Μερισματική πολιτική Ορισμός: αναφέρεται στην απόφαση της επιλογής της σχέσης ανάμεσα στα κέρδη που αποθεματοποιούνται και σε αυτά που διανέμονται (από τα καθαρά κέρδη) Βασικό ερώτημα: επηρεάζει η μερισματική πολιτική την αξία της επιχείρησης;

Βασικές έννοιες Υπάρχουν τρεις βασικές έννοιες: Ποσοστό διανεμομένων κερδών: το ποσοστό των κερδών που διανέμεται στους μετόχους με τη μορφή μερισμάτων Ποσοστό παρακρατουμένων κερδών: το ποσοστό των ετήσιων καθαρών κερδών που παρακρατείται από την εταιρεία για τη χρηματοδότηση των επενδυτικών της προγραμμάτων (συμπλήρωμα του ποσοστού των διανεμομένων κερδών) Μερισματική απόδοση: το ετήσιο μέρισμα που εισπράττει ο μέτοχος μιας εταιρείας εκφρασμένο συνήθως ως ποσοστό επί της τρέχουσας χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής της.

Θεωρητικές προσεγγίσεις Υπάρχουν τρεις βασικές προσεγγίσεις: Η θεωρία της μη σχετικότητας του μερίσματος Η θεωρία του “καλύτερα πέντε και στο χέρι” Η θεωρία της φορολογικής διαφοροποίησης

Η μη σχετικότητα του μερίσματος ΜΜ (1961): Η μερισματική πολιτική δεν επηρεάζει την αξία της επιχείρησης Οι επενδυτές ενδιαφέρονται μόνο για τις συνολικές αποδόσεις και όχι για τη μορφή της απόδοσης (μέρισμα ή κεφαλαιακά κέρδη) Σημείωση: πολύ περιοριστικές οι υποθέσεις του υποδείγματος

“Καλύτερα πέντε και στο χέρι” Lintner (1962) και Gordon (1963) Τα μερίσματα έχουν μικρότερο κίνδυνο από τα κέρδη κεφαλαίου Επομένως το κόστος του μετοχικού κεφαλαίου μειώνεται όσο αυξάνεται το ποσοστό των διανεμόμενων κερδών Άρα μεγιστοποίηση του ποσοστού των διανεμόμενων κερδών θα επιφέρει μεγιστοποίηση της αξίας της επιχείρησης

Φορολογική διαφοροποίηση Litzenberger and Ramaswamy (1979): Εξετάζει τη διαφορετική φορολογική αντιμετώπιση μερισμάτων και κεφαλαιακών κερδών Σε αρκετές χώρες το εισόδημα των επενδυτών από κεφαλαιακά κέρδη φορολογείται με χαμηλότερους συντελεστές σε σχέση με αυτό από τα μερίσματα Άρα η εταιρεία θα πρέπει να ακολουθεί μια πολιτική χαμηλών μερισμάτων

Εμπειρική διερεύνηση Δεν έχει αποδειχθεί εμπειρικά ποια από τις τρεις θεωρίες είναι η σωστή Επομένως ο καθορισμός μιας άριστης μερισματικής πολιτικής είναι δύσκολος Σε γενικές γραμμές, αυξήσεις στα μερίσματα επιφέρουν αυξήσεις στην τιμή της μετοχής Προτίμηση, σήμα ή αυξημένα κόστη αντιπροσώπευσης; Αποτέλεσμα πελατείας: Μια εταιρεία θα προσελκύσει τους επενδυτές εκείνους οι οποίοι προτιμούν τη μερισματική της πολιτική Σταθερή μερισματική πολιτική: Οι επενδυτές προτιμούν να εισπράττουν τα μερίσματα που αναμένουν και αντιπαθούν τις δυσάρεστες εκπλήξεις

Πολιτικές διανομής μερίσματος Υπάρχουν οι εξής πολιτικές διανομής μερίσματος: Σταθερό μέρισμα: διανέμεται ένα σταθερό ποσό μερίσματος κάθε χρόνο Σταθερά αυξανόμενο μέρισμα: αυξανόμενο με ένα σταθερό ρυθμό αύξησης Σταθερό ποσοστό διανεμομένων κερδών: διανέμεται ένα σταθερό ποσοστό των κερδών Χαμηλό τακτικό μέρισμα συν έκτακτο: διανέμεται ένα σταθερό κανονικό και ένα έκτακτο όταν υπάρχουν υψηλά κέρδη Μέρισμα υπολειμματικής πολιτικής: διανέμεται ως μέρισμα όσο περισσέψει εφόσον ληφθεί η επενδυτική απόφαση Σημείωση: στην Ελλάδα ισχύει η διανομή πρώτου μερίσματος 6% επί του μετοχικού κεφαλαίου ή 35% επί των καθαρών κερδών (μετά την αφαίρεση των νόμιμων αποθεματικών)

Ποια πολιτική είναι η επικρατούσα; Οι περισσότερες επιχειρήσεις ακολουθούν μια πολιτική σταθερά αυξανόμενων μερισμάτων, για τους εξής λόγους: Παρέχεται πληροφόρηση στους επενδυτές σχετικά με την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης και τις καλές προοπτικές της (ασύμμετρη πληροφόρηση) Ένα τρέχον σταθερό εισόδημα εξυπηρετεί καλύτερα τον χρηματοοικονομικό σχεδιασμό των επενδυτών

Τρόποι διανομής μερίσματος Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι διανομής μερίσματος: Διανομή μερίσματος έναντι χρηματικού ποσού: ο ευρύτερα διαδεδομένος τρόπος πληρωμής μερισμάτων Μέρισμα με τη μορφή μετοχών: είναι η καταβολή μερίσματος με τη μορφή πρόσθετων, δωρεάν μετοχών αντί για μετρητά

Άλλες χρηματοοικονομικές αποφάσεις Διάσπαση μετοχών: είναι η αντικατάσταση μετοχών με περισσότερες ίσης συνολικής ονομαστικής αξίας Αντίστροφη διάσπαση μετοχών: είναι η αντικατάσταση μετοχών με μία μετοχή ίσης συνολικής ονομαστικής αξίας Επαναγορά ή εξαγορά μετοχών: είναι η αγορά από την εταιρεία των δικών της μετοχών