ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΜΑΤΙΟΥ Βασίλης Αργυρόπουλος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής vassargi@uth.gr

Τοιχώματα του οφθαλμού Ινώδης χιτώνας (κερατοειδής & σκληρός) Αγγειώδης χιτώνας (χοριοειδής, ίριδα, κόρη) Αμφιβληστροειδής χιτώνας

Ινώδης χιτώνας Το πρόσθιο μέρος του ονομάζεται κερατοειδής χιτώνας και είναι διαφανής Πολύ ευαίσθητος και μπορεί να χάσει τη διαφάνειά του  ελάττωση της όρασης ή και τύφλωση

Αγγειώδης χιτώνας Πλούσιος σε χρωστική και αιμοφόρα αγγεία Μεταβάλλει το εσωτερικό του ματιού σε ένα είδος σκοτεινού θαλάμου Περιλαμβάνει: Ίριδα = διάφραγμα με υποστρόγγυλο άνοιγμα στη μέση, την κόρη

Αμφιβληστροειδής χιτώνας (ΑΜΦ. Χ.) Εδώ βρίσκονται οι υποδοχείς για τις φωτεινές ακτινοβολίες Στο πίσω μέρος του ΑΜΦ. Χ. υπάρχει μικρό υπόλευκο έπαρμα =οπτική θηλή  σημείο εισόδου του οπτικού νεύρου Υπάρχουν τα οπτικά κύτταρα = κωνία και ραβδία

ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΜΑΤΙΟΥ Υδατοειδές Υγρό = επίπεδος κυρτός φακός Κρυσταλλοειδής φακός = αμφίκυρτος συγκλίνοντας φακός Υαλώδες Σώμα = πηκτοειδής μάζα κλεισμένη σε διαφανή μεμβράνη, τον υαλοειδή υμένα

Κινητικά όργανα του ματιού Η κίνηση επιτυγχάνεται μέσω ορισμένων μυών Άνω ορθός Κάτω ορθός Έξω ορθός Έσω ορθός Κάτω λοξός Άνω λοξός Οριζόντια κίνηση Κατακόρυφη κίνηση Διάφορος κίνηση

Προστατευτικά όργανα του ματιού Βλέφαρα = μυομεμβρανώδεις πτυχές του δέρματος προς τα έξω Επιπεφικώτας = βλενογόννος ο οποίος εξαπλώνεται στο πρόσθιο μέρος του ματιού Φρύδια = επάρματα καλυμμένα με τριχωτό δέρμα Δακρυικοί αδένες (άνω και έξω τμήμα του ματιού

Φυσιολογία του ματιού Αμφιβληστροειδής = είδος φωτογραφικής πλάκας Κωνία (7 εκατομμύρια) / Ραβδία (100-120 εκατομμύρια) Περιφέρεια του ΑΜΦ.Χ βρίσκονται ΣΧΕΔΟΝ ΜΟΝΟ ΡΑΒΔΙΑ  διατηρεί όραση σε συνθήκες ημίφωτος  ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΡΑΣΗΠΕΡΙΜΕΤΡΙΑ ΩΧΡΗ ΚΗΛΙΔΑ = ΟΡΙΖΟΝΤΙΟΣ ΑΞΟΝΑΣ ΣΥΜΜΕΤΡΙΑΣ, περιοχή που βρίσκεται στο οπίσθιο μέρος του ΑΜΦ. Χ. όπου υπάρχει δίκτυο κωνίων για ευκρίνεια όρασης και διάκριση χρωμάτων  διατηρεί όραση σε άπλετο φως  ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΡΑΣΗ  ΟΤΠΙΚΗ ΟΞΥΤΗΤΑ

Φυσιολογία του ματιού 2 μάτια  2 εικόνες  1 εικόνα τριών διαστάσεων Οπτικό νεύρο (1 εκατομμύριο ίνες)  οπτικό χίασμα  οπτικό κέντρο  ινιακό λοβό Όραση δεν είναι απλά «βλέπω» ως φακός κάμερας. Σημαίνει νιώθω, επιλέγω, συμμετέχω… 10 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ/sec!!!!!!!!!! MONO 10 ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΤΕΣ Αντίληψη  α. σχήματος β. διάστασης γ. μορφής δ. χρώματος

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΟΡΑΣΗΣ Στραβισμός Νυσταγμός Ευαισθησία στο έντονο φως Τρίψιμο ματιών Έλλειψη φυσιολογικής περιέργειας για επαφή με τα αντικείμενα Μερική ή ολική δυσκολία στο διάβασμα Αδεξιότητα στά παιχνίδια που απαιτούν συντονισμό ματιού χεριού Παράπονα του παιδιού (πονάει το μάτι του, δεν βλέπει καλά κλπ)

ΒΛΑΒΕΣ ΤΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΜΥΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΛΛΕΣ

ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ (50% όλων των οπτικών βλαβών) Υπερμετρωπία (το μάτι πολύ μικρό  το είδωλο πίσω από τον ΑΜΦ.Χ.) Μυωπία (το μάτι πολύ μακρύ  το είδωλο μπροστά απο τον ΑΜΦ. Χ.) Αστιγματισμός (ο κερατοειδής δεν είναι σφαιρικός  εστιασμός ακτίνων μπροστά και πίσω απο τον ΑΜΦ. Χ.)

ΒΛΑΒΕΣ ΣΤΗ ΜΥΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Στραβισμός (μη ταυτόχρονος συντονισμός πάνω στο αντικείμενο) Ετεροφορία (δυσκολία της ένωσης των 2 εικόνων σε μια)

ΑΛΛΕΣ ΒΛΑΒΕΣ Αλφισμός (απουσία χρωστικής ουσίας, διαθλαστικές ανωμαλίες κλπ) Νυσταγμός (επαναλαμβανόμενη ακούσια ρυθμική ταλάντωση των ματιών) Γλαύκωμα (αύξηση ενδοφθάλμιας πίεσης, διαταραχή οπτικού πεδίου, βλάβη οπτικής θηλής) Καταρράχτης (θόλωση κρυσταλλοειδούς φακού) Αμαύρωση του Leber (σημαντικά μειωμένα τα αντανακλαστικά της κόρης)

Μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια (μείωση των φωτοϋποδοχέων με προοδευτική εκφύλιση περιφερικής και κεντρικής όρασης) Οπτική αγνωσία (βλάβες στον οπτικό φλοιό) Παθήσεις του οπτικού νεύρου Οπισθοφακική ινοπλασία (ινώδης ιστός πίσω από το φακό  απόσπαση του ΑΜΦ. Χ. - ΘΕΡΜΟΚΟΙΤΙΔΕΣ