ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΔΡΟΜΟΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΖΩΗ Νηπιαγωγείο Χάλκης Σχολικό έτος 2013 - 2014 ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΔΡΟΜΟΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΖΩΗ Σύνδεση εκπαιδευτικών προγραμμάτων Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί: ΠΡΙΝΤΖΙΟΥ ΣΤΑΘΟΥΛΑ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΟΥΤΣΕΛΟΥ ΕΥΤΥΧΙΑ

ΣΤΟΧΟΙ Οι δραστηριότητες που παρουσιάζονται στη συνέχεια έχουν σαν στόχο την κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών του νηπιαγωγείου, την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης. Βασίστηκαν στο πρόγραμμα «ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ», ένα πρόγραμμα παρέμβασης Ατομικών και Κοινωνικών Δεξιοτήτων με υλικό κατάλληλο για το ελληνικό νηπιαγωγείο, που φτιάχτηκε λαμβάνοντας υπόψη διάφορα άλλα προγράμματα δεξιοτήτων ζωής (life skills) πανεπιστημίων και οργανισμών, εγκεκριμένα από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας.

1η δραστηριΟτητα ΠαρουσΙαση των παιδΙΩν απΟ τουΣ γονεΙΣ Κατά την εφαρμογή του προγράμματος «Βήματα για τη Ζωή» κάθε παιδί γινόταν Βοηθός της τάξης. Μετά από σχετική συζήτηση και διάλογο με τα παιδιά η ολομέλεια αποφάσισε η παρουσίαση του βοηθού να γίνεται από τους γονείς του μέσα στη σχολική τάξη και μετά από σχετική πρόσκληση. Και έτσι ξεκίνησε η δράση. Κάθε παρουσίαση ήταν μοναδική και ξεχωριστή. Δόθηκε η ευκαιρία στους γονείς να μιλήσουν για τα θετικά στοιχεία και τις προσωπικές ικανότητες του παιδιού τους, να παρουσιάσουν σημαντικά πράγματα και πρόσωπα. Στο τέλος κάθε παρουσίασης ακολουθούσαν οι φιλοφρονήσεις (όπως προβλέπει το πρόγραμμα), οι οποίες ύστερα από επιθυμία των παιδιών γινόταν ενώπιον των γονιών. Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι φιλοφρονήσεις ήταν το πιο σημαντικό μέρος της παρουσίασης και τα παιδιά το περίμεναν με ανυπομονησία ρωτώντας συνέχεια κάθε φορά: «….Κυρία, πότε θα κάνουμε τις φιλοφρονήσεις;…».!

1η δραστηριΟτητα ΠαρουσΙαση των παιδΙΩν απΟ τουΣ γονεΙΣ Το συναίσθημα της υπευθυνότητας, της σοβαρότητας και της προσοχής που έδειχναν τα παιδιά ήταν εκπληκτικό! Το αίσθημα της μοναδικότητας, πέρα από τα παιδιά, το εισέπραξαν και οι ίδιοι οι γονείς, όπως κατέθεσαν σχετικά. Τα συναισθήματα των γονέων ήταν ποικίλα και έντονα. Εμείς οι εκπαιδευτικοί, πέρα από την προσμονή των παιδιών να γίνουν βοηθοί, εισπράξαμε την προσμονή και την αγωνία των ίδιων των γονιών να έρθει και η δική τους σειρά για την παρουσίαση. Κάποιος γονιός δεν κατάφερε να παρευρεθεί στην παρουσίαση του παιδιού του και έστειλε με τη γιαγιά μία επιστολή πολύ συγκινητική, στην οποία μιλούσε για το παιδί της. Αυτός ο τρόπος παρουσίασης ήταν πρωτότυπος, άρεσε στα παιδιά και τα συγκίνησε ιδιαίτερα.

2η δραστηριΟτητα οι μεταμφιεσεισ των βοηθων Τα παιδιά προβληματίστηκαν σχετικά με τον νέο ρόλο του βοηθού και αποφάσισαν οι επόμενοι βοηθοί να φέρουν στο σχολείο την αγαπημένη τους στολή και να μεταμφιεστούν σε ήρωες. Τα παιδιά αναρωτήθηκαν: «…Και τι θα κάνουν οι ήρωες;..». Ακολούθησε σχετική συζήτηση και αποφάσισαν να «…παίξουμε ιστορίες…». Έτσι αδράξαμε την ευκαιρία να εμπλέξουμε το συγκεκριμένο πρόγραμμα με το πρόγραμμα της Φιλαναγνωσίας που εφαρμόζαμε παράλληλα στο νηπιαγωγείο.

2η δραστηριΟτητα οι μεταμφιεσεισ των βοηθων Οι βοηθοί με τις στολές τους παρουσιαζόταν στην ομάδα και τα παιδιά όλα μαζί έδιναν ονόματα στους βοηθούς – ήρωες και δημιουργούσαν ιστορίες μ’ αυτούς. Οι εκπαιδευτικοί κατέγραφαν τις ιστορίες που επινοούσαν και υπαγόρευαν τα παιδιά. Στη συνέχεια οι βοηθοί μαζί με μια ομάδα παιδιών, που επίσης μεταμφιεζόταν (με υλικό από τη Θεατρική Γωνιά) δραματοποιούσαν την ιστορία και την παρουσίαζαν στην ολομέλεια. Μέσα από τη δραστηριότητα αυτή προέκυψαν πολλές ιστορίες.

3η δραστηριΟτητα επινοουμε eνα ποιημα & δημιουργουμε eνα μουσικο cd Με αφορμή ένα ποίημα που επεξεργαστήκαμε για τις Απόκριες, τα παιδιά προτίμησαν να φτιάξουν και τα ίδια ένα δικό τους ποίημα με ήρωες τους βοηθούς «Πειρατή» και «Μάγισσα Μοβούλα». Το ποίημα άρεσε τόσο πολύ στα παιδιά που μας είπαν: «…Θέλουμε να το ζωγραφίσουμε και να το τραγουδήσουμε…». Έτσι, είχαν την ιδέα να δημιουργήσουμε με το ποίημά μας ένα τραγούδι σε ρυθμό ραπ και να το γράψουμε σε CD.

3η δραστηριΟτητα επινοουμε eνα ποιημα & δημιουργουμε eνα μουσικο cd επιλέξαμε και επεξεργαστήκαμε το ρυθμό σε σχετικό λογισμικό επεξεργασίας ήχου τα παιδιά ηχογράφησαν τα λόγια του τραγουδιού ζωγράφισαν το ποίημα σαρώθηκαν οι ζωγραφιές και δημιουργήθηκε το δικό μας CD, όπως το επιθυμούσαν τα παιδιά.

4η δραστηριΟτητα οι συνταγεσ των βοηθων τησ ταξησ Όταν ξεκίνησε ο τρίτος κύκλος επιλογής των βοηθών τα παιδιά σκέφτηκαν οι βοηθοί αυτή τη φορά να φέρουν στο σχολείο την αγαπημένη τους συνταγή. Τα παιδιά αναρωτήθηκαν: «…Και τι θα κάνουμε με τις συνταγές;..». Μετά από συζήτηση αποφάσισαν να «…φτιάξουμε ένα βιβλίο με συνταγές… και να μαγειρέψουμε μερικές…». Έτσι αδράξαμε την ευκαιρία να εμπλέξουμε το συγκεκριμένο πρόγραμμα με το πρόγραμμα του Σχολικού Κήπου που εφαρμόζαμε παράλληλα στο νηπιαγωγείο.

4η δραστηριΟτητα οι συνταγεσ των βοηθων τησ ταξησ Παρουσιάζαμε στην ολομέλεια τον τίτλο της συνταγής και τα παιδιά προσπαθούσαν να μαντέψουν τα υλικά για την εκτέλεσή της. Στη συνέχεια διαβάζαμε τη συνταγή και την τοποθετούσαμε στο βιβλίο συνταγών που κατασκεύασαν τα παιδιά. Αφού συγκεντρώσαμε όλες τις συνταγές των παιδιών, συζητήσαμε όλοι μαζί για να αποφασίσουμε ποια συνταγή προτιμάμε να εκτελέσουμε με υλικά που μπορούμε εύκολα να βρούμε. Έτσι αποφασίσαμε να εκτελέσουμε τη συνταγή της Σπανακόπιτας.

5η δραστηριΟτητα εκτελουμε τη συνταγη τησ σπανακοπιτασ καταγράψαμε τα υλικά που χρειάζονται και αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε τα σπανάκια που καλλιεργήσαμε στον κήπο μας προσκαλέσαμε μία γιαγιά να έρθει στο σχολείο για να φτιάξουμε μαζί την σπανακόπιτά μας τα παιδιά του ολοημέρου μάζεψαν και ετοίμασαν το σπανάκι για την πίτα παίξαμε με το ζυμάρι ετοιμάσαμε, ψήσαμε και φάγαμε την πίτα μας!

Συμπερασματα - αξιολογηση Μέσα από την εφαρμογή του προγράμματος «Βήματα για τη Ζωή» ο θεσμός του Βοηθού της τάξης αποτέλεσε τον άξονα πάνω στον οποίο κινηθήκαμε για να προεκτείνουμε το πρόγραμμα και να το συνδέσουμε με άλλα προγράμματα (Φιλαναγνωσία και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση) και γνωστικά αντικείμενα (Γλώσσα, Μαθηματικά, Μελέτη Περιβάλλοντος, Τεχνολογία, Δημιουργία και Έκφραση) με τρόπο αβίαστο και λαμβάνοντας υπόψη τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Τα παιδιά συμμετείχαν, τόσο κατά τον σχεδιασμό όσο και κατά την υλοποίηση των δραστηριοτήτων με αμείωτο ενδιαφέρον και ενθουσιασμό. Η αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθησή τους ενισχύθηκε και δημιουργήθηκαν συνθήκες συνεργασίας και φιλίας. Αποδείχθηκε ότι η συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων!

βιβλιογραφια Δαφέρμου, Χ., Κουλούρη, Π. & Μπασαγιάννη, Ε. (2006). Οδηγός Νηπιαγωγού, Εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί, Δημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης. ΥΠΕΠΘ, Αθήνα: ΟΕΔΒ ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ (2003), «Διαθεματικό ενιαίο πλαίσιο προγραμμάτων σπουδών και αναλυτικά προγράμματα σπουδών υποχρεωτικής εκπαίδευσης», Αθήνα: ΥΠΕΠΘ-ΠΙ, ΦΕΚ 304Β/13-03-2003, Ανακτήθηκε 22 Ιανουαρίου 2013, από http://www.pi-schools.gr/programs/depps/ Κουρμούση, Ν. Κούτρας, Β.(2011). Βήματα για τη ζωή: πρόγραμμα ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων για το νηπιαγωγείο. Αθήνα: Παπαζήση Ματσαγγούρας, Η. (2000). Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση. Αθήνα: Γρηγόρης Παπαμιχαήλ.Γ., Ναούμ.Ε. (2005). Θεματικές προσεγγίσεις, σχέδια εργασίας για το Νηπιαγωγείο. Το σώμα μου –ο εαυτός μου. Αθήνα: Ελληνικά γράμματα. ΥΠΔΒΜΘ, (2011β). Πρόγραμμα Σπουδών Νηπιαγωγείου 2011, στο πλαίσιο υλοποίησης της πράξης «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) – Νέο πρόγραμμα σπουδών, στους Άξονες Προτεραιότητας 1, 2, 3 - Οριζόντια Πράξη», με κωδικό MIS 295450, Υποέργο 1: «Εκπόνηση Προγραμμάτων Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και οδηγών για τον εκπαιδευτικό «Εργαλεία Διδακτικών Προσεγγίσεων», Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.