2.2. ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΑΠΟ MALASSEZIA ΣΤΟ Σ Μ. Σαριδομιχελάκης Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Περισσότερα από 11 είδη Malassezia M. pachydermatis: το πιο συχνό ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ Αποικισμός από τις πρώτες ημέρες της ζωής Βλεννογόνοι (στόμα, πρωκτός, κόλπος), πρωκτικοί σάκοι Δέρμα, έξω ακουστικός πόρος

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ (Ι) Οι Malassezia παράγουν διάφορα ένζυμα Απελευθέρωση μεταβιβαστών φλεγμονής Ενεργοποίηση συμπληρώματος Διάσπαση λιπαρών οξέων σμήγματος Φλεγμονή Αντίδραση υπερευαισθησίας Μεταβολή σύστασης σμήγματος Μεταβολή pH επιδερμίδας Κνησμός

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ (ΙΙ) Η παθογόνος ικανότητα δε διαφέρει μεταξύ των στελεχών από υγιές δέρμα και δερματικές αλλοιώσεις Ευκαιριακά παθογόνα Μεταβολή στο μικροπεριβάλλον του δέρματος Διαταραχή φυσιολογικών αμυντικών μηχανισμών Δερματοπάθειες Συστηματικά νοσήματα Φάρμακα ?

ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΙΚΑ ΑΙΤΙΑ Αλλεργικές (ατοπική/περιβαλλοντική, τροφική, Α.Ψ.Δ.) Ενδοκρινοπάθειες (υποθυρεοειδισμός, σ. Cushing) Βακτηριδιακή δερματίτιδα (επιπολής θυλακίτιδα) Διαταραχές κερατινοποίησης (ελαιώδης σμηγματόρροια) Παρασιτικές (δεμοδήκωση, σαρκοπτική ψώρα) Δερματικές πτυχές Δερματοπάθεια που ανταποκρίνεται στον Zn Μ.Ν.Ε. (ηπατοδερματικό σύνδρομο) Νεοπλάσματα δέρματος Δυσπλασία επιδερμίδας των WHWT Μακροχρόνια αντιβιοθεραπεία? Μακροχρόνια χορήγηση γλυκοκορτικοειδών?

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ηλικία: συνήθως ενήλικα Φυλή: Basset hound, Beagle, Boxer, Chihuahua, Cocker spaniel, Collie, Dachshund, English setter, GSD, Maltese, Poodle, WHWT κ.λ.π. Αυξημένος αριθμός Malassezia στο δέρμα (Basset hound) Προδιάθεση σε δερματίτιδα από Malassezia Προδιάθεση για τις υποκείμενες δερματοπάθειες

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ (Ι) Κνησμός Ερύθημα, λιπαρό επίστρωμα, δυσοσμία, φολίδες, κιτρινωπές εφελκίδες Πάχυνση, υπερχρωμία, λειχηνοποίηση Κεφαλή, πτερύγια των αυτιών, τράχηλος, μασχάλες, βουβωνική χώρα, περινεϊκή χώρα, δερματικές πτυχές, άκρο ποδός, γενίκευση Συχνά συνυπάρχει βακτηριδιακή δερματίτιδα

Δερματίτιδα από Malassezia στο πτερύγιο του αυτιού Σ

Δερματίτιδα από Malassezia στην περιοφθαλμική χώρα Σ με ατοπική δερματίτιδα

Δερματίτιδα από Malassezia στα μεσοδακτύλια διαστήματα Σ με αλλεργική δερματίτιδα

Δερματίτιδα από Malassezia στην περιπρωκτική χώρα και την κάτω επιφάνεια της ουράς Σ

Δερματίτιδα από Malassezia στην περιπρωκτική χώρα και τα μεσοδακτύλια διαστήματα Σ με ατοπική δερματίτιδα

Δερματίτιδα από Malassezia σε Σ με τροφική αλλεργία

Δερματίτιδα από Malassezia σε Σ με αλλεργική δερματίτιδα

Δερματίτιδα από Malassezia σε Σ με αλλεργική δερματίτιδα

Επιπλέον, οι Malassezia εμπλέκονται στην παθογένεια ή/και προκαλούν ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ (ΙΙ) Επιπλέον, οι Malassezia εμπλέκονται στην παθογένεια ή/και προκαλούν Έξω ωτίτιδα Ακμή Μεσοδακτύλια δοθιήνωση («κύστεις») Παρονυχία - καφέμαυρη χρωστική στα νύχια

Ετερόπλευρη έξω και μέση ωτίτιδα με υπερανάπτυξη Malassezia σε Σ

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κυτταρολογική εξέταση (επίχρισμα αποτύπωσης, με στειλεό, με απόξεση, με συγκολλητική ταινία): >1-5/ΗPF? (πιθανά μικρός αριθμός αντίδραση υπερευαισθησίας?) Καλλιέργεια Δύσκολη εκτίμηση αποτελέσματος (μέλος φυσιολογικής χλωρίδας) Μικρότερη ευαισθησία από την κυτταρολογική ? Ενδεχομένως χρειάζονται και ειδικά υποστρώματα Ιστοπαθολογική εξέταση Μικρή ευαισθησία (απώλεια κεράτινης στοιβάδας κατά την παρασκευή των βιοψιών) Ανταπόκριση στη θεραπεία

Κυτταρολογική εξέταση από το δέρμα Σ με δερματίτιδα από Malassezia

ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Αντισμηγματορροϊκό shampoo (π.χ. υπεροξείδιο βενζοϋλίου, παράγωγα πίσσας) Αντιμυκητιακό shampoo: χλωρεξιδίνη (>1%), κετοκοναζόλη, κλοτριμαζόλη, μικοναζόλη, μικοναζόλη 2% + χλωρεξιδίνη 2%, θειούχο Se, θειάσβεστος Αντιμυκητιακό διάλυμα: ενιλκοναζόλη 0,2% Οξινοποιητές δέρματος: βορικό οξύ, οξικό οξύ, λευκό ξύδι σε νερό 1/1 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ: 2-3/ εβδομάδα κάθε εβδομάδα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Κετοκοναζόλη: 5-10 mg/Kg SID ή BID, PO (ή 5-10 mg/Kg SID x 10 ημ. 5-10 mg/Kg EOD) Ιτρακοναζόλη: 5-10 mg/Kg SID, PO (ή 5 mg/Kg SID x 2 ημέρες/εβδομάδα) Φλουκοναζόλη: 5 mg/Kg SID, PO Τερβιναφίνη: 30 mg/Kg SID, PO

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ Αντιμετώπιση προδιαθετικών αιτίων Τοπική αγωγή (πάντα) Συστηματική αγωγή (έντονες γενικευμένες αλλοιώσεις) Επανεξέταση σε 2-3 εβδομάδες Κλινική ίαση-αρνητική κυτταρολογική εξέταση Άλλη μία εβδομάδα θεραπείας

ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ «Πρωτογενής» δερματίτιδα από Malassezia Αδυναμία αντιμετώπισης υποκείμενου αιτίου Τοπική αγωγή (π.χ. μία φορά/εβδομάδα) Περιοδικά συστηματική αγωγή (π.χ. ιτρακοναζόλη 2 ημέρες/εβδομάδα) ΖΩΟΑΝΘΡΩΠΟΝΟΣΟΣ (νεογέννητα, ανοσοκαταστολή)