Διεθνείς Συστήματα Κρατήσεων στον Τουρισμό Ενότητα 1: Εννοιολογικές τοποθετήσεις ως προς τον τουρισμό και τις τουριστικές δραστηριότητες Δρ. Βασιλική Κατσώνη, Επίκουρος Καθηγήτρια ΤΕΙ Αθήνας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων/Κατεύθυνση Διοίκησης Επιχειρήσεων και Επιχειρήσεων Φιλοξενίας Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Η έννοια του τουρισμού Ο τουρισμός, όπως ορίζεται με τα σύγχρονα κριτήρια, είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο το οποίο είναι συνυφασμένο με τον ελεύθερο χρόνο, το ταξίδι, την αναψυχή και την κατανάλωση. Είναι μια κατ’ εξοχήν περιφερειακή δραστηριότητα που σχετίζεται άμεσα με τη φυσική μετακίνηση προσώπων, από μια γεωγραφική περιοχή σε κάποια άλλη. Είναι ένας συνδυασμός υλικών αγαθών και υπηρεσιών που απολαμβάνει ο τουρίστας κατά τη παραμονή του στον προορισμό της αρεσκείας του. 1

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τουριστικού προϊόντος Η ετερογένεια της τουριστικής βιομηχανίας. Η αλληλεξάρτηση των τουριστικών προϊόντων. Η άυλη φύση του τουριστικού προϊόντος. Η φθορά στο χρόνο του τουριστικού προϊόντος. Τουρισμός αποτελεί μια διεθνή βιομηχανία παροχής υπηρεσιών. 2

Οι επιπτώσεις του τουρισμού στην οικονομία 1/2 Ο τουρισμός θεωρείται στις σύγχρονες οικονομίες ως ένας σημαντικότατος οικονομικός κλάδος ο οποίος λειτουργεί σαν μοχλός ανάπτυξης και ευημερίας των λαών. Αποδίδεται λειτουργικά ως ένα σύστημα δύο κύριων ομάδων παραγόντων που αλληλεπιδρούν-παραγόντων προσφοράς και παραγόντων ζήτησης (Dimanche, F., 2003). Είναι ένα πλέγμα δραστηριοτήτων με κύριες αυτές της διαμονής, της εστίασης, της μετακίνησης, της ψυχαγωγίας και των γενικών και εξειδικευμένων υπηρεσιών (Kaplanidou Κ. and Vogt C, 2006). 3

Οι επιπτώσεις του τουρισμού στην οικονομία 2/2 Συμμετοχή στο Α.Ε.Π. Εισροή συναλλάγματος – ισοζύγιο. Απασχόληση. Δημόσια έσοδα. Περιφερειακή Ανάπτυξη. Πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στην τοπική οικονομία. Πληθωρισμός και αύξηση των τιμών της γης σε τοπικό επίπεδο. 4

Οι επιπτώσεις του τουρισμού στην κοινωνία και τα πολιτιστικά πρότυπα 1/2 Κοινωνική δομή Αλλάζουν, τόσο τα χαρακτηριστικά, όσο και οι λειτουργίες της τοπικής κοινωνίας. Επαγγελματική και κοινωνική κινητικότητα Τα υψηλά εισοδήματα και η μεγαλύτερη κοινωνική αποδοχή των τουριστικών επαγγελμάτων, οδηγεί σε έντονη επαγγελματική και κοινωνική κινητικότητα. Το πλαίσιο και τα αποτελέσματα της επικοινωνίας των ντόπιων με τους τουρίστες Η επικοινωνία με τους τουρίστες έχει επιπτώσεις στην κοινωνική συμπεριφορά και τις αντιλήψεις και αξίες των ντόπιων. 5

Οι επιπτώσεις του τουρισμού στην κοινωνία και τα πολιτιστικά πρότυπα 2/2 Αλλαγές στις κοινωνικές σχέσεις, τα ήθη και τα έθιμα Οι αλλαγές αυτές προκαλούνται άμεσα ή έμμεσα από τις νέες παραγωγικές και κοινωνικές δομές, οι οποίες εγκαθιδρύονται στις τουριστικές περιοχές της υπαίθρου και έχουν «αστικά χαρακτηριστικά». Η συνολικότερη στροφή των κοινωνιών όπου αναπτύσσεται ο τουρισμός σε παραγωγικές δομές και τρόπο ζωής με χαρακτηριστικά αστικοποίησης και εκσυγχρονισμού, επιφέρει τελικά σημαντικές αλλαγές στις κοινωνικές σχέσεις, τα ήθη και τα έθιμα. 6

Οι Επιπτώσεις του Τουρισμού στο Περιβάλλον 1/3 Η ανάπτυξη του τουρισμού μπορεί να προκαλέσει θετικά και αρνητικά περιβαλλοντικά αποτελέσματα. Οι κυριότερες από τις επιπτώσεις του τουρισμού στο περιβάλλον αφορούν: o Συγκρούσεις στις χρήσεις γης Ο τουρισμός συνεχώς επεκτείνεται στο χώρο, με αποτέλεσμα συχνά να προκαλεί συγκρούσεις για την χρήση της γης. o Μετατροπή οικιστικών συνόλων ή χωρικών ενοτήτων σε τουριστικούς πόρους Το δομημένο και το φυσικό περιβάλλον διαμορφώνουν έναν ιδιότυπο τουριστικό πόρο που μετατρέπεται σε πόλο έλξης τουριστών. Επιβάλλεται η αναζήτηση νέων τρόπων σχεδιασμού και διαχείρισης παρόμοιων περιοχών. 7

Οι Επιπτώσεις του Τουρισμού στο Περιβάλλον 2/3 o Η φέρουσα ικανότητα τουριστικών περιοχών Με το όρο «φέρουσα ικανότητα» μιας τουριστικής περιοχής γίνεται αναφορά στις δυνατότητες της κοινωνικής και οικονομικής δομής, καθώς και του περιβάλλοντος της συγκεκριμένης περιοχής να δεχθεί και να απορροφήσει συγκεκριμένο όγκο υποδομών, καθώς και συγκεκριμένο αριθμό τουριστών. 8

Οι Επιπτώσεις του Τουρισμού στο Περιβάλλον 3/3 o Προβλήματα ανάπτυξης, λειτουργίας και διαχείρισης τουριστικών περιοχών. Η αύξηση του αριθμού και των τύπων των τουριστικών προορισμών στη μεταπολεμική περίοδο, έθεσε ζητήματα λειτουργίας και διαχείρισής τους σε σχέση με το περιβάλλον, τη χωροταξία και την πολεοδομία, με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν κανόνες και πρότυπα διαχείρισης, προστασίας και ελέγχου του σύνθετου περιβάλλοντος, δομημένου και φυσικού, των περιοχών αυτών. 9

Η ξενοδοχειακή υποδομή της Ελλάδας 10

Γενικά χαρακτηριστικά 11 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 5*****4****3***2**1* Γενικό άθροισμα ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ Ξενοδοχειακό δυναμικό Ελλάδας 2009 Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, Νοέμβριος 2009

Ποσοστιαία κατανομή καταλυμάτων ανά κατηγορία 12 Ποσοστιαία Κατανομή Καταλυμάτων ανά Κατηγορία Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, Νοέμβριος 2009

Ποσοστιαία κατανομή καταλυμάτων ανά είδος 13 Ποσοστιαία Κατανομή Καταλυμάτων ανά Είδος. Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, Νοέμβριος 2009

Γεωγραφική κατανομή του ξενοδοχειακού δυναμικού 1/3 14 ΔΙΑΜΕ- ΡΙΣΜΑ 5***** 4**** 3*** 2** 1* Γενικό άθροισμα % Κατα- νομή Μονά- δων % Κατά- νομή Κλινών ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΜΟΝΑΔΕΣ ,7% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ,1% ΗΠΕΙΡΟΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ,5% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ,8% ΜΑΚΕΔΟ- ΝΙΑ ΜΟΝΑΔΕΣ ,6% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ,0% ΠΕΛΟΠΟΝ- ΝΗΣΟΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ,2% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ,8%

Γεωγραφική κατανομή του ξενοδοχειακού δυναμικού 2/3 15 ΔΙΑΜΕ- ΡΙΣΜΑ 5***** 4**** 3*** 2** 1* Γενικό άθροισμα % Κατα- νομή Μονά- δων % Κατά- νομή Κλινών ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΜΟΝΑΔΕΣ ,3% 3,9% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ΘΡΑΚΗ ΜΟΝΑΔΕΣ ,1% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ,9% ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΜΟΝΑΔΕΣ ,3% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ,0% ΚΡΗΤΗ ΜΟΝΑΔΕΣ ,0% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ,1%

Γεωγραφική κατανομή του ξενοδοχειακού δυναμικού 3/3 16 ΔΙΑΜΕ- ΡΙΣΜΑ 5***** 4**** 3*** 2** 1* Γενικό άθροισμα % Κατα- νομή Μονά- δων % Κατά- νομή Κλινών ΚΥΚΛΑΔΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ,2% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ,0% ΔΩΔΕΚΑ- ΝΗΣΑ ΜΟΝΑΔΕΣ ,5% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ,3% ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΜΟΝΑΔΕΣ ,5% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ,0% ΣΥΝΟΛΟ ΜΟΝΑΔΕΣ ,0% ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ,0% Ξενοδοχειακό δυναμικό Ελλάδας 2009 Πηγή : ΕΛΣΤΑΤ

Κατανομή κλινών ανά περιοχή και ανά κατηγορία 17 Περιφέρειες5*****4****3***2**1* Στερεά Ελλάδα14,1%20,7%23,0%34,0%8,3% Ήπειρος5,1%14,7%33,2%39,0%8,0% Μακεδονία11,4%16,6%26,6%27,7%17,7% Πελοπόννησος11,6%19,1%28,4%35,6%5,2% Θεσσαλία6,3%19,8%24,2%38,5%11,2% Θράκη11,7%12,4%38,4%29,4%8,1% Νησιά Αιγαίου7,2%11,5%35,7%38,9%6,8% Κρήτη17,2%29,6%18,6%28,0%6,6% Κυκλάδες5,7%20,0%21,0%41,9%11,5% Δωδεκάνησα13,1%42,8%18,8%23,4%1,9% Ιόνια Νησιά7,2%23,2%29,1%36,6%4,0% Σύνολο Χώρας12,0%25,5%23,6%31,3%7,7% Κατανομή κλινών ανά περιοχή και κατηγορία (%) Πηγή : ΕΛΣΤΑΤ

Τέλος Ενότητας

Σημειώματα

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Βασιλική Κατσώνη Βασιλική Κατσώνη. «Διεθνείς συστήματα κρατήσεων στον τουρισμό. Ενότητα 1: Εννοιολογικές τοποθετήσεις ως προς τον τουρισμό και τις τουριστικές δραστηριότητες». Έκδοση: 1.0. Αθήνα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: ocp.teiath.gr.ocp.teiath.gr

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί και δοθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. © διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. χωρίς σήμανσηΣυνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει:  το Σημείωμα Αναφοράς  το Σημείωμα Αδειοδότησης  τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων  το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.