Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία Μάθημα 4ο Πρώιμη περίοδος Χρονογραφία

Χρονογραφία Νεωτερισμός στην ιστοριογραφική παράδοση Πρόγονοι:Υπατικοί Κατάλογοι και Χρονικά Πόλεων ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής Εμπνέεται από το Bιβλικό μοντέλο ιστορίας Οικουμενική ιστορία της ανθρωπότητας από κτίσεως κόσμου (από Αδάμ).

Χρονογραφία πρώιμης βυζαντινής περιόδου Χρονογραφία πρώιμης βυζαντινής περιόδου Ακμάζει τον 6ο και τον 7ο αιώνα Η ιστορία ως ιστορία σωτηρίας που κινεί ο Θεός για τον άνθρωπο. Τα γεγονότα ερμηνεύονται ως ενέργειες του Θεού. Ο χρονογράφος δεν ενδιαφέρεται να ερμηνεύσει ή να αναλύσει Απευθύνεται σε ευρύ αναγνωστικό κοινό ευσεβών χριστιανών Γλώσσα συνήθως απλή και προσιτή, πολύ κοντά στην ομιλούμενη της εποχής. Ύφος λαϊκότροπο και ιδιωματικό Σημασία στη χρονολόγηση

Σημαντικότερα έργα πρώιμης εποχής Χρονογραφία Ιωάννη Μαλάλα Ανωνύμου, Πασχάλιο Χρονικό

Ιωάννης Μαλάλας (6ος αι.) Eξελληνισμένος Σύρος Σπούδασε ρητορική (malal ή malel (συριακά) = ρήτορας, κήρυκας, δικηγόρος) Έζησε και συνέθεσε το έργο του μάλλον στην Aντιόχεια

Χρονογραφία Ιωάννη Μαλάλα 18 βιβλία αρχίζει από κτίσεως κόσμου και φτάνει μέχρι το 563 Πραγματεύεται μεγάλες ιστορικές ενότητες χωρίς ιστορική και χρονολογική συνέχεια μεταξύ τους Από τα βιβλικά επεισόδια του κατακλυσμού του Nώε και τους πατριάρχες της Παλαιάς Διαθήκης, περνά στην ελληνική μυθολογία (Τρωικός πόλεμος). Ακολουθούν οι πόλεμοι του Μ. Αλεξάνδρου, τα ελληνιστικά χρόνια, η ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Καταλήγει στις βασιλείες του M. Kωνσταντίνου, του Θεοδοσίου του A΄, του Θεοδοσίου του B', του Zήνωνα, του Aναστασίου, του Iουστίνου και του Iουστινιανού.

Χρονογραφία Ιωάννη Μαλάλα Τερατώδεις ιστορικές ανακολουθίες και αναχρονισμοί Aυτό οφείλεται σε: 1. Έλλειψη ιστορικής προοπτικής. 2. Συγκεκριμένες ιδεολογικές επιλογές κατευθυνόμενες από το ιστοριογραφικό μοντέλο (Βίβλο). Πχ. Αποσιωπά την ιστορία κλασικής Aθήνας και άλλων πόλεων. Χρησιμοποίησε πολλές άγνωστες σε μας ιστορικές πηγές, αρχειακό υλικό από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, τόσο από την Κωνσταντινούπολη όσο και από την Αντιόχεια.

Ιωάννης Μαλάλας Έκδοση κειμένου: I. Thurn, Ioannis Malalae Chronographia [CFHB 35], Βερολίνο–Νέα Υόρκη 2000. Μετάφραση : E. και M. Jeffreys – R. Scott, The Chronicle of John Malalas [ByzAustr 4], Μελβούρνη 1986 (αγγλική μετάφραση και σχόλια).

Ιωάννης Μαλάλας 18.)   Μετὰ δὲ τὸ ὄγδοον ἔτος τῆς αὐτοῦ Ἰουστίνου βασιλείας καὶ μηνῶν θʹ καὶ ἡμέρας εʹ συνεβασίλευσεν αὐτῷ ὁ θειότατος Ἰουστινιανὸς ὁ συγγενὴς αὐτοῦ, ὁ μεγαλόψυχος εἰς ὑπερβολήν, μετὰ τῆς Αὐγούστας Θεοδώρας, στεφθεὶς ὑπὸ τοῦ θειοτάτου αὐτοῦ θείου Ἰουστίνου μηνὶ ξανθικῷ τῷ καὶ ἀπριλλίῳ κατὰ τοὺς Ῥωμαίους τῆς εʹ ἰνδικτιῶνος, καὶ τῷ φοε΄ ἔτει κατὰ τοὺς Ἀντιοχεῖς τῆς Συρίας ἐπὶ τῆς ὑπατείας Μαβορτίου. ὅστις βασιλεὺς Ἰουστινιανὸς πολλὰ ἐχαρίσατο τῇ αὐτῇ τῶν Ἀντιοχέων πόλει· καὶ εἰς πᾶσαν πόλιν τῆς Ῥωμαϊκῆς πολιτείας ποιήσας μεγάλην κατάστασιν· καὶ ἐν ἑκάστῃ δὲ πόλει κατέπεμψε θείας σάκρας, ὥστε τιμωρηθῆναι τοὺς ἀταξίας ἢ φόνους ποιοῦντας, ὁποίου δ’ ἂν ὑπάρχωσι μέρους, ὥστε μὴ τολμᾶν τινα τοῦ λοιποῦ τὴν οἱανδήποτε ἀταξίαν ποιῆσαι, φόβον ἐνδειξάμενος εἰς πάσας τὰς ἐπαρχίας.  

Ονόματα Μηνών του Μακεδονικού Ημερολογείου Χρήση στην Αντιόχεια   Υπερβερεταίος: Οκτώβριος Δίος: Νοέμβριος Απελλαίος: Δεκέμβριος Αυδυναίος: Ιανουάριος Περίτιος : Φεβρουάριος Δύστρος : Μάρτιος Ξανθικός: Απρίλιος Αρτεμίσιος: Μάιος Δαίσιος: Ιούνιος Πάνεμος: Ιούλιος Λώος: Αύγουστος Γορπιαίος: Σεπτέμβριος  Το πρώτο έτος του Διονυσιακού ημερολογίου αντιστοιχεί στο 49 του ημερολογίου της Αντιόχειας. V. Grumel : Traité d’Etudes Byzantines, I. La Chronologie, Paris 1958.