ΤΟΜΕΑΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ LIFE CYCLE ASSESSMENT Ανάλυση Κύκλου Ζωής Α. ΖΟΥΜΠΟΥΛΗΣ Καθηγητής Χημικής & Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας.

Παρουσίαση με θέμα: "ΤΟΜΕΑΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ LIFE CYCLE ASSESSMENT Ανάλυση Κύκλου Ζωής Α. ΖΟΥΜΠΟΥΛΗΣ Καθηγητής Χημικής & Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΤΟΜΕΑΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ LIFE CYCLE ASSESSMENT Ανάλυση Κύκλου Ζωής Α. ΖΟΥΜΠΟΥΛΗΣ Καθηγητής Χημικής & Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ

2 2 Ανάλυση Κύκλου Ζωής (ΑΚΖ) Ορισμός LCA ….μία τεχνική εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων που συνδέονται με κάποιο προϊόν, μια διεργασία ή μια δραστηριότητα, προσδιορίζοντας και ποσοτικοποιώντας την ενέργεια και τα υλικά που χρησιμοποιούνται, καθώς και τα απόβλητα που απελευθερώνονται στο περιβάλλον. (Ορισμός του Society of Environmental Toxicology and Applied Chemistry, SETAC)

3 3 Ανάλυση Κύκλου Ζωής (ΑΚΖ) Ορισμός LCA Στη συνέχεια, εκτιμώνται οι επιπτώσεις από τη χρήση της ενέργειας και των υλικών καθώς και των αποβλήτων και αναγνωρίζονται οι δυνατότητες περιβαλλοντικών βελτιώσεων. Πρόκειται για μία λεπτομερή μελέτη του προϊόντος ή της διεργασίας από την αρχή μέχρι το τέλος της ζωής του. (Ορισμός του Society of Environmental Toxicology and Applied Chemistry, SETAC)

4 4 Ανάλυση Κύκλου Ζωής (ΑΚΖ) Ορισμός LCA Η ανάλυση περιλαμβάνει ολόκληρο τον κύκλο ζωής του προϊόντος, της διεργασίας ή της δραστηριότητας: εξαγωγή και επεξεργασία πρώτων υλών, κατασκευή μεταφορά και διανομή, χρήση, πιθανή επαναχρησιμοποίηση, συντήρηση, ανακύκλωση και τελική απόρριψη. (Ορισμός του Society of Environmental Toxicology and Applied Chemistry, SETAC)

5 5 Life Cycle Assessment Areas of application  Especially influential in product related decisions...  LC thinking helps to decide about - which products to manufacture; - the types of raw materials to be used; - the sources of energy to be used; - the type and amount of packaging; - design of the products; - management of the waste generated; - the content of the instructions/information given to the consumers; - the relevant Environmental Performance Indicators; - the marketing strategy. Where?

6 6  Συμβάλει στη διαμόρφωση περιβαλλοντικών νόμων  Βοηθά τους κατασκευαστές-παραγωγούς να αναλύσουν τις διεργασίες τους και να βελτιώσουν τα προϊόντα τους  Διευκολύνει τους καταναλωτές παρέχοντας τους τις πληροφορίες που χρειάζονται, όταν πρόκειται να επιλέξουν μεταξύ διαφορετικών προϊόντων Ανάλυση Κύκλου ζωής

7 7 Στάδια Κύκλου ζωής 1. Απόκτηση πρώτων υλών 2. Κατασκευή 3. Συσκευασία / Τυποποίηση 4. Μεταφορά /Διανομή 5. Χρήση / Επαναχρησιμοποίηση / Συντήρηση 6. Ανακύκλωση /Ανάκτηση αποβλήτων και 7. Τελική διάθεση /Απόρριψη

8 8 Life Cycle Assessment How to apply?  Initially, understanding of life cycle thinking by the company is crucial!  For practical purposes, start by simple tools such as: How? - -product life cycle mapping; - -identification of inputs and outputs along the life cycle; - -checklists; - -streamlined Life Cycle Assessments. - -product life cycle mapping; - -identification of inputs and outputs along the life cycle; - -checklists; - -streamlined Life Cycle Assessments.

9 9 Life Cycle Assessment How to apply? The ISO guidelines for example...  aims to assess associated environmental aspects and the potential impacts with a product;  has three main stages: 1. Compile a list of relevant inputs and outputs of a system; 2. Evaluate the potential environmental impacts associated with those inputs and outputs; 3. Interpret the results with respect to the aim of the LCA study. How? Get familiar with the common LCA methodology...

10 Μεθοδολογία ΑΚΖ 2 Απογραφή Δεδομένων 3 Εκτίμηση Επιπτώσεων 4 Εκτίμηση Βελτιώσεων 1 Προσδιορισμός του σκοπού και του αντικειμένου της μελέτης

11 11 Ανάλυση Κύκλου Ζωής Απογραφή – Καταγραφή Δεδομένων Προσδιορισμός Στόχου και Περιοχής Μελέτης ΕκτίμησηΕπιπτώσεων ΕρμηνείαΑποτελεσμάτων

12 12 LCA Method(s)  Initially, numerous variants of LCA “methods” were developed/investigated, but today there is consensus that there is only one basic method with a large number of variants  The Society of Environmental Toxicology and Chemistry (SETAC), an international platform for toxicologists, published a Code of Practice, a widely accepted series of guidelines and definitions.  Nowadays, IS0 14040-14043 is considered to be the LCA standard.

13 13 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ LCA Oρισμός Σκοπού και Στόχου (ΙSO 14040) Ανάλυση Καταγραφής (ΙSO 14041) Εκτίμηση Επιπτώσεων (ΙSO 14042) Ερμηνεία (ISO 14043) Direct Applications: Product development and Improvement Strategic planning Marketing

14 14 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ

15 15 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ISO Αβιοτικές πηγές Βιοτικές πηγές Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου Μείωση του στρατοσφαιρικού όζοντος Οικοτοξικολογικές επιπτώσεις Τοξικολογικές επιπτώσεις στους ανθρώπους Σχηματισμός φωτοχημικών οξειδωτικών Οξίνιση του περιβάλλοντος Ευτροφισμός Εργασιακό περιβάλλον

16 16 Example: Simplified Process Tree for a Coffee Machine’s Life-Cycle

17 17 Example: Coffee Machine Life-Cycle Inventory White boxes are not included in assessment/inventory

18 18 Inventory Data must be combined with effect data before conclusions can be drawn  Air Emission for production of 1 Kg of Polyethylene or Glass Emissions (Kg) PolyethyleneGlass CO 2 1.80.49 NO x 0.001116 SO 2 0.000990.0027 CO0.000670.000057

19 Plastic versus Paper Bag Classification  The paper bag causes more winter smog and acidification, but scores better on the other environmental effects.  The classification does not reveal which is the better bag. What is missing is the mutual weighting of the effects.

20 20 Μέθοδος εκτίμησης βελτιώσεων Μέθοδος εκτίμησης βελτιώσεων Αξιολόγηση των αναγκών και δυνατοτήτων για ελάττωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης που συνδέεται κυρίως: Αξιολόγηση των αναγκών και δυνατοτήτων για ελάττωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης που συνδέεται κυρίως: 1. Με τη χρήση ενέργειας και πρώτων υλών 2. Με τις περιβαλλοντικές εκπομπές Εκτίμηση βελτιώσεων (Improvement Assessment)

21 21 A Single Figure for Environmental Impact  A single figure is needed for comparison purposes  Several methods exists, but it is still a controversial issue and no singular widely accepted method exists.  Three well-documented and used methods are: The Eco-Points method The Eco-Points method The Environmental Priority System The Environmental Priority System The Eco-Indicator The Eco-Indicator Weightings

22 22 The Environmental Product Strategies (EPS) system  Environmental indices are multiplied by the appropriate quantity of raw material used or emissions released to arrive at Environmental Load Units (ELUs), which can then be added together to arrive at an overall ELU  Valuation based on willingness- to-pay surveys

23 23 Other methods  Critical volumes Emissions are weighted based on legal limits and are aggregated within each environmental medium (air, water, soil) Emissions are weighted based on legal limits and are aggregated within each environmental medium (air, water, soil)  Ecological scarcities Valuation based on flows of emission and resources relative to the ability of the environment to assimilate the flows or the extent of resources available Valuation based on flows of emission and resources relative to the ability of the environment to assimilate the flows or the extent of resources available  Distance to target Valuation based on target values for emission flows set in the Dutch national environmental plan Valuation based on target values for emission flows set in the Dutch national environmental plan

24 24 A Single Figure for Environmental Impact  A single figure is needed for comparison purposes  Several methods exists, but it is still a controversial issue and no singular widely accepted method exists.  Three well-documented and used methods are: The Eco-Points method The Eco-Points method The Environmental Priority System The Environmental Priority System The Eco-Indicator The Eco-Indicator Weightings

25 25 Other methods  Critical volumes Emissions are weighted based on legal limits and are aggregated within each environmental medium (air, water, soil) Emissions are weighted based on legal limits and are aggregated within each environmental medium (air, water, soil)  Ecological scarcities Valuation based on flows of emission and resources relative to the ability of the environment to assimilate the flows or the extent of resources available Valuation based on flows of emission and resources relative to the ability of the environment to assimilate the flows or the extent of resources available  Distance to target Valuation based on target values for emission flows set in the Dutch national environmental plan Valuation based on target values for emission flows set in the Dutch national environmental plan

26 26 Life-cycle improvement and analysis  Uncertainty in Results of LCA Assumptions made when choosing system boundaries and data sources Assumptions made when choosing system boundaries and data sources Use of regional or global data Use of regional or global data Poor quality data Poor quality data Unavailable data Unavailable data  Can decisions be made only on LCA results?

27 27 Main uses of Life Cycle Studies  Product comparison  Strategic Planning/ DfE  Public Sector Uses/ Eco-labels

28 28 Applications of LCA  Internal to Producers/Marketers product or process design/redesign product or process design/redesign materials selection materials selection life-cycle management life-cycle management strategic planning strategic planning  External to Producers/Marketers environmental labeling environmental labeling environmental procurement environmental procurement public policy public policy

29 29 Three life cycles that are fundamental to management in the manufacturing industry  Project life cycles – drivers of internal change  Asset life cycles – optimise internal operations  Product life cycles – profit generation of operations Pre-feasibilityFeasibilityDevelopmentExecuting & testing Project launch & PIR Pre- manufacture Operation & manufacture Product usage Product disposal Detailed design CommissionOperation & Maintenance De- commission

30 30 Detailed design CommissionOperation & Maintenance De- commission Pre- feasibility FeasibilityDevelopExecute & testing Launch Product usage Product disposal Pre- manufacture Project life cycle Product life cycle Asset life cycle

31 31

32 32

33 33 Product Life Cycle Assessment Product Life Cycle Assessment  Assessment of environmental impacts in all life cycle phases Material phase Material phase Production phase Production phase Usage phase Usage phase End-of-life phase End-of-life phase  Total impact determines quality of product

34 34 Combining LCA and Life-cycle Cost Analysis (LCC)  Which modifiable process or product design variable with the system provide the greatest combined economic and environmental advantage?  What are the incremental costs of environmental improvement for each option, and which provides the greatest environmental improvement per $?  How low must the investment cost be for a particular environmental improvement to become cost effective?

35 35 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ LCA 1. Πρόκληση αλλαγών προς βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης  Καταγραφή σημαντικών ποσοτήτων δεδομένων που κατανέμονται μεταξύ σημαντικά μειωμένων κατηγοριών επιπτώσεων,  Δυνατότητα συστηματικής εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων,  Αναγνώριση ευκαιριών για βελτίωση των διαδικασιών και των προϊόντων,  Διεξαγωγή σύγκρισης και καταγραφή της απόδοσης εναλλακτικών διαδικασιών, προϊόντων και τεχνολογιών.

36 36 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ LCA (συνέχεια) 2. Βελτίωση της επικοινωνίας με τις επιμέρους «ομάδες συμφερόντων» (stakeholders)  παροχή ποσοτικής πληροφορίας στις ενδιαφερόμενες ομάδες,  ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης και δημιουργίας ενός παραγωγικότερου πλαισίου επικοινωνίας με την ευρύτερη κοινωνία,

37 37 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ  Διαθεσιμότητα και ποιότητα των δεδομένων,  Αδυναμία αναγνώρισης των τοπικών και χρονικών επιδράσεων,  Αδυναμία συνυπολογισμού των μηχανισμών αγοράς και των δευτερογενών αποτελεσμάτων της τεχνολογικής ανάπτυξης,  Αναγνώριση όλων των διαδικασιών ως γραμμικών, αναφορικά με τον οικονομικό και περιβαλλοντικό τομέα.  Ορισμός μίας σειράς τεχνικών θεωρήσεων και υποκειμενικών επιλογών,  Αδυναμία αντικατάστασης της ίδιας διαδικασίας λήψης αποφάσεων.

38 38 Some Problems  Life Cycle Analyses have problems and are difficult to use: What is the functional unit (e.g., of a toy)? What is the functional unit (e.g., of a toy)? What if your process does not match the unit process in the LCA database? What if your process does not match the unit process in the LCA database? Impact categorization is difficult (global warming, eutrophication, etc.) Impact categorization is difficult (global warming, eutrophication, etc.) No national/worldwide accounting or standardized systems No national/worldwide accounting or standardized systems  You have to do one LCA for every product in your company

39 39 Spectrum of LCA  “Gate-to-gate” or “cradle-to-gate” = often scope for facilities (not true LCA)  “Cradle to grave” = traditional LCA  “Cradle to cradle” = current/evolving LCA Zone of Practical LCA Full LCANot LCA

40 40 ΕΠΙΠΕΔΑ εφαρμογής LCA  Λεπτομερής (detailed) LCA  Απλοποιημένη (simplified) LCA  Θεμελιώδης (conceptual) LCA

41 Παράδειγμα Λογισμικού για την εφαρμογή LCA Για την πραγματοποίηση της εκτίμησης του κύκλου ζωής είναι διαθέσιμα ορισμένα υπολογιστικά πακέτα SimaPro 6.0

42 42 Yπολογιστικό πακέτο επίλυσης του LCA – Sima Pro 6   Εισάγοντας τη πρώτη διεργασία

43 43 Yπολογιστικό πακέτο επίλυσης του LCA – Sima Pro 6   Ορίζοντας το προϊόν της διεργασίας

44 44 Yπολογιστικό πακέτο επίλυσης του LCA – Sima Pro 6   Eισάγοντας τα δεδομένα εισόδου από τις φυσικές πηγές

45 45 Yπολογιστικό πακέτο επίλυσης του LCA – Sima Pro 6   Εισάγοντας το ηλεκτρικό πριόνι ως δεδομένο εισόδου

46 46 Yπολογιστικό πακέτο επίλυσης του LCA – Sima Pro 6   Εισάγοντας το απόβλητο (wood waste) της διεργασίας

47 47 Yπολογιστικό πακέτο επίλυσης του LCA – Sima Pro 6   Ανασκόπηση του διαγράμματος ροής που έχει ήδη σχηματιστεί

48 48 Yπολογιστικό πακέτο επίλυσης του LCA – Sima Pro 6   LCΑ της διεργασίας για το κόψιμο του δένδρου

49 49 Yπολογιστικό πακέτο επίλυσης του LCA – Sima Pro 6   Συνεισφορά των δύο υποδιεργασιών στο περιβαλλοντικό φορτίο της διεργασίας

50 50 Παραδείγματα εφαρμογών της εκτίμησης του κύκλου ζωής

51 51 AKZ - Μια (σχετικά) νέα μέθοδος με ευρεία εφαρμογή Ένα σχετικά καινούργιο εργαλείο, που όμως μελετάται και εφαρμόζεται ευρέως από:   Ινστιτούτα ερευνών   Πανεπιστήμια   Εργαστήρια   Βιομηχανίες Αναπτυγμένες χώρες   Αμερική   Γερμανία   Γαλλία   Αυστραλία Αναπτυσσόμενες χώρες Kίνα   Ινδία

52 52 Προϊόντα – υλικά στα οποία έχει εφαρμοστεί η μέθοδος LCA   Χαρτί   Γυαλί   Ξύλο   Μέταλλα   Απορρυπαντικά   Ελαιόλαδο   Ψωμί   Πολυμερή   Παράγωγα πετρελαίου   Φυσικό αέριο κ.α

53 53 LCA Case Studies LCA Case Studies

54 54 Εφαρμογή της εκτίμησης του κύκλου ζωής στο παρθένο ελαιόλαδο Παρθένο ελαιόλαδο ένα ιδιαίτερα ακριβό και πολύτιμο για την υγεία έλαιο Συγκριτική μελέτη της παραγωγής του ελαιόλαδου με τον συμβατικό ή τον οργανικό τρόπο, μέσω του LCA που πραγματοποιήθηκε στο πανεπιστήμιο στο Μπάρι της Ιταλίας. Ως σκοπό είχε να εκτιμηθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις και το κόστος παραγωγής του και να διαπιστωθεί, εάν οι δύο κατευθύνσεις συγκλίνουν.

55 Κύκλος ζωής Ελαιολάδου

56 56 Συμβατικός τρόπος Οργανικός τρόπος   Μικρότερο κόστος   Λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις   Μεγαλύτερο κόστος   Πολύ μεγαλύτερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις Εκτιμήθηκε πως ο συμβατικός τρόπος παραγωγής ελαιόλαδου είναι αυτός που θα πρέπει να προτιμάται

57 57 Εφαρμογή της εκτίμησης του κύκλου ζωής στην παραγωγή του ψωμιού Μελέτη της παραγωγής του ψωμιού με οκτώ διαφορετικούς τρόπους, που πραγματοποιήθηκε στο Iνστιτούτο Eνέργειας της Γερμανίας με την μέθοδο LCA. Σε κάθε μέθοδο χρησιμοποιήθηκε 1 Kg ψωμιού ΨωμίΈνα από τα πιο σημαντικά τρόφιμα

58 58 Μέθοδοι παραγωγής ψωμιού 2 μέθοδοι παραγωγής σοδειάς 2 διαφορετικές τεχνολογίες αλέσματος 3 διαφορετικές τεχνολογίες ψησίματoς Οργανική Συμβατική Βιομηχανική Οικιακή Εργοστάσιο Φούρνος Οικιακός φούρνος

59 59 Οργανικός τρόπος Συμβατικόςτρόπος Φαινόμενο θερμοκηπίου == Επίπεδα όζοντος -+ Όξινη βροχή -+ Ευτροφισμός-+ Απαιτούμενη ενέργεια -+

60 60 Συμπέρασμα Τελικά διαπιστώθηκε πως η ιδανικότερη μέθοδος για την παραγωγή του ψωμιού, αυτή δηλαδή που είχε τις μικρότερες απαιτήσεις ενέργειας και τις λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ήταν :   Οργανικός τρόπος παραγωγής σοδειάς   Βιομηχανικός τρόπος αλέσματος   Βιομηχανικός τρόπος ψησίματος

61 61 Κύκλος ζωής Απορρυπαντικών

62 62 Ανάλυση Κύκλου Ζωής Υλικών Συσκευασίας Πάτρα, 22 - 09 - 2012 Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Σχολή Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Διαχείριση Αποβλήτων Δόρτσιου Νικολέτα Επιβλέπων Κομνίτσας Κωνσταντίνος

63 63 Εισαγωγικά Στοιχεία για τη Συσκευασία Η συσκευασία αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο κλάσμα των αστικών αποβλήτων μετά το οργανικό κλάσμα και το ποσοστό αυξάνεται συνεχώς Στην Ευρώπη των 15 για το διάστημα 1998-2008: η συνολική ποσότητα των απορριμμάτων συσκευασίας αυξήθηκε κατά 9,3%

64 64 Στοιχεία για τα υλικά συσκευασίας στην Ευρώπη των 27 Ποσότητα απορριμμάτων υλικών συσκευασίας κατά κεφαλή στην Ευρώπη των 27, το 2007 (kg) (Eurostat, 2010) Εισαγωγικά Στοιχεία για τη Συσκευασία 166 kg/κάτοικο

65 65 Μέση ποσοτική σύσταση των αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα (ΕΕΔΣΑ, 2003) Εισαγωγικά Στοιχεία για τη Συσκευασία Τα απορριπτόμενα υλικά συσκευασίας είναι περίπου 20% κ.β. των συνολικών παραγόμενων αστικών στερεών αποβλήτων (Α.Σ.Α.)

66 66 Εισαγωγικά Στοιχεία για τη Συσκευασία Σκοπός της Εργασίας Η μελέτη υλικών συσκευασίας που χρησιμοποιούνται ευρύτατα στην καθημερινότητα για τη συσκευασία: Η μελέτη υλικών συσκευασίας που χρησιμοποιούνται ευρύτατα στην καθημερινότητα για τη συσκευασία:νερού ανθρακούχων αναψυκτικών κρασιού / ρετσίνας μπύρας σοκολατούχου γάλακτος Η διερεύνηση φιλικότερου υλικού συσκευασίας μέσα από την Ανάλυση Κύκλου Ζωής (ΑΚΖ) Η διερεύνηση φιλικότερου υλικού συσκευασίας μέσα από την Ανάλυση Κύκλου Ζωής (ΑΚΖ)

67 67 Λογισμικό για την ΑΚΖ PackageSmart: εξειδικευμένο πρόγραμμα για την ΑΚΖ των συσκευασιών εξειδικευμένο πρόγραμμα για την ΑΚΖ των συσκευασιών παρέχεται δωρεάν για 30 μέρες από την εταιρεία Earthshift παρέχεται δωρεάν για 30 μέρες από την εταιρεία Earthshift(shareware) Η ΑΚΖ μέσω PackageSmart περιλαμβάνει: την παρασκευή των υλικών συσκευασίας την παρασκευή των υλικών συσκευασίας την πλήρωση των συσκευασιών (πρωτογενής συσκευασία) την πλήρωση των συσκευασιών (πρωτογενής συσκευασία) το πακετάρισμα (δευτερογενής συσκευασία π.χ. σε εξάδες και τριτογενής συσκευασία σε παλέτες) το πακετάρισμα (δευτερογενής συσκευασία π.χ. σε εξάδες και τριτογενής συσκευασία σε παλέτες) τη διάθεσή τους τη διάθεσή τους το τέλος της ζωής τους (διάθεση σε χώρους υγειονομικής ταφής, αποτέφρωση, ανακύκλωση) το τέλος της ζωής τους (διάθεση σε χώρους υγειονομικής ταφής, αποτέφρωση, ανακύκλωση)

68 68 Κριτήρια αξιολόγησης του PackageSmart Ανθρώπινη υγεία Οικοσυστήματα Φυσικοί πόροι Εξάντληση του νερού Κλιματική αλλαγή Συνολικές ενεργειακές απαιτήσεις Έννοια «αναπηρία-προσαρμοσμένη σε χρόνια ζωής» DIsability-Adjusted Life Years DIsability-Adjusted Life Years DALY = έτη που χάθηκαν + έτη με ανικανότητα Είδη που εξαφανίζονται σε δεδομένο χρονικό διάστημα λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας της ανθρώπινης δραστηριότητας Προσδιορισμός των απαιτούμενων ενεργειακών πόρων σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής Συγκέντρωση των διαφορετικών αερίων του θερμοκηπίου Συνολικός όγκος νερού που καταναλώνεται από μια διεργασία Εξάντληση ορυκτών και μετάλλων (στο περιθώριο κέρδους κατά την εξόρυξη των πόρων)

69 69 ΑΚΖ για Συσκευασίες Ποτών Επιλογή υλικού και μεγέθους συσκευασίας ΠεριεχόμενοΣυσκευασίαςΜέγεθοςΣυσκευασίας Υλικό Συσκευασίας 1.Νερό 0,5 L & 1,5 L Τερεφθαλικό Πολυαιθυλένιο (PET) Ανακυκλωμένο (recycled) PET (rPET) 2.ΑνθρακούχαΑναψυκτικά 0,5 L PET 3. Σοκολατούχο Γάλα 0,5 L Υψηλής Πυκνότητας Πολυαιθυλένιο (HDPE) 4.Μπύρα 0,5 L Αλουμίνιο, Γυαλί (καφέ) 5.Ρετσίνα 0,5 L Γυαλί (λευκό) 6.Κρασί 0,75 L Γυαλί (λευκό)

70 70 2.για τα υλικά σε σύγκριση, όπου τα ποσοστά επίπτωσης των υλικών στα κριτήρια αξιολόγησης υπολογίζονται και παρουσιάζονται συγκριτικά με τις τιμές των κριτηρίων για το υλικό που έχει τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις Τα Αποτελέσματα Ομαδοποιούνται σε Δύο Κατηγορίες: 1. για τα μεμονωμένα υλικά, όπου περιλαμβάνουν τα ποσοστά των επιπτώσεων στα κριτήρια αξιολόγησης: α.των τριών σταδίων συσκευασίας και της μεταφοράς β.των σταδίων του κύκλου ζωής του υλικού (υλικό, μετατροπή, διανομή και τέλος ζωής) γ.του είδους και της απόστασης της μεταφοράς ΑΚΖ για Συσκευασίες Ποτών

71 71 Συσκευασία Νερού PET 1,5L Παραδοχές για Φιάλη Νερού PET 1,5L / Πώμα PP Μάζα Φιάλης 32 g Μάζα Πώματος 2,5 g Ποσοστό Ανακύκλωσης PET 25% Ποσοστό Ανακύκλωσης PP 3,5% Διαστάσεις Πρωτογενούς Συσκ. 8 cm / 8 cm / 33 cm Διαστάσεις / Τεμάχια Δευτερογενούς Συσκ. 16 cm / 24 cm / 33 cm & 6 τεμ Διαστάσεις / Τεμάχια Τριτογενούς Συσκ. 120 cm / 100 cm / 96 cm & 540 τεμ Μεταφορικό Μέσο Φορτηγό ή Τρένο Μεταφορά πρώτης Ύλης & Προϊόντων 500 km / 200 km & 500 km / 20 km ΑΚΖ για Συσκευασίες Ποτών

72 72 ΑΚΖ για Συσκευασίες Ποτών PET 1,5L Συνολικές Ενεργ. Απαιτήσεις ΚλιματικήΑλλαγή Οικοσυστήματα ΑνθρώπινηΥγεία ΦυσικοίΠόροι ΕξάντλησηΝερού Πρωτογενής Συσκ. Δευτερογενής Συσκ. Τριτογενής Συσκ. Μεταφορά % Επίπτωση:35-75% Επίπτωση:15-55%

73 73 ΑΚΖ για συσκευασίες ποτών Συνολικές Ενεργ. Απαιτήσεις Κλιματική Αλλαγή Οικοσυστήματα Ανθρώπινη Υγεία Φυσικοί Πόροι Εξάντληση Νερού Υλικό ΜετατροπήΔιανομή Τέλος Ζωής % PET 1,5L Επίπτωση:50-70% Επίπτωση:20-35%

74 74 ΑΚΖ για συσκευασίες ποτών PET 1,5L Συνολικές Ενεργ. Απαιτήσεις Κλιματική Αλλαγή Οικοσυστήματα Ανθρώπινη Υγεία Φυσικοί Πόροι Εξάντληση Νερού ΦορτηγόΤρένο% Κύκλος Ζωής

75 75 ΑΚΖ για συσκευασίες ποτών 65-85% μικρότερες τιμές PET 1,5L Συνολικές Ενεργ. Απαιτήσεις Κλιματική Αλλαγή Οικοσυστήματα Ανθρώπινη Υγεία Φυσικοί Πόροι Εξάντληση Νερού ΦορτηγόΤρένο% Στάδιο Μεταφοράς

76 76 ΑΚΖ για συσκευασίες ποτών PET 1,5L Συνολικές Ενεργ. Απαιτήσεις Κλιματική Αλλαγή Οικοσυστήματα Ανθρώπινη Υγεία Φυσικοί Πόροι Εξάντληση Νερού Απόσταση 200 km Απόσταση 20 km % Μεταφορά με Φορτηγό

77 77 ΑΚΖ για συσκευασίες ποτών Φιάλες 0,5 L PET (Ανθρακούχο Ποτό) rPET (Νερό) HDPE (Σοκ. Γάλα) PET (Νερό) Συνολικές Ενεργ. Απαιτήσεις ΚλιματικήΑλλαγή Οικοσυστήματα ΑνθρώπινηΥγεία ΦυσικοίΠόροι ΕξάντλησηΝερού% Γυαλί Λευκό (Ρετσίνα) Αλουμίνιο (Μπύρα) Γυαλί Καφέ (Μπύρα)

78 78 Συμπεράσματα Από τους τύπους της συσκευασίας και τη μεταφορά, η πρωτογενής και η δευτερογενής συσκευασία αυξάνουν τις τιμές των κριτηρίων αξιολόγησης σε ποσοστό 85-95% της συνολικής τιμής. Από τους τύπους της συσκευασίας και τη μεταφορά, η πρωτογενής και η δευτερογενής συσκευασία αυξάνουν τις τιμές των κριτηρίων αξιολόγησης σε ποσοστό 85-95% της συνολικής τιμής. Στην περίπτωση μελέτης του Κύκλου Ζωής των υλικών συσκευασίας, τα στάδια που καθορίζουν σημαντικά τις τιμές των κριτηρίων αξιολόγησης είναι το υλικό και η μετατροπή του σε αντίστοιχα ποσοστά. Στην περίπτωση μελέτης του Κύκλου Ζωής των υλικών συσκευασίας, τα στάδια που καθορίζουν σημαντικά τις τιμές των κριτηρίων αξιολόγησης είναι το υλικό και η μετατροπή του σε αντίστοιχα ποσοστά.

79 79 Συμπεράσματα Το στάδιο της μεταφοράς/διάθεσης δεν είναι αυτό που καθορίζει τη συνολική τιμή των κριτηρίων αξιολόγησης. Το στάδιο της μεταφοράς/διάθεσης δεν είναι αυτό που καθορίζει τη συνολική τιμή των κριτηρίων αξιολόγησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι: Από τη μεταφορά με τρένο προκύπτουν τιμές για τα κριτήρια αξιολόγησης, 65-84% μικρότερες από αυτές της μεταφοράς με φορτηγό.

80 80 Συμπεράσματα Συγκρίνοντας τις φιάλες (για 0,5 L ) PET, rPET, γυαλιού, αλουμινίου και HDPE προκύπτει, ότι η φιάλη rPET είναι η πιο φιλική στο περιβάλλον, ενώ η φιάλη HDPE είναι η λιγότερο φιλική. Συγκρίνοντας τις φιάλες (για 0,5 L ) PET, rPET, γυαλιού, αλουμινίου και HDPE προκύπτει, ότι η φιάλη rPET είναι η πιο φιλική στο περιβάλλον, ενώ η φιάλη HDPE είναι η λιγότερο φιλική.Ειδικότερα: Οι τιμές των κριτηρίων αξιολόγησης της φιάλης rPET 0,5 L είναι το 4-7% αυτών της φιάλης HDPE. Συγκρίνοντας τις φιάλες 1,5 L PET και 0,75 L γυαλιού παρατηρείται, ότι οι επιπτώσεις της γυάλινης φιάλης είναι μεγαλύτερες από αυτές της φιάλης PET. Συγκρίνοντας τις φιάλες 1,5 L PET και 0,75 L γυαλιού παρατηρείται, ότι οι επιπτώσεις της γυάλινης φιάλης είναι μεγαλύτερες από αυτές της φιάλης PET.

81 81 Συμπεράσματα  Η μελέτη περισσότερων συσκευασιών (διαφορετικών υλικών, μεγεθών και περιεχομένων), ώστε να προκύψει μια πληρέστερη εικόνα για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των υλικών συσκευασίας.  Η διερεύνηση της κρίσιμης ποσότητας συσκευασιών και της κρίσιμης απόστασης μεταφοράς τους, που θα βοηθήσει τις εταιρείες και τους καταναλωτές να επιλέγουν το βέλτιστο υλικό συσκευασίας.  Πρόταση για Μελλοντική Έρευνα...

82 82 Aνάπτυξη Παραδείγματος Εκτίμησης Κύκλου Ζωής: Παραγωγή Πόσιμου Νερού- Σύγκριση Συμβατικής Τεχνολογίας με Τεχνολογία Μεμβρανών

83 83 Συμβατική Μέθοδος Κατασκευή Λειτουργία Προ-οζονισμός, προσθήκη χημικών, κροκίδωση, συσσωμάτωση, διήθηση, Οζονισμός, χλωρίωση Decommissioning Μέθοδος με Μεμβράνες Κατασκευή Λειτουργία Προδιήθηση, διήθηση μέσα από μεμβράνες, χλωρίωση (διαφορετική από την συμβατική). Decommissioning

84 84 Συμβατική Τεχνολογία Τεχνολογία Μεμβρανών

85 85 Up - scaling Membrane Technology ΣενάριοΜήκος υπο- μονάδας (module) (m) Ροή (L/m 2 h)Υπο-μονάδες (modules) ανά τμήμα Σύνολο υπο- μ ο νάδων 1Α 102550304740 1Β 102550604740 2Α 1025100302370 2Β 1025100602370 3Α 150050303240 3Β 150050603240 4Α 1500100301620 4Β 1500100601620

86 86 Συμβατική Μέθοδος

87 87 Μέθοδος με Μεμβράνες

88 88   Σκοπός της Μελέτης: ορίζεται η περιβαλλοντική πληροφόρηση αναφορικά με τον κύκλο ζωής των δύο μεθόδων επεξεργασίας του πόσιμου νερού, η δυνατότητα βελτίωσης αυτών των μεθόδων, καθώς και η σύγκριση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της συμβατικής μεθόδου καθαρισμού του νερού με αυτής που περιλαμβάνει μεμβράνες.   Οι Στόχοι της μελέτης είναι: Η παρουσίαση των εξαγόμενων αποτελεσμάτων σε ιδιοκτήτες και σχεδιαστές μονάδων επεξεργασίας πόσιμου νερού με παράλληλη γνωστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των μεθόδων. Η επισήμανση πιθανών σημείων βελτίωσης της περιβαλλοντικής απόδοσης της επιλεγμένης τεχνολογίας. Η επισήμανση στις ποικίλες εταιρίες επεξεργασίας πόσιμου νερού των θετικών συνεπειών από τη διεξαγωγή μιας μελέτης εκτίμησης κύκλου ζωής.

89 89   Λειτουργική Μονάδα: Η λειτουργική μονάδα είναι η μονάδα με την οποία θα συσχετιστούν όλα τα δεδομένα εντός της μελέτης της εκτίμησης του κύκλου ζωής ενός προϊόντος, ενώ αποτελεί την βάση για την σύγκριση των δύο τεχνικών παραγωγής του πόσιμου νερού. Στην παρούσα μελέτη, η λειτουργική μονάδα έχει οριστεί ως 1 kL (= 1 m 3 ) πόσιμου νερού, που παράγεται κατά την διάρκεια της περιόδου ζωής μιας διεργασίας.

90 90   Υποθέσεις-Συμβατική Μέθοδος: ο τρόπος παραγωγής του αλκυλοχλωριδίου και της διμεθυλαμίνης είναι ο ίδιος με τον παρουσιαζόμενο στη βιβλιογραφία. Ομοίως για τα υπόλοιπα δεδομένα εισόδου (inputs) υποτέθηκε πως ο τρόπος παραγωγής τους είναι ο ίδιος με αυτόν που εφαρμόζεται σε χώρες εκτός Νότιας Αφρικής. η ζωή των οικοδομημάτων είναι 30 χρόνια, ενώ των μηχανικών κατασκευών 10 χρόνια.   Υποθέσεις-Μέθοδος Μεμβρανών Η μονάδα των μεμβρανών στεγάζεται σε μία αποθήκη με τσιμεντένια θεμέλια, ατσάλινους δοκούς και αυλακωτούς σιδερένιους τοίχους. Η μονάδα διήθησης που βρίσκεται μετά την διήθηση με μεμβράνες είναι ίδιου μεγέθους και κατασκευής σαν αυτής που χρησιμοποιείται στην συμβατική μέθοδο. Η πίεση που απαιτείται στις διάφορες γραμμές μεταφοράς του νερού είναι: πίεση διήθησης 1.5 bar, πτώση πίεσης 0.4 bar, πίεση αντιρροής 2.2 bar και πίεση εκροής 1 bar. Αυτά τα δεδομένα είναι σημαντικά, γιατί είναι η βάση για τους υπολογισμούς της κατανάλωσης ενέργειας. Η διευθέτηση των σωλήνων θεωρείται αρθρωτή (modular). Χρησιμοποιούνται συνήθως 3 χημικά στην κατασκευή των μεμβρανών (πολύ-σουλφόνη, πολυβινυλο-πιριδύνη και πολυαιθύλενο-γλυκόλη), για τα οποία ήταν αδύνατη η εύρεση δεδομένων για τους υπολογισμούς, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιηθούν δεδομένα από την βιβλιογραφία.

91 91   Περιορισμοί: Η ποιότητα των δεδομένων που ελήφθησαν από διάφορες εταιρίες της Νότιας Αφρικής (Eskom, Polifin) ήταν χαμηλή και έτσι, τα δεδομένα αυτά χρησιμοποιήθηκαν με επιφύλαξη. Μερικές εταιρίες αρνήθηκαν να παραχωρήσουν δεδομένα και συνεπώς χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από εταιρίες άλλων χωρών. Σε περιπτώσεις που εταιρίες του εξωτερικού (εκτός Νότιας Αφρικής) αρνήθηκαν να συνεργαστούν, χρησιμοποιήθηκαν βιβλιογραφικά δεδομένα. Στους υπολογισμούς, οι απαιτήσεις σε ενέργεια υποεκτιμήθηκαν, λόγω της έλλειψης επαρκών δεδομένων για την κατανάλωση ενέργειας. Για την παραγωγή του πολυμερισμένου κροκιδωτικού (που χρησιμοποιείται στη συμβατική μέθοδο), καθώς και για την παραγωγή των μεμβρανών υπήρξαν ανεπαρκή δεδομένα. Η επικαιροποίηση (validation) ορισμένων δεδομένων ήταν αδύνατη, καθώς η πρόσβαση σε δεδομένα ορισμένων εταιριών ήταν ανέφικτη.

92 92 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

93 93 Συμβατική Μέθοδος Κατηγορία Επίδρασης ScoreMονάδα Ενδεχόμενο φαινόμενο θερμοκηπίου 1.85E-01kg CO 2 Ενδεχόμενο καταστροφής όζοντος 3.61E-09kg CFC-11 Ενδεχόμενο οξίνισης1.10E-03kg SO 2 Ενδεχόμενο Ευτροφισμού7.40E-05kg φωσφορικών Ενδεχόμενο φωτοχημικού νέφους 1.57E-05kg αιθυλενίου Ενδεχόμενο τοξικότητας υδάτων 2.73E-03 kg 1,4 διχλωροβενζόλιο Ενδεχόμενο τοξικότητας εδαφών 2.59E-01 kg 1,4 διχλωροβενζόλιο Ενδεχόμενο τοξικολογικών επιπτώσεων στον άνθρωπο 4.09E-03 kg 1,4 διχλωροβενζόλιο Κατηγορία Επίδρασης Κατασκευή % Λειτουργία % Decommissi oning % Ενδεχόμενο φαινόμενο θερμοκηπίου 6.293.70.1 Ενδεχόμενο καταστροφής όζοντος 10.888.90.3 Ενδεχόμενο οξίνισης7.192.90.0 Ενδεχόμενο Ευτροφισμού11.488.50.1 Ενδεχόμενο φωτοχημικού νέφους 15.883.90.4 Ενδεχόμενο τοξικότητας υδάτων 2.397.70.1 Ενδεχόμενο τοξικότητας εδαφών 10.689.20.2 Ενδεχόμενο τοξικολογικών επιπτώσεων στον άνθρωπο 18.181.00.9 Environmental Profile

94 94 Φαινόμενο Θερμοκηπίου Ευτροφισμός Στάδιο Λειτουργίας

95 95 Μέθοδος Μεμβρανών Σενάρι α Σύνολο (kg/kL) Στάδια Κατά - σκευή Λειτουρ - γία Decom mission ing 1A2.3430.0432.3000.00054 1B2.3430.0432.3000.00052 2A2.3240.0242.3000.00030 2B2.4240.0242.4000.00030 3A2.4320.0322.4000.00041 3B2.3320.0322.3000.00038 4A2.3180.0182.3000.00032 4B2.3170.0172.3000.00023 Κατηγορία ΕπίδρασηςScoreMονάδα Ενδεχόμενο φαινόμενο θερμοκηπίου 2.9E-01 (98.75%)* kg CO 2 Ενδεχόμενο καταστροφής όζοντος 9.55E-10 (88.17%) Kg CFC-11 Ενδεχόμενο οξίνισης 1.82E-03 (98.66%) kg SO 2 Ενδεχόμενο Ευτροφισμού 5.69E-05 (96.65%) kg φωσφορικών Ενδεχόμενο φωτοχημικού νέφους 4.87E-06 (82.80%) kg αιθυλενίου Ενδεχόμενο τοξικότητας υδάτων 2.11E-04 (92.40%) Kg 1,4 διχλωροβενζόλιο Ενδεχόμενο τοξικότητας εδαφών 7.79E-01 (99.06%) Kg 1,4 διχλωροβενζόλιο Ενδεχόμενο τοξικολογικών επιπτώσεων στον άνθρωπο 1.78E-03 (88.74%) Kg 1,4 διχλωροβενζόλιο Material Depletion Environmental Profile

96 96 Acidification Στάδιο Κατασκευής Ευτροφισμός Στάδιο Κατασκευής

97 97 Σύγκριση των δύο Μεθόδων Στάδιο Μάζα (kg/kL)Ενέργεια (MJ/kL) Συμβατι κή Μεμβρά νες Συμβατι κή Μεμβρά νες Κατασκευής0.05140.03290.08730.0557 Λειτουργίας2.6002.50002.06702.5900 Decommissio ning 0.00010.00040.00090.0036 Σύνολο2.65152.53332.15522.6493 Κατηγορία Περιβαλλοντικής Επίδρασης Μονάδες Συμβατική μέθοδος Μέθοδος Μεμβρανών Ενδεχόμενο φαινόμενο θερμοκηπίου kg CO 2 1.85Ε-012.90E-01 Ενδεχόμενο καταστροφής όζοντος kg CFC-11 3.61Ε-099.55E-10 Ενδεχόμενο οξίνισηςKg SO 2 1.10E-031.82E-03 Ενδεχόμενο Ευτροφισμού kg φωσφορικών 7.40E-055.69E-05 Ενδεχόμενο φωτοχημικού νέφους kg αιθυλενίου 1.57E-054.87E-06 Ενδεχόμενο τοξικότητας υδάτων Kg 1,4 διχλωροβενζόλι ο 2.73E-052.11E-04 Ενδεχόμενο τοξικότητας εδαφών Kg 1,4 διχλωροβενζόλι ο 2.59E-017.79E-01 Ενδεχόμενο τοξικολογικών επιπτώσεων στον άνθρωπο Kg 1,4 διχλωροβενζόλι ο 4.09E-031.78E-03

98 98 Συμπεράσματα   Το στάδιο της λειτουργίας είναι καθοριστικό και για τις δύο μεθόδους. Αυτό το στάδιο φέρει την μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας και πρώτων υλών και επίσης ασκεί τη μεγαλύτερη «πίεση» στο περιβάλλον για τις εξεταζόμενες κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων.   Το στάδιο της αποσυναρμολόγησης (decommissioning) είναι λιγότερο σημαντικό και το στάδιο της κατασκευής κατέχει ενδιάμεση θέση, όσον αφορά την κατάταξη των τριών σταδίων στη συμβολή τους στο περιβαλλοντικό προφίλ.   Η πιο σημαντική διεργασία, στην οποία αποδίδονται το μεγαλύτερο περιβαλλοντικός κόστος της επεξεργασίας του πόσιμου νερού, είναι η παραγωγή της χρησιμοποιούμενης ηλεκτρικής ενέργειας (ιδίως από γαιάνθρακα).

99 99   Λαμβάνοντας υπόψη τις υποθέσεις που έγιναν εξαρχής, είμαστε σε θέση να πούμε, ότι και οι δύο τεχνικές είναι σχετικά συγκρίσιμες, με μικρό ίσως προβάδισμα των μεμβρανών.   Στο στάδιο της κατασκευής η διεργασία (process) με τη μεγαλύτερη συμβολή και για την πλειονότητα των κατηγοριών που εξετάστηκαν, είναι η παραγωγή τσιμέντου και χάλυβα, όσον αφορά και τις δύο τεχνολογίες.   Στο στάδιο της κατασκευής η διεργασία με τη μεγαλύτερη συμβολή είναι η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας, που καταναλώνεται.   Στο στάδιο της αποσυναρμολόγησης (decommisssioning) η διεργασία με τη μεγαλύτερη συμβολή είναι η ανακύκλωση του χάλυβα.

100 100   Συγκρίνοντας τις δύο μεθόδους παραγωγής πόσιμου νερού, τα περιβαλλοντικά προφίλ (scores) είναι περίπου της ίδιας τάξης, με μικρό ίσως προβάδισμα για τις μεμβράνες.   Σύμφωνα με την ανάλυση ευαισθησίας (sensitivity) αποδείχτηκε, ότι η απαλοιφή των παραμέτρων: μεταφορά και λειτουργία ακροφύσιων διήθησης ήταν επιτυχής, καθώς η συνεισφορά τους στα αντίστοιχα περιβαλλοντικά προφίλ θα ήταν μηδαμινή.   Οι σημαντικότεροι περιορισμοί σ’ αυτή τη μελέτη LCA αναφέρονται στη διαθεσιμότητα δεδομένων και σε μερικά βήματα μεθοδολογίας στο στάδιο της εκτίμησης περιβαλλοντικού κινδύνου (έλλειψη δεδομένων σχετικά με κατανάλωση νερού και την αλμυρότητα/salination).   Η βασική σύσταση βελτίωσης αφορά την εύρεση νέων τρόπων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που θα είναι λιγότερο επιζήμιες προς το περιβάλλον.

101 Ανάλυση Κύκλου ζωής στη διαδικασία παραγωγής του ασβέστη  Οριοθέτηση του πεδίου ανάλυσης  Προσδιορισμός του σκοπού και του αντικειμένου της μελέτης αντικειμένου της μελέτης  Απογραφή δεδομένων  Εκτίμηση επιπτώσεων

102 102 Προσδιορισμός του σκοπού και του αντικειμένου της μελέτης \ Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που σχετίζονται με τη διαδικασία παραγωγής του ασβέστη (φρύξη - calcination του ασβεστόλιθου). \ Σύγκριση πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκύπτουν από τη χρήση δύο διαφορετικών καυσίμων στους περιστροφικούς κλίβανους για την παραγωγή του ασβέστη.

103 Διάγραμμα διεργασίας παραγωγής ασβέστη ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ ΑΡΧΙΚΗ ΘΡΑΥΣΗ ΚΟΣΚΙΝΙΣΗ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΡΑΥΣΗ ΛΕΙΟΤΡΙΒΗΣΗ ΚΟΣΚΙΝΙΣΗ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΣΒΕΣΤΟΣ ΦΡΥΞΗ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΥ ΨΥΞΗ ΚΟΣΚΙΝΙΣΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΜΕΤΑΛΛΕΙΟΥ (ΓΕΩΤΡΗΣΗ, ΕΚΡΗΞΗ, ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΤΕΜΕΧΙΣΜΕΝΟΥ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΥ) ΥΨΗΛΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΚΑΙ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΣ ΤΥΠΟΥ ΔΟΛΟΜΙΤΗ ΚΟΣΚΙΝΙΣΗ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Π Ε Τ Ρ Α Λ Α Τ Ο Μ Ε Ι Ο Υ Χ Ο Ν Δ Ρ Ο Κ Ο Κ Κ Η Π Ε Τ Ρ Α ΚΑΥΣΙΜΟ 0,64-6,4 cmΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΣ ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΙΚΟΥΣ ΚΛΙΒΑΝΟΥΣ Λ Ε Π Τ Ο Κ Ο Κ Κ Η Π Ε Τ Ρ Α ΘΡΑΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΡΙΒΗΣΗ ΕΝΥΔΑΤΩΣΗ ΥΠΟ ΠΙΕΣΗ ΝΕΡΟ Ή/ΚΑΙ ΑΤΜΟΣ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΣ ΤΥΠΟΥ ΔΟΛΟΜΙΤΗ ΜΟΝΟ ΑΛΕΣΗ ΣΒΗΣΜΈΝΗ ΑΣΒΕΣΤΟΣ ΤΥΠΟΥ ΔΟΛΟΜΙΤΗ, ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΣ ΥΨΗΛΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΥΠΟΥ ΔΟΛΟΜΙΤΗ ΜΟΝΟ ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΕΝΥΔΑΤΩΣΗΣ ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΣΒΗΣΜΕΝΗ ΑΣΒΕΣΤΟΣ ΥΨΗΛΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΚΑΙ ΤΥΠΟΥ ΔΟΛΟΜΙΤΗ ΝΕΡΟ

104 104 Διεργασίες Εξόρυξη των πρώτων υλών (Ασβεστόλιθου)Εξόρυξη των πρώτων υλών (Ασβεστόλιθου) Μεταφορά των πρώτων υλών στο χώρο επεξεργασίας τους (θραύση, κοσκίνιση, ταξινόμηση)Μεταφορά των πρώτων υλών στο χώρο επεξεργασίας τους (θραύση, κοσκίνιση, ταξινόμηση) Παραγωγή του ασβέστηΠαραγωγή του ασβέστη (για κάθε μονάδα επεξεργασίας, η ενέργεια και μάζα που καταναλώνεται) (για κάθε μονάδα επεξεργασίας, η ενέργεια και μάζα που καταναλώνεται) Εναλλακτικά σενάρια (είδη καυσίμων – φυσικό αέριο, heavy fuel oil-βαρέα κλάσματα πετρελαιοειδών) (είδη καυσίμων – φυσικό αέριο, heavy fuel oil-βαρέα κλάσματα πετρελαιοειδών) Απογραφή δεδομένων

105 105 Περιβαλλοντικές επιπτώσεις  Εκπομπές που συνδέονται: με την κατανάλωση ενέργειας και με την κατανάλωση ενέργειας και με την ίδια τη διαδικασία παραγωγής του ασβέστη με την ίδια τη διαδικασία παραγωγής του ασβέστη  Επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα, το έδαφος και το νερό Αέριοι ρύποι (CO 2, SO 2, NO X, CO, VOC)Αέριοι ρύποι (CO 2, SO 2, NO X, CO, VOC) Σωματιδιακή ύληΣωματιδιακή ύλη Στερεά απόβλητα (CaO, Ca(OH) 2, CaCO 3 )Στερεά απόβλητα (CaO, Ca(OH) 2, CaCO 3 ) Υγρά απόβλητα (CaSO 4 )Υγρά απόβλητα (CaSO 4 ) Απογραφή δεδομένων

106 106 Οι τέσσερις (κύριες) κατηγορίες φαινομένων: Οι τέσσερις (κύριες) κατηγορίες φαινομένων: Κλιματική μεταβολή: Οι ρύποι που κατά κύριο λόγο επιδρούν στην κλιματική μεταβολή είναι το CO 2, το CH 4 και N 2 O. Κλιματική μεταβολή: Οι ρύποι που κατά κύριο λόγο επιδρούν στην κλιματική μεταβολή είναι το CO 2, το CH 4 και N 2 O. Οξίνιση: Η κατηγορία αυτή αφορά το σύνολο των ρύπων που προκαλούν την όξινη βροχή (SO 2, NO X και σε μικρότερο ποσοστό οι υδρογονάνθρακες, HCl, HF). Οξίνιση: Η κατηγορία αυτή αφορά το σύνολο των ρύπων που προκαλούν την όξινη βροχή (SO 2, NO X και σε μικρότερο ποσοστό οι υδρογονάνθρακες, HCl, HF). Ευτροφισμός: ουσιαστικά αφορά στις εκπομπές NO X Ευτροφισμός: ουσιαστικά αφορά στις εκπομπές NO X Τοξικότητα: Πρόκειται για το πιο άμεσα αντιληπτό πρόβλημα, ειδικά σε περιπτώσεις χημικών διεργασιών. Τοξικότητα: Πρόκειται για το πιο άμεσα αντιληπτό πρόβλημα, ειδικά σε περιπτώσεις χημικών διεργασιών. Απογραφή δεδομένων

107 107  Μετά τη συλλογή των στοιχείων που προαναφέρθηκαν, μπορεί κανείς να προχωρήσει στην εκτίμηση των επιπτώσεων τους.  Εκτίμηση επιπτώσεων είναι μια ποσοτική / ποιοτική διεργασία, που χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει και να εκτιμήσει τις αρνητικές συνέπειες των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που προσδιορίζονται κατά τη φάση της απογραφής. Εκτίμηση Επιπτώσεων

108 Εφαρμογή της ανάλυσης του κύκλου ζωής στην Επεξεργασία της λάσπης που προέρχεται από βιολογικό καθαρισμό αστικών λυμάτων ΛΑΣΠΗ ΠΑΧΥΝΣΗ ΑΦΥΔΑΤΩΣΗ Σταθεροποίηση με Ασβέστη Μεταφορά Αποθήκευση σε σιλό Διάθεση της Λάσπης στο Έδαφος Λιπασματοποίηση Μεταφορά Αποθήκευση σε σιλό Διάθεση της Λάσπης στο Έδαφος Αναερόβια Χώνευση Μεταφορά Αποθήκευση σε σιλό Διάθεση της Λάσπης στο Έδαφος Σταθεροποίηση με Ασβέστη Μεταφορά Χωματερές Αποθήκευση σε σιλό Μεταφορά Χωματερές Αποτέφρωση Σενάριο 1Σενάριο 2Σενάριο 3Σενάριο 4Σενάριο 5

109 109 Προσδιορισμός του σκοπού και του αντικειμένου της μελέτης  Η λειτουργική μονάδα (1 ton της μικτής λάσπης σε ξηρή μορφή– 1 t DM  Τα όρια του συστήματος είναι τα ακόλουθα: 1. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που σχετίζονται με την ελάχιστη κατανάλωση υλικών δεν εξετάζονται, γιατί οι επιδράσεις που επιφέρουν είναι αμελητέες. 1. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που σχετίζονται με την ελάχιστη κατανάλωση υλικών δεν εξετάζονται, γιατί οι επιδράσεις που επιφέρουν είναι αμελητέες. 2. Η θερμική ενέργεια που ανακτάται από την αποτέφρωση ή από την αναερόβια χώνευση χρησιμοποιείται για να θερμάνει την εισαγόμενη λάσπη στο σύστημα επεξεργασίας. 2. Η θερμική ενέργεια που ανακτάται από την αποτέφρωση ή από την αναερόβια χώνευση χρησιμοποιείται για να θερμάνει την εισαγόμενη λάσπη στο σύστημα επεξεργασίας. 3. Λαμβάνεται μια μέση απόσταση 40 km για την μεταφορά της λάσπης και τη διάθεση της σε γεωργικές εκτάσεις. 3. Λαμβάνεται μια μέση απόσταση 40 km για την μεταφορά της λάσπης και τη διάθεση της σε γεωργικές εκτάσεις. 4. Τα υγρά απόβλητα που προέρχονται από τις διάφορες διαδικασίες επεξεργασίας της λάσπης, απορρίπτονται στην εγκατάσταση επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων και τα αέρια υποβάλλονται στο σύστημα ελέγχου οσμών. 4. Τα υγρά απόβλητα που προέρχονται από τις διάφορες διαδικασίες επεξεργασίας της λάσπης, απορρίπτονται στην εγκατάσταση επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων και τα αέρια υποβάλλονται στο σύστημα ελέγχου οσμών.

110 110 Αρχικά υπολογίστηκαν τα ισοζύγια ενέργειας για κάθε μονάδα επεξεργασίας βάση του 1 t DM (ton in dry mass) της εισερχόμενης λάσπης στη διαδικασία. Αρχικά υπολογίστηκαν τα ισοζύγια ενέργειας για κάθε μονάδα επεξεργασίας βάση του 1 t DM (ton in dry mass) της εισερχόμενης λάσπης στη διαδικασία. Διεργασίες Διεργασίες Προεπεξεργασία (50 KWh ηλεκτρικού ρεύματος) Προεπεξεργασία (50 KWh ηλεκτρικού ρεύματος) Σταθεροποίηση με ασβέστη (5 KWh ηλεκτρικού ρεύματος) Σταθεροποίηση με ασβέστη (5 KWh ηλεκτρικού ρεύματος) Λιπασματοποίηση (30 KWh /1 t DM) Λιπασματοποίηση (30 KWh /1 t DM) Αναερόβια χώνευση (50-100 KWh /1 t DM) Αναερόβια χώνευση (50-100 KWh /1 t DM) Αποθήκευση σε σιλό (58,8 KWh /1 t DM) Αποθήκευση σε σιλό (58,8 KWh /1 t DM) Αποτέφρωση (265 KWh /1 t DM) Αποτέφρωση (265 KWh /1 t DM) Χωματερές Χωματερές Διάθεση στο έδαφος Διάθεση στο έδαφος Απογραφή δεδομένων

111 111 Οι κατηγορίες επιπτώσεων που λήφθηκαν υπόψη στην παρούσα μελέτη είναι: Οι κατηγορίες επιπτώσεων που λήφθηκαν υπόψη στην παρούσα μελέτη είναι: εξάντληση των αποθεμάτων εξάντληση των αποθεμάτων οι κλιματικές αλλαγές (CO 2,CH 4 ) οι κλιματικές αλλαγές (CO 2,CH 4 ) η ανθρώπινη ‘δηλητηρίαση’ (βαρέα μέταλλα) η ανθρώπινη ‘δηλητηρίαση’ (βαρέα μέταλλα) η οικολογική ‘δηλητηρίαση’ η οικολογική ‘δηλητηρίαση’ η υποβάθμιση του τοπίου η υποβάθμιση του τοπίου η οξείνιση (H 2 SO 4 ) η οξείνιση (H 2 SO 4 ) ο ευτροφισμός (στραγγίδια) ο ευτροφισμός (στραγγίδια) ο σχηματισμός του φωτοχημικού νέφους (πτητικές οργανικές ενώσεις) ο σχηματισμός του φωτοχημικού νέφους (πτητικές οργανικές ενώσεις) Εκτίμηση επιπτώσεων

112 112 Αποτελέσματα -Επεξήγηση 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 Εξάντληση Αποθ. Κλιματ. Μεταβ. Ανθρώπινη Δηλητ. Τοξικότητα νερού Θαλάσ. Τοξικότ.Υποβάθμ. Τοπίου Οξείνιση Ευτροφισμός Σχημ. Φωτοχ. Νέφους %, Σχετική Απόδοση Σενάριο 1Σενάριο 2Σενάριο 3Σενάριο 4Σενάριο 5

113 Συμπεράσματα (ενδιάμεσα) Η ΑΚΖ είναι ένα εργαλείο περιβαλλοντικής διαχείρισης που αναπτύσσεται ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Η αξιοπιστία του εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από: τον τρόπο μοντελοποίησης και τον βαθμό απλοποίησης των υπό εξέταση συστημάτων τον τρόπο μοντελοποίησης και τον βαθμό απλοποίησης των υπό εξέταση συστημάτων το σύνολο των παραδοχών και υποθέσεων που χρησιμοποιούνται σε κάθε βήμα της ανάλυσης και το σύνολο των παραδοχών και υποθέσεων που χρησιμοποιούνται σε κάθε βήμα της ανάλυσης και την διαθεσιμότητα σύγχρονων και αξιόπιστων δεδομένων. την διαθεσιμότητα σύγχρονων και αξιόπιστων δεδομένων.

114 LCA και Αφαλάτωση

115 115 Γενικά για αφαλάτωση  Η αφαλάτωση είναι μια ώριμη τεχνολογία.  Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που έχει, δεν έχουν μελετηθεί εκτενώς.  Κυριότερες τεχνολογίες αφαλάτωσης: Θερμικές διεργασίες (MSF,MED)Θερμικές διεργασίες (MSF,MED) Μηχανικές διεργασίες ( RO)Μηχανικές διεργασίες ( RO) Χημικές διεργασίες ( ρητίνες)Χημικές διεργασίες ( ρητίνες)

116 116 Εφαρμογές LCA σε συστήματα αφαλάτωσης  Μεθοδολογία του LCA Όρια του συστήματος: Όρια του συστήματος: Παραγωγή των υλικών της μονάδας αφαλάτωσης. Παραγωγή των υλικών της μονάδας αφαλάτωσης. Μεταφορά των υλικών και εγκατάσταση της μονάδας. Μεταφορά των υλικών και εγκατάσταση της μονάδας. Λειτουργία και συντήρηση της μονάδας. Λειτουργία και συντήρηση της μονάδας. Αποσυναρμολόγηση και απόθεση. Αποσυναρμολόγηση και απόθεση. Λειτουργική μονάδα: Λειτουργική μονάδα: η παραγωγή 45500 m 3 /d αφαλατωμένου νερού σε 8000 ώρες λειτουργίας το χρόνο. η παραγωγή 45500 m 3 /d αφαλατωμένου νερού σε 8000 ώρες λειτουργίας το χρόνο.

117 117  Υποθέσεις και περιορισμοί που λήφθηκαν υπόψη: Η ποιότητα του νερού που παράγεται, δεν εξετάσθηκε ιδιαίτερα και θεωρήθηκε ίδια και για τις τρεις μονάδες. Η ποιότητα του νερού που παράγεται, δεν εξετάσθηκε ιδιαίτερα και θεωρήθηκε ίδια και για τις τρεις μονάδες. Οι επιπτώσεις στη χλωρίδα και τη πανίδα των ακτών κατά την απόθεση της παραγόμενης άλμης δεν εξετάσθηκαν. Οι επιπτώσεις στη χλωρίδα και τη πανίδα των ακτών κατά την απόθεση της παραγόμενης άλμης δεν εξετάσθηκαν. Η διάθεση των χρησιμοποιούμενων χημικών (π.χ. απορρυπαντικά για τον καθαρισμό των μεμβρανών, κροκιδωτικά κτλ.) θεωρήθηκε αμελητέα, λόγω των πολύ μικρών (συγκριτικά) ποσοτήτων που χρησιμοποιούνται. Η διάθεση των χρησιμοποιούμενων χημικών (π.χ. απορρυπαντικά για τον καθαρισμό των μεμβρανών, κροκιδωτικά κτλ.) θεωρήθηκε αμελητέα, λόγω των πολύ μικρών (συγκριτικά) ποσοτήτων που χρησιμοποιούνται. Ο θόρυβος και οι (ενδεχόμενες) δυσάρεστες οσμές θεωρήθηκαν επίσης αμελητέες, λόγω της σχετικά μεγάλης απόστασης των αντιστοίχων εγκαταστάσεων από κατοικημένες περιοχές. Ο θόρυβος και οι (ενδεχόμενες) δυσάρεστες οσμές θεωρήθηκαν επίσης αμελητέες, λόγω της σχετικά μεγάλης απόστασης των αντιστοίχων εγκαταστάσεων από κατοικημένες περιοχές.

118 118  Για την πραγματοποίηση της ανάλυσης του LCA χρησιμοποιήθηκε ένα εμπορικά διαθέσιμο υπολογιστικό πακέτο, το Sima Pro 5.  Για την αξιολόγηση και ερμηνεία των δεδομένων που συλλέχθηκαν, χρησιμοποιήθηκαν τρεις διαφορετικές μέθοδοι: (α) CML 2 Baseline 2000 (β) Ecoindicator 99 (EI99) και (γ) Εcopoints 97 (γ) Εcopoints 97 * NMVOC: Νοn Methane Volatile Organic Compounds

119 119 Εφαρμογές LCA σε συστήματα αφαλάτωσης

120 120 Εφαρμογές LCA σε συστήματα αφαλάτωσης  Σύγκριση των 3 κύριων τεχνικών: MSF,ΜΕD και RO

121 121 Εφαρμογές LCA σε συστήματα αφαλάτωσης Σύγκριση των MSF και ΜED με χρήση θερμικής ενέργειας από άλλες διεργασίες.

122 122 Εφαρμογές LCA σε συστήματα αφαλάτωσης

123 123 Εφαρμογές LCA σε συστήματα αφαλάτωσης  Σύγκριση των τεχνικών MSF,ΜΕD και RO για διαφορετικά μοντέλα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

124 124Συμπεράσματα  Το LCA είναι ένα ισχυρό εργαλείο, που επιτρέπει την εκτίμηση της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς ενός προϊόντος, ή μιας διεργασίας, σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής του/της.  Η τεχνολογία της αφαλάτωσης είναι μια ώριμη τεχνολογία, με σχετικά ευρεία εφαρμογή και ευοίωνο μέλλον. Ωστόσο, η περιβαλλοντική της συμπεριφορά δεν έχει μελετηθεί εκτενώς.  Από μελέτες LCA που έγιναν για μονάδες αφαλάτωσης διαπιστώθηκε, ότι το στάδιο του κύκλου ζωής της διεργασίας με τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική επιβάρυνση είναι εκείνο της λειτουργίας, που είναι εξαιρετικά ενεργοβόρο.  Επίσης έγιναν συγκριτικές μελέτες μεταξύ τριών τεχνικών αφαλάτωσης ( MSF, MED και RO), που έδειξαν ότι τη μικρότερη και μεγαλύτερη περιβαλλοντική επιβάρυνση έχουν το MED (RO) και MSF αντίστοιχα.  Ακόμη, διαπιστώθηκε ότι τροποποιώντας τον τρόπο παραγωγής ενέργειας κατά το στάδιο της λειτουργίας της μονάδας, είναι δυνατή η σημαντική ελάττωση του περιβαλλοντικού φορτίου.  Τέλος, το υπολογιστικό πρόγραμμα Sima Pro 6 είναι ένα σχετικά απλό και εύχρηστο εργαλείο, που επιτρέπει την πραγματοποίηση μιας μελέτης LCA.

125 125

126 126

127 127

128 128

129 Product LCA Results (Paste Solder): Lead-free vs. lead solder relative differences

130 Selected Impact Category-specific Lead-free Solder Results

131 131 Selected Impact Category-specific Lead-free Paste Results

132 132 Summary of Major Life-cycle Stages: Lead-free Paste Solder Results Impact category SnPnSACBSASABC NRR use UseUseUseUse RR use UseUseUseUse Energy use UseUseUseUse Landfill space UseUpstreamUpstreamUpstream Global warming UseUseUseUse Ozone depl. UseUseUseUse Photo. smog UseUpstreamUseUse AcidificationUseUpstreamUseUse ParticulatesUseUpstreamUpstreamUpstream EutrophicationUseUseUseUse Water quality UseUseUseUse Occ. non-cancer EOL/UseEOL/UseEOLEOL/Use Occ. cancer UseUseUseUse Public non-cancer EOLUpstreamUpstreamUpstream Public cancer UseUseUseUse Aquatic ecotoxicity EOLUpstream/EOLEOLEOL

133 133 Tantalum From Cradle to Grave Tantalum Ore (various compositions) Ta, Nb complex fluorides + other impurities (Si, Fe, Ti, U…) Pure Ta + Nb complexes in solution K 2 TaF 7 or Ta 2 O 5 or TaCl 5 (Nb recovered via Nb 2 O 5 ) Ta metal powder or wires Electronic Products HF/H 2 SO 4 /Δ (i) Filter (ii) Solvent extract (MiBK) Further processing Molten Na/Δ Alternative via C/Al reduction of Ta 2 O 5 or H 2 reduction of TaCl 5 Disassemble?

134 134 LCA και ΑΣΑ  Διαχείριση ΑΣΑ (Αστικά Στερεά Απόβλητα) με καύση (LCA αποτεφρωτήρα)

135 135 Απαιτούμενα δεδομένα  Βαθμός απόδοσης διάταξης  Πρώτες ύλες απαραίτητες για τη λειτουργία  Ενέργεια (ηλεκτρισμός, καύσιμα, κ.λπ.)  Θερμογόνος δύναμη καυσίμου  Προσδιορισμός εκροών (προϊόντων, ενέργειας, …)

136 136 Υπολογιστικό παράδειγμα  1 t ΑΣΑ με ΚΘΔ 9,59 MJ/kg δίνουν περίπου 5.000 m 3 /t απαερίων, βάσει στοιχειομετρίας.  Έστω λ= 1,8  Παραδοχές για βαθμούς απόδοσης καθαρισμού απαερίων και απομάκρυνσης πίσσας και τέφρας.  Αξιοποίηση απαερίων σε στρόβιλο για συμπαραγωγή ηλεκτρισμού/θερμότητας (25% β. απόδοσης).

137 137 ΑΚΖ αποτεφρωτήρα  5.000 m 3 /t  Ειδικά για τα ΑΣΑ από μετρήσεις ή βάσεις δεδομένων, για τα είδη και τις ποσότητες των απαερίων καύσης

138 138 ΑΚΖ αποτεφρωτήρα  Επιλογή μεθοδολογίας ΑΚΖ Ύπαρξη πολλών παρόμοιων μεθοδολογιών Ύπαρξη πολλών παρόμοιων μεθοδολογιών  Επιλογή περιβαλλοντικών κριτηρίων αξιολόγησης  Κανονικοποίηση αποτελεσμάτων  Συντελεστές βαρύτητας αποτελεσμάτων

139 139 Closing Remarks  It is not the product, but the life-cycle of the product that determines its environmental impact.  Even if the life-cycle is mapped out, there still exist many uncertainties, as to the environmental impact of the processes involved. There is still an immense lack of reliable data. Also consider uncertainties caused by customer behavior and (unknown) future process technologies. Also consider uncertainties caused by customer behavior and (unknown) future process technologies.  Knowledge about environmental systems is often highly uncertain.  The LCA is generally a compromise between practicality and completeness

140 140 Conclusion  LCA examine the environmental impact of a process or product  Important uses: DfE, Eco labels  Number of difficulties: In particular, impacts may be difficult to evaluate and compare  Important to combine LCA with LCC

141 141 Conclusion  We have: Widely agreed strategies exist to achieve reduction of waste, energy and material usage Widely agreed strategies exist to achieve reduction of waste, energy and material usage Various technologies have been developed to support sustainable strategies Various technologies have been developed to support sustainable strategies  We need: Government to introduce appropriate legislation Government to introduce appropriate legislation Industry to adopt sustainable technologies Industry to adopt sustainable technologies Consumers to change attitudes Consumers to change attitudes

142 142 Softwares  EPA website http://www.epa.gov/ORD/NRMRL/lcaccess/re sources.htm#Software http://www.epa.gov/ORD/NRMRL/lcaccess/re sources.htm#Software  Sima-pro http://www.pre.nl/default.htm http://www.pre.nl/default.htm  KCL-ECO 3.01 LCA http://www.kcl.fi/eco/demovers.html http://www.kcl.fi/eco/demovers.html http://www.kcl.fi/eco/demovers.html

143 143 Ευχαριστίες Στους μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τμήματος Χημείας (Κατεύθυνση «Χημική Τεχνολογία»): Π. Γεμενετζή, Μ. Παπανικολάου, Χ. Χαραλάμπους και Π. Μουσσά, για το ενδιαφέρον τους και τη βοήθειά τους στη συλλογή των σχετικών στοιχείων.

144