Ενότητα 7: Ισορροπία της αγοράς Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ενότητα 7: Ισορροπία της αγοράς Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σημειώσεις/Διαφάνειες (βάσει του βιβλίου του Hal Varian, Μικροοικονομική: μια σύγχρονη προσέγγιση, εκδ. Κριτική, 2006 [1987]) ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Τ.Ε.Ι. ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Οκτώβριος 2014

Μεταβολή Ζήτησης Λόγω Μεταβολής του Εισοδήματος ● Άριστες επιλογές Καμπύλες αδιαφορίας Γραμμές εισοδηματικού περιορισμού Κανονικά αγαθά : η ζήτηση και για τα δύο αγαθά αυξάνεται όταν αυξάνεται το εισόδημα Εάν η ζήτηση ενός αγαθού αυξάνεται με μεγαλύτερους ρυθμούς απ’ ότι το εισόδημα, πρόκειται για αγαθό πολυτελείας, ενώ αν αυξάνεται με μικρότερους ρυθμούς, πρόκειται για βασικό αγαθό 3

Καμπύλη Εισοδήματος - Κατανάλωσης Καμπύλη ζήτησης ως προς το εισόδημα Καμπύλες αδιαφορίας Εάν συνδέσουμε τους ζητούμενους συνδυασμούς αγαθών που λαμβάνουμε καθώς μετακινούμε τη γραμμή εισοδηματικού περιορισμού προς τα έξω, κατασκευάζουμε την καμπύλη εισοδήματος – κατανάλωσης (γραμμή επέκτασης του εισοδήματος) 4

Καμπύλη Engel Καμπύλη Engel m Η καμπύλη Engel είναι η γραφική παράσταση της ζήτησης ενός από τα δύο αγαθά συναρτήσει του εισοδήματος, διατηρώντας σταθερές τις τιμές των αγαθών 5

Μεταβολή Ζήτησης Λόγω Μεταβολής της Τιμής Άριστες επιλογές ● ● Γραμμή εισοδηματικού περιορισμού Καμπύλες αδιαφορίας Μείωση τιμών Γενικά, η ζήτηση ενός αγαθού αυξάνεται όταν μειώνεται η τιμή του 6

Αγαθά Giffen Καμπύλες αδιαφορίας Άριστες επιλογές Μείωση ζήτησης για το αγαθό 1 Γραμμές εισοδηματικού περιορισμού Μείωση τιμής ● Αγαθά Giffen ονομάζονται τα αγαθά, για τα οποία μειώνεται η ζήτησή τους όταν μειώνεται η τιμή τους 7

Αποτέλεσμα Υποκατάστασης και Εισοδηματικό Αποτέλεσμα (1) Καμπύλες αδιαφορίας ● Περιστροφή Μετατόπιση Χ Αποτέλεσμα υποκατάστασης Εισοδηματικό αποτέλεσμα Υ Ζ 8

Ισορροπία της Αγοράς Η τιμή ισορροπίας ενός αγαθού είναι η τιμή στην οποία η προσφορά εξισώνεται με τη ζήτησή του Εάν όπου η ζήτηση είναι μεγαλύτερη της προσφοράς, οι προμηθευτές αντιλαμβάνονται ότι μπορούν να πωλήσουν τα αγαθά τους σε υψηλότερη τιμή και η τιμή της αγοράς ανέρχεται στην τιμή ισορροπίας  Εάν όπου η ζήτηση είναι μικρότερη της προσφοράς, οι προμηθευτές δεν μπορούν να πωλήσουν όλη την προσφερόμενη ποσότητα, αναγκάζονται να προσφέρουν τα αγαθά τους σε χαμηλότερη τιμή και η τιμή της αγοράς πιέζεται προς την τιμή ισορροπίας 9

Ειδικές Περιπτώσεις Ισορροπίας Ποσότητα Τιμή Καμπύλη ζήτησης Καμπύλη Προσφοράς Καμπύλη ζήτησης Καμπύλη Προσφοράς Ποσότητα Τιμή Σταθερή προσφορά : η ποσότητα ισορροπίας καθορίζεται πλήρως από τις συνθήκες προσφοράς και η τιμή ισορροπίας καθορίζεται πλήρως από τις συνθήκες ζήτησης Προσφορά οποιασδήποτε ποσότητας σε σταθερή τιμή : η τιμή ισορροπίας προσδιορίζεται από τις συνθήκες προσφοράς και η ποσότητα ισορροπίας προσδιορίζεται από την καμπύλη ζήτησης 10

Παράδειγμα Υπολογισμού Τιμής και Ποσότητας Ισορροπίας (1) Παράδειγμα Υπολογισμού Τιμής και Ποσότητας Ισορροπίας (1) Έστω ότι οι καμπύλες ζήτησης και προσφοράς είναι γραμμικές : Για να υπολογίσουμε την ποσότητα ισορροπίας, αντικαθιστούμε την τιμή ισορροπίας στη συνάρτηση ζήτησης 11

Παράδειγμα Υπολογισμού Τιμής και Ποσότητας Ισορροπίας (2) Παράδειγμα Υπολογισμού Τιμής και Ποσότητας Ισορροπίας (2) Η επίλυση του προβλήματος μπορεί να γίνει με τις αντίστροφες καμπύλες ζήτησης και προσφοράς Για να προσδιορίσουμε την αντίστροφη καμπύλη ζήτησης, αντικαθιστούμε το με το και επιλύουμε ως προς : 12

Παράδειγμα Υπολογισμού Τιμής και Ποσότητας Ισορροπίας (3) Παράδειγμα Υπολογισμού Τιμής και Ποσότητας Ισορροπίας (3) Με όμοιο τρόπο βρίσκουμε την αντίστροφη καμπύλη προσφοράς 13

Συνάρτηση Παραγωγής y = προϊόν x = συντελεστής παραγωγής y=f(x) = συνάρτηση παραγωγής Σύνολο παραγωγής Το σύνολο όλων των συνδυασμών εισροών και εκροών που συνιστούν τεχνολογικά εφικτούς τρόπους παραγωγής ονομάζεται σύνολο παραγωγής Η συνάρτηση παραγωγής εκφράζει τη μέγιστη ποσότητα προϊόντος . που μπορεί να παραχθεί αν έχουμε διαθέσιμες μονάδες του συντελεστή 1 και . μονάδες του συντελεστή 2 (για την περίπτωση δύο συντελεστών παραγωγής) 14

Καμπύλες Ίσου Προϊόντος Στην περίπτωση που έχουμε δύο συντελεστές παραγωγής, η σχέση τους παριστάνεται με τη βοήθεια των καμπύλων ίσου προϊόντος. Μία καμπύλη ίσου προϊόντος είναι το σύνολο όλων των δυνατών συνδυασμών των συντελεστών παραγωγής 1 και 2 που μόλις επαρκούν για την παραγωγή μιας δεδομένης ποσότητας προϊόντος 15

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. © διαθέσιμο με άδεια CC-BY Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.