ΕιδικΑ ΤελωνειακΑ ΚαθεστΩτα ΝΙκη ΤσιρδΗμου - ΣιοΥμη ΕιδικΑ ΤελωνειακΑ ΚαθεστΩτα ΝΙκη ΤσιρδΗμου - ΣιοΥμη Μάθημα: Φορολογικό Δίκαιο I Επιβλέπων: Ανδρέας Τσουρουφλής Ενιαίο Π.Μ.Σ. Νομικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α. Κατεύθυνση Φορολογικού Δικαίου (2016 - 2017)

ΤΡΕΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΚαθεστΩτων (ΕΝΩΣΙΑΚΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ – ΜΗ ΕΝΩΣΙΑΚΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ): ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΕΞΑΓΩΓΗ ΕΙΔΙΚΑ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ «Ενωσιακά Εμπορεύματα»: α) παράγονται εξ ολοκλήρου στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε., χωρίς να ενσωματώνονται σε αυτά εμπορεύματα που εισάγονται από χώρες ή εδάφη εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ε.Ε. β) έχουν εισαχθεί στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε. από χώρες ή εδάφη εκτός του εν λόγω εδάφους και τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία γ) παράγονται στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε. είτε αποκλειστικά από εμπορεύματα που αναφέρονται στο στοιχείο (β), είτε από εμπορεύματα που αναφέρονται στα στοιχεία (α) και (β). «Μη Ενωσιακά Εμπορεύματα»: a) Δεν παράγονται εξ ολοκλήρου στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε. ή β) εισάγονται από τρίτες χώρες και δεν έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία.

ΕΙΔΙΚΑ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ (ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΩΝ): Η είσοδος των προϊόντων στο τελωνειακό έδαφος δε γεννά υποχρέωση καταβολής δασμών και λοιπών επιβαρύνσεων: Εισαγωγικοί δασμοί Λοιπές επιβαρύνσεις (φόροι ισοδυνάμου αποτελέσματος, Φ.Π.Α. εισαγωγής, Ε.Φ.Κ. κ.α.) Μέτρα εμπορικής πολιτικής (πχ, πιστοποιητικά εισαγωγής): Μη δασμολογικά μέτρα που θεσπίζονται, στο πλαίσιο της κοινής εμπορικής πολιτικής, υπό μορφή ενωσιακών διατάξεων που διέπουν το διεθνές εμπόριο (π.χ. πιστοποιητικά εισαγωγής). Αποκλεισμός της ελεύθερης κυκλοφορίας στο τελωνειακό έδαφος. Τα προϊόντα τίθενται υπό την επιτήρηση των τελωνειακών αρχών.

ΙΣΧΥΟΝ ΔΙΚΑΙΟ: Ενωσιακό Τελωνειακό Δίκαιο: Ενωσιακός Τελωνειακός Κώδικας (ΕνΤΚ) – R952/2013 και εκτελεστικοί ή κατ’εξουσιοδότησιν κανονισμοί επιτροπής. Ρυθμίσεις εθνικών δικαίων των κ-μ (κατ’εξαίρεσιν): Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας (ΕθνΤΚ) – Ν. 2960/2001

ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΛΗΞΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ Ηλεκτρονική υποβολή Τελωνειακή διασάφηση (αρ. 182 – 184 ΕνΤΚ): Πράξη με την οποία ένα πρόσωπο (διασαφιστής) δηλώνει, με τους απαιτούμενους τύπους και διαδικασίες, τη βούλησή του να υπαγάγει εμπορεύματα σε συγκεκριμένο τελωνειακό καθεστώς. Εκκαθάριση ειδικού καθεστώτος (αρ. 215 ΕνΤΚ): 1. Υπαγωγή σε άλλο τελωνειακό καθεστώς 2. Εξαγωγή από το τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε. 3. Καταστροφή χωρίς κατάλοιπα 4. Εγκατάλειψη υπέρ του Δημοσίου 5. Λήξη καθεστώτος διαμετακόμισης Ηλεκτρονική υποβολή

Κατηγοριεσ ειδικων τελωνειακων καθεστωτων (κριτηριο: οι οικονομικεσ πραξεισ που αντιπροσωπευουν): ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ I. ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΗ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΖΩΝΕΣ II. ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ III. ΤΕΛΕΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ IV. ΕΙΔΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ

ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗ 1. ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗ – άρθρο 226 παρ. 1 ΕνΤΚ Μη ενωσιακά εμπορεύματα διακινούνται από ένα σημείο του τελωνειακού εδάφους της Ε.Ε. σε άλλο, χωρίς να υπάγονται σε δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις και μέτρα εμπορικής πολιτικής. Εξαίρεση από τον κανόνα της επιβολής δασμών επί των εισαγομένων στην Ε.Ε. προϊόντων κατά την διέλευση των εξωτερικών συνόρων. Πλάσμα Δικαίου: τα μεταφερόμενα εμπορεύματα θεωρούνται ως ευρισκόμενα σε ξένο έδαφος, παρ’ ότι βρίσκονται σε τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε. 2. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗ – άρθρο 227 παρ. 1 Ενωσιακά εμπορεύματα διακινούνται από ένα σημείο του τελωνειακού εδάφους της Ε.Ε. σε άλλο με διέλευση από χώρα ή έδαφος εκτός του εν λόγω τελωνειακού εδάφους, χωρίς μεταβολή του τελωνειακού τους χαρακτηρισμού (= εξακολουθούν να θεωρούνται ενωσιακά εμπορεύματα). Τρόποι διακίνησης: 1. Υπό το καθεστώς εξωτερικής ή εσωτερικής διαμετακόμισης 2. Μέσω συμβάσεως TIR (Διεθνείς Οδικές Μεταφορές)  Ένα από τα διερχόμενα εδάφη δεν πρέπει να ανήκει σε κ-μ 3. Με δελτίο ΑΤΑ (= διεθνές τελωνειακό παραστατικό-συναλλαγές Ε.Ε. με τρίτες χώρες, Σύμβαση Κωνσταντινουπόλεως 1990 για την προσωρινή εισαγωγή) 4. Με Ρήνειο δηλωτικό (άρ. 9 της αναθεωρημένης Σύμβασης για τη ναυσιπλοΐα στο Ρήνο) 5. Με έντυπο 302 μεταξύ κρατών του Βορειοατλαντικού Συμφώνου 6. Με το ταχυδρομικό σύστημα με πράξεις της Παγκόσμιας Ταχυδρομικής Ένωσης 3. ΕΘΝΙΚΗ ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗ - άρθρο 38 ΕθνΤΚ Διακίνηση εμπορευμάτων μεταξύ δύο τελωνείων εντός του ελληνικού τελωνειακού εδάφους, όπως και κατά την ενωσιακή διαμετακόμιση.

ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ Aρθρα 237 επ. ΕνΤΚ: Μη ενωσιακά εμπορεύματα μπορούν να αποθηκεύονται στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε., σε καθεστώς αναστολής δασμοφορολογικών οφειλών. Ενωσιακά εμπορεύματα μπορούν να υπάγονται σε καθεστώς: α) τελωνειακής αποταμίευσης, ή β) ελεύθερης ζώνης  επιστροφή/διαγραφή εισαγωγικών δασμών (ειδική ρύθμιση, κυρίως επί εξαγωγών εμπορευμάτων). Τα εμπορεύματα θεωρούνται ότι βρίσκονται εκτός τελωνειακού εδάφους Ε.Ε. (πλάσμα δικαίου)  Χρόνος γενέσεως της τελωνειακής οφειλής = Χρόνος εξόδου από «τελωνειακή αποθήκη» ή «ελεύθερη ζώνη».

1. ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗΣ Τα εμπορεύματα βρίσκονται υπό τελωνειακή επιτήρηση σε «αποθήκες τελωνειακής αποταμίευσης» (δημόσιες – ιδιωτικές) Απεριόριστη διάρκεια – Δυνατότητα προσωρινής εξόδου των εμπορευμάτων ΠΡΟΣΟΧΗ: ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΕΝΑΠΟΘΕΣΕΩΣ Προσωρινή, sui generis κατάσταση – δεν εντάσσεται στα ειδικά τελωνειακά καθεστώτα. Μη ενωσιακά εμπορεύματα: (α) εισερχόμενα στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε., αλλά όχι απευθείας σε ελεύθερη ζώνη (β) εισερχόμενα από ελεύθερη ζώνη σε άλλο τμήμα του τελωνειακού εδάφους (γ) μετά τη λήξη καθεστώτος εξωτερικής διαμετακομίσεως Ένταξη: κατά την προσκομιδή των εμπορευμάτων στο τελωνείο -πριν λάβουν τελωνειακό προορισμό Λήξη: α) ένταξη σε τελωνειακό καθεστώς ή, β) επανεξαγωγή - εντός 90 ημερών  δημιουργία τελωνειακής οφειλής

2. ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΖΩΝΩΝ Aρ. 243 επ. ΕνΤΚ και 39 επ. ΕθνΤΚ «Ελεύθερη ζώνη» - «Ελεύθερη αποθήκη»: Τμήμα του τελωνειακού εδάφους της Ε.Ε., διακριτό (περιφραγμένο) από το λοιπό τελωνειακό έδαφος – τα εμπορεύματα που εισέρχονται θεωρούνται ως μη ευρισκόμενα σε ενωσιακό έδαφος. * Στην Ελλάδα: 1) Πειραιάς 2) Θεσσαλονίκη 3) Ηράκλειο 4) Πλατυγιάλι Αστακού Αιτωλοακαρνανίας (με απόφαση Υπ. Οικ.) Ίδιες τελωνειακές διαδικασίες με τα λοιπά ειδικά καθεστώτα (αίτηση διασαφήσεως – φυσικοί και λογιστικοί έλεγχοι στα εμπορεύματα και στα βιβλία/στοιχεία)  αυξημένα μέτρα ασφαλείας στα μη ενωσιακά προϊόντα Ένταξη: α) είσοδος σε ελεύθερη ζώνη, αν δεν έχουν υπαχθεί σε άλλο καθεστώς β) λήξη καθεστώτος εξωτερικής διαμετακόμισης, αν δεν υπαχθούν σε άλλο καθεστώς Τα ενωσιακά εμπορεύματα εισέρχονται, αποθηκεύονται, μετακινούνται, χρησιμοποιούνται ή καταναλώνονται εντός ελεύθερης ζώνης  Μη υπαγωγή σε καθεστώς ελεύθερης ζώνης * Τεκμήριο του μη ενωσιακού χαρακτήρα των εμπορευμάτων που εξέρχονται της ελεύθερης ζώνης («πιστοποιητικό τελωνειακού χαρακτήρα») Τα μη ενωσιακά εμπορεύματα μπορούν, να τεθούν σε ελεύθερη κυκλοφορία ή να υπαχθούν σε καθεστώς τελειοποίησης προς επανεξαγωγή, προσωρινής εισαγωγής ή ειδικού προορισμού εντός της ελεύθερη ζώνη  μη υπαγωγή σε καθεστώς ελεύθερης ζώνης («αρχή της μη ταυτόχρονης υπαγωγής σε δύο τελωνειακά καθεστώτα») Εξάγωγη ή επανεξαγωγή από το τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε. ή διακίνηση σε άλλο τμήμα του τελωνειακού εδάφους της Ε.Ε.: Απαιτούνται οι διατυπώσεις για την «άφιξη των εμπορευμάτων» σε τελωνειακό έδαφος, άλλως δημιουργία τελωνειακής οφειλής.

ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ 1. Τελωνειακό Καθεστώς Προσωρινής Εισαγωγής Μη ενωσιακά εμπορεύματα που προορίζονται για κοινωνικούς, πολιτιστικούς ή εμπορικούς σκοπούς μπορούν να αποτελούν αντικείμενο ειδικής χρήσεως στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε. με υποχρέωση επανεξαγωγής (π.χ. μέσα μεταφοράς, προσωπικά είδη για αθλητικούς σκοπούς, διαφημιστικό υλικό, εμπορεύματα για εκθέσεις, εκδηλώσεις κ.α.): Απαιτείται άδεια από τις τελωνειακές αρχές Υποχρέωση μη μεταβολής της αρχικής καταστάσεως (εκτός φυσιολογικής φθοράς) Δικαιούχος εγκατεστημένος εκτός τελωνειακού εδάφους Ε.Ε. Πλήρης ή μερική αναστολή καταβολής εισαγωγικών δασμών – οι εσωτερικοί φόροι κατανάλωσης καταβάλλονται κανονικά Διάρκεια: Έως 24 μήνες / 10 έτη

ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ 2. Τελωνειακό Καθεστώς Ειδικού Προορισμού Μη ενωσιακά εμπορεύματα μπορούν να τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία με απαλλαγή από δασμούς ή με μειωμένο δασμολογικό συντελεστή (π.χ. εξαρτήματα πλοίων / αεροσκαφών, όχι φορητός εξοπλισμός που δεν προσαρμόζεται μόνιμα): Απαιτείται άδεια από τις τελωνειακές αρχές Τα προϊόντα παραμένουν υπό τελωνειακή επιτήρηση μέχρι να λάβουν τον ειδικό προορισμό (π.χ. παράδοση στο πλοίο ή στο αεροσκάφος) Δικαιούχος: Πρόσωπο εγκατεστημένο εντός Ε.Ε. – δεν απαιτείται να είναι κάτοχος των εμπορευμάτων Λαμβάνουν τελωνειακό χαρακτήρα ως ενωσιακά εμπορεύματα Όταν δικαιολογείται η χρήση του εμπορεύματος κατά τρόπο διαφορετικό από αυτόν που ορίζεται στην άδεια (εκτός της εξαγωγής ή της καταστροφής)  Γένεση τελωνειακής οφειλής

ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΕΛΕΙΟΠΟΙΗΣΗΣ 1. Τελειοποίηση προς εξαγωγή (Ενεργητική Τελειοποίηση) Μη ενωσιακά εμπορεύματα μπορούν να υποβάλλονται στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε. σε επεξεργασία για την παραγωγή νέων προϊόντων, χωρίς να υπόκεινται σε δασμούς, φόρους ή μέτρα εμπορικής πολιτικής: Απαιτείται άδεια των τελωνειακών αρχών (όροι - συγκεκριμένη διάρκεια) Η αίτηση συνοδεύεται από τεκμηρίωση και καταβολή εγγυήσεως Διακριτική ευχέρεια των τελωνειακών αρχών (ΔΕΚ υποθ. 11/2005) Δικαιούχος: Πρόσωπο εγκατεστημένο στην Ε.Ε. Επιτρέπεται κάθε μορφής επεξεργασία: Μεταποίηση, συναρμολόγηση σε άλλα εμπορεύματα, καταστροφή, βελτίωση εμφάνισης κ.α. Λήξη: (α) εξαγωγή, (β) προσωρινή επανεξαγωγή για περαιτέρω μεταποίηση, (γ) υπαγωγή σε άλλο καθεστώς, (δ) καταστροφή, (ε) παράβαση όρων αδείας, π.χ. λήξη ισχύος αδείας (δυνατότητα παρατάσεως), διαφορετική μεταποίηση, παράνομη διαφυγή από τελωνειακή επιτήρηση * Ε.Φ.Κ. στα προϊόντα καπνού: Δεν απαιτείται συνοδευτικό διοικητικό ή εμπορικό έγγραφο για την διακίνησή τους (ΔΕΚ υπόθ. 550/2008, απόφ. 17-06-2010) * Ισοδύναμα εμπορεύματα: Ενωσιακά εμπορεύματα τα οποία αποθηκεύονται, χρησιμοποιούνται ή τελειοποιούνται αντί των εμπορευμάτων που έχουν υπαχθεί σε ειδικό καθεστώς - ίδιας εμπορικής ποιότητος και με τα ίδια τεχνικά χαρακτηριστικά

ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΕΛΕΙΟΠΟΙΗΣΗΣ 2. Τελειοποίηση προς επανεισαγωγή (Παθητική Τελειοποίηση) Ενωσιακά εμπορεύματα εξάγονται προσωρινά εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ε.Ε. για να υποβληθούν σε εργασίες τελειοποίησης και να επανεισαχθούν με την μορφή τελικών προϊόντων που τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία με ολική ή μερική απαλλαγή από τον εισαγωγικό δασμό.: Απαιτείται άδεια των τελωνειακών αρχών (όροι - συγκεκριμένη διάρκεια) Δικαιούχος: πρόσωπο εγκατεστημένο στην Ε.Ε. Καθορισμός προθεσμίας από της τελωνειακές αρχές για την επανεισαγωγή με την μορφή μεταποιηθέντων προϊόντων Δωρεάν επισκευή εμπορευμάτων (δυνάμει εγγυήσεως λόγω ελαττωμάτων)  Πλήρης απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς * «Προϊόν αντικατάστασης»: Μη ενωσιακό εμπόρευμα που αντικαθιστά ένα μεταποιημένο προϊόν Προϋποθέσεις: 1. Αίτηση 2. Εργασία τελειοποίησης = Επισκευή ελαττωματικών ενωσιακών εμπορευμάτων 3. «Σύστημα σταθερών ανταλλαγών» 4. Ίδια εμπορική ποιότητα και τεχνικά χαρακτηριστικά που θα είχαν τα ελαττωματικά εμπορεύματα, εάν είχαν υποβληθεί σε επισκευή * «Προκαταβολική εισαγωγή προϊόντων αντικατάστασης»: Εισαγωγή του προϊόντος αντικατάστασης πριν από την εξαγωγή των ελαττωματικών προϊόντων – καταβάλλεται εγγύηση ίση με τον εισαγωγικό δεσμό που θα καταβαλλόταν