαγγελματικής ή προσωπικής φύσης.

240 Εφαρμογή Τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν, την κατάλληλη χρονική στιγμή και ανάλογα με το βαθμό κινδύνου, τις διαδικασίες δέουσας επιμέλειας όχι μόνο στους νέους αλλά και στους υφιστάμενους πελάτες. Τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν, την κατάλληλη χρονική στιγμή και ανάλογα με το βαθμό κινδύνου, τις διαδικασίες δέουσας επιμέλειας όχι μόνο στους νέους αλλά και στους υφιστάμενους πελάτες. Ειδικά, τα πιστωτικά ιδρύματα και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί δεν επιτρέπεται να τηρούν μυστικούς, ανώνυμους ή μόνον αριθμημένους λογαριασμούς ή ανώνυμα βιβλιάρια καταθέσεων ή λογαριασμούς με εικονικά ονόματα ή λογαριασμούς που δεν έχουν το πλήρες όνομα του δικαιούχου τους, σύμφωνα με τα έγγραφα πιστοποίησης της ταυτότητας. Ειδικά, τα πιστωτικά ιδρύματα και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί δεν επιτρέπεται να τηρούν μυστικούς, ανώνυμους ή μόνον αριθμημένους λογαριασμούς ή ανώνυμα βιβλιάρια καταθέσεων ή λογαριασμούς με εικονικά ονόματα ή λογαριασμούς που δεν έχουν το πλήρες όνομα του δικαιούχου τους, σύμφωνα με τα έγγραφα πιστοποίησης της ταυτότητας. Τα υπόχρεα πρόσωπα και οι υπάλληλοί τους οφείλουν Τα υπόχρεα πρόσωπα και οι υπάλληλοί τους οφείλουν (α) να ενημερώνουν αμελλητί την Επιτροπή όταν γνωρίζουν ή έχουν σοβαρές ενδείξεις ή υποψίες ότι διαπράττεται ή επιχειρείται να διαπραχθεί νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (β) να παρέχουν στην Επιτροπή όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες και στοιχεία

241 Εποπτεία υπόχρεων προσώπων Οι Τράπεζες, οι εταιρείες leasing, factoring, τα ανταλλακτήρια συναλλάγματος κ.λ.π εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) Οι Τράπεζες, οι εταιρείες leasing, factoring, τα ανταλλακτήρια συναλλάγματος κ.λ.π εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) Οι Α.Ε.Δ.Α.Κ και οι χρηματιστηριακές εταιρείες (ΑΕΠΕΥ, ΑΕΕΧ, ΑΕΕΔ) εποπτεύονται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (ΕΚ) Οι Α.Ε.Δ.Α.Κ και οι χρηματιστηριακές εταιρείες (ΑΕΠΕΥ, ΑΕΕΧ, ΑΕΕΔ) εποπτεύονται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (ΕΚ) Οι ασφαλιστικές εταιρείες Τράπεζα της Ελλάδος, Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης (Δ.Ε.Ι.Α). Οι ασφαλιστικές εταιρείες Τράπεζα της Ελλάδος, Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης (Δ.Ε.Ι.Α).

242 Δέουσα επιμέλεια (due – diligence) Είναι ένας όρος που προσδιορίζει ο Νόμος και αφορά τις υποχρεώσεις των Τραπεζών και των λειτουργών τους. Είναι ένας όρος που προσδιορίζει ο Νόμος και αφορά τις υποχρεώσεις των Τραπεζών και των λειτουργών τους. Δέουσα επιμέλεια είναι το σύνολο των διαδικαστικών και ουσιαστικών υποχρεώσεων, μέτρων που προβλέπονται από νομοθετικές, κανονιστικές και δεοντολογικές ρυθμίσεις για τις Τράπεζες αναφορικά με: Δέουσα επιμέλεια είναι το σύνολο των διαδικαστικών και ουσιαστικών υποχρεώσεων, μέτρων που προβλέπονται από νομοθετικές, κανονιστικές και δεοντολογικές ρυθμίσεις για τις Τράπεζες αναφορικά με: την πιστοποίηση της ταυτότητας των πελατών τους, την πιστοποίηση της ταυτότητας των πελατών τους, τη διαμόρφωση του προφίλ του πελάτη τη διαμόρφωση του προφίλ του πελάτη την αξιολόγηση της συναλλακτικής συμπεριφοράς σε σχέση με ζητήματα πρόληψης ή χειρισμού ενδεχόμενων για Ξέπλυμα Βρώμικου Χρήματος και Χρηματοδότηση Τρομοκρατίας. την αξιολόγηση της συναλλακτικής συμπεριφοράς σε σχέση με ζητήματα πρόληψης ή χειρισμού ενδεχόμενων για Ξέπλυμα Βρώμικου Χρήματος και Χρηματοδότηση Τρομοκρατίας.

243 Τα επίπεδα δέουσας επιμέλειας 1. Απλουστευμένη Δέουσα Επιμέλεια 2. Συνήθης Δέουσα Επιμέλεια 3. Αυξημένη Δέουσα Επιμέλεια

244 1. Απλουστευμένη Δέουσα Επιμέλεια Δεν απαιτείται επαλήθευση της ταυτότητας συναλλασσόμενου όταν ο πελάτης είναι : → Πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοπιστωτικός οργανισμός που εδρεύει στην `Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε τρίτη χώρα η οποία επιβάλλει υποχρεώσεις τουλάχιστον ισοδύναμες προς αυτές της Οδηγίας 2005/60/ΕΚ → Εταιρίες των οποίων οι μετοχές είναι εισηγμένες σε μία ή περισσότερες οργανωμένες αγορές της ΕΕ → ΟΣΕΚΑ – Εταιρείες Αμοιβαίων Κεφαλαίων ή Επενδύσεων χαρτοφυλακίου που εδρεύουν σε χώρες μέλη της Ε.Ε → Ελληνική δημόσια αρχή ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή Δημόσιες αρχές ή Δημόσιοι Οργανισμοί άλλων χωρών μελών της Ε.Ε. Δεν απαιτείται επαλήθευση της ταυτότητας συναλλασσόμενου όταν ο πελάτης είναι : → Πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοπιστωτικός οργανισμός που εδρεύει στην `Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε τρίτη χώρα η οποία επιβάλλει υποχρεώσεις τουλάχιστον ισοδύναμες προς αυτές της Οδηγίας 2005/60/ΕΚ → Εταιρίες των οποίων οι μετοχές είναι εισηγμένες σε μία ή περισσότερες οργανωμένες αγορές της ΕΕ → ΟΣΕΚΑ – Εταιρείες Αμοιβαίων Κεφαλαίων ή Επενδύσεων χαρτοφυλακίου που εδρεύουν σε χώρες μέλη της Ε.Ε → Ελληνική δημόσια αρχή ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή Δημόσιες αρχές ή Δημόσιοι Οργανισμοί άλλων χωρών μελών της Ε.Ε.

245 1. Απλουστευμένη Δέουσα Επιμέλεια Δεν απαιτείται επαλήθευση ταυτότητας συναλλασσόμενου στους πελάτες στους οποίους διατίθενται τα παρακάτω ασφαλιστικά και ηλεκτρονικά προϊόντα όταν αφορούν : → ασφαλιστικές συμβάσεις ζωής που συνάπτονται από ασφαλιστικές εταιρίες, εάν το ποσό των ασφαλίστρων που πρόκειται να καταβληθούν κατά τη διάρκεια ενός έτους, δεν υπερβαίνει τα 1.000 Ευρώ ή στην περίπτωση εφάπαξ καταβολής 2.500 Ευρώ → προγράμματα συνταξιοδοτικής ασφάλισης που προσφέρουν συνταξιοδοτικές παροχές στους εργαζόμενους και καταβάλλονται με παρακράτηση εισφορών από την μισθοδοσία τους → συμβάσεις συνταξιοδοτικής ασφάλισης που συνάπτονται βάσει συμβάσεων εργασίας ή επαγγελματικής δραστηριότητας με τον όρο ότι δεν μπορούν να εξαγοραστούν ούτε να χρησιμεύσουν σαν εγγύηση δανείου → ηλεκτρονικό χρήμα, προπληρωμένες κάρτες Δεν απαιτείται επαλήθευση ταυτότητας συναλλασσόμενου στους πελάτες στους οποίους διατίθενται τα παρακάτω ασφαλιστικά και ηλεκτρονικά προϊόντα όταν αφορούν : → ασφαλιστικές συμβάσεις ζωής που συνάπτονται από ασφαλιστικές εταιρίες, εάν το ποσό των ασφαλίστρων που πρόκειται να καταβληθούν κατά τη διάρκεια ενός έτους, δεν υπερβαίνει τα 1.000 Ευρώ ή στην περίπτωση εφάπαξ καταβολής 2.500 Ευρώ → προγράμματα συνταξιοδοτικής ασφάλισης που προσφέρουν συνταξιοδοτικές παροχές στους εργαζόμενους και καταβάλλονται με παρακράτηση εισφορών από την μισθοδοσία τους → συμβάσεις συνταξιοδοτικής ασφάλισης που συνάπτονται βάσει συμβάσεων εργασίας ή επαγγελματικής δραστηριότητας με τον όρο ότι δεν μπορούν να εξαγοραστούν ούτε να χρησιμεύσουν σαν εγγύηση δανείου → ηλεκτρονικό χρήμα, προπληρωμένες κάρτες

246 2. Συνήθης Δέουσα Επιμέλεια → πιστοποίηση και επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη βάσει εγγράφων, δεδομένων ή πληροφοριών από αξιόπιστες και ανεξάρτητες πηγές → τη πιστοποίηση της ταυτότητας του πραγματικού δικαιούχου ή εντολέων → τη συνεχή ενημέρωση των στοιχείων και λήψη μέτρων για επαλήθευση των στοιχείων ταυτότητάς → τη συλλογή πληροφοριών για το σκοπό των συναλλαγών του πελάτη ή δικαιούχου → την εξέταση συναλλαγών/δραστηριοτήτων όπως πολύπλοκες ή ασυνήθιστα μεγάλες συναλλαγές → τη λήψη κάθε άλλου μέτρου συμπεριλαμβανομένης (π.χ. μη κατάρτισης της συναλλαγής και της άρνησης παροχής υπηρεσιών) φόσον δεν έχουν ικανοποιηθεί οι όροι της πιστοποίησης και επαλήθευσης της ταυτότητας του πελάτη → την συνεχή εποπτεία αξιολόγησης συμβατότητας συναλλαγών του πελάτη με το κοινωνικό, οικονομικό και επαγγελματικό προφίλ του → Τα πιστωτικά ιδρύματα και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί δεν επιτρέπεται να τηρούν μυστικούς ανώνυμους ή μόνον αριθμημένους λογαριασμούς ή ανώνυμα βιβλιάρια καταθέσεων ή λογαριασμούς με εικονικά ονόματα ή λογαριασμούς → τα καζίνο που λειτουργούν στην Ελλάδα οφείλουν να εξακριβώνουν την ταυτότητα των πελατών τους κατά την είσοδό τους στις εγκαταστάσεις τους.

247 3. Αυξημένη Δέουσα Επιμέλεια Η έννοια της Αυξημένης Δέουσας Επιμέλειας δεν προσδιορίζεται στο Νόμο με την παράθεση συγκεκριμένων μέτρων αλλά αορίστως, ως επί πλέον μέτρα πέρα εκείνων της Συνήθους Δέουσας Επιμέλειας. Η έννοια της Αυξημένης Δέουσας Επιμέλειας δεν προσδιορίζεται στο Νόμο με την παράθεση συγκεκριμένων μέτρων αλλά αορίστως, ως επί πλέον μέτρα πέρα εκείνων της Συνήθους Δέουσας Επιμέλειας. Ειδικότερα οι Τράπεζες οφείλουν σε περιπτώσεις που εκτιμούν ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να εφαρμόζουν ειδικά και πρόσφορα μέτρα Ειδικότερα οι Τράπεζες οφείλουν σε περιπτώσεις που εκτιμούν ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να εφαρμόζουν ειδικά και πρόσφορα μέτρα

248 ΕΠΟΠΤΕΙΑ Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών

249 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών Βασική προϋπόθεση εύρυθμης λειτουργίας σύγχρονων οικονομιών: η διατήρηση δίκαιων και αποτελεσματικών αγορών Βασική προϋπόθεση εύρυθμης λειτουργίας σύγχρονων οικονομιών: η διατήρηση δίκαιων και αποτελεσματικών αγορών Δίκαιες αγορές: διασφάλιση συνθηκών ανταγωνισμού κατά την διάρκεια των συναλλαγών π.χ. εκτέλεση σύμφωνα με ώρα λήψης εντολής Δίκαιες αγορές: διασφάλιση συνθηκών ανταγωνισμού κατά την διάρκεια των συναλλαγών π.χ. εκτέλεση σύμφωνα με ώρα λήψης εντολής Αποτελεσματικές αγορές: τιμές απεικονίζουν πληροφορίες, προσφορά & ζήτηση Αποτελεσματικές αγορές: τιμές απεικονίζουν πληροφορίες, προσφορά & ζήτηση

250 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών Η διατήρηση δίκαιων και αποτελεσματικών αγορών είναι μία από τις σημαντικότερες υποχρεώσεις των χρηματιστηριακών αρχών Η διατήρηση δίκαιων και αποτελεσματικών αγορών είναι μία από τις σημαντικότερες υποχρεώσεις των χρηματιστηριακών αρχών Χρησιμοποιούν συστήματα ελέγχου Χρησιμοποιούν συστήματα ελέγχου

251 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών Συστήματα ελέγχου - ορισμός: Συστήματα ελέγχου - ορισμός: «Το σύνολο των διαδικασιών, αυτοματοποιημένων και μη, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί με στόχο τον εντοπισμό μη-αποδεκτών χρηματιστηριακών πρακτικών που αντανακλώνται σε χρηματιστηριακές πράξεις»

252 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών Συστήματα ελέγχου – επιτυχημένη λειτουργία: Συστήματα ελέγχου – επιτυχημένη λειτουργία: (α) αποθαρρύνει ανεπιθύμητες χρηματιστηριακές συμπεριφορές όπως εσωτερική πληροφόρηση & χειραγώγηση (β) αυξάνει την αξιοπιστία της αγοράς και αποκαθιστά την εμπιστοσύνη των επενδυτών (γ) ενισχύει την ρευστότητα στην αγορά

253 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών Πως ξεκινούν οι έρευνες των αρχών; Πως ξεκινούν οι έρευνες των αρχών; (α) παράπονα από θιγόμενους επενδυτές (β) δημοσιεύματα στον Τύπο (γ) με χρήση εφαρμογών Η/Υ που σε συνδυασμό με εξειδικευμένο προσωπικό εντοπίζουν και εξηγούν ασυνήθιστες μεταβολές σε τιμή και όγκο

254 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών Αναλυτικά η (γ) με χρήση εφαρμογών Η/Υ: Είτε σε on-line περιβάλλον είτε απολογιστικά Είτε σε on-line περιβάλλον είτε απολογιστικά Σύνθετη & χρονοβόρα διαδικασία Σύνθετη & χρονοβόρα διαδικασία Απαιτεί ισχυρά υπολογιστικά συστήματα Απαιτεί ισχυρά υπολογιστικά συστήματα Συστηματική παρακολούθηση Συστηματική παρακολούθηση Εμπειρία αναλυτών Εμπειρία αναλυτών Ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων γρήγορα Ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων γρήγορα Alerts – Κριτήρια Εγρήγορσης Alerts – Κριτήρια Εγρήγορσης

255 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών Χαρακτηριστικά αποτελεσματικού συστήματος: Δυνατότητα άντλησης αποδείξεων ή ενδείξεων για Δυνατότητα άντλησης αποδείξεων ή ενδείξεων για προσπάθεια επηρεασμού των τιμών ή του όγκου ή συναλλαγές με προνομιακή πληροφόρηση ή παράνομες συναλλαγές Ικανοποιητικά Alerts για αθέμιτες συναλλαγές Ικανοποιητικά Alerts για αθέμιτες συναλλαγές Συμβάλλει στην γρήγορη διάχυση πληροφόρησης Συμβάλλει στην γρήγορη διάχυση πληροφόρησης

256 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών Μεθοδολογία παρακολούθησης συναλλαγών Μεθοδολογία παρακολούθησης συναλλαγών Σε γενικές γραμμές 2 μέθοδοι διεθνώς: Σε γενικές γραμμές 2 μέθοδοι διεθνώς: (α) Συστήματα παρακολούθησης που βασίζονται σε συγκεκριμένους κανόνες. Τα συστήματα αυτά συνήθως χωρίζονται σε 2 κατηγορίες (β) Συστήματα παρακολούθησης που βασίζονται σε στατιστικά υποδείγματα

257 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών (α) Συστήματα παρακολούθησης που βασίζονται σε συγκεκριμένους κανόνες (α) Συστήματα παρακολούθησης που βασίζονται σε συγκεκριμένους κανόνες Κατηγορία 1: προσδιορίζουν κατώτερο και ανώτερο όριο για μία σειρά παραμέτρους όπως η τιμή και ο όγκος συναλλαγών με βάση την ιστορική συμπεριφορά των μετοχών Κατηγορία 1: προσδιορίζουν κατώτερο και ανώτερο όριο για μία σειρά παραμέτρους όπως η τιμή και ο όγκος συναλλαγών με βάση την ιστορική συμπεριφορά των μετοχών Μόλις ξεπεραστούν τα όρια παράγεται κριτήριο εγρήγορσης (alert) Μόλις ξεπεραστούν τα όρια παράγεται κριτήριο εγρήγορσης (alert) Ακολουθεί έρευνα των αρχών Ακολουθεί έρευνα των αρχών Συνήθως τα κριτήρια προσαρμόζονται για εξωτερικούς παράγοντες Συνήθως τα κριτήρια προσαρμόζονται για εξωτερικούς παράγοντες

258 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών Παράδειγμα: Χρηματιστήριο Αυστραλίας - alerts Παράδειγμα: Χρηματιστήριο Αυστραλίας - alerts Όταν όγκος & αξία συναλλαγών > όριο Όταν όγκος & αξία συναλλαγών > όριο Όριο: ΚΜΟ 9 ημερών Όριο: ΚΜΟ 9 ημερών Η τιμή μίας συναλλαγής > προηγούμενη κατά % Η τιμή μίας συναλλαγής > προηγούμενη κατά % Η τιμή μίας συναλλαγής > κλεισίματος κατά % Η τιμή μίας συναλλαγής > κλεισίματος κατά % Η τιμή Π < προηγούμενη συναλλαγή κατά % Η τιμή Π < προηγούμενη συναλλαγή κατά % Η τιμή εντολής Α > τιμή εντολής Π Η τιμή εντολής Α > τιμή εντολής Π

259 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών Κατηγορία 2: προσπαθούν να εντοπίσουν συγκεκριμένες παράτυπες συμπεριφορές π.χ.: Κατηγορία 2: προσπαθούν να εντοπίσουν συγκεκριμένες παράτυπες συμπεριφορές π.χ.: Ταχύτητα ταύτισης εντολών (στόχος είναι να βρει προσυμφωνημένες συναλλαγές) Ταχύτητα ταύτισης εντολών (στόχος είναι να βρει προσυμφωνημένες συναλλαγές) Πολύ ↑ όγκος συναλλαγών πριν από μεγάλη κίνηση (στόχος να εντοπίσει εσωτερική πληροφόρηση) Πολύ ↑ όγκος συναλλαγών πριν από μεγάλη κίνηση (στόχος να εντοπίσει εσωτερική πληροφόρηση) Εισαγωγή εντολής με ↑ όγκο & μερική εκτέλεση (προσπαθεί να μπερδέψει σχετικά με πορεία αγοράς) Εισαγωγή εντολής με ↑ όγκο & μερική εκτέλεση (προσπαθεί να μπερδέψει σχετικά με πορεία αγοράς)

260 Παρακολούθηση & Έλεγχος Συναλλαγών (β) Συστήματα παρακολούθησης που βασίζονται σε στατιστικά υποδείγματα Κάποια χρηματιστήρια χρησιμοποιούν στατιστικά υποδείγματα για την αποτύπωση «κανονικής» συμπεριφοράς Κάποια χρηματιστήρια χρησιμοποιούν στατιστικά υποδείγματα για την αποτύπωση «κανονικής» συμπεριφοράς Κάθε απόκλιση αποτελεί ένδειξη παράτυπης δραστηριότητας και χρήζει έρευνας Κάθε απόκλιση αποτελεί ένδειξη παράτυπης δραστηριότητας και χρήζει έρευνας

261 Διεθνή Χρηματιστήρια - Νέα Υόρκη Θεσμικό πλαίσιο: προστασία επενδυτών Θεσμικό πλαίσιο: προστασία επενδυτών Market Surveillance Division Market Surveillance Division Χρησιμοποιεί αυτοματοποιημένες διαδικασίες Χρησιμοποιεί αυτοματοποιημένες διαδικασίες Νέες τεχνολογίες Νέες τεχνολογίες Κάθε συναλλαγή παρακολουθείται συνεχώς με το πρόγραμμα Stock Watch Κάθε συναλλαγή παρακολουθείται συνεχώς με το πρόγραμμα Stock Watch Παράμετροι (τιμή όγκος) – όρια – alerts – έρευνα Παράμετροι (τιμή όγκος) – όρια – alerts – έρευνα

262 Διεθνή Χρηματιστήρια - Νέα Υόρκη Σε κάθε alert ένας αναλυτής εξετάζει σε βάθος Σε κάθε alert ένας αναλυτής εξετάζει σε βάθος Αναπαράγεται η δραστηριότητα την στιγμή της ύποπτης συναλλαγής Αναπαράγεται η δραστηριότητα την στιγμή της ύποπτης συναλλαγής Automated Search & Match (ASAM): αποθηκεύει στοιχεία στελεχών και επαγγελματιών (δικηγόρων, λογιστών) για 80.000 εταιρείες & θυγατρικές τους και εξετάζει ύπαρξη σύνδεσης του εντολές της ύποπτης συναλλαγής Automated Search & Match (ASAM): αποθηκεύει στοιχεία στελεχών και επαγγελματιών (δικηγόρων, λογιστών) για 80.000 εταιρείες & θυγατρικές τους και εξετάζει ύπαρξη σύνδεσης του εντολές της ύποπτης συναλλαγής

263 Διεθνή Χρηματιστήρια – Λονδίνο Integrated Monitoring Surveillance System (IMAS) Integrated Monitoring Surveillance System (IMAS) Αυτοματοποιημένο σύστημα που παράγει alerts με βάση συγκεκριμένες μεταβλητές λαμβάνοντας υπόψη ιστορικά στοιχεία για τις μέχρι τώρα συναλλαγές Αυτοματοποιημένο σύστημα που παράγει alerts με βάση συγκεκριμένες μεταβλητές λαμβάνοντας υπόψη ιστορικά στοιχεία για τις μέχρι τώρα συναλλαγές Κριτήρια: όγκος, τιμή, ασυνήθιστες εντολές, κ.λ.π. Κριτήρια: όγκος, τιμή, ασυνήθιστες εντολές, κ.λ.π.

264 ΧΑ – συνήθεις πρακτικές Καταχώρηση εντολών μεγάλου όγκου, πραγματοποίηση πράξης για μικρό όγκο και ακύρωση της υπόλοιπης εντολής Καταχώρηση εντολών μεγάλου όγκου, πραγματοποίηση πράξης για μικρό όγκο και ακύρωση της υπόλοιπης εντολής Εισαγωγή εντολών προσυνεδριακά και ακύρωση τους πριν το άνοιγμα Εισαγωγή εντολών προσυνεδριακά και ακύρωση τους πριν το άνοιγμα Εισαγωγή εντολών με μεγάλη διακύμανση και μικρό όγκο (π.χ. 10 τεμάχια στο limit up) Εισαγωγή εντολών με μεγάλη διακύμανση και μικρό όγκο (π.χ. 10 τεμάχια στο limit up) Συστηματική παρέμβαση για επηρεασμό της τιμή κλεισίματος από έναν ή ομάδα κωδικών Συστηματική παρέμβαση για επηρεασμό της τιμή κλεισίματος από έναν ή ομάδα κωδικών Καταστρατήγηση του «λεπτού» μεταξύ εισαγωγής αντίθετων εντολών Καταστρατήγηση του «λεπτού» μεταξύ εισαγωγής αντίθετων εντολών Χρήση κωδικών Διευθύνοντος Συμβούλου από junior traders Χρήση κωδικών Διευθύνοντος Συμβούλου από junior traders


Κατέβασμα ppt "Money & Capital Markets MSc Accounting & Finance Department of Accounting & Finance Instructor: S. Spyrou 210-8203169."

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Διαφημίσεις Google