Σκεφτείτε όσο το δυνατόν περισσότερες σημασίες/ χρήσεις της λέξης «γλώσσα». Ποιες από αυτές θα ενδιέφεραν τη γλωσσολογία; Βγάζω τη γλώσσα μου σε κάποιον/ βγάζω γλώσσα Μου βγαίνει η γλώσσα Δεν βάζω γλώσσα μέσα μου Η γλώσσα μου πάει ροδάνι Η γλώσσα του στάζει μέλι/ φαρμάκι/ κόβει και ράβει Φάε/ δάγκωσε/ κατάπιε τη γλώσσα σου Έχω κάτι στην άκρη της γλώσσας μου/ με τρώει η γλώσσα μου λύνεται/ δένεται η γλώσσα μου Κακές γλώσσες Γλώσσα του παπουτσιού/ της φωτιάς Γλώσσα (ψάρι) Η γλώσσα των λουλουδιών/ του σώματος/ του χορού/ του χρήματος ελληνική/ ξένη/ δεύτερη/ μητρική/ φυσική γλώσσα Γλώσσα των νέων/ της ιατρικής/ του λαού/ της εποχής Μιλάμε άλλη γλώσσα Οι γλώσσες θεωρούνται σήμερα προσόν 1

Ποια από όλες τις «γλώσσες» ενδιαφέρει τη γλωσσολογία; Γλώσσα ως σύστημα επικοινωνίας που υπάρχει και μαθαίνεται φυσικά (δεν κατασκευάζεται) από τα μέλη μιας κοινωνίας Γλώσσα ως το φυσικό σύστημα επικοινωνίας που χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο και έχει ως βάση τον έναρθρο λόγο 2

Η γλωσσολογία μελετά τη γλώσσα. Ποια γλώσσα; Δεν υπάρχει μόνο μία γλώσσα για όλο το ανθρώπινο γένος, η οποία να αποτελεί αντικείμενο της Γλωσσολογίας. Η Γλωσσολογία δεν περιορίζεται σε μία συγκεκριμένη γλώσσα από τις χιλιάδες των γλωσσών που μιλιούνται στον κόσμο, αλλά ούτε και θέτει ως σκοπό της τη μελέτη καθεμίας από αυτές χωριστά. Η Γλωσσολογία μελετά τη γλώσσα ως φαινόμενο και σκοπός της είναι να καθορίσει αν υπάρχουν και ποια είναι τα γενικά, καθολικά χαρακτηριστικά αυτού του φαινομένου.

Τι σημαίνει «γνωρίζω μια γλώσσα»;;; Φθόγγοι (ήχοι) Λέξεις (φθόγγοι + σημασίες) Κανόνες Περιορισμένο μήκος Πεπερασμένος αριθμός Παραγωγή και κατανόηση άπειρου αριθμού προτάσεων Προϊόν γλωσσικής κατάκτησης 4

Γλωσσική ικανότητα και γλωσσική πραγμάτωση Γνώση παραγωγής και κατανόησης άπειρου αριθμού προτάσεων σε μία γλώσσα Εφαρμογή της γνώσης αυτής σε πραγματικές συνθήκες παραγωγής και κατανόησης (φυσιολογικοί/ ψυχολογικοί περιορισμοί) 5

Διπλή άρθρωση της γλώσσας (double articulation, Martinet) pona-o, pina-o, icoenia-Ø 1 Επίπεδο μονημάτων- πρωτεύον 2 Επίπεδο φωνημάτων - δευτερεύον p-o-n-a-o, p-i-n-a-o, i-k-o--e-n-i-a Στοιχεία χωρίς σημασία (2η άρθρωση) συνδυάζονται για να σχηματίσουν τα σημαντικά (με σημασία) στοιχεία της πρώτης άρθρωσης 6

Δομική ιεραρχία γλωσσικών μονάδων Από τις απλούστερες μονάδες βαίνουμε στις σύνθετες και συνθετότερες. Καθαρώς υλικά στοιχεία (φθόγγοι) λειτουργούν ως φορείς διαφορετικής υποστάσεως στοιχείων (άυλων), των σημασιών. Κάθε επίπεδο δομείται με στοιχεία του αμέσως κατώτερου και παρέχει τα στοιχεία για να δομηθεί το αμέσως ανώτερο επίπεδο. Η γλώσσα είναι ένας ψηφιακός μηχανισμός που δίνει τη δυνατότητα στις μονάδες του να συνδυάζονται με ποικίλους τρόπους δημιουργώντας έτσι ένα μη πεπερασμένο σύστημα. ΚΕΙΜΕΝΟ imanaponaitapedjatisceskeftetetiborinakanikalitero ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ponaitokefalimou ΦΡΑΣΕΙΣ tokefalimu ΛΕΞΕΙΣ ponos ΜΟΡΦΗΜΑΤΑ pono-s ΦΩΝΗΜΑΤΑ p,o, n, o, s ΦΘΟΓΓΟΙ p, o, n, s, k, c, e, i