ΜΑΘΗΜΑ: Εκπαιδευτικη Πολιτική ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Σ. Ηλιάδου - Τάχου Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης ( Φλώρινα) ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Η εισαγωγή εκπαιδευτικών καινοτομιών και ο σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων. ΜΑΘΗΜΑ: Εκπαιδευτικη Πολιτική ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Σ. Ηλιάδου - Τάχου ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: Ρόγκου Ευφροσύνη Α.Ε.Μ: 3206 ΕΞΑΜΗΝΟ: ΣΤ’ (Εαρινό) ΗΜ/ΝΙΑ: 15/05/2014

Η έννοια της καινοτομίας Σύμφωνα με τον Schweitzer(2004), καινοτομία είναι μια διαδικασία ή και το αποτέλεσμά της, η οποία ή το οποίο χαρακτηρίζεται από την αξία του ως νεωτερισμός. Κοινωνική διαδικασία η οποία καθορίζεται από τους ανθρώπους, την κυρίαρχη νοοτροπία για αλλαγή, και τις απαιτήσεις των ανθρώπων οι οποίες είναι ανάλογες των κοινωνικοπολιτιστικών συνθηκών. Στόχος: Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή των καινοτομιών να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία της εκπαιδευτικής πολιτικής και των φορέων και να απευθύνονται στις εκάστοτε απαιτήσεις της κοινωνίας.

Κριτήρια Καινοτομιών Μια διαδικασία αλλαγής μπορεί να χαρακτηριστεί καινοτομία εάν: Έχει ένα αντικείμενο προς το οποίο στρέφεται η προσπάθεια για αλλαγή ( διαδικασίες, δομές, κανόνες). Δεν αποτελεί τυχαίο φαινόμενο αλλά δημιούργημα μιας κοινωνικής διαδικασίας κατευθυνόμενης από οικονομικά ενδιαφέροντα (ενεργοποίηση- κινητοποίηση ανθρώπων). Έχει ως αποτέλεσμα ένα προϊόν, το οποίο πρέπει να εκπληρώνει τη νέα πραγματικότητα και να διαφέρει από την υφιστάμενη. Οι καινοτομίες αναπτύσσονται σε σπειροειδή μορφή ( μέσα από το παλιό δημιουργείται το καινούριο). Είναι αποτέλεσμα επιδράσεων μελών, διαδικασιών και δομών.

Καινοτομίες στην εκπαίδευση Η αποτυχία εφαρμογής των καινοτομιών οφείλεται: Στην υποβάθμιση της δυσκολίας των παιδαγωγικών διαδικασιών. Στην λανθασμένη άποψη ότι οι αλλαγές έρχονται από μόνες τους, αν αλλάξουμε κάποιες νομοθετικές ρυθμίσεις. Στη δυσκολία να συνειδητοποιήσουν ότι οι εκπαιδευτικές αλλαγές απαιτούν πάντα και ατομικές αλλαγές ( νέες διαδικασίες μάθησης). Στην έλλειψη απαραίτητου χρόνου.

Προϋποθέσεις που αφορούν μια συγκεκριμένη εφαρμογή της καινοτομίας Να επικεντρώνεται σταδιακά σε επιμέρους στόχους και όχι ταυτόχρονα σε πολλούς. Να διατίθεται αρκετός χρόνος για δοκιμαστική εφαρμογή και αυτοαξιολόγηση. Να συνοδεύονται από υποστήριξη και ανεκτικότητα.

Προϋποθέσεις που έχουν σχέση με τα «ρυθμιστικά πλαίσια» και την υποστηρικτική δομή του σχολείου Αποτελεσματικά θα απέβαιναν : η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης και της εκπαιδευτικής διοίκησης, ο εξοπλισμός με τα απαραίτητα εποπτικά υλικά, η δημιουργία ανάλογων ρυθμιστικών διατάξεων που θα στηρίζουν την καινοτομία, η ένταξη των καινοτομιών στον επίσημο εργασιακό χρόνο, η υποστήριξη της εκπαιδευτικής ηγεσίας, των εκπαιδευτικών και των γονέων.

Προϋποθέσεις που έχουν σχέση με το σχολείο ως χώρο εργασίας Η ύπαρξη μιας ενδοσχολικής υποδομής που διακρίνεται από συνεργασία και επικοινωνία. Η αξιοποίηση των ικανοτήτων κάποιων εκπαιδευτικών. Η καλλιέργεια της περιέργειας για δοκιμή. Η δημιουργία θετικού κλίματος απέναντι την επιμόρφωση ( ενδοσχολική επιμόρφωση, ανταλλαγή επισκέψεων). Αποτελεσματικότητα καινοτομίας = ανεκτικότητα εκπαιδευτικών, κουλτούρα αντιμετώπισης του λάθους, ικανότητα συζήτησης για εξεύρεση λύσεων χωρίς το φόβο απώλειας κύρους

Προϋποθέσεις που αναφέρονται στους εκπαιδευτικούς Να δοθεί απαραίτητος χρόνος στους εκπαιδευτικούς να μάθουν, να δοκιμάσουν δηλαδή της εφαρμογή της καινοτομίας στην καθημερινότητα και να ανακαλύψουν το νόημα της. Να κατανοήσουν θετικές αλλαγές στις επιδόσεις και τη συμπεριφορά των μαθητών. Να αισθανθούν το αίσθημα της επιτυχίας. Να διατυπωθούν θετικά σχόλια από ανάλογη εμπειρία εφαρμογής της καινοτομίας.

Προϋποθέσεις οι οποίες αφορούν στην ίδια την καινοτομία Να περιγράφεται η εξέλιξη και τα επιθυμητό της αποτέλεσμα. Να στηρίζεται στις γνώσεις και τις αξίες των εκπαιδευτικών. Να παρέχεται βοήθεια για την εφαρμογή της. Να γνωστοποιούνται οι προθέσεις, τα πλεονεκτήματα και η σημασία της για το έργο των εκπαιδευτικών. Να είναι ανοιχτή σε αναθεωρήσεις και τροποποιήσεις . Να εμπλέκονται οι ενδιαφερόμενοι στη φάση σχεδιασμού και ανάπτυξης. Καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας μιας καινοτομίας = χρόνος/ εξωτερικές συνθήκες

Παράγοντες ανάπτυξης των καινοτομιών Σύμφωνα με τον Behrends (2001) χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: Α ) Στο προσωπικό Β ) Στη δομή Γ ) Στη διαδικασία Αλληλοεπηρεάζονται, αλλά δέχονται αλλαγές και από το εξωτερικό περιβάλλον.

Παράγοντες επιτυχούς έκβασης εφαρμογής καινοτομιών Σύμφωνα με τον Haenisch (1993): Η ύπαρξη βασικού επιπέδου αναπτυξιακής σχολική κουλτούρας. Απαραίτητα η συνεργασία εκπαιδευτικών. Διεύθυνση σχολείου με πρωτοβουλίες και ελευθερία δράσεων εντός του. Βούληση των εκπαιδευτικών για πειραματισμό Υποστήριξη και συνεργασία από γονείς και φορείς.

Εμπόδια- Αντιδράσεις στις καινοτομίες Εμπόδια: Ανθρώπινος παράγοντας ( ανασφάλειες, φόβοι) Αναποτελεσματική διοίκηση (έλλειψη επικοινωνίας) Ασυμφωνία στόχων και στρατηγικής επίτευξης (καινοτομίες στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση χωρίς αλλαγές στις υπόλοιπες βαθμίδες) Έλλειψη φροντίδας, γνώσεων, ικανοτήτων των ηγετών της σχολικής μονάδας Οι αντιδράσεις οφείλονται: Στην έλλειψη αναγκαίων ικανοτήτων- γνώσεων Στη θέληση για διατήρηση της ισχύουσας κατάστασης

Συμπεράσματα- Προτάσεις Οι καινοτομίες: αποτελούν το κλειδί της βελτίωσης της σχολικής ποιότητας, πρέπει να χαρακτηρίζονται από ευελιξία, πρέπει να χαρακτηρίζονται από συναινετική συμμετοχή των εμπλεκομένων. Για την επιτυχή εφαρμογή τους απαιτείται η διάθεση ανάλογων πόρων (οικονομικοί, ανθρώπινο δυναμικό, τεχνολογική υποστήριξη). Η διαδικασία της αλλαγής απαιτεί χρόνο και ενέργεια, τα επιτυχή αποτελέσματά της όμως είναι σημαντικά κίνητρα για ανάληψη πρωτοβουλιών.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!! Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!