ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ Α΄ & Β΄ ΤΑΞΗΣ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ Α΄ & Β΄ ΤΑΞΗΣ
Σκοπός της φιλαναγνωσίας Η εξοικείωση του μικρού μαθητή με το βιβλίο και την ανάγνωση και η σταδιακή εδραίωση μιας φιλικής σχέσης του με το λογοτεχνικό βιβλίο
Επιμέρους στόχοι καλλιέργεια αναγνωστικής απόλαυσης • άσκηση της δεξιότητας της προσεκτικής ακρόασης και ως εκ τούτου πρόληψη φαινομένων διάσπασης προσοχής, όταν δεν οφείλεται σε παθογόνα αίτια, που είναι πολύ συχνή στις μικρές τάξεις του δημοτικού σχολείου • καλλιέργεια δεξιότητας αναδιήγησης ιστοριών, συναισθημάτων ή καταστάσεων • ανάπτυξη δυνατότητας κατανόησης κειμένου • ανάπτυξη συνεργατικής ικανότητας • ανάπτυξη επικοινωνιακής ικανότητας • αφηγηματική ικανότητα • εξοικείωση με τη λειτουργία ομάδων δημιουργία κλίματος συντροφικότητας και δημιουργικότητας μέσα στην τάξη, η οποία σταματά να αποτελεί ένα άθροισμα μεμονωμένων μαθητών αλλά γίνεται μια «κοινότητα αναγνωστών»
Ενέργειες προγραμματισμού και οργάνωσης Ενέργειες προγραμματισμού και οργάνωσης Δημιουργία και οργάνωση Σχολικών Βιβλιοθηκών σε κάθε σχολική μονάδα εμπλουτισμένη με λογοτεχνικά βιβλία που απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας 6 – 8 ετών Δημιουργία ευχάριστων χώρων ανάγνωσης και ακρόασης. Χώρος ανάγνωσης μπορεί να είναι μια όμορφα οργανωμένη γωνιά στο πίσω μέρος της διδακτικής αίθουσας με χαλιά, μαξιλάρια, ζωγραφιές, ταμπλό σχετικά με τη φιλαναγνωσία
Σχέδιο υλοποίησης της φιλαναγνωσίας στην Α΄ τάξη Σχέδιο υλοποίησης της φιλαναγνωσίας στην Α΄ τάξη Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟ Ενέργειες 1η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΑΣΚΑΛΟ Διαμόρφωση χώρου: ημικύκλιο ο εκπαιδευτικός κάθεται στο ίδιο επίπεδο με τα παιδιά, γιατί «όλοι είμαστε ίσοι, όταν πρόκειται να απολαύσουμε την ανάγνωση μιας ιστορίας» Ώρα της φιλαναγνωσίας την ονομάζει «ταξίδι στη χώρα του βιβλίου» Επιλογή του βιβλίου από τον εκπαιδευτικό, με βάση τα βιβλία της σχολικής βιβλιοθήκης ή από ενδεικτικό κατάλογο λογοτεχνικών βιβλίων του σχολείου ( προτείνεται στο συνοδευτικό φυλλάδιο)
Στόχοι α΄ τριμήνου Άσκηση στην ακρόαση και κατανόηση του κειμένου Αναδιήγηση Επικοινωνία με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας και με το δάσκαλο Σεβασμός στην προσωπικότητα των άλλων
Ενέργειες που υπηρετούν τους στόχους (1) Ανάγνωση καθ’ όλη τη διάρκεια του Α΄ τριμήνου από τον εκπαιδευτικό κυκλώνει μικρές λεξούλες και να παρακινεί τους μαθητές να τις διαβάζουν ανάλογα με την εξέλιξη της αναγνωστικής διαδικασίας Παύση της ανάγνωσης ανά τακτά διαστήματα για διατήρηση προσοχής μαθητών και παρότρυνση για αναδιήγηση (ό, τι άκουσαν, χωρίς να διακόπτει κανείς κανένα)
Ενέργειες που υπηρετούν τους στόχους (2) ερωτήσεις κατανόησης του κειμένου, όπου θα παρακινούνται και οι πλέον άτολμοι το βιβλίο στα χέρια των μαθητών, για επεξεργασία εικονογράφησης, βιβλιοδεσίας ώστε να μην είναι παθητικοί δέκτες τα βιβλία να είναι μικρής έκτασης, έτσι ώστε η ανάγνωση ολόκληρου του βιβλίου να μην ξεπερνά τις 3 διδακτικές ώρες Συνδυασμός ανάγνωσης και μουσικής
Προτεινόμενες δραστηριότητες Οι δραστηριότητες να γίνονται συνδυαστικά με την ευέλικτη ζώνη δημιουργία κάποιας ζωγραφιάς σχετικής με το βιβλίο, π.χ ζωγραφίζουμε έναν ήρωα του βιβλίου, ένα τοπίο, ένα αντικείμενο κ.λ.π. κατασκευές με πλαστελίνες, πηλό, κ.λ.π. αντικειμένων της ιστορίας ανατροπή της ιστορίας(βλ. φυλλάδιο σελ.5 αφήγηση της ιστορίας από την πλευρά κάποιου άλλου ήρωα
Προτεινόμενες δραστηριότητες μαγνητοφώνηση της ιστορίας με ηχητικά εφέ (ρίχνοντας ρύζι σε μεταλλικό αντικείμενο για βροχή, μιλώντας μέσα σε τενεκεδάκι παράγεται ηχώ, τσαλακώνοντας μια πλαστική σακούλα, παράγεται ήχος φωτιάς κ.λ.π.).Συνεργασία με εκπαιδευτικό μουσικής αναπαραγωγή της ιστορίας με παντομίμα δραματοποίηση μέρους ή του όλου της ιστορίας δημιουργία της ιστορίας ως κόμικ δημιουργία ενός άλλου εξώφυλλου του βιβλίου Συνεργασία με εκπαιδευτικό Θ.Α, δραστηριότητες παραγωγής γραπτού λόγου
Προτεινόμενες δραστηριότητες(3) Όταν τελειώσει το βιβλίο, μοιράζονται εντυπώσεις και συναισθήματα, γίνεται αναφορά στο συγγραφέα του βιβλίου και σε άλλα του έργα Γίνεται και ειδική αναφορά στον εικονογράφο, γιατί η εικονογράφηση προσελκύει περισσότερο απ’ όσο το κείμενο
Ενέργειες β΄ τριμήνου ΜΙΚΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ Στόχοι (οι προηγούμενοι και επιπλέον) Ενθάρρυνση στη λήψη πρωτοβουλιών και στην ενίσχυση της αυτενέργειας Βελτίωση προφορικού λόγου Καλλιέργεια συναισθηματικής νοημοσύνης
Ενέργειες β΄ τριμήνου και για Β΄τάξη Ενέργειες β΄ τριμήνου και για Β΄τάξη Διαβάζει ο δάσκαλος και παροτρύνει τους μαθητές να διαβάζουν μικρές προτάσεις, κυρίως διαλόγους (λειτουργεί ως κίνητρο για βελτίωση αναγνωστικής δεξιότητας) Όλο και μεγαλύτερη εμπλοκή των μαθητών στην ανάγνωση
Προτεινόμενες δραστηριότητες δημιουργία πίνακα λογοτεχνικής γωνιάς (γράφουν ονόματα συγγραφέων που έχουν διαβάσει, βρίσκουν φωτογραφίες τους και τις προσαρμόζουν, γράφουν τίτλους έργων τους ή κομμάτια των κειμένων που τους άρεσαν ιδιαίτερα) Κατασκευή ομαδικής αφίσας σε χαρτί του μέτρου που αφορά κάποιο από τα βιβλία που διαβάστηκαν ή να αποτελούν σύνθεση των βιβλίων αυτών. Κατασκευή σελιδοδεικτών Εμπλουτισμός των κόμικς με διαλόγους μέσα σε συννεφάκια
Προτεινόμενες δραστηριότητες Θεατρική αναπαράστασή των διαλόγων συμμετοχή στην ιστορία που διαβάζεται ενός ήρωα από προηγούμενη ιστορία εμπλουτισμός της ιστορίας με τραγούδια ο δάσκαλος διηγείται την ιστορία κομματιασμένη και οι μαθητές καλούνται να τη βάλουν σε λογική σειρά
Ενέργειες γ΄ τριμήνου (Α΄& Β΄ τάξη) Ενέργειες γ΄ τριμήνου (Α΄& Β΄ τάξη) ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ Στόχοι (οι προηγούμενοι και επιπλέον) Ανάπτυξη κριτικής ικανότητας Ανάπτυξη ενσυναίσθησης Κατανόηση της θέσης του άλλου Δημιουργία θετικών προτύπων
Ενέργειες γ΄ τριμήνου (Α΄& Β΄ τάξη) Ενέργειες γ΄ τριμήνου (Α΄& Β΄ τάξη) Οι μαθητές διαβάζουν ικανά κομμάτια του λογοτεχνικού έργου που έχει επιλεγεί και ελέγχουν το χρωματισμό στη φωνή τους Έχοντας αναπτύξει δεξιότητες γραφής, μπορούν να εκφραστούν γραπτά για κάποιο από τα έργα που έχουν διαβάσει και να αναρτούν στο λογοτεχνικό πίνακα τα κείμενά τους
Προτεινόμενες δραστηριότητες Παιχνίδια με βιβλία: Το βιβλιοπωλείο: αναπαράσταση ενός βιβλιοπωλείου στην τάξη ή στην αυλή Ο ντέντεκτιβ των βιβλίων: Δίνουμε στοιχεία για ένα βιβλίο χωρίς να το αποκαλύψουμε και οι μαθητές καλούνται να το ανακαλύψουν Ντόμινο βιβλίων: τα βιβλία που έχουν διαβαστεί «στήνονται» από τους μαθητές ως ντόμινο, χρησιμοποιώντας ένα κοινό σημείο του κάθε βιβλίου με το επόμενο
Προτεινόμενες δραστηριότητες Βιβλιοπαρουσιάσεις σε άλλες τάξεις του σχολείου ανά ομάδες «αναγνωστικών κοινοτήτων». Δημιουργία οπισθόφυλλου βιβλίου, όπου οι μαθητές καλούνται να γράψουν λίγα λόγια για την υπόθεση του βιβλίου. Κατασκευή εικαστικής «τοιχογραφίας» με ζωγραφιές και λεζάντες από τα βιβλία που έχουν διαβαστεί κατά τη διάρκεια της χρονιάς. Δημιουργία βιβλίου Δραματοποίηση κάποιου από τα έργα που έχουν διαβαστεί
Πρόσκληση συγγραφέων και εικονογράφων Πρόσκληση συγγραφέων και εικονογράφων Το ΕΚΕΒΙ ήδη από το 2005 λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία το πρόγραμμα «επισκέψεις συγγραφέων και εικονογράφων σε σχολεία» Αξιοποίηση του νέου κόμβου του ΕΚΕΒΙ, για παιδιά (www.mikrosanagnostis.gr) Ενδεικτικός κατάλογος λογοτεχνικών βιβλίων κατάλληλων για τις ηλικίες των 6 – 8 χρόνων καθώς και ενδεικτική βιβλιογραφία για την φιλαναγνωσία, προκειμένου να ενημερωθούν οι εκπαιδευτικοί