Δυσλ3ξία : ΔιΑγΝωΣη – έγκαιρη αντιμετώπιση Άννα Σολωμού – Ζενζεφύλη, ψυχολόγος / οικογενειακή θεραπεύτρια.

Παρουσίαση με θέμα: "Δυσλ3ξία : ΔιΑγΝωΣη – έγκαιρη αντιμετώπιση Άννα Σολωμού – Ζενζεφύλη, ψυχολόγος / οικογενειακή θεραπεύτρια."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Δυσλ3ξία : ΔιΑγΝωΣη – έγκαιρη αντιμετώπιση Άννα Σολωμού – Ζενζεφύλη, ψυχολόγος / οικογενειακή θεραπεύτρια

2 Ο Αϊνστάιν έλεγε πως… … εκπαίδευση είναι αυτό που απομένει όταν ξεχάσεις όσα έμαθες στο σχολείο…

3 …και όπως φαίνεται από τον έλεγχό του ευτυχώς για εκείνον και για όλους εμάς …τα ξέχασε όλα νωρίς…!

4 …ειδική μαθησιακή δυσκολία που χαρακτηρίζεται από σοβαρές δυσκολίες στην αποκωδικοποίηση του γραπτού λόγου (ανάγνωση), στην κατάκτηση της συγγραφικής ικανότητας και της ορθογραφημένης γραφής και ενδεχόμενες δυσκολίες στην επεξεργασία αριθμητικών συμβόλων και μαθηματικών εννοιών. Η Δυσλεξία είναι:

5 Αυτές οι δυσκολίες: …είναι αναπάντεχες σε σχέση με την ηλικία και το νοητικό δυναμικό του παιδιού, την επαρκή σχολική του φοίτηση και δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας γενικευμένης εξελικτικής διαταραχής (ψυχοκινητική καθυστέρηση, αυτισμός κ.α) ή αισθητηριακής μειονεξίας. Η επίδοση του παιδιού σε αυτούς τους τομείς πρέπει να υπολείπεται της αντίστοιχης επίδοσης των συνομηλίκων τουλάχιστον κατά δύο χρόνια Η επίδοση του παιδιού σε αυτούς τους τομείς πρέπει να υπολείπεται της αντίστοιχης επίδοσης των συνομηλίκων τουλάχιστον κατά δύο χρόνια

6 Δεν υπάρχει μια ειδική εξέταση που να ανιχνεύει για τη δυσλεξία Η δυσλεξία είναι μια μαθησιακή δυσκολία, εξαιτίας της καθυστερεί ή εμποδίζεται η εκμάθηση γραφής και ανάγνωσης από παιδιά που έχουν όλες τις ικανότητες και δυνατότητες για τις εργασίες αυτές. Η δυσλεξία είναι μια μαθησιακή δυσκολία, εξαιτίας της καθυστερεί ή εμποδίζεται η εκμάθηση γραφής και ανάγνωσης από παιδιά που έχουν όλες τις ικανότητες και δυνατότητες για τις εργασίες αυτές. Συναντάται στο 10-15% των παιδιών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Αγόρια-Κορίτσια=4:1). Συναντάται στο 10-15% των παιδιών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Αγόρια-Κορίτσια=4:1).

7 Η παγκόσμια ομοσπονδία της νευρολογίας καθορίζει τη δυσλεξία ως "διαταραχή που φανερώνεται από τις δυσκολίες στην εκμάθηση του διαβάσματος, παρά την επαρκή νοημοσύνη και τις κοινωνικές και πολιτιστικές ευκαιρίες του ατόμου". Η παγκόσμια ομοσπονδία της νευρολογίας καθορίζει τη δυσλεξία ως "διαταραχή που φανερώνεται από τις δυσκολίες στην εκμάθηση του διαβάσματος, παρά την επαρκή νοημοσύνη και τις κοινωνικές και πολιτιστικές ευκαιρίες του ατόμου".παγκόσμια ομοσπονδίανευρολογίαςνοημοσύνηκοινωνικέςπολιτιστικέςπαγκόσμια ομοσπονδίανευρολογίαςνοημοσύνηκοινωνικέςπολιτιστικές

8 Η δυσλεξία δεν είναι μόνο μια διαταραχή ανάγνωσης που χαρακτηρίζεται από τις αντιστροφές. Είναι ένα σύνδρομο των πολλών και ποικίλων συμπτωμάτων που έχει επιπτώσεις σε εκατομμύρια των παιδιών και ενηλίκων. Είναι ένα σύνδρομο των πολλών και ποικίλων συμπτωμάτων που έχει επιπτώσεις σε εκατομμύρια των παιδιών και ενηλίκων. Από πολλούς αναγνωρίζεται η δυσλεξία ως "διαφορετικός τρόπος σκέψης": παραλληλίζοντας τη δυσλεξία με τη δυνατότητα που έχει κάποιος να “δει” πολυδιάστατα, την συνολική εικόνα, ή από οποιαδήποτε θέση κάθε φορά. Από πολλούς αναγνωρίζεται η δυσλεξία ως "διαφορετικός τρόπος σκέψης": παραλληλίζοντας τη δυσλεξία με τη δυνατότητα που έχει κάποιος να “δει” πολυδιάστατα, την συνολική εικόνα, ή από οποιαδήποτε θέση κάθε φορά.

9 αντιστροφές γραμμάτων - αριθμών (ε αντί για 3) αντιστροφές γραμμάτων - αριθμών (ε αντί για 3) αντιμεταθέσεις ή παραλείψεις ή προσθήκες γραμμάτων (ή συλλαβών) στην ίδια λέξη (πότι ή πι ή τοτόπι αντί για τόπι) αντιμεταθέσεις ή παραλείψεις ή προσθήκες γραμμάτων (ή συλλαβών) στην ίδια λέξη (πότι ή πι ή τοτόπι αντί για τόπι) καθρεφτική ανάγνωση ή γραφή (εμ αντί με) καθρεφτική ανάγνωση ή γραφή (εμ αντί με) αντικαταστάσεις λέξεων με άλλες παρεμφερούς σημασίας (διαβάζουν ή γράφουν κοντός αντί για χαμηλός) αντικαταστάσεις λέξεων με άλλες παρεμφερούς σημασίας (διαβάζουν ή γράφουν κοντός αντί για χαμηλός) Συμπτώματα- Ενδείξεις:

10 γενικά: κάνουν "περίεργα" και αδικαιολόγητα λάθη, έχουν δυσανάγνωστα γραπτά. γενικά: κάνουν "περίεργα" και αδικαιολόγητα λάθη, έχουν δυσανάγνωστα γραπτά. γενικά: δυσκολεύονται να μάθουν πίνακες, σειρές ονομάτων (π.χ. ημέρες της εβδομάδας, μήνες του χρόνου). γενικά: δυσκολεύονται να μάθουν πίνακες, σειρές ονομάτων (π.χ. ημέρες της εβδομάδας, μήνες του χρόνου). γενικά: δυσκολεύονται να αντιγράψουν από τον πίνακα ή από σημειώσεις. γενικά: δυσκολεύονται να αντιγράψουν από τον πίνακα ή από σημειώσεις. γενικά: έχουν προβλήματα προσανατολισμού στο χώρο και στο χρόνο. γενικά: έχουν προβλήματα προσανατολισμού στο χώρο και στο χρόνο.

11 Γενετική βάση της δυσλεξίας Οι αμερικανοί γιατροί Pennington και Smith (1987) διατύπωσαν τη θεωρία ότι η δυσλεξία έχει γενετική βάση. Στο χρωμόσωμα 15 βρήκαν σημάδια κυρίαρχου χρωμοσώματος σε άτομα δυσλεξικά, τα οποία προέρχονται από οικογένειες στις οποίες εδώ και γενεές υπήρχαν δυσλεξικοί. Οι αμερικανοί γιατροί Pennington και Smith (1987) διατύπωσαν τη θεωρία ότι η δυσλεξία έχει γενετική βάση. Στο χρωμόσωμα 15 βρήκαν σημάδια κυρίαρχου χρωμοσώματος σε άτομα δυσλεξικά, τα οποία προέρχονται από οικογένειες στις οποίες εδώ και γενεές υπήρχαν δυσλεξικοί.

12 Οι οικογένειες αυτές παρουσίαζαν επίσης βλάβες στο γλωσσικό κέντρο και στο ανοσοποιητικό σύστημα - όπως αναφέρθηκε και παραπάνω - καθώς και στη δομή της πλευρίωσης ( κυρίως αριστεροχειρία ). Οι οικογένειες αυτές παρουσίαζαν επίσης βλάβες στο γλωσσικό κέντρο και στο ανοσοποιητικό σύστημα - όπως αναφέρθηκε και παραπάνω - καθώς και στη δομή της πλευρίωσης ( κυρίως αριστεροχειρία ).

13 Τα τελευταία χρόνια οι έρευνες στράφηκαν προς το παιδί, αρχικά στην Αμερική και αργότερα στην Ευρώπη, και κατέληξαν στην οργανικότητα της δυσλεξίας και στη σύνοψη δυο κατηγοριών όσον αφορά τα αίτια: Τα τελευταία χρόνια οι έρευνες στράφηκαν προς το παιδί, αρχικά στην Αμερική και αργότερα στην Ευρώπη, και κατέληξαν στην οργανικότητα της δυσλεξίας και στη σύνοψη δυο κατηγοριών όσον αφορά τα αίτια: Αίτια της δυσλεξίας

14 Η κληρονομική προδιάθεση. Η δυσλεξία είναι κατά μεγάλο ποσοστό εγγενής. Η κληρονομική προδιάθεση. Η δυσλεξία είναι κατά μεγάλο ποσοστό εγγενής. Καθυστέρηση ωρίμανσης σε επιμέρους περιοχές του εγκεφάλου ή, μη ολοκλήρωση στη δημιουργία του εγκεφαλικού φλοιού και σχηματισμός δυσπλασιών, κυρίως στο αριστερό ημισφαίριο. Καθυστέρηση ωρίμανσης σε επιμέρους περιοχές του εγκεφάλου ή, μη ολοκλήρωση στη δημιουργία του εγκεφαλικού φλοιού και σχηματισμός δυσπλασιών, κυρίως στο αριστερό ημισφαίριο. Α. Πρωτογενή αίτια της δυσλεξίας

15 Είναι οι εγκεφαλικές βλάβες που πιθανώς συμβαίνουν πριν τη γέννα, κατά τη διάρκεια της ή μετά. Σε δύσκολες εγκυμοσύνες ή πολύπλοκες γέννες μπορεί να προκύψει ελαφρά εγκεφαλική βλάβη από ανοξία (έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο) κατά τον τοκετό ή από μηχανικά τραύματα. Είναι οι εγκεφαλικές βλάβες που πιθανώς συμβαίνουν πριν τη γέννα, κατά τη διάρκεια της ή μετά. Σε δύσκολες εγκυμοσύνες ή πολύπλοκες γέννες μπορεί να προκύψει ελαφρά εγκεφαλική βλάβη από ανοξία (έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο) κατά τον τοκετό ή από μηχανικά τραύματα. Β. Δευτερογενή αίτια της δυσλεξίας

16 Οι διαδικασίες στον εγκέφαλο κατά την εκμάθηση της ανάγνωσης είναι πολυσύνθετες και περίπλοκες, γι ' αυτό και οι ελαχιστότατες βλάβες μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι συνέπειες θα εμφανιστούν οπωσδήποτε. Οι διαδικασίες στον εγκέφαλο κατά την εκμάθηση της ανάγνωσης είναι πολυσύνθετες και περίπλοκες, γι ' αυτό και οι ελαχιστότατες βλάβες μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι συνέπειες θα εμφανιστούν οπωσδήποτε. Μερικές φορές, κυρίως όταν γίνεται έγκαιρη διάγνωση, οι συνέπειες ελαχιστοποιούνται ή εξαφανίζονται τελείως. Αυτό βέβαια εξαρτάται και από το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει το παιδί, από την οικογένεια και το σχολείο. Μερικές φορές, κυρίως όταν γίνεται έγκαιρη διάγνωση, οι συνέπειες ελαχιστοποιούνται ή εξαφανίζονται τελείως. Αυτό βέβαια εξαρτάται και από το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει το παιδί, από την οικογένεια και το σχολείο.

17 Τα συναισθήματα είναι οι καταλύτες που θα διευκολύνουν ή θα αποκλείσουν την επαφή, στην ανάκληση των γνώσεων, στην πρόσληψη τους, στην δημιουργία ιδεών, σκέψεων και πράξεων. Τα συναισθήματα είναι οι καταλύτες που θα διευκολύνουν ή θα αποκλείσουν την επαφή, στην ανάκληση των γνώσεων, στην πρόσληψη τους, στην δημιουργία ιδεών, σκέψεων και πράξεων. Τα συναισθήματα δημιουργούνται από την αλληλεπίδραση των στοιχείων που φέρουμε μέσα μας και όσων προσλαμβάνουμε από το περιβάλλον μας. Τα συναισθήματα δημιουργούνται από την αλληλεπίδραση των στοιχείων που φέρουμε μέσα μας και όσων προσλαμβάνουμε από το περιβάλλον μας.

18 Τα στοιχεία που φέρουμε μέσα μας και μας κάνουν να βλέπουμε τον κόσμο μέσα από το δικό μας προσωπικό κάτοπτρο, είναι τα ιδιοσυστασιακά χαρακτηριστικά του καθένα μας, δηλ. τα προσωπικά χαρακτηριστικά μας, η βιολογική μας κληρονομικότητα και τα πρώιμα βιώματα που φέρουμε από την παιδική μας ηλικία. Τα στοιχεία που φέρουμε μέσα μας και μας κάνουν να βλέπουμε τον κόσμο μέσα από το δικό μας προσωπικό κάτοπτρο, είναι τα ιδιοσυστασιακά χαρακτηριστικά του καθένα μας, δηλ. τα προσωπικά χαρακτηριστικά μας, η βιολογική μας κληρονομικότητα και τα πρώιμα βιώματα που φέρουμε από την παιδική μας ηλικία.

19 Η δυσλεξία, εντάσσεται στα ιδιοσυστασιακά χαρακτηριστικά και σχετίζεται με την βιολογική κληρονομικότητα. Είναι όπως το να είσαι αριστερόχειρας, ξανθός, ψηλός ή οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό.

20 Οι αριστερόχειρες εξακολουθούν να δυσκολεύονται, περισσότερο από ότι οι υπόλοιποι, ζώντας σε ένα κόσμο προσαρμοσμένο στους δεξιόχειρες, αλλά τουλάχιστον αποστιγματίστηκαν Οι αριστερόχειρες εξακολουθούν να δυσκολεύονται, περισσότερο από ότι οι υπόλοιποι, ζώντας σε ένα κόσμο προσαρμοσμένο στους δεξιόχειρες, αλλά τουλάχιστον αποστιγματίστηκαν Η δυσλεξία, φέρει ακόμα το βάρος του στιγματισμού του ατόμου. Αυτό θα εξαλειφθεί με την βαθύτερη κατανόηση της δυσλεξίας και την ωρίμανση του κοινωνικού συνόλου. Η δυσλεξία, φέρει ακόμα το βάρος του στιγματισμού του ατόμου. Αυτό θα εξαλειφθεί με την βαθύτερη κατανόηση της δυσλεξίας και την ωρίμανση του κοινωνικού συνόλου.

21 Το παιδί καταλαβαίνει τα συναισθήματα μας πέρα από τα λόγια. Αν μπορούμε κάτι να κάνουμε για να γεφυρώσουμε αυτή την αίσθηση της μοναξιάς, της διαφορετικότητας, της αναστολής, της ντροπής, του φόβου ενός δυσλεκτικού παιδιού, είναι εμείς, πρώτοι από όλους, να αποδεχτούμε, να επεξεργασθούμε τα δικά μας συναισθήματα και τις προκαταλήψεις απέναντι σε αυτά τα παιδιά. Αν μπορούμε κάτι να κάνουμε για να γεφυρώσουμε αυτή την αίσθηση της μοναξιάς, της διαφορετικότητας, της αναστολής, της ντροπής, του φόβου ενός δυσλεκτικού παιδιού, είναι εμείς, πρώτοι από όλους, να αποδεχτούμε, να επεξεργασθούμε τα δικά μας συναισθήματα και τις προκαταλήψεις απέναντι σε αυτά τα παιδιά.

22 Το δυσλεξικό παιδί – έφηβος ή ενήλικος, είναι ένας μεγάλος σιωπηλός αγωνιστής που παλεύει πρώτα από όλα για την αξιοπρέπεια του και για τις κρυφές του φιλοδοξίες χωρίς να τολμά να τις φανερώσει για να μην το κοροϊδέψουν. Το δυσλεξικό παιδί – έφηβος ή ενήλικος, είναι ένας μεγάλος σιωπηλός αγωνιστής που παλεύει πρώτα από όλα για την αξιοπρέπεια του και για τις κρυφές του φιλοδοξίες χωρίς να τολμά να τις φανερώσει για να μην το κοροϊδέψουν. Φιλοδοξίες οι οποίες αν δεν ενισχυθούν και τονωθούν από τις ίδιες του τις επιτυχίες, θα σβήσουν και θα χαθούν, μένοντας πάντα κρυφά ανομολόγητα όνειρα. Φιλοδοξίες οι οποίες αν δεν ενισχυθούν και τονωθούν από τις ίδιες του τις επιτυχίες, θα σβήσουν και θα χαθούν, μένοντας πάντα κρυφά ανομολόγητα όνειρα.

23 Η δική μας επιμονή, υπομονή, συνέπεια και χειροπιαστή βοήθεια θα του δώσει την αίσθηση ότι δεν είναι μόνο, ότι έχει πραγματικούς συμμάχους και μπορεί να στηρίζεται σε αυτούς. Η δική μας επιμονή, υπομονή, συνέπεια και χειροπιαστή βοήθεια θα του δώσει την αίσθηση ότι δεν είναι μόνο, ότι έχει πραγματικούς συμμάχους και μπορεί να στηρίζεται σε αυτούς. Δεν πρέπει να εγκλωβιζόμαστε στην θέση ότι «είμαστε μόνοι για να τα βγάλουμε πέρα». Αυτή είναι ακριβώς η θέση που παίρνει το παιδί το οποίο αντιμετωπίζει το πρόβλημα, και πρέπει πρώτα εμείς να μπορούμε βγούμε από αυτή την θέση μαθαίνοντας να ζητάμε βοήθεια Δεν πρέπει να εγκλωβιζόμαστε στην θέση ότι «είμαστε μόνοι για να τα βγάλουμε πέρα». Αυτή είναι ακριβώς η θέση που παίρνει το παιδί το οποίο αντιμετωπίζει το πρόβλημα, και πρέπει πρώτα εμείς να μπορούμε βγούμε από αυτή την θέση μαθαίνοντας να ζητάμε βοήθεια

24 Οι δυσλεκτικοί έχουν χαμηλή νοημοσύνη Οι δυσλεκτικοίδε μπορούν να μάθουν Οι δυσλεκτικοί δε μπορούν να μάθουν Οι δυσλεκτικοίείναι τεμπέληδες Οι δυσλεκτικοί είναι τεμπέληδες Μύθοι για την δυσλεξία…

25 Και αλήθειες για την δυσλεξία… Τα δυσλεκτικά παιδιά : είναι εφευρετικά - σκέφτονται ευκολότερα με Εικόνες είναι δημιουργικά - Καλά στις κατασκευές έχουν γρήγορη αντίληψη ξαφνιάζουν με την οξυδέρκεια των παρατηρήσεων τους

26 έχουν ικανότητες συνδυαστικές κρίνουν και οδηγούνται σε λογικά συμπεράσματα μετά από επεξεργασία δεδομένων έχουν έφεση στην μηχανολογία, στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές έχουν γόνιμη φαντασία, χιούμορ και επινοητικότητα.

27 Στα άτομα με Δυσλεξία η επεξεργασία στην οποία τυγχάνουν οι πληροφορίες σε επίπεδο εγκεφαλικών συνδέσεων, σε συνδυασμό με το γεγονός πως η πρόσληψη και η ανάκληση τους γίνεται με ένα διαφορετικό τρόπο, δίνει την δυνατότητα στα δυσλεκτικά παιδιά να έχουν πιο κριτική και δημιουργική σκέψη από ότι οι συνομήλικοι τους. Δηλαδή μπορούν να συγκρίνουν και να συσχετίζουν πολύ περισσότερα πράγματα και κατά συνέπεια να δημιουργούν πιο ολοκληρωμένες σκέψεις και ιδέες.

28 Ταυτόχρονα είναι πολύ ευαισθητοποιημένα άτομα απέναντι στους άλλους και ιδιαίτερα στους πιο αδύναμους από αυτά. Ταυτόχρονα είναι πολύ ευαισθητοποιημένα άτομα απέναντι στους άλλους και ιδιαίτερα στους πιο αδύναμους από αυτά. Καθώς διαθέτουν επίσης μεγάλη φαντασία και δημιουργικότητα, γίνονται συχνά καλλιτέχνες, μαθηματικοί, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, άνθρωποι που φροντίζουν για το κοινωνικό σύνολο. Καθώς διαθέτουν επίσης μεγάλη φαντασία και δημιουργικότητα, γίνονται συχνά καλλιτέχνες, μαθηματικοί, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, άνθρωποι που φροντίζουν για το κοινωνικό σύνολο.

29 Δυστυχώς το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν είναι ακόμα προσανατολισμένο στην δημιουργία σκεπτόμενων ανθρώπων οπότε αυτά τα προτερήματα δύσκολα εκτιμώνται. Κάποιοι μπορεί να πουν: Ένα παιδί με δυσλεξία χρειάζεται πάρα πολύ δουλειά, γιατί να μου τύχει εμένα αυτό; Κάποιοι μπορεί να πουν: Ένα παιδί με δυσλεξία χρειάζεται πάρα πολύ δουλειά, γιατί να μου τύχει εμένα αυτό; Αυτό ακριβώς λένε και αυτά τα παιδιά: «γιατί να μου τύχει εμένα αυτό;». Δεν το επιλέξανε όμως. Πραγματικά τους έτυχε και αν μπορούσαν να επιλέξουν θα προτιμούσαν να μην έχουν δυσλεξία. Αυτό ακριβώς λένε και αυτά τα παιδιά: «γιατί να μου τύχει εμένα αυτό;». Δεν το επιλέξανε όμως. Πραγματικά τους έτυχε και αν μπορούσαν να επιλέξουν θα προτιμούσαν να μην έχουν δυσλεξία.

30 Σνφμύωα με μαι έυρενα σοτ Πμανιπσητετο τυο Κμτρπιαιζ, δνε πεαιζι ρλόο με τι σριεά ενίαι τιθεπομοετνα τα γταμαμρά μσέα σε μαί λξέη, αεκρί το πώτρο κια το ταελείτυο γάμρμα να ενιαί σητ στωσή θσέη. Τα υλοπιόπα μροπούν να ενίαι σε τχίυεας θιέεσς κια να μροπετίε να τςι δαβαιάεστε χρωίς πλβημόρα. Ατυό γνίταει γαιτί ο απρώνθονις εκέγλφοας δνε δαεβζιάι γάμρμα γάμρμα κθάε λξέη αλλά τνη λξέη σνα σνύλοο. Ατίπτσυεο!

31 …οι αυριανοί ευτυχισμένοι και επιτυχημένοι άνθρωποι, σύντροφοι, γονείς, επαγγελματίες

32 …είναι τα παιδιά που μεγαλώνουν ανάμεσα σε γονείς και εκπαιδευτικούς που συμπορεύονται, συνυπάρχουν, συνεργάζονται, χωρίς διακρίσεις, κρίσεις, επικρίσεις, γιατί…

33 Όσο λαμπρό, φωτεινό, ταλαντούχο και να γεννηθεί ένα αγόρι ή ένα κορίτσι…