Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς

Παρουσίαση με θέμα: "Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς
Βιογραφίες Φύλλα εργασίας Παρουσίαση μαθήματος Λεξιλόγιο Σχεδιάγραμμα μαθήματος Λευκό σχεδιάγραμμα Κάνε ΚΛΙΚ για απευθείας μετάβαση

2 Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς
Αρχική σελίδα Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς

3 Ταραχές – Διχασμός Βυζαντινών
Αρχική σελίδα 8ος αιώνας μ.Χ. Ταραχές – Διχασμός Βυζαντινών Εικονομαχία

4 Αρχική σελίδα Ορισμός εικονομαχίας Με τον όρο Εικονομαχία εννοείται μεγάλη μεταρρυθμιστική κίνηση που ξέσπασε στο Βυζαντινό Κράτος τον 8ο και 9ο αι. που από θρησκευτική εξελίχθηκε και σε πολιτική διαμάχη για τη λατρεία των εικόνων. Η εικονομαχία άρχισε περί το 726 και τελείωσε το 842, με αποκατάσταση των εικόνων και περίλαμπρες τελετές.

5 Λέων Γ΄ και Κωνσταντίνος Ε΄ (βυζαντινά νομίσματα)
Αρχική σελίδα Αιτία Αποφάσεις του Λέοντα Γ΄ και του γιου του Κωνσταντίνου Ε΄. Λέων Γ΄ και Κωνσταντίνος Ε΄ (βυζαντινά νομίσματα)

6 Εικονομαχία - Αίτια Αποφάσεις αυτοκρατόρων Απαγόρευση λατρείας εικόνων
Αρχική σελίδα Εικονομαχία - Αίτια Αποφάσεις αυτοκρατόρων Απαγόρευση λατρείας εικόνων Υποχρέωση μοναχών και κληρικών να υπηρετούν πρώτα ως στρατιώτες

7 Αποφάσεις αυτοκράτορα
Αρχική σελίδα Αποτελέσματα Αποφάσεις αυτοκράτορα Διχασμός Εικονομάχοι Εικονομάχοι Εικονολάτρες Αναταραχή στην αυτοκρατορία

8 Λέων Γ΄- Εικονομαχία Αρχική σελίδα
Πάνω από την πύλη αυτή των βασιλικών ανακτόρων βρισκόταν εικόνα του Χριστού, αντικείμενο θερμής λατρείας. Ένας αξιωματικός της φρουράς επιχείρησε να την καταστρέψει αλλά πλήθος λαού, κυρίως μοναχοί και γυναίκες, έτρεξαν να τον εμποδίσουν, τον γκρέμισαν από την σκάλα και τον σκότωσαν καθώς και τους στρατιώτες που τον συνόδευαν. Ύστερα όρμησαν στο πατριαρχείο αλλά ο νέος πατριάρχης πρόλαβε να σωθεί στο Παλάτι. Τελικά η φρουρά αποκατέστησε την τάξη αλλά η καταστολή υπήρξε αιματηρή. Ο λαός της Βασιλεύουσας εταράχθηκε πολύ από τα νεοεμφανισθέντα δόγματα και αποπειράθηκαν επίθεση εναντίον του και εφόνευσαν μερικούς από τους άνδρες του βασιλιά, οι οποίοι είχαν κατεβάσει την εικόνα του Κυρίου που υπήρχε κρεμασμένη πάνω από τη Χάλκινη Πύλη, με αποτέλεσμα πολλοί απ’ αυτούς να τιμωρηθούν χάριν της αληθινής πίστεως και να υποστούν ακρωτηριασμούς, μαστιγώσεις, εξορία και φυλάκιση, ειδικά εκείνοι που ήταν προύχοντες εκ γενετής και λόγω παιδείας. Αυτό οδήγησε στο κλείσιμο των σχολείων και στην εξάλειψη της ευσεβούς εκπαιδεύσεως, η οποία είχε καθιερωθεί από την εποχή του αγίου Κωνσταντίνου μέχρι τις μέρες μας, αλλά καταστράφηκε, μαζί με πολλά άλλα καλά πράγματα, απ’ αυτόν τον σαρακηνόφρονα Λέοντα». (μετ. Ανανίας Κουστένης, Αρμός 2007, 1097)

9 Αρχική σελίδα Πώς κρίνετε την αντίδραση του πλήθους και πώς την αντίδραση του αυτοκράτορα;

10 Επιχειρήματα των εικονομάχων
Αρχική σελίδα Επιχειρήματα των εικονομάχων Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες [...]. Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα [...]. Πληροφόρησέ με ποιος μας κληροδότησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, ενώ ο Θεός απαγορεύει την προσκύνηση, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του Θεού. —Από επιστολή του Λέοντος Γ’ στον πάπα Γρηγόριο Β’ Σχολιάστε τα επιχειρήματα των εικονομάχων Εικονομάχοι καλύπτουν την εικόνα του Χριστού με ασβέστη. Ψαλτήρι Χλουντόφ (περί το 830). Μόσχα, Ιστορικό Μουσείο.

11 Επιχειρήματα των εικονολατρών
Αρχική σελίδα Επιχειρήματα των εικονολατρών Εφόσον προσκυνώ και σέβομαι το σταυρό και τη λόγχη, τον κάλαμο και τον σπόγγο, με τα οποία οι θεοκτόνοι Ιουδαίοι προσέβαλαν και σκότωσαν τον Κύριό μου, γιατί όλα αυτά στάθηκαν όργανα του έργου της σωτηρίας των ανθρώπων, πώς να μην προσκυνήσω και τις εικόνες που κατασκευάζουν οι πιστοί με αγαθή προαίρεση και με σκοπό τη δοξολογία και την ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού; Και εφόσον προσκυνώ την εικόνα του σταυρού που κατασκευάζεται από οποιοδήποτε υλικό, πώς να μην προσκυνήσω την εικόνα του Χριστού που κατέστησε σωτήριο τον σταυρό; Ότι δεν προσκυνώ την ύλη είναι φανερό, διότι, αν καταστραφεί το εκτύπωμα ενός σταυρού που είναι κατασκευασμένος από ξύλο, παραδίδω το ξύλο στη φωτιά. Το ίδιο συμβαίνει και με το ξύλο των εικονισμάτων, όταν αυτά καταστραφούν. —Ιωάννης Δαμασκηνός, Περί εικόνων, O εικονολάτρης Νικηφόρος ο Α’ πατάει τον εικονομάχο Πατριάρχη Ιωάννη Ζ’ Γραμματικό. Σχολιάστε τα επιχειρήματα των εικονολατρών και να τα συγκρίνετε με αυτά των εικονομάχων.

12 Αρχική σελίδα Διακόσμηση ναών Αγία Ειρήνη Κων/πολη Ταξιάρχης Σαντορίνη Τι διαφορά παρουσιάζουν οι δύο ναοί στη διακόσμησή τους; Τι πιστεύεις ότι σημαίνει ο όρος <<ανεικονική διακόσμηση>>;

13 Αποτελέσματα διχασμού
Αρχική σελίδα Αποτελέσματα διχασμού Ο διχασμός κράτησε έναν αιώνα και είχε δυσάρεστες συνέπειες για όλους Θάνατοι, φυλακίσεις, εξορίες Έκλεισαν ναοί και μοναστήρια. Καταστράφηκαν εικόνες και έργα τέχνης. Διαταράχθηκαν οι σχέσεις του Βυζαντίου με τη Δυτική εκκλησία

14 Βυζαντινό νόμισμα με τη μορφή της Ειρήνης της Αθηναίας
Αρχική σελίδα Ειρήνη η Αθηναία Η πρώτη φάση της εικονομαχίας τελειώνει το 787μ.Χ με τη Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο που συγκάλεσε η Ειρήνη η Αθηναία, μητέρα του ανήλικου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου ΣΤ΄. Με απόφαση της Συνόδου αναστηλώθηκαν (προσωρινά) οι εικόνες. Βυζαντινό νόμισμα με τη μορφή της Ειρήνης της Αθηναίας

15 Οριστική λύση Αυτοκράτειρα Θεοδώρα
Αρχική σελίδα Οριστική λύση Αυτοκράτειρα Θεοδώρα Επαναφορά αποφάσεων Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου Η λατρεία αφορά τα πρόσωπα κι όχι το υλικό των εικόνων Αναστήλωση εικόνων Κυριακή της Ορθοδοξίας

16 Αρχική σελίδα Βιογραφίες

17 Αρχική σελίδα Λέων Γ΄ Αυτοκράτορας του Βυζαντίου ( ). Αναφέρεται ως Ίσαυρος σε διάφορα ιστορικά έργα, το πιθανότερο όμως είναι ότι καταγόταν από τη Γερμανίκεια της Συρίας.Ίδρυσε τη Συριακή Δυναστεία, γνωστή και ως Ισαυρική Δυναστεία, που βασίλευσε για 80 χρόνια.

18 Αρχική σελίδα Λέων Γ΄  Ο Λέων έδειξε στην πολιορκία της Κωνσταντινούπολης τις στρατιωτικές του ικανότητες. Η κατάλληλη χρήση του "υγρού πυρός" προκάλεσε μεγάλες ζημιές στα αραβικά πλοία και το βαρύ ψύχος του χειμώνα του συμπλήρωσε την ήττα των Αράβων.

19 Αρχική σελίδα Λέων Γ΄ Ο Λέων Γ' δεν ήταν μόνον ικανός στρατιωτικός αλλά και νομοθέτης. Κατανοώντας την αναγκαιότητα να εκσυγχρονιστεί το ιουστινιάνειο Δίκαιο με βάση τη νέα πραγματικότητα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, ανέθεσε τη σύνταξη κώδικα σε μια επιτροπή. Το 726 δημοσιεύτηκε η Εκλογή.

20 Λέων Γ΄ Αρχική σελίδα Στον τομέα της θρησκευτικής πολιτικής ο Λέων τάχθηκε εναντίον της εικονολατρίας. Το 726 αρχίζει η πρώτη περίοδος της εικονομαχίας, με το πρώτο διάταγμα κατά των εικόνων, που εξέδωσε ο Λέων.  Αφορμή στάθηκε ένας ισχυρός καταστροφικός σεισμός που έγινε την ίδια χρονιά και είχε επίκεντρο τον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Θήρας και Θηρασιάς. Ο σεισμός ερμηνεύτηκε ως εκδήλωση της θείας οργής εναντίον της λατρείας των εικόνων.

21 Ο Κωνσταντίνος Ε΄ σε μεταγενέστερη ξυλογραφία.
Αρχική σελίδα Κωνσταντίνος Ε΄ Ήταν γιος του Λέοντος Γ΄. Επονομάστηκε υβριστικά από τους αντιπάλους του εικονοφίλους Κοπρώνυμος, με την εξήγηση ότι κατά το βάπτισμά του ρύπανε την κολυμβήθρα. Γεννήθηκε το 718 και ανακηρύχθηκε συμβασιλιάς το720. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, το 743, ανήλθε στον θρόνο και συνέχισε την πολιτική του πατέρα του σε όλους τους τομείς. Ο Κωνσταντίνος πέθανε κατά τη διάρκεια εκστρατείας εναντίον των Βουλγάρων (775) και άφησε στον διάδοχο του Λέοντα Δ' ( ) μια πανίσχυρη αυτοκρατορία, η οποία όμως αδυνατούσε να αντιμετωπίσει την εσωτερική διάσπαση από την εικονομαχική έριδα. Ο Κωνσταντίνος Ε΄ σε μεταγενέστερη ξυλογραφία.

22 Ειρήνη η Αθηναία, Βασιλική του Αγίου Μάρκου, Βενετία
Αρχική σελίδα Ειρήνη η Αθηναία Η Ειρήνη η Αθηναία (περ Αυγούστου 803) υπήρξε αυτοκράτειρα του Βυζαντίου από το έτος 780 έως το 802. Μέχρι το 797 συμβασίλευε με τον γιο της Κωνσταντίνο ΣΤ΄, ασκώντας η ίδια αποκλειστικά σχεδόν την εξουσία, και κατόπιν βασίλευσε μόνη. Το όνομά της είναι συνδεδεμένο με την πρώτη αναστήλωση των εικόνων που θεσπίστηκε από την Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο και με την τύφλωση του γιου της που διατάχτηκε από την ίδια. Ειρήνη η Αθηναία, Βασιλική του Αγίου Μάρκου, Βενετία

23 Η Θεοδώρα και ο γιος της Μιχαήλ Γ΄ σε νόμισμα της εποχής
Αρχική σελίδα Αυτοκράτειρα Θεοδώρα Η Θεοδώρα ήταν αυτοκράτειρα του Βυζαντίου, σύζυγος του Θεόφιλου ( ). Μετά τον θάνατο του εικονομάχου συζύγου της αναστήλωσε τις εικόνες και επέφερε οριστικό τέλος στην Εικονομαχία. Ανακηρύχθηκε αγία και η μνήμη της εορτάζεται στις 11 Φεβρουαρίου. Η Θεοδώρα και ο γιος της Μιχαήλ Γ΄ σε νόμισμα της εποχής

24 Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς – Φύλλο εργασίας
1. Πώς κρίνετε την αντίδραση του πλήθους και πώς την αντίδραση του αυτοκράτορα Λέοντα Γ΄ να καταστρέψει την εικόνα του Χριστού πάνω από τη Χαλκή Πύλη; 2. Σχολιάστε τα επιχειρήματα των εικονομάχων 3. Σχολιάστε τα επιχειρήματα των εικονολατρών και να τα συγκρίνετε με αυτά των εικονομάχων. 4. Τι διαφορά παρουσιάζουν οι δύο ναοί στη διακόσμησή τους; Τι πιστεύεις ότι σημαίνει ο όρος <<ανεικονική διακόσμηση>>;

25 Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς Σχεδιάγραμμα μαθήματος
8ος αι. Ταραχές συγκλονίζουν την αυτοκρατορία ΑΙΤΙΑ Απαγόρευση λατρείας εικόνων Αποφάσεις Λέοντα Γ΄ - Κωνσταντίνου Ε΄ Υποχρέωση κληρικών και μοναχών σε στρατιωτική θητεία πριν χειροτονηθούν Χάσιμο ζωών, φυλακίσεις, εξορίες ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Κλείσιμο μοναστηριών και ναών Χωρισμός λαού σε παρατάξεις ΛΥΣΗ Εικονομάχοι Εικονολάτρες Καταστροφή έργων τέχνης Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος – Θεοδώρα (843 μ.Χ.) Στηρίζουν τις αποφάσεις του αυτοκράτορα Λατρεύουν τις εικόνες Διαταράσσονται οι σχέσεις με Δυτική Εκκλησία Λατρεία του προσώπου κι όχι του υλικού Λέων Γ΄ χάνει μέρος της δόξας του. Κυριακή της Ορθοδοξίας

26 Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς Σχεδιάγραμμα μαθήματος
8ος αι. Ταραχές συγκλονίζουν την αυτοκρατορία ΑΙΤΙΑ Χάσιμο ζωών, φυλακίσεις, εξορίες ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Κλείσιμο μοναστηριών και ναών ΛΥΣΗ Καταστροφή έργων τέχνης Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος – Θεοδώρα (843 μ.Χ.) Διαταράσσονται οι σχέσεις με Δυτική Εκκλησία Λατρεία του προσώπου κι όχι του υλικού Λέων Γ΄ χάνει μέρος της δόξας του. Κυριακή της Ορθοδοξίας

27 Λεξιλόγιο μαθήματος Συγκλονίζω  -ομαι  : ταράζω, κλονίζω κτ. πολύ δυνατά, σείω συθέμελα· συνταράζω Διχάζω  -ομαι  : δημιουργώ έντονες αντιθέσεις σε ένα σύνολο ανθρώπων, οι οποίες οδηγούν στη διάσπαση της ενότητάς του Διαφωτίζω  -ομαι  : πληροφορώ κάποιον σωστά, τον ενημερώνω για θέματα που αγνοεί ή για τα οποία έχει ελλιπείς ή λανθασμένες πληροφορίες Αντιμάχομαι  : είμαι αντίθετος ή εχθρικός με κάποιον ή κάτι, τον καταπολεμώ παράταξη : ομάδα ατόμων με κοινές ιδέες, σκοπούς, συμφέροντα ή και οργάνωση Φανατισμός  : υπέρμετρος ζήλος, άκριτη πίστη, τυφλό πάθος (υπέρ μιας θρησκείας, μιας θεωρίας, μιας ιδεολογίας κτλ.) Διαταράσσω -ομαι  : προκαλώ ανωμαλία σε κάτι που λειτουργεί ομαλά ή βρίσκεται σε κανονική κατάσταση Χρεώνω -ομαι : (μτφ.) θεωρώ κάποιον υπεύθυνο για κάτι.   Συγκαλώ -ούμαι : καλώ επισήμως, στο πλαίσιο θεσμών, έναν αριθμό ατόμων σε ορισμένο χώρο και χρόνο, προκειμένου να συνεδριάσουν, να συσκεφθούν και (ενδεχομένως) να συναποφασίσουν Αρχική σελίδα

28 Πηγές http://tera-amou.pblogs.gr http://www.greek-language.gr

29 Δημιουργία: Ζάρκος Δημήτριος Μίσσιου Γεωργία