Οργανωσιακή Συμπεριφορά και Ηγεσία Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Οργανωσιακή Συμπεριφορά και Ηγεσία Ενότητα 8: Σύγκρουση και διαπραγμάτευση Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Έχοντας μελετήσει αυτό το κεφάλαιο, θα πρέπει να είστε σε θέση να: (1) Ορίσετε τη σύγκρουση και να κάνετε τη διάκριση ανάμεσα στις παραδοσιακές, τις αλληλεπιδραστικές και τις εστιασμένες στη διαχείριση απόψεις περί σύγκρουσης. Σκιαγραφήσετε τη διαδικασία σύγκρουσης. Αντιπαραβάλετε τη διανεμητική και τη συνθετικής ικανοποίησης διαπραγμάτευση. 13-1

Έχοντας μελετήσει αυτό το κεφάλαιο, θα πρέπει να είστε σε θέση να: (2) Εφαρμόσετε τα πέντε βήματα της διαδικασίας διαπραγμάτευσης. Δείξετε πώς οι ατομικές διαφορές επηρεάζουν τις διαπραγματεύσεις. Περιγράψετε τις πολιτισμικές διαφορές στις διαπραγματεύσεις. 13-2

Ορισμός της σύγκρουσης 13-3 Διαδικασία που αρχίζει όταν ένα μέρος θεωρεί ότι ένα άλλο μέρος έχει ήδη ή πρόκειται να επηρεάσει αρνητικά κάτι για το οποίο το πρώτο μέρος νοιάζεται

Μεταστροφές στις απόψεις περί σύγκρουσης Παραδοσιακή θεώρηση Κάθε σύγκρουση είναι κακή και πρέπει να αποφεύγεται Αλληλεπιδραστική θεώρηση Η σύγκρουση ενθαρρύνεται προκειμένου να μη μείνει η ομάδα στάσιμη Εστιασμένη στην επίλυση θεώρηση Η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη, αλλά θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην παραγωγική επίλυση της σύγκρουσης 13-4

Λειτουργική/δυσλειτουργική σύγκρουση 13-5 Λειτουργική: βελτιώνει την απόδοση της ομάδας Δυσλειτουργική: παρακωλύει την απόδοση της ομάδας Αξιολόγηση της εστίασης της σύγκρουσης: Έργο – περιεχόμενο και στόχοι της δουλειάς Σχέση – διαπροσωπική Διαδικασία – τρόπος εκτέλεσης της εργασίας

Επιθυμητά επίπεδα σύγκρουσης 13-6 Πηγή σύγκρουσης Επίπεδο σύγκρουσης Χαμηλό Μέτριο Υψηλό Έργο Λειτουργική Δυσλειτουργική Σχέση Διαδικασία

Η διαδικασία της σύγκρουσης 13-7

Στάδιο Ι: ενδεχόμενη εναντίωση 13-8 Επικοινωνία Υπάρχουν φραγμοί Είτε πολύ λίγη είτε πάρα πολλή Δομή Μέγεθος, ηλικία, ανομοιομορφία ομάδας Οργανωσιακές ανταμοιβές, στόχοι, εξάρτηση ομάδας Προσωπικές μεταβλητές Τύποι προσωπικότητας Συναισθηματισμός

Στάδιο ΙΙ: επίγνωση και προσωποποίηση Η πιθανότητα σύγκρουσης υλοποιείται Τα μέρη εκλογικεύουν τη σύγκρουση ορίζοντας την ίδια και τις ενδεχόμενες λύσεις της Τα συναισθήματα παίζουν κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση αντιλήψεων Αντιληπτή σύγκρουση – συναίσθηση απαραίτητη για την υλοποίηση Βιούμενη σύγκρουση –συναισθηματική εμπλοκή– τα μέρη βιώνουν νευρικότητα, ένταση, απόγνωση ή εχθρότητα 13-9

Στάδιο ΙΙΙ: προθέσεις 13-10 Η απόφαση να ενεργήσουμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο Οι τεκμαιρόμενες (συχνά λανθασμένα) προθέσεις μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερη σύγκρουση

Στάδιο IV: συμπεριφορά Γίνονται εμφανείς οι συγκρούσεις Συνήθως για απόπειρες υλοποίησης των δικών τους προθέσεων Μπορεί να αποτελέσουν ακούσια ερέθισμα λόγω λανθασμένων υπολογισμών ή αδέξιας έκφρασης των προθέσεων Λειτουργικές συγκρούσεις –περιορισμένες στο κάτω μέρος της κλίμακας– ήπιες, έμμεσες και εξαιρετικά ελεγχόμενες Δυσλειτουργικές συγκρούσεις –επάνω μέρος– εξαιρετικά καταστροφικές δραστηριότητες, όπως οι απεργίες και οι δημόσιες αναταραχές 13-11

Στάδιο V: αποτελέσματα Λειτουργικά: Βελτιώνουν την ποιότητα των αποφάσεων Δίνουν έναυσμα για δημιουργικότητα και καινοτομία Προάγουν το ενδιαφέρον και την περιέργεια Διατύπωση προβλημάτων Αποδέχονται την αλλαγή και την αυτοαξιολόγηση Δυσλειτουργικά: Η ομάδα είναι λιγότερο αποτελεσματική Μειώνονται η συνεκτικότητα και οι επικοινωνίες Οδηγούν στην καταστροφή της ομάδας 13-12

Δημιουργία λειτουργικής σύγκρουσης 13-13 Οι μάνατζερ μπορούν να ανταμείβουν την εναντίωση και να τιμωρούν όσους αποφεύγουν τις συγκρούσεις Οι μάνατζερ πρέπει να μάθουν να αποδέχονται τις άσχημες ειδήσεις χωρίς να στέλνουν το μήνυμα ότι οι συγκρούσεις είναι ανεπίτρεπτες

Διαπραγμάτευση 13-14 Διαδικασία στην οποία δύο ή περισσότερα μέρη ανταλλάσσουν αγαθά ή υπηρεσίες και επιχειρούν να συμφωνήσουν στην τιμή συναλλαγής για αυτά

Στρατηγικές διαπραγμάτευσης 13-15

Ζώνες διανεμητικής διαπραγμάτευσης 13-16 13-16 Σημείο στόχος του Β Σημείο στόχος του Α Παίκτης A Φάσμα βλέψεων του Β Φάσμα βλέψεων του Α Παίκτης B Σημείο αντίστασης του Β Σημείο αντίστασης του Α Φάσμα διευθέτησης

Απαραίτητες συνθήκες για τη συνθετική διαπραγμάτευση 13-17 Τα συμμετέχοντα μέρη πρέπει να είναι ανοιχτά όσον αφορά τις πληροφορίες τους και ειλικρινή για τις υποθέσεις τους Και τα δύο μέρη πρέπει να επιδεικνύουν ευαισθησία όσον αφορά τις ανάγκες του άλλου Τα μέρη πρέπει να μπορούν να εμπιστεύονται το ένα το άλλο Και τα δύο μέρη πρέπει να είναι πρόθυμα να είναι ελαστικά

Η διαδικασία διαπραγμάτευσης 13-18

Ατομικές διαφορές στη διαπραγμάτευση 13-19 Προσωπικότητα Λίγα στοιχεία που τη στηρίζουν Ο εριστικός εσωστρεφής είναι ο καλύτερος Διαθέσεις και συναισθήματα Η επίδειξη θυμού βοηθά στις διανεμητικές διαπραγματεύσεις Οι θετικές διαθέσεις βοηθούν στις συνθετικές διαπραγματεύσεις Φύλο Οι άνδρες είναι λίγο καλύτεροι Πολλά στερεότυπα – χαμηλότερη θέση εξουσίας Η αυτοεικόνα των γυναικών ως διαπραγματευτών είναι κακή

Παγκόσμιες προεκτάσεις Σύγκρουση και κουλτούρα: Ανεπαρκής έρευνα προς το παρόν Τα αρχικά στοιχεία υποστηρίζουν ότι υπάρχουν κάποιες διαφορές στις τακτικές και τη στάση Πολιτισμικές διαφορές στις διαπραγματεύσεις: Τα στιλ διαπραγμάτευσης διαφέρουν σαφώς στις διάφορες εθνικές κουλτούρες 13-20

Προεκτάσεις για τους μάνατζερ: διαχείριση σύγκρουσης 13-21 Χρησιμοποιήστε τις κατάλληλες καταστάσεις: Ανταγωνισμός – η γρήγορη δράση είναι ζωτικής σημασίας Συνεργασία – για να κερδίσετε δέσμευση με συναίνεση Αποφυγή – το ζήτημα είναι επουσιώδες Προσαρμοστικότητα – όταν κάνετε λάθος Συμβιβασμός – οι αντίπαλοι έχουν ίση δύναμη και έχουν αμοιβαία αποκλειστικούς στόχους

Προεκτάσεις για τους μάνατζερ: βελτίωση των διαπραγματευτικών δεξιοτήτων 13-22 Θέστε φιλόδοξους στόχους Μη δίνετε μεγάλη σημασία στις αρχικές προσφορές Ερευνήστε για τον αντίπαλό σας Αντιμετωπίστε το πρόβλημα, όχι τις προσωπικότητες Επιδείξτε δημιουργικότητα – επικεντρωθείτε σε λύσεις κερδίζω-κερδίζεις

Να θυμάστε... Η σύγκρουση είναι ένα εγγενές στοιχείο του οργανωσιακού βίου: πιθανότατα απαραίτητο για τη βέλτιστη οργανωσιακή λειτουργία Η σύγκρουση στο έργο είναι η πλέον καταστροφική Οι πιο αποτελεσματικοί διαπραγματευτές χρησιμοποιούν και τους δύο τύπους διαπραγμάτευσης και γνωρίζουν τις κατάλληλες τακτικές 13-23

Βιβλιογραφία Robbins, P. S. and Judge, A. T. (2011), Οργανωσιακή Συμπεριφορά: Βασικές Έννοιες και Σύγχρονες Προσεγγίσεις, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα.

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. © διαθέσιμο με άδεια CC-BY Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.