Το γενετικό υλικό
Λίγη ορολογία αποικία in vivo in vitro ιχνηθέτηση
Ποια μόρια μεταφέρουν την γενετική πληροφορία; Ποια μόρια μεταφέρουν την γενετική πληροφορία; Μάλλον πρωτεΐνες! DNA ή πρωτεΐνες;
Τα τρία πειράματα Griffith (1928) Avery, Mac-Leod,McCarty Τα τρία πειράματα Griffith (1928) Avery, Mac-Leod,McCarty Hershey,Chase
Ένα νουκλεοτίδιο δεοξυριβονουκλεοτίδιο ριβονουκλεοτίδιο P CH2 O Ένα νουκλεοτίδιο P H CH C O CH2 5 1 δεοξυριβονουκλεοτίδιο 4 A,T,C,G N-βάση 3 2 OH P 5 ΟH CH C O CH2 H 1 4 ριβονουκλεοτίδιο A,U,C,G N-βάση 3 2 OH
πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα 5 3-5 φωσφοδιεστερικός δεσμός 3
Ποια είναι η δομή του DNA; A=T και C=G η αναλογία Α+Τ/ C+G είναι χαρακτηριστική για κάθε είδος. Μελέτες με ακτίνες Χ βοήθησαν στην ανακάλυψη της δομής του DNA. To 1953 οι Watson, Crick διατύπωσαν το μοντέλο της διπλής έλικας του DNA
Το μοντέλο της διπλής έλικας Το μοντέλο της διπλής έλικας Δυο αλυσίδες- δεξιόστροφη έλικα. σταθερός εξωσκελετός υδρόφιλος- μεταβλητός ενδοσκελετός υδρόφοβος. Δεσμοί υδρογόνου μεταξύ Α,Τ και C,G. A=T και G≡C. Οι δυο αλυσίδες είναι συμπληρωματικές. Οι δυο αλυσίδες είναι αντιπαράλληλες. 3 5 animation 5 3
Οι λειτουργίες του γενετικού υλικού. Οι λειτουργίες του γενετικού υλικού. αποθήκευση της γενετικής πληροφορίας - γονίδια διατήρηση και μεταβίβαση της γενετικής πληροφορίας- αυτοδιπλασιασμός του DNA. έκφραση των γενετικών πληροφοριών- έλεγχος σύνθεσης πρωτεϊνών. Λίγη ορολογία ακόμα γονιδίωμα απλοειδή/ διπλοειδή κύτταρα αριθμός ή αλληλουχία βάσεων. Ένα μόριο DNA έχει μήκος 1500 ζεύγη βάσεων. Ένα μόριο RNA έχει μήκος 1500 βάσεις. Το ανθρώπινο DNA σ’ ένα σωματικό κύτταρο αποτελείται από 6.109 ζεύγη βάσεων. Πόσα νουκλεοτίδια εμπεριέχει;
i. στα προκαρυωτικά κύτταρα ii. στα ευκαρυωτικά κύτταρα Πως οργανώνεται το γενετικό υλικό; i. στα προκαρυωτικά κύτταρα ii. στα ευκαρυωτικά κύτταρα
Γενετικό υλικό προκαρυωτικών κυττάρων. Γενετικό υλικό προκαρυωτικών κυττάρων. Μήκος: 1mm 1μm πλασμίδιο Τα πλασμίδια έχουν την δυνατότητα: να ανταλλάσουν γενετικό υλικό μεταξύ τους. να ανταλλάσουν γενετικό υλικό με το κύριο μόριο DNA. να μεταφέρονται από ένα βακτήριο σε άλλο. Έτσι μετασχηματίζουν το βακτήριο, στο οποίο εισέρχονται….
Οργάνωση του γενετικού υλικού στα ευκαρυωτικά κύτταρα Οργάνωση του γενετικού υλικού στα ευκαρυωτικά κύτταρα Στην πραγματικότητα το DNA δεν είναι ποτέ μόνο του στον πυρήνα. Είτε λίγο είτε πολύ είναι «πακεταρισμένο» με την βοήθεια πρωτεϊνών.
Κυτταρικός κύκλος
χαρακτηριστικές μορφές του DNA ανάλογα με το στάδιο του κυτταρικού κύκλου κεντρομερίδιο αρχή μεσόφασης- ινίδια χρωματίνης τέλος μεσόφασης-διπλασιασμένα ινίδια-αδελφές χρωματίδες αρχή μίτωσης(πρόφαση) - τα διπλασιασμένα ινίδια συσπειρώνονται προκύπτουν δυο κύτταρα όμοια με το αρχικό. Κάθε θυγατρικό κύτταρο θα αρχίσει ένα νέο κύκλο. animation μετάφαση μίτωσης- μέγιστος βαθμός συσπείρωσης
Στάδια λήψης καρυοτύπου Στάδια λήψης καρυοτύπου λαμβάνονται κύτταρα τα οποία διαιρούνται.. προστίθεται ουσία, η οποία σταματά την μίτωση στο στάδιο της μετάφασης. τα κύτταρα επωάζονται σε υποτονικό διάλυμα. η κυτταρική μεμβράνη σπάει- τα χρωμοσώματα απλώνονται σε αντικειμενοφόρο πλάκα. χρωματίζονται με ειδικές χρωστικές, παρατηρούνται στο μικροσκόπιο. Καρυότυπος είναι η απεικόνιση των χρωμοσωμάτων κατά ζεύγη και κατά σειρά ελαττουμένου μεγέθους. Ποια είναι τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των χρωμοσωμάτων; Ο αριθμός και η μορφολογία των χρωμοσωμάτων είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό για κάθε είδος. animation
Αριθμός χρωμοσωμάτων διαφόρων ειδών Αριθμός χρωμοσωμάτων διαφόρων ειδών κοινό όνομα είδος 2n Άνθρωπος Homo sapiens 46 Μοσχάρι Bos taurus 60 Γουρούνι Sus scrofa 38 Άλογο Equus caballus 64 Γάιδαρος Equus asinus 62 Γάτα Felis domesticus Σκύλος Canis familiaris 78 Ποντίκι Mus musculus 40 Κοτόπουλο Gallus domesticus Μύγα Musca domestica 12 Πατάτα Solanum tuberosum 48
Ένα μεταφασικό χρωμόσωμα =δυο αδελφές χρωματίδες Κάθε αδελφή χρωματίδα = ένα μόριο DNA. Κάθε μόριο DNA = δυο κλώνοι.
Τα μιτοχόνδρια και οι χλωροπλάστες έχουν DNA μιτοχόνδρια: οξειδωτική φωσφορυλίωση , 2-10 αντίγραφα κυκλικού DNA. Έχουν μητρική προέλευση. χλωροπλάστες: φωτοσύνθεση κυκλικό μόριο , μεγαλύτερο από το μιτοχονδριακό. Το γενετικό υλικό των ιών μπορεί να είναι DNA ή RNA, μονόκλωνο ή δίκλωνο, γραμμικό ή κυκλικό..
Μια άσκηση Δίκλωνο γραμμικό μόριο DNA αποτελείται από η νουκλεοτίδια. Να βρείτε: α. Πόσοι φωσφοδιεστερικοί δεσμοί υπάρχουν στο μόριο. β. Πόσοι δεσμοί υδρογόνου υπάρχουν, αν είναι γνωστό ότι το 20% των βάσεων είναι γουανίνη. γ. Πόσες διαφορετικές αλληλουχίες νουκλεοτιδίων είναι δυνατό να προκύψουν από το συνδυασμό των νουκλεοτιδίων της μιας αλυσίδας του αλλά και το συνδυασμό των νουκλεοτιδίων στις δύο αλυσίδες του μορίου αυτού.