Οικονομοτεχνική Ανάλυση και Διαχείριση Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Οικονομοτεχνική Ανάλυση και Διαχείριση Ενότητα 3: Κριτήρια αξιολόγησης (Appraisal) και αποφάσεις Βασίλης Μούσας Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΤΕ και Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής ΤΕ Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Κριτήρια ατελή (χωρίς χρονική αξία χρήματος) (1/3) Χρόνος Επανείσπραξης Κεφαλαίου (ΧΕΚ, Αποπληρωμή, Payback, Payout, Pay-off ) Ο Χρόνος Επανείσπραξης Κεφαλαίου (ΧΕΚ) είναι το χρονικό διάστημα που απαιτείται ώστε οι ετήσιες ταμειακές ροές να καλύψουν τη δαπάνη της αρχικής επένδυσης (). Το κριτήριο του χρόνου επανείσπραξης κεφαλαίου υστερεί σε δύο βασικά σημεία: δεν λαμβάνει υπ’ όψη τη χρονική αξία του χρήματος δεν λαμβάνει υπ’ όψη τι συμβαίνει με τις ροές και μετά την ανάκτηση του κεφαλαίου.
Κριτήρια ατελή (χωρίς χρονική αξία χρήματος) (2/3) Παράδειγμα 1: Να συγκρίνετε τα παρακάτω δύο (2) επενδυτικά σχέδια για ένα έργο υποδομής, με βάση τον ΧΕΚ: ΕΤΗ 1 2 3 4 5 6 7 Σχέδιο Α: Ροή -165000 50000 55000 60000 65000 70000 75000 80000 Αθροιστ. Ροή -115000 -60000 135000 210000 290000 Ανάκτηση σε: 3 Έτη Σχέδιο Β: Ροή -340000 90000 100000 110000 120000 130000 -270000 -190000 -100000 230000 360000 4 Έτη
Κριτήρια ατελή (χωρίς χρονική αξία χρήματος) (3/3) Απαντήσεις: Ο ΧΕΚ του σχεδίου Α είναι μικρότερος (3 έτη) από τον ΧΕΚ του σχεδίου Β (4 έτη) και έτσι με βάση τον ΧΕΚ θα πρέπει να επιλεγεί το σχέδιο Α. Αν όμως η επένδυση έχει διάρκεια μεγαλύτερη των 6 ετών τότε το σχέδιο Β είναι προτιμότερο, καθώς από τον 6ο χρόνο και μετά έχει μεγαλύτερη ροή εσόδων. Επίσης, κανένα ποσό από τα παραπάνω δεν έχει υπολογισθεί σε παρούσες τιμές (προεξόφληση), οπότε υπάρχει περίπτωση (ανάλογα με το επιτόκιο) η πραγματική αποπληρωμή να μην γίνεται στον χρόνο που φαίνεται αλλά πολύ αργότερα.
Κριτήρια με υπολογισμό της χρονικής αξίας του χρήματος Καθαρή Παρούσα Αξία (ΚΠΑ – Net Present Value, NPV), Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης (ΕΣΑ – Internal Rate of Return, IRR), Ετήσιο Ισοδύναμο Κόστος ή Αξία (ΕΙΚ, Total Equivalent Annual Cost), Λόγος Οφέλους προς Κόστος.
Καθαρή Παρούσα Αξία (ΚΠΑ – Net Present Value, NPV) (1/5) Η Καθαρή Παρούσα Αξία προκύπτει από τη προεξόφληση στο παρόν (Π) όλων των καθαρών χρηματοροών που προβλέπονται στο μέλλον (Μ & Ε) για ολόκληρο το χρονικό ορίζονται του έργου ή της επένδυσης. Έτσι μετατρέπονται όλες οι εκροές και εισροές σε αξίες της χρονικής στιγμής που θα ληφθεί η απόφαση για το έργο. Αν η ΚΠΑ > 0 το έργο εγκρίνεται, αν ΚΠΑ < 0 απορρίπτεται και αν ΚΠΑ = 0 είναι οριακό οπότε θα πρέπει να γίνουν αναλύσεις ευαισθησίας και μελέτη των μη οικονομικών επιπτώσεων. Η τιμή του ΚΠΑ εξαρτάται κυρίως από το επιτόκιο προεξόφλησης i το οποίο αποτελείται από το επιτόκιο της αγοράς και μια προσαύξηση ρίσκου.
Καθαρή Παρούσα Αξία (ΚΠΑ – Net Present Value, NPV) (2/5) Παράδειγμα 1: Για τη γεφύρωση ενός καναλιού προτείνονται δύο εναλλακτικές λύσεις. Η μία προβλέπει μια ελαφριά δικτυωτή γέφυρα αρχικού κόστους 200.000 € με διάρκεια ζωής 10 έτη και αξία μεταπώλησης 20.000 €. Τα οφέλη της στη περιοχή εκτιμάται ότι θα είναι 60.000 €/έτος. Η άλλη προβλέπει μια κρεμαστή γέφυρα αρχικού κόστους 5.000.000 € με διάρκεια ζωής 30 έτη και αξία μεταπώλησης 50.000 €. Τα οφέλη της στη περιοχή εκτιμάται ότι θα είναι 700.000 €/έτος. Αν το επιτόκιο είναι: Α) 15% και Β) 5%, ποια, αντίστοιχα, εναλλακτική λύση πρέπει να επιλεγεί με τη μέθοδο ΚΠΑ;
Καθαρή Παρούσα Αξία (ΚΠΑ – Net Present Value, NPV) (3/5) Οι χρηματοροές για τις δυο λύσεις (σε χιλ. €) είναι:
Καθαρή Παρούσα Αξία (ΚΠΑ – Net Present Value, NPV) (4/5) Με επιτόκιο 15% Η Καθαρή Παρούσα Αξία για τη λύση Α βρίσκεται προεξοφλώντας όλα τα ποσά: ΚΠΑ(Α) = – 200 + (20–200)*(Π/Μ,15%,10) + (20–200)*(Π/Μ,15%,20)) + 20*(Π/Μ,15%,30+ 60*(Π/Ε,15%,30) = (από τους συντελεστές προεξόφλησης) = – 200 – 180*(0.2472) – 180*(0.0611) + 20*(0.0151) + 60*(6.56598) = – 200 – 44.5 –11 + 0.30 + 394 = 138.80 (χιλ. €). Η Καθαρή Παρούσα Αξία για τη λύση Β βρίσκεται προεξοφλώντας όλα τα ποσά: ΚΠΑ(Β) = – 5000 + 50*(Π/Μ,15%,30) + 700*(Π/Ε,15%,30) = – 5000 + 50*(0.0151) + 700*(6.56598) = – 5000 + 0.755 + 4596.2 = – 403 (χιλ. €). Επομένως θα επιλέγαμε τη λύση Α.
Καθαρή Παρούσα Αξία (ΚΠΑ – Net Present Value, NPV) (5/5) Με επιτόκιο 5% Η Καθαρή Παρούσα Αξία για τη λύση Α βρίσκεται προεξοφλώντας όλα τα ποσά: ΚΠΑ(Α) = – 200 + (20–200)*(Π/Μ,5%,10) + (20–200)*(Π/Μ,5%,20) + 20*(Π/Μ,5%,30)+ 60*(Π/Ε,5%,30) = (από τους συντελεστές προεξόφλησης) = – 200 – 180*(0.6139) – 180*(0.3769) + 20*(0.2314) + 60*(15.37245) = – 200 – 110.5 –67.8 + 4.63 + 922.35 = 548.70 (χιλ. €). Η Καθαρή Παρούσα Αξία για τη λύση Β βρίσκεται προεξοφλώντας όλα τα ποσά: ΚΠΑ(Β) = – 5000 + 50*(Π/Μ,5%,30) + 700*(Π/Ε,5%,30) = – 5000 + 50*(0.2314) + 700*(15.37245) = – 5000 + 348.7 + 10760.7 = 6109.4 (χιλ. €). Επομένως θα επιλέγαμε τη λύση Β.
Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης (ΕΣΑ – Internal Rate of Return, IRR) (1/4) Βασίζεται στην ίδια λογική με το κριτήριο της ΚΠΑ και υπολογίζει το επιτόκιο προεξόφλησης για το οποίο η ΚΠΑ = 0. Το επιτόκιο αυτό (IRR) συγκρίνεται με το ισχύον επιτόκιο προεξόφλησης και αν IRR > i τότε το έργο εγκρίνεται, αν IRR < i τότε το έργο απορρίπτεται, και αν IRR = i τότε το έργο είναι οριακό οπότε θα πρέπει να γίνουν αναλύσεις ευαισθησίας και μελέτη των μη οικονομικών επιπτώσεων.
Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης (ΕΣΑ – Internal Rate of Return, IRR) (2/4) Οι χρηματοροές για τις δυο λύσεις (σε χιλ. €) είναι:
Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης (ΕΣΑ – Internal Rate of Return, IRR) (3/4) Για να είναι η Καθαρή Παρούσα Αξία για τη λύση Α ίση με μηδέν (0) το επιτόκιο i % (IRR) θα πρέπει να είναι: ΚΠΑ(Α) = 0 = -200 + 33*(Π/Ε, i %,10) + 40*(Π/Μ, i %,10) ⟹ i % = 12 % Άρα, IRR(A) = 12% Για να είναι η Καθαρή Παρούσα Αξία για τη λύση Β ίση με μηδέν (0) το επιτόκιο i % (IRR) θα πρέπει να είναι: ΚΠΑ(Β) = -300 + 50*(Π/Ε, i %,10) + 70*(Π/Μ, i %,10) = 0 ⟹ i % = 13% Άρα, IRR(B) = 13%
Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης (ΕΣΑ – Internal Rate of Return, IRR) (4/4) Όταν το επιτόκιο είναι 10% και οι δύο λύσεις είναι δυνατές οπότε επιλέγεται η καλύτερη δηλαδή η Β (IRR(B) > IRR(A) > 10%). Όταν το επιτόκιο είναι 15% καμμία από τις δύο λύσεις δεν είναι επιλέξιμη (IRR(A) & IRR(B) < 15%).
Ετήσιο Ισοδύναμο Κόστος ή Αξία (ΕΙΚ, Total Equivalent Annual Cost) (1/5) Το Ετήσιο Ισοδύναμο Κόστος (ΕΙΚ) αποτελεί ένα βοηθητικό κριτήριο για την οικονομική αξιολόγηση έργων. Για την εφαρμογή του ΕΙΚ όλες οι σταθερές και μεταβλητές δαπάνες ή επενδύσεις ανάγονται σε περιοδική (ετήσια) βάση. Το κριτήριο αυτό χρησιμοποιείται συχνά στον υπολογισμό του ετήσιου κόστους λειτουργίας μηχανημάτων. Επίσης, ο υπολογισμός του ΕΙΚ βοηθά στην επίτευξη χαμηλού κόστους λειτουργίας που είναι κλειδί για την επιτυχία ενός προσοδοφόρου έργου.
Ετήσιο Ισοδύναμο Κόστος ή Αξία (ΕΙΚ, Total Equivalent Annual Cost) (2/5) Παράδειγμα 1: Σε ένα έργο απαιτούνται χωματουργικές εργασίες. Αν χρησιμοποιηθεί εξωτερικός εργολάβος χρεώνει 110 €/ώρα για την εργασία του φορτωτή. Οι εργασίες θα ολοκληρωθούν σε 5 έτη και κάθε έτος ο φορτωτής θα απασχολείται για 1100 ώρες. Η εταιρεία έχει βρει και ένα μεταχειρισμένο φορτωτή αξίας 150000 €. Μήπως συμφέρει να αγοράσει τον φορτωτή αντί να προσλάβει εξωτερικό συνεργάτη; Απάντηση 1 (απλοϊκά προφανής αλλά εσφαλμένη!): Με ένα πρόχειρο υπολογισμό κάποιος θα πει: Αφού θα δοθούν συνολικά στον εργολάβο για τα 5 χρόνια (110*5*1100=) 605000 €, τότε γιατί να μην αγοράσουμε για τη δουλειά αυτή 1 ή και 2 φορτωτές που θα μας μείνουν στη εταιρεία κιόλας; Απάντηση 2 (σωστή): Θα συγκρίνουμε και τις δύο εναλλακτικές λύσεις με βάση το ΕΙΚ.
Ετήσιο Ισοδύναμο Κόστος ή Αξία (ΕΙΚ, Total Equivalent Annual Cost) (3/5) Στην περίπτωση του εξωτερικού εργολάβου όλα τα έξοδα για τη λειτουργία του φορτωτή θα είναι: ΕΙΚ = 110 €/ώρα * 1100 ώρα = 121000 €/έτος. Αγοράζοντας τον φορτωτή θα σημαίνει ότι η εταιρεία αναλαμβάνει και τα έξοδα λειτουργίας. Ένας τυπικός κατάλογος των εξόδων ανά ώρα λειτουργίας είναι ο παρακάτω: Κατηγορία Κόστους € Χειριστής 40 Συντήρηση 10 Καύσιμα 20 Λίπανση 3 Ανταλλακτικά 7 Άλλα αναλώσιμα Σύνολο ωριαίου κόστους 90 Ετήσιο κόστος (*1100 ώρες) 99000
Ετήσιο Ισοδύναμο Κόστος ή Αξία (ΕΙΚ, Total Equivalent Annual Cost) (4/5) Στη συνέχεια θα πρέπει επίσης να υπολογισθεί η απόσβεση του φορτωτή. Αυτό σημαίνει ότι αφού επενδύθηκε ένα κεφάλαιο 150000 €, όταν τελειώσει η διάρκεια ζωής του μηχανήματος στο τέλος της 5ετίας, θα πρέπει να έχει ανακτηθεί το αρχικό κεφάλαιο ώστε να αγορασθεί ένα μηχάνημα ισοδύναμης αξίας. Αν λοιπόν το επιτόκιο είναι 10% τότε, για τα 5 έτη της απόσβεσης των 150000 €, η ετήσια «δόση» δίνεται από τον συντελεστή προεξόφλησης για ανάκτηση κεφαλαίου (Ε/Π, 0.1, 5) ως εξής: Ε = 150000 * (Ε/Π, 0.1, 5) = 150000 * 0.2638 = 39570 €.
Ετήσιο Ισοδύναμο Κόστος ή Αξία (ΕΙΚ, Total Equivalent Annual Cost) (5/5) Τέλος, θα πρέπει να συνυπολογισθούν όσα άλλα ετήσια κόστη αφορούν τον φορτωτή, όπως ασφάλιστρα, κ.ά. Αν π.χ., τα ασφάλιστρα ανέρχονται στο 2% του κόστους αγοράς τότε θα είναι 3000 €/έτος. Το συνολικό ΕΙΚ του φορτωτή για την εταιρεία θα είναι: 99000+3000+39570 = 132570 €. Κατά συνέπεια η ανάθεση σε εξωτερικό εργολάβο είναι πιο συμφέρουσα για το έργο.
Εφαρμογή του ΕΙΚ στην αντικατάσταση/απόσυρση μηχανημάτων (1/3) Η οικονομική ζωή ενός μηχανήματος είναι η διάρκεια ζωής για την οποία η ετήσια αξία (ΕΙΚ) ελαχιστοποιείται εφόσον βέβαια μπορεί να αντικατασταθεί με παρόμοιο μηχάνημα. Παράδειγμα 2: Έστω ότι ένα μηχάνημα έχει αρχικό κόστος 40000€, ετήσιο κόστος λειτουργίας 5000€, το κόστος συντήρησης αυξάνει κατά 700€ κάθε χρόνο και η τιμή μεταπώλησης είναι 30000€ το πρώτο χρόνο και πέφτει κατά 5000€ κάθε χρόνο. Ποια είναι η βέλτιστη διάρκεια ζωής του; Υπολογίζουμε τα διάφορα σενάρια διάρκειας ζωής για 1 έως 7 χρόνια και βρίσκουμε για το κάθε ένα το ΕΙΚ όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Τα ποσά αυτά μπορούν να παρασταθούν και σε γράφημα.
Εφαρμογή του ΕΙΚ στην αντικατάσταση/απόσυρση μηχανημάτων (2/3) Διάρκεια Ζωής σε Έτη Έτος Λειτουργίας 1 2 3 4 5 6 7 (Αγορά) 0 -40000 -5700 -6400 -7100 -7800 -8500 -9200 -9900 Μεταπώληση 30000 25000 20000 15000 10000 5000 Συνολικό Κόστος -15700 -27100 -39200 -52000 -65500 -79700 -94600 Ετήσιο Ισοδ. Κόστος -13550 -13066,7 -13000 -13100 -13283,3 -13514,3
Εφαρμογή του ΕΙΚ στην αντικατάσταση/απόσυρση μηχανημάτων (3/3) Όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα η διάρκεια ζωής είναι 4 έτη με ετήσιο κόστος 13000€. Αν το μηχάνημα αντικατασταθεί αργότερα ή νωρίτερα από τα 4 έτη το ετήσιο κόστος του θα είναι υψηλότερο.
Λόγος οφέλους προς κόστος Βασίζεται στο κριτήριο της ΚΠΑ και υπολογίζεται σαν ο λόγος της ΠΑ του οφέλους από το έργο διά την ΠΑ του κόστους του έργου. Όταν συγκρίνουμε δύο λύσεις τότε ο αριθμητής και ο παρονομαστής περιέχουν, αντίστοιχα, τη διαφορά οφέλους και τη διαφορά κόστους των δύο λύσεων.
Υπολογισμός δαπανών εξοπλισμού (1/4) Όπως είδαμε και στη παράγραφο για το ΕΙΚ, το κόστος του Μηχανικού εξοπλισμού περιλαμβάνει αφ’ ενός το κόστος αγοράς νέου μηχανήματος (απόσβεση ή έξοδα εξυπηρέτησης κεφαλαίου), και αφ’ ετέρου, το κόστος λειτουργίας, μεταφοράς και διατήρησής του (καύσιμα, προσωπικό, συντήρηση, μεταφορά και εγκατάσταση, ελαστικά, επισκευές και το γενικό διαχειριστικό κόστος). Αναλυτικότερα έχουμε: (ΣΗΜ.: Αν δίνεται η αξία του παλαιού μηχανήματος όταν αυτό αγοράστηκε και το επιτόκιο που θα ισχύει για τα έτη απόσβεσης, τότε προσαρμόζουμε την αξία ανάλογα με τη βοήθεια του συντελεστή ανατοκισμού, και βρίσκουμε το ποσό που θα απαιτείται για την αγορά νέου μηχανήματος.)
Υπολογισμός δαπανών εξοπλισμού (2/4) Το κόστος απόσβεσης αφορά το κόστος αγοράς νέου εξοπλισμού όταν πλέον ο υπάρχων εξαντλήσει το χρόνο ωφέλιμης οικονομικής λειτουργίας του. Για τον υπολογισμό της δαπάνης απόσβεσης ενός μηχανήματος θα πρέπει να γνωρίζουμε: την αξία αντικατάστασης Α (δηλαδή τη τρέχουσα αξία του νέου μηχανήματος μείον την αξία πώλησης του παλαιού), τα έτη απόσβεσης Ν (δηλαδή τη διάρκεια της ωφέλιμης οικονομικής λειτουργίας), και, τον συντελεστή απασχόλησης α (δηλαδή το μέρος του χρόνου που δεν βρίσκεται σε αργία, επισκευή, συντήρηση, κλπ.). Η δαπάνη βρίσκεται διαιρώντας το ποσό Α διά του πραγματικού χρόνου λειτουργίας: Μηνιαία Δαπάνη:ΜΔ= Α 12∙Ν∙𝛼 & Ωριαία Δαπάνη: Ω=ΜΔ/175 (ώρες ανά μήνα)= Α 12∙Ν∙𝛼∙175
Υπολογισμός δαπανών εξοπλισμού (3/4) Το κόστος λειτουργίας περιλαμβάνει τα καύσιμα, λιπαντικά, αναλώσιμα, και συντήρηση που απαιτούνται ανά ώρα λειτουργίας του μηχανήματος, και επίσης, μπορεί να περιλαμβάνει και τις ωριαίες αμοιβές του προσωπικού που απαιτείται για τη λειτουργία του (χειριστής, βοηθοί, επιβλέπων, κλπ.). Τα ποσά αυτά ανάγονται πολύ εύκολα ή δίνονται κατευθείαν σε €/ώρα. Το κόστος μεταφοράς και εγκατάστασης, εφόσον υπάρχει, μπορεί να αφορά: προσκόμιση, εγκατάσταση και απομάκρυνση, φόρτωση και εκφόρτωση, συναρμολόγηση, μετατόπιση, και αποσυναρμολόγηση. Το κόστος αυτό, όταν υπάρχει, υπολογίζεται μια φορά ανά έργο. Για να αναχθεί σε ωριαίο κόστος θα πρέπει να διαιρεθεί με τη συνολική χρονική διάρκεια του έργου σε ώρες.
Υπολογισμός δαπανών εξοπλισμού (4/4) Άλλες δαπάνες είναι το διαχειριστικό κόστος που περιλαμβάνει ασφάλιστρα, τέλη, ελέγχους, επιθεωρήσεις, φύλαξη και διαχείριση, ή, το κόστος των ελαστικών (αν απαιτούνται). Οι δαπάνες αυτές γίνονται είτε σε ετήσια ή σε άλλη περιοδική βάση, και διαιρώντας τες κατάλληλα μετατρέπονται σε ωριαίες δαπάνες. Η συνολική δαπάνη του μηχανικού εξοπλισμού προκύπτει αν προσθέτουμε όλες τις παραπάνω δαπάνες (ή όσες από αυτές υφίστανται).
Παραδείγματα υπολογισμού δαπανών εξοπλισμού (1/3) Παράδειγμα 1: Ένας εργολήπτης αγοράζει ένα μηχάνημα αξίας Ρ = 550.000 €. Η ωφέλιμη ζωή του μηχανήματος είναι Ν = 9 χρόνια και ο συντελεστής απασχόλησης α = 0,833 (=10/12). Στο τέλος της ωφέλιμης ζωής το μηχάνημα έχει αξία πώλησης ρ = 19.000 €. Πόση θα είναι η μηνιαία και η ωριαία απόσβεση του μηχανήματος; Υπολογισμός βήμα-βήμα: Κόστος Αντικατάστασης: Α = 550.000 – 19.000 = 531.000 € Ετήσια Απόσβεση = 531.000 / 9 = 59.000 €/έτος Ετήσια Απασχόληση = 0,833*12 = (10/12)*12 = 10 μήνες Μηνιαία Απόσβεση = 59.000 / 10 = 5.900 €/μήνα
Παραδείγματα υπολογισμού δαπανών εξοπλισμού (2/4) ή, από τον τύπο: Μηνιαία Απόσβεση: 531.000 12∙9∙ 10 12 =5.900€/μήνα και επομένως: Ωριαία Απόσβεση = 5900 / 175 = 33,7 €/ώρα
Παραδείγματα υπολογισμού δαπανών εξοπλισμού (3/4) Παράδειγμα 2: Ένας εργολήπτης οδοποιίας αγοράζει σκαπτικό μηχάνημα αξίας Ρ = 1.000.000 €. Η ωφέλιμη ζωή του μηχανήματος είναι Ν = 10 χρόνια και ο συντελεστής απασχόλησης α = 0.833 (=10/12). Στη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής το επιτόκιο είναι 5% και στο τέλος της το μηχάνημα θα έχει αξία πώλησης ρ = 28.900 €. Πόση θα είναι η ωριαία απόσβεση του μηχανήματος; Η αξία αγοράς μετά 10 χρόνια θα είναι: 1.000.000*(Μ/Π, 5%, 10) = 1.628.900 €. Άρα το Κόστος Αντικατάστασης: Α = 1.628.900 – 28.900 = 1.600.000 €. Ωριαία Απόσβεση = Α / (Ν*12*α*175)= 1.600.000 12∙10∙ 10 12 ∙175 =91,4€/ώρα
Παραδείγματα υπολογισμού δαπανών εξοπλισμού (4/4) Παράδειγμα 3: Ποιο θα είναι το συνολικό ωριαίο κόστος λειτουργίας του μηχανήματος για το παράδειγμα 2, όταν το έργο διαρκεί 2 μήνες και: α) ο κάθε χειριστής (2) πληρώνεται 20 €/ώρα, β) το μηχάνημα έχει κατανάλωση πετρελαίου 30 lt/ώρα, γ) τα ετήσια ασφάλιστρα και τέλη είναι 13000 €, και η μεταφορά του στοιχίζει 2000 €; Χειριστής & Βοηθός (2*20): 40,0 €/ώρα Καύσιμα (30 lt/ώρα*0,85 €/lt ): 25,5 €/ώρα Διαχείριση (13000 / (12*175) ): 6,2 €/ώρα Μεταφορά (2000 / (2*175) ): 5,7 €/ώρα Απόσβεση (Παράδειγμα 2): 91,4 €/ώρα ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ: 168,8 €/ώρα.
Τέλος Ενότητας
Σημειώματα
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Βασίλης Μούσας 2014. Βασίλης Μούσας. «Οικονομοτεχνική Ανάλυση και Διαχείριση. Ενότητα 3: Κριτήρια αξιολόγησης (Appraisal) και αποφάσεις». Έκδοση: 1.0. Αθήνα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: ocp.teiath.gr.
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. © διαθέσιμο με άδεια CC-BY Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.