Τρούγκος Κων/νος Αν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Εργ. Βιολογικής Χημείας.

Δημιουργία γλυκόζης από μη σάκχαρα ΓΛΥΚΟ-ΝΕΟ-ΓΕΝΕΣΗ Δημιουργία γλυκόζης από μη σάκχαρα

Σύνθεση της γλυκόζης από μη υδατανθρακούχες ενώσεις: Γλυκονεογένεση Σύνθεση της γλυκόζης από μη υδατανθρακούχες ενώσεις: Γαλακτικό οξύ Γλυκερόλη Αμινοξέα Σπουδαιότητα της μεταβολικής αυτής διεργασίας - Κατά την μεταβολική αυτή διεργασία το πυροσταφυλικό οξύ μετατρέπεται σε γλυκόζη

Διαδικασία που λαμβάνει χώρα στο ΗΠΑΡ και λιγότερο στους νεφρούς Γλυκονεογένεση Διαδικασία που λαμβάνει χώρα στο ΗΠΑΡ και λιγότερο στους νεφρούς Η γλυκερόλη προέρχεται από την διάσπαση των τριγλυκεριδίων στα λιποκύτταρα Τα αμινοξέα από την πρωτεόλυση των σκελετικών μυών Το γαλακτικό οξύ από την αναερόβια καύση της γλυκόζης Τα πρόδρομα αυτά μόρια μετατρέπονται πρώτα σε πυροσταφυλικό ή εισέρχονται στην πορεία μετέπειτα σαν ενδιάμεσα μόρια

sjh

Νεογλυκογένεση : δαπανηρή διαδικασία Γλυκόζη + 2NAD+ + 2ADP +2 Pi  2 πυροσταφυλικό +2 NADH +2H+ +2ATP +2H2O 2 Πυροσταφυλικό + 2 NADH +2H+ + 4ATP + 2 GTP + 4H2O + 2H+  Γλυκόζη + 2NAD + 4ADP + 2GDP + 6 Pi Μεγάλο μέρος του υψηλού ενεργειακού κόστους είναι αναγκαίο για να διασφαλιστεί ο μη αντιστρεπτός χαρακτήρας της νεογλυκογένεσης

μη αντιστρεπτά βήματα της γλυκόλυσης παρακάμπτονται από μια Φωσφατάση 6Ρ-γλυκόζης Φωσφατάση 1,6 DP φρουκτόζης Καρβοξυκινάση ΡΕΡ Καρβοξυλάση πυροσταφυλικού Στη νεογλυκογένεση τα μη αντιστρεπτά βήματα της γλυκόλυσης παρακάμπτονται από μια ομάδα ενζύμων. Διόρθωση ενζύμων Καρβοξυλάση πυροσταφυλικού Και καρβοξυκινάση ΡΕΡ

Eιδικές αντιδράσεις Φωσφατάση της 1,6 διφωσφορικής φρουκτόζης Φωσφατάση 6Ρ-γλυκόζης Φωσφατάση 1,6 DP φρουκτόζης Καρβοξυκινάση ΡΕΡ Καρβοξυλάση πυροσταφυλικού Eιδικές αντιδράσεις Φωσφατάση της 1,6 διφωσφορικής φρουκτόζης Φωσφατάση 6-Ρ-γλυκόζης

Ειδικές αντιδράσεις γλυκονεογένεσης

Δημιουργία οξαλοξικού –αναπληρωτική αντίδραση εντος μιτοχ. φορέας του ενεργοποιημένου HCO3- μιτοχονδριακό ένζυμο

Αμινοξέα : υποστρώματα για νεογλυκογένεση Μερικά ή όλα τα άτομα άνθρακα των περισσοτέρων αμινοξέων που προέρχονται από τις πρωτείνες τελικά καταβολίζονται προς πυροσταφυλικό ή ενδιάμεσα του κύκλου του Krebs  Νεογλυκογόνα αμινοξέα

Αμινοξέα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρώτες ύλες για γλυκονεογένεση, ομαδοποιημένα σύμφωνα με το σημείο εισόδου Πυροσταφυλικό Αλανίνη Κυστείνη Γλυκίνη Σερίνη Θρεονίνη Τρυπτοφάνη

Αμινοξέα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρώτες ύλες για γλυκονεογένεση, ομαδοποιημένα σύμφωνα με το σημείο εισόδου Α-κετογλουταρικό Αργινίνη Γλουταμινικό Γλουταμίνη Ιστιδίνη Προλίνη

Αμινοξέα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρώτες ύλες για γλυκονεογένεση, ομαδοποιημένα σύμφωνα με το σημείο εισόδου Ηλεκτρυλο-CoA Ισολευκίνη Μεθειονίνη Θρεονίνη Βαλίνη

Αμινοξέα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρώτες ύλες για γλυκονεογένεση, ομαδοποιημένα σύμφωνα με το σημείο εισόδου Φουμαρικό Φαινυλαλανίνη Τυροσίνη

Αμινοξέα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρώτες ύλες για γλυκονεογένεση, ομαδοποιημένα σύμφωνα με το σημείο εισόδου Ο ξαλοξικό Ασπαραγίνη Ασπαρτικό