Τεχνικές Λήψης Βιολογικών Υλικών (Θ) Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Τεχνικές Λήψης Βιολογικών Υλικών (Θ) Ενότητα 11 : Γαστρικό υγρό – Δωδεκαδακτυλικό - Χολή Αναστάσιος Κριεμπάρδης Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σύσταση γαστρικού υγρού 1/2 Νερό 98% του ολικού όγκου Υδροχλωρικό οξύ Βασική έκκριση: 160 mEq/l ή 1,4-4 mEq/h Ποσό γαστρικού υγρού: 60-80 ml/h Μέγιστη έκκριση: 22 mEq/h, άνδρες 16 mEq/h, γυναίκες Μέγιστο ποσό γαστρικού υγρού: 120-1800ml/h Ένζυμα Πεψινογόνο, πεψίνη (pH ενεργοποίησης: 1,6-2,4) γαστρισίνη, γελατινάση, ρενίνη, λιπάση, γαλακτική δευδρογονάση, τρανσαμινάσες, αλκαλική φωσφατάση

Σύσταση γαστρικού υγρού 1/2 Ηλεκτρολύτες Η-,Να+, Κ-, C-,ΗCΟ3-,PO-1 Βλένη μυκίνη Λευκώματα (ίχνη) Ορμόνες Γαστρίνη (Φ.Τ. 25,60±2,66pg/ml) Ενδογενής παράγοντας (Φ.Τ. 7.700 μονάδες) Βιολογικές ουσίες Ισταμίνη, αντισώματα Γαλακτικό οξύ   Νιτρώδη

Λήψη γαστρικού υγρού Εισαγωγή του αρρώστου στο νοσοκομείο. Ελέγχονται: Η ποσότητα του υδροχλωρικού οξέος (εκκριτική δραστηριότητα του βλεννογόνου του στομάχου). Η παρουσία και βαθμός κατακράτησης γαστρικού περιεχομένου. Η περιεκτικότητα σε υδροχλωρικό οξύ. Η παρουσία καρκινικών κυττάρων. Η παρουσία ξένων ουσιών σε σχέση με τη φυσιολογική του σύσταση, π.χ. αίμα, μικρόβια, γαλακτικό οξύ, κ.λπ. Η παρουσία μυκοβακτηριδίου της φυματίωσης.

Λήψη γαστρικού υγρού με ρινογαστρικό καθετήρα Λήψη γαστρικού υγρού με ρινογαστρικό καθετήρα Βασική έκκριση ή φάση ηρεμίας Ο άρρωστος νηστικός από το προηγούμενο βράδυ. Το πρωί γίνεται ο καθετηριασμός του στομάχου και αναρρόφηση όλου του γαστρικού περιεχομένου, του οποίου απλά μετριέται ο όγκος του. Μετά για διάστημα μιας ώρας ανά δεκαπέντε λεπτά αναρροφάται το υγρό που παράγεται, συλλέγεται σε καθαρό Εrlenmeyer (Κωνική ευρύλαιμη φιάλη με στόμιο εκροής). Συλλέγονται 50-80ml. Μέγιστη έκκριση ή τεχνητή πρόκληση. Αντιδραστήρια 0,1 NaOH.

Τεχνική τοποθέτησης ρινογαστρικού καθετήρα (Levin) Επιλογή σωστού μεγέθους σωλήνα. Αφαιρούνται οι τεχνητές οδοντοστοιχίες. Θέση ασθενή καθιστική Flower (Ημικαθιστή θέση με αύξηση κεφαλής και κορμού στις 90°) ή πλάγια ή ύπτια. Καθαρισμός των ρωθώνων και ψεκάζεται ο ρινοφάρυγγας με αναισθητικό spray-xylocaine. Εισάγεται ο καθετήρας σε ένα ρουθούνι μέχρι το στομάχι.

Επιπλοκές Κάκωση ρινικών χοανών και αιμορραγία, κολπίτιδα. Οισοφαγίτιδα, εξέλκωση γαστρικού βλεννογόνου. Κάκωση μαλακών μορίων φάρυγγα. Εισρόφηση γαστρικού περιεχομένου λόγω ερεθισμού και ενεργοποίησης αντανακλαστικού εμετού κατά τη διαδικασία τοποθέτησης. Είσοδος σωλήνα στην τραχεία (υποξαιμία, κυάνωση). Ερεθισμός παρασυμπαθητικού, καρδιολογικές διαταραχές. Παράλυση φωνητικών χορδών.

Περιεχόμενο δωδεκαδακτυλικού υγρού 1/3 Το δωδεκαδακτυλικό υγρό αποτελείται από το παγκρεατικό υγρό, τη χολή και τα εντερικά υγρά.   Φυσιολογικό Παθολογικό Νοσήματα Όψη Διαυγής Θολή μόνο παρουσία γαστρικού υγρού Χρώμα Γκριζωπό- κιτρινωπό Άχρωμο, κοκκινωπό, αιματηρό Απόφραξη χοληφόρων οδών, κακοήθειες Ποσότητα Βασική έκκριση 20 mL, μέγιστη έκκριση 150ml/h ή 700-2.000 mL/24ωρο <20 mL <100 mL Ανεπάρκεια παγκρέατος Απόφραξη παγκρέατος

Περιεχόμενο δωδεκαδακτυλικού υγρού 2/3   Φυσιολογικό Παθολογικό Νοσήματα pH Ειδικό Βάρος 8,00 (7,00- 8,70) 1007-1042 < 7,00 Απόφραξη παγκρέατος HCO3- 105mEq/l < 85 mEq/l Απόφραξη παγκρεατικού πόρου Κύτταρα Λίγα λευκά και ερυθρά αιμοσφαίρια ή επιθήλια Αύξηση Κακοήθη κύτταρα Φλεγμονή Καρκίνος Βακτήρια Δεν υπάρχουν Αερόβια και αναερόβια Χολοκυστίτιδα, χολαγγειίτιδα Παράσιτα (ζωικά) Αγκυλόστομα, λάμβλιες, στρογγυλοειδές κοπράνων

Περιεχόμενο δωδεκαδακτυλικού υγρού 3/3   Φυσιολογικό Παθολογικό Νοσήματα Ένζυμα Αμυλάση Θρυψίνη Λιπάση Μείωση Αύξηση Νόσοι του παγκρέατος, ινοκυστική νόσος, απόφραξη παγκρεατική ανεπάρκεια Χολερυθρίνη Κρύσταλλοι χοληστερόλης Απουσία Απόφραξη χοληφόρων, χολολιθίαση Πυοσφαίρια Χολοκυστίτιδα, χολαγγειίτιδα Αίμα Παρουσία Καρκίνος δωδεκαδακτύλου

Διαγνωστική αξία ανάλυσης του δωδεκαδακτυλικού υγρού Ανίχνευση παθολογικών συστατικών της χολής, του παγκρεατικού και του δωδεκαδακτυλικού υγρού. Βοήθεια στη διάγνωση της χολολιθίασης, της παγκρεατίτιδας και κακοηθειών του παγκρέατος. Βοήθεια στη διάγνωση προβλημάτων της χοληδόχου κύστης σε περιπτώσεις αδυναμίας του ακτινολογικού ελέγχου.

Εξετάσεις δωδεκαδακτυλικού υγρού Εξέταση γενικών χαρακτηριστικών δωδεκαδακτυλικού υγρού. Προσδιορισμός ενζυμικής δραστηριότητας. Χημικές εξετάσεις. Ανίχνευση αιμοσφαιρίνης Μικροσκοπική εξέταση. Μικροβιολογική εξέταση. Καλλιέργεια δωδεκαδακτυλικού υγρού.

Βασικές λειτουργίες χολής Εξουδετέρωση του όξινου βλωμού. Μείωση της επιφανειακής τάσης των λιπών και γαλακτοματοποίησή τους. Διευκόλυνση της απορρόφησης και δημιουργίας των χολικών συμπλεγμάτων. Επιτάχυνση της πέψης των λιπών και έμμεση πέψη πρωτεϊνών και υδατανθράκων. Διέγερση του περισταλτισμού και μείωση της σήψης στο παχύ έντερο. Βοήθεια στην αποβολή φαρμάκων, τοξικών ουσιών και χοληστερόλης.

Λήψη χολής Σπάνια ζητείται λήψη χολής για εργαστηριακή διερεύνηση. Βοηθά στη διάγνωση και χημειοθεραπεία της χολολιθίασης. Νοσήματα Ευρήματα χολολιθίαση Κρύσταλλοι από άμορφο χολερυθρινικό ασβέστιο και χοληστερόλης. Άμορφες μάζες. χολοκυστίτιδα Αιωρούμενες κροκίδες, άφθονα πυοσφαίρια, επιθήλια, βλέννη, βακτηριοειδή, σαλμονέλες, σταφυλόκοκκος, εντερόκοκκος, στρεπτόκοκκος και κλωστηρίδια. χολαγγειίτιδα Βακτηριοειδή, σαλμονέλα, σταφυλόκοκκος, εντερόκοκκος, στρεπτόκοκκος, κλωστηρίδια, κολοβακτηρίδιο, κλεμπσιέλα, χρυσίζων σταφυλόκοκκος, κλωστηρίδιο B. Dificile.

Εξετάσεις χολής Μικροσκοπική εξέταση. Μικροβιολογική εξέταση. Καλλιέργεια.

Τέλος Ενότητας

Σημειώματα

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Αναστάσιος Κριεμπάρδης 2014. Αναστάσιος Κριεμπάρδης. «Τεχνικές λήψης βιολογικών υλικών (Θ). Ενότητα 11: Γαστρικό υγρό – Δωδεκαδακτυλικό - Χολή». Έκδοση: 1.0. Αθήνα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: ocp.teiath.gr.

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. © διαθέσιμο με άδεια CC-BY Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.