Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών Τοπικός διαγωνισμός Χ Η Μ Ε Ι Α Σ 2010 ( ΕΚΦΕ Χαλανδρίου – Ν. Ιωνίας )

Όργανα και συσκευές που δίνονται Ουσίες ■ ορθοστάτης με δακτύλιο  απιοντισμένο νερό ■ 1 ποτήρι ζέσης  μείγμα αλατιού-άμμου ■ υδροβολέας ■ πορσελάνινη κάψα (εξάτμισης) ■ πλαστικό κουταλάκι και ποτήρι ■ γυάλινο χωνί – χάρτινος ηθμός ■ γυάλινη ράβδος ■ ζυγός ■ λύχνος- τρίποδας-πλέγμα ■ ξύλινο μανταλάκι ( λαβίδα ) ■ γυαλιά ασφαλείας

 Γράψτε τα βήματα / διαδικασία που θα ακολουθήσετε, αιτιολογώντας τις επιλογές σας.  Ν Να αναφέρετε τα όργανα και τις ουσίες που θα χρησιμοποιήσετε σε κάθε βήμα. Οδηγία που τους δόθηκε: Να ζυγιστεί πρώτα, η κάψα κενή. 1ο μέρος εξέτασης:

Ρίχνουμε μικρή αλλά ικανή για τη διάλυση, ποσότητα απιοντισμένου νερού, στο ετερογενές μείγμα αλατιού- άμμου. Έτσι διαλύουμε το αλάτι στο νερό, όχι όμως και την άμμο. Φτιάχνουμε τον ηθμό, τον τοποθετούμε στο χωνί κι αυτό με τη σειρά του στον δακτύλιο του ορθοστάτη, για να κάνουμε διήθηση. Κάτω από το χωνί τοποθετούμε την κενή κάψα. διήθηση Στον ηθμό, μένει η άμμος Στο διήθημα έχουμε το αλατόνερο. Απάντηση: Ζυγίζουμε με το ζυγό την κενή κάψα.

Τοποθετούμε την κάψα, όπου έχουμε συλλέξει το διήθημα, πάνω στο πλέγμα και ανάβοντας τον λύχνο, εξατμίζουμε το νερό. Στην κάψα μένει το αλάτι. Αφού σβήσουμε τον λύχνο και αφήσουμε την κάψα να κρυώσει λίγο, την μεταφέρουμε με την βοήθεια της λαβίδας στο ζυγό και τη ζυγίζουμε. Η διαφορά των δυο ζυγίσεων μας δίνει την μάζα του αλατιού. Βαθμολογία: 60 μόρια

 Πραγματοποιήστε το πείραμα που σχεδιάσατε  Σημειώστε τις μετρήσεις που πήρατε.  Γράψτε τα συμπεράσματά σας. Υπολογίστε τη μάζα του αλατιού στο αρχικό μείγμα. Φορέστε τα γυαλιά ασφαλείας πριν αρχίσετε το πείραμα. ΠΡΟΣΟΧΗ! 2ο – 3o μέρος εξέτασης: Απάντηση: Η προζυγισμένη ποσότητα αλατιού ήταν 5 g. Βαθμολογία: 40 μόρια

Και κάποιες άλλες προτάσεις των παιδιών: Μετά το στάδιο της διήθησης: Στο μείγμα αλατιού-άμμου, ρίξαμε αρκετή ποσότητα απιοντισμένου νερού, για να πετύχουμε καλύτερη διάλυση του αλατιού. Έτσι όμως μαζέψαμε μεγάλη ποσότητα διηθήματος και δεν θα προλάβουμε εξατμίζοντάς το, να πάρουμε το αλάτι. Γι αυτό:

Ζυγίσαμε όλο το διήθημα (αλατόνερο). Υπολογίσαμε το 1/20 της μάζας του. Ζυγίσαμε, μέσα στην κάψα, αυτή την ποσότητα ( το 1/20). Εξατμίσαμε αυτό το μέρος του διηθήματος και ζυγίσαμε το αλάτι που έμεινε στον πυθμένα. Πολλαπλασιάσαμε την μάζα του αλατιού που βρήκαμε επί 20.

Κι άλλη: Μετά το στάδιο της διήθησης: Βγάλαμε την άμμο από τον ηθμό, την τοποθετήσαμε μέσα στην κάψα και την ξηράναμε, τοποθετώντας την κάψα πάνω από τον λύχνο. Στην συνέχεια, ζυγίσαμε την άμμο και τη μάζα της την αφαιρέσαμε από την αρχική μάζα του μείγματος αλατιού – άμμου. Έτσι βρήκαμε τη μάζα του αλατιού. Ζυγίσαμε το αρχικό μείγμα.

Κι άλλη: Ζυγίσαμε το απιοντισμένο νερό που θα χρησιμοποιήσουμε για τη διάλυση. Μετά το στάδιο της διήθησης: Ζυγίσαμε το διήθημά μας. Τέλος αφαιρέσαμε από τη μάζα του διηθήματος, τη μάζα του απιοντισμένου νερού που χρησιμοποιήσαμε και έτσι βρήκαμε τη μάζα του αλατιού. Εδώ βέβαια υπήρξε μεγάλο σφάλμα, γιατί αρκετό νερό του διαλύματος έμεινε στον ηθμό (άμμο - διηθητικό χαρτί).

Σ φ ά λ μ α τ α Κατέστρεψαν το αρχικό δείγμα (αλατιού-άμμου) και ζήτησαν δεύτερο. Κατά τη διάρκεια της πειραματικής διαδικασίας, τα παιδιά έβγαλαν τα γυαλιά ασφαλείας που τους είχαν δοθεί. Τρύπησαν τον ηθμό που τους δόθηκε και ζήτησαν δεύτερο ηθμό. Έκαναν την διήθηση χωρίς να χρησιμοποιήσουν το χωνί, κρατώντας τον ηθμό με τα χέρια τους. Έκαναν την διήθηση, μαζεύοντας το διήθημα μέσα στον υδροβολέα με το απιοντισμένο νερό. Ξεκίνησαν την πειραματική διαδικασία, χωρίς προηγουμένως να την σχεδιάσουν (γράψουν). τα οποία έγιναν κατά την πειραματική διαδικασία:

4η θέση: 1ο ΓΕΛ Παπάγου 85 4η θέση: 1ο ΓΕΛ Ν. Ιωνίας 4η θέση: Πειραματικό Λύκειο Αναβρύτων 3η θέση: ΓΕΛ Σχολής Μωραΐτη 86 2η θέση: St. Catherines 91 1η θέση: 3ο ΓΕΛ Ν. Ιωνίας 95

Ευχαριστώ για την προσοχή σας. Αρίστη Παραδείση