Τσουνάμι στη Νότια Αμερική Διαμαντοπούλου Δέσποινα-Δήμητρα ΑΕΜ 3965 Ολάσογλου Ευθαλία ΑΕΜ 4034 Επιβλέπων καθηγητής Θ.Τσάπανος Γεωφυσικά Θέματα 2008

Περιεχόμενα Σεισμικότητα της Νοτίου Αμερικής Τεκτονική της Νοτίου Αμερικής Τι είναι τσουνάμι Μηχανισμός γένεσης ενός τσουνάμι Αίτια των τσουνάμι Χαρακτηριστικά ενός τσουνάμι Τσουνάμι που συγκλόνισαν τον κόσμο Τα τσουνάμι της Νοτίου Αμερικής Τα τσουνάμι της Ελλάδας Τα συστήματα προειδοποίησης Συμπεράσματα Βιβλιογραφία

Παγκόσμιος χάρτης σεισμικότητας και τσουνάμι web.ics.purdue.edu

Δορυφορική εικόνα της Νοτίου Αμερικής www.wikipedia.gr

Τεκτονική της περιοχής Η Νότια Αμερικανική Ήπειρος έχει πολύπλοκη τεκτονική δομή. Η σεισμική δράση επικεντρώνεται κυρίως κατά μήκος των ακτών του Ειρηνικού ωκεανού, κυρίως σε ανάστροφα ρήγματα, όπου πραγματοποιείται η κατάδυση της πλάκας Νάζκα (Nazca) κάτω από την πλάκα της Νοτίου Αμερικής (Suarez et al,1990). Η σχετική ταχύτητα των δύο πλακών είναι 9.3 cm/y (Casaverde and Vargas,1984).

Τεκτονική της περιοχής www.usgs.gov

Οι τεκτονικές πλάκες Nazca-Pacific και η μεσωκεάνια ράχη www.sgs.org.sa

Τεκτονική της περιοχής www.usgs.gov

Η κατάδυση της πλάκας Nazca κάτω από την πλάκα της Νοτίου Αμερικής www.unavco.org Η κατάδυση της πλάκας Nazca κάτω από την πλάκα της Νοτίου Αμερικής

Σεισμικότητα Η σεισμικότητα μίας περιοχής μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία ποσότητα της οποίας η τιμή είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερα είναι τα μεγέθη των σεισμών που συμβαίνουν σε αυτή και όσο μεγαλύτερη είναι η συχνότητα γένεσης των σεισμών αυτών.

Σεισμικότητα της Νοτίου Αμερικής Στην εικόνα εμφανίζονται οι επιφανειακοί σεισμοί της περιοχής μεγέθους ≥5.5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ Ο μεγαλύτερος σεισμός του κόσμου μεγέθους 9,6 R

Τι είναι τσουνάμι Η λέξη τσουνάμι προέρχεται από τον Ιαπωνικό όρο tsunami (όπου tsu σημαίνει λιμάνι και nami σημαίνει κύμα). Στα Ελληνικά μεταφράζονται ως θαλάσσια κύματα βαρύτητας. Τα τσουνάμι έχουν μεγάλο μήκος κύματος και διαδίδονται στην επιφάνεια της θάλασσας.

www.earthquakenet.gr

Bill MacGuire

Τι είναι τσουνάμι Κατά την διάδοσή τους μεταφέρουν όγκους νερού προς διάφορες κατευθύνσεις. Τα τσουνάμι συμπεριφέρονται διαφορετικά από τα ελαστικά κύματα διότι η δύναμη επαναφοράς των τσουνάμι είναι η βαρύτητα ενώ τα ελαστικά κύματα οφείλονται σε αλληλεπίδραση μεταξύ γειτονικών υλικών σημείων.

www.physics4u.gr

users.att.sch.gr/

Tι είναι τσουνάμι Από καταγραφές με παλιρροιογράφους δείχθηκε ότι η ταχύτητα ενός τσουνάμι καθορίζεται από το πεδίο βαρύτητας της Γής (h είναι το πάχος του νερού). u είναι η ταχύτητα του κύματος g είναι η σταθερά της βαρύτητας h είναι το πάχος του νερού

Τι είναι τσουνάμι Η ενέργειά τους Εt εξαρτάται από το μέγεθος του σεισμού που προκάλεσε το τσουνάμι και δίνεται σε ergs από την σχέση του Lida (1963)

Τι είναι τσουνάμι Τα σημαντικότερα από τα τσουνάμι γενιούνται στις μεγάλες τάφρους του Ειρηνικού ωκεανού από σεισμούς των οποίων τα επίκεντρα εντοπίζονται στις πλευρές αυτών των ωκεάνιων τάφρων που βρίσκονται προς το ηπειρωτικό μέρος.

Μηχανισμός γένεσης ενός τσουνάμι

Βάθος, ταχύτητα και μήκος ενός τσουνάμι www.geo.auth.gr

Διάγραμμα Βάθους-Ταχύτητας Διάγραμμα Βάθους-Ταχύτητας Βάθος (m) Ταχύτητα (km/h) 7000 942,9 4000 712,7 2000 504,2 200 159 50 79 10 35,6 Η

Διάγραμμα Βάθος-Μήκος Κύματος Διάγραμμα Βάθος-Μήκος Κύματος Βάθος (m) Μήκος Κύματος (Km) 7000 282 4000 213 2000 151 200 47,7 50 23 10 10,6

Διάγραμμα Βάθους-Ταχύτητας και Βάθους-Μήκος Κύματος

Αίτια των τσουνάμι Το βασικότερο αίτιο είναι οι υποθαλάσσιοι σεισμοί. Δευτερεύοντα αίτια μπορεί να είναι: Ηφαιστειακές εκρήξεις. Υποθαλάσσιες κατολισθήσεις. Συγκρούσεις αστεροειδών ή κομητών με τη Γη. Μετεωρολογικά αίτια. library.thinkquest.org library.thinkquest.org scicom.ucsc.edu

Που συμβαίνουν συχνότερα τα τσουνάμι Τσουνάμι έχουν αναφερθεί από όλες τις θαλάσσιες λεκάνες Ο Ειρηνικός ωκεανός αντιμετωπίζει τον μεγαλύτερο κίνδυνο (περισσότερο από 50%). ΝΑ Ασία ~ 20% Μεσόγειος ~10% Καραϊβική ~14% Ατλαντικός ωκεανός ~2% www.world-science.net www.appstate.edu www.geology.com www.geology.com news.bbc.co.uk

Χαρακτηριστικά των τσουνάμι Διασχίζουν τις θαλάσσιες λεκάνες με πολύ μικρές απώλειες ενέργειας. Η ταχύτητα τους φτάνει έως 800-900 km/h στους ωκεανούς. Το μήκος των κυμάτων είναι της τάξεως των εκατοντάδων km. Δεν είναι μόνο ένα κύμα αλλά ακολουθία κυμάτων. Προκαλούν καταστροφές ακόμα και σε περιοχές που βρίσκονται μακριά από το επίκεντρο του σεισμού.

Τσουνάμι που συγκλόνισαν τον κόσμο Norway 8000y Alaska 194 6, 1964 Messina 1908 Lisbon 1755 Grand Banks 1929 Cascadia 1700 Sanriku 1896 Thera 1640BC PNG 1998 Krakatoa 1883 Sumatra 2004 Chile 1960 Bill MacGuire

users.att.sch.gr

Το τσουνάμι του σεισμού της Σουμάτρας το 2004 Ο σεισμός ήταν υποθαλάσσιος, μεγέθους Mw= 9.3 και ήταν αποτέλεσμα της κατάδυσης της Ινδικής πλάκας κάτω από την πλάκα της Ευρασίας με ρυθμό 61mm/y. Περίπου 300.000 άνθρωποι πέθαναν και πάνω από 500.000 τραυματίστηκαν. 410.000 κτίρια υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Πολίτες από περίπου 57 χώρες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν.

To τσουνάμι του σεισμού της Σουμάτρας το 2004 www.usgs.gov

Bill MacGuire

Banda Aceh (2004) Bill MacGuire

Banda Aceh 23 Ιουνίου 2004. Πριν το τσουνάμι www.digitalglobe.com

Tizianna Rosseto

Bill MacGuire Banda Aceh

Tαυλάνδη Bill MacGuire

Τα τσουνάμι της Νοτίου Αμερικής Γενικά ο Ειρηνικός Ωκεανός είναι μια περιοχή η οποία συγκλονίζεται συχνά από σεισμούς και από τσουνάμι. Πάνω από 1200 τσουνάμι έχουν αναφερθεί στον Ειρηνικό από το 47 π.Χ. Κύριες περιοχές είναι η Αλάσκα,η Καμτσάτκα και η Νότια Χιλή. Περιοχές υψηλού κινδύνου είναι: Η Βόρεια Καλιφόρνια Η Χαβάη Η Χιλή και γενικά το Περού

Τα τσουνάμι της Νοτίου Αμερικής Περίπου 500.000 θάνατοι ανθρώπων από τσουνάμι έχουν αναφερθεί τα τελευταία 2.000 χρόνια. Μεγάλα και καταστροφικά τσουνάμι συμβαίνουν κατά μέσο όρο κάθε 25 χρόνια. Χιλή 1960 Αλάσκα 1964 Bill MacGuire

Τα τσουνάμι της Νοτίου Αμερικής Το τσουνάμι που προκλήθηκε από τον σεισμό της Χιλής στις 22 Μαΐου του 1960 μεγέθους Μw=9.6 βαθμών προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές στη Χαβάη,διαδόθηκε μέχρι την Ιαπωνία και προκάλεσε καταστροφές στα νησιά Χονσού και Χοκάιντο (δηλ. σε απόσταση 17.000 km) και τον θάνατο 180 ανθρώπων. www.usgs.com

Το τσουνάμι χτυπάει τις ακτές της Βόρειας Αμερικής και της Αυστραλίας. www.nbb.cornell.edu Το κύμα προχωράει με μεγάλη ταχύτητα Η διάδοση του τσουνάμι ξεκινάει… Ο σεισμός που έγινε στη Χιλή το 1960 Το τσουνάμι χτυπάει τις ακτές της Βόρειας Αμερικής και της Αυστραλίας.

Τα τσουνάμι της Νοτίου Αμερικής www.usgs.com

Tα τσουνάμι της Ελλάδας Κύματα τσουνάμι έχουν πλήξει και την Ελλάδα με πιο γνωστά αυτό της Σαντορίνης το 1640 π.Χ. Και αυτό που προκλήθηκε από τον σεισμό της Αμοργού το 1956 μεγέθους Μ=7.5 Το ύψος του έφθασε τα 20-25 m και έγινε αισθητό μέχρι την Παλαιστίνη (Γαλανόπουλος 1971)

Τα τσουνάμι της Ελλάδας

Το σύστημα προειδοποίησης www.nooa.gov

Το σύστημα προειδοποίησης Ο ΝΟΟΑ (National Oceanic and Atmospheric Administration) έχει δημιουργήσει ένα κέντρο προειδοποίησης για τσουνάμι σε περιοχές του Ειρηνικού ωκεανού.(Pacific Tsunami Warning Center) Αυτό αποτελείται από ένα διεθνές δίκτυο σεισμολογικών σταθμών και παλιρροιογράφων σε όλη την πλατφόρμα του Ειρηνικού όπου οι πληροφορίες στέλνονται στο κέντρο που βρίσκεται στην Χαβάη. Επίσης μικρότερα κέντρα υπάρχουν στην Ιαπωνία,στην Καμτσατκα,στην Αλάσκα,στη Γαλλική Πολυνησία και στην Χιλή.

Το σύστημα προειδοποίησης Όταν συμβεί ένας σεισμός κάπου στην περιοχή, το κέντρο αμέσως αρχίζει να αναλύει τα δεδομένα ψάχνοντας για σημάδια που να δείχνουν ότι ο σεισμός μπορεί να προκαλέσει τσουνάμι. Οι παλιρροιογράφοι επίσης παρακολουθούνται και αν ανιχνευθεί τσουνάμι μία ειδοποίηση στέλνεται σε όλες τις περιοχές των ακτών του Ειρηνικού. Χρειάζεται τουλάχιστον 1 ώρα μέχρι να αναλυθούν όλα τα δεδομένα και να εκδοθεί ειδοποίηση.

Το σύστημα προειδοποίησης www.nooa.com

Μελλοντικός κίνδυνος τσουνάμι Cascadia Western Japan California Caribbean Cumbre Vieja Indonesia New Zealand Bill MacGuire

Μια πιθανή κατάρρευση του ηφαιστείου των Καναρίων Νήσων στη θάλασσα θα δημιουργούσε τσουνάμι το οποίο θα χτυπούσε τις αμερικανικές ακτές. Στις εικόνες φαίνεται η πορεία του κύματος 30 λεπτά μετά τη δημιουργία του, μία ώρα, τρεις ώρες και έξι ώρες, όταν θα έχει φθάσει στις ακτές. Πολλοί μιλούν για επανάληψη της καταστροφής της Ατλαντίδας...

www.earthquakenet.gr

Συμπεράσματα Τα τσουνάμι είναι μία από τις πιο επικίνδυνες φυσικές καταστροφές διότι προκαλούν ολοκληρωτική καταστροφή στις περιοχές που χτυπούν. Σε όσες περιοχές υπάρχει κίνδυνος τσουνάμι, έστω και μικρός πρέπει να δημιουργηθεί σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης. Στις ίδιες περιοχές η ανάπτυξη των παράκτιων οικισμών πρέπει να γίνει με τρόπο ώστε να αποφευχθεί η καταστροφή τους. (π.χ απόσταση από την ακτογραμμή, κτίρια από μπετόν και όχι από ξύλο κ.α) Επίσης στις περιοχές που υπάρχει πιθανότητα να χτυπηθούν από τσουνάμι και έχουν χτιστεί παράκτιοι οικισμοί πρέπει να χτιστούν τείχη προστασίας.

Τείχος προστασίας www.seismos.gr

Βιβλιογραφία www.physics4u.gr www.earthquakenet.gr users.att.sch.gr Εισαγωγή στη σεισμολογία Β.Κ.Παπαζάχος,Γ.Φ.Καρακαίσης,Π.Μ.Χατζηδημητρίου (2005) Bill MacGuire Tsunamis:Past,Present and Future Benfield Hazard Research Center www.usgs.gov www.nooa.gov www.sciencedirect.com www.geology.com www.physics4u.gr www.earthquakenet.gr users.att.sch.gr www.seismos.gr web.ics.purdue.edu www.teachersdomain.org www.unavco.org www.freewebtown.com www.nbb.cornell.edu library.thinkquest.org scicom.ucsc.edu

Ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας!