Παθολογική Νοσηλευτική (Θ) Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Παθολογική Νοσηλευτική (Θ) Ενότητα 1: Στεφανιαία Νόσος (Στηθάγχη, Έμφραγμα Μυοκαρδίου) Νικολέττα Μάργαρη (RN, PhD, MSc) Τμήμα Νοσηλευτικής Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Ασθενής Με Στεφανιαία Νόσο “Blausen 0463 HeartAttack”,  by Dcoetzee available under CC BY 3.0

Στεφανιαία Νόσος (1 από 2) Η Στεφανιαία νόσος (ΣΝ) προκαλείται από διαταραχή της ροής του αίματος στο μυοκάρδιο. Η συνηθέστερη αιτία της είναι ο σχηματισμός αθηροσκληρωτικών πλακών στις στεφανιαίες αρτηρίες.

Στεφανιαία Νόσος (2 από 2) Προσβάλει : 5% ανδρών ηλικίας 45-64 11% ανδρών άνω των 65 Στις γυναίκες ο αριθμός μετά την εμμηνόπαυση πλησιάζει εκείνον των γυναικών.

Επιδημιολογία Στεφανιαίας Νόσου Ελλάδα: 52.000 θάνατοι (περίπου 49%) σε σύνολο 105.529 θανάτων, το οφείλονταν σε καρδιαγγειακές παθήσεις (Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος 2003) Η στεφανιαία νόσος στην Ελλάδα το 2003 ήταν η τρίτη αιτία θανάτου και ευθυνόταν για το 13,3% του συνόλου των θανάτων, ενώ πρώτη αιτία θανάτου ήταν τα αγγειακά-εγκεφαλικά επεισόδια (17,5% του συνόλου των θανάτων). Ευρώπη: Κύρια αιτία θανάτου στην 4.35 εκατομμύρια θάνατοι ετησίως. ΗΠΑ: 500.οοο θάνατοι ετησίως(2002)

Εκδηλώσεις Της Στεφανιαίας Νόσου Αιφνίδιος θάνατος (συχνά σαν πρώτη εκδήλωση), Στηθάγχη, Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου, Καρδιακή ανεπάρκεια (σπάνια σαν πρώτη εκδήλωση).

Παράγοντες Κινδύνου Στεφανιαίας Νόσου ΜΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΙΜΟΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΙΜΟΙ Ηλικία Υπέρταση Κάπνισμα Φύλο /εθνοτική καταγωγή Σακχαρώδης διαβήτης Παχυσαρκία κληρονομικότητα Υπερλιπιδαιμία Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας Αύξηση στάθμης ομοκυστείνης Δίαιτα Μεταβολικό σύνδρομο Χρήση αντισυλληπτικών από το στόμα Εμμηνόπαυση

Μη Τροποποιήσιμοι Παράγοντες Κινδύνου Ηλικία: περισσότεροι από τους μισούς από τα θύματα καρδιαγγειακών επεισοδίων είναι πάνω από 65, Το 80% των θανάτων από έμφραγμα είναι άνω των 65, Οι άνδρες προσβάλλονται σε μικρότερη ηλικία από τις γυναίκες.

Τροποποιήσιμοι Παράγοντες Κινδύνου Μπορούν να ελεγχθούν με αλλαγή του τρόπου ζωής. Ρόλος νοσηλευτών: Αγωγή - προαγωγή υγείας, Ενθάρρυνση πληθυσμού- ασθενών για θετικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, Διδασκαλία υγιεινών συνηθειών ζωής.

Τροποποιήσιμοι Παράγοντες Κινδύνου (Παθολογικές Καταστάσεις) (1 από 2) Υπέρταση, Σακχαρώδης διαβήτης, Υπερλιπιδαιμία αυξημένα επίπεδα χαμηλής πυκνότητας λιπωπρωτείνες – LDL (μεταφέρουν στο χοληστερόλη στο αίμα) εναπόθεση χοληστερόλης στα αρτηριακά τοιχώματα. Υψηλές ποσότητες HDL βοηθούν στην απομάκρυνση της χοληστερόλης από τα τοιχώματα των αρτηριών. >35 mg/dl αίματος μειώνουν τον κίνδυνο ΣΝ.

Τροποποιήσιμοι Παράγοντες Κινδύνου (Παθολογικές Καταστάσεις) (2 από 2) Αυξημένα επίπεδα ομοκυστείνης. Η Ομοκυστεΐνη είναι ένα θειούχο αμινοξύ το οποίο παράγεται ενδοκυτταρίως από τον μεταβολισμό της Μεθειονίνης (ένα από τα απαραίτητα αμινοξέα).  Μεταβολικό σύνδρομο. Είναι το άθροισμα παραγόντων κινδύνου που απαντώνται συχνά στον ίδιο άνθρωπο:κοιλιακή παχυσαρκία, υπερλιπιδαιμία, υπέρταση, αντίσταση στην ινσουλίνη, αυξημένη τάση για θρομβώσεις.

“No-Smoking Logo”, by David Hegarty available under CC BY-NC 2.0 Τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου παράγοντες που αφορούν τον τρόπο ζωής (1 από 2) Κάπνισμα. Το CO προξενεί βλάβη στο αγγειακό ενδοθήλιο, προάγοντας την εναπόθεση χοληστερόλης. Η νικοτίνη προάγει την έκλυση κατεχολαμινών, αυξάνοντας την αρτηριακή πίεση, την καρδιακή συχνότητα και την κατανάλωση οξυγόνου από το μυοκάρδιο. Προκαλεί αγγειοσύσπαση, μειώνει τα επίπεδα HDL και αυξάνει τη συγκολλητικότη των αιμοπεταλίων. “No-Smoking Logo”,  by David Hegarty available under CC BY-NC 2.0

Τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου παράγοντες που αφορούν τον τρόπο ζωής (2 από 2) Παχύσαρκοι άνω των 50 ετών έχουν διπλάσια συχνότητα ΣΝ. Η φυσική άσκηση αυξάνει την παροχή οξυγόνου στον καρδιακό μυ, μειώνει τις απαιτήσεις για οξυγόνο και καρδιακό έργο, μειώνει την αρτηριακή πίεση, τα λιπίδια, τη συγκολλητικότητα των αιμοπεταλίων και το σωματικό βάρος.

Πυραμίδα διατροφής του Harvard Κρέας ΜΗΝΙΑΙΑ Γλυκά ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ Αυγά, Πουλερικά, Ψάρια Νερό Γαλακτοκομικά, Ελαιόλαδο ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ Κρασί με μέτρο Λαχανικά, Φρούτα Φασόλια, Όσπρια, Ξηροί καρποί Αδρά επεξεργασμένα δημητριακά και προϊόντα τους ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ “Harvard food pyramid”,  by Stephaniegreenwood available under public domain

Αθηροσκλήρωση Η αθηροσκλήρωση είναι το κύριο αίτιο της μειωμένης αιματικής ροής. Η αθηροσκληρωτική εξεργασία υπάρχει σε κάποιο βαθμό σε όλες τις ηλικίες και στα δύο φύλα, αλλά η έκτασή της διαφέρει σε κάθε άτομο και κατά ένα μέρος εξαρτάται: από το γενετικό υπόστρωμα, τους παράγοντες κινδύνου και τις τοπικές αιμοδυναμικές συνθήκες.

Σχηματισμός αθηρωματικής πλάκας (1 από 2) Σχηματισμός αθηρωματικής πλάκας (1 από 2) Όταν το ενδοθήλιο έρχεται σε επαφή με παράγοντες κινδύνου, προκαλείται βλάβη του ενδοθηλίου, η οποία οδηγεί σε ελάττωση της εξαρτώμενης από το ενδοθήλιο αγγειοδιαστολής και τοπική κατάσταση (δυσλειτουργία του ενδοθηλίου) που ευνοεί τη θρόμβωση. Η αλλοίωση αυτή έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση μακροφάγων (που προέρχονται από μονοπύρηνα της κυκλοφορίας) και λιπιδίων (κυρίως λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας) στη θέση της αγγειακής βλάβης.

Σχηματισμός αθηρωματικής πλάκας (2 από 2) Σχηματισμός αθηρωματικής πλάκας (2 από 2) Οι μερικώς οξειδωμένες λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας οξειδώνονται περαιτέρω από τα μακροφάγα, προσλαμβάνονται από ειδικούς υποδοχείς τους, τους υποδοχείς – εκκαθαριστές (scavenger receptors) και εισέρχονται σ’αυτά, δημιουργώντας αφρώδη κύτταρα. Σωροί τέτοιων αφρωδών κυττάρων αποτελούν την πρώτη ορατή αλλοίωση της αθηροσκλήρυνσης, τη λιπώδη ράβδωση.

Στάδια Αθηρογένεσης Από: Κλινική Διαιτολογία και Διατροφή με στοιχεία Παθολογίας, Αντώνιος Ζαμπέλας, εκδόσεις Πασχαλίδης

Αθηρωματική Πλάκα Στένωση αρτηρίας Σοβαρή στένωση χωρίς ρήξεις Ρήξη της πλάκας - Θρόμβος Σταθερή στηθάγχη Αποφρακτικός θρόμβος Τοιχωματικός θρόμβος Ασταθής στηθάγχη Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου

Α. Στηθάγχη Στηθάγχη ονομάζεται ο θωρακικός πόνος που προκαλείται από μειωμένη στεφανιαία ροή, η οποία προκαλεί πρόσκαιρη διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ της άρδευσης και των απαιτήσεων του μυοκαρδίου.. Η στηθάγχη οφείλεται σε παροδική ισχαιμία του μυοκαρδίου, η οποία συμβαίνει όταν οι ανάγκες του σε οξυγόνο είναι αυξημένες ενώ η προσφορά οξυγόνου μειωμένη, λόγω σημαντικής στένωσης του αυλού στεφανιαίου αγγείου από αρτηριοσκληρυντικές βλάβες. Μπορεί επίσης να οφείλεται σε άλλες αιτίες, όπως αορτίτιδα ή στένωση της αορτικής βαλβίδας.

Κλινικές Εκδηλώσεις Στηθάγχης Θωρακικός πόνος: Ο πόνος μπορεί να είναι ήπιος ή ισχυρός και να περιγράφεται από τον ασθενή σαν σφίξιμο, κάψιμο, βάρος, μούδιασμα ή πνιγμονή με αγωνιώδη χαρακτήρα. Μπορεί επίσης να εντοπίζεται ή να αντανακλάται στην κάτω γνάθο, στο λαιμό, στον αριστερό ή και στους δύο βραχίονες, αγκώνες και καρπούς. Συνοδές εκδηλώσεις: δύσπνοια, ωχρότητα ταχυκαρδία, αίσθημα αγωνίας και φόβου

Στηθάγχη

Στηθάγχη – παράγοντες Εκλυτικοί παράγοντες: άσκηση ή δραστηριότητα, έντονη συγκίνηση, στρες, ψύχος βαρύ γεύμα Παράγοντες που ανακουφίζουν: ανάπαυση, αλλαγή θέσης, νιτρογλυκερίνη.

Είδη Στηθάγχης Σταθερή στηθάγχη, Ασταθής στηθάγχη, Στηθάγχη prinzmetal.

Σταθερή Στηθάγχη (1 από 2) Σταθερή Στηθάγχη (1 από 2) Οφείλεται σε στενώσεις των στεφανιαίων αγγείων από αθηρωματικές πλάκες, που υπάρχουν στο τοίχωμά τους. Ο πόνος εμφανίζεται μετά από την εκτέλεση συγκεκριμένου (με μικρές αυξομειώσεις) έργου, που είναι διαφορετικό για τον κάθε ασθενή και εξαρτάται από το βαθμό και την έκταση προσβολής των στεφανιαίων αρτηριών. Έτσι άλλος εμφανίζει στηθάγχη μετά από βάδιση 200 μέτρων, άλλος στα 500 μέτρα και άλλος μόνο σε ανηφόρα, αλλά οι αποστάσεις αυτές παραμένουν περίπου σταθερές σε επόμενες προσπάθειες βάδισης.

Σταθερή Στηθάγχη (2 από 2) Σταθερή Στηθάγχη (2 από 2) Η κρίση στηθάγχης εμφανίζεται μόνο με τη συνύπαρξη ενός εκλυτικού παράγοντα και η κατάσταση αυτή είναι σταθερή τους τελευταίους 3-5 μήνες. Στην περίπτωση αυτή, ο ασθενής είναι συχνά σε θέση να προβλέψει την κρίση, διότι γνωρίζει το μέγεθος της προσπάθειας που την προκαλεί και λαμβάνει μέτρα.

Ασταθής Στηθάγχη (1 από 2) Ασταθής Στηθάγχη (1 από 2) Οφείλεται στην απότομη αύξηση της στένωσης μιας στεφανιαίας αρτηρίας, συνήθως εξαιτίας: ρήξης μιας αθηρωματικής πλάκας και της επακόλουθης θρόμβωσης μέσα στον αυλό του αγγείου στο σημείο της ρήξης, που αυξάνει έτσι σημαντικά το ποσοστό στένωσης, αλλά δεν φράζει τελείως το αγγείο.

Ασταθής Στηθάγχη (2 από 2) Ασταθής Στηθάγχη (2 από 2) Η ασταθής στηθάγχη διαφέρει στην εκδήλωσή της από την σταθερή στηθάγχη και περιλαμβάνει τις ακόλουθες καταστάσεις: Επιδεινούμενη στηθάγχη (συχνότερα, εντονότερα, μεγαλύτερης διάρκειας στηθαγχικά επεισόδια) σε ασθενή που είχε σταθερή στηθάγχη. Στηθάγχη που εμφανίσθηκε πρόσφατα αλλά εκλύεται σε μικρή προσπάθεια. Στηθάγχη σε ηρεμία ή σε ελάχιστη προσπάθεια. Η ασταθής στηθάγχη είναι συχνά προάγγελος οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου.

ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Στηθάγχη Prinzmetal Οφείλεται σε σπασμό στεφανιαίου αγγείου. ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ υπερευαισθησία των αγγείων ορισμένων ανθρώπων, σε κάποια ερεθίσματα (όπως π.χ. το ψύχος), κάποια μορφή δυσλειτουργίας του νευρικού συστήματος στο επίπεδο των στεφανιαίων αγγείων, το κάπνισμα, η υπομαγνησιαιμία, και τέλος η χρήση κοκαϊνης

Διαγνωστικές Εξετάσεις Σε Στηθάγχη Ηλεκτροκαρδιογράφημα ηρεμίας: φυσιολογικό ή μη ειδικές αλλοιώσεις του ST ή του Τ, ή ευρήματα παλαιότερου εμφράγματος. Ηλεκτροκαρδιογράφημα σε οξεία φάση: αλλοιώσεις του ST (κατάσπαση) ή του Τ (ισοπεδωμένο ή ανεστραμένο). Κόπωση, Ραδιοισοτοπικές μελέτες, Υπερηχοκαρδιογράφημα, Στεφανιογραφία.

Στεφανιογραφία (1 από 4) Είναι εξέταση με την οποία σκιαγραφούνται οι στεφανιαίες αρτηρίες. Γίνεται με παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας στη βουβωνική χώρα, ή της βραχίονας αρτηρίας στην πρόσθια επιφάνεια της κατ' αγκώνα άρθρωσης. Από το σημείο της παρακέντησης εισάγονται ειδικοί καθετήρες που προωθούνται διαμέσου των αρτηριών (μηριαίας, λαγόνιας, αορτής ή βραχίονας, υποκλείδιας, αορτής) στην αριστερή κοιλία ή την ανιούσα αορτή. Ειδικός καθετήρας εισάγεται στα στόμια των στεφανιαίων αρτηριών που βρίσκονται στην αρχή της ανιούσας αορτής, και γίνεται έγχυση σκιαγραφικού υλικού σε αυτές διαδοχικά, πάντα υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο.

Στεφανιογραφία (2 από 4) “Amplificateur de luminance pour vasculaire”,  by Magnus Manske available under CC BY 2.5

Στεφανιογραφία (3 από 4) Στεφανιογραφία που δείχνει τη δεξιά στεφανιαία αρτηρία (RCA) με βαριά (95%) στένωση στη μεσότητα (βέλος)

Στεφανιογραφία (4 από 4) Στεφανιογραφία της αριστεράς στεφανιαίας αρτηρίας (LCA) με σοβαρή στένωση στον πρόσθιο κατιόντα κλάδο (LAD) (μαύρο βέλος) Η περισπωμένη αρτηρία (CX) έχει δύο μέτριες στενώσεις (λευκά βέλη)

ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ Νοσηλευτική φροντίδα ασθενούς που υποβάλλεται σε στεφανιογραφία (1 από 4) ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ Ενημέρωση ασθενούς για τη διαδικασία της εξέτασης και για τα αναμενόμενα συμπτώματα για μείωση του άγχους και βελτίωση της συνεργασίας Ενημέρωση και εξήγηση για τα εξής: Ο ασθενής δεν θα είναι ναρκωμένος, Κατά τη διάρκεια της εξέτασης μπορεί να γίνει αντιληπτή αίσθηση καψίματος και μεταλική γεύση. Προεγχειρητική φροντίδα σύμφωνα με τις οδηγίες

ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ Νοσηλευτική φροντίδα ασθενούς που υποβάλλεται σε στεφανιογραφία (2 από 4) ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ Λήψη φαρμάκων πριν από την εξέταση εάν ενδείκνυται Προσοχή στη λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων. Αξιολόγηση για υπερευαισθησία στο ιώδιο, τα σκιαγραφικά, τα θαλασσινά. Λήψη ζωτικών σημείων, ύψος, βάρος. Ούρηση ασθενούς

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ Νοσηλευτική φροντίδα ασθενούς που υποβάλλεται σε στεφανιογραφία (3 από 4) ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ Έλεγχος ζωτικών σημείων, σημείο εισόδου του καθετήρα, περιφερικών σφυγμών κάθε 15 λεπτά την πρώτη ώρα, κάθε 30 λεπτά τη δεύτερη ώρα και στη συνέχεια κάθε 4 ώρες, για αιμορραγία, αιμάτωμα, σχηματισμό θρόμβου. Κατάκλιση ασθενούς αν ο καθετηρηριασμός έγινε από τη μηριαία για 6 ώρες αν έγινε από τη βραχιόνιο 2-3 ώρες. Ερεσείνωτο: 30ο Διατήρηση πιεστικής επίδεσης πάνω στο σημείο αρτηριακής παρακέντησης. Αποφυγή κάμψης ή υπερέκτασης μέλους που χρησιμοποιήθηκε για καθετηριασμό για 12 ως 24 ώρες.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ Νοσηλευτική φροντίδα ασθενούς που υποβάλλεται σε στεφανιογραφία (4 από 4) ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ Αυξημένη πρόσληψη υγρών για απέκκριση σκιαγραφικού. Άμεση αναφορά σε περίπτωση μείωσης περιφερικού σφυγμού, αιματώματος, έντονου πόνου, πόνο στο στήθος, δύσπνοια. Οδηγίες για αλλαγή επίδεσης.

Νοσηλευτική Διάγνωση Στηθάγχης Θωρακικός πόνος, Αγωνία που έχει σχέση με το φόβο θανάτου, Έλλειμα γνώσης για τη φύση της νόσου και για τους τρόπους αποφυγής επιπλοκών. Χρονιότητα της κατάστασης. Ανάγκη αλλαγών στον τρόπο ζωής. Ανάγκη συμμόρφωσης με το θεραπευτικό σχήμα, Ανάγκη ενημέρωσης και φροντίδας κατά τις διαγνωστικες εξετάσεις (ιδιαίτερα τις αιματηρές-Στεφανιογραφία).

Σκοποί Της Φροντίδας Απαλλαγή από τα συμπτώματα κατά την κρίση. Βοήθεια του αρρώστου να ελέγχει τους προσωπικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που προκαλούν κρίσεις στηθάγχης. Αναχαίτιση της αθηροσκλήρωσης και πρόληψη του εμφράγματος του μυοκαρδίου. Διόρθωση παθολογικών καταστάσεων, που προκαλούν κρίσεις στηθάγχης.

Νοσηλευτική Παρέμβαση (1 από 2) Νοσηλευτική Παρέμβαση (1 από 2) Φυσική ανάπαυση του αρρώστου στο κρεβάτι ώστε να περάσει η κρίση. Παραμονή του νοσηλευτή κοντά του για μείωση αγωνίας που επιδεινώνει την υποξία του μυοκαρδίου. Εξήγηση σε άρρωστο και οικογένεια. Ενθάρρυνση του αρρώστου ώστε να εκφράζει φόβους και αγωνίες. Απάντηση ερωτήσεων με σύντομες εξηγήσεις.

Νοσηλευτική Παρέμβαση (2 από 2) Νοσηλευτική Παρέμβαση (2 από 2) Συνεχής εκτίμηση:επιπέδου άγχους αρρώστου-οικογένειας. Χορήγηση αγχολυτικών. Υποστήριξη αρρώστου που πρόκειται να χειρουργηθεί. Χορήγηση φαρμάκων. Νιτρογλυκερίνη. Αναστολείς β-αδρενεργικών υποδοχέων. Ανταγωνιστές ιόντων ασβεστίου.

Χορήγηση Φαρμάκων – Νιτρώδη Νιτρώδη: Νιτρογλυκερίνη Δινιτρικός ισοσορβίτης Μονονιτρικός ισοσορβίτης Νιτρώδες αμύλιο Τα νιτρώδη διαστέλουν τις αρτηρίες και τις φλέβες. Με τη διαστολή των στεφανιαίων αρτηριών αυξάνεται η ροή αίματος και η προσφορά οξυγόνου στο μυοκάρδιο. Η διαστολή των φλεβών προκαλεί λίμναση αίματος στην περιφέρεια-μειωμένη φλεβική επιστροφή, μειώνει το προφόρτιο και το καρδιακό έργο. Παρενέργειες: υπόταση, ζάλη, λιποθυμία, πονοκέφαλος.

Νοσηλευτική Φροντίδα Ασθενών Κατά Τη Χορήγηση Νιτρωδών Φαρμάκων Χορηγούνται: Υπογλώσσια η πρώτη χορήγηση μπορεί να επαναληφθεί δις ανά 5λεπτο μέχρις ότου ανακουφιστεί ο ασθενής απο τον πόνο ή μειωθεί πολύ η αρτηριακή του πίεση (μέση αρτηριακή πίεση < 80 mmHg). Από το στόμα, Με ψεκασμό, Ενδοφλέβια -Στάγδην 10-20 mg/min, Αυτοκόλλητο επίθεμα, Αλοιφή από το δέρμα. Η χορήγηση νιτρωδών κατά τα πρώτα στάδια του εμφράγματος δεν έχει αποδειχθεί ότι μειώνει αξιόλογα τη θνητότητα.

Νοσηλευτική φροντίδα ασθενών κατά τη λήψη νιτρωδών φαρμάκων (εκπαίδευση ασθενών) (1 από 2) Σε οξεία κατάσταση να χρησιμοποιούν την υπογλώσσια μορφή ή ψεκασμό. Εάν η πρώτη δόση δεν ανακουφίσει να παίρνουν τη δεύτερη δόση εντός 5 λεπτών. Εάν ο πόνος δεν υποχωρεί και διαρκεί > 20 λεπτά, να αναζητούν ιατρική βοήθεια. Τα υπογλώσσια δισκία νιτρογλυκερίνης πρέπει να λιώσουν στο στόμα και να αποφεύγεται η λήψη τροφής ποτού ή καπνίσματος μέχρι να διαλυθούν. Να έχουν μαζί τους πάντα δισκία νιτρογλυκερίνης .

Νοσηλευτική φροντίδα ασθενών κατά τη λήψη νιτρωδών φαρμάκων (εκπαίδευση ασθενών) (2 από 2) Τα φάρμακα να προστατεύονται από έκθεση στο φως, τη θερμότητα, την υγρασία. Ο ασθενείς μετά τη λήψη νιτρογλυκερίνης πρέπει να σηκώνονται προσεκτικά από το κάθισμα γιατί μπορεί να προκαλέσει ζάλη ή και λιποθυμία. Η θέση εφαρμογής του αυτοκόλλητου ή της αλοιφής πρέπει να αλλάζει συχνά και πρέπει να αφαιρείται πριν τον ύπνο για να αποφεύγεται η ανάπτυξη ανοχής. Σε χορήγηση νιτρωδών μακράς δράσης πρέπει να είναι διαθέσιμα και νιτρώδη άμεση δράσης για αντιμετώπιση κρίσεων στηθάγχης.

Νοσηλευτική φροντίδα ασθενών κατά τη χορήγηση βήτα αποκλειστών (1 από 2) Ατενολόλη, Μετοπρολόλη, Προπρανολόλη κλπ. Οι βήτα αποκλειστές αναστέλλουν βήτα υποδοχείς του συμπαθητικού στον καρδιακό μυ και έτσι μειώνουν: την καρδιακή συχνότητα, Τη συσταλτικότητα του μυοκαρδίου, Την κατανάλωση οξυγόνου, Την αρτηριακή πίεση, Το έργο της καρδιάς.

Νοσηλευτική φροντίδα ασθενών κατά τη χορήγηση βήτα αποκλειστών (2 από 2) Έλεγχος σφύξεων πρίν τη χορήγηση. Χορηγείται σε σφύξεις > 50/λεπδιτό (ή άλλο επίπεδο που έχει ορισθεί). Διερεύνηση αντενδείξεων (καρδιακή ανεπάρκεια, ΧΑΠ κλπ)αποφυγή απότομης διακοπής φαρμάκων. Κίνδυνος αρρυθμιών, εμφράγματος ΑΕΕ.

Νοσηλευτική φροντίδα ασθενών κατά τη χορήγηση: αναστολεων ασβεστίου Νιφεδιπίνη, Διλτιαζέμη, Βεραπαμίλη. Εμποδίζουν την είσοδο ασβεστίου στα κύτταρα και έτσι μειώνουν τη συσταλτικότητα, επιβραδύνουν την καρδιακή συχνότητα και προκαλούν αγγειοδιαστολή. Η βεραπαμίλη δεν πρέπει να αναμιγνύεται με διαλύματα που περιέχουν διταθρακικό νάτριο. Η IV χορήγηση πρέπει να γίνεται αργά. Έλεγχος αρτηριακής πίεσης και σφύξεων πριν τη χορήγηση. Η κάψουλα νιφεδιπίνης χορηγείται και υπογλώσσια. Η ταυτόχρονη χορήγηση αναστολέων ασβεστίου και βήτα αποκλειστών μπορεί να προκαλέσει υπέρμετρη αγγειοδιαστολή και υπόταση. Έκδηλώσεις τοξικής δράσης είναι: ναυτία, γενικευμένη αδυναμία, υπόταση, βραδυκαρδία.

Νοσηλευτική φροντίδα ασθενών κατά τη χορήγηση ασπιρίνης Η ασπιρίνη χορηγείται αμέσως σε όλους τους ασθενείς (εκτός αν υπάρχει αλλεργία στο φάρμακο ή πεπτικό έλκος και βρογχικό άσθμα ), σε δόση 160-325 mg per os Η ασπιρίνη πιστεύεται ότι μειώνει την επαναπόφραξη του στεφανιαίου αγγείου και την υποτροπή των συμβαμάτων μετά τη θρομβόλυση Σε ασθενείς μεγάλου κινδύνου, η ασπιρίνη μείωσε το έμφραγμα κατά 30% και το θάνατο από καρδιαγγειακά αίτια κατά 17%. (σύμφωνα με ανασκόπηση 145 μελετών)

Β. Έμφραγμα Μυοκαρδίου “Human heart with coronary arteries new”,  by Christian2003 available under CC BY 2.5

“Blausen 0463 HeartAttack”, by Dcoetzee available under CC BY 3.0 Έμφραγμα Μυοκαρδίου Είναι ισχαιμική νέκρωση μιας εντοπισμένης περιοχής του μυοκαρδίου που οφείλεται σε απότομη απόφραξη κλάδου της στεφανιαία αρτηρίας εξαιτίας σχηματισμού θρόμβου ή υπενδοθηλιακής αιμορραγίας σε σημείο αθηρωματικής στένωσης. “Blausen 0463 HeartAttack”,  by Dcoetzee available under CC BY 3.0

Διαγνωστικές εξετάσεις σε έμφραγμα μυοκαρδίου Το ηλεκτροκαρδιογράφημα μαζί με τα ένζυμα του ορού αποτελούν τις δύο πρώτες παρακλινικές μεθόδους για τη διάγνωση του εμφράγματος. Τις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί ένα απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα για να θέση την διάγνωση του εμφράγματος.

Έμφραγμα Μυοκαρδίου (Ηλεκτροκαρδιογράφημα) Το έμφραγμα του μυοκαρδίου εντοπίζεται σε διαφορετικές περιοχές της καρδιάς Παρουσιάζεται ανάσπαση του ST διαστήματος τις πρώτες ώρες η οποία με την πάροδο του χρόνου υποχωρεί και εμφανίζονται κύματα Q. Σε έμφραγμα του κατώτερου τοιχώματος τα ηλεκτροκαρδιογραφικά ευρήματα παρατηρούνται στις απαγωγές ΙΙ, ΙΙΙ και AVF και σε πρόσθιο έμφραγμα στις απαγωγές V1-V6, σε πλάγιο έμφραγμα στις απαγωγές I, AVL,V5,V6, ενώ στο οπίσθιο έμφραγμα στις απαγωγές V1-V3.

Ανάσπαση SΤ σε οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου

“Myocardial infarction ECG”, by Madhero88 available under CC BY-SA 3.0

“12 Lead EKG ST Elevation tracing color coded”,  by Displaced available under public domain

Εργαστηριακές Eξετάσεις Ένζυμα που εκκρίνονται κατά την νέκρωση του μυοκαρδίου η καρδιακή τροπονίνη (CTNI), κρεατινοφωσφοκινάση (CK) και ιδιαίτερα το μυοκαρδιακό κλάσμα MB (CK-MB), η οξαλοξεική (SGOT) και γλουταμινική (SGPT) τρανσαμινάση και η γαλακτική δεϋδρογενάση (LDH). Η καρδιακή τροπονίνη Τ και Ι και η καρδιακή CK-MB είναι τα πιο ευαίσθητα και ειδικά ένζυμα για τη διάγνωση του εμφράγματος. Παρουσία τροπονίνων μπορεί να διαπιστωθεί ακόμη και 10 ημέρες μετά το έμφραγμα του μυοκαρδίου και παραμένουν ακόμη και επί επαναιμάτωσης μετά θρομβόλυση του νεκρωθέντος τμήματος. Αν μετά από εξάωρη παρατήρηση δεν επισημανθούν αυξήσεις ενζύμων και ηλεκτροκαρδιογραφική επιβεβαίωση, υπάρχουν 99% πιθανότητες να μην υπάρχει έμφραγμα.

Χρόνος για διαγνωστικά επίπεδα (ώρες) Συχνότερα χρησιμοποιούμενοι βιοχημικοί δείκτες ορού για τη διάγνωση του οξέος εμφράγματος Ουσία Χρόνος για διαγνωστικά επίπεδα (ώρες) Χρόνος για μέγιστα επίπεδα (ώρες) Χρόνος επιστροφής στο φυσιολογικό ΕΥ/ΕΙΔ % Μυογλοβίνη-μυοσφαιρίνη 1-4 6-7 24 ώρες CK-MB 3-12 24 48-72 ώρες 96/98 Γαλακτική Αφυδρογονάση 10 24-48 10-14 ημέρες Τροπονίνη Ι 5-10 ημέρες ~100

Αυξημένη LDL χοληστερόλη , Χαμηλή {μικρότερη από 35 mg/dl} HDL χοληστερόλη), Λευκοκυττάρωση:10.000-15000 ή και 20.000 από την 1η μέχρι την 8η-10η ημέρα, Αύξηση της Ταχύτητας Καθίζησης των ερυθρών(έως 20 χιλ.τη 2η ώρα), Αύξηση των Κατεχολαμινών (αδρεναλίνη, Νοραδρεναλίνη), Υποκαλιαιμία <3,4.

Τύποι εμφραγμάτων -Μακροσκοπικά Διατοιχωματικά εμφράγματα, στα οποία η μυοκαρδιακή νέκρωση καταλαμβάνει όλο το πάχος του κοιλιακού τοιχώματος Υπενδοκάρδια στα οποία η νέκρωση καταλαμβάνει το υπενδοκάρδιο, το ενδοτοιχωματικό μυοκάρδιο ή και τα δύο, χωρίς να επεκτείνεται σε όλο το πάχος του κοιλιακού τοιχώματος Οι μακροσκοπικές αλλοιώσεις του μυοκαρδίου είναι δύσκολο να αναγνωρισθούν πριν παρέλθουν 6 με 12 ώρες τουλάχιστον μετά την έναρξη της νέκρωσης.

Μακροσκοπικές αλλοιώσεις Ανοιχτό κίτρινο ή πορφυρό χρώμα με οροϊνώδες εξίδρωμα εμφανές πάνω στο επικάρδιο στα διατοιχωματικά εμφράγματα μετά από 18 έως 36 ώρες από την έναρξη του εμφράγματος. Φαιό χρώμα μετά από 48 περίπου ώρες. Στην περιφέρεια του εμφανίζονται λεπτές κίτρινες γραμμώσεις, λόγω της διήθησης από ουδετερόφιλα. Οκτώ με δέκα ημέρες μετά το έμφραγμα, το πάχος του καρδιακού τοιχώματος στην περιοχή του εμφράγματος μειώνεται.

“heart attack anatomy”,  by ravindra gandhi available under CC BY-SA 2.0

“Atherosclerosis diagram”, by EhJJ available under public domain

Τύποι μυοκαρδιακής νέκρωσης Πηκτική νέκρωση: Αυτή είναι αποτέλεσμα σοβαρής επίμονης ισχαιμίας και υπάρχει συνήθως στην κεντρική περιοχή των εμφραγμάτων. Αυτό έχει αποτέλεσμα το σταμάτημα των μυϊκών κυττάρων σε χαλαρή κατάσταση και τον παθητικό τανυσμό των ισχαιμικών μυϊκών κυττάρων. Νέκρωση με ζώνες σύσπασης: Προκαλείται από αυξημένη εισροή Ca ++ στα θνήσκοντα κύτταρα, με αποτέλεσμα το σταμάτημα των κυττάρων σε κατάσταση σύσπασης. Μυοκυτόλυση: Η παρατεταμένη σοβαρή ισχαιμία προκαλεί θολερή εξοίδηση καθώς και υδρωπική αγγειακή και λιπώδη εκφύλιση.

Εντόπιση Του Εμφράγματος Διακρίνεται κυρίως σε: έμφραγμα του πρόσθιου, έμφραγμα του κατώτερου ή διαφραγματικού τοιχώματος.

Τύποι Εμφράγματος Αληθές οπίσθιο έμφραγμα non Q και Non stemi χωρίς ανάσπαση-υπενδοκάρδιο έμφραγμα Stemi με ανάσπαση Έμφραγμα της δεξιάς κοιλίας. Έμφραγμα του κόλπου Έμφραγμα με αγγειογραφικώς φυσιολογικά στεφανιαία αγγεία –στηθάγχη pritzmetal

Κλινικη Εικονα Εμφραγματος Μυοκαρδιου (1 από 3) Θωρακικός πόνος στεφανιαίας νόσου Ο πόνος παρουσιάζεται στο 70% των ασθενών με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, αλλά μόνο το 25% των ασθενών με θωρακικό πόνο πάσχουν από έμφραγμα. Συχνά είναι εντονότερος από όσο στη στηθάγχη, μπορεί όμως να μην περιγράφεται ως πραγματικός πόνος άλλα σαν σφίξιμο, κάψιμο ή πίεση στο στήθος. Η μέγιστη ένταση συνηθέστερα εντοπίζεται στο βάθος κάτω από το στέρνο και από κει ακτινοβολεί στη πλάτη και όλο το θώρακα. Η συμπτωματολογία συχνά επεκτείνεται στον τράχηλο, την κάτω γνάθο, τους ώμους, τους βραχίονες, αγκώνες, καρπούς, ιδιαίτερα αριστερά.

Κλινικη Εικονα Εμφραγματος Μυοκαρδιου (2 από 3) Ο πόνος συνήθως συνδυάζεται με σωματική καταβολή, ωχρότητα και εφίδρωση. Μερικές φορές ο ψυχρός ιδρώτας είναι το μόνο σύμπτωμα που αναφέρει ο ασθενής. Άλλοτε ο πόνος συνδυάζεται με ζάλη, σκοτοδίνη ή λιποθυμία και ναυτία. Ορισμένοι ασθενείς αντί για πόνο αναφέρουν δύσπνοια ή αδυνατούν να διευκρινίσουν εάν επικρατούσε ο πόνος ή η δύσπνοια

Κλινικη Εικονα Εμφραγματος Μυοκαρδιου (3 από 3) “AMI pain front”,  by JHeuser available under CC BY-SA 3.0 “AMI pain back”,  by JHeuser available under CC BY-SA 3.0

Από το ιστορικό ο εμφραγματικός πόνος από άλλης αιτίας πόνο ξεχωρίζεται όταν: Ο ασθενής έπασχε από χρόνια σταθερή στηθάγχη και αναφέρει ότι πρόκειται για τον ίδιο στηθαγχικό πόνο, με την διαφορά ότι είναι εντονότερος, δεν να υποχωρεί με νιτρογλυκερίνη.

Η εμφραγματική προσβολή μπορεί να εκδηλωθεί με : Πρόδρομα Συμπτώματα Επεισόδια παροξυσμικού πόνου ή δυσφορίας. Ένα ή περισσότερα 24ωρα πριν από την προσβολή Τα πρόδρομα αυτά επεισόδια μπορεί να εμφανίζονται κατά τη σωματική προσπάθεια. Συχνότερα παρουσιάζονται κατά την ανάπαυση ή και τον ύπνο. Η εμφραγματική προσβολή μπορεί να εκδηλωθεί με : Εικόνα shock, Οξείας κάμψης της αριστερής κοιλίας, Πνευμονικό οίδημα ή επιδείνωση προϋπάρχουσας καρδιακής ανεπάρκειας. Περικαρδιακός πόνος-Πόνος εμφράγματος .

Νοσηλευτικές Διαγνώσεις Οξύς πόνος, Αναποτελεσματική ιστική Αιμάτωση, Φόβος, Κατ΄οίκον Φροντίδα.

Οξύς Πόνος Νοσηλευτική παρέμβαση Αιτιολόγηση Εκτίμηση πόνου Έγκαιρη επέμβαση για μείωση του κινδύνου περαιτέρω βλάβης Χορήγηση οξυγόνου Αυξάνει την παροχή αίματος στο μυοκάρδιο μειώνοντας την ισχαιμία και τον πόνο Εξασφάλιση σωματικής ανάπαυσης Η ανάπαυση αυξάνει το έργο της καρδιάς και τη διέγερση του συμπαθητικού προάγοντας την άνεση του ασθενούς Χορήγηση Νιτρογλυκερίνης IV Μειώνει τον πόνο γιατί διαστέλει τα περιφερικά αγγεία μειώνοντας το καρδιακό έργο και διαστέλλοντας τα στεφανιαία αγγεία μειώνει την ισχαιμία. Χορήγηση μορφίνης IV (2-4 mg Bolus) Είναι ναρκωτικό αναλγητικό. Μειώνει τον πόνο και το άγχος.

Αναποτελεσματική Ιστική Αιμάτωση (1 από 2) Νοσηλευτική παρέμβαση Αιτιολόγηση Λήψη ζωτικών σημείων Η μείωση της καρδιακής παροχής ενδέχεται να προκαλέσουν ταχυκαρδία και αγγειοσύσπαση, αυξάνοντας το καρδιακό έργο. Έλεγχος για: Μεταβολές του επιπέδου συνείδησης Μείωση της παροχής ούρων Δέρμα: σκούρο, κυανωτικο χρώμα βλενογόνων, καθυστερημένη επαναπλήρωση τριχοείδών, απουσία περιφερικών σφύξεων. Σημεία διαταραχής αιμάτωσης Έλεγχος καρδιακών τόνων και αναπνευστικού ψιθυρίσματος Παθολογικοί ήχοι και πρόσθετο πνευμονικοί ήχοι υποδηλώνουν διαταραχή της κοιλιακής πλήρωσης αυξάνοντας τον κίνδυνο μειωμένης αιμάτωσης των ιστών. Συνεχής παρακολούθηση ΗΚΓ Οι αρρυθμίες μπορεί να επιδεινώσουν τη διαταραχή της καρδιακής παροχής και την άρδευση των ιστών.

Αναποτελεσματική Ιστική Αιμάτωση (2 από 2) Νοσηλευτική παρέμβαση Αιτιολόγηση Έλεγχος κορεσμού Οξυγόνου αρτηριακού αίματος Αέρια αίματος Είναι δείκτης της ανταλλαγής των αερίων, της άρδευσης των ιστών και της αποτελεσματικότητας της χορήγησης οξυγόνου Χορήγηση αντιαρρυθμικών φαρμάκων σύμφωνα με τις ανάγκες Οι αρρυθμιες μειώνουν την καρδιακή παροχή και επηρεάζουν την αιμάτωση των ιστών . Διαδοχικές εξετάσεις CK, CK-MB, τροπονίνη Τα επίπεδα σχετίζονται με την έκταση έκταση της μυοκαρδικής βλάβης. Σχεδιασμός αιμοδυναμικής παρακολούθησης ασθενούς Διευκολίνει τη θεραπεία του ΟΕΜ

Φόβος Νοσηλευτική παρέμβαση Αιτιολόγηση Σημείωση λεκτικών και μη λεκτικών ενδείξεων Οι ασθενείς μπορεί να μην ομολογούν τις ανησυχίες τους και η αναζήτηση ενδείξεων είναι πολύ σημαντική. Δείξτε στον ότι καταλαβαίνετε το πώς αντιλαμβάνεται την κατάσταση του. Αφήστε τον να μιλήσει για τις ανησυχίες του. Η ανοικτή παραδοχή των φόβων μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Ενθάρρυνση του ασθενή να υποβάλλει ερωτήσεις . Η ακριβής και συνεπής πληροφόρηση μπορεί να μειώσει τον φόβο του ασθενούς. Ενθαρρύνεται για αυτοφροντίδα Προάγεται η προσωπική ευθύνη. Η εμπιστοσύνη του ασθενούς αυξάνεται όσο μειώνεται η εξάρτηση από άλλους Χορήγηση αγχολυτικών Μειώνουν το άγχος. Διδασκαλία τεχνικών μείωσης του στρες Μειώνουν την ένταση και το άγχος

Κατ΄ οίκον φροντίδα Διδασκαλία για εφαρμογή παρεχόμενων πληροφοριών ώστε να διατηρηθούν οι αλλαγές του τρόπου ζωής. Εκτίμηση της ικανότητας για μάθηση, Έντυπο υλικό, Τηλέφωνα άμεσου ανάγκης, Εκπαίδευση συγγενών στην ΚΑΡΠΑ.

Θέματα Διδασκαλίας Ασθενούς: Ανατομία φυσιολογία της καρδιάς, παθολογία της νόσου, Επιθυμητές ανεπιθύμητες δράσεις χορηγούμενων φαρμάκων, Σημασία συμμόρφωσης με τη φαρμακευτική αγωγή, Πληροφορίες για τις υπάρχουσες υπηρεσίες στην κοινότητα.

Προβλήματα Αρρώστου Με Οξύ Έμφραγμα Μυοκαρδίου Ελλιπής οξυγόνωση ιστών, Υδατοηλεκτρολυτικό ανισοζύγιο (δύσπνοια, μειωμένη νεφρική λειτουργία), Οξεοβασικό ανισοζύγιο (υποξία ιστών, οξύ πνευμονικό οίδημα, μειωμένη νεφρική λειτουργία), Μειωμένη δραστηριοτήτων, Μείωση άνεσης, Προβλήματα απέκκρισης (δυσκοιλιότητα), Μείωση ασφάλειας (κίνδυνοι επιπλοκών), Άγχος, φόβος θανάτου, αβεβαιότητα, Κίνδυνος κατάθλιψης που σχετίζεται με μείωση αυτοεκτίμησης.

Νοσηλευτική Φροντίδα Ασθενούς Με Έμφραγμα Του Μυοκαρδίου (1 από 2) Εισαγωγή αρρώστου σε ΜΕΠ, σύνδεση του σε μόνιτορ, φλεβοκέντηση, Συνεχής παρακολούθηση του μόνιτορ (κίνδυνος κοιλιακής μαρμαρυγής), Παρακολούθηση σφύξεων –αρτηριακής πίεσης, Συχνότητα-βάθος αναπνοών, Εκτίμηση θερμοκρασίας και χρώματος δέρματος, Ακρόαση καρδιάς, Εκτίμηση φλεβών τραχήλου, Εκτίμηση διανοητικής κατάστασης, Μέτρηση ούρων (30mL/ώρα).

Νοσηλευτική Φροντίδα Ασθενούς Με Έμφραγμα Του Μυοκαρδίου (2 από 2) Μέτρηση κορεσμού οξυγόνου (οξύμετρο), Ενδοφλέβια πρόσβαση (ορός), ΗΚΓ 12-απαγωγών , Βραχύ εστιασμένο ιστορικό και εστιασμένη φυσική εξέταση (διάγνωση εμφράγματος/ αντενδείξεις θρομβόλυσης) , Καρδιακά ένζυμα, ηλεκτρολύτες, πηκτικό προφίλ, Παραγγελία φορητής ακτινογραφίας θώρακος ή (ολοκλήρωση σε <30 min).

Άμεση Γενική Φροντίδα Ανακούφιση από τον πόνο, τη δύσπνοια και το άγχος, Οξυγόνο, Ασπιρίνη 160-325 mg, Νιτρώδη, Μορφίνη (εάν δεν έχει ήδη ανακούφιση) 2-10mg, σταδιακά.

(Επαναιμάτωση) (σε χρόνο < 30 min Άμεση Ειδική Θεραπεία (Επαναιμάτωση) (σε χρόνο < 30 min IV θρομβόλυση ή Άμεση αγγειοπλαστική

Νοσηλευτική φροντίδα ασθενούς που υποβάλλεται σε θρομβολυτική θεραπεία (1 από 2) Πριν Τη Θρομβόλυση Ιστορικό, Διερεύνηση αντενδείξεων θρομβόλυσης, Ενημέρωση για το σκοπό της θεραπείας και τους κινδύνους για αιμορραγία. Κατά Την Θρομβόλυση Έλεγχος και καταγραφή ζωτικών. Υπενθύμιση να κρατάει το άκρο που γίνεται η έγχυση ακίνητο και τεντωμένο. Ερεσείνωτο μέχρι 15 μοίρες. Καρδιακή παρακολούθηση κατά την έγχυση Ετοιμότητα αντιαρυθμικών φαρμάκων

Νοσηλευτική φροντίδα ασθενούς που υποβάλλεται σε θρομβολυτική θεραπεία (2 από 2) Μετά Τη Θρομβόλυση έλεγχος ζωτικών σημείων, Ηλεκτοκαρδιογραφική αξιολόγηση, Κλινοστατισμός για 6 ώρες, Έλεγχος σημείων παρακεντήσεων για αιμορραγία, Μέτρηση προσλαμβανομένων – αποβαλομένων υγρών, Χορήγηση αιμοπεταλιακών φαρμάκων σύμφωνα με τις οδηγίες, Αναφορά για τυχόν μεταβολές του ST, θωρακικό πόνο, αρρυθμίες.

Νοσηλευτική φροντίδα ασθενούς στη ΜΕΘ Ο σπουδαιότερος λόγος παραμονής του ασθενούς στη ΜΕΘ είναι ή πρόληψη, άμεση αποκάλυψη και θεραπεία της κοιλιακής ταχυκαρδίας. Σήμερα για ανεπίπλεκτα εμφράγματα νοσηλεία και κατάκλιση όχι πάνω από μια εβδομάδα και παραμονή στη μονάδα εμφραγμάτων όχι πάνω από 3 ημέρες. Κατά την κατάκλιση ο ασθενής μπορεί να κάνει ελαφρές ασκήσεις άνω-κάτω άκρων και να κάθεται από τη 2η μέρα, μπορεί να βαδίζει στο δωμάτιο από την 4-5 ημέρα. Ενδιάμεση (intermediate -step down) μονάδα για τους αρρώστους που εξέρχονται της μονάδας εμφραγμάτων, αλλά χρειάζονται περαιτέρω παρακολούθηση προτού μεταβούν σε κοινό θάλαμο.

Ο αναγκαίος εξοπλισμός μιας σύγχρονης ΜΕΘ περιλαμβάνει (1 από 3) Αναπνευστήρες: Έναν για κάθε κρεβάτι και δύο εφεδρικούς ανά 3 κλίνες. Μηχανήματα παρακολούθησης των ασθενών. Μηχανήματα εξωνεφρικής κάθαρσης. Αντλίες έγχυσης φαρμάκων. Εφεδρικά μηχανήματα για monitoring. Απινιδωτές με εξωτερικό βηματοδότη. Ηλεκτροκαρδιογράφο. Διαθερμία. Φορητή αναρρόφηση. Φορητούς αναπνευστήρες.

Ο αναγκαίος εξοπλισμός μιας σύγχρονης ΜΕΘ περιλαμβάνει (2 από 3) Αναλυτή αερίων, ηλεκτρολυτών και άλλων βιοχημικών παραμέτρων. Φορητό ακτινολογικό μηχάνημα. Υπερηχογράφο με δυνατότητες διοισοφάγειας υπερηχογραφίας παράλληλα με όλες την δυνατότητα εκτέλεσης όλων των άλλων υπερηχογραφικών εξετάσεων. Βρογχοσκόπιο και γαστροσκόπιο με οθόνη.

Ο αναγκαίος εξοπλισμός μιας σύγχρονης ΜΕΘ περιλαμβάνει (3 από 3) Ειδικές για ΜΕΘ ηλεκτροκίνητες κλίνες με δυνατότητα πολλαπλών κινήσεων με τα ανάλογα αεροστρώματα και δυνατότητα ζυγίσματος του ασθενούς. Ειδικό τροχήλατο ανάνηψης με απινιδωτή με επαναφορτιζόμενη μπαταρία με οθόνη, καταγραφικό και βηματοδότη, πλήρη εξοπλισμό εξασφάλισης αεραγωγού και εκτεταμένο φάσμα φαρμάκων ανάνηψης. Συσκευές με κουβέρτες θέρμανσης ή υποθερμίας.

Επιπλοκές Εμφράγματος Μυοκαρδίου Αρρυθμίες, Αποκλεισμός σκέλους δεματίου του His, Υπόταση από αφυδάτωση και ελάττωση του όγκου του αίματος, Αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια-Shock, Ρήξη μεσοκοιλιακού διαφράγματος, Ρήξη θηλοειδούς μυός, Επίπονος υποτροπιάζων πόνος από επιμένουσα ισχαιμία του μυοκαρδίου, Περικαρδίτιδα, Ανεύρυσμα αριστερής κοιλίας, Μεταφραγματική στηθάγχη.

Θνητότητα Οξέος Εμφράγματος Μυοκαρδίου Την εποχή προ της εισαγωγής των μονάδων εμφραγμάτων, αυτή έφθανε μέχρι 25%-30%. Η εισαγωγή των μονάδων εμφραγμάτων κατά τη δεκαετία του '60 συνοδεύθηκε από μείωση της θνητότητας κατά το ήμισυ, κυρίως λόγω της διάσωσης από θανατηφόρες κοιλιακές αρρυθμίες, όπως κοιλιακή μαρμαρυγή. Στη δεκαετία του '80 εισήχθη η θρομβόλυση, η οποία επέτυχε περαιτέρω μείωση της θνητότητας στα σημερινά επίπεδα, περί το 7% . Απώλεια >40% της μάζας της αριστεράς κοιλίας συνεπάγεται οξεία καρδιακή καταπληξία και θάνατο. Απώλεια >25% συνεπάγεται χρόνια μετεμφραγματική δυσλειτουργία

Επεμβάσεις Επαναγγείωσης Διαθερμική Επαναγγείωση (PCR ή PCR) Αγγειοπλαστική και τοποθέτηση πρόθεσης (stent) Χειρουργική Αορτοστεφανιαία Παράκαμψη (CABG)

Ενδοαρτική Αντλία (IABP, intra-aortic ballon pump) Είναι μια μηχανική συσκευή υποστήριξης της κυκλοφορίας η οποία χρησιμοποιείται σε καρδιογενή καταπληξία μετά από ΟΕΜ Καθετήρας φέρει μπαλόνι(30-40 ml) το οποίο εισάγεται στην αορτή και φουσκώνεται κατά τη διαστολή και ξεφουσκώνει κατά τη συστολή.

Βιβλιογραφία Priscilla lemone, Karen Burke. Νοσηλευτική κριτική σκέψη κατά τη φροντίδα ασθενούς, Λαγός Δημήτριος, Αθήνα, 2011:713-724 Αθανάτου Κ. Ελευθερία. Νοσηλευτική Φροντίδα Αρρώστου με προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος Συστήματος. Κλινική Νοσηλευτική: Βασικές και Ειδικές Νοσηλείες, Παρισιάνος, Αθήνα, 2010 Σαχίνη – Καρδάση Αν. Πάνου Μ. Παθολογική και Χειρουργική Νοσηλευτική: Νοσηλευτικές Διαδικασίες. Φροντίδα Αρρώστου με προβλήματα από το Αναπνευστικό Σύστημα, Τομος Ι, Βήτα, Αθήνα, 2007(Ανατύπωση) Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδας (Ε.Σ.Υ.Ε.). Στατιστική της φυσικής κίνησης του πληθυσμού της Ελλάδας. Διαχρονικές σειρές (2000-2005), www statistics.gr.

Τέλος Ενότητας

Σημειώματα

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Νικολέττα Μάργαρη 2014. Νικολέττα Μάργαρη. «Παθολογική Νοσηλευτική (Θ). Ενότητα 1: Στεφανιαία Νόσος (Στηθάγχη, Έμφραγμα Μυοκαρδίου)». Έκδοση: 1.0. Αθήνα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: ocp.teiath.gr.

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. © διαθέσιμο με άδεια CC-BY Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.