Οργανολογία ΙΙ Μάθημα ΧΙ. Μεμβρανόφωνα - ιδιόφωνα

Τα μεμβρανόφωνα Ο ήχος παράγεται από μια τεντωμένη μεμβράνη από περγαμηνή, δέρμα ή πλαστικό που βρίσκεται πάνω σε ένα ηχείο. Η οξύτητα εξαρτάται από το τέντωμα της μεμβράνης. Η ταλάντωση προκαλείται με κρούση και σπανιότερα με τριβή ή και με τη δόνηση του αέρα. Τη μεγαλύτερη κατηγορία αποτελούν τα κρουστά όπου το σχήμα του αντηχείου τους μπορεί να είναι ημισφαιρικό (τύμπανα), κυλινδρικό (σωληνωτά τύμπανα: ταμπούρο), με πλαίσιο (ντέφι).

Μεμβρανόφωνα της ορχήστρας Τύμπανα ορχήστρας. Παράγουν τονικά ύψη. Μοιάζουν με χύτρες με μια τεντωμένη μεμβράνη στο πάνω μέρος τους. Φτιάχνονται από χαλκό ή κασσίτερο και έχουν μια μικρή τρύπα ήχησης στο κέντρο. Υπάρχουν διάφορα μεγέθη: μπάσσο, μεγάλο, μικρό, ψηλό.

Μεμβρανόφωνα της ορχήστρας Όσο πιο τεντωμένη είναι η μεμβράνη τόσο μεγαλύτερο τονικό ύψος παράγει. Η μεμβράνη μπορεί να ελεγχθεί με το χέρι μέσω ενός περιστρεφόμενου μηχανισμού ή με το πόδι (πεντάλ). Τα τύμπανα κρούονται με μπαγκέτες και οι πιο συχνές τεχνικές παιξίματος είναι: απλές κρούσεις, ρούλο, glissando.

Μεμβρανόφωνα με ακαθόριστο τονικό ύψος. Μεγάλο ταμπούρο (γκραν κάσα). Είναι το μεγαλύτερο της κατηγορίας. Έχει τον πιο βαθύ ήχο. Αποτελείται από δύο επιφάνειες κρούσης στερεωμένες σε κυλινδρικό ηχείο και παίζεται όρθια. Μικρό ταμπούρο. Έχει δύο επιφάνειες κρούσης. Προέρχεται από την στρατιωτική μουσική. Στο κάτω μέρος έχει συχνά ένα συρμάτινο δίχτυ ή χορδές. Τεχνικές: ρούλο, φλαμ, ντραγκ.

Ιδιόφωνα Όργανα που παράγουν φθόγγους ή θορύβους με τη δόνηση του ίδιου του σώματος. Ανήκουν στην κατηγορία των κρουστών και χωρίζονται σε όργανα με συγκεκριμένο τονικό ύψος και όργανα με ακαθόριστο (τονικό ύψος). Ανάλογα με τον τρόπο παραγωγής του ήχου χωρίζονται σε κρουόμενα, νυκτά, τριβόμενα και πνευστά.

Ιδιόφωνα της ορχήστρας με τονικό ύψος Γκλόκενσπηλ. Είναι ουσιαστικά ένα μικρό μεταλλόφωνο. Έχει 30 περίπου μακρόστενες ράβδους από ατσάλι διαβαθμισμένες ως προς το μήκος τους για την παραγωγή διαφορετικών τονικών υψών (χρωματικά). Παίζεται από μπαγκέτες. Ξυλόφωνο. Διαφέρει από το γκλόκενσπηλ ως προς το υλικό των ράβδων (ξύλινες). Γνωστή μορφή ξυλόφωνου είναι η μαρίμπα (αφρικανικής προέλευσης).

Ιδιόφωνα της ορχήστρας με τονικό ύψος Τσελέστα. Εφευρέθηκε στα 1870 και είναι ουσιαστικά ένα γκλόκενσπηλ με πληκτρολόγιο και έκταση περίπου 4 οκτάβες. Τα πλήκτρα συνδέονται με μηχανισμό από σφυράκια που κτυπά ατσάλινες ράβδους. Σε κάθε ράβδο αντιστοιχεί ένα ηχείο που ενισχύει τον ήχο. Βιμπράφωνο. Μοιάζει με το γκλόκενσπηλ. Έχει μεταλλικές ράβδους και ηχείο για κάθε μία από αυτές, ενώ υπάρχει ένας ηλεκτροκίνητος μηχανισμός που προσθέτει μια δόνηση σε κάθε παλμική κίνηση. Καμπάνες. Αποτελούνται από μεταλλικούς σωλήνες σε διάφορα ύψη που κρούονται στο επάνω μέρος.

Ιδιόφωνα της ορχήστρας χωρίς συγκεκριμένο τονικό ύψος Κύμβαλα ή πιάτα. Τρίγωνο. Γκονγκ, ταμ - ταμ Καστανιέτες Γόυντ-μπλοκ Μαστίγιο Μαράκες Ξύστρα Κλάβες